ق حرف بیستوچهارم در الفبای فارسی، حرف بیستویکم در الفبای عربی (قاف ق) و نوزدهمین حرف از حروف الفبای عبری (کوف ק) است.
در اغلب گویشهای زبان فارسی حرف ق (قاف) و غ (غین) متفاوت تلفظ میشوند اما در برخی گویشها و لهجهها ایم دو حرف یکسان تلفظ میشوند.
[۱]
بیشتر واژههایی که با همخوان /ق/ آغاز میشوند، ریشهٔ عربی یا ترکی دارند یا ممکن است معرب باشند. در بعضی از واژهها که از فارسی یا زبانهای دیگر وارد زبان عربی شده و سپس دوباره وارد زبان فارسی شدهاست، همخوان (صامت) ابتدایی به «ق» تغییر کردهاست. برای نمونه «قند» معرب «کند» و «قرمز» معرب «کرمست». برخی دیگر از واژههای فارسی که همخوان غین در آن شنیده میشود به غلط با قاف نوشته شدهاست. مانند قباد، قشنگ، قالیچه و قلندر. بعضی از واژههای فارسی هم هستند که همخوان آغازین آنها به «ق» تبدیل شدهاست. برای نمونه «قلک» که در اصل به صورت «کولک» و «غلک» رایج بودهاست.[۲]حرف ق از حرف های عربی است طبق در کتاب فرهنگ واژه های اوستا این کلمه غ در این کتاب است.[۳]