تغذیه: تفاوت میان نسخهها
←تاریخچه تغذیه: افزودن برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
اشتباه مکانی برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۶: | خط ۶: | ||
غذای [[انسان]] باید شامل [[پروتئین]]ها، [[چربی]]ها، [[کربوهیدرات]]ها، [[مواد معدنی]]، [[ویتامین]] و [[آب]] باشد تا رشد و سلامت یاختههای بدن تأمین شود. این مواد با تغییراتی که در [[لوله گوارش]] حاصل میکنند قابل جذب میشوند و برای تأمین نیازهای حیاتی مورد استفاده [[یاخته]]های بدن قرار میگیرند. |
غذای [[انسان]] باید شامل [[پروتئین]]ها، [[چربی]]ها، [[کربوهیدرات]]ها، [[مواد معدنی]]، [[ویتامین]] و [[آب]] باشد تا رشد و سلامت یاختههای بدن تأمین شود. این مواد با تغییراتی که در [[لوله گوارش]] حاصل میکنند قابل جذب میشوند و برای تأمین نیازهای حیاتی مورد استفاده [[یاخته]]های بدن قرار میگیرند. |
||
دراین علم نوپا در ایران میلاد پیروزمند را به عنوان پسر علم تغذیه ی ایران میشناسند |
|||
== تاریخچه تغذیه == |
== تاریخچه تغذیه == |
نسخهٔ ۲۶ اوت ۲۰۱۸، ساعت ۰۹:۲۸
این مقاله نیازمند تمیزکاری است. لطفاً تا جای امکان آنرا از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید، سپس این برچسب را بردارید. محتویات این مقاله ممکن است غیر قابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد. |
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
نیاز انسان به خوراک یکی از احتیاجات ذاتی یا فیزیولوژیک است که مهمترین عامل بقای زندگی و طول عمر میباشد. احتیاج به خوراک دائمی است و ارگانیسم را مجبور میکند تا برای بدست آوردن خوراک و رفع گرسنگی کوشش کند.
تغذیه صحیح رشد را میسر میسازد، به تندرستی و طول عمر میانجامد و با تأثیر بر روی مغز و روان سبب رشد فکری میگردد.
غذای انسان باید شامل پروتئینها، چربیها، کربوهیدراتها، مواد معدنی، ویتامین و آب باشد تا رشد و سلامت یاختههای بدن تأمین شود. این مواد با تغییراتی که در لوله گوارش حاصل میکنند قابل جذب میشوند و برای تأمین نیازهای حیاتی مورد استفاده یاختههای بدن قرار میگیرند.
تاریخچه تغذیه
تا اوایل سده ۱۹ مفهوم غذاخوردن فقط پرکردن شکم بود و احساس گرسنگی بشر را وادار میکرد تا آنچه را در دسترس خود میدید بدون توجه به کمیت و کیفیت آن مصرف کند. شهرنشینی و تشکیل اجتماعات باعث ایجاد تغییرات زیادی در طرز تغذیه بشر شدهاست. اولین اجتماعات و شهرها در میانرودان، آسیای غربی، مصر و یونان بوجود آمدند. شهرنشینهای اولیه کشاورزی و دامپروری را به خوبی میدانستند و برای تغذیه خود از محصولات متنوع استفاده میکردند. ایران نخستین کشور جهان است که انسان اولیه در آن به کشاورزی و پرورش دام پرداختهاست. (آرتور کیت و دکتر ارنست هرتسفیلد در کتابی به نام صنایع ایران ثابت کردهاند که کشاورزی و تمدن از فلات ایران شروع شدهاست). در حفاریهایی که در بعضی از نقاط ایران نظیر شوشتر، دامغان، تخت جمشید و تپه سیلک کاشان به عمل آمده نشان میدهد که تاریخ کشاورزی در ایران متجاوز از ۶۰۰۰ هزار سال است.
