پرش به محتوا

دوست‌گماری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
تصویر نشان دهنده مزایای دوست گماری

دوست‌گماری یا رفیق‌بازی[۱] (به انگلیسی: cronyism) رسم و رویه‌ای جانبدارانه در اعطای مناصب و مزایا به دوستان یا همکاران مورد اعتماد است، بالاخص در حوزهٔ سیاست و بین سیاستمداران و سازمان‌های حامی.[۲] مثلاً گماردن «دوستان» به سمت‌های رده‌بالا بدون توجه به صلاحیت و شایستگی و صرفاً به دلیل آشنایی قدیمی و روابط شخصی، بارزترین شکل دوست‌گماری است.[۳]

دوست‌گماری وقتی رخ می‌دهد که بین گمارنده و گماشته نوعی قرارداد اجتماعی یا تجاری منعقد می‌شود: معمولاً گمارنده در حیطه‌ای نیازمند حمایت و یاری است و به همین دلیل افرادی را به آن سمت می‌گمارد که برای تضعیف جایگاه و طرح‌هایش اقدام نکنند، علیه او رأی ندهند، یا حتی دیدگاه‌های متضاد را ابراز نکنند. دوست‌گماری از نظر سیاسی به طرز تحقیرکننده‌ای به خرید و فروش «لطف» تعبیر می‌شود، مثلاً رأی در مجالس مقننه، لطف کردن به سازمان‌ها، فرستادن سفیرهای مطلوب به مکان‌های جذاب و غیره.

منابع

[ویرایش]
  1. «گزارش تفصیلی و مستند سو جریان دارویی کشور1 – دیدبان شفافیت و عدالت». دیدبان شفافیت و عدالت. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۸-۱۸.
  2. "cronyism American English definition and synonyms - Macmillan Dictionary".
  3. «دولت دوست‌گُمار» [علوم سیاسی و روابط بین‌الملل] هم‌ارزِ «government by crony»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر هفتم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۹۴-۸ (ذیل سرواژهٔ دولت دوست‌گُمار)