کاربر:Benyamin/فهرست وزیران امور خارجه ایران/پیش‌نویس

فهرست

ر		نگاره	آغاز تصدی	پایان تصدی	کابینه		رئیس کشور
ممالک محروسه ایران
کشور شاهنشاهی ایران
۳۱	حسن مشار (مشارالملک)		۲۹ آذر ۱۳۰۴	۲۰ دی ۱۳۰۴	موقت	محمدعلی فروغی	رضا شاه
–	داوود مفتاح (مفتاح‌السلطنه) سرپرست		بهمن ۱۳۰۴	۱۵ خرداد ۱۳۰۵	۴۹	حسن مستوفی
۳۲	سید حسن تقی‌زاده^{[پانویس ۱]}		۲۲ خرداد ۱۳۰۵	۳ مرداد ۱۳۰۵
(۲۱)	علیقلی مسعود انصاری (مشاورالممالک)^{[پانویس ۲]}		۳ مرداد ۱۳۰۵	۲۶ شهریور ۱۳۰۵
			۲۶ شهریور ۱۳۰۵	۱۸ بهمن ۱۳۰۵	۵۰
			۱۸ بهمن ۱۳۰۵	۵ خرداد ۱۳۰۶	۵۱
			۱۱ خرداد ۱۳۰۶	۳۱ اردیبهشت ۱۳۰۷	۵۲	مهدی‌قلی هدایت
–	فتح‌الله پاکروان سرپرست		۱ تیر ۱۳۰۷	۱ دی ۱۳۰۷
–	ابوالقاسم عمید سرپرست		۶ دی ۱۳۰۷	۱۴ دی ۱۳۰۷
۳۳	محمدعلی فرزین		اسفند ۱۳۰۷	۳۰ آبان ۱۳۰۸
۳۳	محمدعلی فرزین		۱ آذر ۱۳۰۸	۲۱ اردیبهشت ۱۳۰۹
(۳۰)	محمدعلی فروغی		۲۲ اردیبهشت ۱۳۰۹	۱ بهمن ۱۳۰۹
(۳۰)	محمدعلی فروغی		۱ بهمن ۱۳۰۹	۲۱ شهریور ۱۳۱۲	۵۳
۳۴	سید باقر کاظمی		۲۶ شهریور ۱۳۱۲	۱۰ آذر ۱۳۱۴	۵۴	محمدعلی فروغی
۳۴	سید باقر کاظمی		۱۱ آذر ۱۳۱۴	۲۸ اسفند ۱۳۱۴	۵۵	محمود جم
۳۵	عنایت‌الله سمیعی		۵ فروردین ۱۳۱۵	۱ مهر ۱۳۱۶	۵۵
۳۵	عنایت‌الله سمیعی		۱ مهر ۱۳۱۶	۵ اسفند ۱۳۱۶^{[پانویس ۳]}	۵۶
–	مصطفی عدل سرپرست		۱۰ اسفند ۱۳۱۶	۳۱ اردیبهشت ۱۳۱۷
۳۶	علی سهیلی		۳۱ اردیبهشت ۱۳۱۷	۲۷ تیر ۱۳۱۷
۳۷	مظفر اعلم		۲۷ تیر ۱۳۱۷	۳ آبان ۱۳۱۸
			۳ آبان ۱۳۱۸	۵ تیر ۱۳۱۹	۵۷	احمد متین‌دفتری
			۵ تیر ۱۳۱۹	آبان ۱۳۱۹	۵۸	علی منصور
–	جواد عامری سرپرست		آبان ۱۳۱۹	۵ شهریور ۱۳۲۰	۵۸	علی منصور
(۳۶)	علی سهیلی		۵ شهریور ۱۳۲۰	۳۰ شهریور ۱۳۲۰	۵۹	محمدعلی فروغی	محمدرضا شاه
			۳۰ شهریور ۱۳۲۰	۱۲ آذر ۱۳۲۰	۶۰
			۱۳ آذر ۱۳۲۰	۱۱ اسفند ۱۳۲۰	۶۱
			۱۱ اسفند ۱۳۲۰	۱۷ اسفند ۱۳۲۰	۶۲
			۱۸ اسفند ۱۳۲۰	۲ تیر ۱۳۲۱	۶۳	علی سهیلی
۳۸	محمد ساعد		۲ تیر ۱۳۲۱	۸ مرداد ۱۳۲۱	۶۳	علی سهیلی