تاریخچهٔ تغذیه در یونان نشان میدهد که مردم یونان باستان برای تغذیه اهمیت زیادی قائل بودند و این جمله به آنان منسوب است که: «برای تقویت روح هرگز جسم را نباید فراموش کرد و باید مردم را با ورزش و غذای مناسب تربیت کرد.» شواهد نشان میدهد که در زمانهای قدیم مردم یونان بیشتر از گیاهان تغذیه میکردند و مصرف گوشت گوسفند، پرندگان، شکر، لبنیات و ماهی نیز در بین بعضی از طبقات اجتماع معمول بودهاست. همچنین روغن زیتون را بسیار مصرف میکردهاند.
در روم قدیم مردم کشاورزی میکردند و از غلات، بقولات و میوه و بعضی از انواع سبزیها تغذیه میکردند. غلات غذای اصلی آنها را تشکیل میداد و مصرف گوشت منحصر به طبقة اشراف بود. در دورانهای بعد یعنی پس از استقرار امپراتوری در روم وضع تغذیة مردم تغییر کرد و رومیان بعد از فتوحات مختلف از تغذیه مردم سرزمینهای فتح شده تقلید کرده و در این راه جانب افراط میپیمودند. البته این طرز تغذیه مربوط به طبقات مرفه و اعیان بود درحالیکه مردم عادی تغذیه سادهای داشتند. در این زمان حتی کتب آشپزی نیز در روم منتشر شده که کتاب Deipnosphistae اثر Athenaeus در قرن دوم میلادی چاپ شده و طرز تهیه غذاهای گوشتی، سبزیها و اطلاعات دیگری در آن شرح داده شدهاست.
در مورد رژیمهای غذایی آغاز پیدایش آن به لوحه ای متعلق به سال ۱۹۰۰ قبل از میلاد مسیح در ناحیه سومر مربوط میشود که در آن برنامه غذایی یک کودک نوشته شده و در حال حاضر در موزه باستانشناسی استانبول نگهداری میشود.
طی دورانهای مختلف تاریخ و از دیدگاه مذاهب گوناگون، رژیمهای غذایی حائز اهمیت بسیار بوده و در بسیاری از کتب مذهبی مطالبی در زمینة تغذیه در دوران بارداری، شیردهی و روزه منعکس شدهاست. بقراط غالباً نصایح و توصیههایی در زمینه مصرف یا عدم مصرف بعضی از غذاها به بیماران خود میکردهاست و اکثر پزشکان یونان باستان رژیم درمانی را به عنوان بخش مهمی از معالجة بیماریها بکار میبردند.
زکریای رازی که از دید عده زیادی پدر علم تغذیه شناخته شده توصیههای مختلفی در زمینة رژیمهای غذایی دارد. همچنین در کتاب حفظ الصحه اثر اسرف بن محمد در زمینه تغذیه و رژیم در دوران مختلف زندگی مطالبی سودمند عنوان شدهاست.
با وجود اهمیت زیاد این رشته در حفظ سلامت انسان از گذشته تا حال داشته، ولی تا سالهای پایان جنگ جهانی اول هیچ سازمانی که رسماً در این زمینه فعالیت کند وجود نداشت، تا اینکه در سال ۱۹۱۷ نخستین انجمن مربوط به رژیمدانان توسط گروهی از کارشناسان تغذیه آمریکا تأسیس شد. این انجمن برای اولین بار مجله علمی رژیم شناسان را در سال ۱۹۲۵ منتشر کرد؛ و به تدریج دامنه فعالیت خود را در زمینه مدیریت خدمات غذایی مراکز تغذیه توسعه داد.
دانشآموختگان این رشته که رژیمشناس (Dietition) نامیده میشوند، باید تمام اطلاعات و دانش خود را در راه کمک به برقراری و بهبود سلامت بشر بکار گیرند.
