پروژسترون

پروژسترون

داده‌های بالینی
نام‌های تجاری	Crinone, Endometrin
نام‌های دیگر	4-pregnene-3,20-dione
AHFS/Drugs.com	monograph
مدلاین پلاس	a604017
رده‌بندی داروهای بارداری	B (USA)
روش مصرف دارو	oral, implant
کد ATC	G03DA04
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی	prolonged absorption, half-life approx 25-50 hours
پیوند پروتئینی	۹۶٪-۹۹٪
متابولیسم	hepatic to pregnanediols and pregnanolones
نیمه‌عمر حذف	34.8-55.13 hours
دفع	renal
شناسه‌ها
نام آیوپاک Pregn-4-ene-3,20-dione
شمارهٔ سی‌ای‌اس	۵۷-۸۳-۰ Y
پاب‌کم CID	۵۹۹۴
IUPHAR/BPS	۲۳۷۷
دراگ‌بنک	DB00396 Y
کم‌اسپایدر	۵۷۷۳ Y
UNII	4G7DS2Q64Y
KEGG	D00066 N
ChEBI	CHEBI:۱۷۰۲۶ Y
ChEMBL	ChEMBL۱۰۳ Y
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID3022370
ECHA InfoCard	100.000.318
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیایی	C21H30O۲
جرم مولی	۳۱۴٫۴۶ g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)	Interactive image
چرخش ویژه	[α]D
نقطه ذوب	۱۲۶ درجه سلسیوس (۲۵۹ درجه فارنهایت)
SMILES O=C4\C=C2/[C@]([C@H]1CC[C@@]3([C@@H](C(=O)C)CC[C@H]3[C@@H]1CC2)C)(C)CC4
InChI InChI=1S/C21H30O2/c1-13(22)17-6-7-18-16-5-4-14-12-15(23)8-10-20(14,2)19(16)9-11-21(17,18)3/h12,16-19H,4-11H2,1-3H3/t16-,17+,18-,19-,20-,21+/m0/s1 Y Key:RJKFOVLPORLFTN-LEKSSAKUSA-N Y
NY (این چیست؟)  (صحت‌سنجی)

پروژسترون (به انگلیسی: Progesterone)

یکی از هورمون‌های جنسی زنانه است. این هورمون یک استروئید بیست و یک کربنه است.

پروژسترون در طی چرخه تخمک‌گذاری طبیعی از جسم زرد ترشح می‌شود و قطع آن موجب شروع پریود شدن- خونریزی از واژن به واسطه دفع لایه اضافه رحم - می‌شود. در زمان بارداری نیز این هورمون ترشح می‌شود ضمنا پروژسترون در بعضی موارد برای درمان عفونت‌های رحمی هم استفاده می‌شود. مقدار اندکی هم از غده فوق کلیوی آزاد می‌شود.

از پروژسترون در پزشکی در پیشگیری از حاملگی، سقط، درمان آمنوره، جلوگیری از عفونت‌های رحمی، تنظیم چرخه پریودی هورمون‌تراپی در زنان یائسه و … استفاده می‌شود.

موارد و مقدار مصرف

الف) آمنوره

بزرگسالان: مقدار mg/day 10-5 به مدت ۸–۶ روز تزریق عضلانی می‌شود که معمولاً ۱۰–۸ روز پیش از آغاز دوره قاعدگی قابل انتظار شروع می‌شود. خون‌ریزی ۷۲–۴۸ ساعت پس از قطع مصرف ممکن است رخ دهد.

ب) خون‌ریزی ناشی از اختلال عملکرد رحم

بزرگسالان: از راه تزریق عضلانی، مقدار mg/day 10-5 به مدت ۶ روز مصرف می‌شود یا مقدار ۱۰۰–۵۰ میلی‌گرم به صورت مقدار واحد تزریق عضلانی می‌شود.

موارد منع مصرف و احتیاط

تداخل دارویی: پروژسترون ممکن است موجب بروز آمنوره یا گالاکتوره شود و از این رو، با اثر بروموکریپتین تداخل دارد؛ مصرف هم‌زمان این داروها توصیه نمی‌شود!

عوارض جانبی

اعصاب مرکزی: سردرد، افسردگی، خواب آلودگی، سکته.

قلبی ـ عروقی: ترومبوفلبیت، آمبولی ریوی، خیز، ترومبوآمبولی.

ادراری - تناسلی: لکه بینی، قاعدگی دردناک، آمنوره، ضایعات فرسایشی یا ترشحات غیرطبیعی گردن رحم، دفع ادرار شبانه، خون‌ریزی شدید.

کبد: یرقان انسدادی.

متابولیک: افزایش سطح آمینواسیدها.

سایر عوارض: حساسیت به لمس، بزرگی و ترشحات پستان.

توجه: در صورت بروز حساسیت مفرط، اختلالات ترومبوآمبولیک یا ترومبوتیک، اختلالات بینایی، سردرد میگرنی یا افسردگی شدید، باید مصرف دارو قطع شود.

شیاف پروژسترون در دوران بارداری

حفظ تعادل هورمون پروژسترون در بارداری برای همه خانم‌ها مهم است و حتی این هورمون به رشد جنین نیز کمک می‌کند. جفت، خود به تنهایی هورمون پروژسترون را بعد از هفته هشت بارداری تولید می‌کند و این مقدار با افزایش هفته‌های بارداری نیز بیشتر می‌شود. شیاف پروژسترون در افرادی که ترشح این هورمون در بدنشان با اختلالاتی مواجه شده است، کمک می‌کند تا بارداری حفظ شود و جنین سقط نشود. بنابراین برای بارداری با لقاح آزمایشگاهی یا همان روش آی.وی.اف نیز کاربرد دارد. لایه رحم با استفاده از این هورمون توسعه یافته و ضخامت لازم را برای رشد جنین تا پایان بارداری فراهم می‌کند.

جستارهای وابسته

پروژستوژن