چرخه قاعدگی: تفاوت میان نسخهها
[نسخهٔ بررسینشده] | [نسخهٔ بررسینشده] |
←قاعدگی: ابرابزار |
←سلامت قاعدگی: ابرابزار |
||
خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
[[پرونده:Human_ovarian_follicle.jpg|بندانگشتی| یک [[فولیکول تخمدان|فولیکول]] [[ریزبینی|اولیه تخمدان انسان که با میکروسکوپ]] مشاهده میشود. تخمک گرد رنگ آمیزی شده به رنگ قرمز در مرکز توسط لایه ای از سلولهای گرانولوزا احاطه شدهاست که توسط غشای پایه و سلولهای theca پوشانده شدهاست. بزرگنمایی حدود ۱۰۰۰ برابر است. ([[رنگآمیزی هماتوکسیلین-ائوزین|لکه H&E]])]] |
[[پرونده:Human_ovarian_follicle.jpg|بندانگشتی| یک [[فولیکول تخمدان|فولیکول]] [[ریزبینی|اولیه تخمدان انسان که با میکروسکوپ]] مشاهده میشود. تخمک گرد رنگ آمیزی شده به رنگ قرمز در مرکز توسط لایه ای از سلولهای گرانولوزا احاطه شدهاست که توسط غشای پایه و سلولهای theca پوشانده شدهاست. بزرگنمایی حدود ۱۰۰۰ برابر است. ([[رنگآمیزی هماتوکسیلین-ائوزین|لکه H&E]])]] |
||
اگرچه یک فرایند عادی و طبیعی است، {{Sfn|Prior|2020}} برخی از زنان مشکلاتی را تجربه میکنند که به اندازه ای است که زندگی آنها را در نتیجه چرخه قاعدگی مختل کند.<ref name="pmid 32809533">{{Cite journal|vauthors=Gudipally PR, Sharma GK|date=2020|title=Premenstrual syndrome|journal=StatPearls [Internet]|type=Review|pmid=32809533}}</ref> این موارد عبارتند از [[آکنه]]، سینههای حساس، احساس خستگی و [[سندرم پیشاقاعدگی|سندرم پیش از قاعدگی]] (PMS) و<ref name="pmid 32809533"/><ref name="pmid 33030880">{{Cite journal|vauthors=Ferries-Rowe E, Corey E, Archer JS|date=November 2020|title=Primary Dysmenorrhea: Diagnosis and Therapy|journal=Obstetrics and Gynecology|volume=136|issue=5|pages=1047–1058|doi=10.1097/AOG.0000000000004096|pmid=33030880|doi-access=free}}</ref> ۳ تا ۸ درصد از زنان مشکلات شدیدتری مانند [[اختلال ناخوشی پیشاقاعدگی]] را تجربه میکنند.<ref name="aReed2018">{{Cite journal|vauthors=Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al|date=2018|title=The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic|journal=Endotext|type=Review|pmid=25905282|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528022539/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic|archive-date=28 May 2021|access-date=8 January 2021}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFReedCarrFeingold2018">Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al. (2018). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation"]. ''Endotext'' (Review). [[پابمد|PMID]] [//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25905282 25905282]. [https://web.archive.org/web/20210528022539/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic Archived] from the original on 28 May 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 January</span> 2021</span>.</cite></ref><ref name="pmid 29298169">{{Cite journal|vauthors=Appleton SM|date=March 2018|title=Premenstrual syndrome: evidence-based evaluation and treatment|journal=Clinical Obstetrics and Gynecology|type=Review|volume=61|issue=1|pages=52–61|doi=10.1097/GRF.0000000000000339|pmid=29298169}}</ref> [[قاعدگی دردناک|دیسمنوره]] یا «درد پریود»<ref name="Dysmenorrheastat">{{Cite journal|vauthors=Nagy H, Khan MA|date=2020|title=Dysmenorrhea|journal=StatPearls|type=Review|pmid=32809669}}</ref> میتواند باعث [[چنگه|گرفتگی]] در ناحیه شکم، پشت یا قسمت بالای ران شود که در چند روز اول قاعدگی رخ میدهد.<ref name="pmid 30098748">{{Cite journal|vauthors=Baker FC, Lee KA|date=September 2018|title=Menstrual cycle effects on sleep|journal=Sleep Medicine Clinics|type=Review|volume=13|issue=3|pages=283–94|doi=10.1016/j.jsmc.2018.04.002|pmid=30098748}}</ref> درد قاعدگی ناتوان کننده طبیعی نیست و میتواند نشانه بیماری شدیدی مانند [[آندومتریوز|اندومتریوز]] باشد.<ref name="pmid 33132854">{{Cite journal|vauthors=Maddern J, Grundy L, Castro J, Brierley SM|date=2020|title=Pain in endometriosis|journal=Frontiers in Cellular Neuroscience|volume=14|issue=|pages=590823|doi=10.3389/fncel.2020.590823|pmc=7573391|pmid=33132854|doi-access=free}}</ref> این مشکلات میتواند بهطور قابل توجهی بر سلامت و کیفیت زندگی زنان تأثیر بگذارد و مداخلات به موقع میتواند زندگی این زنان را بهبود بخشد.<ref name="pmid 31378287">{{Cite journal|vauthors=Matteson KA, Zaluski KM|date=September 2019|title=Menstrual health as a part of preventive health care|journal=Obstetrics and Gynecology Clinics of North America|type=Review|volume=46|issue=3|pages=441–53|doi=10.1016/j.ogc.2019.04.004|pmid=31378287}}</ref> |
اگرچه یک فرایند عادی و طبیعی است، {{Sfn|Prior|2020}} برخی از زنان مشکلاتی را تجربه میکنند که به اندازه ای است که زندگی آنها را در نتیجه چرخه قاعدگی مختل کند.<ref name="pmid 32809533">{{Cite journal|vauthors=Gudipally PR, Sharma GK|date=2020|title=Premenstrual syndrome|journal=StatPearls [Internet]|type=Review|pmid=32809533}}</ref> این موارد عبارتند از [[آکنه]]، سینههای حساس، احساس خستگی و [[سندرم پیشاقاعدگی|سندرم پیش از قاعدگی]] (PMS) و<ref name="pmid 32809533"/><ref name="pmid 33030880">{{Cite journal|vauthors=Ferries-Rowe E, Corey E, Archer JS|date=November 2020|title=Primary Dysmenorrhea: Diagnosis and Therapy|journal=Obstetrics and Gynecology|volume=136|issue=5|pages=1047–1058|doi=10.1097/AOG.0000000000004096|pmid=33030880|doi-access=free}}</ref> ۳ تا ۸ درصد از زنان مشکلات شدیدتری مانند [[اختلال ناخوشی پیشاقاعدگی]] را تجربه میکنند.<ref name="aReed2018">{{Cite journal|vauthors=Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al|date=2018|title=The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic|journal=Endotext|type=Review|pmid=25905282|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528022539/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic|archive-date=28 May 2021|access-date=8 January 2021}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFReedCarrFeingold2018">Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al. (2018). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation"]. ''Endotext'' (Review). [[پابمد|PMID]] [//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25905282 25905282]. [https://web.archive.org/web/20210528022539/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic Archived] from the original on 28 May 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 January</span> 2021</span>.</cite></ref><ref name="pmid 29298169">{{Cite journal|vauthors=Appleton SM|date=March 2018|title=Premenstrual syndrome: evidence-based evaluation and treatment|journal=Clinical Obstetrics and Gynecology|type=Review|volume=61|issue=1|pages=52–61|doi=10.1097/GRF.0000000000000339|pmid=29298169}}</ref> [[قاعدگی دردناک|دیسمنوره]] یا «درد پریود»<ref name="Dysmenorrheastat">{{Cite journal|vauthors=Nagy H, Khan MA|date=2020|title=Dysmenorrhea|journal=StatPearls|type=Review|pmid=32809669}}</ref> میتواند باعث [[چنگه|گرفتگی]] در ناحیه شکم، پشت یا قسمت بالای ران شود که در چند روز اول قاعدگی رخ میدهد.<ref name="pmid 30098748">{{Cite journal|vauthors=Baker FC, Lee KA|date=September 2018|title=Menstrual cycle effects on sleep|journal=Sleep Medicine Clinics|type=Review|volume=13|issue=3|pages=283–94|doi=10.1016/j.jsmc.2018.04.002|pmid=30098748}}</ref> درد قاعدگی ناتوان کننده طبیعی نیست و میتواند نشانه بیماری شدیدی مانند [[آندومتریوز|اندومتریوز]] باشد.<ref name="pmid 33132854">{{Cite journal|vauthors=Maddern J, Grundy L, Castro J, Brierley SM|date=2020|title=Pain in endometriosis|journal=Frontiers in Cellular Neuroscience|volume=14|issue=|pages=590823|doi=10.3389/fncel.2020.590823|pmc=7573391|pmid=33132854|doi-access=free}}</ref> این مشکلات میتواند بهطور قابل توجهی بر سلامت و کیفیت زندگی زنان تأثیر بگذارد و مداخلات به موقع میتواند زندگی این زنان را بهبود بخشد.<ref name="pmid 31378287">{{Cite journal|vauthors=Matteson KA, Zaluski KM|date=September 2019|title=Menstrual health as a part of preventive health care|journal=Obstetrics and Gynecology Clinics of North America|type=Review|volume=46|issue=3|pages=441–53|doi=10.1016/j.ogc.2019.04.004|pmid=31378287}}</ref> |
