پرش به محتوا

تونل کوهرنگ: تفاوت میان نسخه‌ها

مختصات: ۳۲°۲۷′۲۳″ شمالی ۵۰°۰۷′۳۸″ شرقی / ۳۲٫۴۵۶۳۹°شمالی ۵۰٫۱۲۷۲۲°شرقی / 32.45639; 50.12722
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
DKaroon (بحث | مشارکت‌ها)
جز ذکر منبع
برچسب‌ها: برگردانده‌شده متن دارای ویکی‌متن نامتناظر ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
DKaroon (بحث | مشارکت‌ها)
جز ذکر منبع
برچسب‌ها: برگردانده‌شده متن دارای ویکی‌متن نامتناظر ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱۰: خط ۱۰:




[[آب کوهرنگ]] یکی از سرچشمه‌های [[کارون]] بود. پیوستن و الحاق آن به [[زاینده‌رود]] بخاطر کمک به رفع مشکل کم آبی زاینده رود فصلی طی مدت بیست و پنج سال بوده است. در ۹۹۶ ه. ق. [[شاه عباس کبیر]] مأموریت انتقال کارون به زاینده رود را به [[میرجهانگیرخان بختیاری]] حاکم [ بلوک بختیاری]] سپرد. قرار بود که با کندن مسیری در [[کوه چلگرد]] این کار انجام شود؛ ولی بخاطر تحولاتی این کار به سرانجام نرسید. در دوره شاه عباس اول نیز کوششی شد و آن نیز ناتمام ماند<ref>{{یادکرد وب|عنوان=حضور در سرچشمه برای نجات کارون/ طرح های انتقال آب دغدغه خوزستان|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/5175441/حضور-در-سرچشمه-برای-نجات-کارون-طرح-های-انتقال-آب-دغدغه-خوزستان|وبگاه=خبرگزاری مهر {{!}} اخبار ایران و جهان {{!}} Mehr News Agency|تاریخ=2021-03-24|بازبینی=2022-02-04|کد زبان=fa}}</ref>.
[[آب کوهرنگ]] یکی از سرچشمه‌های [[کارون]] بود. پیوستن و الحاق آن به [[زاینده‌رود]] بخاطر کمک به رفع مشکل کم آبی زاینده رود فصلی طی مدت بیست و پنج سال بوده است. در ۹۹۶ ه. ق. [[شاه عباس کبیر]] مأموریت انتقال کارون به زاینده رود را به [[میرجهانگیرخان بختیاری]] حاکم [ بلوک بختیاری]] سپرد. قرار بود که با کندن مسیری در [[کوه چلگرد]] این کار انجام شود؛ ولی بخاطر تحولاتی این کار به سرانجام نرسید. در دوره شاه عباس اول نیز کوششی شد و آن نیز ناتمام ماند<ref name=":0">{{یادکرد وب|عنوان=حضور در سرچشمه برای نجات کارون/ طرح های انتقال آب دغدغه خوزستان|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/5175441/حضور-در-سرچشمه-برای-نجات-کارون-طرح-های-انتقال-آب-دغدغه-خوزستان|وبگاه=خبرگزاری مهر {{!}} اخبار ایران و جهان {{!}} Mehr News Agency|تاریخ=2021-03-24|بازبینی=2022-02-04|کد زبان=fa}}</ref>.


'''تونل کوهرنگ ۱:''' نخستین بررسی‌ها برای انتقال آب رودخانه کارون به حوضه زاینده‌رود به سال‌های پس از جنگ دوم جهانی باز می‌گردد. در نتیجه این بررسی‌ها طراحی و اجرای بند انحرافی و تونل اول کوهرنگ به وسیله مهندسان مشاور الکساندر گیپ واگذار گردید و از این سیستم در سال ۱۳۳۷ خورشیدی بهره‌برداری شد. این سیستم شامل بند و یک تونل ۲۹۰۰ متری به‌طور میانگین سالانه حدود ۳۵۵ میلیون متر مکعب آب را به حوضه زاینده‌رود منتقل می‌کند . طبق مفاد طرح الحاق تونل کوهرنگ به رودخانه زاینده رود این طرح بیست و پنج ساله و مسئول خسارت به حوضه ابی کارون ذی نفعان این طرح بوده است. هر چند با گذشت زمان قانونی این طرح استفاده غیر قانونی از آن همچنان ادامه دارد.
'''تونل کوهرنگ ۱:''' نخستین بررسی‌ها برای انتقال آب رودخانه کارون به حوضه زاینده‌رود به سال‌های پس از جنگ دوم جهانی باز می‌گردد. در نتیجه این بررسی‌ها طراحی و اجرای بند انحرافی و تونل اول کوهرنگ به وسیله مهندسان مشاور الکساندر گیپ واگذار گردید و از این سیستم در سال ۱۳۳۷ خورشیدی بهره‌برداری شد. این سیستم شامل بند و یک تونل ۲۹۰۰ متری به‌طور میانگین سالانه حدود ۳۵۵ میلیون متر مکعب آب را به حوضه زاینده‌رود منتقل می‌کند . طبق مفاد طرح الحاق تونل کوهرنگ به رودخانه زاینده رود این طرح بیست و پنج ساله و مسئول خسارت به حوضه ابی کارون ذی نفعان این طرح بوده است. هر چند با گذشت زمان قانونی این طرح استفاده غیر قانونی از آن همچنان ادامه دارد<ref name=":0" /><ref name=":1">{{یادکرد وب|عنوان=کارون خشک شد / آب کارون فقط فاضلاب است؟|نشانی=https://www.40bazar.com/ورود-فاضلاب-به-کارون|وبگاه=تجارت‌نیوز|تاریخ=2021-06-15|بازبینی=2022-02-04|کد زبان=fa-IR}}</ref>.


