ایدز: تفاوت میان نسخهها
[نسخهٔ بررسینشده] | [نسخهٔ بررسینشده] |
←طبقهبندی عفونت HIV: ویرایش و تصحیح (جزئی) |
←پیشگیری: تکمیل |
||
خط ۱۱۷: | خط ۱۱۷: | ||
اگر پس از درمان، تعداد سلولهای CD4 خون به بیش از ۲۰۰ در هر میکرولیتر افزایش یابد و یا بیماری دیگری به جز ایدز احتمال رود و یا حتی درمان گردد هنوز هم تشخیص اینکه بیماری ایدز بوده باشد پابرجا خواهد بود.<ref name="M121"/> |
اگر پس از درمان، تعداد سلولهای CD4 خون به بیش از ۲۰۰ در هر میکرولیتر افزایش یابد و یا بیماری دیگری به جز ایدز احتمال رود و یا حتی درمان گردد هنوز هم تشخیص اینکه بیماری ایدز بوده باشد پابرجا خواهد بود.<ref name="M121"/> |
||
== |
==پیشگیری== |
||
===تماس جنسی=== |
|||
{{همچنین ببینید|پیشگیری از بیماریهای آمیزشی}} |
|||
استفاده همیشگی از [[کاندوم]] در طولانی مدت، حدوداً ۸۰ درصد خطر انتقال HIV را کاهش میدهد.<ref>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Crosby|نام=R|عنوان=Condom effectiveness: where are we now?|ژورنال=Sexual health|تاریخ=2012 Mar|فصل=9|شماره=1|صفحه=10–7|pmid=22348628|doi=10.1071/SH11036|زبان=en}}</ref> هنگامی که از بین زن و مرد، یکی از طرفین مبتلا شود، در صورتی که به طور مداوم از کاندوم استفاده شود، احتمال ابتلا به HIV برای فرد غیرآلوده در هر سال زیر ۱٪ است.<ref name=WHOCondoms>{{یادکرد وب| ناشر=[[سازمان بهداشت جهانی|WHO]]| ماه=August | سال=2003|پیوند=http://www.wpro.who.int/mediacentre/factsheets/fs_200308_Condoms/en/index.html | عنوان=Condom Facts and Figures|تاریخ دستیابی=January 17, 2006 |کد زبان=en}}</ref> برخی از شواهد نشان میدهد که [[کاندوم زنانه]] هم میتواند در همان سطح محافظت کند.<ref>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Gallo|نام=MF|عنوان=A review of the effectiveness and acceptability of the female condom for dual protection|ژورنال=Sexual health|تاریخ=2012 Mar|فصل=9|شماره=1|صفحه=18–26|pmid=22348629|doi=10.1071/SH11037|زبان=en}}</ref> به نظر میرسد استفاده از ژل واژینال حاوی [[تنوفوویر]] بلافاصله قبل از رابطه جنسی، میزان ابتلا را تا حدود ۴۰ درصد در میان زنان آفریقایی کاهش میدهد.<ref name=VagGel2012>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Celum|نام=C|عنوان=Tenofovir-based pre-exposure prophylaxis for HIV prevention: evolving evidence|ژورنال=Current opinion in infectious diseases|تاریخ=2012 Feb|فصل=25|شماره=1|صفحه=51–7|pmid=22156901|doi=10.1097/QCO.0b013e32834ef5ef|pmc=3266126|زبان=en}}</ref> در مقابل، استفاده از [[اسپرمکش]] [[نونوکسینول-۹]]، به دلیل ایجاد سوزش در واژن و رکتوم میتواند خطر انتقال را افزایش دهد.<ref>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Baptista|نام=M|عنوان=Spermicides, microbicides and antiviral agents: recent advances in the development of novel multi-functional compounds|ژورنال=Mini reviews in medicinal chemistry|تاریخ=2009-11-01|فصل=9|شماره=13|صفحه=1556–67|pmid=20205637|doi=10.2174/138955709790361548|زبان=en}}</ref> |
|||
گزارش سال [[۲۰۰۷ (میلادی)|۲۰۰۷]] [[بانک جهانی]] در مورد ایدز در [[جنوب آسیا]]، شیوع بیماری ایدز را «شدید» اما «قابل پیشگیری» میداند<ref name="IR-US">{{یادکرد وب| نشانی = http://usinfo.state.gov/persian/index/topics/topic_listing_gi/India_HIVAIDS_Prevention_doc.html | عنوان = وبگاه پل اطلاعاتی ایران-آمریکا | تاریخ بازدید = ۱۲ اوت ۲۰۰۷}}</ref>. |
|||
[[ختنه]] در [[آفریقای سیاه]]، خطر ابتلا به HIV توسط مردان دگرجنسگرا را بین ۳۸٪ و ۶۶٪ در بیش از ۲۴ ماه کاهش میدهد.<ref>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Siegfried|نام=N|عنوان=Male circumcision for prevention of heterosexual acquisition of HIV in men|ژورنال=Cochrane database of systematic reviews (Online)|تاریخ=2009-04-15|شماره=2|صفحه=CD003362|pmid=19370585|doi=10.1002/14651858.CD003362.pub2|زبان=en}}</ref> بر پایه این مطالعات، سازمان جهانی بهداشت و UNAIDS، ختنه مرد را به عنوان یکی از روشهای پیشگیری انتقال HIV از زن به مرد در سال ۲۰۰۷ توصیه کردهاند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=WHO and UNAIDS announce recommendations from expert consultation on male circumcision for HIV prevention |ناشر=World Health Organization |تاریخ=Mar 28, 2007|پیوند=http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2007/pr10/en/index.html|کد زبان=en}}</ref> در این که آیا این کار باعث محافظت انتقال مرد به زن میشود، مناقشه است<ref>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Larke|نام=N|عنوان=Male circumcision, HIV and sexually transmitted infections: a review|ژورنال=British journal of nursing (Mark Allen Publishing)|تاریخ=2010 May 27 – Jun 9|فصل=19|شماره=10|صفحه=629–34|pmid=20622758|زبان=en}}</ref> و این که آیا به نفع [[کشورهای توسعهیافته]] و در میان [[همجنس باز|مردان همجنسگرا]] است، نامشخص است.<ref>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Kim|نام=HH|عنوان=Male circumcision: Africa and beyond?|ژورنال=Current opinion in urology|تاریخ=2010 Nov|فصل=20|شماره=6|صفحه=515–9|pmid=20844437|doi=10.1097/MOU.0b013e32833f1b21|زبان=en}}</ref> زنانی که مورد [[بریدن آلت جنسی زنان|ختنه]] قرار میگیرند، بیشتر در معرض خطر انتقال HIV قرار دارند.<ref>{{یادکرد ژورنال|نویسنده=Utz-Billing I, Kentenich H|عنوان=Female genital mutilation: an injury, physical and mental harm |ژورنال=J Psychosom Obstet Gynaecol |فصل=29|شماره=4 |صفحه=225–9|سال=2008 |ماه=December |pmid=19065392 |doi=10.1080/01674820802547087 |زبان=en}}</ref> |
|||
برنامههایی که به [[پرهیز جنسی]] تشویق میکنند، به نظر نمیرسد که بتواند در مقابل خطر HIV موثر باشند.<ref>{{یادکرد ژورنال|نویسنده= Underhill K, Operario D, Montgomery P |عنوان= Abstinence-only programs for HIV infection prevention in high-income countries |ژورنال=Cochrane Database of Systematic Reviews |شماره=4 |صفحه= CD005421|سال=2008|pmid= 17943855|doi=10.1002/14651858.CD005421.pub2|پیوند=http://onlinelibrary.wiley.com/o/cochrane/clsysrev/articles/CD005421/frame.html|editor1-last= Operario|زبان=en}}</ref> [[آموزش مسائل جنسی]] در مدارس میتواند رفتار پرخطر را کاهش دهد.<ref>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Ljubojević|نام=S|عنوان=Sexually transmitted infections and adolescence|journal=Acta dermatovenerologica Croatica : ADC|سال=2010|فصل=18|شماره=4|صفحه=305–10|pmid=21251451|زبان=en}}</ref> اقلیت قابل توجهی از جوانان با اینکه نسبت به خطرات HIV و ایدز آگاه هستند، اما با این حال همچنان دست به کارهایی میزدند که پرخطر محسوب میشوند.<ref name="Patel2008">{{یادکرد ژورنال| نویسنده=Patel VL, Yoskowitz NA, Kaufman DR, Shortliffe EH | عنوان=Discerning patterns of human immunodeficiency virus risk in healthy young adults | ژورنال=Am J Med | سال=2008 | صفحه=758–764 | فصل=121|شماره=4 | pmid=18724961 |doi=10.1016/j.amjmed.2008.04.022 | pmc=2597652 |زبان=en}}</ref> |
|||
برای پیشگیری از انتقال اچآیوی، بهترین راه خودداری از [[آمیزش جنسی]] با فرد بیمار (یا دچار ویروس) و استفاده از [[کاندوم]]های جنس [[لاتکس]] (نوعی لاستیک) است. ذراتی با ابعاد ویروس اچآیوی نمیتوانند از کاندوم لاتکس عبور کنند و اگر به درستی و به طور منظم استفاده شوند شیوه کاملاً موثری در کاهش خطر انتقال بیماری محسوب میشوند. هرچند تنها شیوهٔ صد در صد موثر، خودداری کامل از آمیزش جنسی با افراد مشکوک به داشتن [[رفتارهای پرخطر]] است. |
|||
معتادان تزریقی میتوانند با خودداری از مصرف سرنگهای مشترک خطر ابتلا به اچآیوی را کاهش دهند.<ref name="autogenerated1">شیوع بیماریهای مقاربتی در جهان امروز و بازتاب اجتماعی آن.(روشهای تشخیص، پیشگیری و درمان) - تالیف: دکتر ولیالله آصفی - انتشارات انیس - تهران - چاپ اول: ۱۳۷۲</ref> |
|||
== بیماریهای مرتبط با ایدز == |
== بیماریهای مرتبط با ایدز == |
نسخهٔ ۲۵ ژانویهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۱۶:۳۵
ایدز | |
---|---|
تخصص | بیماری عفونی (تخصص پزشکی) |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
آیسیدی-۱۰ | B۲۴ |
آیسیدی-۹-سیام | 042 |
دادگان بیماریها | 5938 |
مدلاین پلاس | 000594 |
ئیمدیسین | emerg/۲۵۳ |
پیشنت پلاس | ایدز |
سمپ | D000163 |
ایدز (به انگلیسی: AIDS) یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی[۲] (به انگلیسی: Acquired immune deficiency syndrome) نوعی بیماری است که حاصل تکثیر ویروسی به نام اچآیوی در بدن میزبان میباشد. هر فردی که با ویروس اچآیوی آلوده شده باشد و تست HIV مثبت پیدا کرد مبتلا به ایدز محسوب نمیشود، هنگامی تشخیص ایدز در یک فرد آلوده به HIV داده میشود که یا تعداد مطلق سلولهای دارای گیرنده CD4 (گروهی از سلولهای دفاعی بدن) به کمتر از ۲۰۰ عدد در هر میلی متر مکعب خون رسیده باشد یا عفونتهای فرصت طلب ناشی از عواملی که نمیتوانند در افراد سالم بیماری ایجاد کنند در فرد به وجود آمده باشد.[۳] فرد آلوده به HIV در همان حالی که میتواند این بیماری را به دیگران منتقل کند ولی ممکن است سالها طول بکشد تا مبتلا به بیماری ایدز شود و تنها با انجام آزمایش خون میتوان پی به وجود آن برد.[۲]
در سال ۱۹۹۶ سازمان ملل متحد ایدز را نه تنها به عنوان یک مشکل سلامتی مورد توجه قرار داد بلکه آن را یک مسئله بر سر راه پیشرفت بشری برشمرد. همچنین در سند استراتژی امنیت ملی ایالات متحده آمریکا (۲۰۰۲) این کشور خود را متعهد به هدایت جهان برای کاهش مرگ و میر اچآیوی/ایدز دانستهاست.[۴] در سال ۲۰۰۸ سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که ایدز با میانگین ۱٫۷۸ مرگ هر فرد در هر یک میلیون نفر که ۳٫۱% مرگها را شامل میشود، ششمین علت مرگ و میر بشر است.[۵]
از سال ۱۹۸۸ به منظور افزایش بودجهها و همچنین برای بهبود آگاهی، آموزش و مبارزه با تبعیضها اول دسامبر هر سال (۱۰ آذر) به عنوان روز جهانی ایدز معین شدهاست و هر سال برای این روز شعاری نیز در نظر گرفته میشود[۱].
