پرش به محتوا

جندالله

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از جنبش مقاومت ملی ایران)
جندالله
رهبرانعبدالمالک ریگی  اعدام‌شده
محمد ظاهر بلوچ
تاریخ فعالیت۲۰۰۳–۲۰۱۱
مقرایالت بلوچستان پاکستان، پاکستان
مناطق فعالیتاستان سیستان و بلوچستان
ایدئولوژیملی‌گرایی بلوچی[۱]
اسلام‌گرایی سنی
اندازه۷۰۰–۲٬۰۰۰
متحدانادعاشده (بخش زیر را ببینید):
 القاعده
مخالفان
درگیری‌ها و جنگ‌هابمب‌گذاری‌های ۱۳۸۵ زاهدان
بمب‌گذاری ۱۳۸۸ در زاهدان
بمب‌گذاری انتحاری در پیشین
بمب‌گذاری ۱۳۸۹ در زاهدان
بمب‌گذاری ۱۳۸۹ در چابهار

جندالله یک گروه مستقر در استان سیستان و بلوچستان بود که هدف خود را احقاق حقوق بلوچ‌ها و اهل سنت ایران، از طریق مبارزه مسلحانه با نظام جمهوری اسلامی می‌دانست.[۳][۴][۵][۶][۷][۸][۹]

جندالله که در سال ۱۳۸۲ بنیان‌گذاری شد،[۱۰] هدف خود را تلاش برای تأمین حقوق قوم بلوچ و اهل‌سنت بلوچستان اعلام کرد اما تأکید داشت که «یک گروه جدایی‌طلب» نیست.[۱۱] ایران و ایالات متحده آمریکا آن را سازمانی تروریستی شناختند که دست به قاچاق سوخت و مواد مخدر می‌زد.[۱۲][۱۳] ایران جندالله را گروهی تروریستی و در ارتباط با القاعده می‌دانست که ده‌ها نظامی و شهروند عادی ایران را به قتل رسانده بود.[۱۴][۱۵]

معروفترین رهبر این گروه، عبدالمالک ریگی از طایفه ریگی بود که توسط جمهوری اسلامی دستگیر و اعدام شد. بعد از دستگیری وی، این گروه در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که محمدظاهر بلوچ را به عنوان رهبر جدید خود منصوب کرده‌است.[۱۶] مدتی بعد این گروه توسط اعضای آن منحل و گروهی جدید با نام‌ جیش العدل به رهبری صلاح الدین فاروقی تشکیل شد.

نمایی از محل کشتار تاسوکی در جاده زابل-زاهدان

وزارت امورخارجه ایالات متحده آمریکا در نوامبر ۲۰۱۰ نام این گروه را به فهرست گروه‌ها و سازمان‌های تروریستی از دیدگاه خود اضافه کرد.[۱۷]

اهداف

[ویرایش]

عبدالمالک ریگی، رهبر گروه «جندالله» در مصاحبه با رادیو بلوچ، هدف اصلی خود را دفاع از حقوق ملی و مذهبی قوم بلوچ و اهل سنت در استان سیستان و بلوچستان اعلام کرده و ادعای جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اینکه گروه جندالله قصد جدایی طلبی دارد را به شدت رد کرده بود.[۱۸]

عکس‌العمل جمهوری اسلامی ایران

[ویرایش]

دولت جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با این گروه، با کمک وزارت اطلاعات اقدام به شناسایی، دستگیری و اعدام عوامل این گروه می‌نمود.

مجتبی میرعبدالهی مدیرکل روابط عمومی وزارت کشور، روز چهارشنبه ۲۹ فروردین ۱۳۸۶ در مصاحبه با خبرنگاران اعلام کرد «با همکاری وزارت اطلاعات گروهک تروریستی عبدالمالک ریگی کنترل و سرشاخه‌های اصلی این گروه نابود شده‌اند».[۱۹]

اعدام تعدادی از اعضاء گروه

[ویرایش]

در تاریخ ۲۳ تیر ۱۳۸۸، سیزده عضو این گروه در استان سیستان و بلوچستان اعدام شدند.[۲۰][۲۱]

همچنین در تاریخ ۲۹ آذر ۱۳۸۹، یازده هوادار گروه جندالله در زندان زاهدان اعدام شدند.[۲۲][۲۳] اتهام این افراد، «افساد فی‌الارض و محاربه با خدا و رسول و مقابله با نظام» عنوان شده‌بود.[۲۴] عبدالرئوف ریگی سخنگوی جندالله در مصاحبه‌ای با روزنامه الشرق الاوسط مدعی شد که این افراد ارتباطی با این گروه نداشتند.[۲۵]

عفو عمومی اعضا گروه

[ویرایش]