اصطلاح رژیم درمانی یا درمان با رژیم (Diet-therapy) به معنای استفاده از رژیم غذایی نه فقط برای بیماران بلکه برای افراد سالم نیز است. بدین معنی که افراد سالم نیز باید به نوبه خود از رژیم غذایی مناسب استفاده کنند تا بدین وسیله از ابتلا به سوءتغذیه مصون مانده و از سلامت کامل برخوردار شوند.[۱] نیاز انسان به غذا یکی از احتیاجات ذاتی و فیزیولوژیکی است که مهمترین عامل بقای زندگی و طول عمر بشر میباشد. احتیاج به غذا دایمی است و ارگانیسم را مجبور میکند تا برای به دست آوردن غذا و رفع گرسنگی کوشش کند. تغذیه صحیح و متعادل نه تنها پدیده رشد را مؤثر میسازد به تندرستی و طول عمر می انجامدبلکه با تأثیر روی اعصاب و روان سبب رشد فکری و نمو نیروهای جوانی میگردد. ترکیب شیمیایی غذایی انسان شامل پروتیین هاو چربیها و کربوهیدراتها و مواد معدنی و ویتامین و اب میباشد تا رشد و سلامت یاختههای بدن تأمین شود. دراین علم نوپا در ایران میلاد پیروزمند را به عنوان پسر علم تغذیه ی ایران میشناسند
تغذیه سالمندان
پیرشدن و سالخوردگی با کاهش تدریجی فعالیتهای فیزیکی و افزایش بیماریهای مزمن همراه میشود و به نظر میرسد که بهبود تغذیه تا حد زیادی قادر است از این مشکلات پیشگیری کند یا آنها را تخفیف دهد. به همین دلیل یکی از مسائل مهم سالمندان، مسائل پزشکی و بهداشتی از جمله وضعیت تغذیه آنهاست. با افزایش سن، نیاز آنها به انرژی کاهش یافته و تمایل به مصرف غذا کمتر میشود. در این حال اگر انتخاب غذا درست صورت نگیرد، میزان دریافت مواد مغذی ضروری در آنها پایینتر از حد مطلوب خواهد بود. عوامل مؤثر در ایجاد مشکلات تغذیهای سالمندان بدین شرح میباشند:
۱ - عوامل جسمانی: مانند کاهش کل انرژی مورد نیاز، بیماریهای مزمن، بیاشتهایی، تغییر حس چشایی، خرابی دندانها، بیتحرکی، ناتوانی جسمی، مشکلات گوارشی، تداخلات دارویی یا تداخل غذا و داروها
۲ - مشکلات روحی و روانی: افسردگی، تنهایی، از دست دادن همسر
۳ - مشکلات اقتصادی: درآمد کم، کمبود امکانات برای تهیه و طبخ غذای مناسب و زندگی در آسایشگاه
نیازهای تغذیهای سالمندان میزان انرژی مورد نیاز: با افزایش سن میزان نیاز به انرژی کاهش مییابد که میتواند به دلیل کاهش فعالیت جسمی، کاهش توده عضلانی و فعال بدن باشد. در صورت دریافت مازاد بر نیاز انرژی مشکلات و عوارضی مانند چاقی، فشارخون، بیماریهای قلبیعروقی برای سالمند ایجاد میشود. میزان نیاز به انرژی برای هر سالمند متفاوت بوده و براساس وزن، قد، شرایط فیزیکی و سلامتی وی محاسبه میشود.
میزان پروتئین مورد نیاز سالمندان: با افزایش سن علاوه بر کاهش توده عضلانی، ذخیره پروتئینی بدن نیز کاهش مییابد و میزان نیاز به پروتئین با افزایش سن نه تنها کاهش نیافته بلکه ثابت مانده یا افزایش مییابد. به ویژه در صورت ابتلا به بیماریها یا عفونتها که این مسئله بسیار مهم میباشد. توصیه میشودچهل تا شصت درصد از انرژی دریافتی روزانه سالمندان از پروتئینها به ویژه پروتئینهای با کیفیت بالا تأمین شود.
