باشگاه فوتبال تراکتور: تفاوت میان نسخه‌ها

صفحه نیمه‌حفاظت‌شده
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
لزومی ندارد، با تشکر
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
Ali dumanli (بحث | مشارکت‌ها)
۱۱۲ ویرایش‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
{{نحش}}
{{نحش}}
{{جعبه باشگاه فوتبال
{{جعبه باشگاه فوتبال
|نام باشگاه = تراکتور
|نام باشگاه = تراکتور آذربایجان
|تصویر = [[پرونده:Tractor F.C. 2019 Logo.svg|200px]]
|تصویر = [[پرونده:Tractor F.C. 2019 Logo.svg|200px]]
|نام کامل = باشگاه فرهنگی ورزشی اقتصادی تراکتور
|نام کامل = باشگاه فرهنگی ورزشی اقتصادی تراکتور آذربایجان
|تأسیس =۱۳۴۹ ({{سن|۱۳۴۹|۱|۱|از تاریخ=خورشیدی}} پیش)<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesi/iranfound.html|عنوان=Iran - List of Foundation Dates|تاریخ بازدید=۲۲ خرداد ۱۳۸۸|نویسنده=زارعی، اصغر |ناشر=[[بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال|Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation]]|زبان=انگلیسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvEbpb14 | تاریخ بایگانی = 15 December 2012}}</ref> با نام ''تراکتورسازی''
|تأسیس =۱۳۴۹ ({{سن|۱۳۴۹|۱|۱|از تاریخ=خورشیدی}} پیش)<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.rsssf.com/tablesi/iranfound.html|عنوان=Iran - List of Foundation Dates|تاریخ بازدید=۲۲ خرداد ۱۳۸۸|نویسنده=زارعی، اصغر |ناشر=[[بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال|Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation]]|زبان=انگلیسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvEbpb14 | تاریخ بایگانی = 15 December 2012}}</ref> با نام ''تراکتورسازی''
|ورزشگاه = [[ورزشگاه یادگار امام تبریز|یادگار امام تبریز]]
|ورزشگاه = [[ورزشگاه یادگار امام تبریز|یادگار امام تبریز]]
خط ۵۱: خط ۵۱:
|شلوارک۳ =
|شلوارک۳ =
|جوراب۳ =
|جوراب۳ =
| فصل جاری = باشگاه فوتبال تراکتور در فصل ۹۹–۱۳۹۸
| فصل جاری = باشگاه فوتبال تراکتور آذربایجان در فصل ۹۹–۱۳۹۸
|آدرس اینترنتی=http://www.tractor-club.com
|آدرس اینترنتی=http://www.tractor-club.com
}}
}}


'''باشگاه فوتبال تراکتور''' که در میان هواداران خود به نام '''تیراختور''' شناخته می‌شود یک [[باشگاه فوتبال]] پرهوادار [[ایران|ایرانی]] در شهر [[تبریز]] است.
'''باشگاه فوتبال تراکتور آذربایجان''' که در میان هواداران خود به نام '''تیراختور''' شناخته می‌شود یک [[باشگاه فوتبال]] پرهوادار [[ایران|ایرانی]] در شهر [[تبریز]] است.
این تیم در سال ۱۳۴۹ با پشتیبانی کارخانهٔ [[تراکتورسازی تبریز|تراکتورسازی]] در شهر [[تبریز]] بنیان‌گذاری شد و از سال ۱۳۸۸ تا اردیبهشت سال ۱۳۹۷ در مالکیت [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه]] عاشورا بود.<ref name="autogenerated1">{{یادکرد وب|نشانی=http://tabriz.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=19284|عنوان=فرمانده سپاه عاشورا اعضای هیئت مدیره باشگاه تراکتورسازی را اعلام کرد |تاریخ بازدید=۲۹ مرداد ۱۳۹۰|تاریخ=۱۱ خرداد ۱۳۹۰|ناشر=[[خبرگزاری ایسنا]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dl7kLo7L | تاریخ بایگانی = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref><ref name="autogenerated3">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1327226|عنوان=اعضای هیئت مدیره باشگاه تراکتورسازی معرفی شدند |تاریخ بازدید=۲۹ مرداد ۱۳۹۰|تاریخ=۱۱ خرداد ۱۳۹۰|ناشر=[[خبرگزاری مهر]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dl7lBR5F | تاریخ بایگانی = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> این باشگاه در خرداد ۱۳۹۷ و در یک مزایده، به [[محمدرضا زنوزی مطلق]] واگذار شد.<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=www.varzesh3.com|نشانی=http://www.varzesh3.com/news/1526237/توافق-نهایی-برای-واگذاری-تراکتور-به-زنوزی|عنوان=توافق نهایی برای واگذاری تراکتور به زنوزی :: ورزش سه|بازبینی=2018-05-27}}</ref>
این تیم در سال ۱۳۴۹ با پشتیبانی کارخانهٔ [[تراکتورسازی تبریز|تراکتورسازی]] در شهر [[تبریز]] بنیان‌گذاری شد و از سال ۱۳۸۸ تا اردیبهشت سال ۱۳۹۷ در مالکیت [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه]] عاشورا بود.<ref name="autogenerated1">{{یادکرد وب|نشانی=http://tabriz.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=19284|عنوان=فرمانده سپاه عاشورا اعضای هیئت مدیره باشگاه تراکتورسازی را اعلام کرد |تاریخ بازدید=۲۹ مرداد ۱۳۹۰|تاریخ=۱۱ خرداد ۱۳۹۰|ناشر=[[خبرگزاری ایسنا]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dl7kLo7L | تاریخ بایگانی = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref><ref name="autogenerated3">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1327226|عنوان=اعضای هیئت مدیره باشگاه تراکتورسازی معرفی شدند |تاریخ بازدید=۲۹ مرداد ۱۳۹۰|تاریخ=۱۱ خرداد ۱۳۹۰|ناشر=[[خبرگزاری مهر]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dl7lBR5F | تاریخ بایگانی = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> این باشگاه در خرداد ۱۳۹۷ و در یک مزایده، به [[محمدرضا زنوزی مطلق]] واگذار شد.<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=www.varzesh3.com|نشانی=http://www.varzesh3.com/news/1526237/توافق-نهایی-برای-واگذاری-تراکتور-به-زنوزی|عنوان=توافق نهایی برای واگذاری تراکتور به زنوزی :: ورزش سه|بازبینی=2018-05-27}}</ref>


خط ۷۷: خط ۷۷:


=== تغییر نام ===
=== تغییر نام ===
از فروردین [[۱۳۹۸]] مدیران و مالک باشگاه در تلاش بودند تا نام باشگاه را تغییر دهند، سرانجام با همت مدیران، موافقت اداره کل ورزش و جوانان آذربایجان شرقی و تأیید [[فیفا]] در ۱ تیر ۱۳۹۸ نام باشگاه تراکتورسازی تبریز به باشگاه تراکتور تغییر یافت.<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=www.rrk.ir|نشانی=http://www.rrk.ir/News/ShowNews.aspx?Code=14671206|عنوان=آگهی تغییرات شرکت فرهنگی ورزشی تراکتور آذربایجان}}</ref><ref>https://www.tarafdari.com/node/1397089</ref><ref>http://www.rrk.ir/News/ShowNews.aspx?Code=14575367</ref>
از فروردین [[۱۳۹۸]] مدیران و مالک باشگاه در تلاش بودند تا نام باشگاه را تغییر دهند، سرانجام با همت مدیران، موافقت اداره کل ورزش و جوانان آذربایجان شرقی و تأیید [[فیفا]] در ۱ تیر ۱۳۹۸ نام باشگاه تراکتورسازی تبریز به باشگاه فرهنگی ورزشی اقتصادی تراکتور آذربایجان تغییر یافت.<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=www.rrk.ir|نشانی=http://www.rrk.ir/News/ShowNews.aspx?Code=14671206|عنوان=آگهی تغییرات شرکت فرهنگی ورزشی تراکتور آذربایجان}}</ref><ref>https://www.tarafdari.com/node/1397089</ref><ref>http://www.rrk.ir/News/ShowNews.aspx?Code=14575367</ref>


== هواداران ==
== هواداران ==
خط ۸۷: خط ۸۷:
با این که باشگاه تراکتور در تبریز قرار دارد، ولی در سراسر ایران هوادار دارد و در بازی‌های خارج از خانه علی‌الخصوص تهران نیز عده زیادی برای تشویق آن‌ها به ورزشگاه می‌روند.
با این که باشگاه تراکتور در تبریز قرار دارد، ولی در سراسر ایران هوادار دارد و در بازی‌های خارج از خانه علی‌الخصوص تهران نیز عده زیادی برای تشویق آن‌ها به ورزشگاه می‌روند.


سایت معتبر ترانسفر مارکت لیستی از پرطرفدارترین‌ تیم‌های باشگاهی جهان را منتشر کرد که باشگاه تراکتور با میانگین 66.833 در هر بازی بالاتر از تیم های آرسنال و رئال مادرید در رده پنجم قرار دارد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.varzesh3.com/news/1640999/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%85%D8%B9-5-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%BE%D8%B1%D8%B7%D8%B1%D9%81%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-(%D8%B9%DA%A9%D8%B3) |عنوان=تراکتور در جمع 5 باشگاه پرطرفدار جهان | ناشر =ورزش 3 |تاریخ = 17 مهر 1398|تاریخ بازبینی=}}</ref> <ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/691958/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D9%BE%D9%86%D8%AC-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%BE%D8%B1%D8%B7%D8%B1%D9%81%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86 |عنوان= ترانسفرمارکت: تراکتور در جمع پنج باشگاه پرطرفدار جهان | ناشر =عصر ایران |تاریخ = 11 مهر 1398|تاریخ بازبینی=}}</ref> <ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.farsnews.com/news/13980711000625/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%84-%D9%88-%D8%B1%D8%A6%D8%A7%D9%84-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%85%D8%B9-5-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%BE%D8%B1%D8%B7%D8%B1%D9%81%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86- |عنوان=تراکتور بالاتر از آرسنال و رئال مادرید در جمع 5 باشگاه پرطرفدار جهان | ناشر =خبرگزاری فارس |تاریخ = 11 مهر 1398|تاریخ بازبینی=}}</ref>
سایت معتبر ترانسفر مارکت لیستی از پرطرفدارترین‌ تیم‌های باشگاهی جهان را منتشر کرد که باشگاه تراکتور با میانگین 66,833 در هر بازی بالاتر از تیم های آرسنال و رئال مادرید در رده پنجم قرار دارد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.varzesh3.com/news/1640999/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%85%D8%B9-5-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%BE%D8%B1%D8%B7%D8%B1%D9%81%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-(%D8%B9%DA%A9%D8%B3) |عنوان=تراکتور در جمع 5 باشگاه پرطرفدار جهان | ناشر =ورزش 3 |تاریخ = 17 مهر 1398|تاریخ بازبینی=}}</ref> <ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/691958/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D9%BE%D9%86%D8%AC-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%BE%D8%B1%D8%B7%D8%B1%D9%81%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86 |عنوان= ترانسفرمارکت: تراکتور در جمع پنج باشگاه پرطرفدار جهان | ناشر =عصر ایران |تاریخ = 11 مهر 1398|تاریخ بازبینی=}}</ref> <ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.farsnews.com/news/13980711000625/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%84-%D9%88-%D8%B1%D8%A6%D8%A7%D9%84-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%85%D8%B9-5-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%BE%D8%B1%D8%B7%D8%B1%D9%81%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86- |عنوان=تراکتور بالاتر از آرسنال و رئال مادرید در جمع 5 باشگاه پرطرفدار جهان | ناشر =خبرگزاری فارس |تاریخ = 11 مهر 1398|تاریخ بازبینی=}}</ref>