||
باورهای غلط فرهنگی رایجی وجود دارد که چرخه قاعدگی بر خلق و خوی زنان تأثیر میگذارد، باعث افسردگی یا تحریک پذیری میشود، یا اینکه قاعدگی یک تجربه دردناک، شرم آور یا ناپاک است. اغلب تغییرات خلقی طبیعی یک زن به اشتباه به چرخه قاعدگی نسبت داده میشود. بسیاری از تحقیقات ضعیف هستند، اما به نظر میرسد افزایش بسیار کمی در نوسانات خلقی در طول فاز لوتئال و قاعدگی، و کاهش متناظر در طول بقیه چرخه وجود دارد. {{Sfn|Else-Quest|Hyde|2021}} تغییر سطوح استروژن و پروژسترون در طول چرخه قاعدگی اثرات سیستمیک بر جنبههای فیزیولوژی از جمله مغز، متابولیسم و سیستم اسکلتی عضلانی دارد. نتیجه میتواند تغییرات ظریف فیزیولوژیکی و قابل مشاهده در عملکرد ورزشی زنان از جمله عملکرد قدرتی، هوازی و بی هوازی باشد.<ref>{{Cite journal|vauthors=Carmichael MA, Thomson RL, Moran LJ, Wycherley TP|date=February 2021|title=The impact of menstrual cycle phase on athletes' performance: a narrative review|journal=Int J Environ Res Public Health|type=Review|volume=18|issue=4|page=1667|doi=10.3390/ijerph18041667|pmc=7916245|pmid=33572406|doi-access=free}}</ref> تغییرات در مغز نیز در طول چرخه قاعدگی مشاهده شدهاست<ref>{{Cite journal|vauthors=Pletzer B, Harris TA, Scheuringer A, Hidalgo-Lopez E|date=October 2019|title=The cycling brain: menstrual cycle related fluctuations in hippocampal and fronto-striatal activation and connectivity during cognitive tasks|journal=Neuropsychopharmacology|volume=44|issue=11|pages=1867–75|doi=10.1038/s41386-019-0435-3|pmc=6785086|pmid=31195407}}</ref> اما به تغییرات قابل اندازهگیری در پیشرفت فکری - از جمله عملکرد تحصیلی، حل مسئله، حافظه و خلاقیت تبدیل نمیشود.<ref>{{Cite journal|vauthors=Le J, Thomas N, Gurvich C|date=March 2020|title=Cognition, the menstrual cycle, and premenstrual disorders: a review|journal=Brain Sci|type=Review|volume=10|issue=4|page=198|doi=10.3390/brainsci10040198|pmc=7226433|pmid=32230889|doi-access=free}}</ref> بهبود توانایی استدلال فضایی در طول مرحله قاعدگی چرخه احتمالاً ناشی از کاهش سطح استروژن و پروژسترون است. {{Sfn|Else-Quest|Hyde|2021}} |
|||
بهبود توانایی استدلال فضایی در طول مرحله قاعدگی چرخه احتمالاً ناشی از کاهش سطح استروژن و پروژسترون است. |
|||
در برخی از زنان، تخمک گذاری دارای یک درد مشخص است {{Efn|Uncharacteristic mid-cycle pain may be caused by medical conditions such as [[ectopic pregnancy]] or ruptured [[ovarian cyst]]<ref>{{cite journal |vauthors=Kruszka PS, Kruszka SJ |title=Evaluation of acute pelvic pain in women |journal=Am Fam Physician |volume=82 |issue=2 |pages=141–47 |date=July 2010 |pmid=20642266 |url=https://www.aafp.org/afp/2010/0715/p141.html |type=Review |access-date=4 March 2021 |archive-date=27 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210127180019/https://www.aafp.org/afp/2010/0715/p141.html |url-status=live}}</ref><ref>{{cite book|title= Acute and Emergency Care in Athletic Training |vauthors= Cleary M, Flanagan KW |publisher= Human Kinetics |date= 2019 |page= [https://books.google.com/books?id=_dWLDwAAQBAJ&pg=PA340&dq=Mittelschmerz+ectopic&hl=en&newbks=1&newbks_redir=0&sa=X&ved=2ahUKEwiEufDo15LvAhXaaM0KHdTHBbYQuwUwAHoECAAQCA#v=onepage&q=Mittelschmerz%20ectopic&f=false 340]}}</ref> or may be confused with [[appendicitis]].<ref>{{cite journal |vauthors= Brott NR, Le JK |title= Mittelschmerz |journal= Stat Pearls [Internet] |date= 2020 |pmid= 31747229 |url= https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK549822/ |type= Review |access-date= 4 March 2021 |archive-date= 28 May 2021 |archive-url= https://web.archive.org/web/20210528022522/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK549822/ |url-status= live}}</ref>}} به نام ''[[میتلاشمرتز]]'' (یک اصطلاح آلمانی به معنای ''درد میانی''). علت درد با پارگی فولیکول مرتبط است و باعث از دست دادن مقدار کمی خون میشود. {{Sfn|Tortora|2017}} |
|||
حتی زمانی که این روند طبیعی است، تغییرات در سطح هورمون در طول چرخه قاعدگی میتواند بروز اختلالاتی مانند [[بیماری خودایمنی|بیماریهای خودایمنی]] را افزایش دهد،<ref name="pmid 28390570">{{Cite journal|vauthors=Talsania M, Scofield RH|date=May 2017|title=Menopause and rheumatic disease|journal=Rheumatic Disease Clinics of North America|type=Review|volume=43|issue=2|pages=287–302|doi=10.1016/j.rdc.2016.12.011|pmc=5385852|pmid=28390570}}</ref> که ممکن است به دلیل افزایش استروژن در [[دستگاه ایمنی]] ایجاد شود.<ref name="Reed2018">{{Cite journal|vauthors=Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al|date=2018|title=The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic|journal=Endotext|type=Review|pmid=25905282|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528022539/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic|archive-date=28 May 2021|access-date=8 January 2021}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFReedCarrFeingold2018">Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al. (2018). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation"]. ''Endotext'' (Review). [[پابمد|PMID]] [//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25905282 25905282]. [https://web.archive.org/web/20210528022539/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic Archived] from the original on 28 May 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 January</span> 2021</span>.</cite></ref> |
|||
حدود ۴۰ درصد از زنان مبتلا به [[صرع]] متوجه میشوند که [[حمله صرع|تشنج]] در مراحل خاصی از چرخه قاعدگی آنها بیشتر رخ میدهد. این صرع کاتامنیال ([[:en:Catamenial_epilepsy|catamenial epilepsy]]) ممکن است به دلیل افت پروژسترون باشد، اگر در مرحله لوتئال یا نزدیکی قاعدگی رخ دهد، یا افزایش استروژن باشد اگر در زمان تخمک گذاری اتفاق بیفتد. زنانی که عادت ماهانه منظمی دارند میتوانند درست قبل و در حین قاعدگی دارو مصرف کنند. گزینهها شامل مکملهای پروژسترون، افزایش دوز [[دارو ضد تشنج|داروهای ضد تشنج]] معمولی آنها، یا افزودن موقت یک ضد تشنج مانند [[کلوبازام]] یا [[استازولامید]] است. اگر این کار بیاثر باشد، یا زمانی که چرخه قاعدگی زن نامنظم است، درمان متوقف کردن چرخه قاعدگی است که ممکن است با استفاده از [[مدروکسیپروژسترون]]، تریپتورلین ([[:en:Triptorelin|triptorelin]]) یا گوسرلین ([[:en:Goserelin|goserelin]]) یا با استفاده مداوم از داروهای ضدبارداری خوراکی به دست آید.<ref name="pmid 34528245">{{Cite journal|vauthors=Maguire MJ, Nevitt SJ|date=September 2021|title=Treatments for seizures in catamenial (menstrual-related) epilepsy|journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews|volume=9|issue=|pages=CD013225|doi=10.1002/14651858.CD013225.pub3|pmid=34528245}}</ref><ref name="pmid 25079452">{{Cite journal|vauthors=Sveinsson O, Tomson T|date=September 2014|title=Epilepsy and menopause: potential implications for pharmacotherapy|journal=Drugs & Aging|volume=31|issue=9|pages=671–75|doi=10.1007/s40266-014-0201-5|pmid=25079452}}</ref> |
|||
=== پیشگیری از بارداری هورمونی === |
=== پیشگیری از بارداری هورمونی === |
نسخهٔ ۱ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۵۶
چرخه قاعدگی (به انگلیسی: Menstrual cycle) مجموعه ای از تغییرات طبیعی در تولید هورمون و ساختارهای رحم و تخمدانهای دستگاه تولید مثل در زنان است که بارداری را ممکن میسازد. چرخه تخمدانی تولید و آزادسازی تخمک و آزادسازی چرخه ای استروژن و پروژسترون را کنترل میکند. چرخه رحم بر آمادهسازی و نگهداری پوشش داخلی رحم برای دریافت تخمک بارور شده نظارت میکند. این چرخهها همزمان و هماهنگ هستند، معمولاً بین ۲۱ تا ۳۵ روز در زنان بالغ، با طول متوسط ۲۸ روز طول میکشد و حدود ۳۰ تا ۴۵ سال ادامه مییابد.