تاریخچه
ایدز اولین بار در سال ۱۹۸۱ در امریکا مشاهده شد. اولین مواردی که مشاهده شد در بین معتادان تزریق سرنگ و همچنین همجنسبازان مرد قرار داشت که به دلیل نامعلومی سیستم دفاعی بدن آنها ضعیف شده بود و علایم بیماری التهاب ریه نیوموسیستیک کارینی (PCP) در آنها مشاهده میشد که این بیماری در افرادی دیده میشود که سیستم دفاعی بدنی ضعیفی دارند.[۶] سپس نوعی سرطان پوست نادر با نام کاپوسی سارکوما (KS) در میان مردان همجنسگرای گزارش شد.[۷] موارد بیشتری از بیماری PCP و KS مشاهده شد و این زنگ خطری برای مرکز پیشگیری و کنترل بیماری بود و گروهی از طرف این مرکز برای بررسی این واقعه تشکیل شد.[۸]
محققان معتقدند که هر دو ویروس HIV-1 و HIV-2 در اصل متعلق به نخستیسانان مرکز افریقا بوده و در اوایل قرن بیست به بدن انسان منتقل شده است.[۹] به نظر میآید که ویروس HIV-1 در اصل متعلق به مناطق جنوبی کامرون و تکامل یافتهٔ ویروس SIV (ویروس نقص ایمنی میمونی) که در میان شمپانزههای وحشی شیوع دارد، بوده است.[۱۰] همچنین ویروس HIV-2 تکامل یافتهٔ ویروس SIV میان گونهای میمون به نام منگابی دودی بوده است که در غرب افریقا (از جنوب سنگال تا غرب ساحل عاج) زندگی میکرده است.[۱۱] پخبینیانی مانند میمون شب نسبت به ویروس HIV-1 مقاوم هستند و این احتمالاً به دلیل یک نوع ژن پیوندی دو گونه مقاوم ویروس در آنها میباشد.[۱۲]
مدارکی موجود است که نشان میدهد انسانهایی که در شکار و یا فروش حیوانات دخالت داشتند دچار ویروس SIV شدهاند.[۱۳] اگرچه SIV ویروس ضعیفی است که سیستم دفاعی بدن انسان با آن مقابله میکند و بیش از چند هفته در بدن انسان باقی نمیماند، اما انتقال سریع و متوالی آن بین انسانهای مختلف زمان کافی را به این ویروس برای تبدیل آن به HIV میدهد.[۱۴]
بررسی نمونههای خونی به جا مانده از گذشته نشان میدهد که اولین انسانی که مبتلا به ایدز شده در سال ۱۹۵۹ کنگو جان خود از دست داده است. این نخستین و قدیمیترین مورد مرگ شناخته شده در اثر ابتلا به این بیماری محسوب میشود.[۱۵] همچنین ممکن است ویروس اچآیوی نخستین بار در سال ۱۹۶۶ به آمریکا رسیده باشد.[۱۶] ولی عمده شیوع HIV مربوط به خارج از صحرای آفریقا (و همچنین امریکا) میشود و میتوان آن را به فردی ناشناس و مبتلا به ایدز نسبت داد که در هائیتی زندگی می کرده است و با ورود به امریکا در سال ۱۹۶۹ به آن شیوع بخشیده است.[۱۷] پس از آن به سرعت بین گروههای پرخطر (در ابتدا در بین مردان همجنسباز) پخش شد. در سال ۱۹۷۸ شیوع ویروس HIV-1 در بین مردان همجنسگرای مقیم نیویورک و سان فرانسیسکو، ۵ درصد تخمین زده شد که بیانگر این است که هزاران نفر در کشور مبتلاً به ایدز بودهاند.[۱۷]
در آن اوایل مرکز کنترل بیماری هنوز نامی رسمی برای این بیماری انتخاب نکرده بود و معمولاً نام این بیماری را با بیماری که مریض با آن در ارتباط بود بیان میکردند.[۱۸] همچنین اسامی مانند سارکوم کاپوزی یا عفونت فرصتطلب نامهایی بودهاند که توسط این گروه در سال ۱۹۸۱ استفاده میشده است.[۱۹] واژه ایدز یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی اولین بار در سال ۱۹۸۲ توسط پژوهشگران مرکز پیشگیری و کنترل بیماری در آتلانتا به کار برده شد. تا پایان سال ۱۹۸۲، مواردی از ابتلا به بیماری ایدز در ۵ قاره جهان شناسایی شد. همچنین مشخص شد که یک بیماری که در آفریقا به عنوان «بیماری لاغری» شناخته میشد، در واقع شکلی از بیماری ایدز است. در سال ۱۹۸۴ لوک مونتانیه در انستیتو پاستور پاریس و رابرت گالو در انستیتو ملی سرطان در واشنگتن، به طور جداگانه ویروس مولد ایدز را کشف کردند که این ویروس بعداً «ویروس نقص ایمنی انسانی» یا اچآیوی نامیده شد. همچنین مواردی از انتقال بیماری ایدز در اثر رابطه جنسی میان دو جنس مخالف نمایان شد.[۲۰]
تا پایان سال ۱۹۸۷، در آمریکا ۱۶ هزار و ۹۰۸ نفر در اثر ابتلا به ایدز جان خود را از دست دادند. تا این زمان، سازمان جهانی بهداشت (WHO) کل موارد ابتلا به بیماری ایدز در جهان را ۷۱ هزار و ۷۵۱ نفر و تعداد کل مبتلایان به این بیماری را در آمریکا ۴۷ هزار و ۲۲ نفر گزارش کرده بود.[۲۰] سازمان جهانی بهداشت با این تخمین که ممکن است ۵ تا ۱۰ میلیون نفر در سراسر جهان به ویروس اچآیوی مبتلا باشند، برنامه جهانی ایدز خود را راهاندازی کرد که بعدها در سال ۱۹۹۶ جای خود را به برنامه مشترک سازمان ملل متحد برای مقابله با ایدز (UNAIDS) داد. در سال ۱۹۸۸ سازمان جهانی بهداشت نخستین روز از ماه دسامبر را به عنوان روز جهانی ایدز نامگذاری کرده و روبان قرمز به عنوان یک نماد بینالمللی برای ایدز معرفی شد.[۲۰]
علایم و نشانهها
عفونت HIV دارای سه مرحله اصلی است: عفونت حاد، دوره نهانی و ایدز[۲۱][۲۲]
عفونت حاد
دوره اولیه HIV، عفونت حاد HIV و یا سندرم حاد ویروسی نامیده میشود.[۲۲][۲۳] بسیاری از افراد ۲ تا ۴ هفته پس از در معرض قرار گرفتن این بیماری، دچار بیماریهایی مانند شبه آنفلوانزا یا مونونوکلئوز میشوند و برخی دیگر هم هیچ نشانه قابل توجهی در آنها دیده نمیشود.[۲۴][۲۵] علائم در ۴۰ تا ۹۰ درصد موارد رخ میدهد و معمولا شامل تب، لنفادنوپاتی، فارنژیت، خارش پوست، سردرد و/یا زخم دهان و اندام تناسلی میشود.[۲۳] خارش پوست که در ۲۰ تا ۵۰ درصد موارد رخ میدهد، خود را بر روی بالاتنه نشان میدهد و به شکل لکههای نوک تیز میباشد.[۲۶] همچنین در این مرحله برخی از افراد دچار عفونتهای فرصتطلب میشوند.[۲۳] ممکن است در دستگاه گوارش علائمی مانند تهوع، استفراغ و یا اسهال رخ دهد، و همچنین علائم عصبی نوروپاتی محیطی و یا سندرم گیلان باره.[۲۵] طول دوره این علائم متفاوت است، اما معمولا یک یا دو هفته میباشد.[۲۵]
با توجه به اینکه این علائم آنچنان خاص نیستند، اغلب به عنوان نشانههایی از عفونت HIV شناخته نمیشوند. حتی مواردی که توسط یک دکتر خانوادگی و یا یک بیمارستان دیده میشود اغلب یا بسیاری از بیماریهای شایع عفونی با علائمی مشترک با آن اشتباه میشود. بنابراین، توصیه میشود که به بیماران دارای تب توجیهناپذیر است تذکر داده شود که ممکن است دارای عفونت HIV باشند و خطر ابتلا به این عفونت در آنها وجود دارد.[۲۵]
دوره نهانی
پس از علائم اولیه، بیمار وارد مرحلهای به نام دوره نهانی یا HIV بینشانه یا HIV مزمن میشود.[۲۱] این مرحله از HIV میتواند بدون هیچ گونه درمانی از حدود سه سال[۲۷] تا بیش از ۲۰ سال[۲۸] (به طور متوسط حدود هشت سال[۲۹]) به طول بیانجامد. اگرچه معمولاً در ابتدای بیماری هیچ علائمی مشاهده نمیشود و یا علامتهای خیلی کمی دیده میشود، اما در نزدیکی پایان این مرحله بسیاری از افراد دچار تب، کاهش وزن، مشکلات گوارشی و دردهای عضلانی میشوند.[۲۱] همچنین ۵۰ تا ۷۰ درصد از افراد دچار لنفادنوپاتی ماندگار میشوند، بطوری که چند گروه از غدد لنفاوی (به جز در کشاله ران) به مدت بیش از سه تا شش ماه بدون هیچ درد و به طور توجیهناپذیری بزرگ میشود.[۲۲]
اگر چه بسیاری از مبتلایان HIV-1، قابل تشخیص هستند و در صورت عدم درمان نهایتاً به ایدز منجر خواهد شد، ولی درصد کمی از آنها (حدود ۵٪) سطح بالای سلولهای CD4+ T خود را بدون هیچ درمان ضدویروسی تا بیش از ۵ سال حفظ میکنند.[۲۵][۳۰] این افراد به عنوان کنترل کنندههای HIV طبقه بندی میشوند، و آنهایی که مقدار کم یا غیر قابل محسوسی از ویروس را بدون درمان ضدویروسی در بدن خود نگه میدارند به عنوان «کنترل کنندگان ممتاز» یا «سرکوبگران ممتاز» شناخته میشوند.[۳۰]
سندرم نقص ایمنی اکتسابی
سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) زمانی معنی پیدا میکند که شمار سلولهای CD4+ T به کمتر از ۲۰۰ سلول در هر میکرولیتر برسد و یا بیماریهای خاص مرتبط با عفونت HIV رخ دهد.[۲۵] در غیاب درمان، حدود نیمی از افراد مبتلا به HIV در عرض ده سال مبتلا به بیماری ایدز میشوند.[۲۵] رایج ترین وضعیتهایی که هشداری بر وجود ایدز هستند التهاب ریه ناشی از پنوموسیستیس (۴۰٪)، نزاری به شکل سندرم اتلاف اچآیوی (۲۰٪) و کاندیدیاز مری میباشند. سایر علائم شایع شامل عفونتهای دستگاه تنفسی در یک دوره زمانی معین میشود.[۲۵]
عفونت فرصتطلب ممکن است توسط باکتری، ویروس، قارچ و انگل به وجود بیاید که معمولاً توسط دستگاه ایمنی بدن کنترل میشود.[۳۱] اینکه کدام عفونت رخ میدهد تا حدودی به این بستگی دارد چه عواملی در محیط اطراف فرد قرار دارد.[۲۵] این عفونت تقریباً میتواند هر دستگاهی از بدن را تحت تاثیر قرار دهد.[۳۲]
افراد مبتلا به ایدز خطر آلودگی به ویروسهای سرطانی مختلفی را دارند از جمله: سارکوم کاپوزی، سرطان لنفوم، دستگاه عصبی مرکزی لنفوم، و سرطان گردن رحم.[۲۶] سارکوم کاپوزی، شایع ترین سرطانی است که در ۱۰ تا ۲۰ درصد از افراد مبتلا به HIV اتفاق میافتد.[۳۳] پس از آن سرطان لنفوم شایع ترین سرطان است و علت مرگ نزدیک به ۱۶ درصد از افراد مبتلا به ایدز میباشد و جزء نشانههای اولیه ۳ تا ۴ درصد از آنها است.[۳۳] هر دوی این سرطانها با ویروس هرپس ۸ انسانی همراه هستند.[۳۳] خیلی اوقات مبتلایان به ایدز به دلیل ارتباطی که با ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) دارد، دچار سرطان گردن رحم میشوند.[۳۳]
علاوه بر این، آنها به طور مکرر دچار علائمی مانند تب طولانی، تعریق شبانه، تورم غدد لنفاوی، لرز، ضعف، و کاهش وزن میشوند.[۳۴] اسهال یکی دیگر از علائم شایعی است که ۹۰٪ از افراد مبتلا به ایدز دچار آن میشوند.[۳۵]
راههای انتقال
طریق انتقال | احتمال سرایت | |||
---|---|---|---|---|
انتقال خون | ۹۰%[۳۶] | |||
زایمان (فرزند) | ۲۵%[۳۷] | |||
تزریق با سرنگ مشترک | ۰.۶۷%[۳۶] | |||
فرو رفتن سرسوزن در بدن | ۰.۳۰%[۳۸] | |||
رابطه جنسی مقعدی (دهنده)* | ۰.۰۴–۳.۰%[۳۹] | |||
رابطه جنسی مقعدی (واردکننده)* | ۰.۰۳%[۴۰] | |||
رابطه جنسی آلت-واژن (دهنده)* | ۰.۰۵–۰.۳%[۳۹][۴۱] | |||
رابطه جنسی آلت-واژن (واردکننده)* | ۰.۰۱–۰.۳۸%[۳۹][۴۱] | |||
رابطه جنسی دهانی (دهنده)*§ | ۰–۰.۰۴%[۳۹] | |||
رابطه جنسی دهانی (واردکننده)*§ | ۰–۰.۰۰۵%[۴۲] | |||
* با فرض عدم استفاده از کاندوم § منبع به رابطه جنسی دهانی انجام شده روی یک مرد اشاره دارد |
HIV از سه طریق اصلی انتقال مییابد:
- تماس جنسی
- قرار گرفتن در معرض خون و یا بافت آلوده
- از مادر به فرزند در دوران بارداری، زایمان، یا تغذیه با شیر مادر (که با نام انتقال عمودی شناخته میشود)[۴۳]
هیچ گونه خطر انتقال از طریق ویروس مدفوع، ترشحات بینی، بزاق، خلط، عرق، اشک، ادرار، یا استفراغ وجود ندارد مگر اینکه با خون آلوده شده باشند.[۳۸]
تماس جنسی
شایعترین حالت انتقال HIV از طریق تماس جنسی با فرد آلوده است.[۴۳] اکثر موارد انتقال HIV در سراسر دنیا از طریق تماس با جنس مخالف رخ میدهد. با این حال، شکل انتقال در هر کشور متفاوت است.[۴۳] در ایالات متحده، از سال ۲۰۰۹، بیشتر انتقالهای جنسی در مردان همجنسگرا رخ داده است[۴۳]، که ۶۴٪ از تمام موارد مشاهده شده رو شامل میشود.[۴۴]
در مورد تماس محافظت نشده با جنس مخالف، تخمین خطر انتقال HIV در هر عمل جنسی در کشورهای کم درآمد چهار تا ده برابر بیشتر نسبت به کشورهای با درآمد بالا است.[۴۵] در کشورهای با درآمد کم، خطر ابتلا از زن به مرد انتقال به ۰٫۳۸٪ در هر بار نزدیکی و از مرد به زن ۰٫۳۰٪ در هر بار نزدیکی تخمین زده شده است. این تخمین برای کشورهای با درآمد بالا، ۰٫۰۴٪ در هر بار نزدیکی برای انتقال از زن به مرد و ۰٫۰۸٪ در هر بار نزدیکی از مرد به زن میباشد.[۴۵] خطر انتقال از مقاربت مقعد بیشتر است، و ۱٫۴ تا ۱٫۷ درصد در هر بار نزدیکی با جنس مخالف یا همجنسگرا تخمین زده شده است.[۴۵] اگرچه خطر ابتلا از طریق آمیزش جنسی دهانی نسبتاً کم است، اما این احتمال وجود دارد.[۴۶] خطر انتقال از طریق رابطه دهانی «نزدیک به صفر» توصیف شده است[۴۷]، اگر چه چند موردی گزارش شده است.[۴۸] خطر ابتلا از طریق سکس دهانی صفر تا ۰٫۰۴ درصد تخمین زده شده است.[۴۹] در محیطهایی عمومی مانند روسپیها، خطر انتقال از زن به مرد ۲٫۴٪ در هر بار نزدیکی و از مرد به زن ۰٫۰۸ درصد در هر بار نزدیکی تخمین زده شده است.[۴۵]
خطر انتقال در حضور بیماریهای آمیزشی[۵۰] و زخم تناسلی[۴۵] افزایش مییابد. به نظر میرسد زخم تناسلی خطر ابتلا را تا حدود پنج برابر افزایش میدهد.[۴۵] بیماریهای مقاربتی دیگر مانند سوزاک، کلامیدیا، تریکومونا، و واژینوز باکتریال، به نسبت کمتری خطر انتقال را افزایش میدهند.[۴۹]
بار ویروسی از فرد آلوده نیز عامل مهمی است که در انتقال از طریق تماس جنسی (و همچنین از طریق مادر به فرزند) نقش دارد.[۵۱] در طول ۲٫۵ ماه اول از عفونت، میزان سرایت به دلیل بار زیاد ویروسی، ۱۲ برابر بیشتر است.[۴۹] در مراحل آخر عفونت فرد، میزان انتقال در حدود هشت برابر بیشتر است.[۴۵]
رابطه جنسی خشن میتواند یکی از عوامل موثر در افزایش خطر انتقال باشد.[۵۲] همچنین گفته میشود تجاوز جنسی خطر انتقال HIV را افزایش میدهد چرا که در این حالت به ندرت از کاندوم استفاده میشود، آسیب فیزیکی واژن و یا مقعد محتمل است، و ممکن است خطر بیشتری برای انتقال همزمان عفونتهای جنسی وجود داشته باشد.[۵۳]
خون
دومین عامل شایع انتقال HIV، از طریق خون و فرآوردههای خونی است.[۴۳] از راههایی که ممکن است این بیماری توسط خون منتقل گردد میتوان آمپول مشترک در مواد مخدر تزریقی، زخم در اثر فرو رفتن آمپول، انتقال خون آلوده و یا فرآوردههای خونی، و یا تزریقهایی که با استفاده از تجهیزات پزشکی استریل نشده انجام میشود را نام برد. خطر آمپول مشترک در حین تزریق مواد مخدر بین ۰٫۶۳ و ۲٫۴ درصد و به طور متوسط ۰٫۸٪ در هر عمل میباشد.[۵۴] خطر انتقال از فرو رفتن آمپول یک فرد آلوده ۰٫۳٪ در هر عمل (حدود ۱ در ۳۳۳) و خطر آلودگی غشاء مخاطی به خون آلوده ۰٫۰۹٪ در هر عمل (حدود ۱ در ۱۰۰۰) تخمین زده میشود.[۳۸] در ایالات متحده، مصرف کنندگان مواد مخدر تزریقی ۱۲٪ از مبتلایان به HIV در سال ۲۰۰۹ را تشکیل میدادند[۴۴] و در برخی مناطق بیش از ۸۰٪ از افرادی که تزریق مواد انجام میدهد دارای HIV هستند.[۴۳]
در ۹۳٪ موارد استفاده از خون آلوده در انتقال خون، انتقال عفونت خواهد بود.[۵۴] در کشورهای توسعه یافته خطر ابتلا به HIV از طریق انتقال خون بسیار پایین است (کمتر از یک در پانصدهزار) و در آنها آزمایش HIV بر روی خون اهدا کننده انجام میشود.[۴۳] در انگلیس، خطر انتقال یک در پنج میلیون گزارش شده است.[۵۵] با این حال، در کشورهای با درآمد پایین، تنها نیمی از خون مورد استفاده برای انتقال ممکن است به طور مناسب آزمایش شود (در سال ۲۰۰۸).[۵۶] تخمین زده شده است که HIV در این مناطق تا ۱۵٪ از طریق انتقال خون آلوده و فراوردههای خونی سرایت مییابد، که نمایانگر ۵٪ تا ۱۰٪ از عفونتهای سرتاسر دنیا است.[۴۳][۵۷]
تزریق غیربهداشتی نقش مهمی در گسترش HIV در کشورهای جنوب صحرای آفریقا دارد. در سال ۲۰۰۷، بین ۱۲ تا ۱۷ درصد از عفونتهای این منطقه به دلیل استفاده از سرنگ نسبت داده شد.[۵۸] سازمان بهداشت جهانی خطر انتقال از طریق تزریق در آفریقا را ۱٫۲٪ تخمین زده است.[۵۸]
افرادی که خالکوبی، سوراخکاری و زخمآرایی انجام میدهند از نظر تئوری در معرض خطر سرایت هستن، اما تاکنون هیچ مورد مستندی مشاهده نشده است.[۵۹] پشهها و سایر حشرات دیگر نیز قادر به انتقال HIV نیستند.[۶۰]
مادر به فرزند
