مقعد: تفاوت میان نسخه‌ها

*مقعد*
مقعد
	تصویر مقعد یک مرد (راست) و یک زن (چپ)
جزئیات
شناسه‌ها
لاتین	anus, croup, rectum
TA98	A05.7.05.013
TA2	3022

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر تفاوت جدیدتر ←

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ ‏۳ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۲۶

مَقعَد یا آنوس (به انگلیسی: Anus) یا به فارسی سره مُرز، بخش پایانی دستگاه گوارش در موجودات زنده است. مقعد سوراخی در بدن است و عملکرد آن دفع مواد زائد غذایی و همچنین مواد زائد داخل بدن است.

فقط جانورانی مقعد دارند که دارای لولهٔ گوارش باشند و جانورانی مانند هیدر (که کیسه گوارشی دارد) و کرم کدو (که اصلاً لوله گوارش ندارد) مقعد ندارند. مقعد دارای دو اسفنکتر، داخلی و خارجی است که اولی از نوع عضله صاف و غیرارادی است و دومی از نوع عضله مخطط و ارادی است.^[۱] ارادی بودن اسفنکتر خارجی باعث می‌شود تا بتوان مدفوع را به صورت ارادی خارج کرد. عدم خروج به موقع مدفوع از بدن باعث بیماری‌های مزمنی از قبیل بواسیر می‌شود که در ایران آمار بالایی را به خود اختصاص داده‌است.

واژه‌شناسی

واژه مقعد در زبان عربی به معنای نیمکت است و ارتباطی با نشیمنگاه و مقعد دارد.^[۲]^[۳]

آناتومی و ساختار مقعد

دیواره مقعد به دلیل عبور مدفوع، حالت ارتجاعی دارد و توسط دو عضله به نام اسفنکتر داخلی و اسفنکتر خارجی کنترل می‌شود. عضلات اسفنکتر به ایجاد انقباض در دریچه مقعد و کنترل دفع کمک می‌کنند. البته یک دریچه غیرارادی هم در داخل مقعد وجود دارد که پس از پر شدن رکتوم، مدفوع از طریق آن وارد کانال کوچک مقعد می‌شود.

اما دریچه خارجی یک کانال کاملاً ارادی است و تا زمانی که فرد اراده نکند، مدفوع خارج نمی‌شود. مگر اینکه آنال بیش از حد پر شده باشد.

دلیل دیگری که برای خروج غیرارادی مدفوع وجود دارد، آسیب دیدن عضلات اسفنکتر است. افرادی که دچار بی‌اختیاری در دفع گاز و مدفوع می‌شوند و این امر از کنترل آنها خارج است، احتمالاً دچار آسیب در عضلات اسفنکتر شده‌اند.

اسفنکتر داخلی همان عضله غیرارادی داخل کانال مقعد است که همیشه در حالت انقباض است. اما اسفنکتر خارجی عضله ایست که اگر آسیب ببیند، فرد به مشکلات بی‌اختیاری دچار می‌شود.

عضلات دیگری هم در قسمت خروجی آنال و در کف لگن وجود دارند که با نام لواتور آنی شناخته می‌شوند.

دیواره آنال شامل غدد و رگ‌هایی ایست که وظیفه خونرسانی به این بخش را به عهده دارند و به شدت در برابر فشار حساس‌اند. زمانیکه به دلایل مختلف ناحیه مقعد تحت فشار قرار می‌گیرد، عروق دیواره مقعد آسیب دیده و منجر به بروز بیماری‌های مختلف خواهند شد.

همچنین رعایت بهداشت این ناحیه مسئله بسیار مهمی است که باید به آن توجه شود. مقعد ناحیه ای آلوده‌است و به همین دلیل پس از اجابت مزاج باید اطراف آن کاملاً تمیز شود تا این آلودگی به دستگاه تناسلی راه پیدا نکند.