تغذیه کودکان و نوجوانان
غذاهایی مثل شیر و بیسکویت، نان و خرما، نان و پنیر، کیک، کلوچهها، میوه یا آبمیوه یا انواع شربتهای خانگی، انواع خشکبار مثل بادام، گردو، پسته، کشمش، برگه، توت خشک بهعنوان میانوعده برای کودکان بسیار مناسب هستند.[۲]
* تعداد بازدید : * ۲۹۴۰ * شنبه ۳۰/۹/۱۳۹۲ * تاریخ:
بهترین کلیدهای تغذیه برای کودک و نوجوان بهترین کلیدهای تغذیه برای کودک و نوجوان
از آنجا که کودکان از نحوه تغذیه و عادتهای غذایی خانواده خود سرمشق میگیرند، والدین باید از بدخوری و عادتهای ناسالم غذایی پرهیز کنند و طرز تغذیه سالم را به فرزندان خود بیاموزند. برای این منظور، بهتر است والدین اطلاعاتی دربارهٔ دانش تغذیه به دست آورند و تغذیه سالم و متعادل را به کودکان یاد بدهند. روشهای درست تغذیه باید هر چه زودتر به کودکان آموخته شود تا به رشد و سلامت آنها کمک نماید و انرژی لازم برای فعالیتهای علمی و هنری و ورزشهای مورد علاقه شان را به دست آوردند.
دلیل کند غذا خوردن و بی اشتهایی در کودکان سنین پیش از دبستان چیست؟
چرا بعضی از کودکان سنین قبل از دبستان کند غذا میخورند؟ موقع غذا فراموش میکنند که در حال غذا خوردن هستند. به اطراف نگاه میکنند یا به حرف زدن اطرافیان گوش میکنند. والدین باید چه کار کنند که کودک حواسش به غذا خوردن باشد و به خوبی تغذیه شوند؟
این رفتار بچه برای والدین آزار دهنده است.
فرزند خود را همان گونه که هست بپذیریم.
باید توجه کرد که در عین حال که باید در تربیت فرزندانمان بکوشیم باید ویژگیهای شخصیتی ایشان را هم جدی بگیریم و درک و تحمل کنیم. و به جای احساس سرافکندگی با پذیرش ایشان با صبر و شادی راهکارهایی را در حد توانمان پیش بگیریم. بعضی از انسانها بهطور ژنتیکی آهسته هستند و در همهٔ امور خود، با حوصله و صبر پیش می روند. اتفاقا این افراد به درد بعضی از مشاغل می خورند که دیگران واقعا توان انجام و حوصله این مشاغل را ندارند
در عین حال باید اول کودک را از نظر سلامت جسم بررسی کرد، کم خونی و مشکل رفلاکس معده در کودکان از دلایل مهم بدغذاییاند.
اصرار والدین یکی از اشتباهات است
اصرار والدین ممکن است غذا خوردن را برای کودک به میدان جنگ و خودنمایی و سلطه بر والدین تبدیل کند. اگر فرزند شما از نظر رشد مشکلی ندارد و از حداقلها برخوردار است خوب است غذای کم حجم و مقوی در اختیارش بگدارید و اصرار را برای دست کم یک ماه کامل کنار بگذارید. او باید متوجه شود که شما دیگر حساسیتی بر غذا خوردنش ندارید.
عدم تحرک کافی نیز از دلایل مهم است.
دکتر حبشی می فرمایند اگر کودک بر فرض سه ساله فعالیتی نداشته باشد تنها با خوردن یک شکلات، کالری مورد نیاز یک روزش تأمین میشود. پس برای تغذیه مناسب کودکان باید فعالیت و بازی کنند.
باید برنامهریزی غذایی داشت.
یعنی صبحانه سر ساعت مشخصی در اختیار کودک قرار داده شود و مشخص شود که ساعت که نیم ساعت گذشت (می توان بر روی ساعت نشان داد که عقربه که به فلان جا رسید) صبحانه جمع میشود. و بعد تا وعده نهار به هیچ وجه غذایی ولو شیر و مغزیجات و میوه به وی داده نشود. او باید مسئولیت نخوردنش را به دوش بکشد. در وعده ی بعدی هم این روند تکرار شود. همین طور اگر غذایش را به میزان و در وقت مناسب خورد باز هم دو ساعت قبل از وعده ی اصلی به وی چیزی داده نشود. ریزه خواری علت بسیاری از بد غذایی هاست کافی است اینطور کودکان یک شیرینی یا شکلات قبل از غذا بخورند که دیگر اشتهایشان را از دست دهند. پس خوب است که سه وعده غذای اصلی و دو میان وعده شامل میوه و شیر داشته باشند و از ریزه خواری منع شوند.
