واکسن کووید-۱۹ اسپوتنیک وی
دادههای بالینی | |
---|---|
نامهای تجاری |
|
نامهای دیگر |
|
روش مصرف دارو | تزریق عضلانی |
کد ATC | |
وضعیت قانونی | |
وضعیت قانونی |
|
شناسهها | |
دراگبنک |
بخشی از مجموعه مقالات درباره |
دنیاگیری کووید-۱۹ |
---|
|
درگاه ویروس |
اسپوتنیک وی (روسی: Спутник V)، یک واکسن کووید ۱۹ است که توسط مؤسسه تحقیقات همهگیرشناسی و میکروبیولوژی گامالیا تولید و در ۱۱ اوت ۲۰۲۰ توسط وزارت بهداشت روسیه به عنوان گام-کووید-واک (روسی: Гам-КОВИД-Вак) ثبت شد.[۲][۳] این یک واکسن ناقل ویروسی آدنوویروس است. در ۲ فوریه ۲۰۲۱، یک تحلیل مقدماتی از آزمایشهای فاز ۳ انسانی این واکسن در لنست منتشر شده که نشاندهنده تأثیر ۹۱٫۶٪ی بدون اثرات جانبی نامعمول بود.[۴]
گام-کووید-واک در ابتدا بر اساس نتایج اولیه مطالعات فاز ۱ و ۲ که در ۴ سپتامبر ۲۰۲۰ منتشر شد، برای توزیع در روسیه تأیید شد.[۵] تصویب سریع در اوایل ماه اوت گام-کووید-واک با انتقاد در رسانههای جمعی روبرو شد و بحثها را در جامعه علمی برانگیخت که آیا این تصمیم در غیاب تحقیقات علمی قوی که ایمنی و کارایی واکسن را تأیید میکند، موجه است.[۲][۳][۶][۷][۸]
توزیع اضطراری واکسن در دسامبر ۲۰۲۰ در چندین کشور از جمله روسیه، آرژانتین، بلاروس، مجارستان، صربستان و امارات متحده عربی آغاز شد. تا فوریه ۲۰۲۱، بیست و یک کشور مجوز استفاده اضطراری از اسپوتنیک وی را دادهاند[۹] در حالی که بیش از یک میلیارد دوز واکسن برای توزیع فوری در سطح جهان سفارش شدهاست.
فناوری
[ویرایش]گام-کووید-واک یک واکسن ویروسی دو ناقل است که بر اساس دو آدنوویروس انسانی - یک ویروس سرماخوردگی - حاوی ژن رمزگذار پروتئین سنبله (S) با طول کامل کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ برای تحریک پاسخ ایمنی است.[۱۰][۱۱][۱۲] واکسن گام-کووید-واک توسط یک تیم میکروبیولوژیست سلولی از مؤسسهٔ تحقیقات اپیدمیولوژی و میکروبیولوژی گامالیا مورد حمایت دولت ساخته شدهاست. این گروه توسط دنیس لوگونوف، عضو وابسته دکترای پزشکی و آکادمی علوم روسیه، هدایت میشد، وی همچنین روی واکسنهای ابولاویروس و کروناویروس مرس کار میکرد.[۱۳]
نوع آدنوویروس نوترکیب ۲۶ و ۵ هر دو به عنوان ناقل در واکسن استفاده میشود. آنها از بیوتکنولوژی مشتق شدهاند و حاوی دیانای مکمل پروتئین S کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ هستند. هر دو در ماهیچه دالی تجویز میشوند: واکسن مبتنی بر Ad26 در روز اول و واکسن Ad5 در روز ۲۱ برای تقویت پاسخ ایمنی استفاده میشود.[۱۱][۱۴][۱۵]
واکسن را میتوان بهصورت منجمد (دمای ذخیرهسازی −۱۸ درجه سانتیگراد یا ۰ درجه فارنهایت) و خشککردن انجمادی ("گام-کووید-واک-لیو"، دمای ذخیرهسازی ۲–۸ درجه سانتیگراد یا ۳۶–۴۶ درجه فارنهایت) فرمهای مقدار مصرف فرموله کرد. اولین فرمولاسیون برای استفاده در مقیاس بزرگ تهیه شدهاست، ساخت آن ارزانتر و آسانتر است. تولید فرمولاسیون لیوفیلیزه به زمان و منابع بسیار بیشتری نیاز دارد، اگرچه برای ذخیرهسازی و حمل و نقل راحتتر است. گام-کووید-واک-لیو مخصوصاً برای انتقال واکسن به مناطق صعبالعبور روسیه ساخته شدهاست.[۱۰] رئیس مؤسسهٔ تحقیقات گامالیا الکساندر گینزبورگ تخمین میزند که واکسینه کردن اکثر قریب به اتفاق جمعیت روسیه، با فرض کافی بودن منابع داخل کشور ۹–۱۲ ماه طول خواهد کشید.[۱۶][۱۷]
تحقیقات بالینی
[ویرایش]فاز ۱ و ۲