			۱۸ مرداد ۱۳۲۱	۲۴ بهمن ۱۳۲۱	۶۴	احمد قوام
			۲۸ بهمن ۱۳۲۱	۲۳ آذر ۱۳۲۲	۶۵	علی سهیلی
			۲۳ آذر ۱۳۲۲	۲۵ اسفند ۱۳۲۲	۶۶	علی سهیلی
			۶ فروردین ۱۳۲۳	۴ شهریور ۱۳۲۳	۶۷	محمد ساعد
			۱۱ شهریور ۱۳۲۳	۱۸ آبان ۱۳۲۳	۶۸	محمد ساعد
۳۹	محسن رئیس		۴ آذر ۱۳۲۳	۱۶ آذر ۱۳۲۳	۶۹	مرتضی‌قلی بیات
۴۰	نصرالله انتظام		۱۶ آذر ۱۳۲۳	۱۲ فروردین ۱۳۲۴	۶۹	مرتضی‌قلی بیات
۴۱	انوشیروان سپهبدی		۲۰ اردیبهشت ۱۳۲۴	۱۳ خرداد ۱۳۲۴	۷۰	ابراهیم حکیمی
۴۱	انوشیروان سپهبدی		۲۲ تیر ۱۳۲۴	۲۹ مهر ۱۳۲۴	۷۱	محسن صدر
۴۲	ابوالقاسم نجم		۱۲ آبان ۱۳۲۴	۳۰ دی ۱۳۲۴	۷۲	ابراهیم حکیمی
(۲۹)	احمد قوام		۲۵ بهمن ۱۳۲۴	۹ مرداد ۱۳۲۵	۷۳	احمد قوام
			۱۲ مرداد ۱۳۲۵	۲۴ مهر ۱۳۲۵	۷۴
			۲۸ مهر ۱۳۲۵	۱۸ آذر ۱۳۲۵	۷۵
۴۳	محمدعلی همایونجاه		۱۸ آذر ۱۳۲۵	۲۸ خرداد ۱۳۲۶	۷۵
(۴۱)	انوشیروان سپهبدی		۳۰ خرداد ۱۳۲۶	۴ شهریور ۱۳۲۶	۷۶
۴۴	موسی نوری اسفندیاری		۱۹ شهریور ۱۳۲۶	۱۲ آذر ۱۳۲۶^{[پانویس ۴]}	۷۷
(۳۴)	سید باقر کاظمی		۱۵ بهمن ۱۳۲۶^{[پانویس ۵]}	۲۰ اسفند ۱۳۲۶	۷۸	ابراهیم حکیمی^{[پانویس ۶]}
(۴۴)	موسی نوری اسفندیاری		۲۰ اسفند ۱۳۲۶	۱ تیر ۱۳۲۷	۷۸	ابراهیم حکیمی^{[پانویس ۶]}
(۴۴)	موسی نوری اسفندیاری		۳۰ خرداد ۱۳۲۷	۱۶ آبان ۱۳۲۷	۷۹	عبدالحسین هژیر
۴۵	علی‌اصغر حکمت^{[پانویس ۷]}		۲۵ آبان ۱۳۲۷	۲۱ دی ۱۳۲۷	۸۰	محمد ساعد
۴۶	علی‌اکبر سیاسی		۲۴ دی ۱۳۲۸	۴ اسفند ۱۳۲۸	۸۱
۴۷	حسین علاء^{[پانویس ۸]}		۷ اسفند ۱۳۲۸	۲ فروردین ۱۳۲۹	۸۱
۴۷	حسین علاء^{[پانویس ۸]}		۱۴ فروردین ۱۳۲۹	۵ تیر ۱۳۲۹	۸۲	علی منصور
–	محمود صلاحی سرپرست		۶ تیر ۱۳۲۹	۱۹ شهریور ۱۳۲۹	۸۳	حاجعلی رزم‌آرا
(۳۹)	محسن رئیس		۱۹ شهریور ۱۳۲۹	۱۶ اسفند ۱۳۲۹^{[پانویس ۹]}	۸۳	حاجعلی رزم‌آرا
۴۸	عبدالله انتظام^{[پانویس ۱۰]}		۲۱ اسفند ۱۳۲۹	۶ اردیبهشت ۱۳۳۰	۸۴	حسین علاء
(۳۴)	سید باقر کاظمی		۱۱ اردیبهشت ۱۳۳۰	۲۶ تیر ۱۳۳۱	۸۵	محمد مصدق