انتقال HIV از مادر به فرزند میتواند در دوران بارداری، در هنگام زایمان یا از طریق شیر مادر منتقل شود.[۶۱][۶۲] این عامل سومین عامل شایع انتقال HIV در دنیا میباشد.[۴۳] در صورت عدم درمان، خطر انتقال قبل یا در حین تولد حدود ۲۰ درصد و در کسانی که از شیر نیز تغذیه میدهند ۳۵ درصد است.[۶۱] در سال ۲۰۰۸، در حدود ۹۰٪ از موارد HIV کودکان ناشی از انتقال عمودی محاسبه شد.[۶۱] با درمان مناسب خطر ابتلا به عفونت از مادر به فرزند میتواند به حدود ۱٪ کاهش یابد.[۶۱] درمان از طریق پیشگیری شامل مصرف داروی ضد ویروسی توسط مادر در دوران بارداری و زایمان، عمل سزارین در زمان مناسب (و نه اضطراری)، عدم تغذیه شیر مادر، و تجویز داروهای ضد ویروسی به نوزاد میشود.[۶۳] با این حال بسیاری از این امکانات در کشورهای در حال توسعه در دسترس نیست.[۶۳] اگر در دوران دندان آوردن، مواد غذایی به خون آلوده شود، میتواند خطر انتقال را افزایش دهد.[۵۹]
تشخیص بیماری
بیماری ایدز و HIV با توجه بروز علایم و نشانههای بیمار، از طریق آزمایش و بررسی آن در آزمایشگاه تشخیص داده میشود.[۲۳] آزمایش HIV به همه کسانی که در معرض خطر قرار دارند توصیه میشود، که شامل هر فرد مبتلا به هر نوع بیماری آمیزشی است میشود.[۲۶] در بسیاری از مناطق دنیا، یک سوم حاملان HIV زمانی متوجه میشوند که در مرحله پیشرفتهای از این بیماری هستند و AIDS یا نقص شدید دستگاه ایمنی آشکار میشود.[۲۶]
آزمایش HIV
در اکثر افراد آلوده به HIV، در طول سه تا دوازده هفته پس از عفونت اولیه، یک سری آنتیبادیهای خاص ایجاد میگردد.[۲۵] تشخیص اولیه HIV قبل از تغییر آنتیبادی، با اندازهگیری اچآیوی-آرانای یا آنتیژن P24 انجام میشود.[۲۵] نتایج مثبت به دست آمده توسط آنتیبادی یا آزمایش واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR)، توسط PCR و یا توسط آنتیبادی دیگری تأیید میشوند.[۲۳]
آزمایش آنتیبادی در کودکان کمتر از ۱۸ ماه، به دلیل وجود مداوم آنتیبادیهای مادری معمولاً نتیجه درستی نمیدهند.[۶۴] بنابراین عفونت HIV تنها توسط آزمایش PCR مربوط به HIV RNA یا DNA و یا از طریق آزمایش آنتیبادی P24 قابل تشخیص است.[۲۳] در اکثر نقاط دنیا دسترسی به آزمایش PCR قابل اعتماد وجود ندارد و افراد باید تا زمانی صبر کنند که علائم پیشرفت کند و یا سن کودک به اندازه کافی باشد و آزمایش آنتی بادی درستی نتیجه دهد.[۶۴] در کشورهای جنوب صحرای آفریقا در بین سالهای ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹، بین ۳۰ تا ۷۰ درصد مردم، از وضعیت HIV خود آگاه بودهاند.[۶۵] در سال ۲۰۰۹، بین ۴ تا ۴۲ درصد مردم مورد آزمایش قرار گرفتند.[۶۵] این ارقام نشان دهنده افزایش قابل توجهی نسبت به ده سال گذشته است.[۶۵]
طبقهبندی عفونت HIV
از دو طبقهبندی اصلی برای مرحلهبندی HIV و ایدز استفاده میشود، یکی توسط سازمان بهداشت جهانی[۲۳] (WHO) و دیگر توسط مرکز کنترل و پیشگیری بیماری[۶۶] (CDC). برنامه CDC بیشتر در کشورهای توسعهیافته استفاده میشود. از آنجا که برنامه WHO احتیاجی به آزمایش ندارد، بیشتر مناسب کشورهای در حال توسعه است که با کمبود لوازم روبرو هستند. علیرغم تفاوتهای که این دو با هم دارند، اما میتواند هر دوی آنها را از لحاظ آماری مقایسه نمود.[۲۲][۲۳][۶۶]
سازمان بهداشت جهانی برای اولین بار در سال ۱۹۸۶ تعریفی برای ایدز ارائه نمود.[۲۳] از آن زمان به بعد، مرحلهبندی WHO برای چندین بار تغییر کرده و گسترش یافت، که نسخهٔ اخیر آن که در سال ۲۰۰۷ منتشر شدهاست.[۲۳] ردهبندی مراحل تعیین شده توسط WHO به شکل زیر است:
- عفونت اولیه HIV: که یا بدون علامت است و یا همراه با سندرم حاد ویروسی است.[۲۳]
- مرحله ۱: عفونت HIV بدون علامت با تعداد سلولهای CD4 بیش از ۵۰۰ در هر میکرولیتر. ممکن است شامل بزرگ شدن گرههای لنفاوی نیز باشد.[۲۳]
- مرحله ۲: علائم خفیف که ممکن است تغییر جزئی غشاء مخاطی و عود عفونت دستگاه تنفسی فوقانی را شامل شود و تعداد سلولهای CD4 کمتر از ۵۰۰ در هر میکرولیتر است.[۲۳]
- مرحله ۳: علائم پیشرفته که ممکن است شامل اسهال مزمن و غیر عادی برای بیش از یک ماه شود، به همراه عفونتهای باکتریایی شدید از جمله سل ریوی و همچنین تعداد سلولهای CD4 کمتر از ۳۵۰ در هر میکرولیتر.[۲۳]
- مرحله ۴ یا ایدز: علائم شدیدی شامل توکسوپلاسموز مغز، کاندیدیاز مری، نای، نایژه یا شش و سارکوم کاپوزی. تعداد سلولهای CD4 به کمتر از ۲۰۰ در هر میکرولیتر میرسد.[۲۳]
مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا نیز ایجاد یک سیستم طبقهبندی برای HIV ارائه نموده و آخرین بار آن را در سال ۲۰۰۸ به روز رسانی کرده است.[۶۶] در این سیستم عفونت HIV بر اساس شمارش CD4 و علائم بالینی میباشد،[۶۶] عفونت را در سه مرحله توصیف میکند:
- مرحله ۱: تعداد سلولهای CD4 بیشتر از ۵۰۰ در هر میکرولیتر بدون هیچ علائمی از ایدز
- مرحله ۲: تعداد سلولهای CD4 بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ در هر میکرولیتر بدون هیچ علائمی از ایدز
- مرحله ۳: تعداد سلولهای CD4 کمتر از ۵۰۰ در هر میکرولیتر یا وجود علائمی از ایدز
- نامعلوم: اگر اطلاعات کافی برای هر یک از مراحل فوق در دسترس باشد
اگر پس از درمان، تعداد سلولهای CD4 خون به بیش از ۲۰۰ در هر میکرولیتر افزایش یابد و یا بیماری دیگری به جز ایدز احتمال رود و یا حتی درمان گردد هنوز هم تشخیص اینکه بیماری ایدز بوده باشد پابرجا خواهد بود.[۲۲]
پیشگیری
تماس جنسی
استفاده همیشگی از کاندوم در طولانی مدت، حدوداً ۸۰ درصد خطر انتقال HIV را کاهش میدهد.[۶۷] هنگامی که از بین زن و مرد، یکی از طرفین مبتلا شود، در صورتی که به طور مداوم از کاندوم استفاده شود، احتمال ابتلا به HIV برای فرد غیرآلوده در هر سال زیر ۱٪ است.[۶۸] برخی از شواهد نشان میدهد که کاندوم زنانه هم میتواند در همان سطح محافظت کند.[۶۹] به نظر میرسد استفاده از ژل واژینال حاوی تنوفوویر بلافاصله قبل از رابطه جنسی، میزان ابتلا را تا حدود ۴۰ درصد در میان زنان آفریقایی کاهش میدهد.[۷۰] در مقابل، استفاده از اسپرمکش نونوکسینول-۹، به دلیل ایجاد سوزش در واژن و رکتوم میتواند خطر انتقال را افزایش دهد.[۷۱] ختنه در آفریقای سیاه، خطر ابتلا به HIV توسط مردان دگرجنسگرا را بین ۳۸٪ و ۶۶٪ در بیش از ۲۴ ماه کاهش میدهد.[۷۲] بر پایه این مطالعات، سازمان جهانی بهداشت و UNAIDS، ختنه مرد را به عنوان یکی از روشهای پیشگیری انتقال HIV از زن به مرد در سال ۲۰۰۷ توصیه کردهاند.[۷۳] در این که آیا این کار باعث محافظت انتقال مرد به زن میشود، مناقشه است[۷۴] و این که آیا به نفع کشورهای توسعهیافته و در میان مردان همجنسگرا است، نامشخص است.[۷۵] زنانی که مورد ختنه قرار میگیرند، بیشتر در معرض خطر انتقال HIV قرار دارند.[۷۶]
برنامههایی که به پرهیز جنسی تشویق میکنند، به نظر نمیرسد که بتواند در مقابل خطر HIV موثر باشند.[۷۷] آموزش مسائل جنسی در مدارس میتواند رفتار پرخطر را کاهش دهد.[۷۸] اقلیت قابل توجهی از جوانان با اینکه نسبت به خطرات HIV و ایدز آگاه هستند، اما با این حال همچنان دست به کارهایی میزدند که پرخطر محسوب میشوند.[۷۹]
بیماریهای مرتبط با ایدز
سیستم دفاعی بدن که از حمله ویروس صدمه دیدهاست، قوای خود را برای مبارزه با بیماریها از دست میدهد و هر نوع عفونتی میتواند جان بیمار را تهدید کند. کسانی که به اچآیوی دچار هستند در مقابل بیماریهایی مانند سل، مالاریا، ذات الریه، برفک، زونا، زخمهای بدخیم، سرطان، عفونتهای مغزی، عفونت شکم و خطر نابینایی آسیب پذیرتر میشوند. بیماران مبتلا به ایدز همچنین در مقابل آنچه به نام عفونتهای فرصت طلب معروف است آسیب پذیر هستند. این نوع از عفونتها از باکتریهای شایع، قارچها و انگلهایی نشات میگیرد که یک بدن سالم قادر به مبارزه با آنهاست، اما میتوانند در افرادی که سیستم دفاعی بدن آنها آسیب دیده ایجاد بیماری کند و گاه آنها را از پا در آورند.[۸۱] همچنین در این گونه بیماران، درگیرشدن با پارواویروس B19 معمولا تشخیص داده نمیشود و منجر به کم خونی میشود.
