موز

موز

یک گیاه موز در مصر

موز (در ایران) یا کیله (در افغانستان) نام میوه و گیاهی با همین نام است که بومی مناطق حاره‌ای جنوب شرق آسیا، شبه جزایر مالزی، و استرالیا است. امروزه این گیاه در تمام مناطق گرمسیری که از رطوبت مطلوبی برخوردار باشند کاشت می‌شود.

گیاه موز در وهله اول برای میوه‌اش و ضمناً برای تولید فیبر و نیز زیبایی کاشته می‌شود. از آنجائی که گیاه موز نسبتاً بلند و مستقیم و محکم می‌باشد، اشتباهاً به آن درخت می‌گویند، در حالی که واقعیت آن است که آنها فقط شاخه‌هایی هستند که پس از دادن میوه خشک شده و از بین می‌روند. این شاخه‌ها می‌توانند به بلندی بین دو تا هشت متر برسند و برگ‌های آن نیز به حدود سه و نیم متر می‌تواند برسد. میوه موز به صورت خوشه در انتهای ساقه تشکیل می‌شود.

نتایج یک مطالعه جدید در کالج سلطنتی لندن نشان داده است که مصرف یک عدد موز در روز به میزان قابل توجهی خطر بروز علائم آسم را در کودکان کاهش می‌دهد.

کشورهای هند، چین، اوگاندا، فیلیپین و اکوادور به ترتیب بزرگترین تولیدکنندگان و کشورهای اکوادور، کاستاریکا، کلمبیا و فیلیپین بزرگترین صادرکنندگان موز در جهان هستند.

خصوصیات موز از دیدگاه طب سنتی

میوه ای گرم و پر انرژیست، ارزش غذائی آن برابر با گوشت می باشد؛ فقط فاقد چربی و کلسیم کمی می باشد. مقداری مواد قندی دارد، بعلاوه دارای ویتامینهای B1 و B2 و PP و C است. برای اشخاصی که تازه بسنر بیماری را ترک کرده اند، بسیار مفید است. موزی که خوب روی درخت رسیده و پوست آن روی درخت زرد شده باشد، بسیار مقوی است. موز شامل مقدار زیادی قند و مواد نشاسته ای و انواع متفاوت ویتامینها می باشد. غلظت ویتامینهای A و C موجود در موز به بهترین وجهی برای جذب شدن در بدن آماده می باشد. موز غذای کاملی است، حتی برای بچه ها و اشخاصی که مبتلا به ناراحتی های هاضمه هستند. در صورت خوب جویدن می توانند از آن بخورند؛ منتها در بچه های کوچک بهتر است آن را له کنند.

ارزش غذائی

در یک موز به مقداری آهن و فسفر و کلسیم وجود دارد که در 40 گرم آرد سفید گندمی که در 60 گرم آب جوشیده خمیر شده باشد. بقیه املاح معدنی که در آرد سفید موجود است، نیز در موز یافت می شود؛ منتها به مقدار زیادتر، مثلا کلر موجود در موز سه برابر کلر موجود در آرد است، و مس موجود در آن چهار برابر مس موجود در آرد سفید است؛ و منیزیوم موز پنج برابر آرد و پتاسیم و منگنز آن ده برابر، و همچنین چربی و هیدرات دو کربن آن تقریبا برابر با آرد است، و تنها مواد پروتید آرد کمی بیشتر است. ویتامینها و املاح معدنی موجود در موز خیلی بهتر از املاح موجود در آرد جذب بدن می شود. بخصوص املاح آهن که برای مبارزه با کم خونی به کار می رود، به کمک ویتامین C موجود قابل جذب در بدن می شود. موز مانند سایر میوه ها بر قلیائیت خون و در نتیجه صافی و پاکی و تعادل آن می افزاید.

تا می توانید از مصرف موزهای سبز و کال و یا کهنه و سیاه خودداری کنید. مقدار 10 عدد موز و 1/5 لیتر شیر بدون کلسیم برای مدت 24 ساعت غذای یک فرد را تامین می نماید که در حدود 2000 کالری انرژی ایجاد می کند. موز خشک شده با وجود اینکه ویتامین C خود را از دست داده است، ولی دارای ارزش غذائی مناسبی می باشد. موز نیز به اندازه سیب و گلابی دارای ویتامینهای C و A و B1 و B2 می باشد.

فواید درمانی

برای غذای اشخاصی که بنا به توصیه پزشک رژیم غذایی بدون نمک دارند و همچنین اشخاصی که اوره اضافی در خون دارند، می توانند از موز و شیر سدیم گرفته شده استفاده نمایند. برای اشخاصی که دچار بیماریهای قلبی و یا ورم کلیه و بیماریهای تورمی دیگر می باشند نیز تجویز می شود.

برای درمان اسهال حاد و اسهال اطفال موز را پخته و به صورت پوره در می آورند، و سپس با کمی آب برنج مخلوط می کنند و به بیمار می دهند.

برای درمان آلبو مین در ادرار، آرد موز خشک شده بسیار مفید است.

مضرات موز

موز میوه بی ضرری است ولی فقط موزهای خام برای اشخاصی که دستگاه گوارشی حساسی دارند، ممکن است تولید امتلاء معده و نفخ و یبوست نماید، و به علاوه کسانی که نمی توانند مواد قندی را بخوبی هضم کنند، و همچنین عده ای از مبتلایان به ورم روده، به خصوص بیماران مبتلا به قند و اشخاص چاق، به دلیل زیادی قند موجود در موز نباید از آن بخورند.