پس از دستگیری عبدالمالک ریگی توسط نیروهای اطلاعاتی ایران، دولت ایران پیشنهاد عفو عمومی را به شرط خلع سلاح اعضای گروه و دست‌کشیدن از مبارزه مسلحانه به اعضای آن داد. بعد از آن تا اردیبهشت ۱۳۸۹ حدود ۱۱۰ نفر از اعضای گروه این پیشنهاد را پذیرفته و تسلیم شدند.[۲۶]

حمایت خارجی

[ویرایش]

آمریکا و اسرائیل

[ویرایش]
حضور ریگی در صدای آمریکا

گزارشی از براین راس و کریستوفر ایشام از ای‌بی‌سی نیوز در آوریل ۲۰۰۷ اتهام زد که جندالله «به‌طور محرمانه از سوی مقامات آمریکایی تشویق و مشورت داده شده» تا حکومت ایران را بی‌ثبات کند،[۲۷][۲۸][۲۹][۳۰][۳۱] و برای این اتهام به منابع اطلاعاتی ایالات متحده آمریکا و قبایلی پاکستان استناد کرد.[۳۲] این گزارش دیک چینی معاون رئیس جمهور آمریکا متهم می‌کند در جریان سفرش به پاکستان در خصوص فعالیت این گروه علیه ایران به بحث می‌پردازد.[۲۷] این شبکه در یک پست وبلاگی، اظهار داشت که باور بر این است که این حمایت در سال ۲۰۰۵ شروع شده و ترتیب داده شده تا آمریکا هیچ کمک مالی مستقیمی به این گروه نکند که ملزم به نظارت کنگره ایالات متحده آمریکا نباشد و توجه رسانه ای را به خود جلب نکند و قیاسی بین حمایت آمریکا از جندالله و درگیری آمریکا در نیکاراگوئه را برنیانگیزد.[۲۷] این گزارش از سوی منابع رسمی پاکستان انکار شد،[۳۳] اما ای بی سی با وجود این انکار بر ادعای خود پابرجا ماند.[۳۴] الکسیس دبت که یکی از منابعی بود که راس و ایشام از او در گزارششان برای اتهام حمایت آمریکا از جندالله نقل قول کردند پس از این که مقامات ای بی سی مدعی شدند او حین کار برای این شرکت مصاحبه‌های متعددی را جعل کرده در ژوئن ۲۰۰۷ از ای بی سی نیوز استعفا داد.[۳۵][۳۶] راس گفت که این گزارش دربارهٔ جندالله منابع بسیاری داشته و افزود «فقط نگران چیزهایی هستیم که دبت فراهم کرد نه محتوای آن گزارش» بنا بر گفته راس ای بی سی چیزی پیدا نکرد که گزارش‌هایی که دبت رویش کار کرد را زیر سؤال ببرد. به هر روی با ادامه یافتن صحبت‌ها در خصوص جعل‌ها این شبکه «از یک جا به بعد لازم می‌دید این که چیزهایی که او می‌گوید باورکردنی است را زیر سؤال ببرد.»[۳۷] این باعث شد تا این شبکه در سال ۲۰۰۷ تیم دومی از تهیه‌کنندگان را برای تحقیق در خصوص گزارش‌های اولی به پاکستان بفرستد.[۳۴]

در ۲ آوریل ۲۰۰۷, عبدالمالک ریگی در سرویس فارسی صدای آمریکا، شبکه رسمی سخن پراکنی حکومت آمریکا ظاهر شد، و از او به عنوان «رهبر محبوب جنبش مقاومت ایران» یاد شد و عنوان "دکتر " به نام او اضافه شد. این رخداد باعث محکومیت عمومی در جامعه ایرانی آمریکایی در آمریکا که بسیاری شان مخالفان حکومت ایران و نیز جندالله هستند شد.[۳۸][۳۹][۴۰][۴۱][۴۲]