«پرشورها» لقبی است که پس از انتخاب هواداران تراکتور به عنوان «پرشورترین هواداران ایران» در [[برنامه نود]] به آن‌ها داده شد و اینک در بیشتر شهرها و محافل ورزشی کشور با این لقب خوانده می‌شوند.<ref name="mehrnews.com">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=971644|عنوان=اتفاقی کم سابقه در ورزشگاه آزادی/ تماشاگران تراکتور بیشتر از پرسپولیس|تاریخ=۴ آبان ۱۳۸۸|نویسنده=|ناشر=[[خبرگزاری مهر]]|زبان=فارسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dl7vx8nG | تاریخ بایگانی = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref><ref name="ReferenceA">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1285860|عنوان=تبریزی‌ها دوباره ورزشگاه آزادی را زنده کردند/ شبه شهرآورد مقابل چشم کی‌روش|تاریخ=۲۱ فروردین ۱۳۹۰|نویسنده=|ناشر=[[خبرگزاری مهر]]|زبان=فارسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dl7xWsaa | تاریخ بایگانی = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref><ref name="tabnak">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.tabnak.ir/fa/pages/?cid=84300|عنوان=استمرار رفتارهای غیرمسئولانه دربارهٔ تراکتورسازی؛ سوءاستفاده علنی از احساسات پاک آذری‌ها |تاریخ بازدید=۲۱ اردیبشهت ۱۳۸۹|تاریخ=۱۳ بهمن ۱۳۸۸ |ناشر=[[وبگاه تابناک|تابناک]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dl7zIIjv | تاریخ بایگانی = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> برخی، شیوهٔ تشویق هواداران این باشگاه را با هواداران فوتبال در [[شرق آسیا]] مقایسه می‌کنند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده=حسینی‌نژاد |نشانی=http://www.ipna.ir/ItemView.aspx?ni=52889|عنوان=زلزله تراختوریها الگوی خروشان لیگ |ناشر=ایپنا |تاریخ=۱۹ شهریور ۱۳۹۰ |تاریخ بازبینی=۶ مرداد ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dl83JXf4 | تاریخ بایگانی = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> در سال ۲۰۱۹ هواداران تراکتور رتبه پنجم برترین هواداران از نظر حمایت در بازی های خانگی را پس از تیم های [[بروسیا دورتموند]]، [[بارسلونا]]، [[بایرن مونیخ]] و [[منچستر یونایتد]] توسط سایت ترانسفر مارکت به دست آوردند و از هواداران تیم هایی همچون [[باشگاه فوتبال آرسنال|آرسنال]] و [[باشگاه فوتبال رئال مادرید|رئال مادرید]] نیز بالاتر قرار گرفتند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.varzesh3.com/news/1640999/تراکتور-در-جمع-5-باشگاه-پرطرفدار-جهان-(عکس)|وبگاه=www.varzesh3.com|بازبینی=2019-10-04}}</ref> <ref>https://www.asriran.com/fa/news/691958</ref> <ref>https://www.instagram.com/p/B3JuiL4FIh7/</ref>
«پرشورها» لقبی است که پس از انتخاب هواداران تراکتور به عنوان «پرشورترین هواداران ایران» در [[برنامه نود]] به آن‌ها داده شد و اینک در بیشتر شهرها و محافل ورزشی کشور با این لقب خوانده می‌شوند.<ref name="mehrnews.com">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=971644|عنوان=اتفاقی کم سابقه در ورزشگاه آزادی/ تماشاگران تراکتور بیشتر از پرسپولیس|تاریخ=۴ آبان ۱۳۸۸|نویسنده=|ناشر=[[خبرگزاری مهر]]|زبان=فارسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dl7vx8nG | تاریخ بایگانی = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref><ref name="ReferenceA">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1285860|عنوان=تبریزی‌ها دوباره ورزشگاه آزادی را زنده کردند/ شبه شهرآورد مقابل چشم کی‌روش|تاریخ=۲۱ فروردین ۱۳۹۰|نویسنده=|ناشر=[[خبرگزاری مهر]]|زبان=فارسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dl7xWsaa | تاریخ بایگانی = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref><ref name="tabnak">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.tabnak.ir/fa/pages/?cid=84300|عنوان=استمرار رفتارهای غیرمسئولانه دربارهٔ تراکتورسازی؛ سوءاستفاده علنی از احساسات پاک آذری‌ها |تاریخ بازدید=۲۱ اردیبشهت ۱۳۸۹|تاریخ=۱۳ بهمن ۱۳۸۸ |ناشر=[[وبگاه تابناک|تابناک]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dl7zIIjv | تاریخ بایگانی = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> برخی، شیوهٔ تشویق هواداران این باشگاه را با هواداران فوتبال در [[شرق آسیا]] مقایسه می‌کنند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده=حسینی‌نژاد |نشانی=http://www.ipna.ir/ItemView.aspx?ni=52889|عنوان=زلزله تراختوریها الگوی خروشان لیگ |ناشر=ایپنا |تاریخ=۱۹ شهریور ۱۳۹۰ |تاریخ بازبینی=۶ مرداد ۱۳۹۱| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dl83JXf4 | تاریخ بایگانی = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> در سال ۲۰۱۹ هواداران تراکتور رتبه پنجم برترین هواداران از نظر حمایت در بازی های خانگی را پس از تیم های [[بروسیا دورتموند]]، [[بارسلونا]]، [[بایرن مونیخ]] و [[منچستر یونایتد]] توسط سایت ترانسفر مارکت به دست آوردند و از هواداران تیم هایی همچون [[باشگاه فوتبال آرسنال|آرسنال]] و [[باشگاه فوتبال رئال مادرید|رئال مادرید]] نیز بالاتر قرار گرفتند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.varzesh3.com/news/1640999/تراکتور-در-جمع-5-باشگاه-پرطرفدار-جهان-(عکس)|وبگاه=www.varzesh3.com|بازبینی=2019-10-04}}</ref> <ref>https://www.asriran.com/fa/news/691958</ref> <ref>https://www.instagram.com/p/B3JuiL4FIh7/</ref>
خط ۹۷: خط ۹۷:
با اینکه تراکتور تنها یک باشگاه ورزشی است، اما امروزه برای هوادران این تیم در [[ایران]] جذابیتی فراتر از این دارد و به پدیده‌ای اجتماعی و [[ناسیونالیستی]] بدل شده‌است؛<ref name="goal"/><ref name="rz1">{{یادکرد وب|نشانی=http://zamaaneh.com/humanrights/2010/02/post_525.html |عنوان=گزارشی در بارهٔ تیم تراکتورسازی تبریز؛ «یاشاسین تراکتور»|تاریخ بازدید=۲۱ اردیبشهت ۱۳۸۹|نویسنده=روزبه، اردوان|تاریخ=۱ اسفند ۱۳۸۸ |ناشر=[[رادیو زمانه]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvEirIan | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> درصد بالایی از طرفداران، چندان به بازی فوتبال و نتایج‌اش کار ندارند و به دنبال یک تجمع بی‌خطر هستند تا وجود خود را ابراز کنند، بگونه‌ای که برخی از هواداران تراکتور رابطه خود و آذربایجان را با [[باشگاه فوتبال بارسلونا]] و [[کاتالونیا]] مقایسه می‌کنند؛<ref name="goal"/><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ahrabnews.com/vdcj.ievfuqexosfzu.html|عنوان=تراکتورسازی؛ بارسلونا و بلکبرن تبریز |تاریخ بازدید=۲ فوریه ۲۰۱۱|نویسنده=|تاریخ=|ناشر=احراب نیوز| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dl855STk | تاریخ بایگانی = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.tabnak.ir/fa/news/143344|عنوان=تراختور، بارسلونا و فردوسی پور! |تاریخ بازدید=۲ فوریه ۲۰۱۱|نویسنده=|تاریخ=۲۹ دی ۱۳۸۹ |ناشر=تابناک| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dl61BWwI | تاریخ بایگانی = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> عده‌ای این مقایسه را منتسب به گروهای تجزیه طلب و [[پان‌ترکیسم|پان ترک]] می‌داند.<ref name="tabnak"/>
با اینکه تراکتور تنها یک باشگاه ورزشی است، اما امروزه برای هوادران این تیم در [[ایران]] جذابیتی فراتر از این دارد و به پدیده‌ای اجتماعی و [[ناسیونالیستی]] بدل شده‌است؛<ref name="goal"/><ref name="rz1">{{یادکرد وب|نشانی=http://zamaaneh.com/humanrights/2010/02/post_525.html |عنوان=گزارشی در بارهٔ تیم تراکتورسازی تبریز؛ «یاشاسین تراکتور»|تاریخ بازدید=۲۱ اردیبشهت ۱۳۸۹|نویسنده=روزبه، اردوان|تاریخ=۱ اسفند ۱۳۸۸ |ناشر=[[رادیو زمانه]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvEirIan | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> درصد بالایی از طرفداران، چندان به بازی فوتبال و نتایج‌اش کار ندارند و به دنبال یک تجمع بی‌خطر هستند تا وجود خود را ابراز کنند، بگونه‌ای که برخی از هواداران تراکتور رابطه خود و آذربایجان را با [[باشگاه فوتبال بارسلونا]] و [[کاتالونیا]] مقایسه می‌کنند؛<ref name="goal"/><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ahrabnews.com/vdcj.ievfuqexosfzu.html|عنوان=تراکتورسازی؛ بارسلونا و بلکبرن تبریز |تاریخ بازدید=۲ فوریه ۲۰۱۱|نویسنده=|تاریخ=|ناشر=احراب نیوز| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dl855STk | تاریخ بایگانی = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.tabnak.ir/fa/news/143344|عنوان=تراختور، بارسلونا و فردوسی پور! |تاریخ بازدید=۲ فوریه ۲۰۱۱|نویسنده=|تاریخ=۲۹ دی ۱۳۸۹ |ناشر=تابناک| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dl61BWwI | تاریخ بایگانی = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> عده‌ای این مقایسه را منتسب به گروهای تجزیه طلب و [[پان‌ترکیسم|پان ترک]] می‌داند.<ref name="tabnak"/>


علاوه بر این، بازی‌های این تیم به‌طور ضمنی صحنه استفاده برخی از گروه‌های قوم گرا و [[پان‌ترکیسم|پان‌ترک]] شده‌است.<ref name="tabnak"/><ref name="rz1"/> این حرکات عمدتاً شامل سردادن شعارها و بردن پارچه نوشته‌هایی قوم گرایانه بوده و در مواقعی هم مضامینی در حمایت از کشورهای ترکیه و جمهوری آذربایجان داشته‌است،<ref name="rz1"/><ref name="dw1">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.dw-world.de/dw/article/0,,4990718,00.html|عنوان=بازداشت طرفداران تراکتورسازی در بازی مقابل صبای قم|تاریخ بازدید=۲۱ اردیبشهت ۱۳۸۹|نویسنده=بهمنش، بابک |نویسندگان دیگر=اشرفیان، فرید |تاریخ=۷ دسامبر ۲۰۰۹ |ناشر=[[دویچه وله]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvEsGvnC | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> حتی شماری از هواداران تراکتور در مقاطعی، شعار «[[تحریف نام خلیج فارس|خلیج عربی]]» سر داده‌اند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://radiozamaneh2.vps.redbee.nl/society/haftkoocheh/2011/04/01/2925| عنوان =فوتبالِ با سیاست نمی‌خواهیم | تاریخ بازدید = ۱۷ مهر ۱۳۹۰| نویسنده = مغموم، اسفندیار | تاریخ =۱ اسفند ۱۳۹۰ | ناشر = رادیو زمانه |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6Cjq5uLz4 |تاریخ بایگانی=۷ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.goal.com/iran/news/1825/ایران/2010/09/18/2125068/دایی-انها-که-توهین-کردند-خودشان-بی-غیرت-هستند-در-تبریز-کسی|عنوان=دایی: آن‌ها که توهین کردند خودشان بی غیرت هستند/ در تبریز کسی برای فوتبال به ورزشگاه نمی‌آید |تاریخ بازدید=۲۶ دسامبر ۲۰۱۱|نویسنده=|تاریخ=۱۸ سپتامبر ۲۰۱۰ |ناشر=گل دات کام| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvEtlal4 | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> این رویکردها در مواردی از طرف محافل ورزشی، سیاسی و بخشی از خود مردم آذربایجان مورد انتقاد قرار گرفته‌اند، این موضوع نمودهای سیاسی هم داشته و در میان مسئولان سیاسی حکومت ایران حساسیت ایجاد کرده‌است.<ref name="dw2">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.dw-world.de/dw/article/0,,5349610,00.html|عنوان=دوست دارم مردم آذربایجان را شاد ببینم |تاریخ بازدید=۲۱ اردیبشهت ۱۳۸۹|نویسنده=قهاری، کیواندخت|نویسندگان دیگر=ملک، مصطفی |تاریخ=۱۲ مارچ ۲۰۱۰|ناشر=[[دویچه وله]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvEt7yvV | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> واکنش‌های حکومت به این‌گونه مسائل در میان هواداران تراکتور، به دستگیری،<ref name="dw1"/><ref name="dw2"/> درگیری میان مأموران امنیتی و شعاردهندگان،<ref name="dw1"/><ref name="rz2"/> جمع برخی پارچه نوشته‌ها از ورزشگاه و برخی پوسترهای تراکتور از چاپخانه‌ها<ref name="rz2">{{یادکرد وب|نشانی=http://zamaaneh.com/special/2010/01/post_1044.html |عنوان=قانونی نانوشته؛ ترکی ننویسید!|تاریخ بازدید=۲۱ اردیبشهت ۱۳۸۹|نویسنده=روزبه، اردوان|تاریخ=۲۶ دی ۱۳۸۸ |ناشر=[[رادیو زمانه]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvEuKg4t | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> انجامیده‌است.<ref name="dw2"/><ref name="rz2"/>{{سخ}}
علاوه بر این، بازی‌های این تیم به‌طور ضمنی صحنه استفاده برخی از گروه‌های هویت طلب شده‌است.<ref name="tabnak"/><ref name="rz1"/> این حرکات عمدتاً شامل سردادن شعارها و بردن پارچه نوشته‌هایی هویت طلبانه بوده و در مواقعی هم مضامینی در حمایت از کشورهای ترکیه و جمهوری آذربایجان داشته‌است،<ref name="rz1"/><ref name="dw1">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.dw-world.de/dw/article/0,,4990718,00.html|عنوان=بازداشت طرفداران تراکتورسازی در بازی مقابل صبای قم|تاریخ بازدید=۲۱ اردیبشهت ۱۳۸۹|نویسنده=بهمنش، بابک |نویسندگان دیگر=اشرفیان، فرید |تاریخ=۷ دسامبر ۲۰۰۹ |ناشر=[[دویچه وله]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvEsGvnC | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> حتی شماری از هواداران تراکتور در مقاطعی، شعار «[[تحریف نام خلیج فارس|خلیج عربی]]» سر داده‌اند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://radiozamaneh2.vps.redbee.nl/society/haftkoocheh/2011/04/01/2925| عنوان =فوتبالِ با سیاست نمی‌خواهیم | تاریخ بازدید = ۱۷ مهر ۱۳۹۰| نویسنده = مغموم، اسفندیار | تاریخ =۱ اسفند ۱۳۹۰ | ناشر = رادیو زمانه |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6Cjq5uLz4 |تاریخ بایگانی=۷ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.goal.com/iran/news/1825/ایران/2010/09/18/2125068/دایی-انها-که-توهین-کردند-خودشان-بی-غیرت-هستند-در-تبریز-کسی|عنوان=دایی: آن‌ها که توهین کردند خودشان بی غیرت هستند/ در تبریز کسی برای فوتبال به ورزشگاه نمی‌آید |تاریخ بازدید=۲۶ دسامبر ۲۰۱۱|نویسنده=|تاریخ=۱۸ سپتامبر ۲۰۱۰ |ناشر=گل دات کام| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvEtlal4 | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> این رویکردها در مواردی از طرف محافل ورزشی، سیاسی و بخشی از خود مردم آذربایجان مورد انتقاد قرار گرفته‌اند، این موضوع نمودهای سیاسی هم داشته و در میان مسئولان سیاسی حکومت ایران حساسیت ایجاد کرده‌است.<ref name="dw2">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.dw-world.de/dw/article/0,,5349610,00.html|عنوان=دوست دارم مردم آذربایجان را شاد ببینم |تاریخ بازدید=۲۱ اردیبشهت ۱۳۸۹|نویسنده=قهاری، کیواندخت|نویسندگان دیگر=ملک، مصطفی |تاریخ=۱۲ مارچ ۲۰۱۰|ناشر=[[دویچه وله]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvEt7yvV | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> واکنش‌های حکومت به این‌گونه مسائل در میان هواداران تراکتور، به دستگیری،<ref name="dw1"/><ref name="dw2"/> درگیری میان مأموران امنیتی و شعاردهندگان،<ref name="dw1"/><ref name="rz2"/> جمع برخی پارچه نوشته‌ها از ورزشگاه و برخی پوسترهای تراکتور از چاپخانه‌ها<ref name="rz2">{{یادکرد وب|نشانی=http://zamaaneh.com/special/2010/01/post_1044.html |عنوان=قانونی نانوشته؛ ترکی ننویسید!|تاریخ بازدید=۲۱ اردیبشهت ۱۳۸۹|نویسنده=روزبه، اردوان|تاریخ=۲۶ دی ۱۳۸۸ |ناشر=[[رادیو زمانه]]| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvEuKg4t | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> انجامیده‌است.<ref name="dw2"/><ref name="rz2"/>{{سخ}}
در جریان نقل و انتقالات لیگ شانزدهم، مدیرعامل باشگاه تراکتور [[مصطفی آجرلو]] خبر از عقد قراردادی دو ساله با [[وارازداد هارویان]] مدافع میانی تیم ملی [[ارمنستان]] داد؛ ولی با گذشت ۱۲ ساعت از این اتفاق مدیرعامل باشگاه تراکتور با انتشار مطلبی در اینستاگرامش اعلام کرد از جذب هارویان منصرف شدند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.varzesh3.com/news/1331683/انصراف-عجیب-تراکتور-از-جذب-مدافع-ارمنی!|عنوان=انصراف عجیب تراکتور از جذب مدافع ارمنی! ||تاریخ=۱۸ خرداد ۱۳۹۵ |ناشر=[[ورزش سه]]|}}</ref> آجرلو دلیل این اقدام را وحدت آذری‌ها و در پاسخ به اعتراض عده‌ای از هواداران تیم اعلام کرد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.tractor-club.com/news/n-1824/سرخ‌پوش-شدن-بازیکن-ارمنستانی-منتفی-شد|عنوان=سرخ‌پوش شدن بازیکن ارمنستانی منتفی شد|تاریخ بازدید=|نویسنده=|تاریخ=۱۸ خرداد ۱۳۹۵|ناشر=وب سایت رسمی باشگاه تراکتورسازی|7=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161014025714/http://tractor-club.com/news/n-1824/سرخ‌پوش-شدن-بازیکن-ارمنستانی-منتفی-شد|archivedate=۱۴ اکتبر ۲۰۱۶|dead-url=yes}}</ref> این اقدام به دلیل شائبه‌هایی در مورد [[نژادپرستی]] و دخالت سیاست در ورزش، از سوی برخی دیگر از هواداران تراکتور و رسانه‌ها مورد انتقاد قرار گرفت.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://isport.ir/fa/content/220460/دیسلایک-نژادپرستی-در-تراکتورسازی|عنوان=دیسلایک: نژادپرستی در تراکتورسازی! |تاریخ=۱۸ خرداد ۱۳۹۵ |ناشر=آی اسپرت|}}</ref>
در جریان نقل و انتقالات لیگ شانزدهم، مدیرعامل باشگاه تراکتور [[مصطفی آجرلو]] خبر از عقد قراردادی دو ساله با [[وارازداد هارویان]] مدافع میانی تیم ملی [[ارمنستان]] داد؛ ولی با گذشت ۱۲ ساعت از این اتفاق مدیرعامل باشگاه تراکتور با انتشار مطلبی در اینستاگرامش اعلام کرد از جذب هارویان منصرف شدند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.varzesh3.com/news/1331683/انصراف-عجیب-تراکتور-از-جذب-مدافع-ارمنی!|عنوان=انصراف عجیب تراکتور از جذب مدافع ارمنی! ||تاریخ=۱۸ خرداد ۱۳۹۵ |ناشر=[[ورزش سه]]|}}</ref> آجرلو دلیل این اقدام را وحدت ترکها و در پاسخ به اعتراض عده‌ای از هواداران تیم اعلام کرد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.tractor-club.com/news/n-1824/سرخ‌پوش-شدن-بازیکن-ارمنستانی-منتفی-شد|عنوان=سرخ‌پوش شدن بازیکن ارمنستانی منتفی شد|تاریخ بازدید=|نویسنده=|تاریخ=۱۸ خرداد ۱۳۹۵|ناشر=وب سایت رسمی باشگاه تراکتورسازی|7=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161014025714/http://tractor-club.com/news/n-1824/سرخ‌پوش-شدن-بازیکن-ارمنستانی-منتفی-شد|archivedate=۱۴ اکتبر ۲۰۱۶|dead-url=yes}}</ref> این اقدام به دلیل شائبه‌هایی در مورد [[نژادپرستی]] و دخالت سیاست در ورزش، از سوی برخی دیگر از هواداران تراکتور و رسانه‌ها مورد انتقاد قرار گرفت. هر چند توجه به سابقه تجاوز وحشیانه ارامنه به خاک آذربایجان در قضاوت این امر ضرورس است. <ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://isport.ir/fa/content/220460/دیسلایک-نژادپرستی-در-تراکتورسازی|عنوان=دیسلایک: نژادپرستی در تراکتورسازی! |تاریخ=۱۸ خرداد ۱۳۹۵ |ناشر=آی اسپرت|}}</ref>