۴۹	حسین نواب		۴ مرداد ۱۳۳۱	۱۷ مهر ۱۳۳۱	۸۶
۵۰	حسین فاطمی		۱۹ مهر ۱۳۳۱	۲۸ مرداد ۱۳۳۲	۸۶
–	عبدالحسین مفتاح سرپرست		۱ شهریور ۱۳۳۲	۲۹ شهریور ۱۳۳۲	۸۷	فضل‌الله زاهدی
(۴۸)	عبدالله انتظام		۲۹ شهریور ۱۳۳۲	۱ اردیبهشت ۱۳۳۳	۸۷
			۲ اردیبهشت ۱۳۳۳	۱۶ فروردین ۱۳۳۴	۸۸
			۱۹ فروردین ۱۳۳۴	۳ دی ۱۳۳۴	۸۹	حسین علاء
۵۱	علیقلی اردلان		۳ دی ۱۳۳۴	۲۴ خرداد ۱۳۳۵	۸۹
			۲۶ خرداد ۱۳۳۵	۱۴ فروردین ۱۳۳۶	۹۰
			۲۰ فروردین ۱۳۳۶	۲۸ اردیبهشت ۱۳۳۷	۹۱	منوچهر اقبال
(۴۵)	علی‌اصغر حکمت		۲۰ اردیبهشت ۱۳۳۷	۲۰ خرداد ۱۳۳۸
۵۲	جلال عبده		۲۲ خرداد ۱۳۳۸	۱۱ مرداد ۱۳۳۸
۵۳	غلام‌عباس آرام		۱۱ مرداد ۱۳۳۸	۷ شهریور ۱۳۳۹
۵۴	یدالله عضدی		۹ شهریور ۱۳۳۹	۲ اسفند ۱۳۳۹	۹۲	جعفر شریف‌امامی
۵۵	حسین قدس نخعی^{[پانویس ۱۱]}		۲۰ اسفند ۱۳۳۹	۱۴ اردیبهشت ۱۳۴۰	۹۳	جعفر شریف‌امامی
۵۵	حسین قدس نخعی^{[پانویس ۱۱]}		۱۶ اردیبهشت ۱۳۴۰	فروردین ۱۳۴۱	۹۴	علی امینی
(۵۳)	غلام‌عباس آرام		۱۲ فروردین ۱۳۴۱	۲۷ تیر ۱۳۴۱	۹۴	علی امینی
			۲۸ تیر ۱۳۴۱	۲۹ بهمن ۱۳۴۱	۹۵	اسدالله علم
			۳۰ بهمن ۱۳۴۱	۲۹ مهر ۱۳۴۲	۹۶
			۳۰ مهر ۱۳۴۲	۱۷ اسفند ۱۳۴۲	۹۷
			۱۷ اسفند ۱۳۴۲	۱۵ آذر ۱۳۴۳	۹۸	حسنعلی منصور
			۱۵ آذر ۱۳۴۳	۶ بهمن ۱۳۴۳^{[پانویس ۱۲]}	۹۹	حسنعلی منصور
			۱۷ بهمن ۱۳۴۳	۲۲ دی ۱۳۴۵	۱۰۰	امیرعباس هویدا
۵۶	اردشیر زاهدی		۲۲ دی ۱۳۴۵	۲۴ مهر ۱۳۴۶	۱۰۰
			۲۶ مهر ۱۳۴۶	۳ آذر ۱۳۴۷	۱۰۱
			۳ آذر ۱۳۴۷	۱۲ دی ۱۳۴۹	۱۰۲
			۱۲ دی ۱۳۴۹	۲۱ شهریور ۱۳۵۰	۱۰۳
۵۷	عباسعلی خلعتبری		۲۲ شهریور ۱۳۵۰	۷ اردیبهشت ۱۳۵۳	۱۰۴
			۷ اردیبهشت ۱۳۵۳	۳۰ شهریور ۱۳۵۴	۱۰۵
			۷ اردیبهشت ۱۳۵۳	۳۰ شهریور ۱۳۵۴	۱۰۵
			۳۱ شهریور ۱۳۵۴	۳ شهریور ۱۳۵۶	۱۰۶
			۳ شهریور ۱۳۵۶	۲۵ شهریور ۱۳۵۷	۱۰۷	جمشید آموزگار
۵۸	امیرخسرو افشار قاسملو		۲۵ شهریور ۱۳۵۷	۱ آذر ۱۳۵۷	۱۰۸	جعفر شریف‌امامی
۵۸	امیرخسرو افشار قاسملو		۱ آذر ۱۳۵۷	۱۶ دی ۱۳۵۷	۱۰۹	غلامرضا ازهاری