در ژانویه ۲۰۱۲، مقاله ای از مارک پری اعتبار اتهامات پیشین را زیر سؤال برد و اظهار داشت سیا (CIA) «حتی کوچکترین تماس‌ها با جندالله را ممنوع کرده‌است.»[۴۳] منشأ این شایعات یک عملیات "پرچم دروغین" موساد اسرائیل است؛ مأموران موساد ظاهراً با تظاهر به این که مأموران سیا هستند با اعضای به کارگرفته شده جندالله در شهرایی چون لندن برای انجام حملاتی علیه ایران دیدار کردند. رئیس جمهور جرج دابلیو. بوش " پس از دریافتن اقدامات اسرائیل «مطلقاً عصبانی شد» ولی تا پیش از این که دولت رییس جمهور باراک اوباما در نوامبر ۲۰۱۰ جندالله را به عنوان یک گروه تروریستی تعیین کرد و «برنامه‌های اطلاعاتی مشترک آمریکا-اسرائیل برای هدف قرار دادن ایران را به میزان زیادی کاهش داد» مساله حل و فصل نشد.[۴۳] با این که سیا پس از بمب‌گذاری‌های ۱۳۸۵ زاهدان همه تماس‌ها با جندالله را قطع کرد، اداره تحقیقات فدرال (اف بی آی) و وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا به جمع آوری اطلاعات در خصوص جندالله از طریق مهره‌های تربیت شده کارگروه ضد تروریسم اف بی آی ادامه داد. سیا در سال ۲۰۰۸ اجازه سفر مکهیل به افغانستان را داد تا با خبرچین‌ها ملاقات کند. بنا بر نیویورک تایمز: «مقامات فعلی و سابق می‌گویند که حکومت آمریکا هیچگاه عملیات‌های جندالله را هدایت یا تأیید نکرد. و آنها می‌گویند هیچگاه آمریکا به آنها زمان یا هدف یک حمله تروریستی را نگفت ولی اقدامی برای جلوگیری از آن هم نکرد.»[۴۴]

مقامات رسمی جمهوری اسلامی ایران همواره مدعی بوده‌اند که گروه جندالله ایران توسط سرویس‌های اطلاعاتی سیا، اس‌آی‌اس، موساد، آی‌اس‌آی و فرماندهی ناتو[۴۵] حمایت می‌شود.[۴۶][۴۷][۴۸][۴۹][۵۰][۵۱] آمریکا و بریتانیا این اتهام را رد کرده‌اند.[۵۲]

خبرگزاری آسوشیتد پرس در گزارشی اعلام کرد که تاکنون اطلاعات تأیید شده‌ای مبنی بر نقش آمریکا در حمایت از جندالله و کمک به آموزش نیروهای آن به‌دست نیامده‌است. اما گزارش‌های برخی کارشناسان امور منطقه و مقامات امنیتی حکایت از آن دارد که جندالله از کمک‌های آمریکاییان و پاکستانی‌ها سود برده و همچنین به جنگجویان ضد شیعه مرتبط با عربستان هم نزدیک شده‌است. از جمله مصاحبه ژنرال اسلم بیگ، رئیس سابق ستاد نیروی زمینی پاکستان که در ابتدای دهه ۱۹۹۰ ارتش را ترک کرده با این خبرگزاری که اظهار کرده روستای مرزی مند محل ارتباط آمریکایی‌ها و جندالله بوده و کمک‌های آمریکایی‌ها از طریق دو بندر پاکستانی کوت کلمت و جیوانی وارد منطقه می‌شده‌است.[۵۳]

جمهوری اسلامی مدعی است که عبدالمالک ریگی در زندان، اعتراف کرده که آمریکا به او و گروه جندالله قول همکاری و حمایت داده‌است.[۵۴][۵۵]

در نوامبر ۲۰۱۴، روزنامه نیویورک تایمز، بر اساس اسنادی که از یک مأمور سابق اف‌بی‌آی به دست آورده بود، فاش کرد که سازمان سیا، در طول مدت فعالیت گروه جندالله، با وی در ارتباط بوده‌است و از عملیات‌های تروریستی آن، پیش از وقوع نیز مطلع بوده‌است ولی در این خصوص این واکنشی نشان نمی‌داد. این ارتباط پنهانی اطلاعاتی بین جندالله و سیا، حتی پس از تروریستی اعلام کردن آن توسط آمریکا، ادامه داشت.[۵۶]

دستگیری رهبران گروه

[ویرایش]

به گفته مصطفی محمد نجار، وزیر کشور، ریگی در خارج ایران دستگیر و به ایران آورده شده‌است.[۵۸] چندی بعد عنوان شد که وی در پرواز دُبِی - قرقیزستان توسط پدافند هوایی و در جمهوری اسلامی ایران دستگیرشده‌است.[۵۹] قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، عبدالمالک ریگی که به «محاربه و فساد فی الارض» متهم شده بود را بامداد یکشنبه ۳۰ خرداد ۱۳۸۹ اعدام کرد.