[ویرایش]دادرسی ایمنی فاز ۱ در ۱۸ ژوئن آغاز شد.[۲] در ۴ سپتامبر، اطلاعات مربوط به ۷۶ شرکتکننده در آزمایش فاز ۱ و ۲ منتشر شد که نشانگر شواهد اولیه ایمنی و پاسخ ایمنی است.[۵] هنگامی که دادههای یکسان برای بسیاری از شرکتکنندگان در آزمایش گزارش شد، نتایج توسط دانشمندان بینالمللی واکسن ناقص، مشکوک و غیرقابل اعتماد به چالش کشیده شد[۱۸] اما نویسندگان پاسخ دادند که حجم نمونه کوچکی از ۹ وجود دارد و نتایج اندازهگیریشده تیتراسیون فقط میتواند مقادیر گسسته را بهدستآورد (۸۰۰، ۱۶۰۰، ۳۲۰۰، ۶۴۰۰). همراه با مشاهده اینکه مقادیر پس از سه تا چهار هفته به یک وضع ثابت میرسند، آنها ادعا میکنند که بعید نیست چندین شرکتکننده برای روزهای ۲۱ تا ۲۸ نتایج یکسان نشان دهند.[۱۹]
در ۴ نوامبر ۲۰۲۰، مدیر کل مرکز درمانی هداسا در اسرائیل، پروفسور زئوف روتشتاین در جروزالم پست اظهار داشت: «شعبه هداسا در مرکز نوآوری اسکولکوو مسکو در یک آزمایش بالینی فاز ۳ همکاری کردهاست… [و این] باید در یکی دو ماه آینده کامل شود. این آزمایش در حال آزمایش واکسن بر روی ۴۰۰٬۰۰۰ نفر در روسیه و چندین کشور دیگر است. دهها هزار داوطلب قبلاً واکسن دریافت کردهاند.»[۲۰]
در ۱۱ دسامبر ۲۰۲۰، آسترازنکا اعلام کرد که آنها آزمایشهای بالینی را برای آزمایش ترکیبی از واکسن آزمایشی کووید-۱۹ خود، ایزددی۱۲۲۲، با اسپوتنیک ۵ روسیه آغاز میکنند. آسترازنکا گفت که در حال بررسی چگونگی ارزیابی واکسنهای مختلف است و بهزودی تحقیق در مورد مؤسسهٔ گامالیا روسیه، توسعه دهنده اسپوتنیک ۵، را آغاز میکند که آیا دو واکسن مبتنی بر ویروس سرماخوردگی با موفقیت ترکیب میشوند.[۲۱]
فاز ۳
[ویرایش]مطالعه فاز ۳ که در حال انجام است یک کارآزمایی بالینی چند مرکزه تصادفی، دوسوکور، کنترل شده با پلاسیبو و شامل ۴۰٬۰۰۰ داوطلب در مسکو است و قرار است تا مه ۲۰۲۱ ادامه داشته باشد.[۲۲] در طی سالهای ۲۱–۲۰۲۰، مطالعات بالینی فاز ۳ نیز در بلاروس،[۲۳] امارات متحده عربی،[۲۴] هند[۲۵] و ونزوئلا انجام شدهاست.[۲۶]
در ۲ فوریه ۲۰۲۱، یک تحلیل موقت از آزمایشهای مسکو در لنست منتشر شد، که نشاندهنده اثربخشی ۹۱٫۶٪ بدون عوارض جانبی غیرمعمول است. این آزمایش در ۷ سپتامبر ۲۰۲۰ با استفاده از فرم مایع منجمد واکسن آغاز شد و دادهها در ۲۴ نوامبر ۲۰۲۰ تا قفل پایگاه داده دوم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. گروه بالای ۶۰ سال در آزمایش (پیرترین ۸۷ سال) اساساً همان اثر را داشتند (۹۱٫۸٪) برای همه سنین. کمترین سن شرکتکنندگان ۱۸ سال بود.[۴]
تاریخچه
[ویرایش]در ماه مه ۲۰۲۰، مؤسسهٔ تحقیقات اپیدمیولوژی و میکروبیولوژی گامالیا اعلام کرد که این واکسن را بدون عوارض جانبی جدی تولید کردهاست. تا اوت ۲۰۲۰، فازهای ۱ و ۲ دو آزمایش بالینی (شامل ۳۸ بیمار) تکمیل شد. فقط یکی از آنها از فرمولاسیون استفاده کرد که بعداً تحت «شرایط محدود» مجوز بازاریابی را بدست آورد.[۲۷][۲۸] این واکسن با نام تجاری "اسپوتنیک ۵"، پس از اولین ماهواره مصنوعی جهان، داده شد.[۳][۷][۲۹]
در طی آزمایشهای بالینی، ۳۸ شرکتکنندهای که یک یا دو دوز واکسن گام-کووید-واک را دریافت کردهاند، آنتیبادی علیه پروتئین سنبله کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ تولید کردهاند، از جمله آنتیبادیهای خنثیکننده قوی که ذرات ویروسی را غیرفعال میکنند.[۲] در ۱۱ اوت ۲۰۲۰، وزیر بهداشت روسیه میخائیل موراشکو در جلسه توجیهی دولت با مشارکت رئیسجمهور ولادیمیر پوتین تصویب قانونی مقررات واکسن را برای استفاده گسترده اعلام کرد. ثبت دولتی واکسن با توجه به مصوبه دولت فدراسیون روسیه «مشروط» با اقدامات پس از بازاریابی انجام شد. در گواهی ثبت واکسن آمدهاست که تا ۱ ژانویه ۲۰۲۱ نمیتوان از آن بهطور گسترده در روسیه استفاده کرد و پیش از آن ممکن است در اختیار «تعداد کمی از شهروندان از گروههای آسیبپذیر» مانند پرسنل پزشکی و افراد مسن قرار گیرد.[۳] مجوز تحت شماره ثبت ЛП-۰۰۶۳۹۵ در ۱۱ اوت توسط وزارت بهداشت روسیه صادر شد. اگرچه این اعلامیه حتی قبل از ورود داوطلب واکسن به آزمایشهای فاز ۳ اعلام شدهبود، عمل مجوز بازاریابی «در شرایط» در کشورهای دیگر نیز وجود دارد.[۳۰][۳۱] در تاریخ ۲۶ اوت، گواهی شماره ЛП-۰۰۶۴۲۳ برای فرمول لیوفیلیزه «گام-کووید-واک-لیو» صادر شد.[۲][۳][۷][۳۲][۵]