۵۹	احمد میرفندرسکی		۲۶ دی ۱۳۵۷	۲۲ بهمن ۱۳۵۷	۱۱۰	شاپور بختیار
جمهوری اسلامی ایران
۶۰	کریم سنجابی		۲۴ بهمن ۱۳۵۷	۲۶ فروردین ۱۳۵۸^{[پانویس ۱۳]}	موقت	مهدی بازرگان	سید روح‌الله خمینی
–	مهدی بازرگان سرپرست		۲۶ فروردین ۱۳۵۸	۲ اردیبهشت ۱۳۵۸
–	ابراهیم یزدی		۲ اردیبهشت ۱۳۵۸	۹ اردیبهشت ۱۳۵۸
۶۱	ابراهیم یزدی		۹ اردیبهشت ۱۳۵۸	۱۴ آبان ۱۳۵۸^{[پانویس ۱۴]}
–	سید ابوالحسن بنی‌صدر سرپرست		۱۸ آبان ۱۳۵۸^{[پانویس ۱۵]}	۸ آذر ۱۳۵۸	موقت	سید محمد بهشتی
۶۲	صادق قطب‌زاده	صادق قطب‌زاده	۸ آذر ۱۳۵۸	۱۹ شهریور ۱۳۵۹		سید محمد بهشتی
۶۲	صادق قطب‌زاده	صادق قطب‌زاده	۸ آذر ۱۳۵۸	۱۹ شهریور ۱۳۵۹		سید ابوالحسن بنی‌صدر
–	محمدکریم خداپناهی سرپرست		شهریور ۱۳۵۹	۲۰ اسفند ۱۳۵۹	۱	محمدعلی رجایی
–	محمدعلی رجایی سرپرست		۲۰ اسفند ۱۳۵۹	۱۴ تیر ۱۳۶۰
۶۳	میرحسین موسوی		۱۴ تیر ۱۳۶۰	۲۶ مرداد ۱۳۶۰
			۲۶ مرداد ۱۳۶۰	۱۲ شهریور ۱۳۶۰	۲	محمدجواد باهنر
			۱۲ شهریور ۱۳۶۰	۱۱ آبان ۱۳۶۰	موقت	محمدرضا مهدوی کنی
			۱۱ آبان ۱۳۶۰	۲۴ آذر ۱۳۶۰	۳	میرحسین موسوی
۶۴	علی‌اکبر ولایتی		۲۴ آذر ۱۳۶۰	۶ آبان ۱۳۶۴	۳
			۶ آبان ۱۳۶۴	۷ شهریور ۱۳۶۸	۴
			۶ آبان ۱۳۶۴	۷ شهریور ۱۳۶۸	۴
			۷ شهریور ۱۳۶۸	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۵	اکبر هاشمی رفسنجانی	سید علی خامنه‌ای
			۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	۶	اکبر هاشمی رفسنجانی
۶۵	کمال خرازی		۲۹ مرداد ۱۳۷۶	۳۱ مرداد ۱۳۸۰	۷	سید محمد خاتمی
۶۵	کمال خرازی		۳۱ مرداد ۱۳۸۰	۲ شهریور ۱۳۸۴	۸	سید محمد خاتمی
۶۶	منوچهر متکی		۲ شهریور ۱۳۸۴	۱۲ شهریور ۱۳۸۸	۹	محمود احمدی‌نژاد
۶۶	منوچهر متکی		۱۲ شهریور ۱۳۸۸	۲۲ آذر ۱۳۸۹	۱۰
–	علی‌اکبر صالحی		۲۲ آذر ۱۳۸۹	۱۰ بهمن ۱۳۸۹
۶۷	علی‌اکبر صالحی		۱۰ بهمن ۱۳۸۹	۲۴ مرداد ۱۳۹۲
۶۸	محمدجواد ظریف		۲۴ مرداد ۱۳۹۲	۲۹ مرداد ۱۳۹۶	۱۱	حسن روحانی
۶۸	محمدجواد ظریف		۲۹ مرداد ۱۳۹۶	در حال تصدی	۱۲	حسن روحانی

