ق حرف بیست‌وچهارم در الفبای فارسی، حرف بیست‌ویکم در الفبای عربی (قاف ق) و نوزدهمین حرف از حروف الفبای عبری (کف ק) است.
صدای آن در تلفظ فارسی معیار همانند «غ» است ولی درعربی گونه‌ای «غ» بسته‌تر تلفظ می‌شود. در جنوب و شرق ایران و در افغانستان و تاجیکستان بین دو صامت قاف و غین تفاوت وجود دارد.∗ اما در گویش اکثر فارسی زبانان ایرانی هر دو صامت یک‌سان است.
هر واژ‌ه‌ای که در شکل نوشتاریش این صامت به صورت «ق» نوشته شود فارسی نیست. البته بعضی واژه‌های فارسی که صامت غین در آن شنیده می‌شود به غلط با قاف نوشته شده باشد. مانند قباد ،قشنگ ،قالیچه و قلندر.∗ بیشتر واژه‌هایی که با صامت ق آغاز می‌شوند ریشه عربی یا ترکی دارند یا ممکن است معرب باشند. مثلاً واژ‌ه‌ای باشد که از فارسی یا زبان‌های دیگر وارد زبان عربی شده باشد و سپس دوباره وارد زبان فارسی شده باشد. برای نمونه «قند» معرب «کند» و «قرمز» معرب «کرمست» است.
