دهگلان

دهگلان دێولان
کشور	ایران
استان	کردستان
شهرستان	دهگلان
بخش	مرکزی
نام(های) دیگر	له‌یلاخ، دێولان
نام(های) قدیمی	چاپارخانه
سال شهرشدن	۱۳۶۲
مردم
جمعیت	۳۸۶'۴۵ نفر (سال ۱۳۹۵)
جغرافیای طبیعی
مساحت	۱۹۷۰
ارتفاع از سطح دریا	۱۸۲۰
آب‌وهوا
میانگین بارش سالانه	۵۵۰
روزهای یخبندان سالانه	۱۲۳ دهگلان یکی از سردترین شهرهای ایران می‌باشد.
اطلاعات شهری
نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی	علی محمد مرادی
شهردار	ارسلان طهماسبی
پیش‌شماره تلفنی	۰۸۷–۳۵۱۲
شناسهٔ ملی خودرو	ایران ن ۶۱ ایران س ۶۱
تابلوی خوش‌آمد به شهر
دهگلان روی نقشه ایران ۳۵٫۲۷۵°شمالی ۴۷٫۴۱۶°شرقی / 35.275; 47.416

خیابان استقلال دهگلان

دِهگُلان یکی از شهرهای استان کردستان مرکز شهرستان دهگلان در لیلاخ واقع شده‌است. در دشتی وسیع کنار رودخانه فصلی واقع شده‌است. شهر دهگلان در ۴۵ کیلومتری خاور سنندج (در مسیر سنندج به همدان) قرار گرفته و ۴۵۳۸۶ نفر جمعیت دارد (برآورد۱۳۹۵خ) دشت‌های دهگلان حاصل‌خیز بوده و گندم و سیب زمینی از مهم‌ترین محصولات این شهرستان می‌باشند. دهگلان دارای مردمانی اکثراً کرد زبان است به طوری که احتمالاً بیش از ۹۹٪ جمعیت آن کرد می‌باشند و با زبان کردی اردلانی گویش لیلاخی تکلم می‌کنند. مردم دهگلان در اکثریت مسلمان و سنی شافعی مذهب اند.

تقسیمات کشوری

دهگلان در سال ۱۳۶۲ به شهر و در تابستان سال ۱۳۸۶ به شهرستان ارتقاء پیدا کرد و دهستان بلبان‌آباد نیز به بخشداری ارتقاء یافت.

وجه تسمیه

اسم این شهر از اول (دێولان) بوده و در حال شهروندانش با همین نام شهرشان را به دیگران می‌شناسانند، اسم دهگلان مستعار و جدید می‌باشد. گفتنی است دیولان از ترکیب دو کلمه (دیو) به معنی خدا (دیو یکی از واژه‌های کهن و قدمت آن به دوران آریاییان می‌رسد)، و (لان) به معنی جایگاه که معنی کلی (دیولان) جایگاه خدایان می‌باشد.

بعضی دیگر عقیده دارند که دێولان از ترکیب دو کلمه‌(دێ) به معنی ده و روستا و(ول) که کلمه‌ای هورامی و به معنی گل است، به اضافهٔ پسوند مکان (ان)تشکیل شده‌است. با این حساب دێولان به معنی ده گلها نیز می‌تواند باشد. این وجه تسمیه باتوجه به هورامی بودن برخی از اسامی روستاهای این شهرستان مانند:هه‌ڵیزئاوا می‌تواند درست باشد.

سطح سواد

شهر دهگلان از نظر سطح سواد اولین شهر استان کردستان است. روستای قادرمرز که عنوان با سوادترین روستای کشور را دارد در این شهرستان واقع شده‌است.[۱]

صنعت و کشاورزی

از لحاظ توسعه صنایع نیز متوان به شهرک صنعتی دهگلان که بزرگترین شهرک صنعتی در استان است اشاره کرد. دامپروری نیز در این منطقه به نحوی است که در رده برترین تولیدکننده گان استان قرار گرفته‌است. تولید محصولات کشاورزی در این منطقه شامل: گندم، جو، ذرت، سیب زمینی، زعفران، چغندر، یونجه و سایر محصولات دیگر است که بخش عمده تولید محصول سیب زمینی است.

اقلیم و گردشگری

این شهر دارای زمستان‌های بسیار سرد و تابستان‌های با هوای دلنشین و معتدل است. مناطق گردشگری نیز شامل سدهای قوچم، برده رشه و سورال، کوه سلطان سراج، کوه سرمه لی و امام زاده شیدا، روستای قادرمرز، روستای باشماق، روستای گزگزاره و روستای رامول است.

منابع

• http://shahrak.samenblog.com/page/شهرستان_دهگلان.php
• http://www.khadamatshahri.com/municipality