=== زنان هوادار تراکتور ===
=== زنان هوادار تراکتور ===
خط ۱۰۴: خط ۱۰۴:
در دیدار دو تیم تراکتور و [[باشگاه فوتبال پرسپولیس تهران|پرسپولیس]]، از دور برگشت رقابت‌های [[لیگ برتر فوتبال ایران ۸۹-۸۸|لیگ نهم]]، تعدادی از زنان [[تبریز|تبریزی]]، با حضور در استادیوم، خواهان ورود به ورزشگاه جهت تماشای بازی شدند. این هواداران، با مشاهده جلوگیری نیروهای امنیتی از ورود آن‌ها به ورزشگاه، با رفتن به تپه‌های مشرف به زمین چمن، به تماشای بازی پرداختند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.khabaronline.ir/news-55215.aspx |عنوان=زنان و کودکان تماشاگران ویژه تراکتورسازی و پرسپولیس |نویسنده=|تاریخ بازدید=|تاریخ=۲۷ فروردین ۱۳۸۹ |ناشر=خبر آنلاین|صفحه=|زبان=فارسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvEw7cKt | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref>
در دیدار دو تیم تراکتور و [[باشگاه فوتبال پرسپولیس تهران|پرسپولیس]]، از دور برگشت رقابت‌های [[لیگ برتر فوتبال ایران ۸۹-۸۸|لیگ نهم]]، تعدادی از زنان [[تبریز|تبریزی]]، با حضور در استادیوم، خواهان ورود به ورزشگاه جهت تماشای بازی شدند. این هواداران، با مشاهده جلوگیری نیروهای امنیتی از ورود آن‌ها به ورزشگاه، با رفتن به تپه‌های مشرف به زمین چمن، به تماشای بازی پرداختند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.khabaronline.ir/news-55215.aspx |عنوان=زنان و کودکان تماشاگران ویژه تراکتورسازی و پرسپولیس |نویسنده=|تاریخ بازدید=|تاریخ=۲۷ فروردین ۱۳۸۹ |ناشر=خبر آنلاین|صفحه=|زبان=فارسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvEw7cKt | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref>


=== تراکتور و دریاچه ارومیه ===
=== تراکتور و دریاچه اورمیه ===
هواداران این تیم همچنین در طی چند بازی شعارهایی دربارهٔ خشک شدن [[دریاچه ارومیه]] سر داده و عده‌ای از آنان با پرچم‌های این تیم در ساحل دریاچه حاضر شده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.goal.com/iran/news/1825/ایران/2011/08/22/2630973/داستان-دریاچه-و-تراکتور-محیط-زیست-از-زبان-فوتبال |عنوان=داستان دریاچه و تراکتور!-محیط زیست از زبان فوتبال |نویسنده=نیما سبک روحیه |تاریخ بازدید=|تاریخ=۲۲ آگوست ۲۰۱۱ |ناشر=گل دات کام|صفحه=|زبان=| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6J4HI9jha | تاریخ بایگانی = ۲۲ اوت ۲۰۱۳}}</ref> تراکتور به کمپین «به امید احیای دریاچه ارومیه» پیوسته‌است و در لیگ شانزدهم با شعارهایی با مضمون حمایت از احیای [[دریاچه ارومیه]] به میدان می‌رود.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.isport.ir/fa/content/235921/پنج-فریم-از-پنج-اتفاق-خوب-هفتهشعار-تراکتوریها-و-جوانان-آبادانی |عنوان=پنج فریم از پنج اتفاق خوب هفته:شعار تراکتوری‌ها و جوانان آبادانی
هواداران این تیم همچنین در طی چند بازی شعارهایی دربارهٔ خشک شدن [[دریاچه ارومیه]] سر داده و عده‌ای از آنان با پرچم‌های این تیم در ساحل دریاچه حاضر شده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.goal.com/iran/news/1825/ایران/2011/08/22/2630973/داستان-دریاچه-و-تراکتور-محیط-زیست-از-زبان-فوتبال |عنوان=داستان دریاچه و تراکتور!-محیط زیست از زبان فوتبال |نویسنده=نیما سبک روحیه |تاریخ بازدید=|تاریخ=۲۲ آگوست ۲۰۱۱ |ناشر=گل دات کام|صفحه=|زبان=| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6J4HI9jha | تاریخ بایگانی = ۲۲ اوت ۲۰۱۳}}</ref> تراکتور به کمپین «به امید احیای دریاچه ارومیه» پیوسته‌است و در لیگ شانزدهم با شعارهایی با مضمون حمایت از احیای [[دریاچه ارومیه]] به میدان می‌رود.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.isport.ir/fa/content/235921/پنج-فریم-از-پنج-اتفاق-خوب-هفتهشعار-تراکتوریها-و-جوانان-آبادانی |عنوان=پنج فریم از پنج اتفاق خوب هفته:شعار تراکتوری‌ها و جوانان آبادانی
|نویسنده= |تاریخ بازدید=|تاریخ=۶ مرداد ۱۳۹۴ |ناشر=آی اسپرت}}</ref>
|نویسنده= |تاریخ بازدید=|تاریخ=۶ مرداد ۱۳۹۴ |ناشر=آی اسپرت}}</ref>
خط ۱۴۴: خط ۱۴۴:
=== پرسپولیس ===
=== پرسپولیس ===
[[پرونده:Karrar Jassim-July 2011.JPG|انگشتدان|چپ|220px|[[کرار جاسم]]-زننده گل پیروزی تراکتور در برابر [[باشگاه فوتبال پرسپولیس|پرسپولیس]] در بازی جنجالی هفته هجدهم [[لیگ برتر فوتبال ایران ۹۰–۱۳۸۹|لیگ دهم]]]]
[[پرونده:Karrar Jassim-July 2011.JPG|انگشتدان|چپ|220px|[[کرار جاسم]]-زننده گل پیروزی تراکتور در برابر [[باشگاه فوتبال پرسپولیس|پرسپولیس]] در بازی جنجالی هفته هجدهم [[لیگ برتر فوتبال ایران ۹۰–۱۳۸۹|لیگ دهم]]]]
بازی تراکتور و پرسپولیس، برای سالیان یک رقابت حساس و پر تماشاگر بوده‌است. در جام تخت جمشید و بعد تر در دهه‌های ۶۰ و ۷۰، پرسپولیس به عنوان یکی از قطب‌های فوتبال ایران، عموماً در برابر تراکتور پیروز بود، با این همه این شرایط بعد از قدرت گرفتن تراکتور کاملاً تغییر کرد. اولین برد تراکتور در برابر پرسپولیس و در دهه ۸۰، در هفته هجدهم [[لیگ برتر فوتبال ایران ۹۰–۱۳۸۹|لیگ دهم]]، به دست آمد. در این بازی تراکتور موفق شد با گل [[کرار جاسم]]، [[باشگاه فوتبال پرسپولیس|پرسپولیس]] را پس از ۱۷ سال شکست دهد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.goal.com/iran/news/1825/ایران/2010/12/09/2253333/تراکتور-1ـ-پرسپولیس-صفر-تراکتور-رکورد-17-ساله-را-شکست |عنوان=تراکتور ۱ـ پرسپولیس صفر؛ تراکتور رکورد ۱۷ ساله را شکست |نویسنده=|تاریخ بازدید=|تاریخ=۹ دسامبر ۲۰۱۰|ناشر=وبگاه گل|صفحه=|زبان=فارسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvFBTXnR | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> [[خداداد افشاریان]] داور میدان، این رقابت را سخت‌ترین بازی عمرش دانست. [[کرار جاسم]]، ستاره آن فصل تراکتور در این بازی به دلیل نواختن سیلی به گوش [[محسن خانبان]] کمک داور بازی اخراج شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.davaran.ir/1389/09/افشاریان-سخت-ترین-قضاوت-عمرم-بازی-تراک.html/|عنوان=افشاریان: سخت‌ترین قضاوت عمرم بازی تراکتور و پرسپولیس بود|نویسنده=|تاریخ بازدید=|تاریخ=۲۳ آذر ۱۳۸۹|ناشر=سایت داوران ایران|صفحه=|زبان=فارسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dl8byUu6 | تاریخ بایگانی = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> تراکتور در بازه هفته هجدهم [[لیگ برتر فوتبال ایران ۹۰–۱۳۸۹|لیگ دهم]] تا هفته سی و چهارم [[لیگ برتر فوتبال ایران ۹۲–۱۳۹۱|لیگ دوازدهم]]، پنج برد متوالی شامل یک برد چهار بر یک در هفته سی و دوم در [[لیگ برتر فوتبال ایران ۹۱–۱۳۹۰|لیگ یازدهم]] برابر پرسپولیس به دست آورده‌است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی http://hamshahrionline.ir/news-152790.aspx| عنوان = آرامش در پرسپولیس دوام نیاورد| نویسنده = | تاریخ بازدید = | تاریخ = ۱۱ آذر ۱۳۹۰| ناشر = همشهری آنلاین| صفحه = | زبان = فارسی}}</ref> در ۱۰ بازی آخر دو تیم، تراکتور ۸ بار موفق به شکست پرسپولیس شده‌است که یک رکورد در فوتبال ایران است چرا که هیچ تیمی موفق به کسب ۸۰ درصد پیروزی در ۱۰ بازی مقابل پرسپولیس نشده‌است. پرسپولیس از سال ۸۱ تا سال ۹۴ موفق به شکست دادن تراکتور در تبریز نشده بود.<ref>{{یادکرد وب| نشانی=http://90tv.ir/news/72605/8-برد-در-11-بازی-برای-تبریزی-ها-تراکتور-گربه-قرمز-و-سیاه-پرسپولیس| عنوان = ۸ برد در ۱۱ بازی برای تبریزی ها| نویسنده = | تاریخ بازدید = | تاریخ = ۱۷ اسفند ۱۳۹۳| ناشر = پایگاه رسمی برنامه نود| صفحه = | زبان = فارسی}}</ref>
بازی تراکتور و پرسپولیس، برای سالیان یک رقابت حساس و پر تماشاگر بوده‌است. در جام تخت جمشید و بعد تر در دهه‌های ۶۰ و ۷۰، پرسپولیس به عنوان یکی از قطب‌های فوتبال ایران که تحت حمایت غیررسمی نهادهای ناظر بر ورزش بود، عموماً در برابر تراکتور پیروز بود، با این همه این شرایط بعد از قدرت گرفتن تراکتور کاملاً تغییر کرد. اولین برد تراکتور در برابر پرسپولیس و در دهه ۸۰، در هفته هجدهم [[لیگ برتر فوتبال ایران ۹۰–۱۳۸۹|لیگ دهم]]، به دست آمد. در این بازی تراکتور موفق شد با گل [[کرار جاسم]]، [[باشگاه فوتبال پرسپولیس|پرسپولیس]] را پس از ۱۷ سال شکست دهد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.goal.com/iran/news/1825/ایران/2010/12/09/2253333/تراکتور-1ـ-پرسپولیس-صفر-تراکتور-رکورد-17-ساله-را-شکست |عنوان=تراکتور ۱ـ پرسپولیس صفر؛ تراکتور رکورد ۱۷ ساله را شکست |نویسنده=|تاریخ بازدید=|تاریخ=۹ دسامبر ۲۰۱۰|ناشر=وبگاه گل|صفحه=|زبان=فارسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6CvFBTXnR | تاریخ بایگانی = ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> [[خداداد افشاریان]] داور میدان، این رقابت را سخت‌ترین بازی عمرش دانست. [[کرار جاسم]]، ستاره آن فصل تراکتور در این بازی به دلیل نواختن سیلی به گوش [[محسن خانبان]] کمک داور بازی اخراج شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.davaran.ir/1389/09/افشاریان-سخت-ترین-قضاوت-عمرم-بازی-تراک.html/|عنوان=افشاریان: سخت‌ترین قضاوت عمرم بازی تراکتور و پرسپولیس بود|نویسنده=|تاریخ بازدید=|تاریخ=۲۳ آذر ۱۳۸۹|ناشر=سایت داوران ایران|صفحه=|زبان=فارسی| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6Dl8byUu6 | تاریخ بایگانی = ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳}}</ref> تراکتور در بازه هفته هجدهم [[لیگ برتر فوتبال ایران ۹۰–۱۳۸۹|لیگ دهم]] تا هفته سی و چهارم [[لیگ برتر فوتبال ایران ۹۲–۱۳۹۱|لیگ دوازدهم]]، پنج برد متوالی شامل یک برد چهار بر یک در هفته سی و دوم در [[لیگ برتر فوتبال ایران ۹۱–۱۳۹۰|لیگ یازدهم]] برابر پرسپولیس به دست آورده‌است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی http://hamshahrionline.ir/news-152790.aspx| عنوان = آرامش در پرسپولیس دوام نیاورد| نویسنده = | تاریخ بازدید = | تاریخ = ۱۱ آذر ۱۳۹۰| ناشر = همشهری آنلاین| صفحه = | زبان = فارسی}}</ref> در ۱۰ بازی آخر دو تیم، تراکتور ۸ بار موفق به شکست پرسپولیس شده‌است که یک رکورد در فوتبال ایران است چرا که هیچ تیمی موفق به کسب ۸۰ درصد پیروزی در ۱۰ بازی مقابل پرسپولیس نشده‌است. پرسپولیس از سال ۸۱ تا سال ۹۴ موفق به شکست دادن تراکتور در تبریز نشده بود.<ref>{{یادکرد وب| نشانی=http://90tv.ir/news/72605/8-برد-در-11-بازی-برای-تبریزی-ها-تراکتور-گربه-قرمز-و-سیاه-پرسپولیس| عنوان = ۸ برد در ۱۱ بازی برای تبریزی ها| نویسنده = | تاریخ بازدید = | تاریخ = ۱۷ اسفند ۱۳۹۳| ناشر = پایگاه رسمی برنامه نود| صفحه = | زبان = فارسی}}</ref>


