آگاهی جانوران

بر پایهٔ اعلامیهٔ کمبریج دربارهٔ آگاهیِ جانوران: خودآگاهیِ ذهنیِ نزدیک به خودآگاهیِ انسانی در طوطی خاکستری آفریقایی دیده شده‌است.

هوشیاری جانوران یا آگاهیِ جانوران (به انگلیسی: Animal consciousness)؛ کیفیت یا چگونگی خویشتن آگاهیِ درونیِ یک جانور، نسبت به یک شیء بیرونی یا درونی، یا یک موضوع است. در انسان، هوشیاری عبارت است از: توانایی احساس، آگاهی، تشخص (تشخص‌گرایی فلسفی)، کیفیت ذهنی، توانایی آزمودن یا درک احساس، بیداری ذاتی، داشتن حس خودگرایی و در دست داشتن عملی ذهن. علی‌رغم مشکل موجود در تعریف آن، بسیارند فیلسوفانی که معتقدند زمینهٔ گستردهٔ مشترکی از درکِ مستقیمِ این که حس آگاهی چیست، وجود دارد.

آگاهی در اینجا بیشتر در رابطه با خودآگاهی و درک محیط می‌باشد. تقریباً تمامی موجودات زنده به نحوی قابلیت و شعور یادگیری را تا حدودی به صورت غریزی و بخشی را به صورت اکتسابی از والدین یا محیط دارا می‌باشند. اما آگاهی به منزله اطلاع از ماهیت وجودی خویشتن امری بسیار متفاوت است که در اینجا در رابطه با موجودات (بجز انسان) به آن پرداخته شده‌است.

آشنایی با آگاهی و انواع آن

یکی از سخت‌ترین مفاهیم برای تعریف آگاهی، و به خصوص «خود آگاهی» می‌باشد. در حال حاضر تعریف مشخصی از نحوه ایجاد خود آگاهی در موجودات زنده موجود نیست و حتی نمی‌توان به‌طور دقیق عنوان کرد که آیا این خودآگاهی صرفاً می‌تواند در اختیار جانداران باشد یا امکان رسیدن به خود آگاهی توسط هوش مصنوعی و رایانه نیز قابل بررسی است.

با این حال آگاهی در انواع ذیل دسته‌بندی می‌گردد:

- هوشیاری: به حالتی که در آن احساس کردن (درد، گرسنگی، تشنگی و…) قابل تشخیص است حالت هشیاری گفته می‌شود. در این حالت احساس کردن این حس‌ها تأییدی برداشتن درک بر آنها نمی‌باشد.

- خود هوشیاری: به حالتی که موجود زنده قدرت تشخیص و تفکیک خود به عنوان یه موجودیت واحد و جدا از محیط اطراف را داراست خودآگاهی می‌گویند.

- خود آگاهی: حالتی بسیار کامل تر از خود هوشیاری، که در آن موجود زنده از وجود خود به صورت فلسفی آگاه است و دقیقاً می‌تواند وجود خود را درک کرده و تشخیص دهد. در برخی از متون از خود - هوشیاری و خود آگاهی در کنار هم و با معنی مشابه استفاده شده‌است.

- ادراک: قابلیت تشخیص محیط اطراف به طوری که بتوان تفاوتی برای موجودات و اشیاء اطراف قائل شد. همچنین موجودات دارای ادراک، دارای شخصیت منحصر به فرد می‌باشند.

- هوشمندی: قابلیت گسترده سازی، برنامه‌ریزی، آینده نگری، ساخت اجزاء پیچیده از جزءهای کوچکتر و … همه در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند.

آزمایش آینه

یکی از راه‌های تشخیص خود هوشیاری در موجودات زنده تست آینه می‌باشد. در این تست آینه ای در مقابل موجود زنده قرار داده می‌شود، برای مثال سگ‌ها خود را در آینه تشخیص نمی‌دهند و حتی ممکن است برای سگ درون آینه واق واق کنند.

حیواناتی که تاکنون تست آینه مثبت داشته‌اند:

شامپانزه‌ها، گوریل‌ها، اورانگوتان‌ها، بابون‌ها و فیل‌ها. همچنین دلفین‌های پوزه بطری، نهنگ‌های قاتل قادر به تشخیص خود در آینه هستند.

البته شواهدی نیز موجود است که کبوترها در صورت آموزش دیدن می‌توانند خود را در آینه تشخیص دهند.

پژوهشگران

از پژوهشگرانِ این رشته می‌توان از ماریان استامپ داوکینز، کریستف کخ، تامس نیگل و برنار رولن نام برد.