اولین بار برای عرضه گام-کووید-واک در سپتامبر ۲۰۲۰ برنامهریزی شد. در ماه اکتبر، میخائیل موراشکو گفت که گام-کووید-واک پس از شروع تولید انبوه برای همه شهروندان روسیه رایگان خواهد بود.[۳۳][۳۴] بعداً، وزارت بهداشت روسیه حداکثر قیمت در خارج از کارخانه معادل ۱٬۹۴۲ روبل را برای دو جز ثبت کرد و آنها را در فهرست ملی داروهای اساسی قرار داد.[۳۵] همچنین پیشنهادهایی برای گنجاندن این واکسن در تقویم ملی ایمنسازی روسیه وجود داشت.[۳۵]
به گفته رسانههای روسی، تولید انبوه گام-کووید-واک تا ۱۵ اوت آغاز شدهاست. در آن لحظه، فدراسیون روسیه قبلاً از ۲۰ کشور جهان درخواست تهیه ۱ میلیارد دوز واکسن دریافت کردهاست. سه تأسیسات قادر به تولید حدود یک میلیون دوز در ماه در هر یک با دو برابر شدن ظرفیت بالقوه تا زمستان بودند. طبق مصاحبه با سخنگوی سازمان، در پایان سال ۲۰۲۰، تولید مؤسسهٔ تحقیقات گامالیا قرار بود ۳–۵ میلیون دوز تولید کند.[۳۶][۳۷]
ارزیابی علمی
[ویرایش]در ۱۱ اوت ۲۰۲۰، سخنگوی سازمان بهداشت جهانی (WHO) گفت: «… پیشصلاحیت هر واکسن شامل بررسی دقیق و ارزیابی کلیه دادههای ایمنی و کارایی مورد نیاز است».[۸] یک دستیار مدیر WHO گفت: «بدون رعایت کلیه مراحل، نمیتوانید از واکسن یا دارو استفاده کنید».[۳۸]
دانشمندان واکسیناسیون پیتر هوتز و فرانسوا بالو تصویب دولت روسیه برای گام-کووید-واک را «نگرانکننده»، «بیپروا» و «احمقانه» خواندهاند.[۲][۳] پروفسور پل اوفیت، که رئیس مرکز آموزش واکسن در بیمارستان کودکان فیلادلفیا است، اظهار داشت که این اعلامیه «یک حقه سیاسی» است و واکسن آزمایش نشده میتواند بسیار مضر باشد.[۸]
بالرام بهارگاوا، مدیر شورای تحقیقات پزشکی هند، گفت که روسیه در مراحل اولیه خود موفق به ردیابی سریع یک کاندید واکسن کووید-۱۹ شدهاست.[۳۹]
دکتر استفان گریفین، دانشیار دانشکده پزشکی، دانشگاه لیدز، گفت که میتوان با احتیاط خوشبین بود که واکسنهای کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ که پروتئین سنبله را هدف قرار میدهند، مؤثر هستند. علاوه بر این، از آنجا که آنتیژن اسپوتنیک از طریق روش دیگری، یعنی استفاده از یک آدنوویروس غیرفعال به جای RNA فرموله شده، تحقق مییابد، این انعطافپذیری را از نظر شاید یک روش دیگر فراهم میکند که پاسخهای بهتری را در گروههای سنی خاص، قومیتها و غیره، به علاوه ذخیرهسازی که این واکسن ارائه میدهد باید سادهتر باشد.[۴۰]
استفان ایوانز، استاد فاراکوپیدمیولوژی در دانشکده بهداشت و پزشکی گرمسیری لندن، گفت: «دادهها [با] مؤثر بودن واکسن سازگار هستند».[۴۰]
ایان جونز، استاد ویروسشناسی در دانشگاه ریدینگ، گفت: "این نتایج با آنچه در مورد سایر واکسنها میبینیم مطابقت دارد، زیرا پیام بزرگ واقعاً برای دانشمندان بهداشت جهانی این است که این بیماری [کووید-۱۹] میتواند توسط واکسنها برطرف شود. جونز در مصاحبهای به سیبیسی نیوز گفت دلیلی ندارم که به آن [نتایج] شک کنم. "من موافقم که نتایج اولیه آنها باعث ایجاد دلهره شدهاست، اما فکر نمیکنم به دلیل معتبر نبودن آنها باشد. کمی زود آزاد شدند. من فکر میکنم این یک واکسن مفید خواهد بود."[۴۰]