=== استقلال ===
=== استقلال ===

نسخهٔ ‏۱۴ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۷:۲۳

تراکتور آذربایجان
پرونده:Tractor F.C. 2019 Logo.svg
نام کاملباشگاه فرهنگی ورزشی اقتصادی تراکتور آذربایجان
لقب‌(ها)تیراختور[۱][۲]
تراکتوری‌ها[۳]
گرگ‌های سرخ[۴][۵][۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴]
پرشورها[۱۵]
تاریخ بنیان‌گذاری۱۳۴۹ (۵۴ سال پیش)[۱۶] با نام تراکتورسازی
نام ورزشگاهیادگار امام تبریز
گنجایش۶۶٬۸۳۳ نفر[۱۷][۱۸][۱۹]
مالکایران محمدرضا زنوزی مطلق
مدیرعاملایران غلامرضا صادقیان
سرمربیترکیه مصطفی دنیزلی
لیگلیگ برتر خلیج فارس
۹۸–۱۳۹۷۵اُم
وبگاه
فصل جاری

باشگاه فوتبال تراکتور آذربایجان که در میان هواداران خود به نام تیراختور شناخته می‌شود یک باشگاه فوتبال پرهوادار ایرانی در شهر تبریز است. این تیم در سال ۱۳۴۹ با پشتیبانی کارخانهٔ تراکتورسازی در شهر تبریز بنیان‌گذاری شد و از سال ۱۳۸۸ تا اردیبهشت سال ۱۳۹۷ در مالکیت سپاه عاشورا بود.[۲۰][۲۱] این باشگاه در خرداد ۱۳۹۷ و در یک مزایده، به محمدرضا زنوزی مطلق واگذار شد.[۲۲]

تاریخچه

پیش از انقلاب

تیم فوتبال تراکتور-جام تخت جمشید ۱۳۵۴

تراکتور در سال ۱۳۵۴ به جام تخت جمشید صعود کرد. آنان در جام تخت جمشید ۱۳۵۴ شرکت کردند و در میان ۱۶ تیم، در جایگاه شانزدهم ایستاده، به دستهٔ پایین‌تر سقوط کردند. پس از یک سال دوری از سطح اول لیگ فوتبال ایران، آنان در جام تخت جمشید ۱۳۵۶ شرکت کرده و جایگاه پنجم را کسب کردند. در این دوران، سرمربی تراکتور حسین فکری بود و بازیکنانی چون پرویز مظلومی، عباس کارگر و ابراهیم کیان‌طهماسبی در این تیم بازی می‌کردند.[۱] تراکتور در جام تخت جمشید ۱۳۵۷ هم حاضر بود و تا پیش از تعطیلی مسابقات به دلیل وقوع انقلاب ۱۳۵۷، در جایگاه نهم جدول بودند.[۲۳] این باشگاه در جام حذفی ۱۳۵۶ -که اولین دوره جام حذفی بود- نیز به فینال راه یافت؛ اما در بازی پایانی، نتیجه را به ملوان بندرانزلی باخته و نایب‌قهرمان شد. در این سال‌ها ماشین‌سازی نیز به عنوان تیمی از شهر تبریز و قدرتی موازی با تراکتور در فوتبال ایران حاضر بود.[۱]

دهه ۱۳۶۰

در دهه ۱۳۶۰ به دلیل وقوع جنگ ایران و عراق، لیگ فوتبال ایران تعطیل بود و تنها جام‌های استانی برگزار می‌شد و تراکتور در لیگ فوتبال تبریز بازی می‌کرد. در سال ۱۳۶۵، منتخب تبریز متشکل از بازیکنان تراکتور و ماشین‌سازی به فینال لیگ استانی قدس راه یافت، ولی از تیم استان اصفهان شکست خورد و دوم شد. در این دهه بازیکنانی مانند احد شیخ لاری، حسین قوی‌فکر، غلامرضا باغ‌آبادی و امیر داداش‌ضیایی بازیکنان برجسته تراکتور بودند که در تیم ملی فوتبال ایران نیز بازی کردند. در سالیان پایانی این دهه، واسیلی گوجا مربی اهل رومانی به تراکتور آمد.[۱]

دهه ۱۳۷۰ و آغاز دهه ۱۳۸۰

واسیلی گوجا، تیم‌های پایه تراکتور را زیر نظر گرفت و به کارهای بنیانی پرداخت. تراکتور متحول شد و دوران موفقی را گذراند.[۱][۲۴] آنان در لیگ آزادگان ۱۳۷۱ در گروه یک بالاتر از استقلال و کشاورز اول شدند، اما در پلی‌آف با باخت به پاس تهران، به مقام سوم رسیدند.[۲۵] در این تیم که بهترین نتیجه تاریخ تراکتور در لیگ تا آن روز، را به دست آورد؛ احد شیخ لاری به عنوان کاپیتان تیم، کریم باقری، سیروس دین‌محمدی وحسین خطیبی حضور داشتند.[۱] اسماعیل حلالی و علی باغمیشه نیز از آن تیم به تیم ملی فوتبال ایران راه یافتند. تراکتور در سال ۱۳۷۳ با باخت به بهمن در جام حذفی، برای بار دوم در این جام دوم شد. با رفتن بازیکنان کلیدی از تیم، دوران افت باشگاه آغاز شد. محمدحسین ضیایی، جای گوجا را گرفت و بازیکن–مربی تیم شد. باشگاه در لیگ آزادگان ۱۳۷۹، آخر می‌شود ولی با این وجود سال بعد به حکم فدراسیون فوتبال ایران در لیگ حرفه‌ای تازه‌تاسیس شرکت می‌کند. آنان در لیگ برتر فوتبال ایران ۸۰-۸۱ با مربیگری رضا وطنخواه و محمود یاوری باز هم در لیگ آخر شدند و این بار به دسته پایین‌تر سقوط کردند.[۱]

دوران دسته اول: ۱۳۸۱–۱۳۸۸

تراکتور هفت فصل را در لیگ دسته اول فوتبال ایران سپری کرد، و نتوانست به جام خلیج فارس صعود کند. تراکتور در این هفت سال تنها یک بار پلی‌آف رسید، و با باخت به شیرین‌فراز کرمانشاه فرصت صعود را از دست داد. در این سالیان ارنست میدندروپ، فرشاد پیوس، احد شیخ لاری از مربیان باشگاه بودند. سرانجام تراکتورسازی در فصل ۸۸–۸۷ و با مربی گری فراز کمالوند به لیگ برتر صعود کرد.[۱]

۱۳۸۸ تا کنون

تراکتور تا فصل ۸۱–۱۳۸۰ در سطح اول فوتبال ایران بازی می‌کرد؛ اما در پایان آن فصل به دسته پایین‌تر سقوط کرد و پس از ۸ سال تلاش ناموفق برای صعود، سرانجام در سال ۱۳۸۸ دوباره به لیگ برتر فوتبال ایران راه یافت.[۲۶] تراکتور از سال ۱۳۸۸ تحت مسئولیت سپاه عاشورا بوده و به دلیل قرار گرفتن در رده تیم‌های نظامی، قادر به جذب بازیکنان سرباز است.[۲۰][۲۱][۲۷][۲۸] تراکتور پس از صعود به لیگ برتر، روند رو به رشدی داشته و پس از قرار گرفتن در میانه جدول در فصل‌های ۸۹–۱۳۸۸، ۹۰–۱۳۸۹، سه بار نایب قهرمان لیگ برتر در لیگ‌های ۹۱–۱۳۹۰، ۹۲–۱۳۹۱، ۹۴–۱۳۹۳، شده‌است. تراکتور همچنین در سال ۹۳، قهرمان جام حذفی شده‌است.[۲۹][۳۰]
پس از صعود به لیگ برتر فراز کمالوند، امیر قلعه نوعی (دو بار)، تونی اولیویرا (سه بار)، مجید جلالی و رسول خطیبی مربیگری تیم را بر عهده داشته‌اند. کمالوند به دلیل صعود به لیگ برتر،[۳۱] تونی به دلیل فتح جام حذفی[۳۲] و قلعه نوعی به دلیل کسب اولین سهمیه آسیایی با تراکتور[۳۱] و اولین صعود از مرحله گروهی لیگ قهرمانان باشگاه‌های آسیا[۳۳] نام خود را در تاریخ باشگاه ثبت کرده‌اند. مهدی کیانی، عضو تیمی که سال ۱۳۸۸ به لیگ برتر صعود کرد، با سابقه ۸ فصل حضور در تراکتور و محمد ابراهیمی با ۷ فصل حضور از با سابقه‌ترین بازیکنان تراکتور هستند.

تغییر نام

از فروردین ۱۳۹۸ مدیران و مالک باشگاه در تلاش بودند تا نام باشگاه را تغییر دهند، سرانجام با همت مدیران، موافقت اداره کل ورزش و جوانان آذربایجان شرقی و تأیید فیفا در ۱ تیر ۱۳۹۸ نام باشگاه تراکتورسازی تبریز به باشگاه فرهنگی ورزشی اقتصادی تراکتور آذربایجان تغییر یافت.[۳۴][۳۵][۳۶]

هواداران

هواداران تراکتور در ورزشگاه یادگار امام تبریز

تراکتور پرتماشاگرترین تیم لیگ برتر در فصل‌های نهم، دهم، یازدهم، دوازدهم، چهاردهم و هجدهم است.[۳۷][۳۸][۳۹][۴۰] همچنین در لیگ قهرمانان سال ۲۰۱۶ پرطرفدارترین تیم انتخاب شد.[۴۱] به گفتهٔ مدیر باشگاه تراکتور این تیم در سال ۱۳۸۹ حدود ۴۸۲ هزار هوادار رسمی داشته که چندین برابر هوادران ثبت‌شدهٔ رئال مادرید، یکی از باشگاه‌های پرطرفدار دنیا، است.[۴۲] این باشگاه پیشتر تعداد تماشاگر ثابتی در ورزشگاه و هوادارانی در داخل تبریز داشت؛[۲۴] اما اکنون هواداری از این تیم به سراسر آذربایجان و برخی شهرهای دیگر ایران رسوخ کرده‌است به گونه‌ای که در چندین بازی در چارچوب لیگ برتر استادیوم‌های استانهای البرز، قزوین، قم و گیلان نیز در برخی بازی‌ها پذیرای هواداران پرتعداد تراکتور بوده‌اند،[۲۴][۴۳] مشخصا هواداران تراکتوری پس از راهیابی به لیگ برتر در سال ۸۸ حضور پرشماری در ورزشگاه آزادی تهران و در برابر سرخابی‌های این شهر داشته‌اند.

با این که باشگاه تراکتور در تبریز قرار دارد، ولی در سراسر ایران هوادار دارد و در بازی‌های خارج از خانه علی‌الخصوص تهران نیز عده زیادی برای تشویق آن‌ها به ورزشگاه می‌روند.

سایت معتبر ترانسفر مارکت لیستی از پرطرفدارترین‌ تیم‌های باشگاهی جهان را منتشر کرد که باشگاه تراکتور با میانگین 66,833 در هر بازی بالاتر از تیم های آرسنال و رئال مادرید در رده پنجم قرار دارد.[۴۴] [۴۵] [۴۶]

«پرشورها» لقبی است که پس از انتخاب هواداران تراکتور به عنوان «پرشورترین هواداران ایران» در برنامه نود به آن‌ها داده شد و اینک در بیشتر شهرها و محافل ورزشی کشور با این لقب خوانده می‌شوند.[۴۷][۴۸][۴۹] برخی، شیوهٔ تشویق هواداران این باشگاه را با هواداران فوتبال در شرق آسیا مقایسه می‌کنند.[۵۰] در سال ۲۰۱۹ هواداران تراکتور رتبه پنجم برترین هواداران از نظر حمایت در بازی های خانگی را پس از تیم های بروسیا دورتموند، بارسلونا، بایرن مونیخ و منچستر یونایتد توسط سایت ترانسفر مارکت به دست آوردند و از هواداران تیم هایی همچون آرسنال و رئال مادرید نیز بالاتر قرار گرفتند.[۵۱] [۵۲] [۵۳] تونی، سرمربی پرتغالی پیشین این تیم که سابقه بازی و مربی‌گری در بنفیکا را دارد، در مورد هواداران این باشگاه گفته‌است: «در ۳۴ سال بازی و مربی‌گری در تیم‌های مختلف چنین استقبالی را از یک تیم ندیده بودم. تماشاگران تبریزی در هر بازی یا سر تمرین طوری در ورزشگاه حضور می‌یابند که انگار آن روز را برای تیم جشن گرفته‌اند. من در بنفیکا هم چنین هواداران پرشوری ندیده بودم.»[۵۴][۵۵]

«لوئیس میا»، سرمربی اسپانیایی تیم الجزیره امارات نیز که سابقه بازی در باشگاه‌های رئال مادرید و بارسلونا را دارد، در نشست خبری پس از بازی رفت با تراکتور در لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۳، در مورد هواداران تراکتور چنین گفته‌است: «شگفت‌زده شدم. چنین انتظاری نداشتم. هواداران یار دوازدهم تراکتور بودند. در اسپانیا هم تماشاگران زیادی می‌آیند؛ اما اینقدر سر و صدا نمی‌کنند و هیجان ندارند. به خاطر تماشاگران با تعصب به تیم تراکتور تبریک می‌گویم.»[۵۶]

تراکتور و مسائل قومیتی

با اینکه تراکتور تنها یک باشگاه ورزشی است، اما امروزه برای هوادران این تیم در ایران جذابیتی فراتر از این دارد و به پدیده‌ای اجتماعی و ناسیونالیستی بدل شده‌است؛[۲۴][۵۷] درصد بالایی از طرفداران، چندان به بازی فوتبال و نتایج‌اش کار ندارند و به دنبال یک تجمع بی‌خطر هستند تا وجود خود را ابراز کنند، بگونه‌ای که برخی از هواداران تراکتور رابطه خود و آذربایجان را با باشگاه فوتبال بارسلونا و کاتالونیا مقایسه می‌کنند؛[۲۴][۵۸][۵۹] عده‌ای این مقایسه را منتسب به گروهای تجزیه طلب و پان ترک می‌داند.[۴۹]

علاوه بر این، بازی‌های این تیم به‌طور ضمنی صحنه استفاده برخی از گروه‌های هویت طلب شده‌است.[۴۹][۵۷] این حرکات عمدتاً شامل سردادن شعارها و بردن پارچه نوشته‌هایی هویت طلبانه بوده و در مواقعی هم مضامینی در حمایت از کشورهای ترکیه و جمهوری آذربایجان داشته‌است،[۵۷][۶۰] حتی شماری از هواداران تراکتور در مقاطعی، شعار «خلیج عربی» سر داده‌اند.[۶۱][۶۲] این رویکردها در مواردی از طرف محافل ورزشی، سیاسی و بخشی از خود مردم آذربایجان مورد انتقاد قرار گرفته‌اند، این موضوع نمودهای سیاسی هم داشته و در میان مسئولان سیاسی حکومت ایران حساسیت ایجاد کرده‌است.[۶۳] واکنش‌های حکومت به این‌گونه مسائل در میان هواداران تراکتور، به دستگیری،[۶۰][۶۳] درگیری میان مأموران امنیتی و شعاردهندگان،[۶۰][۶۴] جمع برخی پارچه نوشته‌ها از ورزشگاه و برخی پوسترهای تراکتور از چاپخانه‌ها[۶۴] انجامیده‌است.[۶۳][۶۴]
در جریان نقل و انتقالات لیگ شانزدهم، مدیرعامل باشگاه تراکتور مصطفی آجرلو خبر از عقد قراردادی دو ساله با وارازداد هارویان مدافع میانی تیم ملی ارمنستان داد؛ ولی با گذشت ۱۲ ساعت از این اتفاق مدیرعامل باشگاه تراکتور با انتشار مطلبی در اینستاگرامش اعلام کرد از جذب هارویان منصرف شدند.[۶۵] آجرلو دلیل این اقدام را وحدت ترکها و در پاسخ به اعتراض عده‌ای از هواداران تیم اعلام کرد.[۶۶] این اقدام به دلیل شائبه‌هایی در مورد نژادپرستی و دخالت سیاست در ورزش، از سوی برخی دیگر از هواداران تراکتور و رسانه‌ها مورد انتقاد قرار گرفت. هر چند توجه به سابقه تجاوز وحشیانه ارامنه به خاک آذربایجان در قضاوت این امر ضرورس است. [۶۷]

زنان هوادار تراکتور

هواداران زن تیم تراکتور در تپه‌های اطراف ورزشگاه

در دیدار دو تیم تراکتور و پرسپولیس، از دور برگشت رقابت‌های لیگ نهم، تعدادی از زنان تبریزی، با حضور در استادیوم، خواهان ورود به ورزشگاه جهت تماشای بازی شدند. این هواداران، با مشاهده جلوگیری نیروهای امنیتی از ورود آن‌ها به ورزشگاه، با رفتن به تپه‌های مشرف به زمین چمن، به تماشای بازی پرداختند.[۶۸]

تراکتور و دریاچه اورمیه

هواداران این تیم همچنین در طی چند بازی شعارهایی دربارهٔ خشک شدن دریاچه ارومیه سر داده و عده‌ای از آنان با پرچم‌های این تیم در ساحل دریاچه حاضر شده‌اند.[۶۹] تراکتور به کمپین «به امید احیای دریاچه ارومیه» پیوسته‌است و در لیگ شانزدهم با شعارهایی با مضمون حمایت از احیای دریاچه ارومیه به میدان می‌رود.[۷۰]

سرود رسمی

هر تیم باشگاهی در دنیای فوتبال سرود رسمی خاص خود را دارد، از این رو در سال ۱۳۹۱ همزمان با صعود تراکتور به لیگ قهرمانان آسیا، از سرود جدید تراکتور به نام «تیراختور ایفتیخاریمیز» رو نمایی شد. از آن سو به بعد این مارش، به عنوان سرود رسمی تراکتور معرفی شد.