داروها و درمانها
در مجموع پنج دسته دارو وجود دارد که در مقاطع مختلف ورود و رشد اچآیوی عمل میکنند:
- بازدارندههای ورودی: این داروها به پروتئینهای موجود بر سطح بیرونی ویروس اچآیوی میچسبد و از پیوستن و ورود آن به سلولها جلوگیری میکند. از این گروه تاکنون تنها یک نمونه از دارو، به نام "فوزیون (Fuzeon)، وارد بازار شدهاست.
- بازدارندههای گیرنده کموکاین(Chemokine Coreceptor Antagonists): این داروها به نوعی پروتئین موجود بر سطح بیرونی سلولهای پذیرنده اچآیوی میچسبد و از چسبیدن ویروس به سلول جلوگیری میکند. از این گروه تاکنون تنها یک دارو، به نام Maraviroc وارد بازار شدهاست.[۸۲]
- داروهای مهارکننده ترانس کریپتاز معکوس نوکلئوزیدی(NRTI)(Nucleoside reverse transcriptase): این بازدارندهها اچآیوی را از نسخهسازی از ژنهای خود باز میدارند مانند زیدوودین و لامیوودین.
- داروهای مهارکننده ترانس کریپتاز معکوس غیرنوکلئوزیدی (NNRTI (Non-nucleoside reverse transcriptase): این بازدارندهها نیز فرآیند نسخه سازی را مختل میکنند. آنها با چسباندن خود به آنزیمی که این فرآیند را کنترل میکند نسخه سازی را مختل میکنند مانند نوی راپین و افاویرنز.
- داروهای مهارکننده پروتئاز (PI) (Protease): پروتئاز RT وانتگراز به صورت پلی پروتئینهایی سنتز میشوند که نیازمند شکافت پروتئاز میباشد و این داروها با مهار شکافت پلی پروتئینها چرخه تکثیری ویروس را مسدود و موجب برخی اجزاء نابالغ و معیوب ویروسی میشوند مانند ساکی ناویر.
داروهای ضد ایدز باید به صورت ترکیبی مصرف شوند. معمولاً سه نوع داروی مختلف از دست کم دو دسته مختلف از داروها به طور همزمان به بیمار تجویز میشود. با تغییر شکل دادن اچآیوی، برخی از نمونههای این ویروس در مقابل داروها مقاوم میشوند. بنابراین شانس کنترل اچآیوی در صورت استفاده از چند دارو بیشتر خواهد بود. در برخی موارد از مبتلایان تازه، ویروسهایی ردیابی شدهاند که حتی پیش از آغاز معالجات در برابر داروهای موجود مقاومت نشان میدهند.[۸۳]
عوارض جانبی شایع
تهوع، استفراغ، سردرد، خستگی مفرط، کهیر، اسهال، بیخوابی، بیحسی در اطراف دهان، درد معده.
سایر عوارض جانبی
التهاب لوزالمعده، آسیب به کبد و لوزالعمده، زخمهای درون دهان، تغییر شکل بدن، آسیب به سلولهای عصبی، کم خونی، درد عضلانی و ضعف.[۸۴]
آگاهی عمومی از زندگی با اچآیوی
ایدز تنها یک مشکل پزشکی نیست، بلکه یک مشکل اجتماعی و فرهنگی نیز هست، این بیماری تابو تلقی میشود و با هالهای از شرم و منعهای اخلاقی و فرهنگی همراهاست که این موضوع مانع از اعلام بیماری از سوی افراد شده و همین مساله منجر به پنهان ماندن بیماری، طی نشدن پروسه درمان و در نتیجه شیوع سریع آن میشود..[۸۵] به علت پیش داوری و ترس از سرایت بیماری، این بیماران درمورد انتخاب مسکن، شغل، مراقبتهای بهداشتی و حمایت عمومی مورد تبعیض قرار میگیرند. رفتارهای نامناسب و تحقیرآمیز موجب انزوای بیمار گشته، فرصت آموزش را از وی میگیرد. وحشت از مرگ، وحشت طرد و تنهایی و انگ اجتماعی، اخراج کارگران مبتلا و بدنامی از طرف دوستان و خانواده سبب میشود افرادی که گمان میکنند ممکن است دچار باشند، وضعیت خودشان را تا جایی که مقدور است مخفی نگه دارند که این خود موجب گسترش بیماری است[۸۵].
بسیاری از افرادی که با اچآیوی زندگی میکنند از بیماری خود ناآگاهند.[۸۶] کمتر از یک درصد از جمعیت شهری آفریقا که از نظر جنسی فعال هستند آزمونِ اچآیوی دادهاند و این نسبت در منطقههای روستایی از این هم کمتر است. همچنین تنها نیم درصد از زنان بارداری که از امکانات بهداشت شهری بهره میگیرند، آزمایشِ اچآیوی داده و نتیجهٔ آزمایش خود را دریافت نمودهاند. افزون بر آن، این نسبت برای بهداشت روستایی از این هم پایینتر است.[۸۶]
روز جهانی ایدز
از سال ۱۹۸۸ به منظور افزایش بودجهها و همچنین افزایش آگاهی، آموزش و مبارزه با تبعیضها روز اول دسامبر هر سال به عنوان روز جهانی ایدز نامگذاری شد و هر ساله برای این روز، شعار خاصی نیز در نظر گرفته میشود، هدف عمده از این کار این است که به عموم مردم یادآوری شود که HIV از بین نرفتهاست و هنوز کارهای زیادی است که باید انجام شود.[۱]
در روز جهانی ایدز مردم لباسهایی مزین به روبان قرمز بر تن میکنند تا توجه و مراقبت در برابر HIV و ایدز را متذکر شده و به دیگران یادآور شوند که به تعهد و پایبندی و حمایت آنها مورد نیاز است.[۱]
انگ و بدنامی
وقتی زنی و میگویی ایدز دارم، اولین فکری که اغلب به ذهن طرف مقابل میرسد این است که لابد تنفروشی کرده. »
مهتاب، یک دختر ایرانی مبتلا به ویروس ایدز.[۸۷]
ایدز تنها یک مشکل بهداشتی نیست، بلکه یک مشکل اجتماعی و فرهنگی نیز هست، این بیماری تابو تلقی میشود و با هالهای از شرم و منعهای اخلاقی و فرهنگی همراهاست که این موضوع مانع از اعلام بیماری از سوی افراد شده و همین مساله منجر به پنهان ماندن بیماری، طی نشدن پروسه درمان و در نتیجه شیوع سریع آن میشود.[۸۵]
به علت پیش داوری و ترس از سرایت بیماری، این بیماران درمورد انتخاب مسکن، شغل، مراقبتهای بهداشتی و حمایت عمومی مورد تبعیض قرار میگیرند. رفتارهای نامناسب و تحقیرآمیز موجب انزوای بیمار گشته، فرصت آموزش را از وی میگیرد. وحشت از مرگ، وحشت طرد و تنهایی و انگ اجتماعی، اخراج کارگران مبتلا و بدنامی از طرف دوستان و خانواده سبب میشود افرادی که گمان میکنند ممکن است دچار باشند، وضعیت خودشان را تا جایی که مقدور است مخفی نگه دارند که این خود موجب گسترش ابتلا است[۸۵].
