مجاهدین افغانستان: تفاوت میان نسخهها
Kaviani.2548 (بحث | مشارکتها) ←حمایت از مجاهدین: ابرابزار |
اصلاحات برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
[[پرونده:Afghan Muja crossing from Saohol Sar pass in Durand border region of Pakistan, August 1985.png|بندانگشتی|250px|مجاهدین افغان در حال گذر از [[خط دیورند]] (مرز پاکستان و افغانستان)، پائیز ۶۴]] |
[[پرونده:Afghan Muja crossing from Saohol Sar pass in Durand border region of Pakistan, August 1985.png|بندانگشتی|250px|مجاهدین افغان در حال گذر از [[خط دیورند]] (مرز پاکستان و افغانستان)، پائیز ۶۴]] |
||
'''مجاهدین افغانستان''' نام عمومی گروههای متعدد [[چریکی]] |
'''مجاهدین افغانستان''' نام عمومی گروههای متعدد [[چریکی]] افغانیِ مخالف حکومت [[جمهوری دمکراتیک افغانستان]] بود که از زمان روی کار آمدن این حکومت در اواخر دهه ۱۹۷۰ وارد [[جنگ شوروی در افغانستان|جنگ علیه آن و نیروهای شوروی]] شدند. نبردهای این گروهها منجر به خروج [[ارتش شوروی]] از [[افغانستان]] در سال ۱۹۸۹ و سرنگونی حکومت افغانستان در سال ۱۹۹۲ شد. پس از آن به دلیل به توافق نرسیدن گروههای مجاهدین بر سر تقسیم قدرت [[جنگ داخلی افغانستان (۱۹۹۶–۲۰۰۱)|جنگ داخلی افغانستان]] میان آنها آغاز شد که تا زمان سقوط حکومت [[طالبان]] در سال ۲۰۰۱ ادامه داشت.<ref>افغانستان عصر مجاهدین و برآمدن طالبان- دارالنشر کابل- 1377- چنگیز پهلوان</ref> |
||
== تاریخچه == |
== تاریخچه == |
نسخهٔ ۲ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۹:۲۱
این مقاله به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. |
مجاهدین افغانستان نام عمومی گروههای متعدد چریکی افغانیِ مخالف حکومت جمهوری دمکراتیک افغانستان بود که از زمان روی کار آمدن این حکومت در اواخر دهه ۱۹۷۰ وارد جنگ علیه آن و نیروهای شوروی شدند. نبردهای این گروهها منجر به خروج ارتش شوروی از افغانستان در سال ۱۹۸۹ و سرنگونی حکومت افغانستان در سال ۱۹۹۲ شد. پس از آن به دلیل به توافق نرسیدن گروههای مجاهدین بر سر تقسیم قدرت جنگ داخلی افغانستان میان آنها آغاز شد که تا زمان سقوط حکومت طالبان در سال ۲۰۰۱ ادامه داشت.[۱]
تاریخچه
مجاهدین که متشکل از اقوم مختلف افغانستان بودند پس از روی کار آمدن رژیم کمونیستی توسط حزب دمکراتیک خلق افغانستان به رهبری نورمحمد ترهکی که با همکاری اتحاد جماهیر شوروی و در اثر کودتای افسران کمونیست به وجود آمده بود آنان به مخالفت و جنگ مسلحانه پرداختند. این جنگها با ورود ارتش سرخ به افغانستان ابعاد گستردهٔ گرفت که مداخلات خارجی در اوضاع افغانستان را به نفع رژیم یا نیروهای مقاومت در پی داشت.[۲]
در آنطرف مرزها در پاکستان و ایران روحانیون مردم را به ادامه قیام علیه حکومت کمونیستی تشویق میکردند. رفته رفته احزاب جهادی از بطن روحانیها و روشنفکران و مهاجرین به وجود آمد. در پاکستان ۷ گروه که بعدها به ائتلاف هفتگانه مشهور شد محور فعالیتهای مهاجرین و مجاهدین شد و در ایران شورای احزاب هشتگانه که مهمترین شان حزب حرکت اسلامی افغانستان بود و سازمان نصر که شدیدا به ایران وابسته بود.[۳]
حمایت از مجاهدین
رفتار خشن افسران و سیاستمداران رژیم کمونیستی که با کودتا رژیم جمهوری را ساقط نموده بودند با مخالفین و به ویژه برخورد تند آنها با جامعهٔ مذهبی و رهبران مذهبی، موجب روگردانی عمومی از حکومت کودتا گردید. در اثر سرکوبهای خشن حکومت، ابعاد مخالفت با رژیم بیشتر گردید، و اتحاد جماهیر شوروی، برای نجات «انقلاب» به خواستهٔ حکومت وقت افغانستان وارد افغانستان گردید و افغانستان را اشغال نظامی نمود. اشغال نظامی افغانستان توسط ارتش سرخ، موجب مقاومت گسترده با رژیم کمونیستی و ارتش شوروی گردید که در اثر آن صدها هزار نفر کشته شدند و حدود شش میلیون نفر از اتباع افغانستان به کشورهای دیگر مهاجر گردیدند.[۴]
رابطه آمریکا و مجاهدین
سازمان سیا در مسلح کردن مجاهدین در زمان جنگ شوروی نقش بسزایی داشت و بر پایهٔ اطلاعاتی که از جاسوسان خود بهدست آورده بود، حمایت از مجاهدین را حتی پیش از حملهٔ شوروی به افغانستان آغاز کرده بود.