طبق بررسی اولیه توسط متخصصان، فرمول لیوفیلیزهشده گام-کووید-واک مشابه واکسن آبله است، و احتیاج به ذخیرهسازی مداوم زنجیره سرد - همانطور که برای واکسنهای فایزر–بیوانتک و مدرنا مورد نیاز است - و اجازه حمل و نقل به مکانهای دور با کاهش خطر فاسد شدن واکسن دارد.[۴۱][۴۲]
توزیع، واکسیناسیون و درک عمومی
[ویرایش]در روسیه
[ویرایش]در اوایل دسامبر ۲۰۲۰، مقامات فدرال از آغاز واکسیناسیون رایگان در مقیاس گسترده با گام-کووید-واک برای شهروندان روسیه خبر دادند. ایمنسازی در ۷۰ مرکز پزشکی مستقر در مسکو از ۵ دسامبر ۲۰۲۰ آغاز شد.[۴۳]
پزشکان و سایر کارگران پزشکی، معلمان و مددکاران اجتماعی به دلیل بالاترین خطر ابتلا به این بیماری در اولویت قرار دارند.[۴۴] سن کسانی که واکسن دریافت میکردند در ابتدا ۶۰ سال بود، بعداً این محدودیت برداشته شد.[۴۵] به گیرندگان بالقوه از طریق پیام متنی اطلاع دادهشد، با یک جمله «شما در یک مؤسسهٔ آموزشی مشغول به کار هستید و برای واکسن کووید-۱۹ به صورت رایگان از اولویت بالاتری برخوردار هستید». قبل از گرفتن واکسن، از بیماران چند سؤال عمومی بهداشتی پرسیده میشود، حدود ۱۵ دقیقه قبل از استفاده از یخزدگی عمیق برداشته میشود. یک بروشور به بیمار تحویل داده میشود، که در مورد اثرات جانبی احتمالی هشدار میدهد، که حاکی از آن است که خفیف است و حداکثر دو روز طول میکشد.[۴۶][۴۷][۴۸] افرادی که از نظر سلامتی زمینهای خاصی دارند، زنان باردار و کسانی که طی دو هفته گذشته بیماری تنفسی داشتهاند از واکسیناسیون منع میشوند.[۴۴]
طبق نظرسنجیهای عمومی، تنها نیمی از جمعیت روسیه داوطلبانه این واکسن را میزنند.[۴۹] یک نظرسنجی از کاناداییها که توسط لگر انجام شد نشان داد که اکثریت (۶۸٪) واکسن روسی را در صورت دوز رایگان دریافت نمیکنند، در مقایسه با ۱۴٪ که گفتهاند این واکسن را مصرف میکنند. وقتی از آمریکاییها همین سؤال پرسیدهشد، در صورت ارائه دوز رایگان، ۵۹٪ واکسن روسی نمیزنند، در حالی که ۲۴٪ اظهار داشتند که این دوز را مصرف میکنند.[۵۰] مقامات انگلیس و آمریکا اظهار داشتند که واکسن گام-کووید-واک احتمالاً رد خواهد شد، زیرا این نگرانی در مورد عدم پیگیری روند سختگیرانه آزمایش بالینی واکسن وجود دارد.[۵۱] یک متخصص بهداشت عمومی گفت که تصویب سریع گام-کووید-واک توسط دولت روسیه «گوشههای برش» است و در صورت ناامن بودن یا بیاثر بودن واکسن ممکن است به اعتماد به نفس مردم آسیب برساند.[۷] پیتر اوپنشاو، ایمونولوژیست گفت: «این خطر بزرگ وجود دارد که اعتماد به واکسنها توسط واکسنی که تأیید کرده و آسیب میرساند آسیب ببیند.»[۷]
در اوایل ماه دسامبر، وزیر بهداشت، میخائیل موراشکو گفت که روسیه قبلاً بیش از ۱۰۰٬۰۰۰ فرد پرخطر را واکسینه کردهاست.[۵۲] چهل هزار نفر از آنها داوطلب در آزمایشهای فاز ۳ اسپوتنیک ۵ هستند، ۶۰٬۰۰۰ پزشک دیگر نیز واکسن مصرف کردهاند.[۵۳] رئیس صندوق سرمایهگذاری مستقیم روسیه، کیریل دیمیتریف، در مصاحبه با بیبیسی گفت که پزشکان روسی انتظار دارند در ماه دسامبر حدود ۲ میلیون نفر واکسن ویروس کرونا بزنند.[۵۴]
تا ابتدای دسامبر ۲۰۲۰، شرکتهای جنوریوم (که تحت نظارت فارماستاندارد است) و بینوفارم (که تحت نظارت سیستما هستند) شرکتها گام-کووید-واک را در مقیاس وسیعی تولید کردند. پیشبینی میشود که این واکسن نیز توسط شرکت بایوکاد تولید شود. طبق رسانههای روسی، تأمینکنندگان ۵۰۰٬۰۰۰ واکسن را تا پایان دسامبر ۲۰۲۰ توزیع خواهند کرد. در ۱۰ دسامبر، معاون نخستوزیر تاتیانا گولیکووا اعلام کرد که تقریباً ۶٫۹ میلیون دوز واکسن اسپوتنیک ۵ قبل از پایان فوریه ۲۰۲۱ وارد گردش غیرنظامی در روسیه میشود.[۵۵] سرگئی سابیانین، شهردار مسکو اعلام کرد که «آر-فارم» مستقر در مسکو به تولیدکننده اصلی واکسن ویروس کرونا اسپوتنیک ۵ روسیه تبدیل خواهد شد. کارخانه با ظرفیت کامل، حداکثر ۱۰ میلیون دوز در ماه تولید خواهد کرد.[۵۶]