  • طبق اعلام بعضی از خبرگزاری‌ها مقامات امنیتی پاکستان اعلام کرده بودند که در تاریخ ۲۴ دسامبر ۲۰۱۰ موفق به دستگیری عبدالرئوف ریگی برادر عبدالمالک و از سران جندالله شده بودند اما چندی بعد خبر دستگیری وی تکذیب گردید.[۶۰]

جای گرفتن در فهرست گروه‌های تروریستی آمریکا

[ویرایش]

یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در روز چهارشنبه ۳ نوامبر ۲۰۱۰، اعلام کرد که این وزارتخانه، جندالله را به عنوان چهل و هفتمین سازمان تروریستی به لیست سیاه خود افزوده کرد. برخی کارشناسان این اقدام را حرکتی در جهت بهبود روابط ایران و آمریکا در مورد حل مسئله هسته‌ای ایران عنوان کردند.[۶۱] سخنگوی وزارت امور خارجه ایران این اقدام آمریکا را گامی در جهت صحیح نامید.[۶۲] در همین حال گروه جندالله اعلام کرد که به اقدام آمریکا پاسخ درخوری خواهیم داد.[۶۳]

اقدامات گروه جندالله

[ویرایش]
شرح عملیات تاریخ محل نتایج پیامدها
حمله به کاروان انتقال رئیس‌جمهور ۱۳۸۴/۹/۲۳ مناطق کویری بلوچستان کشته شدن محافظ و راننده خودرو احمدی‌نژاد[۶۴] نامشخص
حمله به پاسگاه مرزی گدار ناهوک سراوان ۱۳۸۴/۱۰/۱۲ منطقهٔ سراوان گروگان گرفتن ۸ سرباز مرزبان و رئیس پاسگاه آزادسازی ۸ تن از سربازان در تاریخ ۱۰ بهمن همان سال با میانجیگری بزرگان طوایف منطقه و اعلام خبر اعدام رئیس پاسگاه. اعدام احمد سریر در تاریخ ۱۳۸۵/۱۲/۲۳ در پارک لالهٔ زاهدان.
اسارت ۳ تبعه ترکیه ۱۳۸۴/۱۰/۲۵ نامشخص درخواست پرداخت ۱ میلیون دلار از جانب ایران در قبال آزادی گروگان‌ها نامشخص
حادثه تاسوکی ۱۳۸۴/۱۲/۲۵ منطقه تاسوکی قتل ۲۳ تن از مسافران عبوری از محور زابل به زاهدان. آتش زدن ۶ خودروی متعلق به مسافران. اسارت عده‌ای نامعلوم از مسافران عبوری. زخمی شدن فرماندار زاهدان در این حمله. اسماعیل احمدی‌مقدم و مصطفی پورمحمدی آمریکا را مشوق جنبش جندالله برای این عملیات نامیدند و این عملیات را به سفارش نیروهای اطلاعاتی آمریکا دانستند. جنبش جندالله ایران در تاریخ ۱۳۸۵/۱/۲ با انتشار فیلمی عنوان کرد که در صورت آزاد نکردن ۵ عضو این گروه از جانب نیروهای انتظامی ایران گروگان‌های واقعه تاسوکی را خواهد کشت. اکبر اعلم، عضو کمیسیون امنیت ملّی مجلس در فروردین ۱۳۸۶ استاندار و برخی نیروهای انتظامی بلوچستان را به کوتاهی در جلوگیری از این واقعه متهم کرد. عبدالحمید ریگی و ۱۵ عضو دیگر جنبش جندالله ایران توسط نیروهای امنیتی پاکستان دستگیر و در ۱۳۸۷/۳/۲۵ به ایران تحویل داده شدند.