ایدز در جهان
ایدز در آفریقا
ایدز در آفریقا، خاستگاه این بیماری، به صورت یک اپیدمی فراگیر درآمدهاست که رفته رفته به صورت مهمترین عامل جلوگیری از پاگیری اقتصادها و حکومتهای پایدار در این قاره جلوهگر میشود،۲۶ میلیون از بیش از ۴۰ میلیون انسان حامل ویروس اچآیوی آفریقائیاند و تا به حا ل بیش از ۲۵ میلیون نفر در این قاره جان خود را بدلیل ابتلای به آن از دست دادهاند. هرچند زندگی همراه با ویروس اچآیوی ممکن است ولی در عمل، در کشورهای فقیر جهان تنها ۱/۶میلیون نفر به داروهای کنترل ایدز دست مییابند. عدم توانایی مالی برای تامین هزینههای سنگین این داروها برای عده بسیار زیادی از مبتلایان منجر به عدم آغاز پروسه درمان میگردد و مطابق آمار بیشتر کسانی که بر اثر کمبود پول از بیماری ایدز میمیرند، در آفریقا و در جنوب صحرا زندگی میکنند. بیشتر آنان زنان هستند که پس از مرگ، کودکانشان بیسرپرست میمانند.[۸۸]
ایدز در ایران
راههای اصلی انتقال ایدز در ایران، آمیزش جنسی و استفادهٔ معتادان تزریقی از سرنگ مشترک است. اگر چه میزان مبتلایان به بیماری ایدز در ایران کم بودهاست،[۸۹] ولی به گفته سازمان بهداشت جهانی بر اساس دادههای گزارش شده، نرخ رشد اپیدمی ایدز در ایران به صورت هشدار دهندهای در حال افزایش است.[۹۰]
براساس آمار، تا پاییز سال ۱۳۹۰ حدود ۲۴ هزار نفر (در مجموع ۲۳٬۹۰۲ نفر) افراد مبتلا به ویروس اچآیوی (عامل بیماری ایدز) به طور رسمی در بانک اطلاعاتی وزارت بهداشت ثبت شدهاند. بنابراین با فرمول «تخمین موارد واقعی بر اساس موارد ثبت شده»، هم اکنون حدود ۸۰ هزار نفر اچآیوی مثبت در ایران وجود دارد. اما بر اساس آمار غیر رسمی، ۱۲۰ هزار ناقل اچآیوی در ایران وجود دارد. از میان افراد ثبت شده، ۹۱ درصد مرد و ۹ درصد زن هستند و حدود نیمی از مبتلایان در گروه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال قرار دارند. براساس این گزارش در میان علل ابتلا به HIV، تزریق با وسایل مشترک در مصرف کنندگان مواد، رتبه نخست و ابتلا از طریق رابطه جنسی رتبه دوم را دارد. با این حال، به گفتهٔ دکتر مینو محرز رئیس مرکز تحقیقات ایدز وزارت بهداشت، «مهمترین مسئلهای که از این آمار میتوان استنباط کرد، افزایش شیوع جنسی بیماری ایدز است که در این آمار ۱۰٫۳ درصد ذکر شده که البته واقعیت موجود در مراکز درمانی بسیار بیش از این است.»[۹۱][۹۲] بیش از ۹۰ درصد زنان مبتلا بدون اینکه آگاه باشند، از طریق شوهرانشان مبتلا به اچآیوی میشوند.[۹۳] این بیماری در میان جوانان، زنان و همچنین کودکان کار در حال افزایش است.[۹۳][۹۴]
حرف زدن از بیماری ایدز در ایران با محدودیتهای اخلاقی و عرفی همراهاست. بحث و گفتگو درباره بلوغ، بهداشت جنسی و بیماریهای آمیزشی در خانوادهها محدود است. مبتلایان به ایدز همواره نگران واکنشهای جامعه بودهاند. ابراز ابتلا به این بیماری موجب «انگ اخلاقی» و طرد بیمار از خانواده، اطرافیان و جامعه میشود. این امر باعث پنهانکاری و مخفی کردن بیماری میگردد، بنابراین ایدز در خفا گسترش مییابد و کنترل بیماری را دشوار میکند.[۹۱][۹۳]
نخستین مورد گزارش و ثبت شدهٔ ابتلا به ایدز در ایران مربوط به سال ۱۳۶۶ و در مورد یک کودک شش ساله مبتلا به بیماری هموفیلی است که فرآوردههای خونی آلوده دریافت کرده بود. که از فرانسه به ایران منتقل شده بود. در سالهای اولیهٔ شیوع بیماری، وجود ایدز در ایران اساسا انکار میشد. در ارتباط با این بیماری دو پروندهٔ قضایی عمده وجود دارد. پروندهٔ برادران علایی پزشکانی که برای فعالیتهایشان در زمینه شناساندن و مبارزه با بیماری ایدز در ایران شهرت بین المللی دارند و به اتهام مخالفت با حکومت در سال ۱۳۸۷ بازداشت و حبس شدند که اعتراضات گستردهٔ بینالمللی را در پی داشت.[۹۵]
قربانیان نامدار ایدز
- فردی مرکوری، خوانندهٔ گروه موسیقی کویین
- رابین کروزبی، گیتاریست گروه راک باند
- نستور آلمندوروس، فیلمساز اسپانیایی
- میشل فوکو، فیلسوف فرانسوی
- ایزاک آسیموف، نویسنده داستانهای علمی تخیلی
- تامی موریسون، بوکسور آمریکایی
- اندرو سولیوان، روزنامهنگار آمریکایی
- جیا کارنگی، مدل آمریکایی
- رایان وایت، نوجوانی که پس از اخراج شدن از مدرسه به خاطر دچار شدن به بیماری ایدز مورد توجه مردم آمریکا قرار گرفت
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ «آموزش همگانی ایدز». ایران اچ آی وی. دریافتشده در ۱۱ اوت ۲۰۰۷.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «ایدز». مرکز بهداشت و درمان دانشگاه تهران. دریافتشده در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۳.
- ↑ «ایدز». دانشگاه علوم پزشکی مشهد. دریافتشده در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۳.
- ↑ فرانسیس فوکویاما (سال ۱۳۸۶)، «ضمیمه پایانی»، آمریکا بر سر تقاطع: دموکراسی، قدرت و میراث نومحافظهکاری در آمریکا، ترجمهٔ مجتبی امیری وحید (ویراست ویرایش لاله خاکپور)، تهران: نشر نی، ص. صفحه ۲۶۲، شابک شابک ۴-۹۰۰-۳۱۲-۹۶۴ مقدار
|شابک=
را بررسی کنید: invalid character (کمک) پارامتر|چاپ=
اضافه است (کمک); تاریخ وارد شده در|سال=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «The top 10 causes of death». World Health Organization. دریافتشده در 2013/01/13. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ Gottlieb MS (2006). "Pneumocystis pneumonia—Los Angeles. 1981". Am J Public Health (به انگلیسی). 96 (6): 980–1; discussion 982–3. doi:10.2105/AJPH.96.6.980. PMC 1470612. PMID 16714472. Archived from the original on April 22, 2009. Retrieved March 31, 2009.
- ↑ Friedman-Kien AE (1981). "Disseminated Kaposi's sarcoma syndrome in young homosexual men". J. Am. Acad. Dermatol. (به انگلیسی). 5 (4): 468–71. doi:10.1016/S0190-9622(81)80010-2. PMID 7287964.
{{cite journal}}
: Unknown parameter|ماه=
ignored (help) - ↑ Basavapathruni, A; Anderson, KS (2007). "Reverse transcription of the HIV-1 pandemic". The FASEB Journal (به انگلیسی) (14): 3795–3808. doi:10.1096/fj.07-8697rev. PMID 17639073.
{{cite journal}}
: Unknown parameter|ماه=
ignored (help) - ↑ Sharp, PM (2011 Sep). "Origins of HIV and the AIDS Pandemic". Cold Spring Harbor perspectives in medicine (به انگلیسی) (1): a006841. doi:10.1101/cshperspect.a006841. PMC 3234451. PMID 22229120.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Check date values in:|تاریخ=
(help) - ↑ Gao F (1999). "Origin of HIV-1 in the chimpanzee Pan troglodytes troglodytes". Nature (به انگلیسی) (6718): 436–41. doi:10.1038/17130. PMID 9989410.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Unknown parameter|ماه=
ignored (help) - ↑ Reeves, J. D. and Doms, R. W (2002). "Human Immunodeficiency Virus Type 2". J. Gen. Virol. (به انگلیسی) (Pt 6): 1253–65. doi:10.1099/vir.0.18253-0. PMID 12029140.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help)نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Goodier, J. , and Kazazian, H. (2008). "Retrotransposons Revisited: The Restraint and Rehabilitation of Parasites". Cell (به انگلیسی) (1): 23–35. doi:10.1016/j.cell.2008.09.022. PMID 18854152.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help)نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link)(subscription required) - ↑ Kalish ML (2005). "Central African hunters exposed to simian immunodeficiency virus". Emerg Infect Dis (به انگلیسی) (12): 1928–30. doi:10.3201/eid1112.050394. PMID 16485481.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help) - ↑ Marx PA, Alcabes PG, Drucker E (2001). "Serial human passage of simian immunodeficiency virus by unsterile injections and the emergence of epidemic human immunodeficiency virus in Africa". Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci (به انگلیسی) (1410): 911–20. doi:10.1098/rstb.2001.0867. PMC 1088484. PMID 11405938.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help)نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Zhu, T. , Korber, B. T. , Nahmias, A. J. , Hooper, E. , Sharp, P. M. and Ho, D. D. (1998). "An African HIV-1 Sequence from 1959 and Implications for the Origin of the epidemic". Nature (به انگلیسی) (6667): 594–7. doi:10.1038/35400. PMID 9468138.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help)نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ KOLATA, GINA (October 28, 1987). "BOY'S 1969 DEATH SUGGESTS AIDS INVADED U.S. SEVERAL TIMES" (به انگلیسی). NY Times. Retrieved 2013/01/14.
{{cite news}}
: Check date values in:|تاریخ بازبینی=
(help) - ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ Gilbert, M. Thomas P. (November 20, 2007). "The emergence of HIV/AIDS in the Americas and beyond" (PDF). PNAS (به انگلیسی) (47): 18566–18570. doi:10.1073/pnas.0705329104. PMC 2141817. PMID 17978186.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help) - ↑ Centers for Disease Control (CDC) (1982). "Persistent, generalized lymphadenopathy among homosexual males". MMWR Morb Mortal Wkly Rep. (به انگلیسی) (19): 249–251. PMID 6808340.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Unknown parameter|تاریخ دستیابی=
ignored (help) - ↑ Centers for Disease Control (CDC) (1982). "Opportunistic infections and Kaposi's sarcoma among Haitians in the United States". MMWR Morb Mortal Wkly Rep. (به انگلیسی) (26): 353–354; 360–361. PMID 6811853.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Unknown parameter|تاریخ دستیابی=
ignored (help) - ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ ۲۰٫۲ «ایدز: صفر تا صد». بیبیسی. بیبیسی. ۲۹ نوامبر ۲۰۱۲. دریافتشده در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۳.
- ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ ۲۱٫۲ "Stages of HIV" (به انگلیسی). U.S. Department of Health & Human Services. Dec 2010.
{{cite web}}
: Unknown parameter|تاریخ دستیابی=
ignored (help) - ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ ۲۲٫۲ ۲۲٫۳ ۲۲٫۴ Mandell, Bennett, and Dolan (2010). Chapter 121.
- ↑ ۲۳٫۰۰ ۲۳٫۰۱ ۲۳٫۰۲ ۲۳٫۰۳ ۲۳٫۰۴ ۲۳٫۰۵ ۲۳٫۰۶ ۲۳٫۰۷ ۲۳٫۰۸ ۲۳٫۰۹ ۲۳٫۱۰ ۲۳٫۱۱ ۲۳٫۱۲ ۲۳٫۱۳ ۲۳٫۱۴ WHO case definitions of HIV for surveillance and revised clinical staging and immunological classification of HIV-related disease in adults and children (PDF) (به انگلیسی). World Health Organization. 2007. p. 6–16.
- ↑ Diseases and disorders (به انگلیسی). Marshall Cavendish. 2008. p. 25.
- ↑ ۲۵٫۰۰ ۲۵٫۰۱ ۲۵٫۰۲ ۲۵٫۰۳ ۲۵٫۰۴ ۲۵٫۰۵ ۲۵٫۰۶ ۲۵٫۰۷ ۲۵٫۰۸ ۲۵٫۰۹ ۲۵٫۱۰ Mandell, Bennett, and Dolan (2010). Chapter 118.
- ↑ ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ ۲۶٫۲ ۲۶٫۳ Vogel, M (2010 Jul). "The treatment of patients with HIV". Deutsches Ärzteblatt international (به انگلیسی). 28–29: 507–15. doi:10.3238/arztebl.2010.0507. PMC 2915483. PMID 20703338.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Check date values in:|تاریخ=
(help) خطای یادکرد: برچسب<ref>
نامعتبر؛ نام «Deut2010» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ Evian, Clive (2006). Primary HIV/AIDS care: a practical guide for primary health care personnel in a clinical and supportive setting (به انگلیسی) (Updated 4th ed.). Jacana. p. 29.
- ↑ Radiology of AIDS (به انگلیسی). Springer. 2001. p. 19.
{{cite book}}
:|نام=
missing|نام=
(help) - ↑ Elliott, Tom (2012). Lecture Notes: Medical Microbiology and Infection (به انگلیسی). John Wiley & Sons. p. 273.
- ↑ ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ Blankson, JN (2010 Mar). "Control of HIV-1 replication in elite suppressors". Discovery medicine (به انگلیسی) (46): 261–6. PMID 20350494.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Check date values in:|تاریخ=
(help) - ↑ Holmes CB, Losina E, Walensky RP, Yazdanpanah Y, Freedberg KA (2003). "Review of human immunodeficiency virus type 1-related opportunistic infections in sub-Saharan Africa". Clin. Infect. Dis. (به انگلیسی) (5): 656–662. doi:10.1086/367655. PMID 12594648.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help)نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Chu, C (2011-02-15). "Complications of HIV infection: a systems-based approach". American family physician (به انگلیسی) (4): 395–406. PMID 21322514.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help) - ↑ ۳۳٫۰ ۳۳٫۱ ۳۳٫۲ ۳۳٫۳ Mandell, Bennett, and Dolan (2010). Chapter 169.
- ↑ «AIDS». MedlinePlus. A.D.A.M. از پارامتر ناشناخته
|تاریخ دستیابی=
صرفنظر شد (کمک) - ↑ Sestak K (2005). "Chronic diarrhea and AIDS: insights into studies with non-human primates". Curr. HIV Res. (به انگلیسی) (3): 199–205. doi:10.2174/1570162054368084. PMID 16022653.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Unknown parameter|ماه=
ignored (help) - ↑ ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ Smith, DK; Grohskopf, LA; Black, RJ; Auerbach, JD; Veronese, F; Struble, KA; Cheever, L; Johnson, M; Paxton, LA; Onorato, IM; Greenberg, AE (21 January 2005). "Antiretroviral postexposure prophylaxis after sexual, injection-drug use, or other nonoccupational exposure to HIV in the United States: recommendations from the U.S. Department of Health and Human Services". U.S. Department of Health and Human, Services. MMWR. Recommendations and reports: Morbidity and mortality weekly report. Recommendations and reports / Centers for Disease Control 54 (به انگلیسی) (RR-2): 1–20. PMID 15660015.
- ↑ Coovadia H (2004). "Antiretroviral agents—how best to protect infants from HIV and save their mothers from AIDS". N. Engl. J. Med. 351 (به انگلیسی) (3): 289–292. doi:10.1056/NEJMe048128. PMID 15247337.
- ↑ ۳۸٫۰ ۳۸٫۱ ۳۸٫۲ Kripke, C (1 August 2007). "Antiretroviral prophylaxis for occupational exposure to HIV". American family physician 76 (به انگلیسی) (3): 375–6. PMID 17708137. خطای یادکرد: برچسب
<ref>
نامعتبر؛ نام «AFP2007» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ ۳۹٫۰ ۳۹٫۱ ۳۹٫۲ ۳۹٫۳ Dosekun, O; Fox, J (July 2010). "An overview of the relative risks of different sexual behaviours on HIV transmission". Current opinion in HIV and AIDS 5 (به انگلیسی) (4): 291–7. doi:10.1097/COH.0b013e32833a88a3. PMID 20543603.
- ↑ Cunha, Burke (2012). Antibiotic Essentials 2012 (به انگلیسی) (11 ed.). Jones & Bartlett Publishers. p. 303.
- ↑ ۴۱٫۰ ۴۱٫۱ Boily, MC; Baggaley, RF; Wang, L; Masse, B; White, RG; Hayes, RJ; Alary, M (February 2009). "Heterosexual risk of HIV-1 infection per sexual act: systematic review and meta-analysis of observational studies". The Lancet infectious diseases 9 (به انگلیسی) (2): 118-29. doi:10.1016/S1473-3099(09)70021-0. PMID 19179227.
- ↑ Baggaley, RF; White, RG; Boily, MC (December 2008). "Systematic review of orogenital HIV-1 transmission probabilities". International Journal of Epidemiology 37 (به انگلیسی) (6): 1255-65. doi:10.1093/ije/dyn151. PMC 2638872. PMID 18664564.
- ↑ ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ ۴۳٫۲ ۴۳٫۳ ۴۳٫۴ ۴۳٫۵ ۴۳٫۶ ۴۳٫۷ ۴۳٫۸ Markowitz, edited by William N. Rom ; associate editor, Steven B. (2007). Environmental and occupational medicine (به انگلیسی) (4th ed.). Wolters Kluwer/Lippincott Williams & Wilkins. p. 745.
{{cite book}}
:|نام=
has generic name (help) - ↑ ۴۴٫۰ ۴۴٫۱ "HIV in the United States: An Overview". Center for Disease Control and Prevention (به انگلیسی). March 2012.
- ↑ ۴۵٫۰ ۴۵٫۱ ۴۵٫۲ ۴۵٫۳ ۴۵٫۴ ۴۵٫۵ ۴۵٫۶ Boily MC, Baggaley RF, Wang L, Masse B, White RG, Hayes RJ, Alary M (2009). "Heterosexual risk of HIV-1 infection per sexual act: systematic review and meta-analysis of observational studies". The Lancet Infectious Diseases (به انگلیسی) (2): 118–129. doi:10.1016/S1473-3099(09)70021-0. PMID 19179227.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Unknown parameter|ماه=
ignored (help)نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Yu, M (2010 Aug). "Mucosal HIV transmission and vaccination strategies through oral compared with vaginal and rectal routes". Expert opinion on biological therapy (به انگلیسی) (8): 1181–95. doi:10.1517/14712598.2010.496776. PMC 2904634. PMID 20624114.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Check date values in:|تاریخ=
(help) - ↑ Stürchler، Dieter A. (۲۰۰۶). Exposure a guide to sources of infections. ASM Press. ص. ۵۴۴. شابک ۹۷۸۱۵۵۵۸۱۳۷۶۵.
- ↑ al.], edited by Richard Pattman... [et (2010). Oxford handbook of genitourinary medicine, HIV, and sexual health (به انگلیسی) (2nd ed. ed.). Oxford University Press. p. 95.
{{cite book}}
:|edition=
has extra text (help);|نام=
has generic name (help) - ↑ ۴۹٫۰ ۴۹٫۱ ۴۹٫۲ Dosekun، O (2010 Jul). «An overview of the relative risks of different sexual behaviours on HIV transmission». Current opinion in HIV and AIDS (۴): ۲۹۱–۷. doi:10.1097/COH.0b013e32833a88a3. PMID 20543603. از پارامتر ناشناخته
|زیان=
صرفنظر شد (کمک); تاریخ وارد شده در|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک); از|فصل=
صرفنظر شد (کمک) - ↑ Ng, BE (2011-03-16). "Population-based biomedical sexually transmitted infection control interventions for reducing HIV infection". Cochrane database of systematic reviews (Online) (به انگلیسی) (3): CD001220. doi:10.1002/14651858.CD001220.pub3. PMID 21412869.
- ↑ Anderson, J (2012 Feb). "Women and HIV: motherhood and more". Current opinion in infectious diseases (به انگلیسی) (1): 58–65. doi:10.1097/QCO.0b013e32834ef514. PMID 22156896.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Check date values in:|تاریخ=
(help) - ↑ Klimas, N (2008 Jun). "Overview of HIV". Psychosomatic Medicine (به انگلیسی) (5): 523–30. doi:10.1097/PSY.0b013e31817ae69f. PMID 18541903.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Check date values in:|تاریخ=
(help) - ↑ Draughon, JE (2012). "Nonoccupational post exposure prophylaxis following sexual assault in industrialized low-HIV-prevalence countries: a review". Psychology, health & medicine (به انگلیسی) (2): 235–54. doi:10.1080/13548506.2011.579984. PMID 22372741.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help) - ↑ ۵۴٫۰ ۵۴٫۱ Baggaley, RF (2006-04-04). "Risk of HIV-1 transmission for parenteral exposure and blood transfusion: a systematic review and meta-analysis". AIDS (London, England) (به انگلیسی). 20: 805–12. doi:10.1097/01.aids.0000218543.46963.6d. PMID 16549963.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help) - ↑ "Will I need a blood transfusion?" (PDF). NHS patient information (به انگلیسی). National Health Services. 2011.