هورمونهای طبیعی چرخهها را هدایت میکنند. افزایش و کاهش دوره ای هورمون محرک فولیکول موجب تولید و رشد اووسیتها (سلولهای تخمک نابالغ) میشود. هورمون استروژن باعث ضخیم شدن پوشش داخلی رحم میشود تا در صورت لقاح جنین را در خود جای دهد. خون رسانی به پوشش ضخیم شده (اندومتر) مواد مغذی را برای جنینی که با موفقیت لانهگزینی شدهاست فراهم میکند. اگر لانه گزینی اتفاق نیفتد، پوشش داخلی شکسته میشود و خون آزاد میشود. قاعدگی که با کاهش سطح پروژسترون آغاز میشود (در اصطلاح رایج یک "پریود") ریزش دوره ای پوشش داخلی است و نشانه ای از عدم بارداری است.
هر چرخه بر اساس رویدادهای تخمدان (چرخه تخمدان) یا رحم (چرخه رحم) در مراحلی اتفاق میافتد. چرخه تخمدان از فاز فولیکولی، تخمک گذاری و فاز لوتئال (luteal phase) تشکیل شدهاست. چرخه رحم شامل مراحل قاعدگی، پرولیفراتیو و ترشحی است. روز اول چرخه قاعدگی اولین روز پریود است که حدود پنج روز طول میکشد. در حدود روز چهاردهم، معمولاً یک تخمک از تخمدان آزاد میشود. منارک (شروع اولین قاعدگی) معمولاً در حدود سن دوازده سالگی رخ میدهد.
چرخه قاعدگی میتواند باعث شود برخی از زنان مشکلاتی را تجربه کنند که زندگی روزمره را مختل میکند که میتواند شامل گرفتگی، سینههای حساس، خستگی و سندرم پیشاقاعدگی باشد. ۳ تا ۸ درصد از زنان مشکلات شدیدتری مانند اختلال ناخوشی پیشاقاعدگی را تجربه میکنند. چرخه قاعدگی را میتوان با کنترل بارداری هورمونی تغییر داد.
چرخهها و مراحل
چرخه قاعدگی شامل چرخه تخمدان و رحم میشود. چرخه تخمدان تغییراتی را که در فولیکولهای تخمدان اتفاق میافتد،[۱] و چرخه رحم توصیف تغییرات در پوشش اندومتر رحم را توصیف میکند. هر دو چرخه را میتوان به فازها تقسیم کرد. چرخه تخمدانی شامل فازهای فولیکولی و لوتئال متناوب است و چرخه رحمی شامل قاعدگی، مرحله تکثیر و فاز ترشحی است. [۲] چرخه قاعدگی توسط هیپوتالاموس و غده هیپوفیز در مغز کنترل میشود. هیپوتالاموس هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) را ترشح میکند که باعث میشود غده هیپوفیز قدامی مجاور هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئین کننده (LH) ترشح کند. قبل از بلوغ، GnRH در مقادیر کم و با سرعت ثابت آزاد میشود. پس از بلوغ، GnRH در پالسهای بزرگ آزاد میشود و فرکانس و بزرگی این پالسها تعیین میکند که چه مقدار FSH و LH توسط هیپوفیز تولید میشود. [۳]
طول یک چرخه قاعدگی از روز اول قاعدگی تا روز اول قاعدگی بعدی اندازهگیری میشود، طول یک چرخه متفاوت است اما طول متوسط آن ۲۸ روز است.[۴] این چرخه اغلب در ابتدا و انتهای زندگی باروری زنان کمتر منظم است.[۴] در دوران بلوغ، بدن کودک شروع به بالغ شدن به بدن بالغی میکند که قادر به تولید مثل جنسی است. اولین دوره (به نام قاعدگی) در حدود ۱۲ سالگی رخ میدهد و تا حدود ۳۰ تا ۴۵ سال ادامه مییابد. [۳][۵] چرخههای قاعدگی با یائسگی به پایان میرسد که معمولاً بین ۴۵ تا ۵۵ سالگی است. [۶][۷]
چرخه تخمدان
بین قاعدگی و یائسگی، تخمدانهای انسان بهطور منظم بین فازهای لوتئال و فولیکولی در طول چرخه قاعدگی ماهانه تغییر میکنند. [۸] با افزایش تدریجی مقدار استروژن در فاز فولیکولی، ترشحات جریان خون متوقف میشود و پوشش رحم ضخیم میشود. فولیکولهای تخمدان تحت تأثیر برهمکنش پیچیده هورمونها شروع به رشد میکنند و پس از چند روز یک یا گاهی دو روز غالب میشوند، در حالی که فولیکولهای غیر غالب کوچک میشوند و میمیرند. تقریباً در اواسط چرخه، حدود ۱۰ تا ۱۲ ساعت پس از افزایش هورمون لوتئینیزه کننده (LH),[۹] فولیکول غالب یک تخمک در رویدادی به نام تخمک گذاری آزاد میکند. [۸]
پس از تخمک گذاری، تخمک به مدت ۲۴ ساعت یا کمتر بدون لقاح زندگی میکند، [۲] در حالی که بقایای فولیکول غالب در تخمدان به جسم زرد تبدیل میشود - بدنی که وظیفه اصلی تولید مقادیر زیادی هورمون پروژسترون را دارد. [۲] [الف] تحت تأثیر پروژسترون، پوشش رحم تغییر میکند تا برای لانه گزینی احتمالی جنین برای ایجاد بارداری آماده شود. ضخامت آندومتر در پاسخ به سطوح فزاینده استروژن که توسط فولیکول آنترال (یک فولیکول تخمدان بالغ) در گردش خون آزاد میشود، همچنان افزایش مییابد. حداکثر سطح استروژن در حدود روز سیزدهم چرخه و همزمان با تخمک گذاری است. اگر در عرض دو هفته لانه گزینی صورت نگیرد، جسم زرد به جسم آلبیکنس (corpus albicans) تبدیل میشود که هورمون تولید نمیکند و باعث کاهش شدید سطح پروژسترون و استروژن میشود. این افت باعث از دست دادن پوشش داخلی رحم در دوران قاعدگی میشود. در این زمان است که به پایینترین سطح استروژن میرسد. [۲]
در یک چرخه قاعدگی تخمکگذاری، چرخههای تخمدان و رحم همزمان و هماهنگ هستند و بین ۲۱ تا ۳۵ روز در یک زن بالغ با میانگین جمعیت ۲۷ تا ۲۹ روز طول میکشند. [۳] اگرچه میانگین طول چرخه قاعدگی انسان مشابه گامهای ماه است، هیچ رابطه علّی بین این دو وجود ندارد. [۱۱]
فاز فولیکولر
تخمدانها حاوی تعداد محدودی سلولهای بنیادی تخمک (egg stem cells)، سلولهای گرانولوزا (granulosa cells) و سلولهای تکا (theca cells) هستند که با هم فولیکولهای اولیه را تشکیل میدهند. [۲] در حدود هفته ۲۰ آبستنی حدود ۷ میلیون تخمک نابالغ قبلاً در یک تخمدان تشکیل شدهاست. این میزان در زمان تولد یک دختر به حدود ۲ میلیون و در اولین قاعدگی به ۳۰۰۰۰۰ کاهش مییابد. بهطور متوسط، هر ماه پس از قاعدگی، یک تخمک بالغ میشود و در طی تخمک گذاری آزاد میشود. [۱۲] با شروع بلوغ، اینها مستقل از چرخه قاعدگی به فولیکولهای اولیه بالغ میشوند. [۱۳] رشد تخمک اووژنز نامیده میشود و تنها یک سلول از تقسیمات زنده میماند تا در انتظار لقاح باشد. سلولهای دیگر به عنوان گویچۀ قطبی دور ریخته میشوند که نمیتوانند بارور شوند.[۱۴] فاز فولیکولی اولین قسمت از چرخه تخمدان است و با تکمیل فولیکولهای آنترال (Antral_follicles) به پایان میرسد. [۸] میوز (تقسیم سلولی) تا زمانی که فولیکول آنترال تشکیل نشود در سلولهای تخمک ناقص میماند. در طول این مرحله معمولاً فقط یک فولیکول تخمدان بهطور کامل بالغ میشود و آماده آزادسازی تخمک میشود. [۲] فاز فولیکولی با افزایش سن بهطور قابل توجهی کوتاه میشود و حدود ۱۴ روز در زنان ۱۸ تا ۲۴ ساله در مقایسه با ۱۰ روز در زنان ۴۰ تا ۴۴ ساله طول میکشد. [۲]
