ساتراپ

ساتراپ‌های شاهنشاه هخامنشی

ساتراپ شکل یونانی‌شدهٔ واژهٔ خشتر پاون (به پارسی باستان: xšaθrapāwn) است که در زمان هخامنشیان به فرماندار یا استاندار یکی از بخش‌های شاهنشاهی گفته می‌شد.

ریشه‌شناسی

واژهٔ خشثرپاون از پارسی باستان، در پهلوی به شکل شهرب و در زبان پارسی نو نیز شهرب (به معنی شهربان)، درآمده‌است. شهرب به چم استاندار به کار می‌رفته‌است. این واژه در زبان یونانی به ساتراپ تبدیل شده‌است (Satrap). اسکندر و سلوکوس (۳۱۲–۲۸۱ پیش از میلاد) جانشین او نیز سرزمین‌های خود را به شهربانی‌های فراوانی بخش کرده بودند. سرزمین‌های سلوکوس ۷۲ بخش و برای هر کدام یک شهربان برگمارد ولی شهربانی‌های او کوچک‌تر از شهربانی‌های هخامنشی و اسکندر بوده‌است.

در دوران سلوکیان

از سال ۳۳۰ تا ۳۲۸ پیش از میلاد شماری از ایرانیان توسط اسکندر به عنوان ساتراپ گمارده می‌شوند و برخی از فرماندهان ایرانی در ارتش اسکندر مشغول به کار می‌گردند.