سوءتغذیه
سوءتغذیه نوعی بیماری بهشمار میآید که به علت مصرف ناکافی یا بیش از اندازهً یک یا چند مادهٔ غذایی بروز میکند. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه یکی از بزرگترین مشکلات مربوط به تغذیه قحطی و کمبود مواد غذایی لازم برای سوختوساز بدن است. با این وجود، سوءتغذیه در همهٔ کشورهای جهان با نمودهای گوناگون چون چاقی، بدخوری یا کمخوری دیده میشود. بر پایه آمار سازمان بهداشت جهانی، سوءتغذیه بزرگترین عامل مرگومیر کودکان است.
از مهمترین دلایل سوءتغذیه در جهان میتوان کمبود مواد غذایی و کیفیت نامناسب آنها را نام برد. قحطیها، کمبود آب و خشکی، جنگها و آفات محصولات کشاورزی موجب تشدید این دو مورد میشوند. افزایش جمعیت، گسترش بیابانها، فقر و رژیم غذایی نادرست به علت نبود اطلاعات و دانش کافی نیز نقش ایفا میکنند. باید توجه داشت که خود سوءتغذیه موجب بروز بیماریها و اختلالاتی در سیستم ایمنی و گوارش بدن میشود که جذب برخی از مواد غذایی لازم برای متابولیسم بدن را دچار مشکل میکند. از طرفی دیگر، پرخوری، بدخوری و حتی رژیمهای سخت لاغری میتوانند موجب سوءتغذیه شوند.
در کشورهای در حال توسعه، سوءتغذیه موجب بیماریهایی چون آنمی، کواشیورکور، راشیتیسم، یا کوری (به علت کمبود ویتامین آ) میشود. طبق آمار سال ۲۰۰۴ یونیسف، کمبود آهن در نوزادان بین ۶ تا ۲۴ ماه ۴۰ تا ۶۰٪، و کمبود ید ۱۰ تا ۱۵٪ بر رشد مغز و هوش تأثیر میگذارد. به علاوه، کمبود آهن و ید موجب به دنیا آمدن سالانهٔ ۱۸ میلیون نوزاد دچار عقبماندگی ذهنی شده، و کمبود ویتامین آ مرگ سالانهٔ یک میلیون کودک را به همراه دارد.
کاهش بهره هوشی کودکان
کاهش توانمندی جسمی و کاهش قدرت تولید بدنبال آن
کاهش قدرت یادگیری و افت تحصیلی
تغییرات رفتاری (بیحسی، بی تفاوتی، تحریکپذیری و…)
بطور کلی انواع سوء تغذیه توانمندی و کارآئی کشورها را کاهش میدهد و موجب فقر و تشدید سوء تغذیه میگردد. در صورتی که چرخه شوم سوء تغذیه شکسته نشود انسانها به دلیل کاهش توانمندیهای جسمی و ذهنی قدرت تولید ندارند فقر پایدار میماند و زنجیره معیوب سوء تغذیه و فقر روند توسعه کشورها را به مخاطره میاندازد.
با در نظر گرفتن هزینههای مستقیم و غیر مستقیم سوء تغذیه کودکان بر اساس شیوع ۱۵ درصدی سوء تغذیه کودکان در سال ۱۳۷۴ سوء تغذیه سالانه ۵۶۵۲ میلیون دلار به کشور ضرر و زیان زده است.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ از دانشنامهٔ رشد
- ↑ نکاتی که باید در تغذیه کودک رعایت شوند؛ وبدا؛ ۲۳ مهر ۱۳۹۰
پیوند به بیرون
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ تغذیه موجود است. |