در خارج از کشور
[ویرایش]طبق صندوق سرمایهگذاری مستقیم روسیه، آنها سفارشهای بیش از ۱٫۲ میلیارد دوز واکسن را در هفته اول دسامبر دریافت کردهاند. بیش از ۵۰ کشور تقاضای دوز کردهاند، لوازم موردنیاز بازار جهانی توسط شرکای هند، برزیل، چین، کره جنوبی، مجارستان و سایر کشورها تهیه شدهاست.[۵۷][۵۸] در اوت ۲۰۲۰، طبق گفته مقامات روسی، حداقل ۲۰ کشور وجود داشتند که میخواستند این واکسن را تهیه کنند.[۵۹]
در حالی که واکسن در روسیه رایگان است، هزینه هر دوز کمتر از ۱۰ دلار آمریکا (یا کمتر از ۲۰ دلار برای دو دوز لازم برای واکسیناسیون یک نفر) در بازارهای بینالمللی است، که مقرون به صرفهتر از واکسن mRNA از تولیدکنندگان دیگر است. کریل دیمیتریف، رئیس صندوق، به خبرنگاران گفت که انتظار میرود بیش از ۱ میلیارد دوز واکسن در سال ۲۰۲۱ در خارج از روسیه تولید شود.[۶۰][۶۱]
مرکز درمانی هداسا اسرائیل یک تفاهمنامه تجاری برای به دست آوردن ۱٫۵–۳ میلیون دوز امضا کردهاست.[۶۲] آرژانتین با خرید ۲۵ میلیون دوز واکسن موافقت کرد.[۶۳] این واکسن در اواخر دسامبر در آرژانتین ثبت و تأیید شد.[۶۴] ایالت باهیا برزیل نیز توافقنامهای را برای انجام آزمایشهای بالینی فاز ۳ واکسن اسپوتنیک ۵ امضا کرده و قصد دارد ۵۰ میلیون دوز را به بازار شمال شرقی برزیل خریداری کند.[۶۵]
توافقنامهای برای تولید بیش از ۱۰۰ میلیون دوز واکسن در هند با آزمایشگاههای دکتر ردی منعقد شدهاست، وی در ۱۱ ژانویه ۲۰۲۱ دادههای آزمایشی مرحله میانی را به تنظیمکننده هند ارائه داد و توصیه کرد که به آزمایشهای مرحله آخر منتقل شود.[۶۶] آردیآیاف اعلام کرد قصد دارد ۱۰۰ میلیون دوز به هند، ۳۵ میلیون به ازبکستان و ۳۲ میلیون به مکزیک و همچنین ۲۵ میلیون به نپال و مصر بفروشد.[۶۷]
در ۲۱ ژانویه ۲۰۲۱، رئیسجمهور آرژانتین، آلبرتو فرناندز اولین رهبر آمریکای لاتین شد که از طریق اسپوتنیک ۵ که اخیراً تصویب شده، علیه این بیماری تلقیح شد.[۶۸][۶۹]
مجوز استفاده اضطراری
[ویرایش]از دسامبر ۲۰۲۰، بلاروس و آرژانتین مجوز استفاده اضطراری را برای واکسن مبتنی بر ناقل اعطا کردند.[۷۰] در ۲۱ ژانویه ۲۰۲۱، مجارستان اولین کشور اتحادیه اروپا بود که واکسیناسیون را برای استفاده اضطراری و همچنین امارات متحده عربی در منطقه خلیج فارس ثبت کرد.[۷۱][۷۲][۷۳][۷۴][۷۵]
در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱، مقامات روسی درخواست ثبت اسپوتنیک ۵ در اتحادیه اروپا را دادند، اولین بررسی اسناد تا فوریه پیشبینی میشود.[۷۶] استفاده اضطراری در الجزایر، بولیوی، صربستان، فلسطین،[۶۶] و مکزیک مجاز است.[۷۷]
در ۲۵ ژانویه ۲۰۲۱، ایران واکسن را تأیید کرد، وزیر امور خارجه محمدجواد ظریف گفت که این کشور امیدوار است که پس از ممنوعیت واردات واکسن از ایالات متحده آمریکا و انگلستان توسط سید علی خامنهای، خریدهای خود را آغاز کند و تولید مشترک «در آینده نزدیک» را آغاز کند.[۷۸][۷۹]
جستارهای وابسته
[ویرایش]- واکسن کووید ۱۹
- واکسن کووید-۱۹ فایزر–بیوانتک
- واکسن کووید-۱۹ آکسفورد-آسترازنکا
- واکسن کووید-۱۹ مدرنا
- واکسن کووید-۱۹ سینوفارم
منابع
[ویرایش]- ↑ "Sputnik V". Russian drug reference. Medum.ru.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ Callaway E (August 2020). "Russia's fast-track coronavirus vaccine draws outrage over safety". Nature. 584 (7821): 334–335. doi:10.1038/d41586-020-02386-2. PMID 32782400.