از طریق افزایش هورمون محرک فولیکول (FSH) در روزهای اول چرخه، چند فولیکول تخمدان تحریک میشود. این فولیکولها که در طول یک سال در فرآیندی به نام فولیکولوژنز (folliculogenesis) رشد میکنند، برای تسلط با یکدیگر رقابت میکنند. همه این فولیکولها به جز یکی از رشد متوقف میشوند، در حالی که یک فولیکول غالب - فولیکول که دارای بیشترین گیرنده FSH است - به بلوغ خود ادامه میدهد. فولیکولهای باقی مانده در فرآیندی به نام آترزی فولیکولی (follicular atresia) میمیرند. [۱۵] هورمون لوتئینیزه کننده (LH) رشد بیشتر فولیکول تخمدان را تحریک میکند. فولیکولی که به بلوغ میرسد فولیکول آنترال نامیده میشود و حاوی تخمک (سلول تخمک) است. [۲]
سلولهای ثیکا (theca) گیرندههایی ایجاد میکنند که LH را متصل میکنند و در پاسخ مقادیر زیادی آندروستندیون ترشح میکنند. همزمان سلولهای گرانولوزا اطراف فولیکول در حال بلوغ گیرندههایی ایجاد میکنند که به FSH متصل میشوند و در پاسخ شروع به ترشح آندروستندیون میکنند که توسط آنزیم آروماتاز (aromatase) به استروژن تبدیل میشود. استروژن از تولید بیشتر FSH و LH توسط غده هیپوفیز جلوگیری میکند. این بازخورد منفی سطوح FSH و LH را تنظیم میکند. فولیکول غالب به ترشح استروژن ادامه میدهد و افزایش سطح استروژن موجب میگردد هیپوفیز بیشتر به GnRH از هیپوتالاموس پاسخ دهد. با افزایش استروژن، این یک سیگنال بازخورد مثبت میشود که باعث میشود هیپوفیز FSH و LH بیشتری ترشح کند. این افزایش FSH و LH معمولاً یک تا دو روز قبل از تخمک گذاری رخ میدهد و مسئول تحریک پارگی فولیکول آنترال و آزادسازی تخمک است. [۱۳] [۸]
تخمک گذاری
حدود روز چهاردهم، تخمک از تخمدان آزاد میشود. [۲] تخمکگذاری زمانی اتفاق میافتد که تخمک بالغ از فولیکولهای تخمدان به لوله فالوپ حدود ۱۰ تا ۱۲ ساعت پس از اوج افزایش LH آزاد میشود.[۱۶] بهطور معمول تنها یکی از ۱۵ تا ۲۰ فولیکول تحریک شده به بلوغ کامل میرسد و تنها یک تخمک آزاد میشود. [۱۷] تخمک گذاری تنها در حدود ۱۰ درصد از چرخهها در طی دو سال اول پس از قاعدگی رخ میدهد و در سن ۴۰ تا ۵۰ سالگی، تعداد فولیکولهای تخمدان کاهش مییابد. [۲] LH تخمک گذاری را در حدود روز ۱۴ آغاز میکند و تشکیل جسم زرد را تحریک میکند. [۲] دنبال تحریک بیشتر توسط LH، جسم زرد استروژن، پروژسترون، ریلکسین (relaxin) (که رحم را با مهار انقباضات میومتر آرام میکند) و اینهیبین (inhibin) (که ترشح بیشتر LH را مهار میکند) تولید و آزاد میکند. [۲]
ترشح LH تخمک را بالغ میکند و دیواره فولیکول در تخمدان را ضعیف میکند و باعث میشود که فولیکول کاملاً توسعه یافته تخمک خود را آزاد کند. [۸] اگر توسط یک اسپرم بارور شود، تخمک به سرعت به یک اوتید (ootid) بالغ میشود که سلولهای دیگر اسپرم را مسدود میکند و به تخمک بالغ تبدیل میشود. اگر توسط اسپرم بارور نشود، تخمک تحلیل میرود. تخمک بالغ قطری در حدود ۰٫۱ میلیمتر (۰٫۰۰۳۹ اینچ) دارد و بزرگترین سلول انسان است.[۱۸]
تخمک گذاری تصادفی به نظر میرسد [۱۹] و هیچ فرایند هماهنگی بین تخمدان چپ و راست مشخص نیست. [۱۵] گاهی اوقات هر دو تخمدان یک تخمک آزاد میکنند. اگر هر دو تخمک بارور شوند، نتیجه دوقلوهای یکسان هستند. [۱۵] پس از آزادی از تخمدان، تخمک به داخل لوله فالوپ توسط لوله رحم در پایان هر یک از لولههای فالوپ و در حاشیه بافت - پس از حدود یک روز، یک تخمک بارور نشده در لوله فالوپ متلاشی یا حل میشود و تخمک بارور شده در عرض سه تا پنج روز به رحم میرسد. [۱۷]
لقاح معمولاً در آمپولا، وسیعترین بخش لولههای فالوپ انجاممیشود. یک تخمک بارور شده بلافاصله فرایند جنین زایی (embryogenesis) (تکامل) را آغاز میکند. جنین در حال رشد حدود سه روز طول میکشد تا به رحم برسد و سه روز دیگر برای لانه گزینی در آندومتر طول میکشد. معمولاً در زمان لانه گزینی به مرحله بلاستوسیست رسیدهاست: این زمانی است که بارداری شروع میشود. [۲] از دست دادن جسم زرد با لقاح تخمک جلوگیری میشود. سینسیتیوتروفوبلاست (syncytiotrophoblast) (لایه خارجی بلاستوسیست حاوی جنین که بعداً به لایه خارجی جفت تبدیل میشود) گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) تولید میکند که بسیار شبیه LH است و جسم زرد را حفظ میکند. در چند ماه اول بارداری، جسم زرد به ترشح پروژسترون و استروژن در سطوح کمی بالاتر از تخمکگذاری ادامه میدهد. پس از این و در بقیه دوران بارداری، جفت سطوح بالایی از این هورمونها را ترشح میکند – همراه با هاش سی جی، که جسم زرد را تحریک میکند تا پروژسترون و استروژن بیشتری ترشح کند و چرخه قاعدگی را مسدود کند. [۲] این هورمونها همچنین غدد پستانی را برای تولید شیر [ب] آماده میکنند. [۲]
فاز لوتئال
این مرحله حدود ۱۴ روز طول میکشد،[۲۱] فاز لوتئال آخرین مرحله چرخه تخمدان است و با فاز ترشحی چرخه رحم مطابقت دارد. در طول فاز لوتئال، هورمونهای هیپوفیز FSH و LH باعث میشوند که قسمتهای باقی مانده از فولیکول غالب به جسم زرد تبدیل شوند که پروژسترون تولید میکند. [۱۵] [پ] افزایش پروژسترون شروع به القای تولید استروژن میکند. هورمونهای تولید شده توسط جسم زرد همچنین تولید FSH و LH را که جسم زرد برای حفظ خود به آن نیاز دارد سرکوب میکند. سطح FSH و LH به سرعت کاهش مییابد و جسم زرد آتروفی میشود. [۱۲] کاهش سطح پروژسترون باعث شروع قاعدگی و شروع چرخه بعدی میگردد. از زمان تخمک گذاری تا زمانی که قطع پروژسترون باعث شروع قاعدگی شود، این روند معمولاً حدود دو هفته طول میکشد. برای یک زن، فاز فولیکولی اغلب از چرخه ای به چرخه دیگر طول میکشد. در مقابل، طول فاز لوتئال او بین ۱۰ تا ۱۶ روز (بهطور متوسط ۱۴ روز) از چرخه ای به چرخه دیگر نسبتاً ثابت خواهد بود. [۲]
چرخه رحم
چرخه رحم سه مرحله دارد: قاعدگی، تکثیر و ترشحی.[۲۳]
قاعدگی