«تیراختور ایفتیخاریمیز»

ظفر مارشین چالان بیزیک. قهرمانلیق بیزیمکی دیر آذربایجان دیاریمیز ادب، شرف شوعاریمیز

بیرلیک گۆجون اینانمیشیق چوخ مئیدانلار دوْلانمیشیق آذربایجان دیاریمیز ادب، شرف شوعاریمیز

دونیا بوْیو قالان بیزیک ایرانا باش اوْلان بیزیک تیراختور ایفتیخاریمیز تیراختور ایفتیخاریمیز(۲)

داغلار کیمی دایانمیشیق ایفتیخارلار قازانمیشیق تیراختور ایفتیخاریمیز تیراختور ایفتیخاریمیز(۲)

شعارها

تراکتور در بین هوادارانش به «تراختور یا تیراختور» معروف است.[۱] «داغلاری سؤکر تیراختور» (به فارسی: تراکتور کوه‌ها را می‌شکافد) یکی از محبوب‌ترین شعارهای دهه ۷۰ در میان هوادارن تراکتور بود.[۲۴] در دوره جدید حضور تیم، شعارهایی مانند «یاشاسین آذربایجان» (به فارسی: زنده‌باد آذربایجان)[۲۴] و «آذربایجان دیاریمیز، تیراختور افتخاریمیز» (به فارسی: آذربایجان سرزمین ما، تراکتور افتخار ما) سر داده می‌شوند. هواداران این تیم گاهی در زمان گل خوردن شعار «عیبی یوخ، عیبی یوخ» (به فارسی: عیبی ندارد) سر می‌دهند.[۷۱][۷۲][۷۳]

هماوردان

پرسپولیس

پرونده:Karrar Jassim-July 2011.JPG
کرار جاسم-زننده گل پیروزی تراکتور در برابر پرسپولیس در بازی جنجالی هفته هجدهم لیگ دهم

بازی تراکتور و پرسپولیس، برای سالیان یک رقابت حساس و پر تماشاگر بوده‌است. در جام تخت جمشید و بعد تر در دهه‌های ۶۰ و ۷۰، پرسپولیس به عنوان یکی از قطب‌های فوتبال ایران که تحت حمایت غیررسمی نهادهای ناظر بر ورزش بود، عموماً در برابر تراکتور پیروز بود، با این همه این شرایط بعد از قدرت گرفتن تراکتور کاملاً تغییر کرد. اولین برد تراکتور در برابر پرسپولیس و در دهه ۸۰، در هفته هجدهم لیگ دهم، به دست آمد. در این بازی تراکتور موفق شد با گل کرار جاسم، پرسپولیس را پس از ۱۷ سال شکست دهد.[۷۴] خداداد افشاریان داور میدان، این رقابت را سخت‌ترین بازی عمرش دانست. کرار جاسم، ستاره آن فصل تراکتور در این بازی به دلیل نواختن سیلی به گوش محسن خانبان کمک داور بازی اخراج شد.[۷۵] تراکتور در بازه هفته هجدهم لیگ دهم تا هفته سی و چهارم لیگ دوازدهم، پنج برد متوالی شامل یک برد چهار بر یک در هفته سی و دوم در لیگ یازدهم برابر پرسپولیس به دست آورده‌است.[۷۶] در ۱۰ بازی آخر دو تیم، تراکتور ۸ بار موفق به شکست پرسپولیس شده‌است که یک رکورد در فوتبال ایران است چرا که هیچ تیمی موفق به کسب ۸۰ درصد پیروزی در ۱۰ بازی مقابل پرسپولیس نشده‌است. پرسپولیس از سال ۸۱ تا سال ۹۴ موفق به شکست دادن تراکتور در تبریز نشده بود.[۷۷]

استقلال

هفته پایانی لیگ سیزدهم-تراکتور۳- استقلال۱[۷۸]

بازی تراکتور و استقلال یک بازی حساس است. در سال‌های اخیر، رقابت بر سر قهرمانی و کسب سهمیه حضور در جام باشگاه‌های آسیا به این حساسیت افزوده‌است. این بازی که در استادیوم‌های یادگار امام و آزادی برگزار می‌شود، تماشاگران زیادی دارد. هواداران تراکتور حضوری پرشمار در استادیوم آزادی تهران و در مواردی بیش از هواداران تیم تهرانی داشته‌اند.[۴۷][۴۸] تیم‌های استقلال و تراکتور، پس از صعود تراکتور به لیگ برتر و از فصل ۸۸–۸۹، ۱۲ بار به مصاف هم رفته‌اند. تراکتور ۵ بار موفق به شکست استقلال شده‌است، ۵ بازی به تساوی انجامیده و استقلال فقط ۲ پیروزی کسب کرده‌است. در سه لیگ متوالی سیزدهم، چهاردهم، پانزدهم تراکتور با پیروزی در دیدار برابر استقلال در هفته‌های پایانی، مانع از کسب سهمیه آسیایی یا قهرمانی استقلال شده‌است. در حالی که در هفته پایانی لیگ سیزدهم، آبی‌های پایتخت برای قهرمانی، نیاز به شکست تراکتور و توقف فولاد داشتند و با یک مساوی هم سهمیه آسیایی را کسب می‌کردند، سه گل فخرالدینی، نصرتی و انصاری‌فرد قهرمانی و سهمیه را هم‌زمان از استقلال گرفت. در لیگ چهاردهم هم، تراکتور در تهران، ۴ گل به استقلال زد تا قبل از پایان لیگ سهمیه نگرفتن استقلال قلعه‌نویی قطعی شود و دوران سه ساله او در استقلال به پایان برسد.[۷۹] در لیگ پانزدهم، برد ۳ بر ۲ تراکتور در هفته ما قبل آخر و در استادیوم آزادی امید قهرمانی استقلال را از بین برد. بهترین برد تراکتور در برابر استقلال در چارچوب هفته ۲۹، لیگ چهاردهم در استادیوم آزادی و با حساب ۴ بر ۱ و با هت‌تریک سامان نریمان جهان به دست آماده است.

شهرآوردها

پوستر قدیمی طراحی شده برای دربی تبریز با مضمون اتحاد تراکتور و گسترش فولاد (منحل)

در دهه‌های ۵۰ تا ۸۰، ماشین‌سازی رقیب مهمی برای تراکتور بود به‌طوری‌که ماشین‌سازی موفق به کسب ۲۲ برد در برابر ۱۲ برد تراکتور شده بود و ۱۹ بازی این دو تیم به تساوی انجامیده بود.[نیازمند منبع] تقابل دو تیم سبز و سرخ تبریزی، شهرآورد تبریز را تبدیل به یک بازی مهم و پر هیجان کرده بود ولی این شرایط پس از افول ماشین‌سازی تغییر کرد. در سالهای اخیر، دو تیم شهرداری و گسترش فولاد به تناوب در بازیهایی کم تماشاگر به مصاف تراکتور رفته‌اند [نیازمند منبع]. هواداران تراکتور، در دربی تبریز گاهی با سر دادن شعار «آذربایجان تیملری فرق المز رهلری» (به فارسی: تیم‌های آذربایجانی، با هر رنگی، فرقی با هم ندارند (معنی تحت‌الفظی)) هر دو تیم را تشویق می‌کردند. با این همه پس از بازی برگشت فصل ۹۴–۹۳ این شرایط تغییر کرد. در این بازی، یک هفته مانده به پایان لیگ و در یک بازی سرنوشت ساز برای قهرمانی به مصاف گسترش فولاد رفت. این بازی در نهایت به تساوی انجامید و تراکتور که با برد در این بازی قهرمان می‌شد با یک تساوی دیگر در برابر نفت تهران، دوم شد. پس از دست رفتن قهرمانی، عده‌ای از هواداران تراکتور با انتقاد از رویکرد تشویق هر دو تیم در جریان دربی تبریز، اعلام کردند در آینده تنها به تشویق تراکتور خواهند پرداخت.[۸۰]

از زمانی که باشگاه ماشین‌سازی تبریز نیز به مالکیت زنوزی درآمده است، شائبه تبانی در بازی‌های این دو تیم که مالک یکسانی دارند به‌وجود آمده‌است.[۸۱]

سپاهان اصفهان

مقالهٔ اصلی: هماوردی سپاهان و تراکتورسازی

از سال ۱۳۵۴ دو تیم تراکتور و سپاهان دیدارهای مختلفی با یک‌دیگر داشته‌اند. اولین دیدار بین این دو تیم در تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۳۵۴ در شهر تبریز و در مسابقات جام تخت جمشید ۱۳۵۴ برگزار شده‌است که با تساوی ۱–۱ همراه بوده‌است.[۸۲] دیدار دو تیم تراکتور و سپاهان، دیدار بین پرطرفدارترین تیم‌های غیر تهرانی فوتبال ایران می‌باشد.[۸۳] تراکتور و سپاهان، در سال ۱۳۹۳ یک تفاهم نامه خواهرخواندگی امضاء کرده‌اند.[۸۴][۸۵]

آمار تیم تراکتور در برابر رقیبان
بازیها برد تراکتور تساوی باخت تراکتور گل زده گل خورده
استقلال ۸ ۱۲ ۱۷ ۴۰ ۶۰
پرسپولیس ۹ ۱۲ ۱۵ ۳۹ ۵۱
سپاهان ۶ ۹ ۱۹ ۲۵ ۴۵
ماشین‌سازی ۱۲ ۱۹ ۲۲ ۳۱ ۴۸
گسترش فولاد ۲ ۲ ۱ ۱۲ ۷

نشان‌واره‌ها

باشگاه فوتبال تراکتور یکی از قدیمی‌ترین باشگاه‌های فوتبال ایران است. این باشگاه در سال ۱۳۴۹ در تبریز تأسیس شده‌است و تا کنون سه نشان‌واره داشته‌است.[۸۶]

رنگ و پوشاک

رنگ

رنگ پیراهن باشگاه تراکتور از همان ابتدا به رنگ قرمز ساده بود، امروزه نیز پیراهن اول تراکتور بدون هیچ تغییری رنگ قرمز است. پیراهن دوم و سوم تراکتور را به ترتیب رنگ‌های سفید و سیاه تشکیل می‌دهند.[۸۷]

پوشاک

از سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۸۴ تراکتور با هیچ اسپانسری قرارداد نداشت، اما پس از سال ۱۳۸۴ با حرفه ای تر شدن باشگاه اسپانسرها متعددی جذب باشگاه شده و با تراکتور قرارداد تجاری بستند.[۸۸]

دوره طراح لباس اسپانسر
۱۳۴۹–۱۳۵۳ امبرو
۱۳۵۳–۱۳۸۴ پوما
۱۴۸۴–۱۳۸۹ پوشاک دایی بانک سپه/همراه اول/بیمه نوین
۱۳۸۹–۱۳۹۲ آل اشپورت همراه اول
۱۳۹۲–۱۳۹۳ مروژ پروژه آیسان تبریز
۱۳۹۳–۱۳۹۶ کلمه همراه اول/پروژه آیسان تبریز/خودروسازی فاو/بانک مهر اقتصاد
۱۳۹۶–۱۳۹۷

لی-نینگ

ایرانسل/اطلس گلوبال/آذرتل
۱۳۹۷–۱۳۹۸ مروژ مؤسسه اعتباری کوثر
۱۳۹۸–تاکنون آدیداس هواپیمایی آتا

تورنمنت‌ها

لیگ برتر

تراکتور تا کنون موفق به قهرمانی در لیگ برتر نشده‌است. اولین حضور تراکتور در در سطح اول فوتبال ایران به ۱۳۵۴ بازمی‌گردد، تراکتور در این مسابقات آخر شد. پس از آن تراکتور در اغلب رقابت‌های لیگ برتر ایران حضور داشته‌است با این همه در کسب قهرمانی لیگ ایران، ناکام مانده‌است. کسب مقام سوم لیگ ۱۳۷۲ به مربیگری واسیلی گوجا، توسط تیمی که در آن سال بازی‌های درخشانی انجام داد از بهترین نتایج تراکتور در ده‌های ۶۰ و ۷۰ به‌شمار می‌رود. تراکتور پس از صعود مجدد به لیگ برتر فوتبال ایران، سه بار در سال‌های ۹۱ به مربیگری امیر قلعه نوعی و سال ۹۲ و ۹۳ به مربیگری تونی اولیویرا تا آستانه قهرمانی لیگ پیش رفت اما در نهایت به نایب قهرمانی رضایت داد.

بازی تراکتور و نفت تهران

مقالهٔ اصلی: تراکتورسازی تبریز ۳–۳ نفت تهران (اردیبهشت ۱۳۹۴)

بازی فوتبال تراکتور – نفت تهران در چارچوب هفته ۳۰ام لیگ چهاردهم، در روز جمعه ۲۵ اردیبهشت در ورزشگاه یادگار امام تبریز برگزار شد. هر دو تیم در حالی با ۵۷ امتیاز به مصاف یکدیگر می‌رفتند که با پیروزی در این مسابقه برای اولین بار قهرمان لیگ برتر می‌شدند. از سوی دیگر سپاهان ۵۶ امتیازی نیز با تساوی این دو تیم و پیروزی در دیدار با سایپا برای پنجمین بار قهرمان لیگ برتر می‌شد. این بازی در نهایت با تساوی ۳ بر ۳ به پایان رسید و منجر به قهرمانی سپاهان شد. مهمترین اتفاق این بازی، پخش خبر دروغ نتیجه بازی هم‌زمان در اصفهان بود، که منجر به تغییر روند بازی از دقیقه ۸۶ شد. پس از این خبر بازیکنان تراکتور با تصور اینکه بازی سپاهان و سایپا با حساب ۲ بر ۲ به پایان رسیده‌است به جای تلاش برای به ثمر رساندن گل، به اداره بازی پرداختند. اتفاقات داوری از دیگر حاشیه‌های این بازی بودند. این اتفاقات بعد اشتباه در یک صحنه مشکوک به پنالتی روی بازیکن تراکتور و اخراج تیموریان توسط داور مسابقه علیرضا فغانی اتفاق افتاد، پس از این اخراج و در حالی که تراکتور ۳ بر ۱ از نفت پیش بود، بازی به تساوی کشید. بعدتر، کارشناسان داوری اعلام کردند که داور در این بازی اشتباهات تأثیرگذاری داشته‌است.[۸۹] دیگر اتفاق جنجالی این دیدار خوشحالی بازیکنان و برخی از هواداران تراکتور پس از نتیجه بازی بود که بعداً مشخص شد خبری به اشتباه مبنی بر تساوی ۲ بر ۲ سپاهان و سایپا به آن‌ها رسیده‌است؛[۹۰] قطع خطوط تلفن، شبکه اینترنت و پخش خبر اشتباه از بازی هم‌زمان و فریب حاضران در ورزشگاه انتقادات بسیاری برانگیخت.

