ق حرف بیست‌وچهارم در الفبای فارسی، حرف بیست‌ویکم در الفبای عربی (قاف ق) و نوزدهمین حرف از حروف الفبای عبری (کف ק) است.
صدای آن در تلفظ فارسی معیار همانند «غ» است ولی درعربی گونه‌ای «غ» بسته‌تر تلفظ می‌شود. در جنوب و شرق ایران و در افغانستان و تاجیکستان بین دو صامت قاف و غین تفاوت وجود دارد.∗ اما در گویش اکثر فارسی زبانان ایرانی هر دو صامت یک‌سان است.
بیشتر واژه‌هایی که با صامت ق آغاز می‌شوند ریشه عربی یا ترکی دارند یا ممکن است معرب باشند. مثلاً واژ‌ه‌ای باشد که از فارسی یا زبان‌های دیگر وارد زبان عربی شده باشد و سپس دوباره وارد زبان فارسی شده باشد. برای نمونه «قند» معرب «کند» و «قرمز» معرب «کرمست» است. البته بعضی واژه‌های فارسی که صامت غین در آن شنیده می‌شود به غلط با قاف نوشته شده باشد. مانند قباد، قشنگ، قالیچه و قلندر. بعضی از واژه‌های فارسی هم هستند که صامت آغازین آن‌ها به ق تبدیل شده است. برای نمونه «قلک» که در اصل به صورت «کولک» و «غلک» رایج بوده است.∗