بیماری‌های مقعد

بواسیر

بَواسیر یا هِموروئید (به انگلیسی: Hemorrhoid) به گشاد شدن رگ‌های وریدی در مجرای مقعدی می‌گویند که به کنترل مدفوع کمک می‌کنند.^[۴]^[۵] آن‌ها زمانی‌که متورم یا ملتهب می‌شوند «بیمارگونه» یا همان بواسیر^[۶] می‌شوند. آن‌ها در حالت فیزیولوژیک خود مانند بالشتکی مرکب از مجرای سیاهرگی و بافت همبند عمل می‌کنند.

بیماری شقاق یا زخم مقعد

علت این بیماری، ایجاد خراشیدگی در پوست مقعد به دنبال یبوست است. این خراشیدگی باعث انقباض عضله داخلی مقعد می‌شود و این انقباض باعث ایجاد درد شدید می‌گردد. افراد مبتلا معمولاً با درد در هنگام دفع مدفوع مواجه هستند و در مواردی نیز پس از خروج آن چند قطره خون نیز جاری می‌شود.

سرطان مقعد

این عارضه به معنی رشد بی‌رویه سلول‌های سالم بدن است که باعث ایجاد تومور می‌شوند و ممکن است باعث سرطانی شدن بافت‌های مجاور هم شوند. برای درمان سرطان مقعد، از روش‌های شیمی درمانی و پرتو درمانی استفاده می‌شود.

جستارهای وابسته

منابع

↑ حسین‌زاده طاهری، محمد حسین. ابراهیم‌زاده بیدسکان، علیرضا (۱۳۸۷)، آناتومی انسانی پایه، جهاد دانشگاهی مشهد، شابک ۹۶۴۳۲۴۱۸۱۵ از پارامتر ناشناخته |نوبت چاپ= صرف‌نظر شد (کمک)
↑ Team, Almaany. "ترجمه و معنای نیمکت به عربی فارسی فارسی-عربی در فرهنگ لغت اصطلاحات صفحه 1". www.almaany.com (به انگلیسی). Retrieved 2020-08-22.
↑ «معنی نیمکت به عربی | دیکشنری فارسی به عربی». www.vajehyab.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۲.
↑ Chen, Herbert (2010). Illustrative Handbook of General Surgery. Berlin: Springer. p. 217. ISBN 1-84882-088-7.
↑ Schubert, MC; Sridhar, S; Schade, RR; Wexner, SD (2009). "What every gastroenterologist needs to know about common anorectal disorders". World J Gastroenterol. 15 (26): 3201–9. doi:10.3748/wjg.15.3201. ISSN 1007-9327. PMC 2710774. PMID 19598294. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام Review09 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).

لغت‌نامهٔ دهخدا، درآیند «مُرز»

این یک مقالهٔ خرد دستگاه گوارش انسان است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

[1] حسین‌زاده طاهری، محمد حسین. ابراهیم‌زاده بیدسکان، علیرضا (۱۳۸۷)، آناتومی انسانی پایه، جهاد دانشگاهی مشهد، شابک ۹۶۴۳۲۴۱۸۱۵ از پارامتر ناشناخته |نوبت چاپ= صرف‌نظر شد (کمک)

[2] Team, Almaany. "ترجمه و معنای نیمکت به عربی فارسی فارسی-عربی در فرهنگ لغت اصطلاحات صفحه 1". www.almaany.com (به انگلیسی). Retrieved 2020-08-22.

[3] «معنی نیمکت به عربی | دیکشنری فارسی به عربی». www.vajehyab.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۲.

[4] Chen, Herbert (2010). Illustrative Handbook of General Surgery. Berlin: Springer. p. 217. ISBN 1-84882-088-7.