جستارهای وابسته

• ارتباطات میان جانوران
• حقوق جانوران
• آگاهی
• مغز در خمره
• خودآگاهی
• همایندگرایی
• شکاف تبیینی
• فلسفه ذهن
• خویشتن‌آگاهی

منابع

• Bayn T, Cleeremans A and Wilken P (2009) The Oxford companion to consciousness pp. 43f, Oxford University Press. ISBN 978-0-19-856951-0.
• Bekoff, Marc (2013) Why Dogs Hump and Bees Get Depressed New World Library. ISBN 978-1-60868-220-1.
• Bekoff, Marc; Jane Goodall (2007). The Emotional Lives of Animals. ISBN 1-57731-502-2.
• Brown, Jason W (2010) Neuropsychological Foundations of Conscious Experience pp. 200–210, Les Editions Chromatika. ISBN 978-2-930517-07-0.
• Cartmill, M (2000). "Animal consciousness: some philosophical, methodological, and evolutionary problems". American Zoologist. 40 (6): 835–846. doi:10.1668/0003-1569(2000)040[0835:acspma]2.0.co;2.
• ماریان استامپ داوکینز (2012) Why animals matter: Animal consciousness, animal welfare, and human well-being Oxford University Press. ISBN 978-0-19-958782-7.
• Dawkins, Marian Stamp (1998) Through our eyes only? The search for animal consciousness Oxford University Press. ISBN 978-0-19-850320-0.
• Dol, Marcel (1997) Animal consciousness and animal ethics: perspectives from the Netherlands Uitgeverij Van Gorcum. ISBN 978-90-232-3215-5.
• Griffin, Donald Redfield (1976) The Question of Animal Awareness Rockefeller Univ. Press.
• Griffin, Donald Redfield (2001) minds: beyond cognition to consciousness University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-30865-4.
• Huxley, TH (1874). "On the hypothesis that animals are automata, and its history" (PDF). Nature. 10 (253): 362–366. doi:10.1038/010362a0.
• Kunkel HO (2000) Human issues in animal agriculture pp. 213–214. Texas A&M University Press. ISBN 978-0-89096-927-4.
• Phillips, Clive (2009) The Welfare of Animals: The Silent Majority Springer. ISBN 978-1-4020-9218-3.
• Reznikova, Zh. I. (2007) Animal Intelligence: From Individual to Social Cognition. Cambridge University Press
• Samorini, Giorgio (2002) Animals and Psychedelics: The Natural World and the Instinct to Alter Consciousness Inner Traditions/Bear. ISBN 978-0-89281-986-7. Review
• Shettleworth, S. J. (1998) (2010,2nd ed) Cognition, evolution and behavior. New York: Oxford University Press.
• Smith, J. D. , Beran, M. J. , Couchman, J. J. , Coutinho, M. V. C. , & Boomer, J. B. (2009). Animal metacognition: Problems and prospects,[۱] Comparative Cognition and Behavior Reviews, 4, 40–53.
• Steiner, Gary (2008) Animals and the moral community: mental life, moral status, and kinship pp. 11–12, Columbia University Press. ISBN 978-0-231-14234-2.
• Stenholm, Stig (2011) The Quest for Reality: Bohr and Wittgenstein: Two Complementary Views pp. 88–92, Oxford University Press. ISBN 978-0-19-960358-9.
• Van Riel, Gerd (2009) Ancient perspectives on Aristotle's De anima Leuven University Press. ISBN 978-90-5867-772-3.
• Walker, Stephen (1983) Animal thought p. 98, Routledge. ISBN 978-0-7100-9037-9.

invertebrates

• Smith, FA (1991). "A Question of Pain in Invertebrates". ILAR Journal. 33 (1–2): 25–31. doi:10.1093/ilar.33.1-2.25. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 5 February 2016.
• Consciousness in a Cockroach Discover Magazine, 10 January 2007.
• Do insects Feel pain?

پیوند به بیرون

• Bekoff, Marc 2012 Animals are conscious and should be treated as such New Scientist, 24 September 2012.
• کریستف کخ (2012) Consciousness Is Everywhere Huffington Post, 15 August 2012.
• Octopuses Gain Consciousness (According to Scientists' Declaration) Scientific American, 21 August 2012.
• The absence of a neocortex does not appear to preclude an organism from experiencing affective states 4 September 2012.
• Animals are as with it as humans, scientists say Discovery, 24 August 2012.
• Video of the Cambridge declaration
• How do octopuses think? ABC interview with Peter Godfrey-Smith.
• Do animals demonstrate consciousness? HowStuffWorks. Accessed 30 January 2012.
• I, cockroach بایگانی‌شده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine Aeon Magazine, 19 November 2013.