قاعدگی (که به آن خونریزی قاعدگی، قاعدگی یا پریود نیز میگویند) اولین و واضحترین مرحله چرخه رحم است و اولین بار در دوران بلوغ اتفاق میافتد. نخستین چرخه که قاعدگی نامیده میشود در سن حدود دوازده یا سیزده سالگی رخ میدهد.[۲۴] میانگین سنی عموماً در کشورهای در حال توسعه دیرتر و در کشورهای توسعه یافته زودتر است.[۲۵] در بلوغ زودرس (precocious)، ممکن است در سن هشت سالگی رخ دهد،[۲۶] که میتواند طبیعی باشد.[۲۷][۲۸]
قاعدگی هر ماه با کاهش سطح استروژن و پروژسترون و آزاد شدن پروستاگلاندینها شروع میشود، [۲] که شریانهای مارپیچی (spiral arteries) را منقبض میکند. این باعث اسپاسم، انقباض و شکستن آنها میشود. [۱۵] خون رسانی به آندومتر قطع میشود و سلولهای لایه بالایی آندومتر (استراتوم عملکردلیس) از اکسیژن محروم میشوند و میمیرند. بعداً کل لایه از بین میرود و فقط لایه زیرین، لایه بازالیس، در جای خود باقی میماند. [۲] آنزیمی به نام پلاسمین، لختههای خون در مایع قاعدگی را میشکند، که جریان خون را آسان میکند و پوشش داخلی رحم را تجزیه میکند. [۲] جریان خون برای ۲ تا ۶ روز ادامه مییابد و حدود ۳۰ تا ۶۰ میلی لیتر خون از دست میرود، [۳] و نشانه ای از عدم بارداری است. [۱۵]
جریان خون بهطور معمول نشانه ای است که یک زن باردار نشدهاست، اما این را نمیتوان به عنوان قطعیت در نظر گرفت، زیرا عوامل متعددی میتوانند باعث خونریزی در دوران بارداری (bleeding during pregnancy) شوند.[۲۹] قاعدگی بهطور متوسط یک بار در ماه از قاعدگی تا یائسگی رخ میدهد که با سالهای باروری یک زن مطابقت دارد. متوسط سن یائسگی در زنان ۵۲ سال است و معمولاً بین ۴۵ تا ۵۵ سالگی رخ میدهد.[۳۰] قبل از یائسگی مرحله ای از تغییرات هورمونی به نام پیش یائسگی رخ میدهد. [۶]
اومنوره به معنای قاعدگی طبیعی و منظم است که در حدود ۵ روز اول چرخه طول میکشد. [۲] زنانی که منوراژی (خونریزی شدید قاعدگی) را تجربه میکنند، نسبت به افراد عادی بیشتر مستعد کمبود آهن هستند.[۳۱]
فاز پرولیفراتیو
فاز پرولیفراتیو دومین مرحله از چرخه رحم است که استروژن باعث رشد و تکثیر پوشش داخلی رحم میشود. [۱۲] قسمت آخر فاز فولیکولی با مرحله تکثیر چرخه رحم همپوشانی دارد. [۱۹] با بالغ شدن، فولیکولهای تخمدان مقادیر فزایندهای استرادیول، یک استروژن، ترشح میکنند. استروژنها تشکیل لایه جدیدی از اندومتر را در رحم با شریانهای مارپیچی آغاز میکنند. [۲]
با افزایش سطح استروژن، سلولهای دهانه رحم نوعی مخاط دهانه رحم[۳۳] را تولید میکنند که پیاچ بالاتری دارد و چسبناکتر از حد معمول است و آن را برای اسپرم مساعدتر میکند. [۲] این احتمال لقاح را افزایش میدهد، که در حدود روز ۱۱ تا ۱۴ اتفاق میافتد. [۲] این مخاط دهانه رحم را میتوان به عنوان ترشحات واژن که فراوان و شبیه سفیده تخم مرغ خام است، تشخیص داد.[۳۴] برای زنانی که در حال تمرین آگاهی از باروری (fertility awareness) هستند، این نشانه این است که ممکن است تخمک گذاری در شرف وقوع باشد،[۳۴] اما به این معنی نیست که تخمک گذاری قطعاً رخ خواهد داد. [۳]
فاز ترشحی
فاز ترشحی آخرین مرحله چرخه رحم است و مربوط به فاز لوتئال چرخه تخمدان است. در طی فاز ترشحی، جسم زرد پروژسترون تولید میکند که نقش حیاتی در پذیرش آندومتر برای کاشت بلاستوسیست (تخمک بارور شده که شروع به رشد کردهاست) دارد.[۳۵] گلیکوژن، لیپیدها و پروتئینها به داخل رحم ترشح میشوند[۳۶] و مخاط دهانه رحم غلیظ میشود.[۳۷] در اوایل بارداری پروژسترون همچنین جریان خون را افزایش میدهد و کشش ماهیچه صاف رحم را [۲] و دمای پایه بدن (basal body temperature) زن را افزایش میدهد.[۳۸]
اگر بارداری اتفاق نیفتد، چرخه تخمدان و رحم دوباره شروع میشود. [۲]
چرخههای عدم تخمک گذاری و فازهای لوتئال کوتاه
تنها دو سوم از چرخههای قاعدگی کاملاً طبیعی، تخمکگذاری هستند، یعنی چرخههایی که در آن تخمکگذاری اتفاق میافتد. [۳] سومین بخش دیگر فاقد تخمک گذاری هستند یا فاز لوتئال کوتاهی دارند (کمتر از ده روز) که در آن تولید پروژسترون برای فیزیولوژی طبیعی و باروری کافی نیست. [۳] چرخههایی که در آن تخمک گذاری اتفاق نمیافتد (عدم تخمک گذاری (anovulation)) در دخترانی که به تازگی قاعدگی خود را شروع کردهاند و در زنان در حوالی یائسگی رایج است. در طول دو سال اول پس از قاعدگی، تخمک گذاری در نیمی از چرخهها وجود ندارد. پنج سال پس از قاعدگی، تخمک گذاری در حدود ۷۵ درصد چرخهها اتفاق میافتد و این میزان در سالهای بعد به ۸۰ درصد میرسد.[۳۹] چرخههای عدم تخمک گذاری اغلب آشکارا با چرخههای تخمک گذاری معمولی یکسان است. [۳] هر گونه تغییر در تعادل هورمونها میتواند منجر به عدم تخمک گذاری شود. استرس، اضطراب و اختلالات خوردن میتواند باعث کاهش GnRH و اختلال در چرخه قاعدگی شود. عدم تخمک گذاری مزمن در ۶ تا ۱۵ درصد از زنان در طول سالهای باروری رخ میدهد. در نزدیکی دوران یائسگی، اختلال در بازخورد هورمونی منجر به چرخههای عدم تخمک گذاری میشود. اگرچه عدم تخمک گذاری یک بیماری بهشمار نمی اید، اما میتواند نشانه یک بیماری زمینه ای مانند سندرم تخمدان پلیکیستیک باشد.[۴۰] چرخههای بدون تخمک گذاری یا فازهای لوتئال کوتاه زمانی که زنان تحت استرس هستند یا ورزشکاران شدت تمرین را افزایش میدهند طبیعی است. این تغییرات با کاهش عوامل استرس زا یا در مورد ورزشکاران، با سازگاری او با تمرین، برگشتپذیر هستند.[۴۱]
سلامت قاعدگی
اگرچه یک فرایند عادی و طبیعی است، [۳] برخی از زنان مشکلاتی را تجربه میکنند که به اندازه ای است که زندگی آنها را در نتیجه چرخه قاعدگی مختل کند.[۴۲] این موارد عبارتند از آکنه، سینههای حساس، احساس خستگی و سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و[۴۲][۴۳] ۳ تا ۸ درصد از زنان مشکلات شدیدتری مانند اختلال ناخوشی پیشاقاعدگی را تجربه میکنند.[۴۴][۴۵] دیسمنوره یا «درد پریود»[۴۶] میتواند باعث گرفتگی در ناحیه شکم، پشت یا قسمت بالای ران شود که در چند روز اول قاعدگی رخ میدهد.[۴۷] درد قاعدگی ناتوان کننده طبیعی نیست و میتواند نشانه بیماری شدیدی مانند اندومتریوز باشد.[۴۸] این مشکلات میتواند بهطور قابل توجهی بر سلامت و کیفیت زندگی زنان تأثیر بگذارد و مداخلات به موقع میتواند زندگی این زنان را بهبود بخشد.[۴۹]