جام حذفی

تراکتور تا کنون یک بار قهرمان جام حذفی شده‌است. تراکتور در اولین دوره جام حذفی به فینال رسید، با این وجود ۴ بر ۱ مغلوب ملوان شد. بعد از ۱۸ سال و در سال ۱۳۷۳ تراکتور با راه یافتن به فینال جام حذفی در دو بازی رفت و برگشت مقابل بهمن به میدان رفت. در بازی رفت در تبریز تراکتور با حساب ۱ بر هیچ بهمن را شکست داد، ولی در بازی برگشت با نتیجه ۲ بر صفر مغلوب این تیم شد و از کسب جام بازماند. در بازی برگشت شبهاتی در مورد اشتباهات داوری، از جمله مردود اعلام شدن یک گل سالم تراکتور وجود داشتند. سرانجام تراکتور پس از گذشت ۱۹ سال از آخرین حضور خود در فینال جام حذفی در مقابل مس کرمان قرار گرفت و با نتیجه ۱ بر صفر با گل سعید دقیقی به برتری رسید و اولین قهرمانی مهم خود را در سال ۱۳۹۳، رقم زد.[۲۹][۳۰]

جام باشگاه‌های آسیا

تراکتور ۵ دوره از سال ۲۰۱۴ به آن‌سو، به عنوان نماینده ایران در این تورنمنت حضور داشته‌است. تیم تراکتور بعد از نائب قهرمانی در سال ۱۳۹۱ شمسی موفق شد برای اولین بار جواز شرکت در مسابقات جام باشگاه‌های آسیا را کسب کند[۹۱][۹۲][۹۳]

جام میلز هندوستان

تیم تراکتور در بازی برگشت فینال جام حذفی سال ۷۳ برابر بهمن کرج گل صحیحی را با شوت راه دور به ثمر رساند که داور مسابقه آن را آفساید اعلام کرد.

این حق کشی آشکار علیه تراکتور منجر به از دست رفتن قهرمانی جام حذفی برای تراکتورسازان گشت و در ابتدا شایعه شد که بازی فینال تکرار خواهد شد، اما در نهایت فدراسیون فوتبال برای دلجویی از تراکتور، این تیم را روانه جام بین‌المللی میلز هندوستان کرد.

تراکتور در این مسابقات با پیروزی بر تمامی حریفان خود و بدون دریافت گل خورده، به عنوان قهرمانی دست یافت.[۹۴]

ورزشگاه (های) خانگی

ورزشگاه یادگار امام تبریز

مقالهٔ اصلی: ورزشگاه یادگار امام تبریز

هم‌اکنون باشگاه تراکتور، بازی‌های خانگی رسمی خود را در ورزشگاه یادگار امام تبریز انجام می‌دهد. این استادیوم، دومین ورزشگاه بزرگ ایران بوده و ۶۶٬۸۳۳ صندلی در آن نصب شده‌است.[۹۵] این ورزشگاه یکی از ۱۴ مکان ورزشی دهکده المپیک تبریز به‌شمار می‌رود.[۹۶] این ورزشگاه، طبق ارزیابی‌های انجام گرفته توسط کنفدراسیون فوتبال آسیا، موفق به دریافت درجه A شده‌است.[۹۷]

احد شیخ لاری در کنار علیرضا نیک‌مهر دروازه‌بان فقید تراکتور-استادیوم باغشمال تبریز

ورزشگاه تختی تبریز

مقالهٔ اصلی: ورزشگاه تختی تبریز

تراکتور، تا پیش از لیگ آزادگان ۸۸–۸۷، بیشتر بازی‌های خانگی خود را در ورزشگاه قدیمی تختی تبریز (معروف به باغشمال) برگزار می‌کرد. ورزشگاه باغشمال با گنجایش ۲۵٬۰۰۰ نفر تا پیش از بهره‌برداری از ورزشگاه یادگار امام تبریز، به عنوان ورزشگاه اصلی فوتبال تبریز به حساب می‌آمد.[۹۸] باشگاه تراکتور، پس از صعود به لیگ برتر، بازی‌های خانگی خود را در ورزشگاه یادگار امام تبریز انجام می‌دهد.[۹۹]

ورزشگاه شهید باکری تبریز

مقالهٔ اصلی: ورزشگاه شهید باکری تبریز

باشگاه تراکتور، دارای یک ورزشگاه اختصاصی ۱۰٬۰۰۰ نفری به نام ورزشگاه شهید باکری، واقع در کنار کارخانجات تراکتورسازی است. از جمله امکانات این ورزشگاه می‌توان به استخر، سونا، سالن بدن‌سازی، سالن سرپوشیده و چند زمین چمن اشاره کرد.[۱۰۰]

بلیط فروشی

برای نخستین بار در ایران، طرح استفاده از بلیط الکترونیکی برای تسهیل در خرید بلیط برای هواداران تراکتور، به اجرا درآمد.[۱۰۱] با این وجود مشکلاتی در اجرای این طرح وجود داشته‌است.[۱۰۲] تراکتور اولین باشگاه در سطح ایران است که توانسته بلیط فروشی را طبق استاندارد کنفدراسیون فوتبال آسیا بدست بگیرد، گفتنی است بلیط فروشی سایر باشگاه‌ها از طریق هیئت فوتبال استان‌ها انجام می‌گیرد.[۱۰۳]

تراکتور در رسانه‌ها

بازی‌های رسمی این باشگاه در لیگ برتر، جام حذفی و لیگ قهرمانان آسیا از شبکه استانی سهند، به‌طور زنده پخش می‌شود. امکان مشاهده اینترنتی بازی‌های این تیم از طریق وبگاه شبکه سهند نیز وجود دارد. برخی از بازی‌های حساس تراکتور از شبکه‌های دیجیتال ورزش و شما نیز پخش زنده می‌شوند. افزون بر این بازی‌های مهم تراکتور با باشگاه‌های استقلال، پرسپولیس و سپاهان به صورت زنده از شبکه سراسری سوم سیما، شبکه جهانی جام جم و شبکه جهانی سحر نیز پخش می‌گردد.[۱۰۴][۱۰۵] این باشگاه با همکاری صدا و سیمای آذربایجان شرقی در روز ۲۱ خرداد ماه ۱۳۹۱ و طی جشنی که به مناسبت آسیایی شدن تراکتور برگزار شده بود از سرود رسمی این باشگاه که توسط اسفندیار قره‌باغی اجرا شد، رونمایی کرد.[۱۰۶]

بازیکنان

بازیکنان کنونی

فهرست بازیکنان باشگاه فوتبال تراکتور در فصل ۹۹–۱۳۹۸ به شرح زیر است:

شماره نقش بازیکن
۱ ایران دروازه‌بان محمدرشید مظاهری
۲ ایران مدافع احمد موسوی
۳ ایران مدافع محمدرضا خانزاده
۴ ایران مدافع ایمان سلیمی
۵ ایران مدافع ابوالفضل رزاق‌پور
۶ ایران هافبک اکبر ایمانی
۷ ایران هافبک مسعود شجاعی
۸ ایران هافبک سعید مهری
۹ ایران هافبک رضا اسدی
۱۰ ایران مهاجم ساسان انصاری
۱۱ برزیل مهاجم مازولا
۱۳ فرانسه مهاجم کوین فورچونه
شماره نقش بازیکن
۱۴ ایران مدافع میثم تیموری
۱۶ ایران مهاجم محمدرضا آزادی
۱۷ ایران هافبک رضا شکاری
۲۱ ایران هافبک اشکان دژاگه
۲۳ پرو مهاجم ویلیان میمبلا
۲۴ ژاپن هافبک یوکیا سوگیتا
۲۸ ایران مدافع احسان حاج صفی
۳۲ ایران هافبک حامد حسینعلی‌زاده
۷۰ ایران مهاجم مهدی تیکدری
۷۸ ایران مهاجم سبحان خاقانی
۹۰ ایران دروازه‌بان رضا سیف احمدی
۹۷ ایران دروازه‌بان محمدرضا اخباری

بازیکنان برجسته پیشین

رتبه نام ملیت سال ها بازی تعداد فصل‌ها
۱ احد شیخ‌لاری ایران ۱۳۵۹–۱۳۷۶ ۴۵۲ ۱۷
۲ مهدی کیانی ایران ۱۳۸۶–۱۳۹۳
۱۳۹۳–۱۳۹۶		 ۲۱۹ ۱۰
۳ محمد ابراهیمی ایران ۱۳۸۸–۱۳۹۳
۱۳۹۵–۱۳۹۷		 ۱۹۸ ۷
۴ محمد ایران‌پوریان ایران ۱۳۹۱–۱۳۹۷ ۱۳۲ ۶
۵ مرتضی اسدی ایران ۱۳۸۹–۱۳۹۳ ۱۰۸ ۴
۶ محمد نصرتی ایران ۱۳۸۸–۱۳۸۹
۱۳۸۹–۱۳۹۰
۱۳۹۱–۱۳۹۳		 ۱۰۲ ۴
۷ کرار جاسم عراق ۱۳۸۸–۱۳۹۰
۱۳۹۵–۱۳۹۶		 ۷۰ ۳
۸ ادینیو برزیل ۱۳۹۳–۱۳۹۴
۱۳۹۵–۱۳۹۶		 ۵۲ ۲
۹ آندرانیک تیموریان ایران ۱۳۸۹–۱۳۹۰
۱۳۹۴		 ۳۴ ۱/۵
۱۰ مهرداد پولادی ایران ۱۳۸۸–۱۳۸۹ ۳۰ ۱
۱۱ کریم باقری ایران ۱۳۷۱–۱۳۷۳ ۲۸ ۲
۱۲ کریم انصاری فرد ایران ۱۳۹۲–۱۳۹۳ ۲۸ ۱
۱۳ علی کریمی ایران ۱۳۹۲–۱۳۹۳ ۲۶ ۱
۱۴ آنتونی استوکس جمهوری ایرلند ۱۳۹۷–۱۳۹۸ ۲۳ ۱
۱۵ رسول خطیبی ایران ۱۳۸۰–۱۳۸۱ ۱۵ ۱

مالکیت

سال‌ها مالک نام باشگاه
۱۳۴۹–۱۳۸۸ تراکتورسازی ایران تراکتورسازی
۱۳۸۸–۱۳۹۷ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (سپاه عاشورا) تراکتورسازی
۱۳۹۷–اکنون محمدرضا زنوزی مطلق تراکتور

مربیان

در لیست زیر مربیان تراکتور از سال ۱۳۴۹ تا کنون آورده شده‌است.[۱۰۷]

نام ملیت سال
محمد بیاتی ایران ۱۳۴۹–۱۳۵۴
حسین فکری ایران ۱۳۵۴–۱۳۵۷
هدایت مهابادپور ایران ۱۳۶۷–۱۳۶۹
واسیلی گوجا رومانی ۱۳۶۹–۱۳۷۶
محمدحسین ضیایی ایران ۱۳۷۶–۱۳۷۷
بوریس تیبیلوف روسیه ۱۳۷۷
فیروز کریمی ایران ۱۳۷۷–۱۳۷۸
ستار نوبری ایران ۱۳۷۸
محمدحسین ضیایی ایران ۱۳۷۸–۱۳۷۹
رضا وطن‌خواه ایران ۱۳۷۹–۱۳۸۰
ستار نوبری ایران ۱۳۸۰
محمود یاوری ایران ۱۳۸۰–۱۳۸۱
احد شیخ‌لاری ایران ۱۳۸۱–۱۳۸۲
واسیلی گوجا رومانی ۱۳۸۲
حمید علیدوستی ایران ۱۳۸۲–۱۳۸۳
محمدحسین ضیایی ایران ۱۳۸۳
ارنست میدندروپ آلمان ۱۳۸۳–۱۳۸۴
فرشاد پیوس ایران ۱۳۸۴–۱۳۸۶
احد شیخ‌لاری ایران ۱۳۸۶–۱۳۸۷
فراز کمالوند ایران ۱۳۸۷–۱۳۹۰
امیر قلعه‌نویی ایران ۱۳۹۰–۱۳۹۱
تونی اولیویرا پرتغال ۱۳۹۱–۱۳۹۲
حسن آذرنیا (موقت) ایران ۱۳۹۲
مجید جلالی ایران ۱۳۹۲
غلامرضا باغ‌آبادی (موقت) ایران ۱۳۹۲
تونی اولیویرا ایران ۱۳۹۲–۱۳۹۳
رسول خطیبی ایران ۱۳۹۳
تونی اولیویرا پرتغال ۱۳۹۳–۱۳۹۴
امیر قلعه‌نویی ایران ۱۳۹۴–۱۳۹۶
یحیی گل‌محمدی ایران ۱۳۹۶
مجتبی حسینی (موقت) ایران ۱۳۹۶
ارطغرل ساغلام ترکیه ۱۳۹۶–۱۳۹۷
جان توشاک ولز ۱۳۹۷
محمد تقوی ایران ۱۳۹۷
ژرژ لیکنز بلژیک ۱۳۹۷–۱۳۹۸
مصطفی دنیزلی ترکیه ۱۳۹۸-اکنون

بیشترین حضور روی نیمکت

ردیف نام ملیت سال‌ها
۱ واسیلی گوجا رومانی ۷ سال و ۶ ماه
۲ محمد بیاتی ایران ۴ سال
۳ حسین فکری ایران ۳ سال
۴ احد شیخ‌لاری ایران ۳ سال
۵ فراز کمالوند ایران ۳ سال
۶ امیر قلعه نوعی ایران ۳ سال
۷ تونی اولیویرا پرتغال ۳ سال

مدیران

ایران رشید اردبیلی(۵۹–۱۳۵۰)

ایران علیرضا نجف لو(۶۳–۱۳۵۹)

ایران یوسف شفیعی(۶۸–۱۳۶۳)

ایران کریم پاداش(۷۰–۱۳۶۸)

ایران سعید مؤیدفر(۷۴–۱۳۷۰)

ایران کاظم امانی(۸۰–۱۳۷۴)

ایران خسرو عبدالله‌زاده(۱۳۸۰)

ایران داریوش سرخوش(۸۲–۱۳۸۰)

ایران اکبر گهرخانی(۸۴–۱۳۸۲)

ایران اکبر فیاض(۸۵–۱۳۸۴)

ایران کریم ملاحی(۸۶–۱۳۸۵)

ایران خسرو عبدالله زاده(۸۷–۱۳۸۶)

ایران ناصر شفق(۸۹–۱۳۸۷)

ایران محمدحسین جعفری(۹۲–۱۳۸۹)

ایران حمید زینی‌زاده(۱۳۹۲)

ایران جمشید نظمی(۹۳–۱۳۹۲)

ایران سعید عباسی(۹۵–۱۳۹۳)

ایران مصطفی آجرلو(۹۷–۱۳۹۵)

ایران عباس الیاسی(۱۳۹۷)

ایران صادق درودگر(۱۳۹۷)

ایران علیرضا اسدی(۱۳۹۷)

ایران ایوب بهتاج(۱۳۹۷)

ایران عباس الیاسی(۹۸–۱۳۹۷)

ایران غلامرضا صادقیان(۱۳۹۸-اکنون)