This is a reckless and foolish decision. Mass vaccination with an improperly tested vaccine is unethical. Any problem with the Russian vaccination campaign would be disastrous both through its negative effects on health, but also because it would further set back the acceptance of vaccines in the population.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ ۳٫۶ Cohen J (11 August 2020). "Russia's approval of a COVID-19 vaccine is less than meets the press release". Science. Retrieved 13 August 2020.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ Logunov DY, Dolzhikova IV, Shcheblyakov DV, Tukhvatulin AI, Zubkova OV, Dzharullaeva AS, et al. (2021-02-02). "Safety and efficacy of an rAd26 and rAd5 vector-based heterologous prime-boost COVID-19 vaccine: an interim analysis of a randomised controlled phase 3 trial in Russia". The Lancet. doi:10.1016/s0140-6736(21)00234-8.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ Logunov DY, Dolzhikova IV, Zubkova OV, Tukhvatullin AI, Shcheblyakov DV, Dzharullaeva AS, et al. (September 2020). "Safety and immunogenicity of an rAd26 and rAd5 vector-based heterologous prime-boost COVID-19 vaccine in two formulations: two open, non-randomised phase 1/2 studies from Russia". Lancet. 396 (10255): 887–897. doi:10.1016/S0140-6736(20)31866-3. PMC 7471804. PMID 32896291.
- ↑ Mahase E (August 2020). "Covid-19: Russia approves vaccine without large scale testing or published results". BMJ. 370: m3205. doi:10.1136/bmj.m3205. PMID 32816758.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ ۷٫۴ Burki TK (November 2020). "The Russian vaccine for COVID-19". The Lancet. Respiratory Medicine. 8 (11): e85–e86. doi:10.1016/S2213-2600(20)30402-1. PMID 32896274.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ Berkeley Jr L (11 August 2020). "Scientists worry whether Russia's Sputnik V' coronavirus vaccine is safe and effective". CNBC (به انگلیسی). Retrieved 11 August 2020.
- ↑ "Sputnik V authorized in Myanmar". sputnikvaccine.com (به انگلیسی). Retrieved 2021-02-09.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Logunov DY, Dolzhikova IV, Zubkova OV, Tukhvatullin AI, Shcheblyakov DV, Dzharullaeva AS, et al. (September 2020). "Safety and immunogenicity of an rAd26 and rAd5 vector-based heterologous prime-boost COVID-19 vaccine in two formulations: two open, non-randomised phase 1/2 studies from Russia". Lancet. 396 (10255): 887–897. doi:10.1016/S0140-6736(20)31866-3. PMID 32896291.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ "An Open Study of the Safety, Tolerability and Immunogenicity of the Drug 'Gam-COVID-Vac' Vaccine Against COVID-19". ClinicalTrials.gov. 22 June 2020.
- ↑ "Coronavirus Vaccine Trials Advance in Race for Covid-19 Protection" (به انگلیسی). Bloomberg. Retrieved 2020-08-10.
- ↑ "Russia's RDIF & Prominent Government Lab Progress COVID-19 Vaccine: Production Facility Readied in the Moscow Region". trialsitenews.com (به انگلیسی). June 10, 2020. Retrieved 2020-08-11.
- ↑ Sokolov A (December 12, 2020). "Сколько хотят заработать на прививках от коронавируса". Vedomosti. Archived from the original on 2020-08-12. Retrieved 2020-12-20.
- ↑ "Нормативная документация ЛП-006395-110820" (PDF) (به روسی). Russian Ministry of Health. 2020. Archived from the original (PDF) on 3 March 2021. Retrieved 2020-09-21.
- ↑ "Центр Гамалеи назвал сроки вакцинации большей части населения России". RBK. September 4, 2020. Retrieved 2020-09-06.
- ↑ Sagdiev R, Ivanova P, Nikolskaya P, Swift R, Smout A (17 November 2020). Mason J, Macfie N (eds.). "Russia focuses on freeze-dried vaccine doses as transport fix". Reuters. Moscow. Retrieved 20 November 2020.
- ↑ Ellyatt H (2020-09-10). "Scientists question 'strange' data in Russian coronavirus vaccine trial after 'unlikely' patterns". CNBC. Retrieved 2020-09-10.
- ↑ Logunov DY, Dolzhikova IV, Tukhvatullin AI, Shcheblyakov DV (October 2020). "Safety and efficacy of the Russian COVID-19 vaccine: more information needed – Authors' reply". Lancet. 396 (10256): e54–e55. doi:10.1016/S0140-6736(20)31970-X. PMC 7503057. PMID 32971043. S2CID 221805026.
- ↑ "Hadassah bringing 1.5 million doses of Russian COVID-19 vaccine to Israel". The Jerusalem Post | JPost.com (به انگلیسی). Retrieved 2020-11-19.