باورهای غلط فرهنگی رایجی وجود دارد که چرخه قاعدگی بر خلق و خوی زنان تأثیر میگذارد، باعث افسردگی یا تحریک پذیری میشود، یا اینکه قاعدگی یک تجربه دردناک، شرم آور یا ناپاک است. اغلب تغییرات خلقی طبیعی یک زن به اشتباه به چرخه قاعدگی نسبت داده میشود. بسیاری از تحقیقات ضعیف هستند، اما به نظر میرسد افزایش بسیار کمی در نوسانات خلقی در طول فاز لوتئال و قاعدگی، و کاهش متناظر در طول بقیه چرخه وجود دارد. [۵۰] تغییر سطوح استروژن و پروژسترون در طول چرخه قاعدگی اثرات سیستمیک بر جنبههای فیزیولوژی از جمله مغز، متابولیسم و سیستم اسکلتی عضلانی دارد. نتیجه میتواند تغییرات ظریف فیزیولوژیکی و قابل مشاهده در عملکرد ورزشی زنان از جمله عملکرد قدرتی، هوازی و بی هوازی باشد.[۵۱] تغییرات در مغز نیز در طول چرخه قاعدگی مشاهده شدهاست[۵۲] اما به تغییرات قابل اندازهگیری در پیشرفت فکری - از جمله عملکرد تحصیلی، حل مسئله، حافظه و خلاقیت تبدیل نمیشود.[۵۳] بهبود توانایی استدلال فضایی در طول مرحله قاعدگی چرخه احتمالاً ناشی از کاهش سطح استروژن و پروژسترون است. [۵۰]
بهبود توانایی استدلال فضایی در طول مرحله قاعدگی چرخه احتمالاً ناشی از کاهش سطح استروژن و پروژسترون است.
در برخی از زنان، تخمک گذاری دارای یک درد مشخص است [ت] به نام میتلاشمرتز (یک اصطلاح آلمانی به معنای درد میانی). علت درد با پارگی فولیکول مرتبط است و باعث از دست دادن مقدار کمی خون میشود. [۲]
حتی زمانی که این روند طبیعی است، تغییرات در سطح هورمون در طول چرخه قاعدگی میتواند بروز اختلالاتی مانند بیماریهای خودایمنی را افزایش دهد،[۵۷] که ممکن است به دلیل افزایش استروژن در دستگاه ایمنی ایجاد شود.[۴]
حدود ۴۰ درصد از زنان مبتلا به صرع متوجه میشوند که تشنج در مراحل خاصی از چرخه قاعدگی آنها بیشتر رخ میدهد. این صرع کاتامنیال (catamenial epilepsy) ممکن است به دلیل افت پروژسترون باشد، اگر در مرحله لوتئال یا نزدیکی قاعدگی رخ دهد، یا افزایش استروژن باشد اگر در زمان تخمک گذاری اتفاق بیفتد. زنانی که عادت ماهانه منظمی دارند میتوانند درست قبل و در حین قاعدگی دارو مصرف کنند. گزینهها شامل مکملهای پروژسترون، افزایش دوز داروهای ضد تشنج معمولی آنها، یا افزودن موقت یک ضد تشنج مانند کلوبازام یا استازولامید است. اگر این کار بیاثر باشد، یا زمانی که چرخه قاعدگی زن نامنظم است، درمان متوقف کردن چرخه قاعدگی است که ممکن است با استفاده از مدروکسیپروژسترون، تریپتورلین (triptorelin) یا گوسرلین (goserelin) یا با استفاده مداوم از داروهای ضدبارداری خوراکی به دست آید.[۵۸][۵۹]
پیشگیری از بارداری هورمونی
داروهای ضدبارداری هورمونی با مهار ترشح هورمونهای FSH, LH و GnRH از بارداری جلوگیری میکنند. پیشگیری از بارداری هورمونی که حاوی استروژن است، مانند قرصهای ضدبارداری خوراکی ترکیبی (COC، که اغلب به عنوان قرصهای ضدبارداری شناخته میشوند) رشد فولیکول غالب و افزایش LH در اواسط چرخه و در نتیجه تخمک گذاری را متوقف میکند. [۲] دوز متوالی و قطع COC میتواند چرخه رحمی را تقلید کند و خونریزی شبیه یک پریود ایجاد کند. در برخی موارد این خونریزی خفیف تر است.[۶۰]
روشهای ضدبارداری هورمونی که فقط پروژسترون دارند، همیشه از تخمکگذاری جلوگیری نمیکنند، اما در عوض با جلوگیری از دوستدار شدن مخاط دهانه رحم برای اسپرمسازی عمل میکنند. پیشگیری از بارداری هورمونی به اشکال مختلف مانند قرص، چسب (patches)، ایمپلنت پوستی (skin implants) و دستگاههای هورمونی داخل رحمی (hormonal intrauterine devices) (IUD) در دسترس است. [۲]
تکامل و گونههای دیگر
بیشتر پستانداران ماده دارای دوره فحلی هستند، اما تنها ده گونه از پستانداران، شامل خفاش حشرهخوار فیلی و موش خارپشت چرخه قاعدگی دارند.[۶۱] چرخهها به غیر از طول، که بین ۲۱ تا ۳۷ روز متغیر است، مانند انسان است.[۶۲] عدم وجود رابطه فوری بین این گروهها نشان میدهد که چهار رویداد تکاملی متمایز باعث ایجاد قاعدگی شدهاست.[۶۳] در گونههایی که چرخه قاعدگی دارند، تخمک گذاری برای جفتهای احتمالی آشکار نیست و فصل جفتگیری (mating season) وجود ندارد.[۶۴][۶۵] چهار نظریه در مورد اهمیت تکاملی قاعدگی وجود دارد:[۶۳]
یادداشت
- ↑ Progesterone levels exceed those of estrogen (estradiol) by a hundred-fold.[۱۰]
- ↑ Breastfeeding women can experience complete suppression of follicular development, follicular development but no ovulation, or resumption of normal menstrual cycles.[۲۰]
- ↑ در جسم زرد، آنزیم برش زنجیره جانبی کلسترول کلسترول را به پرگننولون تبدیل میکند که به پروژسترون تبدیل میشود.[۲۲]
- ↑ Uncharacteristic mid-cycle pain may be caused by medical conditions such as ectopic pregnancy or ruptured ovarian cyst[۵۴][۵۵] or may be confused with appendicitis.[۵۶]
منابع
- ↑ Richards JS (2018). "The ovarian cycle". Vitamins and Hormones (Review). 107: 1–25. doi:10.1016/bs.vh.2018.01.009. ISBN 978-0-12-814359-9. PMID 29544627.
- ↑ ۲٫۰۰ ۲٫۰۱ ۲٫۰۲ ۲٫۰۳ ۲٫۰۴ ۲٫۰۵ ۲٫۰۶ ۲٫۰۷ ۲٫۰۸ ۲٫۰۹ ۲٫۱۰ ۲٫۱۱ ۲٫۱۲ ۲٫۱۳ ۲٫۱۴ ۲٫۱۵ ۲٫۱۶ ۲٫۱۷ ۲٫۱۸ ۲٫۱۹ ۲٫۲۰ ۲٫۲۱ ۲٫۲۲ ۲٫۲۳ ۲٫۲۴ ۲٫۲۵ ۲٫۲۶ ۲٫۲۷ Tortora 2017.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ ۳٫۶ ۳٫۷ ۳٫۸ Prior 2020.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al. (2018). "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation". Endotext (Review). PMID 25905282. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 8 January 2021.Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al. (2018). "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation". Endotext (Review). PMID 25905282. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 8 January 2021.