'''تونل کوهرنگ ۲:''' طراحی و اجرای سد انحرافی و تونل دوم کوهرنگ سر چشمه کارون به وسیلهٔ مهندسان مشاور مهاب قدس بدون داشتن مجوز زیست محیطی انجام‌ گرفت و از این انتقال اب در سال ۱۳۶۴ خورشیدی بهره‌برداری شد. از سال ۱۳۶۶ خورشیدی با پایان یافتن ساختمان سد و تونل ماربره و انتقال ۲۳۷ میلیون متر مکعب آب چشمه‌های ماربره به پشت این سد، سد و تونل دوم کوهرنگ سالانه به‌طور میانگین حدود ۲۳۷ میلیون متر مکعب آب را به مخزن [[سد زاینده‌رود]] انتقال می‌دهند.
'''تونل کوهرنگ ۲:''' طراحی و اجرای سد انحرافی و تونل دوم کوهرنگ سر چشمه کارون به وسیلهٔ مهندسان مشاور مهاب قدس بدون داشتن مجوز زیست محیطی انجام‌ گرفت و از این انتقال اب در سال ۱۳۶۴ خورشیدی بهره‌برداری شد. از سال ۱۳۶۶ خورشیدی با پایان یافتن ساختمان سد و تونل ماربره و انتقال ۲۳۷ میلیون متر مکعب آب چشمه‌های ماربره به پشت این سد، سد و تونل دوم کوهرنگ سالانه به‌طور میانگین حدود ۲۳۷ میلیون متر مکعب آب را به مخزن [[سد زاینده‌رود]] انتقال می‌دهند<ref name=":1" />.