[World09-5] Schubert, MC; Sridhar, S; Schade, RR; Wexner, SD (2009). "What every gastroenterologist needs to know about common anorectal disorders". World J Gastroenterol. 15 (26): 3201–9. doi:10.3748/wjg.15.3201. ISSN 1007-9327. PMC 2710774. PMID 19598294. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)

[Review09-6] خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام Review09 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

@@ خط ۶: / خط ۶: @@
 |Image        = Female and male anus.jpg
 |Caption      = تصویر مقعد یک مرد (راست) و یک زن (چپ)
 |Image2       =https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Excited_woman_-_view_from_back.jpg#/media/File:Excited_woman_-_view_from_back.jpg
 |Caption2     =نمای بیرونی
 |Precursor    =
 |System       =
@@ خط ۱۶: / خط ۱۶: @@
 |MeshName     =
 |MeshNumber   =
 |DorlandsPre  =
 |DorlandsSuf  =
 }}
 [[پرونده:Tractus intestinalis anus.svg|بندانگشتی|200px|دستگاه گوارش و مقعد انسان]]
@@ خط ۲۴: / خط ۲۴: @@
 فقط جانورانی مقعد دارند که دارای لولهٔ گوارش باشند و جانورانی مانند [[هیدر]] (که کیسه گوارشی دارد) و کرم کدو (که اصلاً لوله گوارش ندارد) مقعد ندارند.
-مقعد دارای دو [[اسفنکتر]]، داخلی و خارجی است که اولی از نوع عضله صاف و غیر ارادی است و دومی از نوع عضله مخطط و ارادی است. <ref>{{یادکرد| کتاب =آناتومی انسانی پایه|نویسنده=حسین زاده طاهری،محمد حسین.ابراهیم زاده بیدسکان، علیرضا| ناشر= جهاد دانشگاهی مشهد|نوبت چاپ=دوم|سال=1387|شابک=9643241815}}</ref> ارادی بودن [[اسفنکتر]] خارجی باعث می‌شود تا بتوان مدفوع را به صورت ارادی خارج کرد. عدم خروج به موقع مدفوع از بدن باعث بیماری‌های مزمنی از قبیل [[بواسیر]] می‌شود که در ایران آمار بالایی را به خود اختصاص داده است.
+مقعد دارای دو [[اسفنکتر]]، داخلی و خارجی است که اولی از نوع عضله صاف و غیرارادی است و دومی از نوع عضله مخطط و ارادی است.<ref>{{یادکرد| کتاب =آناتومی انسانی پایه|نویسنده=حسین‌زاده طاهری، محمد حسین. ابراهیم‌زاده بیدسکان، علیرضا| ناشر= جهاد دانشگاهی مشهد|نوبت چاپ=دوم|سال=1387|شابک=9643241815}}</ref> ارادی بودن [[اسفنکتر]] خارجی باعث می‌شود تا بتوان مدفوع را به صورت ارادی خارج کرد. عدم خروج به موقع مدفوع از بدن باعث بیماری‌های مزمنی از قبیل [[بواسیر]] می‌شود که در ایران آمار بالایی را به خود اختصاص داده‌است.
 == واژه‌شناسی ==
-[[واژه]] مقعد در [[زبان عربی]] به معنای [[نیمکت]] است و ارتباطی با نشیمنگاه و مقعد دارد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=ترجمه و معنای نيمکت به عربی فارسی فارسی-عربی در فرهنگ لغت اصطلاحات صفحه 1|نشانی=https://www.almaany.com/fa/dict/fa-ar/%D9%86%D9%8A%D9%85%DA%A9%D8%AA/|وبگاه=www.almaany.com|بازبینی=2020-08-22|کد زبان=en|نام=Almaany|نام خانوادگی=Team}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=معنی نیمکت به عربی {{!}} دیکشنری فارسی به عربی|نشانی=https://www.vajehyab.com/fa2ar/%D9%86%DB%8C%D9%85%DA%A9%D8%AA|وبگاه=www.vajehyab.com|بازبینی=2020-08-22}}</ref>