چالمرز جانسن مینویسد:
«برای انجام یک عملیات پنهان که سیا قصد انجامش را دارد، رئیسجمهور آمریکا باید سندی به نام حکم را امضاء کند. یعنی اجازهٔ حمله را بدهد. زئیس جمهور جیمی کارتر در ۲۴ دسامبر ۱۹۷۹ به سازمان سیا دستور داد تا بطور مخفیانه به مجاهدین افغانستان کمک کند؛ ولی حقیقت ماجرا آنجاست که کارتر حکم را در سوم ژانویه ۱۹۷۹ یعنی شش ماه پیش از آغاز جنگ امضاء کرده بود و این کار را هم به توصیهٔ مشاور امنیت ملی خود زبیگنیف برژینسکی انجام داده بود تا روسیه را تحریک به حملهٔ عجولانه بکند. درواقع سیا از مجاهدین بعنوان گوشت دم توپ استفاده کرد.[۵]»
احزاب جهادی
ائتلاف هفتگانه پیشاور
مهمترین ائتلاف مجاهدین شامل این هفت گروه میشد که در سال ۱۳۶۴ در شهر پیشاور پاکستان با یکدیگر متحد شدند. همه این گروهها از مسلمانان سنی تشکیل شده و به جز جمعیت اسلامی بقیه آنها عمدتاً شامل مجاهدین پشتو میشدند. از نظر اعتقادات سیاسی چهار گروه اول به اسلام سیاسی و برقراری حکومت مبتنی بر شریعت معتقد بودند و سه گروه آخر بیشتر به جریان سنتی مذهبی تعلق داشته و رابطه خوبی با ظاهرشاه پادشاه مخلوع افغانستان داشتند:
- جمعیت اسلامی افغانستان به رهبری برهانالدین ربانی و احمدشاه مسعود - عمدتاً تاجیک
- حزب اسلامی - شاخه حکمتیار به رهبری گلبدین حکمتیار - عمدتاً پشتون
- حزب اسلامی - شاخه خالص به رهبری یونس خالص - عمدتاً پشتون
- اتحاد اسلامی افغانستان به رهبری رسول سیاف - عمدتاً پشتون با گرایش وهابی
- محاذ ملی اسلامی افغانستان به رهبری پیر احمد گیلانی - عمدتاً پشتون با گرایش صوفی
- جبهه ملی نجات افغانستان به رهبری صبغتالله مجددی - عمدتاً پشتون
- حرکت انقلاب اسلامی افغانستان به رهبری محمدنبی محمدی - عمدتاً پشتون
ائتلاف هشتگانه
ائتلاف هشتگانه شامل مجاهدین شیعه میشد که بیشتر به قوم هزاره تعلق داشتند:
- حزبالله افغان
- سازمان نصر به رهبری سید حسین حسینی دره صوفی و عبدالعلی مزاری
- سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افغانستان به رهبری محمد اکبری
- شورای انقلابی اتفاق اسلامی به رهبری سید علی بهشتی
- جنبش انقلاب اسلامی به رهربری نصرالله منصور
- حرکت اسلامی افغانستان به رهبری آصف محسنی و شیخ صادق هاشمی
- اتحاد مبارزان اسلامی به رهبری مصباح ساده
- حزب رعد افغانستان عبدالجعفر نادری و اسماعیل بلخی
اغلب احزاب شیعه با تشکیل حزب وحدت اسلامی به رهبری عبدالعلی مزاری در سال ۱۹۸۹ جذب آن شدند و پس از آن حزب وحدت به عنوان نماینده اصلی هزارههای افغانستان درآمد.
پیروزی مجاهدین
پیروزی مجاهدین از اصطلاحات تاریخ نوین افغانستان است و در گاهنامه افغانستان ثبت شدهاست.
مجاهدین بالاخره پس از درگیریهای گوناگون با نیروهای ارتش سرخ شوروی سابق در ۸ اردیبهشت ۱۳۷۱ (۸ ثور) پس چهارده سال درگیری موفق شدند وارد کابل پایتخت افغانستان شود.
پس از آنکه نیروهای شوروی از افغانستان بیرون رفتند، جنگ داخلی بین این گروهها رخ داد که در پایان جنگها گروهی از آنها بهنام طالبان به قدرت رسید.
پیروزی مجاهدین افغانستان، همزمان شد با جنگ داخلی بین احزاب مجاهد: برهان الدین ربانی و احمدشاه مسعود تاجیک تبار به عنوان رئیسجمهور و وزیر دفاع دولت موقت، و از سوی دیگر حزبهای دیگر که خواستار قدرت بودند.[۶][۷]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ افغانستان عصر مجاهدین و برآمدن طالبان- دارالنشر کابل- 1377- چنگیز پهلوان
- ↑ سالهای تجاوز و مقاومت محمد- اکرام اندیشمند -نشر پیمان - کابل- ۱۳۸۳
- ↑ مهاجرین خسته و بی پناه افغانستان - سید محمد خیز اندیش-1379- انتشارات رسالت- افغانستان
- ↑ از سقوط سلطنت تا ظهور و اجراآت طالبان- عبدالحمید مبارز-مرکز نشر میوند- پیشاور - پاکستان
- ↑ برچیدن امپراتوری- صفحه 65 و 66
- ↑ صیح کاذب- محمد اکرام اندیشمند- بنیاد احمد شاه مسعود- کابل ۱۳۸۲
- ↑ افغانستان در آتش نفت- خواجه بشیر احمد انصاری- انتشارات میوند- کابل - ۱۳۸۱