{{cite web}}
: Unknown parameter|تاریخ دستیابی=
ignored (help) - ↑ UNAIDS 2011 pg. 60–70
- ↑ "Blood safety ... for too few" (به انگلیسی). سازمان بهداشت جهانی. 2001.
{{cite web}}
: Unknown parameter|تاریخ دستیابی=
ignored (help) - ↑ ۵۸٫۰ ۵۸٫۱ Reid, SR (2009-08-28). "Injection drug use, unsafe medical injections, and HIV in Africa: a systematic review". Harm reduction journal (به انگلیسی): 24. doi:10.1186/1477-7517-6-24. PMC 2741434. PMID 19715601.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help) - ↑ ۵۹٫۰ ۵۹٫۱ "Basic Information about HIV and AIDS". Center for Disease Control and Prevention (به انگلیسی). April 2012.
- ↑ "Why Mosquitoes Cannot Transmit AIDS [HIV virus]" (به انگلیسی). Rci.rutgers.edu. 2010-07-28.
- ↑ ۶۱٫۰ ۶۱٫۱ ۶۱٫۲ ۶۱٫۳ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref>
غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامMother2010
وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ «Fluids of transmission». AIDS.gov. United States Department of Health and Human Services. ۱ نوامبر ۲۰۱۱. از پارامتر ناشناخته
|تاریخ دستیابی=
صرفنظر شد (کمک) - ↑ ۶۳٫۰ ۶۳٫۱ Thorne, C (2007 Jun). "HIV". Seminars in fetal & neonatal medicine (به انگلیسی) (3): 174–81. doi:10.1016/j.siny.2007.01.009. PMID 17321814.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Check date values in:|تاریخ=
(help) - ↑ ۶۴٫۰ ۶۴٫۱ Kellerman, S (2010 Jul 20). "HIV testing for children in resource-limited settings: what are we waiting for?". PLoS medicine (به انگلیسی) (7): e1000285. doi:10.1371/journal.pmed.1000285. PMC 2907270. PMID 20652012.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Check date values in:|تاریخ=
(help) - ↑ ۶۵٫۰ ۶۵٫۱ ۶۵٫۲ UNAIDS 2011 pg. 70–80
- ↑ ۶۶٫۰ ۶۶٫۱ ۶۶٫۲ ۶۶٫۳ Schneider, E (2008-12-05). "Revised surveillance case definitions for HIV infection among adults, adolescents, and children aged <18 months and for HIV infection and AIDS among children aged 18 months to <13 years--United States, 2008". MMWR. Recommendations and reports : Morbidity and mortality weekly report. Recommendations and reports / Centers for Disease Control (به انگلیسی) (RR–10): 1–12. PMID 19052530.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help) - ↑ Crosby, R (2012 Mar). "Condom effectiveness: where are we now?". Sexual health (به انگلیسی) (1): 10–7. doi:10.1071/SH11036. PMID 22348628.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Check date values in:|تاریخ=
(help) - ↑ "Condom Facts and Figures" (به انگلیسی). WHO. 2003.
{{cite web}}
: Unknown parameter|تاریخ دستیابی=
ignored (help); Unknown parameter|ماه=
ignored (help) - ↑ Gallo, MF (2012 Mar). "A review of the effectiveness and acceptability of the female condom for dual protection". Sexual health (به انگلیسی) (1): 18–26. doi:10.1071/SH11037. PMID 22348629.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Check date values in:|تاریخ=
(help) - ↑ Celum, C (2012 Feb). "Tenofovir-based pre-exposure prophylaxis for HIV prevention: evolving evidence". Current opinion in infectious diseases (به انگلیسی) (1): 51–7. doi:10.1097/QCO.0b013e32834ef5ef. PMC 3266126. PMID 22156901.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Check date values in:|تاریخ=
(help) - ↑ Baptista, M (2009-11-01). "Spermicides, microbicides and antiviral agents: recent advances in the development of novel multi-functional compounds". Mini reviews in medicinal chemistry (به انگلیسی) (13): 1556–67. doi:10.2174/138955709790361548. PMID 20205637.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help) - ↑ Siegfried, N (2009-04-15). "Male circumcision for prevention of heterosexual acquisition of HIV in men". Cochrane database of systematic reviews (Online) (به انگلیسی) (2): CD003362. doi:10.1002/14651858.CD003362.pub2. PMID 19370585.
- ↑ "WHO and UNAIDS announce recommendations from expert consultation on male circumcision for HIV prevention" (به انگلیسی). World Health Organization. Mar 28, 2007.
- ↑ Larke, N (2010 May 27 – Jun 9). "Male circumcision, HIV and sexually transmitted infections: a review". British journal of nursing (Mark Allen Publishing) (به انگلیسی) (10): 629–34. PMID 20622758.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Check date values in:|تاریخ=
(help) - ↑ Kim, HH (2010 Nov). "Male circumcision: Africa and beyond?". Current opinion in urology (به انگلیسی) (6): 515–9. doi:10.1097/MOU.0b013e32833f1b21. PMID 20844437.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Check date values in:|تاریخ=
(help) - ↑ Utz-Billing I, Kentenich H (2008). "Female genital mutilation: an injury, physical and mental harm". J Psychosom Obstet Gynaecol (به انگلیسی) (4): 225–9. doi:10.1080/01674820802547087. PMID 19065392.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help); Unknown parameter|ماه=
ignored (help) - ↑ Underhill K, Operario D, Montgomery P (2008). Operario (ed.). "Abstinence-only programs for HIV infection prevention in high-income countries". Cochrane Database of Systematic Reviews (به انگلیسی) (4): CD005421. doi:10.1002/14651858.CD005421.pub2. PMID 17943855.
{{cite journal}}
: نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Ljubojević, S (2010). "Sexually transmitted infections and adolescence". Acta dermatovenerologica Croatica : ADC (به انگلیسی) (4): 305–10. PMID 21251451.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help) - ↑ Patel VL, Yoskowitz NA, Kaufman DR, Shortliffe EH (2008). "Discerning patterns of human immunodeficiency virus risk in healthy young adults". Am J Med (به انگلیسی) (4): 758–764. doi:10.1016/j.amjmed.2008.04.022. PMC 2597652. PMID 18724961.
{{cite journal}}
:|فصل=
ignored (help)نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ «وبگاه ورلد پرس (عکس سال ۱۹۸۶ میلادی)». دریافتشده در ۱۳ اوت ۲۰۰۷.
- ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref>
غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامautogenerated1
وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ Maraviroc (Selzentry, Celsentri)
- ↑ The AIDS Book: Creating A Positive Approach - Publisher: Hay House (August 1, 1988) - ISBN 0-937611-32-8
- ↑ The AIDS Book: Creating A Positive Approach - Publisher: Hay House (August ۱, ۱۹۸۸) - ISBN 0-937611-32-8
- ↑ ۸۵٫۰ ۸۵٫۱ ۸۵٫۲ ۸۵٫۳ «وبگاه ستاد مبارزه با مواد مخدر (روزنامه همشهری صفحه اجتماعی ۱۰-۹-۸۴)». دریافتشده در ۱۵ اوت ۲۰۰۷.
- ↑ ۸۶٫۰ ۸۶٫۱
Kumaranayake, L. and Watts, C. (۲۰۰۱)، J. Int. Dev.، ج. ۱۳ ش. ۴، ص. ۴۵۱–۴۶۶، doi:۱۰٫۱۰۰۲/jid.۷۹۸ پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک); از|مقاله=
صرفنظر شد (کمک) - ↑ مصایب مضاعف زنبودن، وقتی اچآیوی مثبتباشی، بیبیسی فارسی
- ↑ روز جهانی ایدز | جامعه / حقوق | Deutsche Welle | ۰۱٫۱۲٫۲۰۰۷
- ↑ Ruxin, Josh (2005), Combating AIDS in the Developing World (به انگلیسی), به کوشش Jeffrey D. Sachs, Josh Ruxin, Agnes Binagwaho. Agnes Binagwaho, Paul A. Wilson, UN Millennium Project Working Group on HIV/AIDS, Earthscan, p. ۶۹
{{citation}}
: نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Gheissari, Ali (2009), Contemporary Iran Economy, Society, Politics (به انگلیسی), Oxford University Press, p. ۱۵۷
{{citation}}
: نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ ۹۱٫۰ ۹۱٫۱ «آمار غیر رسمی از وجود ۱۲۰ هزار ناقل HIV در کشور خبر میدهد». سلامت نیوز. ۱۷ خرداد ۱۳۹۱. دریافتشده در ۲۰ خرداد ۱۳۹۱.
- ↑ «آخرین آمار مبتلایان به ایدز در ایران». رادیو زمانه. دریافتشده در ۲ فوریه ۲۰۰۹.
- ↑ ۹۳٫۰ ۹۳٫۱ ۹۳٫۲ Arash Alaei, Kamiar Alaei in Health: HIV and AIDS. , Encyclopedia of Women & Islamic Cultures. General Editor: Suad Joseph. Brill
- ↑ ««هپاتیت» و «ایدز» در یک قدمی کودکان زباله جمعکن». سلامت نیوز. ۱۷خرداد۱۳۹۱. دریافتشده در ۲۰ خرداد ۱۳۹۱. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «آرش علایی آزاد شد». بیبیسی. ۲۹ آگوست ۲۰۱۱. دریافتشده در ۲۰ خرداد ۱۳۹۱.
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ ایدز موجود است. |
پیوند به بیرون
- گروه فعالان اجتماعی ایدز در ایران
- برنامه مشترک سازمان ملل متحد درباره ایدز
- زنان و دختران و اچآیوی-ایدز
- آموزش همگانی ایدز
- وبسایت جوان سالم، ایدز (فارسی)
- یو. ان ایدز (انگلیسی)
الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link GA الگو:Link GA الگو:Link GA الگو:Link GA