زیستمولکول
بخشی از مجموعه مباحث دربارهٔ |
بیوشیمی |
---|
![]() |
زیستمُلِکول (به انگلیسی: Biomolecule) ملکولی است که توسط یک جاندار یا سامانۀ زنده ساخته میشود که همگی ترکیباتی آلی میباشند، و شامل درشت مولکولهایی مانند پروتئینها ، کربوهیدرات، لیپیدها و اسیدهای نوکلئیک و نیز مولکولهای کوچک مانند اجزای شرکتکننده در سوختوساز سلولی اعم از متابولیتهای اولیه و متابولیتهای ثانویه و نیز محصولات ساختهشده طبیعی میباشد. در واقع نام عمومیتر این ترکیبات؛ مواد با منشا زیستی[۱] است.
هر چند اکنون میدانیم که در موجودات زنده چیزی وجود ندارد که از قوانین شیمی و فیزیک تبعیت نکند، با این وجود، زیست شیمی در واقع یک گونه ویژۀ شیمی است. نخست اینکه بیشتر بر پایۀ ترکیبات کربندار است و علم مطالعۀ آن شیمی آلی نامیده میشود. دوم اینکه تقریباً بهطور انحصاری به واکنشهای شیمیایی که در محیط آبی یا محلول آبی و در محدودۀ نسبتاً باریکی از درجه حرارتها انجام میشوند، وابسته است. سوم اینکه بسیار پیچیده میباشد، بهطوریکه حتی سادهترین سلول به لحاظ شیمیایی بسیار پیچیدهتر از هر سامانه شناخته شدۀ دیگری میباشد. چهارم اینکه بهوسیلۀ مجموعهای از مولکولهای پلیمری، هماهنگ و دقیق میشوند؛ این مولکولهای پلیمری حاصل زنجیرهای از زیرواحد های شیمیایی میباشند که انتها به انتها به هم متصل شدهاند. ویژگیهای منحصر به فرد این مولکولها، جانداران و سلولها را به رشد و تولیدمثل و همچنین انجام دیگر اعمال ویژۀ حیات قادر میسازد.
پانویس[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Biomolecule». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی.
- مبانی زیستشناسی سلولی آلبرت ۲۰۱۰ ترجمه جواد محمد نژاد و دیگران؛ویراستار فخری حقی،تهران،اندیشه رفیع،۱۳۸۹- صفحه ۴۷