'''تونل کوهرنگ ۳:''' طراحی و ساخت سد و تونل سوم کوهرنگ به وسیلهٔ مهندسان مشاور [[زایندآب]] و مهاب قدس سال‌های دهه ۶۰ از جمله طرح های مافیای اب جهت به تاراج بردن کارون بوده است . گزارش این بررسی‌ها و نقشه‌های طرح مقدماتی سد، سازه‌های وابسته و تونل انتقال آب در سال ۱۳۶۷ خورشیدی منتشر شد. در سال ۱۳۷۷ خورشیدی سازمان آب منطقه‌ای اصفهان با توجه به گذشت یک دهه از مطالعات و ضرورت کاربری آمار و اطلاعات گردآوری شده در این دوره، برای به هنگام کردن آمار استفاده از اطلاعات جدید و بازنگری در طراحی‌ها و مبانی طرح، مطالعات تکمیلی فاز یک سد را به شرکت مهندسی مشاور [[مهاب قدس]] و همچنین مطالعات تکمیلی مرحله دوم تونل انتقال آب کوهرنگ ۳ را به مشارکت مهاب قدس- زایندآب واگذار کرد. در نتیجه تونل سوم کوهرنگ به منظور تأمین و انتقال آب به میزان حدود ۳۰۰ میلیون متر مکعب در سال، جهت تأمین قسمتی از توسعه بی رویه و نیاز آب کویر مرکزی ایران برای مصارف صنعت، کشاورزی با استفاده از سد مخزنی کوهرنگ ۳، طراحی و عملیات اجرایی آن آغازشد. در نهایت این طرح بدلیل نداشتن مجوز زیست محیطی و پیوست عدالت اجتماعی توسط سازمان محیط زیست محکوم و انجام ان ملغی شد .
'''تونل کوهرنگ ۳:''' طراحی و ساخت سد و تونل سوم انتقال اب کوهرنگ به وسیلهٔ مهندسان مشاور [[زایندآب]] و مهاب قدس سال‌های دهه ۶۰ از جمله طرح های مافیای اب جهت به تاراج بردن کارون بوده است . گزارش این بررسی‌ها و نقشه‌های طرح مقدماتی سد، سازه‌های وابسته و تونل انتقال آب در سال ۱۳۶۷ خورشیدی منتشر شد. در سال ۱۳۷۷ خورشیدی سازمان آب منطقه‌ای اصفهان با توجه به گذشت یک دهه از مطالعات و ضرورت کاربری آمار و اطلاعات گردآوری شده در این دوره، برای به هنگام کردن آمار استفاده از اطلاعات جدید و بازنگری در طراحی‌ها و مبانی طرح، مطالعات تکمیلی فاز یک سد را به شرکت مهندسی مشاور [[مهاب قدس]] و همچنین مطالعات تکمیلی مرحله دوم تونل انتقال آب کوهرنگ ۳ را به مشارکت مهاب قدس- زایندآب واگذار کرد. در نتیجه تونل سوم کوهرنگ به منظور تأمین و انتقال آب به میزان حدود ۳۰۰ میلیون متر مکعب در سال، جهت تأمین قسمتی از توسعه بی رویه و نیاز آب کویر مرکزی ایران برای مصارف صنعت، کشاورزی با استفاده از سد مخزنی کوهرنگ ۳، طراحی و عملیات اجرایی آن آغازشد. در نهایت این طرح بدلیل نداشتن مجوز زیست محیطی و پیوست عدالت اجتماعی توسط سازمان محیط زیست محکوم و انجام ان ملغی شد<ref>{{یادکرد وب|عنوان=توقف بی‌دلیل عملیات احداث سد تونل سوم کوهرنگ توسط محیط‌زیست/تونل بدون سَد کارآیی ندارد|نشانی=https://www.imna.ir/news/327371/توقف-بی-دلیل-عملیات-احداث-سد-تونل-سوم-کوهرنگ-توسط-محیط-زیست-تونل|وبگاه=ایمنا|تاریخ=2017-11-12|بازبینی=2022-02-04|کد زبان=fa}}</ref>.


<center>
<center>

نسخهٔ ‏۴ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۳۱

آبشار کوهرنگ. یکی از طرح های انتقال اب از سرشاخه های کارون بزرگ.

تونل کوهرنگ تونلی که برای انتقال رود کوهرنگ سرچشمه کارون به رودخانه زاینده‌رود در شهرستان کوهرنگ از توابع استان چهار محال و بختیاری ساخته شده‌است. این تونل زیبا و تاریخی در سال ۱۳۳۲ برای انتقال آب از کارون به حوضه آبریز رودخانه زاینده رود بهره‌برداری شد و در سال ۱۳۶۶ تونل دوم به بهره‌برداری رسید همچنین در سال ۱۳۷۷ عملیات ساخت سومین تونل کوهرنگ آغاز شد که بدلیل ملاحظات اجتماعی ملغی شده است[۱][۲]

تونل کوهرنگ یکی از جاذبه‌های مصنوعی در منطقه کوهرنگ است که به همراه دیگر جاذبه‌های طبیعی همچون چشمه دیمه، پیست اسکی چلگرد، دست لاله های واژگون کوهرنگ، غار یخی چما، آبشار نیاکان، آبشار شیخ علیخان و روستای پلکانی سرآقاسید (ماسوله زاگرس) هر ساله گردشگران بسیاری را خصوصاً در ماه اردیبهشت به خود جلب می‌نماید[۳].

نخستین بار شاه عباس کبیر در سال ۱۰۲۹ه ق میرجهانگیرخان بختیاری[۴][۵](۱۰۳۷–۹۷۴ه ق) که حاکم بختیاری بود، را مأمور الحاق آب کارون به زاینده رود نمود و دراین خصوص کوه کارکنان نیز تا حدودی شکافته شد و پایه‌های سدی که بررودخانه کوهرنگ احداث گردید نیز موجود است ولی با مرگ شاه عباس، این طرح ناتمام ماند.

پیشینه

آب کوهرنگ یکی از سرچشمه‌های کارون بود. پیوستن و الحاق آن به زاینده‌رود بخاطر کمک به رفع مشکل کم آبی زاینده رود فصلی طی مدت بیست و پنج سال بوده است. در ۹۹۶ ه. ق. شاه عباس کبیر مأموریت انتقال کارون به زاینده رود را به میرجهانگیرخان بختیاری حاکم [ بلوک بختیاری]] سپرد. قرار بود که با کندن مسیری در کوه چلگرد این کار انجام شود؛ ولی بخاطر تحولاتی این کار به سرانجام نرسید. در دوره شاه عباس اول نیز کوششی شد و آن نیز ناتمام ماند[۶].