- ↑ Lacroix AE, Gondal H, Langaker MD (2020). "Physiology, menarche". StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing (Review). PMID 29261991.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Rodriguez-Landa 2017.
- ↑ Papadimitriou A (December 2016). "The evolution of the age at menarche from prehistorical to modern times". Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology (Review). 29 (6): 527–30. doi:10.1016/j.jpag.2015.12.002. PMID 26703478.Papadimitriou A (December 2016). "The evolution of the age at menarche from prehistorical to modern times". Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology (Review). 29 (6): 527–30. doi:10.1016/j.jpag.2015.12.002. PMID 26703478.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ۸٫۳ ۸٫۴ Sherwood 2016.
- ↑ Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al. (2018). "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation". Endotext (Review). PMID 25905282. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 8 January 2021.
- ↑ Prior 2020, p. 41.
- ↑ Norris & Carr 2013.
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ Ugwumadu 2014.
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ Watchman 2020.
- ↑ Schmerler S, Wessel GM (January 2011). "Polar bodies – more a lack of understanding than a lack of respect". Molecular Reproduction and Development (Review). 78 (1): 3–8. doi:10.1002/mrd.21266. PMC 3164815. PMID 21268179.
- ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ ۱۵٫۲ ۱۵٫۳ ۱۵٫۴ ۱۵٫۵ Johnson 2007.
- ↑ Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al. (2018). "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation". Endotext (Review). PMID 25905282. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 8 January 2021.Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al. (2018). "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation". Endotext (Review). PMID 25905282. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 8 January 2021.
- ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ Sadler 2019.
- ↑ Iussig B, Maggiulli R, Fabozzi G, Bertelle S, Vaiarelli A, Cimadomo D, Ubaldi FM, Rienzi L (May 2019). "A brief history of oocyte cryopreservation: Arguments and facts". Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica (Review). 98 (5): 550–58. doi:10.1111/aogs.13569. PMID 30739329.
- ↑ ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ Parker 2019.
- ↑ Carr SL, Gaffield ME, Dragoman MV, Phillips S (September 2016). "Safety of the progesterone-releasing vaginal ring (PVR) among lactating women: A systematic review". Contraception (Review). 94 (3): 253–61. doi:10.1016/j.contraception.2015.04.001. PMID 25869631.
- ↑ Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al. (2018). "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation". Endotext (Review). PMID 25905282. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 8 January 2021.Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al. (2018). "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation". Endotext (Review). PMID 25905282. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 8 January 2021.
- ↑ King SR, LaVoie HA (January 2012). "Gonadal transactivation of STARD1, CYP11A1 and HSD3B". Frontiers in Bioscience (Landmark Edition). 17: 824–46. doi:10.2741/3959. PMID 22201776.
- ↑ Salamonsen LA (December 2019). "Women in reproductive science: Understanding human endometrial function". Reproduction (Cambridge, England) (Review). 158 (6): F55–F67. doi:10.1530/REP-18-0518. PMID 30521482.
- ↑ Papadimitriou A (December 2016). "The evolution of the age at menarche from prehistorical to modern times". Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology (Review). 29 (6): 527–30. doi:10.1016/j.jpag.2015.12.002. PMID 26703478.
- ↑ Alvergne A, Högqvist Tabor V (June 2018). "Is female health cyclical? Evolutionary perspectives on menstruation". Trends in Ecology & Evolution (Review). 33 (6): 399–414. arXiv:1704.08590. doi:10.1016/j.tree.2018.03.006. PMID 29778270.
- ↑ Ibitoye M, Choi C, Tai H, Lee G, Sommer M (2017). "Early menarche: A systematic review of its effect on sexual and reproductive health in low- and middle-income countries". PLOS ONE (Review). 12 (6): e0178884. Bibcode:2017PLoSO..1278884I. doi:10.1371/journal.pone.0178884. PMC 5462398. PMID 28591132.
- ↑ "Menstruation and the menstrual cycle fact sheet". Office of Women's Health. US Department of Health and Human Services. 23 December 2014. Archived from the original on 26 June 2015. Retrieved 25 June 2015.
- ↑ Sultan C, Gaspari L, Maimoun L, Kalfa N, Paris F (April 2018). "Disorders of puberty" (PDF). Best Practice & Research. Clinical Obstetrics & Gynaecology (Review). 48: 62–89. doi:10.1016/j.bpobgyn.2017.11.004. PMID 29422239. Archived from the original (PDF) on 1 July 2020. Retrieved 27 February 2021.
- ↑ Breeze C (May 2016). "Early pregnancy bleeding". Australian Family Physician (Review). 45 (5): 283–86. PMID 27166462.
- ↑ Towner MC, Nenko I, Walton SE (April 2016). "Why do women stop reproducing before menopause? A life-history approach to age at last birth". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences (Review). 371 (1692): 20150147. doi:10.1098/rstb.2015.0147. PMC 4822427. PMID 27022074.
- ↑ Harvey LJ, Armah CN, Dainty JR, Foxall RJ, John Lewis D, Langford NJ, Fairweather-Tait SJ (October 2005). "Impact of menstrual blood loss and diet on iron deficiency among women in the UK". The British Journal of Nutrition (Comparative study). 94 (4): 557–64. doi:10.1079/BJN20051493. PMID 16197581.
- ↑ Prior JC (2020). "Women's reproductive system as balanced estradiol and progesterone actions—A revolutionary, paradigm-shifting concept in women's health". Drug Discovery Today: Disease Models. 32, Part B: 31–40. doi:10.1016/j.ddmod.2020.11.005.
- ↑ Simmons RG, Jennings V (July 2020). "Fertility awareness-based methods of family planning". Best Practice & Research. Clinical Obstetrics & Gynaecology (Review). 66: 68–82. doi:10.1016/j.bpobgyn.2019.12.003. PMID 32169418.
- ↑ ۳۴٫۰ ۳۴٫۱ Su HW, Yi YC, Wei TY, Chang TC, Cheng CM (September 2017). "Detection of ovulation, a review of currently available methods". Bioeng Transl Med (Review). 2 (3): 238–46. doi:10.1002/btm2.10058. PMC 5689497. PMID 29313033.
- ↑ Lessey BA, Young SL (April 2019). "What exactly is endometrial receptivity?". Fertility and Sterility (Review). 111 (4): 611–17. doi:10.1016/j.fertnstert.2019.02.009. PMID 30929718.
- ↑ Salamonsen LA, Evans J, Nguyen HP, Edgell TA (March 2016). "The microenvironment of human implantation: determinant of reproductive success". American Journal of Reproductive Immunology (Review). 75 (3): 218–25. doi:10.1111/aji.12450. PMID 26661899.
- ↑ Han L, Taub R, Jensen JT (November 2017). "Cervical mucus and contraception: what we know and what we don't". Contraception (Review). 96 (5): 310–321. doi:10.1016/j.contraception.2017.07.168. PMID 28801053.
- ↑ Charkoudian N, Hart EC, Barnes JN, Joyner MJ (June 2017). "Autonomic control of body temperature and blood pressure: influences of female sex hormones" (PDF). Clinical Autonomic Research (Review). 27 (3): 149–55. doi:10.1007/s10286-017-0420-z. PMID 28488202. Archived from the original (PDF) on 10 May 2020. Retrieved 27 February 2021.
{{cite journal}}
:|hdl-access=
requires|hdl=
(help) - ↑ Elmaoğulları S, Aycan Z (July 2018). "Abnormal uterine bleeding in adolescents". Journal of Clinical Research in Pediatric Endocrinology. 10 (3): 191–97. doi:10.4274/jcrpe.0014. PMC 6083466. PMID 29537383.
- ↑ "Anovulation". Medscape. Medscape LLC. August 2, 2018. Archived from the original on 20 March 2021. Retrieved March 30, 2021.
- ↑ Liu AY, Petit MA, Prior JC (2020). "Exercise and the hypothalamus: ovulatory adaptations". In Hackney AC, Constantini NW (eds.). Endocrinology of Physical Activity and Sport. Contemporary Endocrinology. Springer International Publishing. pp. 124–47. doi:10.1007/978-3-030-33376-8_8. ISBN 978-3-030-33376-8.
