نشانگان مونشهاوزن

نشانگان مونشهاوزن
تخصص	روان‌پزشکی، روان‌شناسی
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
آی‌سی‌دی-۱۰	F۶۸.۱
آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام	301.51
دادگان بیماری‌ها	8459 ۳۳۱۶۷
ئی‌مدیسین	med/۳۵۴۳ emerg/۳۲۲ emerg/۸۳۰
سمپ	D009110

نشانگان مونشهاوزن یا سندروم مونشهاوزن (به آلمانی: Münchausen syndrome) نوعی اختلال ساختگی است که در آن بیمار، شرح دقیق و باورکردنی و اغلب دراماتیک از یک بیماری حادّ می‌دهد -که همراه با وانمودکردن به علائم و نشانه‌های بالینی است- تا توجه یا همدردی دیگران را به خود جلب کند.

نوعی از این اختلال که به عنوان نشانگان مونشهاوزن با وکالت (by proxy) شناخته می‌شود، نوعی کودک آزاری است که در آن پدر یا مادر یا یک پرستار گزارش نادرستی از علائم در کودک می‌دهد و ممکن است علایم فیزیکی را هم تقلید کند.

این اختلال، که نام خود را از بارون فون مونشهاوزن آلمانی معروف به «بارون دروغگو» نویسنده داستانهای پرحادثه و سفرهای ماجراجویانه در قرن ۱۸ گرفته‌است، با اسامی دیگری از جمله: اعتیاد بیمارستان (hospital addiction)، اعتیاد به جراحی متعدد (polysurgical addiction) و عارضه بیمار حرفه‌ای (professional patient syndrome) مشخص شده‌است.

سندرم مونچاوزن از اختلال خودبیمارانگاری یا هیپوکندریاز متمایز است، چرا که در آن اختلال خود فرد آگاهانه علایم بیماری را جعل نمی‌کند و تلاشی آگاهانه برای تقلید یک بیماری از خود بروز نمی‌دهد.

نمونه‌ها

• شخصیت عروسکی آقوی هم ساده در نمایش عروسکی کلاه قرمزی ۹۱ دارای چنین اختلالی بود.
• خانم دی دی بلانچارد در مینی سریال تظاهر که بر اساس اتفاقات حقیقی در سال ۲۰۱۹ ساخته شده‌است.
• خانم آدورا کرلین در مینی سریال چیزهای تیز (انگلیسی: Sharp Objects‎) که بر اساس رمانی با همین نام نوشته گیلین فلین در ۲۰۱۶ ساخته شده‌است.
• در سریال ترو دتکتیو فصل یک قسمت ششم به این بیماری اشاره شده‌است.

جستارهای وابسته

• سندرم مونچاوزن اینترنتی

منابع

• روانپزشکی کاپلان سادوک، چاپ ۲۰۰۱
• روانپزشکی آکسفورد، چاپ ۲۰۰۴