تونل کوهرنگ ۱: نخستین بررسی‌ها برای انتقال آب رودخانه کارون به حوضه زاینده‌رود به سال‌های پس از جنگ دوم جهانی باز می‌گردد. در نتیجه این بررسی‌ها طراحی و اجرای بند انحرافی و تونل اول کوهرنگ به وسیله مهندسان مشاور الکساندر گیپ واگذار گردید و از این سیستم در سال ۱۳۳۷ خورشیدی بهره‌برداری شد. این سیستم شامل بند و یک تونل ۲۹۰۰ متری به‌طور میانگین سالانه حدود ۳۵۵ میلیون متر مکعب آب را به حوضه زاینده‌رود منتقل می‌کند . طبق مفاد طرح الحاق تونل کوهرنگ به رودخانه زاینده رود این طرح بیست و پنج ساله و مسئول خسارت به حوضه ابی کارون ذی نفعان این طرح بوده است. هر چند با گذشت زمان قانونی این طرح استفاده غیر قانونی از آن همچنان ادامه دارد[۶][۷].

تونل کوهرنگ ۲: طراحی و اجرای سد انحرافی و تونل دوم کوهرنگ سر چشمه کارون به وسیلهٔ مهندسان مشاور مهاب قدس بدون داشتن مجوز زیست محیطی انجام‌ گرفت و از این انتقال اب در سال ۱۳۶۴ خورشیدی بهره‌برداری شد. از سال ۱۳۶۶ خورشیدی با پایان یافتن ساختمان سد و تونل ماربره و انتقال ۲۳۷ میلیون متر مکعب آب چشمه‌های ماربره به پشت این سد، سد و تونل دوم کوهرنگ سالانه به‌طور میانگین حدود ۲۳۷ میلیون متر مکعب آب را به مخزن سد زاینده‌رود انتقال می‌دهند[۷].

تونل کوهرنگ ۳: طراحی و ساخت سد و تونل سوم انتقال اب کوهرنگ به وسیلهٔ مهندسان مشاور زایندآب و مهاب قدس سال‌های دهه ۶۰ از جمله طرح های مافیای اب جهت به تاراج بردن کارون بوده است . گزارش این بررسی‌ها و نقشه‌های طرح مقدماتی سد، سازه‌های وابسته و تونل انتقال آب در سال ۱۳۶۷ خورشیدی منتشر شد. در سال ۱۳۷۷ خورشیدی سازمان آب منطقه‌ای اصفهان با توجه به گذشت یک دهه از مطالعات و ضرورت کاربری آمار و اطلاعات گردآوری شده در این دوره، برای به هنگام کردن آمار استفاده از اطلاعات جدید و بازنگری در طراحی‌ها و مبانی طرح، مطالعات تکمیلی فاز یک سد را به شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس و همچنین مطالعات تکمیلی مرحله دوم تونل انتقال آب کوهرنگ ۳ را به مشارکت مهاب قدس- زایندآب واگذار کرد. در نتیجه تونل سوم کوهرنگ به منظور تأمین و انتقال آب به میزان حدود ۳۰۰ میلیون متر مکعب در سال، جهت تأمین قسمتی از توسعه بی رویه و نیاز آب کویر مرکزی ایران برای مصارف صنعت، کشاورزی با استفاده از سد مخزنی کوهرنگ ۳، طراحی و عملیات اجرایی آن آغازشد. در نهایت این طرح بدلیل نداشتن مجوز زیست محیطی و پیوست عدالت اجتماعی توسط سازمان محیط زیست محکوم و انجام ان ملغی شد[۸].

جستارهای وابسته

پانویس

  1. «تونل آب کوهرنگ». سایت گردشگری ایران. پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
  2. «در مورد چهارمحال و بختیاری در ویکی تابناک بیشتر بخوانید». www.tabnak.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۰۴.
  3. «غارت کارون به بهانه انتقال آب :». روزنامه کارون. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۰۴.
  4. آتشکده.
  5. رستم التواریخ.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «حضور در سرچشمه برای نجات کارون/ طرح های انتقال آب دغدغه خوزستان». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۲۱-۰۳-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۰۴.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ «کارون خشک شد / آب کارون فقط فاضلاب است؟». تجارت‌نیوز. ۲۰۲۱-۰۶-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۰۴.
  8. «توقف بی‌دلیل عملیات احداث سد تونل سوم کوهرنگ توسط محیط‌زیست/تونل بدون سَد کارآیی ندارد». ایمنا. ۲۰۱۷-۱۱-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۰۴.
  • مصاحب، غلامحسین، دائرةالمعارف فارسی، تهران ۱۳۵۶
  • وبگاه رسمی تونل کوهرنگ سه [۱]