ق حرف بیست‌وچهارم در الفبای فارسی، حرف بیست‌ویکم در الفبای عربی (قاف ق) و نوزدهمین حرف از حروف الفبای عبری (کوف ק) است.
صدای آن در تلفظ فارسی معیار همانند «غ» است ولی درعربی گونه‌ای «غ» بسته‌تر تلفظ می‌شود. در جنوب و شرق ایران و در افغانستان و تاجیکستان بین دو صامت قاف و غین تفاوت وجود دارد.∗ اما در گویش اکثر فارسی زبانان ایرانی هر دو همخوان یکسان است.
بیشتر واژه‌هایی که با همخوان /ق/ آغاز می‌شوند، ریشهٔ عربی یا ترکی دارند یا ممکن است معرب باشند. مثلاً واژ‌ه‌ای باشد که از فارسی یا زبانهای دیگر وارد زبان عربی شده باشد و سپس دوباره وارد زبان فارسی شده باشد. برای نمونه «قند» معرب «کند» و «قرمز» معرب «کرمست» است. البته برخی واژه‌های فارسی که همخوان غین در آن شنیده می‌شود به غلط با قاف نوشته شده باشد. مانند قباد، قشنگ، قالیچه و قلندر. بعضی از واژه‌های فارسی هم هستند که همخوان آغازین آن‌ها به «ق» تبدیل شده است. برای نمونه «قلک» که در اصل به صورت «کولک» و «غلک» رایج بوده است.∗ اما براساس دیدگاه محمد حیدری ملایری استفاده از «ق» در آغاز بعضی از کلمه‌های ربطی به تاثیرگذاری عربی بر فارسی و یا غلط نویسی ندارد. ملایری معتقد است که استفاده از «ق» بخشی از روند تکامل زبان فارسی و توسط خود گویشوران آن انجام شده است.[۱]