- ↑ ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ Gudipally PR, Sharma GK (2020). "Premenstrual syndrome". StatPearls [Internet] (Review). PMID 32809533.
- ↑ Ferries-Rowe E, Corey E, Archer JS (November 2020). "Primary Dysmenorrhea: Diagnosis and Therapy". Obstetrics and Gynecology. 136 (5): 1047–1058. doi:10.1097/AOG.0000000000004096. PMID 33030880.
- ↑ Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al. (2018). "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation". Endotext (Review). PMID 25905282. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 8 January 2021.Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al. (2018). "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation". Endotext (Review). PMID 25905282. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 8 January 2021.
- ↑ Appleton SM (March 2018). "Premenstrual syndrome: evidence-based evaluation and treatment". Clinical Obstetrics and Gynecology (Review). 61 (1): 52–61. doi:10.1097/GRF.0000000000000339. PMID 29298169.
- ↑ Nagy H, Khan MA (2020). "Dysmenorrhea". StatPearls (Review). PMID 32809669.
- ↑ Baker FC, Lee KA (September 2018). "Menstrual cycle effects on sleep". Sleep Medicine Clinics (Review). 13 (3): 283–94. doi:10.1016/j.jsmc.2018.04.002. PMID 30098748.
- ↑ Maddern J, Grundy L, Castro J, Brierley SM (2020). "Pain in endometriosis". Frontiers in Cellular Neuroscience. 14: 590823. doi:10.3389/fncel.2020.590823. PMC 7573391. PMID 33132854.
- ↑ Matteson KA, Zaluski KM (September 2019). "Menstrual health as a part of preventive health care". Obstetrics and Gynecology Clinics of North America (Review). 46 (3): 441–53. doi:10.1016/j.ogc.2019.04.004. PMID 31378287.
- ↑ ۵۰٫۰ ۵۰٫۱ Else-Quest & Hyde 2021.
- ↑ Carmichael MA, Thomson RL, Moran LJ, Wycherley TP (February 2021). "The impact of menstrual cycle phase on athletes' performance: a narrative review". Int J Environ Res Public Health (Review). 18 (4): 1667. doi:10.3390/ijerph18041667. PMC 7916245. PMID 33572406.
- ↑ Pletzer B, Harris TA, Scheuringer A, Hidalgo-Lopez E (October 2019). "The cycling brain: menstrual cycle related fluctuations in hippocampal and fronto-striatal activation and connectivity during cognitive tasks". Neuropsychopharmacology. 44 (11): 1867–75. doi:10.1038/s41386-019-0435-3. PMC 6785086. PMID 31195407.
- ↑ Le J, Thomas N, Gurvich C (March 2020). "Cognition, the menstrual cycle, and premenstrual disorders: a review". Brain Sci (Review). 10 (4): 198. doi:10.3390/brainsci10040198. PMC 7226433. PMID 32230889.
- ↑ Kruszka PS, Kruszka SJ (July 2010). "Evaluation of acute pelvic pain in women". Am Fam Physician (Review). 82 (2): 141–47. PMID 20642266. Archived from the original on 27 January 2021. Retrieved 4 March 2021.
- ↑ Cleary M, Flanagan KW (2019). Acute and Emergency Care in Athletic Training. Human Kinetics. p. 340.
- ↑ Brott NR, Le JK (2020). "Mittelschmerz". Stat Pearls [Internet] (Review). PMID 31747229. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 4 March 2021.
- ↑ Talsania M, Scofield RH (May 2017). "Menopause and rheumatic disease". Rheumatic Disease Clinics of North America (Review). 43 (2): 287–302. doi:10.1016/j.rdc.2016.12.011. PMC 5385852. PMID 28390570.
- ↑ Maguire MJ, Nevitt SJ (September 2021). "Treatments for seizures in catamenial (menstrual-related) epilepsy". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 9: CD013225. doi:10.1002/14651858.CD013225.pub3. PMID 34528245.
- ↑ Sveinsson O, Tomson T (September 2014). "Epilepsy and menopause: potential implications for pharmacotherapy". Drugs & Aging. 31 (9): 671–75. doi:10.1007/s40266-014-0201-5. PMID 25079452.
- ↑ Polis CB, Hussain R, Berry A (June 2018). "There might be blood: a scoping review on women's responses to contraceptive-induced menstrual bleeding changes". Reproductive Health. 15 (1): 114. doi:10.1186/s12978-018-0561-0. PMC 6020216. PMID 29940996.
- ↑ Bellofiore N, Ellery SJ, Mamrot J, Walker DW, Temple-Smith P, Dickinson H (January 2017). "First evidence of a menstruating rodent: the spiny mouse (Acomys cahirinus)" (PDF). American Journal of Obstetrics and Gynecology (Journal article). 216 (1): 40.e1–40.e11. doi:10.1016/j.ajog.2016.07.041. PMID 27503621.
- ↑ Catalini L, Fedder J (May 2020). "Characteristics of the endometrium in menstruating species: lessons learned from the animal kingdom†". Biology of Reproduction (Journal article). 102 (6): 1160–69. doi:10.1093/biolre/ioaa029. PMC 7253787. PMID 32129461.
- ↑ ۶۳٫۰ ۶۳٫۱ Emera D, Romero R, Wagner G (January 2012). "The evolution of menstruation: a new model for genetic assimilation: explaining molecular origins of maternal responses to fetal invasiveness". BioEssays (Journal article). 34 (1): 26–35. doi:10.1002/bies.201100099. PMC 3528014. PMID 22057551. Lay summary – BBC Earth (20 April 2015).
{{cite journal}}
: Cite uses deprecated parameter|lay-url=
(help) - ↑ Schjenken JE, Robertson SA (July 2020). "The female response to seminal fluid". Physiological Reviews (Review). 100 (3): 1077–117. doi:10.1152/physrev.00013.2018. PMID 31999507.
- ↑ Muller MN (May 2017). "Testosterone and reproductive effort in male primates". Hormones and Behavior (Review). 91: 36–51. doi:10.1016/j.yhbeh.2016.09.001. PMC 5342957. PMID 27616559.
منابع کتاب
- Else-Quest N, Hyde JS (2021). "Psychology, gender, and health: psychological aspects of the menstrual cycle". The Psychology of Women and Gender: Half the Human Experience + (10th ed.). Los Angeles: SAGE Publishing. ISBN 978-1-5443-9360-5.
- Johnson MH (2007). Essential Reproduction. Malden: Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-1866-8. OCLC 76074156.
- Norris DA, Carr JA (2013). Vertebrate Endocrinology (5th ed.). Academic Press. ISBN 978-0-12-396465-6.
- Parker S (2019). The Concise Human Body Book: An Illustrated Guide to its Structures, Function and Disorders. London: Dorling Kindersley. ISBN 978-0-241-39552-3. OCLC 1091644711.
- Prior JC (2020). "The menstrual cycle: its biology in the context of silent ovulatory disturbances". In Ussher JM, Chrisler JC, Perz J (eds.). Routledge International Handbook of Women's Sexual and Reproductive Health (1st ed.). Abingdon: روتلج. ISBN 978-1-138-49026-0. OCLC 1121130010.
- Rodriguez-Landa J (2017). A Multidisciplinary Look at Menopause. Rijeka: IntechOpen. ISBN 978-953-51-3405-3. OCLC 1193045564.
- Sadler TW (2019). Langman's Medical Embryology. Philadelphia: ولترز کلوور. ISBN 978-1-4963-8390-7. OCLC 1042400100.
- Sherwood L (2016). Human Physiology: From Cells to Systems. Boston, Massachusetts: Cengage Learning. ISBN 978-1-285-86693-2. OCLC 905848832.
- Tortora G (2017). Tortora's Principles of Anatomy & Physiology. Hoboken: John Wiley & Sons. ISBN 978-1-119-38292-8. OCLC 990424568.
- Ugwumadu A (2014). Basic Sciences for Obstetrics and Gynaecology: Core Material for MRCOG. Oxford, England: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-953508-8. OCLC 889303297.
- Watchman T (2020). Zero to Finals: Obstetrics and Gynaecology. Manchester: Zero to Finals. ISBN 979-8-6037-9726-7. OCLC 1233034578.
پیوند به بیرون
پروندههای رسانهای مربوط به Menstrual cycle در ویکیانبار