حملات پراکنده به غیرنظامیان ۱۳۸۵/۱/۱۸ استان سیستان و بلوچستان ترور و اسارت غیرنظامیان و گاهی اعدام آن‌ها گزارش حسینعلی شهریاری، نماینده زاهدان، در جلسه علنی مجلس در تاریخ ۱۳۸۵/۱/۲۰ از حملات دو روز قبل جنبش تروریستی جندالله ایران به مردم عادی. ایجاد قرارگاه بعثت در منطقه مرزی با پاکستان. اعدام یکی از گروگان‌ها در ۱۷ اردیبهشت همان سال. برپایی مانور اقتدار در تاریخ ۱۳۸۵/۲/۲۸ برای سرکوب گروهک جنبش مقاومت مردمی ایران با مشارکت کلیه نیروهای نظامی ایران. آزادی ۴ گروگان و کشتن ۱۴ عضو جنبش در ۶ خرداد همان سال. برپایی رزمایش ضربت ذوالفقار توسط نیروی زمینی ارتش در ۲۸ مرداد همان سال.
حمله به مأموران فرماندهی انتظامی ۱۳۸۵/۱۱/۱۲ تقاطع بلوارهای بزرگمهر و معلم شهر زاهدان قتل ۴ مأمور پلیس و یک شهروند اعدام دو تن از اعضای جنبش جندالله دخیل در این حمله
حمله به اتوبوس حامل نیروهای سپاه پاسداران با خودروی حامل مواد منفجره ۱۳۸۵/۱۱/۲۵ بلوار ثارالله شهر زاهدان کشته شدن ۱۳ نفر و زخمی شده ۳۰ تن دیگر از اعضای سپاه و مردم عادی محکومیت این حمله از جانب سازمان ملل متحد. جنبش مقاومت مردمی ایران این حمله را عملی تلافی جویانه در قبال اعدام اعضایش نامید. نصرالله شنبه‌زهی در ۳۰ بهمن همان سال به جرم دخالت در بمبگذاری در محل انفجار اعدام شد. فردی به نام سعید. ق نیز به جرم مشارکت در ۱۳۸۶/۳/۱۳ در همان محل اعدام شد.
انفجار بمب صوتی ۱۳۸۵/۱۱/۲۷ بلوار جمهوری شهر زاهدان بدون تلفات نامشخص
حمله به پاسگاه مرزی نگور ۱۳۸۵/۱۲/۸ منطقه نگور قتل ۲ مأمور مرزبانی و اسارت ۴ نفر دیگر و انتقال آنها به پاکستان نامشخص
شبیخون اعضای جندالله به جمعی از پاسداران ۱۳۸۶/۴/۲۸ روستای دومک-منطقه کورین ۱۱ مأمور سپاه پاسداران کشته و ۹ تن دیگر زخمی شدند نامشخص
حمله به خودروهای عبوری ۱۳۸۶/۵/۲۸ جاده چابهار به ایرانشهر گروگانگیری ۲۱ غیرنظامی و انتقال آنها به پاکستان در پی همکاری دیپلماتیک ایران و پاکستان ظرف ۱۲ ساعت نیروهای نظامی پاکستان به محل انتقال گروگانها یورش برده و با کشتن سرکرده و جمعی از اعضای جنبش در آن حمله گروگان‌ها را آزاد کردند.
ترور مهدی توکّلی ۱۳۸۶/۷/۱۰ روستای افتخارآباد شهرستان خاش قتل وی توسط دو راکب یک موتور نامشخص
درگیری مسلحانه در مدرسهٔ علمیه ۱۳۸۶/۹/۲۲ روستای چاه‌جمال شهرستان ایرانشهر نامشخص ۶ تن از روحانیون و طلّاب سنی مذهب که متهم شدند با جنبش مقاومت مردمی ایران همکاری کردند محاکمه شدند. اما خود آن‌ها این مسئله را رد کردند.
حمله به پاسگاه مرزی ۱۳۸۷/۳/۲۴ منطقه سراوان گروگانگیری ۱۶ مأمور مرزبانی و انتقال آنها به پاکستان اعدام ۱۵ نفر و آزادی یک تن از آن‌ها.
ترور ابراهیم کریمی (معاون دادگستری سراوان) ۱۳۸۷/۳/۲۷ نامشخص قتل وی ۳ عضو جندالله دستگیر شدند. علیرضا براهویی در زاهدان اعدام شد.
فضل‌الله شهبازی (دادستان عمومی و انقلاب خاش) ۱۳۸۷/۷/۶ شهرستان خاش ترور ناموفق بود و وی زخمی شد. نامشخص