پرسنل

مصطفی دنیزلی، سرمربی کنونی باشگاه تراکتور
کادر فنی
سمت نام
سرمربی ترکیه مصطفی دنیزلی
دستیار مربی
مربی بدنساز ترکیه گوگهان کارااصلان
مربی دروازه‌بان ها ترکیه مراد آیهان آیدین
آنالیزور
فیزیوتراپیست ایران مهرداد حبیبی
پزشک ایران مجید صادقی
سرپرست تیم ایران احد شیخ‌لاری
مدیر آکادمی ایران فتاح ستار زاده
مدیر رسانه‌ای ایران وحید خوش‌زرع
چارت مدیریتی
سمت نام
مالک محمدرضا زنوزی مطلق
مدیرعامل غلامرضا صادقیان
رئیس هیئت مدیره عباس الیاسی
اعضای هیئت مدیره

علیرضا نوین
محمدجواد دلفکار
غفور کارگری
دارا غزنوی
محمدعلی مجتهدی
سعید عباسی

گلزنان برتر

گلزنان تراکتور در تمامی رقابت‌ها

بهترین گلزنان تراکتور به شرح زیر هستند:

ردیف نام تعداد گل تعداد حضور
۱ احد شیخ‌لاری ۱۱۱گل ۱۷فصل
۲ محمد ابراهیمی ۳۲گل ۶فصل
۳ ادینیو ۲۸گل ۲فصل
۴ محمد ایرانپوریان ۲۷گل ۵فصل
۵ فرزاد حاتمی ۲۶گل ۴فصل
۶ سید مهدی سید صالحی ۱۶گل ۱فصل
۷ کریم انصاری فرد ۱۵گل ۱فصل
۸ فلاویو لوپز ۱۲گل ۲فصل
۹ آنتونی استوکس ۱۲گل ۱فصل
۱۰ سامان نریمان جهان ۱۱گل ۲فصل

گلزنان خارجی تراکتور

ردیف نام ملیت تعداد بازی تعداد گل
۱ ادینیو برزیل ۵۲ ۲۸
۲ فلاویو لوپز پرتغال ۶۱ ۲۰
۳ کرار جاسم عراق ۷۰ ۱۳
۴ آنتونی استوکس جمهوری ایرلند ۲۴ ۱۲
۵ رودریگو توسی برزیلایتالیا ۳۴ ۹
۶ لئوناردو پیمنتا برزیل ۵۲ ۶
۷ گیلسون برزیل ۱۵ ۴
۷ لی اروین اسکاتلند ۶ ۴
۹ حمزه یونس تونس ۱۳ ۳
۱۰ یوکیا سوگیتا ژاپن ۳۰ ۲
۱۰ کاردوسو برزیل ۲۷ ۲
۱۰ سزار موریرا برزیل ۲۵ ۲
۱۳ دیتمار بیکای آلبانی ۱۰ ۱
۱۳ دوس سانتوس برزیل ۹ ۱
۱۳ آنسلمو کاردوزو پرتغال ۶ ۱
۱۳ اشپیتیم آرفی کوزووآلمان ۵ ۱
۱۳ کوین فورچونه مارتینیک ۳ ۱

رتبه جهانی

بنا به رتبه‌بندی وبگاه «فوتبال دیتابیس»، رتبه‌های جهانی و آسیایی تراکتور بدین شرح است:

امتیاز کلی ۱۴۴۵

رنکینگ ۴ ایران

رنکینگ ۳۱ آسیا

رنکینگ ۴۳۳ جهان

منبع : وبگاه فوتبال دیتابیس

باشگاه‌های خواهرخوانده

تراکتور با باشگاه‌های زیر خواهر خوانده‌است:

آمار و عملکرد کلی

مقالهٔ اصلی: فهرست فصل‌های تیم فوتبال تراکتورسازی تبریز

جدول زیر تاریخچه دستاوردهای تیم فوتبال تراکتور در مسابقات مختلف را نشان می‌دهد:

فصل لیگ رتبه جام حذفی لیگ قهرمانان آسیا توضیحات
۱۳۴۹–۵۰ لیگ استانی ۱ام
چنین رقابتی وجود نداشت
صعود نکرد
۱۳۵۰–۵۱ لیگ استانی ۱ام صعود
۱۳۵۱–۵۲ دسته ۲ ۳وم
۱۳۵۲–۵۳ دسته ۲ ۱ام صعود
۱۳۵۳–۵۴ جام تخت جمشید ۱۶ام فینال سقوط
۱۳۵۴–۵۵ دسته ۲ ۲وم
۱/۸ پایانی
 صعود
۱۳۵۵–۵۶ جام تخت جمشید ۵ام
برگزار نشد
۱۳۵۶–۵۷ جام تخت جمشید مسابقات ناتمام
۱۳۵۷–۵۸ برگزار نشد
۱۳۵۸–۵۹ برگزار نشد
۱۳۵۹–۶۰ لیگ برتر تبریز ۱۰ام سقوط
۱۳۶۰–۶۱ لیگ دسته دو تبریز ۱ام صعود
۱۳۶۱–۶۲ لیگ برتر تبریز ۶ام
۱۳۶۲–۶۳ لیگ برتر تبریز ۷ام
۱۳۶۳–۶۴ لیگ برتر تبریز ۱ام
۱۳۶۴–۶۵ لیگ برتر تبریز ۲وم
۱۳۶۵–۶۶ لیگ برتر تبریز ۳وم
۱۳۶۶–۶۷ لیگ برتر تبریز ۲وم
۱۳۶۷–۶۸ لیگ برتر تبریز ۲وم
۱۳۶۸–۶۹ لیگ قدس ۴ام
۱/۴ پایانی
۱۳۶۹–۷۰ برگزار نشد
۱/۸ پایانی
۱۳۷۰–۷۱ لیگ آزادگان ۱۰ام برگزار نشد
۱۳۷۱–۷۲ لیگ آزادگان ۳وم برگزار نشد
۱۳۷۲–۷۳ لیگ آزادگان ۸ام فینال
۱۳۷۳–۷۴ لیگ آزادگان ۹ام دور اول سقوط
۱۳۷۴–۷۵ دسته ۲ ۱ام دور دوم صعود
۱۳۷۵–۷۶ لیگ آزادگان ۱۱ام دور دوم
۱۳۷۶–۷۷ لیگ آزادگان ۹ام برگزار نشد
۱۳۷۷–۷۸ لیگ آزادگان ۱۱ام دور دوم
۱۳۷۸–۷۹ لیگ آزادگان ۶ام
۱/۱۶ پایانی
۱۳۷۹–۸۰ لیگ آزادگان ۱۲ام دور دوم
۱۳۸۰–۸۱ لیگ برتر ۱۴ام دور سوم سقوط
۱۳۸۱–۸۲ لیگ آزادگان ۳وم دور سوم
۱۳۸۲–۸۳ لیگ آزادگان ۸ام دور سوم
۱۳۸۳–۸۴ لیگ آزادگان ۵ام دور سوم
۸۵–۱۳۸۴ لیگ آزادگان ۲وم دور دوم
۸۶–۱۳۸۵ لیگ آزادگان ۱ام دور دوم صعود به پلی‌آف
۸۷–۱۳۸۶ لیگ آزادگان ۴ام
۱/۱۶ پایانی
۸۸–۱۳۸۷ لیگ آزادگان ۱ام
۱/۴ پایانی
 صعود
۸۹–۱۳۸۸ لیگ برتر ۷ام دور دوم
۹۰–۱۳۸۹ لیگ برتر ۵ام
۱/۸ پایانی
۹۱–۱۳۹۰ لیگ برتر ۲وم
۱/۱۶ پایانی
۹۲–۱۳۹۱ لیگ برتر ۲وم
۱/۸ پایانی
مرحله گروهی
۹۳–۱۳۹۲ لیگ برتر ۶ام قهرمان
مرحله گروهی
۹۴–۱۳۹۳ لیگ برتر ۲وم
۱/۴ پایانی
مرحله گروهی
۹۵–۱۳۹۴ لیگ برتر ۴ام
نیمه‌نهایی
مرحله ۱/۸نهایی
۹۶–۱۳۹۵ لیگ برتر ۳وم فینال صعود نکرد
۹۷–۱۳۹۶ لیگ برتر ۱۰ام
۱/۴ پایانی
 مرحله گروهی
۹۸–۱۳۹۷ لیگ برتر ۵اُم
۱/۱۶ پایانی
 صعود نکرد
۹۹–۱۳۹۸ لیگ برتر ... ...

افتخارات

بازیکنان تراکتور در حال جشن گرفتن قهرمانی جام حذفی در سال ۱۳۹۳

عنوان‌های رسمی

2 نایب‌قهرمان (۳): ۹۱–۱۳۹۰، ۹۲–۱۳۹۱، ۹۴–۱۳۹۳
3 مقام سوم (۲):۱۳۷۱، ۹۶–۱۳۹۵
1 قهرمان (۱): ۹۳–۱۳۹۲
2 نایب‌قهرمان (۳): ۱۳۵۵، ۱۳۷۳، ۹۶–۱۳۹۵
1 قهرمان (۲):۸۶–۱۳۸۵، ۸۸–۱۳۸۷
2 نایب‌قهرمان (۱):۸۵–۱۳۸۴
3 مقام سوم (۱):۸۲–۱۳۸۱
1 قهرمان (۲): ۵۳–۱۳۵۲، ۷۵–۱۳۷۴
2 نایب‌قهرمان (۲):۵۵–۱۳۵۴
3 مقام سوم (۱):۵۲–۱۳۵۱
  • لیگ برتر فوتبال تبریز
1 قهرمان (۳):۵۰–۱۳۴۹، ۵۱–۱۳۵۰، ۶۴–۱۳۶۳
2 نایب‌قهرمان (۳):۶۵–۱۳۶۴، ۶۷–۱۳۶۶، ۶۸–۱۳۶۷
3 مقام سوم (۱): ۶۶–۱۳۶۵
  • لیگ دسته دوم فوتبال تبریز
1 قهرمان (۱): ۶۱–۱۳۶۰
  • سوپر جام آذربایجان شرقی
1 قهرمان (۱): ۱۳۷۱

عنوان‌های غیررسمی

  • هند جام بین‌المللی میلز
1 قهرمان (۱): ۱۳۷۴
  • ایران جام بین‌المللی سرداران شهید
1 قهرمان (۲): ۱۳۷۴، ۱۳۷۵
1 قهرمان (۲): ۱۳۹۳، ۱۳۹۶

بهترین بردها

# نتیجه بازی۱ مجموع گلهای زده شده اختلاف گلهای زده شده
۱ تراکتور ۶–۰ استقلال خوزستان[۱۱۱] ۶ ۶
۲ تراکتور ۵–۰ گهر دورود[۱۱۲] ۵ ۵
۳ تراکتور ۵–۰ استقلال اهواز[۱۱۳] ۵ ۵
۴ تراکتور ۴–۰ الجزیره امارات[۱۱۴] ۴ ۴
۵ تراکتور ۴–۱ پرسپولیس تهران[۱۱۵] ۵ ۳
۶ تراکتور ۴–۱ استقلال تهران[۱۱۶] ۵ ۳
۷ تراکتور ۴–۱ راه‌آهن تهران[۱۱۷] ۵ ۳
۸ تراکتور ۴–۱ سپاهان اصفهان[۱۱۸] ۵ ۳
۹ تراکتور ۴–۱ ذوب‌آهن اصفهان[۱۱۹] ۵ ۳

منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ ۱٫۸ حدادپور، مهدی (۲۰ خرداد ۱۳۸۸)، «تراختور… شیرِ»، روزنامه ورزشی گل، ج. سال چهارم ش. شماره ۹۶۲، ص. صفحه ۵
  2. ↑ "Al Nasr fully focused on stern test in Iran with AFC Champions League quarter-finals in touching distance - Article". Sport360. May 24, 2016. Retrieved February 11, 2019.
  3. ↑ «تراکتوری‌ها در راه استادیوم یادگار+ عکس». سایت اکوناپرس. دریافت‌شده در ۲۸ می۲۰۱۹. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  4. ↑ "Turkish coach Denizli returns to Iran for 4th stint to lead Tractor Sazi". DailySabah. Retrieved 15 July 2019.
  5. ↑ «آشنایی با باشگاه فوتبال تراکتورسازی تبریز». خبرگزاری باشگاه خبرنگاران. ۲۰۱۳-۰۳-۲۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۱۵.
  6. ↑ "Dünyanın en çök Türk taraftara sahip futbol kulübü..." Hürriyet. Retrieved 21 December 2016.
  7. ↑ "'Iranian Barcelona' tastes Fenerbahçe's bitter fate". Hürriyet Daily News. May 18, 2015. Retrieved February 11, 2019.
  8. ↑ «آمار درخشان گرگ‌های سرخ آذربایجان». پارس فوتبال - خبرگزاری فوتبال ایران. ۳ خرداد ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۹.
  9. ↑ «ورزش ۱۱». باشگاه فوتبال تراکتورسازی. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۹.
  10. ↑ خبرگزاری باشگاه خبرنگاران (۹ اسفند ۱۳۹۴). «گرگ‌های سرخ آماده حضور قدرتمند در سال جدید». خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۹.
  11. ↑ Hurrey, Adam (18 May 2015). "Iranian side mistakenly celebrate winning the league title". The Daily Telegraph. {{cite web}}: Missing |author1= (help)
  12. ↑ "Tractor Sazi Tabriz in AFC Champions League 2018 fixture". Football-Lineups. May 24, 2018. Retrieved February 11, 2019.
  13. ↑ "Anthony Stokes joins Harry Forrester at Tractor Sazi". Sports Mole. February 7, 2019. Retrieved February 11, 2019.
  14. ↑ Booth, Dominic (June 9, 2018). "John Toshack to take over Iranian club outfit". walesonline. Retrieved February 11, 2019.
  15. ↑ https://www.varzesh3.com/news/1593015/پهپادی-که-پرشورها-را-جهانی-کرد
  16. ↑ زارعی، اصغر. "Iran - List of Foundation Dates" (به انگلیسی). Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Archived from the original on 15 December 2012. Retrieved 22 خرداد 1388. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  17. ↑ «آشنایی با چهار ورزشگاه بزرگ ایران». ورزش سه. ۲ آبان ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۱۳۹۵/۱۰/۱۴. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  18. ↑ . ۲۴ بهمن ۱۳۹۲ http://int.soccerway.com/venues/iran/yadegar-e-emam-stadium-tabrz/v1477/ایران/2013/02/12/3746469/آخرین-اقدامات-برای-آماده-سازی-ورزشگاه-یادگار-امام-تبریز. دریافت‌شده در ۲۴ بهمن ۱۳۹۱۲. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  19. ↑ «Yadegar-e-Emam Stadium». ساکروی. دریافت‌شده در ۲۱ شهریور ۱۳۹۲.
  20. ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ «فرمانده سپاه عاشورا اعضای هیئت مدیره باشگاه تراکتورسازی را اعلام کرد». خبرگزاری ایسنا. ۱۱ خرداد ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۹ مرداد ۱۳۹۰.
  21. ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ «اعضای هیئت مدیره باشگاه تراکتورسازی معرفی شدند». خبرگزاری مهر. ۱۱ خرداد ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۹ مرداد ۱۳۹۰.
  22. ↑ «توافق نهایی برای واگذاری تراکتور به زنوزی :: ورزش سه». www.varzesh3.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۵-۲۷.
  23. ↑ صداقت، فرهاد (شهریور ۱۳۸۱)، ۳۴ سال با پرسپولیس (از سال ۴۷ تا سال ۸۱)، تبریز، ص. صص ۹۱ تا ۹۴، شابک ۹۶۴-۰۶-۱۶۹۳-۱
  24. ↑ ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ ۲۴٫۲ ۲۴٫۳ ۲۴٫۴ ۲۴٫۵ ۲۴٫۶ رستمی، حمید (۲۹ اسفند ۱۳۸۸). «گزارش ویژه دربارهٔ پدیده سال؛ تراکتورسازی و هوادارانش». وبگاه گل. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۹ اسفند ۱۳۸۸.
  25. ↑ صداقت، فرهاد (شهریور ۱۳۸۱)، ۳۴ سال با پرسپولیس (از سال ۴۷ تا سال ۸۱)، تبریز، ص. ص ۱۰۸، شابک ۹۶۴-۰۶-۱۶۹۳-۱
  26. ↑ «تراکتورسازی تبریز به لیگ برتر فوتبال ایران صعود کرد». خبرگزاری جمهوری اسلامی. ۱۸ خرداد ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۲ خرداد ۱۳۸۸.
  27. ↑ «تیم تراکتورسازی و جوانان خیر». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ فوریه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۱ فوریه ۲۰۱۲.
  28. ↑ مؤسسه قرض الحسنه جوانان خیر - ۳۰ درصد از سهام باشگاه تراکتورسازی به مؤسسه قرض الحسنه جوانان خیّر واگذار شد
  29. ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ «لیست نهایی اسامی باشگاه‌های حاضر در لیگ برتر اعلام شد». سازمان لیگ. ۲۵ بهمن ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ فبریه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۵ بهمن ۱۳۹۲. تاریخ وارد شده در |تاریخ بایگانی= را بررسی کنید (کمک)
  30. ↑ ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ «تراکتورسازی تبریز». فدراسیون فوتبال ایران. دریافت‌شده در ۲۵ بهمن ۱۳۹۲.
  31. ↑ ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ «داستان تراکتورسازی در 10 پرده». ورزش ۳. ۶ اسفند ۱۳۹۱.
  32. ↑ «تراکتورسازی قهرمان جام حذفی شد؛ اولین جام برای تونی و کریمی». خبر ورزشی. ۲۵ بهمن ۱۳۹۲.
  33. ↑ «ادامه طلسم شکنی تراکتورسازی با ژنرال در آسیا». آناج. ۳۱ فروردین ۱۳۹۵.
  34. ↑ «آگهی تغییرات شرکت فرهنگی ورزشی تراکتور آذربایجان». www.rrk.ir.
  35. ↑ https://www.tarafdari.com/node/1397089
  36. ↑ http://www.rrk.ir/News/ShowNews.aspx?Code=14575367
  37. ↑ «آماری که نشان می‌دهد تراکتورسازی محبوب تر از استقلال و پرسپولیس است!». سایت 90:.
  38. ↑ «تبریزی‌ها رکورد حضور تماشاگر را شکستند». خبرگزاری فارس. ۱۷ بهمن ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۷ بهمن ۱۳۸۸.
  39. ↑ «عزیزمحمدی: تراکتور رکوردار تماشاگران لیگ برتر است». فوتبال سه. ۲۸ فروردین ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۸ فروردین ۱۳۸۹.
  40. ↑ «تراکتورسازی پرتماشاگرترین تیم لیگ برتر فوتبال شد». خبرگزاری مهر. مه۲۰۱۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در مه۲۰۱۱. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید=،|تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  41. ↑ «تراکتورسازی پرطرفدارترین تیم قاره کهن در ۲۰۱۶». ورزش ۳.
  42. ↑ «هواداران تراکتورسازی بیشتر از رئال مادرید». فوتبال سه. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳.
  43. ↑ «میزبان یا میهمان؟ نگاهی به گستردگی هواداران تراکتورسازی». گل دات کام. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲.
  44. ↑ «تراکتور در جمع 5 باشگاه پرطرفدار جهان». ورزش 3. ۱۷ مهر ۱۳۹۸.
  45. ↑ «ترانسفرمارکت: تراکتور در جمع پنج باشگاه پرطرفدار جهان». عصر ایران. ۱۱ مهر ۱۳۹۸.
  46. ↑ «تراکتور بالاتر از آرسنال و رئال مادرید در جمع 5 باشگاه پرطرفدار جهان». خبرگزاری فارس. ۱۱ مهر ۱۳۹۸.
  47. ↑ ۴۷٫۰ ۴۷٫۱ «اتفاقی کم سابقه در ورزشگاه آزادی/ تماشاگران تراکتور بیشتر از پرسپولیس». خبرگزاری مهر. ۴ آبان ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳.
  48. ↑ ۴۸٫۰ ۴۸٫۱ «تبریزی‌ها دوباره ورزشگاه آزادی را زنده کردند/ شبه شهرآورد مقابل چشم کی‌روش». خبرگزاری مهر. ۲۱ فروردین ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳.
  49. ↑ ۴۹٫۰ ۴۹٫۱ ۴۹٫۲ «استمرار رفتارهای غیرمسئولانه دربارهٔ تراکتورسازی؛ سوءاستفاده علنی از احساسات پاک آذری‌ها». تابناک. ۱۳ بهمن ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۱ اردیبشهت ۱۳۸۹. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  50. ↑ حسینی‌نژاد (۱۹ شهریور ۱۳۹۰). «زلزله تراختوریها الگوی خروشان لیگ». ایپنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۶ مرداد ۱۳۹۱.
  51. ↑ www.varzesh3.com https://www.varzesh3.com/news/1640999/تراکتور-در-جمع-5-باشگاه-پرطرفدار-جهان-(عکس). دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۰۴. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  52. ↑ https://www.asriran.com/fa/news/691958
  53. ↑ https://www.instagram.com/p/B3JuiL4FIh7/
  54. ↑ «تونی: در بنفیکا هم چنین هواداران پرشوری ندیده بودم». ایسنا. ۳۰ تیر ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۳۱ تیر ۱۳۹۱.
  55. ↑ «تونی: در سی و چهار سالی که در فوتبال هستم چنین تشویق‌هایی را از هواداران ندیده بودم». وبگاه رسمی باشگاه تراکتورسازی. ۳۰ تیر ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۳۱ تیر ۱۳۹۱.
  56. ↑ «میلا: از حضور تماشاگران تبریزی شگفت‌زده شدم/ در اسپانیا اینقدر هیجان نیست». خبرگزاری فارس. ۸ اسفند ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ اوت ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۹ اسفند ۱۳۹۱.
  57. ↑ ۵۷٫۰ ۵۷٫۱ ۵۷٫۲ روزبه، اردوان (۱ اسفند ۱۳۸۸). «گزارشی در بارهٔ تیم تراکتورسازی تبریز؛ «یاشاسین تراکتور»». رادیو زمانه. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۱ اردیبشهت ۱۳۸۹. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  58. ↑ «تراکتورسازی؛ بارسلونا و بلکبرن تبریز». احراب نیوز. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲ فوریه ۲۰۱۱.
  59. ↑ «تراختور، بارسلونا و فردوسی پور!». تابناک. ۲۹ دی ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲ فوریه ۲۰۱۱.
  60. ↑ ۶۰٫۰ ۶۰٫۱ ۶۰٫۲ بهمنش، بابک (۷ دسامبر ۲۰۰۹). «بازداشت طرفداران تراکتورسازی در بازی مقابل صبای قم». دویچه وله. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۱ اردیبشهت ۱۳۸۹. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  61. ↑ مغموم، اسفندیار (۱ اسفند ۱۳۹۰). «فوتبالِ با سیاست نمی‌خواهیم». رادیو زمانه. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۹۰.
  62. ↑ «دایی: آن‌ها که توهین کردند خودشان بی غیرت هستند/ در تبریز کسی برای فوتبال به ورزشگاه نمی‌آید». گل دات کام. ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۱.
  63. ↑ ۶۳٫۰ ۶۳٫۱ ۶۳٫۲ قهاری، کیواندخت (۱۲ مارچ ۲۰۱۰). «دوست دارم مردم آذربایجان را شاد ببینم». دویچه وله. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۱ اردیبشهت ۱۳۸۹. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید=،|تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  64. ↑ ۶۴٫۰ ۶۴٫۱ ۶۴٫۲ روزبه، اردوان (۲۶ دی ۱۳۸۸). «قانونی نانوشته؛ ترکی ننویسید!». رادیو زمانه. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۱ اردیبشهت ۱۳۸۹. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  65. ↑ «انصراف عجیب تراکتور از جذب مدافع ارمنی!». ورزش سه. ۱۸ خرداد ۱۳۹۵.
  66. ↑ «سرخ‌پوش شدن بازیکن ارمنستانی منتفی شد». وب سایت رسمی باشگاه تراکتورسازی. ۱۸ خرداد ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۶.
  67. ↑ «دیسلایک: نژادپرستی در تراکتورسازی!». آی اسپرت. ۱۸ خرداد ۱۳۹۵.
  68. ↑ «زنان و کودکان تماشاگران ویژه تراکتورسازی و پرسپولیس». خبر آنلاین. ۲۷ فروردین ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲.
  69. ↑ نیما سبک روحیه (۲۲ آگوست ۲۰۱۱). «داستان دریاچه و تراکتور!-محیط زیست از زبان فوتبال». گل دات کام. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ اوت ۲۰۱۳.
  70. ↑ «پنج فریم از پنج اتفاق خوب هفته:شعار تراکتوری‌ها و جوانان آبادانی». آی اسپرت. ۶ مرداد ۱۳۹۴.
  71. ↑ «بازگشت «عیبی یوخ» پس از شکست سنگین». بانک ورزش. دریافت‌شده در ۱۳۹۲ ۸ اسفند. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  72. ↑ «تقلید تماشاگران استقلال از هواداران تراکتورسازی و شادی عجیب کبه». خبرگزاری تسنیم. ۰۳/اردیبهشت/۱۳۹۳. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  73. ↑ «از شعار «عیبی یوخ» تا تشویق کی‌روش». تابناک. ۳۰ بهمن ۱۳۹۲.
  74. ↑ «تراکتور ۱ـ پرسپولیس صفر؛ تراکتور رکورد ۱۷ ساله را شکست». وبگاه گل. ۹ دسامبر ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲.
  75. ↑ «افشاریان: سخت‌ترین قضاوت عمرم بازی تراکتور و پرسپولیس بود». سایت داوران ایران. ۲۳ آذر ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳.
  76. ↑ «آرامش در پرسپولیس دوام نیاورد». همشهری آنلاین. ۱۱ آذر ۱۳۹۰. پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک)
  77. ↑ «۸ برد در ۱۱ بازی برای تبریزی ها». پایگاه رسمی برنامه نود. ۱۷ اسفند ۱۳۹۳.
  78. ↑ «استقلال یک - تراکتورسازی3/ سکوت و قهر تماشاگران استقلالی در ورزشگاه آزادی». خبرآنلاین. ۲۲ فروردین ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۲۶ آبان ۱۳۹۴.
  79. ↑ «تراکتور کابوس استقلال: سه‌گانه نابودی قهرمانی و سهمیه؟». آی اسپرت. ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۵.
  80. ↑ «برادران سرخابی مقابل یک دیگر / برادرخواندگی یا انتقام؟». نصر نیوز. ۱۵ مرداد ۱۳۹۴.
  81. ↑ «اختصاصی». ورزش 3.
  82. ↑ «تاریخ‌نگاری از دیدار سپاهان-تراکتورسازی». باشگاه خبرنگاران جوان. ۳ آبان ۱۳۹۱.
  83. ↑ «سپاهان و تراکتور، مصاف پرطرفدارترین تیم‌های شهرستانی». خبرگزاری ایمنا. ۵ آبان ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ مارس ۲۰۱۵.
  84. ↑ [۱]
  85. ↑ [۲]
  86. ↑ https://www.ilna.ir/بخش-ورزشی-7/798308-تغییرات-لوگوی-باشگاه-تراکتور-ابتدا-تا-کنون-ویدیو
  87. ↑ https://www.farsnews.com/news/13980523000096/پیراهن-تراکتور-در-گذر-زمان-تصاویر
  88. ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Tractor S.C.
  89. ↑ «فنایی:فغانی نسبت به روزهای اول پس از بازی تراکتورسازی شرایط بهتری دارد/او اشتباهات تأثیرگذاری داشت». پایگاه خبری تحلیلی کاپ. دریافت‌شده در ۱۱ خرداد ۱۳۹۴.
  90. ↑ http://90tv.ir/news/99097/دلیل-اتفاقات-عجیب-در-تبریز-چه-بود؟
  91. ↑ http://www.yjc.ir/fa/news/4321898/آشنایی-با-باشگاه-فوتبال-تراکتورسازی-تبریز
  92. ↑ http://qudsonline.ir/news/87721/
  93. ↑ http://www.entekhab.ir/fa/news/241996/
  94. ↑ http://cup.ir/sport/archive/487/view/83717
  95. ↑ «تماشاگر شاید 66833 نفر». گلداتکام. ۲۴ بهمن ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۲۴ بهمن ۱۳۹۱.
  96. ↑ «استادیومی که افتتاح نشده، فرسوده شد». خبرگزاری تابناک. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۰۹.
  97. ↑ «ورزشگاه یادگار امام تبریز برای انجام بازی تراکتورسازی و الشباب آماده است». ایرنا. ۱۹ فروردین ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۹ فروردین ۱۳۹۲.
  98. ↑ «تراکتورسازی؛ هجده سال پیش از این». عصر ایران. ۱۷ آبان ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۳ اسفند ۱۳۹۱.
  99. ↑ «بازی در ورزشگاه اختصاصی تراکتورسازی برای هیچ تیمی آسان نیست». شبکه ورزش ایران. ۱۷ اسفند ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ مارس ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۳ اسفند ۱۳۹۱.
  100. ↑ «پایان بازسازی مجموعه اختصاصی تراکتور». وبگاه گل. مرداد ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۲۳ اسفند ۱۳۹۱.
  101. ↑ «تبریزی‌ها با بلیط الکترونیکی وارد ورزشگاه شدند». خبرگزاری برنا. ۲۸ فروردین ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۸ فروردین ۱۳۸۹.
  102. ↑ «کارت بلیط‌ها بلای جان هواداران تراکتور». پرتال هواداران تراکتور. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۱.
  103. ↑ فروش بلیط در بازی‌های تراکتور به باشگاه واگذار گردید
  104. ↑ «پخش زنده فوتبال لیگ برتر از شبکه‌های استانی و سراسری». وبلاگ استانی‌ها. ۲۹ آبان ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۸ آذر ۱۳۹۱.
  105. ↑ «پوشش بازی تراکتور-سپاهان». وبگاه رسمی باشگاه تراکتورسازی. ۲۸ اسفند ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ اوت ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۸ اسفند ۱۳۹۱.
  106. ↑ «سرود رسمی باشگاه تراکتورسازی». سایت رسمی باشگاه تراکتورسازی. ۲۲ خرداد ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۲ خرداد ۱۳۹۱.
  107. ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/List_of_Tractor_S.C._managers
  108. ↑ https://www.varzesh3.com/news/1608585/سپاهان-چشم-انتظار-نمایش-خوب-خواهرخوانده
  109. ↑ http://tabriz.isna.ir/default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=111511
  110. ↑ https://khabarone.com/21600282
  111. ↑ https://www.mashreghnews.ir/news/897413/فیلم-خلاصه-بازی-تراکتورسازی-۶-۰-استقلال-خوزستان
  112. ↑ https://www.khabaronline.ir/photo/244910/تراکتور-تیم-دورود-را-گلباران-کرد
  113. ↑ https://www.varzesh3.com/match/57323
  114. ↑ https://tamasha.com/v/8Z39x
  115. ↑ https://www.ilna.ir/بخش-ورزشی-7/695489-وقتی-تراکتورسازی-پرسپولیس-را-تایی-کرد-ویدیو
  116. ↑ https://90tv.ir/videos/خلاصه-بازی-استقلال-1-4-تراکتورسازی
  117. ↑ https://90tv.ir/videos/خلاصه-بازی-تراکتورسازی-4-1-راه-آهن
  118. ↑ http://fc-malavan.com/8022/سپاهان-1-تراكتورسازي-4-تيكي-تراختور
  119. ↑ https://90tv.ir/videos/خلاصه-و-حواشی-تراکتورسازی-4-1-ذوب-آهن-نود-25-بهمن

پیوند به بیرون

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ باشگاه فوتبال تراکتور موجود است.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=باشگاه_فوتبال_تراکتور&oldid=27355575»