+[[واژه]] مقعد در [[زبان عربی]] به معنای [[نیمکت]] است و ارتباطی با نشیمنگاه و مقعد دارد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=ترجمه و معنای نیمکت به عربی فارسی فارسی-عربی در فرهنگ لغت اصطلاحات صفحه 1|نشانی=https://www.almaany.com/fa/dict/fa-ar/نیمکت/|وبگاه=www.almaany.com|بازبینی=2020-08-22|کد زبان=en|نام=Almaany|نام خانوادگی=Team}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=معنی نیمکت به عربی {{!}} دیکشنری فارسی به عربی|نشانی=https://www.vajehyab.com/fa2ar/نیمکت|وبگاه=www.vajehyab.com|بازبینی=2020-08-22}}</ref>
 == آناتومی و ساختار مقعد ==
-دیواره مقعد به دلیل عبور مدفوع، حالت ارتجاعی دارد و توسط دو عضله به نام اسفنکتر داخلی و اسفنکتر خارجی کنترل می‌شود. عضلات اسفنکتر به ایجاد انقباض در دریچه مقعد و کنترل دفع کمک می‌کنند. البته یک دریچه غیر ارادی هم در داخل مقعد وجود دارد که پس از پر شدن رکتوم، مدفوع از طریق آن وارد کانال کوچک مقعد می‌شود.
+دیواره مقعد به دلیل عبور مدفوع، حالت ارتجاعی دارد و توسط دو عضله به نام اسفنکتر داخلی و اسفنکتر خارجی کنترل می‌شود. عضلات اسفنکتر به ایجاد انقباض در دریچه مقعد و کنترل دفع کمک می‌کنند. البته یک دریچه غیرارادی هم در داخل مقعد وجود دارد که پس از پر شدن رکتوم، مدفوع از طریق آن وارد کانال کوچک مقعد می‌شود.
-اما دریچه خارجی یک کانال کاملا ارادی است و تا زمانی که فرد اراده نکند، مدفوع خارج نمی‌شود. مگر اینکه آنال بیش از حد پر شده باشد.
+اما دریچه خارجی یک کانال کاملاً ارادی است و تا زمانی که فرد اراده نکند، مدفوع خارج نمی‌شود. مگر اینکه آنال بیش از حد پر شده باشد.
-دلیل دیگری که برای خروج غیر ارادی مدفوع وجود دارد، آسیب دیدن عضلات اسفنکتر است. افرادی که دچار بی اختیاری در دفع گاز و مدفوع می‌شوند و این امر از کنترل آنها خارج است، احتمالا دچار آسیب در عضلات اسفنکتر شده اند.
+دلیل دیگری که برای خروج غیرارادی مدفوع وجود دارد، آسیب دیدن عضلات اسفنکتر است. افرادی که دچار بی‌اختیاری در دفع گاز و مدفوع می‌شوند و این امر از کنترل آنها خارج است، احتمالاً دچار آسیب در عضلات اسفنکتر شده‌اند.
-اسفنکتر داخلی همان عضله غیرارادی داخل کانال مقعد است که همیشه در حالت انقباض است. اما اسفنکتر خارجی عضله ایست که اگر آسیب ببیند، فرد به مشکلات بی اختیاری دچار می‌شود.
+اسفنکتر داخلی همان عضله غیرارادی داخل کانال مقعد است که همیشه در حالت انقباض است. اما اسفنکتر خارجی عضله ایست که اگر آسیب ببیند، فرد به مشکلات بی‌اختیاری دچار می‌شود.
 عضلات دیگری هم در قسمت خروجی آنال و در کف لگن وجود دارند که با نام لواتور آنی شناخته می‌شوند.
-دیواره آنال شامل غدد و رگ هایی ایست که وظیفه خونرسانی به این بخش را به عهده دارند و به شدت در برابر فشار حساس‌اند. زمانیکه به دلایل مختلف ناحیه مقعد تحت فشار قرار می‌گیرد، عروق دیواره مقعد آسیب دیده و منجر به بروز بیماری‌های مختلف خواهند شد.
+دیواره آنال شامل غدد و رگ‌هایی ایست که وظیفه خونرسانی به این بخش را به عهده دارند و به شدت در برابر فشار حساس‌اند. زمانیکه به دلایل مختلف ناحیه مقعد تحت فشار قرار می‌گیرد، عروق دیواره مقعد آسیب دیده و منجر به بروز بیماری‌های مختلف خواهند شد.
