ایماق (هزاره)
ایماقهای هزارهتبار | |
|---|---|
| مناطق با جمعیت چشمگیر | |
 ایران ایران: خراسان (اقلیت مهاجر) | |
| زبانها | |
| فارسی دری (گویش ایماقی) واژگان ترکی در برخی گویشها | |
| دین | |
| اکثراً سنی حنفی اقلیت شیعه (تیموریها) | |
| قومیتهای وابسته | |
| هزارهها، ترکتباران آسیای میانه |
ایماقها، هزارهٔ ایماق، هزارهٔ قلعهنو یا هزارهٔ سنی گروهی از مردم چهار ایماق از منشأ مردم هزاره در افغانستان است که همهٔ آنها مسلمانان سنیمذهب هستند درحالیکه اکثریت دیگر هزارهها مسلمانان شیعهمذهب هستند. دیگر مردم ایماق بهطور سنتی زندگی کوچنشینی دارند، اما هزارهٔ ایماق زندگی نیمه کوچنشینی دارند. سکونتگاه تاریخی و محل زندگی اکثریت این هزارهها قلعهنو ولایت بادغیس میباشد.[۱][۲]
ایماق یکی از قبیلههای مردم هزاره است یا بهعبارت دقیقتر، ایماقهایی با ریشهٔ هزارهتبار هستند، که یکی از طایفههای مهم هزارهها در ساختار قومی افغانستان است. این گروه عمدتاً در ولایتهای غور، بادغیس، فراه، سرپل، فاریاب و بعضی بلخ و هرات زندگی میکنند و از نظر نژادی و ریشههای تاریخی به هزارهها نزدیکاند.[۳]
ویژگیها
[ویرایش]| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| نام قومی | هزارههای ایماق یا (هزاره) |
| موقعیت جغرافیایی | ولایتهای غور، بادغیس، فراه، سرپل، بلخ، فاریاب و گاه هرات |
| زبان | فارسی دری (گویش ایماقی) |
| مذهب | اکثراً سنی حنفی؛ برخی شیعه (بخصوص در میان طایفه تیموری) |
| سبک زندگی | نیمهکوچنشین، دامدار و کشاورز |
| ریشه قومی | هزاره (تبار ترکی–ایرانی) |
| تمایز از سایر هزارهها | مذهب سنی، فرهنگ ایماقی |
| شباهت با ایماقها | زبان، سبک زندگی و ساختار قبیلهای |
| وضعیت رسمی | در آمارهای دولتی معمولاً بهعنوان هزاره محسوب میشوند. |
ریشه قومی و تاریخی
[ویرایش]واژهٔ «ایماق» بهمعنای «قبیله» یا «طایفه» در زبان ترکی قدیم است و به مجموعهای از قبایل نیمهکوچنشین اطلاق میشود که از نظر زبانی عمدتاً فارسیزباناند. برخی از طوایف ایماق مانند تیموریها، جمشیدیها و تایمنیها، دارای چهره و ساختار فیزیکی ترکیتبار، سبک زندگی خاص کوهستانی و زبان فارسی دری با گویشهای بومی هستند. این ویژگیها باعث شده بسیاری از پژوهشگران آنان را هزاره بدانند. همچنان از نظر نژادی با هزارهتبارها قرابت دارند.[۴][۵]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ Spuler, B. (2012-04-24). "Aymak". Encyclopaedia of Islam, Second Edition (به انگلیسی). Brill.
- ↑ «چهار اویماق (گروه ایلی) | دائرةالمعارف بزرگ اسلامی | مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی». www.cgie.org.ir. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۴.
- ↑ UNAMA & AREU Reports on ethnic minorities in western Afghanistan.
- ↑ Richard Tapper, The Aimaqs of Afghanistan.
- ↑ Encyclopaedia Iranica – Entry: Aimaq, Hazara.