- ↑ Osborn A, Aripaka P, Burger L, Mason J (11 December 2020). Graham P, Potter M, Liffey K (eds.). "AstraZeneca hitches ride with Russia's Sputnik in vaccine race". Reuters.
- ↑ "Clinical Trial of Efficacy, Safety, and Immunogenicity of Gam-COVID-Vac Vaccine Against COVID-19" (به انگلیسی). National Library of Medicine. Retrieved 28 September 2020.
- ↑ "Clinical Trial of Efficacy, Safety, and Immunogenicity of Gam-COVID-Vac Vaccine Against COVID-19 in Belarus". clinicaltrials.gov (به انگلیسی). Retrieved 2021-01-14.
- ↑ "UAE volunteers receive Russian Covid-19 vaccine". Khaleej Times. January 10, 2021.
- ↑ Bharadwaj S (January 15, 2021). "Dr Reddy's gets DCGI nod for Covid-19 vaccine Sputnik V Phase III trials". The Times Of India.
- ↑ ClinicalTrials.gov NCT04642339 Clinical Trial of the Immunogenicity, Safety, and Efficacy of the Gam-COVID-Vac Vaccine Against COVID-19 in Venezuela
- ↑ "Russia plans to start producing coronavirus vaccine in September" (به انگلیسی). Daily Sabah. 2020-06-13. Retrieved 2020-08-10.
- ↑ Ermakov A (August 11, 2020). "Вакцина от COVID-19 – в словах чиновников и документах разработчика" (به روسی). Fontanka.ru. Retrieved 2020-09-21.
- ↑ Tétrault-Farber G, Soldatkin V (11 August 2020). "Russia becomes first country to approve a COVID-19 vaccine, says Putin". Reuters. Moscow. Retrieved 11 August 2020.
- ↑ "About the vaccine to prevent the novel coronavirus infection COVID-19, "Gam-COVID-Vac", developed by the National Research Centre for Epidemiology and Microbiology named after academician N.F. Gamalei of the Ministry of Health of the Russian Federation". Federal Service for Surveillance in Healthcare. August 12, 2020. Retrieved 2020-08-18.
- ↑ "Ministry of Health of the Russian Federation has issued a registration certification № ЛП-006395 dated August 11, 2020 for a vaccine to prevent the novel coronavirus infection COVID-19". Federal Service for Surveillance in Healthcare. 2020-08-11. Retrieved 2020-09-21.
- ↑ "Coronavirus: Putin says vaccine has been approved for use". BBC. 11 August 2020. Retrieved 11 August 2020.
- ↑ "Минздрав пообещал россиянам бесплатную вакцинацию от COVID-19". RBK (به روسی). Retrieved 2020-10-23.
- ↑ "В будущем вакцинация от COVID-19 будет проходить бесплатно". Russian Newspaper (به روسی). Retrieved 2020-10-23.
- ↑ ۳۵٫۰ ۳۵٫۱ "Минздрав зарегистрировал предельную отпускную цену на вакцину "Спутник V"" (به روسی). RIA. December 5, 2020. Retrieved 2020-09-21.
- ↑ "Голикова назвала сроки выпуска первых партий вакцин НИЦ Гамалеи и "Вектора"" (به روسی). Interfax. July 29, 2020.
- ↑ "Запущено производство российской антикоронавирусной вакцины" (به روسی). Vesti. August 15, 2020. Retrieved 2020-09-21.
- ↑ Nebehay S (11 August 2020). Shields M (ed.). "WHO says discussing new COVID-19 vaccine with Russia". Reuters. Geneva. Retrieved 11 August 2020.
- ↑ "Russia has successfully fast tracked Covid-19 vaccine development, says India" (به انگلیسی). Mint. 14 July 2020. Retrieved 11 August 2020.
- ↑ ۴۰٫۰ ۴۰٫۱ ۴۰٫۲ Brown C (2020-11-28). "Russia says its COVID vaccine is 95% effective. So why is there still Western resistance to it?". www.cbc.ca (به انگلیسی). Retrieved 2020-12-03.
- ↑ Balakrishnan VS (1 October 2020). "The arrival of Sputnik V". The Lancet Infectious Diseases (به انگلیسی): 1128. doi:10.1016/S1473-3099(20)30709-X.
- ↑ Irfan U (11 December 2020). "Why staying cold is so important to a Covid-19 vaccine. The Moderna and Pfizer vaccines need to be stored at low temperatures. Are global health systems prepared?". Vox. Retrieved 27 December 2020.
- ↑ "Covid: Russia begins vaccinations in Moscow". BBC. December 5, 2020. Retrieved 2020-12-11.
- ↑ ۴۴٫۰ ۴۴٫۱ Soldatkin V, Oziel C (5 December 2020). Char P (ed.). "Moscow rolls out Sputnik V COVID-19 vaccine to most exposed groups". Reuters.
- ↑ "Russia approves Sputnik V COVID-19 vaccine for people over 60: media". Reuters. 26 December 2020.
- ↑ "Covid: Russia begins vaccinations in Moscow". BBC News. 5 December 2020.
- ↑ "Moscow delivers Russia's Sputnik V coronavirus vaccine to clinics". The Guardian. Reuters. 5 December 2020.