-همچنین رعایت بهداشت این ناحیه مسئله بسیار مهمی است که باید به آن توجه شود. مقعد ناحیه ای آلوده است و به همین دلیل پس از اجابت مزاج باید اطراف آن کاملا تمیز شود تا این آلودگی به دستگاه تناسلی راه پیدا نکند.
+همچنین رعایت بهداشت این ناحیه مسئله بسیار مهمی است که باید به آن توجه شود. مقعد ناحیه ای آلوده‌است و به همین دلیل پس از اجابت مزاج باید اطراف آن کاملاً تمیز شود تا این آلودگی به دستگاه تناسلی راه پیدا نکند.
-=== سرطان مقعد ===
+== بیماری‌های مقعد ==
+=== بواسیر ===
-این عارضه به معنی رشد بی رویه سلول‌های سالم بدن است که باعث ایجاد تومور می‌شوند و ممکن است باعث سرطانی شدن بافت های مجاور هم شوند. برای درمان سرطان مقعد، از روش‌های شیمی درمانی و پرتو درمانی استفاده می‌شود.
+بَواسیر یا هِموروئید {{انگلیسی|''Hemorrhoid''}} به گشاد شدن [[رگ‌های وریدی]] در [[مجرای مقعدی]] می‌گویند که به کنترل [[مدفوع]] کمک می‌کنند.<ref>{{cite book|author=Chen, Herbert |title=Illustrative Handbook of General Surgery |url=https://archive.org/details/illustrativehand00chen |publisher=Springer |location=Berlin|year=2010 |page=[https://archive.org/details/illustrativehand00chen/page/n211 217] |isbn=1-84882-088-7}}</ref><ref name=World09>{{cite journal | last1 = Schubert | first1 = MC | last2 = Sridhar | first2 = S | last3 = Schade | first3 = RR | last4 = Wexner | first4 = SD |title=What every gastroenterologist needs to know about common anorectal disorders |journal=World J Gastroenterol|volume=15 |issue=26 |pages=3201–9 |year=2009 |month=July |pmid=19598294 |pmc=2710774 |doi= 10.3748/wjg.15.3201| issn = 1007-9327}}</ref> آن‌ها زمانی‌که [[تورم (پزشکی)|متورم]] یا [[التهاب|ملتهب]] می‌شوند «[[آسیب‌شناسی|بیمارگونه]]» یا همان بواسیر<ref name=Review09/> می‌شوند. آن‌ها در حالت فیزیولوژیک خود مانند بالشتکی مرکب از [[مجرای سیاهرگی]] و [[بافت همبند]] عمل می‌کنند.
-== بیماری شقاق یا زخم مقعد ==
+=== بیماری شقاق یا زخم مقعد ===
-علت این بیماری، ایجاد خراشیدگی در پوست مقعد به دنبال یبوست است. این خراشیدگی باعث انقباض عضله داخلی مقعد می‌شود و این انقباض باعث ایجاد درد شدید می گردد. افراد مبتلا معمولاً با درد در هنگام دفع مدفوع مواجه هستند و در مواردی نیز پس از خروج آن چند قطره خون نیز جاری می‌شود.
+علت این بیماری، ایجاد خراشیدگی در پوست مقعد به دنبال [[یبوست]] است. این خراشیدگی باعث انقباض عضله داخلی مقعد می‌شود و این انقباض باعث ایجاد درد شدید می‌گردد. افراد مبتلا معمولاً با درد در هنگام دفع مدفوع مواجه هستند و در مواردی نیز پس از خروج آن چند قطره خون نیز جاری می‌شود.
+=== سرطان مقعد ===
+این عارضه به معنی رشد بی‌رویه سلول‌های سالم بدن است که باعث ایجاد تومور می‌شوند و ممکن است باعث سرطانی شدن بافت‌های مجاور هم شوند. برای درمان سرطان مقعد، از روش‌های شیمی درمانی و پرتو درمانی استفاده می‌شود.
 == جستارهای وابسته ==
@@ خط ۶۵: / خط ۶۸: @@
 == منابع ==
-{{پانویس}}
+{{پانویس|۲}}
 لغت‌نامهٔ دهخدا، درآیند «مُرز»