شکار

«شکار» و «صیاد» به اینجا تغییر مسیر دارند. برای دیگر کاربردها، شکار (ابهام‌زدایی) و صیاد (ابهام‌زدایی) را ببینید.

صحنه شکار گراز در سنگ‌نگارهٔ طاق بستان

یک مرد در حال هدف‌گیری تمرینی برای فصل شکار

شکار یا نخجیر کُشتن یا به چنگ آوردن موجودی زنده توسط موجود زندهٔ دیگر است. به کسی که شکار می‌کند نیز شکارچی، یا نخجیربان گویند. شکار جانوران توسط انسان برای تجارت شاملِ فروش پوست و مو، استخوان و عاج، گوشت و دیگر اجزای بدن یا برای تفریح (به اسم ورزش) انجام می‌شود.

شکار جرگه، که گاه در گذشته شکار قمرغه نامیده می‌شد، نوعی از شکار است که در آن مردم بسیاری نخجیر را احاطه نمایند تا حیوان به سمت شکارچی رانده شود. در هند به این نوع شکار هتهجوری گویند.

درباره واژه

اینواژه همریشه با فعل شکردن ( شکار کردن ) است.

شکار در قران

ضرورت پرهیز از شکار و صید حیوانات، با انگیزه‌ای جز تامین نیازهای خوراکی: خدای تعالی دنبال بیان حکم شکار و در آخر آن فرموده: (وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَرِیعُ الْحِسابِ) تا اشاره کرده باشد به اینکه در مساله شکار کردن باید از خدا ترسید، و بیهوده حیوانات وحشی را بی‌جان ننموده و در کشتن آنها اسراف نورزید و صرفاً به منظور تفریح و سرگرمی و یا خودنمایی و زورمندی شکار نکرد، و باید دانست که خدای تعالی در حسابگری سریع است، و کیفر ظلم و تعدی را قبل از آخرت در همین دنیا می‌دهد، و این ظلم‌ها و تجاوزها و دام اندازی‌ها و بی خبر کشتن حیوانات بی زبان همانطور که بسیار به چشم خود دیده‌ایم جز سوء عاقبت و نکبت ثمره‌ای ندارد

شکارچی غیرمجاز

شکار جانوران خارج از فصل شکار و بدون دریافت مجوزهای لازم، شکار غیرمجاز محسوب می‌شود. شکارچی غیرمجاز کسی است که بدون توجه به وضعیت زیستی جانوران و مقررات وضع شده برای حفاظت از گونه‌های در معرض نابودی، به شکار آن‌ها می‌پردازد. شکارچی‌گری غیرمجاز از معضلات جوامع امروزی در سراسر جهان است و موجب قانون‌شکنی، آسیب به محیط زیست و نهایتاً آسیب به جوامع انسانی می‌شود.

تا مهرماه ۱۳۹۶ خورشیدی صدونوزده محیط‌بان به‌هنگام انجام مسئولیت محیط‌بانی و در رویاروییِ مستقیم با شکارچیان غیرمجاز، جان خود را از دست داده‌اند. همچنین شکارچیان غیرِ مجاز موجبِ آسیب و آزار جانوران می‌شوند. یکشنبه ۱۸ تیر ۱۳۹۶ خورشیدی و در پناهگاه حیات وحش میاندشت، یک شکارچی متخلف که یک آهو را زنده‌گیری و داخل کیسه کرده بود، به علت ترس از محیط بانان، آن را به درون جوی آب پرتاب کرد و باعث خفگی آهو شد.

فصل شکار

شکار شیر، نام اثری از رادن صالح، نقاش اندونزیایی است که درآن صحنه‌ای حماسی از نبرد شیرها و شکارچیان را در سده ۱۹ میلادی به‌تصویر کشیده‌است.
این نگاره اکنون در مالکیت موزه هنرهای خارجی لتونی قرار دارد.

فصل شکار دوره‌ای زمانی در هر سال است که شکارچیان قانونی می‌توانند با پرداخت هزینه و دریافت مجوزهای لازم و در محیط‌های تعریف شده از سوی دولت و سازمان محیط زیست به شکار قانونی و کنترل شده بپردازند.

پایان فصل شکار هنگامه‌ای است که به منظور محافظت گونه‌ها از شکار و محافظت از جمعیت آن‌ها در زمان جفت‌گیری، کم بودن جمعیت و شرایط بدِ زیستی برقرار می‌گردد. شکار در زمانی که فصل شکار پایان یافته‌است، تخطی از قانون بوده و پیگرد دارد. عمدهٔ تلفات محیط بانان در هنگام انجام وظیفه، در رویارویی با شکارچیان غیرمجاز و در زمانی است که فصل شکار، پایان یافته‌است.

جریمهٔ شکار غیرمجاز در ایران

پس از مسایلی که در مورد شکار جانوران وحشی و انقراض برخی از گونه‌های جانوری و نیز کشته‌شدن محیط‌بانان و جنگل‌بانان به‌دست شکارچیان غیرِ مجاز در ایران به‌وجود آمد، دولت و سازمان محیط زیست تلاش بسیاری را برای مقابله با این پدیده بکار بستند. سرانجام قانونی تصویب شد که بر اساس آن جریمهٔ شکار جانوران وحشی با توجه به مادهٔ سوّمِ قانون شکار و صید، به‌طور متوسط حدود پنج برابر و برخی از گونه‌ها تا بیش از ۱۰ برابر افزایش یافت.

تعرفه‌های جریمهٔ شکار غیرمجاز در ایران

در تعرفه‌های جدید برخی از جریمه‌ها تا ۱۶ برابر نیز افزایش یافته‌است که نشان از اهمیّت حفظ گونه‌های جانوری دارد. در تعرفهٔ جدید جریمه پلنگ از ۵ میلیون تومان به ۸۰ میلیون تومان و یوزپلنگ از ۲۰ میلیون تومان به ۱۰۰ میلیون تومان افزایش یافته‌است. جریمه گوزن زرد ایرانی از ۵ میلیون تومان به ۶۰ میلیون تومان، مرال و شوکا از ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به ۳۵ میلیون تومان و قوچ و میش و کل و بز و جبیر به ۱۰ میلیون تومان افزایش یافت. همچنین انواع نهنگ‌ها از ۱۵ میلیون تومان به ۵۰ میلیون تومان افزایش یافت و فک خزری در دوره قبل جریمه‌ای نداشت اما در جدول جدید جریمه ۱۵ میلیون تومانی برای آن در نظر گرفته شده‌است.

عکسخانه

• 

  بیست ریالی - پشت اسکناس عنوان: شکارگاه قرن سیزدهم هجری

جستارهای وابسته

• فهرست اصطلاحات شکار
• حقوق جانوران
• رفاه جانوران
• جانورآزاری