حمله انتحاری به صبحگاه مشترک فرماندهی انتظامی ۱۳۸۷/۱۰/۹ شهرستان سراوان عبدالغفور ریگی (برادر کوچک عبدالمالک) با انفجار بمب همراه خود ۴ نفر از پرسنل نیروی انتظامی را کشته و ۱۲ نفر دیگر نیز مجروح کرد. محمود احمدی‌نژاد در سفری غیرمنتظره برای بررسی بیشتر به زاهدان رفت.
شبیخون به وانت تدارکات نیروهای نظامی ۱۳۸۷/۱۱/۶ نامشخص کشتن مأموران راکب وانت و بازگشت به درون پاکستان نامشخص
انفجار بمب صوتی ۱۳۸۷/۱۱/۳۰ مسجد الغدیر زاهدان خسارات اندکی به ساختمان مسجد نامشخص
حمله انتحاری به مسجد شیعیان ۱۳۸۸/۳/۷ مسجد علی بن ابی‌طالب شهر زاهدان کشته شدن ۲۵ نفر و زخمی شدن ۱۲۰ تن دیگر علی خامنه‌ای آمریکا را در این بمب‌گذاری دخیل دانست. علی لاریجانی در ۱۱ خرداد همان سال مسئولیت انفجار را از اهل سنت دور دانسته و به آمریکا نسبت داد. سه نفر در ارتباط با بمبگذاری، پیش از خاکسپاری قربانیان به اتهام افساد فی الارض در تاریخ ۱۳۸۸/۳/۹ اعدام شدند. ۲ تن اعضای دستگیرشده در این رابطه در ۱۶ خرداد همان سال اعدام شدند.
حمله به ستاد انتخاباتی محمود احمدی‌نژاد ۱۳۸۸/۳/۸ زاهدان مجروحیت ۳ نفر از اعضای ستاد نامشخص
حمله انتحاری به نمایشگاه صنایع دستی ۱۳۸۸/۷/۲۶ شهر سرباز کشته‌شدن ۴۱ نفر و زخمی‌شدن ۱۵۰ نفر دیگر محمود احمدی‌نژاد پاکستان را به کوتاهی در دستگیری اعضای جنبش جندالله بعد از این عملیات متهم کرد. سپاه پاسداران از کشور پاکستان درخواست مجوزی مبنی بر انجام عملیات نظامی داخل خاک پاکستان را علیه مواضع جنبش مقاومت مردمی ایران خواستار شد. مصطفی محمدنجّار، وزیر کشور، برای انجام مذاکراتی در جهت دستگیری اعضای جنبش جندالله توسط نیروهای پاکستانی به این کشور سفر کرد.
۲ حمله انتحاری به مسجد جامع زاهدان ۱۳۸۹/۴/۲۴ شهر زاهدان کشته‌شدن ۲۷ نفر و زخمی شدن ۱۶۹ نفر دیگر این بمب‌گذاری در روز تولد امام سوم شیعیان حسین بن علی و روز پاسدار صورت گرفت. اولین انفجار در حالی صورت گرفت که مردم در حال خواندن دعای کمیل بودند و در جلوی در ورودی مسجد صورت گرفت و انفجار بعدی زمانی که مردم برای کمک رسانی به تلفات انفجار اول آمده بودند صورت گرفت. در انفجار اول تعدادی از مأموران سپاه پاسداران که برای بازرسی در در مسجد ایستاده بودند کشته شدند. این حملات انتحاری را دو عضو نوجوان این گروه با نام‌های محمد ریگی و عبدالباسط ریگی انجام دادند.
بمب‌گذاری در مراسم تاسوعا در چابهار ۱۳۸۹/۹/۲۴ چابهار کشته‌شدن ۳۹ نفر در تاریخ ۲۹ آذر ۱۳۸۹، یازده هوادار گروه جندالله در زندان زاهدان اعدام شدند.
۲۴ عملیات از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۹ استان سیستان و بلوچستان ۲۱۰ کشته و ۴۹۶ زخمی دستگیری رهبر گروه و بعدها انحلال گروه