- ↑ "Coronavirus: Russia rolls out COVID vaccination in Moscow". Deutsche Welle. 5 December 2020.
- ↑ Ullah Z, Chernova A (6 September 2020). "Putin's vaccine meets opposition from frontline workers in Russia". CNN. Retrieved 6 September 2020.
- ↑ Cyr E (24 August 2020). "Leger's Weekly Survey" (PDF). leger360.com. Archived from the original (PDF) on 5 September 2020. Retrieved 5 September 2020.
- ↑ Mullin J, Malnick E (1 August 2020). "Britain unlikely to use Russia's 'untrustworthy' Covid vaccine". The Telegraph. Archived from the original on 19 August 2020. Retrieved 6 September 2020.
- ↑ Marrow A, Ostroukh A (2020-12-02). "Putin orders Russia to begin a large-scale voluntary COVID-19 vaccination program next week". The Globe and Mail (به انگلیسی). Retrieved 2020-12-03.
- ↑ "COVID-19: Moscow opens Sputnik V clinics – but 100,000 have already had it". Sky News (به انگلیسی).
- ↑ "Russia to vaccinate two million against COVID-19 in Dec - RDIF head to BBC". Reuters. December 4, 2020. Retrieved 2020-09-21.
- ↑ "About 6.9 mln doses of Sputnik V vaccine to enter circulation in Russia by end of February". TASS. December 10, 2020. Retrieved 2020-09-21.
- ↑ "Coronavirus in Russia: The Latest News". The Moscow Times. December 22, 2020. Retrieved 2020-09-21.
- ↑ Rodgers J. "Facing Record COVID-19 Case Rise, Russia Rolls Out Sputnik V Vaccine". Forbes (به انگلیسی).
- ↑ Arkhipov I, Kravchenko S (2 December 2020). "Putin Orders Start of Mass Covid-19 Shots Hours After U.K. News". Bloomberg News.
- ↑ Meyer H, Arkhipov I. "Russia Defends First Covid-19 Vaccine as Safe Amid Skepticism". Bloomberg News. Retrieved 12 August 2020.
- ↑ Litvinova D (24 November 2020). "Russian virus vaccine to cost less than $10 per dose abroad". Associated Press.
- ↑ Osborn A, Nikolskaya P (2020-11-24). "Russia's Sputnik COVID-19 vaccine to cost less than $20 per person internationally". The Globe and Mail (به انگلیسی). Retrieved 2020-11-28.
- ↑ Jaffe-Hoffman M (2020-11-12). "Israel to receive Russia's 92% effective COVID vaccine". The Jerusalem Post (به انگلیسی). Retrieved 2020-11-19.
- ↑ "Buenos Aires Times | Argentina agrees to buy 25 million doses of Russia's Covid-19 vaccine". www.batimes.com.ar.
- ↑ "Argentina Approves Russian Vaccine With Plane Waiting in Moscow". Bloomberg.com (به انگلیسی). 23 December 2020.
- ↑ Boadle A (24 October 2020). Wallis D (ed.). "Second Brazilian company to produce Russia's Sputnik V COVID-19 vaccine". Reuters.
- ↑ ۶۶٫۰ ۶۶٫۱ Ahmed A, Kumar AM (11 January 2021). "Russia's Sputnik V vaccine found safe in India mid-stage trial - Dr.Reddy's". Reuters. Retrieved 26 January 2021.
- ↑ "More Countries Line Up for Russia's Sputnik V Coronavirus Vaccine". The Moscow Times. 13 November 2020.
- ↑ "Argentina's president sits for Russian Covid jab". France 24 (به انگلیسی). 21 January 2021.
- ↑ Centenera M (21 January 2021). "Alberto Fernández, primer presidente de América Latina en vacunarse contra la covid-19 (in Spanish)". EL PAÍS (به اسپانیایی).
- ↑ "Belarus registers Sputnik V vaccine, in first outside Russia – RDIF". Reuters. 21 December 2020. Retrieved 22 December 2020.
- ↑ Turak N (21 January 2021). "Russia's Sputnik vaccine gets its first approval in the EU, greenlight from UAE amid ongoing trials". CNBC (به انگلیسی).
- ↑ "Coronavirus: Hungary first in EU to approve Russian vaccine". BBC News. 21 January 2021.
- ↑ Walker S (21 January 2021). "Hungary breaks ranks with EU to license Russian vaccine". The Guardian.
- ↑ "Hungary Becomes First in EU to Approve Russian Covid Vaccine". Bloomberg.com (به انگلیسی). 21 January 2021.
- ↑ "COVID: Hungary fast-tracks Russian vaccine with EU approval in the works | DW | 21.01.2021". DW.COM.
- ↑ "Russia files for Sputnik vaccine registration in EU". Euractiv.com. 20 January 2021.
- ↑ "Da la Cofepris autorización para que la vacuna Sputnik V se aplique en México". Diario de Yucatán (به اسپانیایی). 2 February 2021. Archived from the original on 21 April 2021. Retrieved 4 February 2021.
- ↑ "Iran approves Russia's Sputnik V COVID-19 vaccine". Al Jazeera (به انگلیسی).
- ↑ Reuters Staff (26 January 2021). "Iran approves Russian coronavirus vaccine Sputnik V". Reuters (به انگلیسی).