یادداشت‌ها

↑ حسن مستوفی، تقی‌زاده را که در آن هنگام در خارج از کشور به سر می‌برد به‌عنوان وزیر امور خارجه به مجلس معرفی نمود ولی تقی‌زاده نپذیرفت. در این مدت همچنان داوود مفتاح این وزارتخانه را کفالت می‌کرد.
↑ از ۲۸ اسفند ۱۳۰۵ با حفظ سمت جهت مذاکره با مقامات شوروی به مسکو فرستاده شد و حدود ۶ ماه در آن جا بود و در ۸ مهر ۱۳۰۶ قرارداد تجارتی ایران و شوروی را امضا نمود. (طاهر احمدی، محمود، علیقلی مسعود انصاری، مشاورالممالک، ص ۱۷۵) در این دوره فتح‌الله پاکروان کفالت وزارت امور خارجه را بر عهده داشت.
↑ در گذشت.
↑ به همراه شمار دیگری از وزیران استعفا داد و دولت قوام در ۱۸ آذر سقوط کرد.
↑ ابراهیم حکیمی کابینهٔ خود را در ۶ دی ۱۳۲۶ معرفی کرد که در آغاز فاقد وزیر امور خارجه بود تا آن که در ۱۵ بهمن باقر کاظمی را به‌عنوان وزیر امور خارجه معرفی نمود.
↑ پس از احمد قوام و پیش از ابراهیم حکیمی، رضا حکمت از سوی مجلس به‌عنوان نخست‌وزیر برگزیده شد ولی او که تمایلی بدین سمت نداشت بی آن که کابینه‌ای معرفی نماید نزد محمدرضا شاه رفت و استعفا داد.
↑ در غیبت نخست‌وزیر مأمور انجام امور نخست‌وزیری گردید.
↑ تا آمدن حسین علاء، علیقلی اردلان کفیل وزارت خارجه شد. ظاهراً حسین علاء نتوانست تا پایان عمر کوتاه‌مدت آخرین ترمیم کابینهٔ ساعد مراغه‌ای خود را به تهران برساند ولی در دولت بعدی (دولت رجبعلی منصور) نیز به وزارت امور خارجه برگزیده شد و همچنان علیقلی اردلان کفالت وزارت امور خارجه را بر عهده داشت.
↑ سپهبد رزم‌آرا ترور شد.
↑ تا رسیدن عبدالله انتظام وزیری، حسین قدس نخعی کفالت وزارت امور خارجه را عهده‌دار شد.
↑ هنگامی که حسین قدس نخعی در شهریور ۱۳۴۰ برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، همراهی با شاه در اروپا و مسافرت به بیروت برای بر عهده گرفتن ریاست کنفرانس سفرای ایران در خاورمیانه در خارج از کشور است، محمود فروغی کفالت وزارت امور خارجه را بر عهده می‌گیرد.
↑ در این تاریخ حسنعلی منصور ترور شد.
↑ استعفا داد.
↑ به همراه دیگر اعضای دولت موقت مهدی بازرگان استعفا داد.
↑ این تاریخ مطابق دفتر اسناد نخست‌وزیری است که در کتاب «دولت‌های ایران از میرزا نصرالله خان مشیرالدوله تا میرحسین موسوی» آمده‌است؛ ولی در صحیفهٔ امام خمینی جلد یازدهم صفحهٔ ۵۹ تاریخ حکم بنی‌صدر ۲۶ آبان ۱۳۵۸ آمده‌است.