[۶۵][۶۶][۶۷]

مستند الجزیره

[ویرایش]

در روز یکشنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۸ شبکه خبری الجزیره قطر با پخش مستندی با عنوان «آتش افروزان» صحبت‌هایی را از هشام عزیزی رهبر سابق گروه انصار الفرقان پیش از کشته شدنش منتشر کرد که نشان می‌دهد دولت بحرین از گروه جندالله برای انجام مأموریت‌های جاسوسی و انجام عملیات امنیتی در خاک ایران حمایت کرده‌است.[۶۸][۶۹] در این مستند تصاویر محرمانه‌ای از هشام بلوچی منتشر شد که نشان می‌داد دولت بحرین از او خواسته تا با عبدالمالک ریگی رهبر گروه جندالله ارتباط برقرار کند و از فرودگاه نظامی چابهار و مراکز سپاه تصویربرداری کند.[۶۹]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ https://jamestown.org/program/sunni-terrorists-strike-shia-mosque-in-irans-sistan-baluchistan-province/
  2. ↑ By Paul Richter (۴ نوامبر ۲۰۱۰). "U.S. designates anti-government Iran militant group as terrorist" (به انگلیسی). Los Angeles Times. p. politics. Retrieved 5 November 2010.
  3. ↑ "Jundallah: Iran's Sunni rebels". Al Jazeera English. Retrieved 15 December 2014.
  4. ↑ "Preparing the Battlefield". The New Yorker. 7 July 2008. Retrieved 15 December 2014.
  5. ↑ "Iran Offers Short-Term Solutions To Long-Term Problems Of Baluch Minority". RadioFreeEurope/RadioLiberty. Retrieved 15 December 2014.
  6. ↑ "Iran 'militant' claims US support". BBC News. 2010-02-26.
  7. ↑ "Profile: Iran's Jundullah militants". BBC News. 2010-06-20.
  8. ↑ "Trouble brewing in Iranian Balochistan". Archived from the original on 2014-11-13. Retrieved 15 December 2014.
  9. ↑ "AXS TV". Archived from the original on 2008-01-06.
  10. ↑ «تاریخ تازه‌ها - از جُندالله تا جیش‌العدل: گذشته و اکنونِ تندروهایِ سُنی‌مذهبِ بلوچ». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۱۹-۰۲-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۰۵.
  11. ↑ چند فرمانده سپاه در اثر بمبگذاری کشته شدند, بی‌بی‌سی فارسی
  12. ↑ Jundullah a wedge between Iran, Pakistan بایگانی‌شده در ۲۹ نوامبر ۲۰۱۰ توسط Archive.today Raja Karthikeya, Asia Times, Aug 7, 2009
  13. ↑ کشف بزرگ‌ترین منبع مالی عبدالمالک ریگی![پیوند مرده] مردمسالاری
  14. ↑ «سپاه پاسداران از دستگیری دو عضو جیش العدل خبر داد». صدای آمریکا. ۴ تیر ۱۳۹۵.
  15. ↑ ««۱۲ نفر از اعضای گروه جندالله اعدام می‌شوند»». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۰۹.
  16. ↑ Iranian insurgent group chooses new leader وبگاه شبکه اخبار جهانی
  17. ↑ By Paul Richter (۴ نوامبر ۲۰۱۰). "U.S. designates anti-government Iran militant group as terrorist" (به انگلیسی). Los Angeles Times. p. politics. Retrieved 5 November 2010.
  18. ↑ مصاحبهٔ عبدالمالک ریگی با رادیو بلوچ بایگانی‌شده در ۲ اکتبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine رادیو فردا
  19. ↑ ««مشاور وزیر کشور در پاسخ به فارس: سرشاخه‌های اصلی گروهک تروریستی عبدالمالک ریگی نابود شده‌اند» خبرگزاری فارس». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ مه ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۸ آوریل ۲۰۰۷.
  20. ↑ رادیو زمانه
  21. ↑ «العربیه فارسی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئیه ۲۰۰۹.
  22. ↑ یازده نفر از افراد «وابسته» به جندالله در زاهدان اعدام شدند، بی‌بی‌سی فارسی
  23. ↑ ایران ۱۱ عضو گروه جندالله را اعدام کرد، رادیو فردا
  24. ↑ ۱۱ نفر در زاهدان اعدام شدند، رادیو زمانه
  25. ↑ الشرق الاوسط: جندالله تهدید کرد گروگان خود را به تلافی اعدام‌های زاهدان خواهد کشت
  26. ↑ Iran Offers Amnesty to Sunni Insurgents ای‌بی‌سی نیوز
  27. ↑ ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ ۲۷٫۲ Ross, Brian; Isham, Christopher (3 April 2007). "ABC News Exclusive: The Secret War Against Iran". ای‌بی‌سی نیوز. Archived from the original on 23 June 2007.
  28. ↑ Ross, Brian; Esposito, Richard (22 May 2007). "Bush Authorizes New Covert Action Against Iran". ای‌بی‌سی نیوز. Archived from the original on 23 May 2007.
  29. ↑ Ross, Brian; Esposito, Richard (22 May 2007). "Bush Authorizes New Covert Action Against Iran". www.globalpolicy.org. Global Policy. Archived from the original on 15 July 2009. Retrieved 2020-02-27.
  30. ↑ O'Carroll, Eoin (2007-04-05). "US backing 'secret war' against Iran?". Christian Science Monitor. ISSN 0882-7729. Archived from the original on 6 September 2007. Retrieved 2020-02-27.
  31. ↑ Sahimi, Muhammad (22 October 2009). "Who supports Jundallah?". FRONTLINE - Tehran Bureau (به انگلیسی). پی‌بی‌اس. Archived from the original on 28 October 2009. Retrieved 2020-02-27.
  32. ↑ "Free Article for Non-Members". Stratfor. 2007-04-04. Archived from the original on 27 February 2020. Retrieved 2009-10-20.