[1] حسن مستوفی، تقی‌زاده را که در آن هنگام در خارج از کشور به سر می‌برد به‌عنوان وزیر امور خارجه به مجلس معرفی نمود ولی تقی‌زاده نپذیرفت. در این مدت همچنان داوود مفتاح این وزارتخانه را کفالت می‌کرد.

[2] از ۲۸ اسفند ۱۳۰۵ با حفظ سمت جهت مذاکره با مقامات شوروی به مسکو فرستاده شد و حدود ۶ ماه در آن جا بود و در ۸ مهر ۱۳۰۶ قرارداد تجارتی ایران و شوروی را امضا نمود. (طاهر احمدی، محمود، علیقلی مسعود انصاری، مشاورالممالک، ص ۱۷۵) در این دوره فتح‌الله پاکروان کفالت وزارت امور خارجه را بر عهده داشت.

[3] در گذشت.

[4] به همراه شمار دیگری از وزیران استعفا داد و دولت قوام در ۱۸ آذر سقوط کرد.

[5] ابراهیم حکیمی کابینهٔ خود را در ۶ دی ۱۳۲۶ معرفی کرد که در آغاز فاقد وزیر امور خارجه بود تا آن که در ۱۵ بهمن باقر کاظمی را به‌عنوان وزیر امور خارجه معرفی نمود.

[6] پس از احمد قوام و پیش از ابراهیم حکیمی، رضا حکمت از سوی مجلس به‌عنوان نخست‌وزیر برگزیده شد ولی او که تمایلی بدین سمت نداشت بی آن که کابینه‌ای معرفی نماید نزد محمدرضا شاه رفت و استعفا داد.

[7] در غیبت نخست‌وزیر مأمور انجام امور نخست‌وزیری گردید.

[8] تا آمدن حسین علاء، علیقلی اردلان کفیل وزارت خارجه شد. ظاهراً حسین علاء نتوانست تا پایان عمر کوتاه‌مدت آخرین ترمیم کابینهٔ ساعد مراغه‌ای خود را به تهران برساند ولی در دولت بعدی (دولت رجبعلی منصور) نیز به وزارت امور خارجه برگزیده شد و همچنان علیقلی اردلان کفالت وزارت امور خارجه را بر عهده داشت.

[9] سپهبد رزم‌آرا ترور شد.

[10] تا رسیدن عبدالله انتظام وزیری، حسین قدس نخعی کفالت وزارت امور خارجه را عهده‌دار شد.

[11] هنگامی که حسین قدس نخعی در شهریور ۱۳۴۰ برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، همراهی با شاه در اروپا و مسافرت به بیروت برای بر عهده گرفتن ریاست کنفرانس سفرای ایران در خاورمیانه در خارج از کشور است، محمود فروغی کفالت وزارت امور خارجه را بر عهده می‌گیرد.

[12] در این تاریخ حسنعلی منصور ترور شد.

[13] استعفا داد.

[14] به همراه دیگر اعضای دولت موقت مهدی بازرگان استعفا داد.

[15] این تاریخ مطابق دفتر اسناد نخست‌وزیری است که در کتاب «دولت‌های ایران از میرزا نصرالله خان مشیرالدوله تا میرحسین موسوی» آمده‌است؛ ولی در صحیفهٔ امام خمینی جلد یازدهم صفحهٔ ۵۹ تاریخ حکم بنی‌صدر ۲۶ آبان ۱۳۵۸ آمده‌است.

[پانویس ۱]

[پانویس ۲]

[پانویس ۳]

[پانویس ۴]

[پانویس ۵]

[پانویس ۶]

[پانویس ۷]

[پانویس ۸]

[پانویس ۹]

[پانویس ۱۰]

[پانویس ۱۱]

[پانویس ۱۲]

[پانویس ۱۳]

[پانویس ۱۴]

[پانویس ۱۵]