  33. ↑ Rood, Justin (5 April 2007). "Pakistan Denounces ABC News Report on Backing Iran Radicals". ای‌بی‌سی نیوز. Archived from the original on 9 June 2007.
  34. ↑ ۳۴٫۰ ۳۴٫۱ Carter, Bill (2007-09-15). "Former ABC Consultant Says He Faked Nothing". نیویورک تایمز. France. Archived from the original on 10 January 2008. Retrieved 2009-10-20.
  35. ↑ Guillemette, Faure (12 September 2007). "ABC NEWS investigates one of its terrorism experts". Rue89. Archived from the original on 30 September 2007. Retrieved 27 February 2020.
  36. ↑ هاوارد کرتز، Consultant Probed in Bogus Interview, واشینگتن پست, September 13, 2007 (به انگلیسی)
  37. ↑ Carter, Bill (2007-09-15). "Former ABC Consultant Says He Faked Nothing". نیویورک تایمز. France. Retrieved 2009-10-20.
  38. ↑ "Voice of America interview with Balochistan killer!". Archived from the original on April 10, 2007. Retrieved April 4, 2007.
  39. ↑ Haider, Kamran (2007-04-05). "Iranian speaker says U.S. supports "terrorists" - swissinfo". swissinfo.org. Swissinfo. Archived from the original on February 9, 2008. Retrieved 2009-10-20.
  40. ↑ Behnegarsoft.com. "آفتاب - چرا VOA با عبدالمالک ریگی مصاحبه کرد؟". Aftabnews.ir. Archived from the original on 2 June 2009. Retrieved 2009-10-20.
  41. ↑ Ahmadi, Amir. "تفتان خبر - دکتر عبدالمالک ریگی و مصاحبه اش با صدای آمریکا!!!!!!!!!!". Taftankhbar.blogfa.com. Archived from the original on 30 July 2008. Retrieved 2009-10-20.
  42. ↑ "اکنش ایران به اقدام رسانه‌های آمریکا در تطهیر چهره عبدالمالک ریگی". Mardomsalari.com. 19 June 2007. Archived from the original on 3 January 2013. Retrieved 2009-10-20.
  43. ↑ ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ Perry, Mark (January 13, 2012). "False Flag". فارین پالیسی. Archived from the original on 24 March 2015. Retrieved October 16, 2016.
  44. ↑ Risen, James; Apuzzo, Matt (8 November 2014). "Getting Close to Terror, but Not to Stop It". نیویورک تایمز. Retrieved 16 October 2016.
  45. ↑ Iran accuses Pakistan over attack
  46. ↑ «Fars News Agency: حمایت آمریکا از ریگی چهره واقعی غرب را برای جهانیان روشن کرد». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۶ فوریه ۲۰۱۰.
  47. ↑ پلیس دات آی آر : مهمان پرست: گروهک ریگی از سوی آمریکا حمایت می‌شد[پیوند مرده]
  48. ↑ ریگی از سوی آمریکا حمایت می‌شد[پیوند مرده]
  49. ↑ «پایگاه خبری تحلیلی فرارو - اسناد حمایت اسراییل و آمریکا از ریگی منتشر می‌شود». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ اوت ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۶ فوریه ۲۰۱۰.
  50. ↑ «INN». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ فوریه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۶ فوریه ۲۰۱۰.
  51. ↑ سازمان سیا ریگی را حمایت می‌کرد
  52. ↑ واکنش‌ها به دستگیری عبدالمالک ریگی
  53. ↑ Iran's Sunni Militants Carve Secretive Path خبرگزاری ای بی سی
  54. ↑ «فیلم: اعترافات عبدالمالک ریگی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مارس ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱ مارس ۲۰۱۰.
  55. ↑ «اولین متن کامل اعترافات عبدالمالک ریگی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ مارس ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱ مارس ۲۰۱۰.
  56. ↑ آمریکا در کادر رهبری جندالله خبرچین داشت رادیو فردا
  57. ↑ بی‌بی‌سی فارسی
  58. ↑ «خبرگزاری فارس». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ فوریه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۳ فوریه ۲۰۱۰.
  59. ↑ «خبرگزاری برنا». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ فوریه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۴ فوریه ۲۰۱۰.
  60. ↑ Pak arrests Jundallah’s new chief Rigi
  61. ↑ Robert Burns (۴ نوامبر ۲۰۱۰). "U.S. adds Iran group Jundallah to terror list" (به انگلیسی). Associated Press. p. World. Retrieved 6 November 2010.
  62. ↑ واکنش مثبت ایران به اقدام اخیر آمریکا خبرگزاری تابناک
  63. ↑ جندالله: به اقدام آمریکا پاسخی درخور خواهیم داد-رادیو فردا
  64. ↑ «از دست فروشی تا عملیات‌های انتحاری». www.tabnak.ir. ۴ اسفند ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۰۵.
  65. ↑ گاهشمار نا امنی در استان سیستان و بلوچستان
  66. ↑ عملیات انتحاری «جنبش مقاومت مردمی ایران» در سراوان (بی‌بی‌سی فارسی)
  67. ↑ خبرگزاری BBC
  68. ↑ «الجزیره از جوخه ترور بحرین در ایران پرده برداشت». ایرنا. ۲۴ تیر ۱۳۹۸.
  69. ↑ ۶۹٫۰ ۶۹٫۱ «مستند افشاگرانه الجزیره دربارهٔ طرح‌های خرابکارانه رژیم بحرین و برافروختن جنگ مذهبی». خبرگزاری تسنیم. ۲۴ تیر ۱۳۹۸.

پیوند به بیرون

[ویرایش]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=جندالله&oldid=40600546»