کرند غرب

کرند غرب گورانی: کرن
کشور	ایران
استان	کرمانشاه
شهرستان	دالاهو
بخش	مرکزی
سال شهرشدن	۱۳۰۹
مردم
جمعیت	۷٬۷۹۸ نفر (۱۳۹۵)
جغرافیای طبیعی
ارتفاع	۱۵۳۰
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه	۱۳/۷
میانگین بارش سالانه	۵۶۷ میلیمتر
اطلاعات شهری
شهردار	امیر حسین نصرتی
ره‌آورد	چاقوسازی، تنبورسازی، صنایع دستی و ...
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۸۳۴۳۷۲
کرند غرب روی نقشه ایران ۳۴٫۲۷۹۲۳۱°شمالی ۴۶٫۲۴۲۵۶۱°شرقی / 34.279231; 46.242561

کِرِندِ غرب مرکز شهرستان دالاهو و از توابع استان کرمانشاه در غرب ایران است. این شهر بر سر راه کرمانشاه و اسلام‌آباد غرب به سرپل ذهاب و قصر شیرین واقع شده‌است.

بخش کرندغرب به همراه ریجاب و گهواره و دهستان های تابعه یشان در سال ۱۳۸۴ به شهرستان دالاهو ارتقاء یافتند.

پیشینه

در اوستا آمده که ضحاک در سرزمینی به نام بَوْری (که آن را با تردید بابل کنونی دانسته‌اند) (اوستا، ۱/۳۰۳؛ دوستخواه، ۹۴۹، ۱۰۳۶) و نیز در کْویرینْتَ (اوستا، ۱/۴۵۱؛ دوستخواه، ۱۰۳۶) به ستایش ایزدان آناهیتا و وای می‌پرداخته است. کویرینته را همان کرند کنونی دانسته‌اند.

زبان

مردم این شهر و روستاهای تابعه در گذشته به گویش‌های زبان گورانی بعنوان زبان اعیانی و نگارشی و گویش‌های کردی جنوبی در میان عوام سخن می‌گفتند. اما امروزه خود شهر به زبان کردی گویش کرندی که شباهت زیادی با گویش اردلانی و و گویش طایفه تفنگچی گوران دارد سخن می‌گویند. اهالی روستاهای اطراف نیز به ندرت به زبان گورانیو بقیه به گویش کرندی و گویشی مشابهه مردم ایل کلهر و زنگنه سخن می‌گویند؛ اما نمی‌شود دقیق گفت لهجه ای ازین گویش‌ها باشد.

مردم

جمعیت

جمعیت این شهر بنا بر سرشماری سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران، برابر ۷٬۹۷۲ نفر بوده‌است.

مردم شهر کرند اغلب از ایل گوران کرندی هستند که از طوایف یکجانشین تشکیل شده‌است. این ایل در غرب کرمانشاه شهر کرند، در پاتاق، بشیوه و چشمه سفید سکونت دارند. ایل گوران کرندی به چهارده تیره تقسیم‌بندی می‌شود: کرندی، بیونیجی، رشیدعلی، جلالوند، پاتاقی، باباجانی، آینه‌ای، جوزگه‌ای، سرمیلی، شیره‌چیایی (ناودار)، هلته‌ای، یری، چشمه‌سفیدی، خسروبهمنی، نصرآبادی.

- تابلو نقاشی آبرنگ و گواش از شهر کرند که توسط یک ستوان ارتش انگلیس بنام ژوزف گروسوالد در سال ۱۹۱۶ در زمان جنگ جهانی اول کشیده شده است. این نقاشی در موزه ملی هنر لتونی نگهداری می شود

به صورت اقلیت هم در کرند و روستای حومه مرکزی مردمی از تبار ایل ارکوازی(برخی اصالت کل این ایل را به دلیل زبان شعری غلامرضا ارکوازی که گورانی بود) گوران میدانند.

یهودیان کرند

در کرند اقلیتی از یهودیان نیز زندگی می‌کنند که شمار آن‌ها در دهه‌های اخیر کاهش چشمگیری یافته است. حبیب لوی نوشته‌است که شهر کرند دارای یک کنیسه و یک حمام ویژۀ یهودیان بوده‌است و همچنین در این شهر ۳ جلد تورات وجود داشته و سابقاً یک جلد تلمود نیز داشته‌اند. او می‌گوید یهودیان کرند از یهودیان ذهاب هستند که پس از تخریب این شهر برخی به قصر شیرین و خانقین رفته و برخی دیگر به کرند آمده‌اند. مدرسۀ آلیانس کرند که فعالیتی ناپیوسته و منقطع داشت، پس از چند بار تعطیلی در سال ۱۳۰۵ خورشیدی (۱۹۲۶ میلادی) به طور رسمی تأسیس شد. حبیب لوی می‌نویسد این مدرسه در جنگ جهانی اول و درگیری عثمانی و روس‌ها در کرمانشاه مورد غارت واقع شده و تعطیل شده‌بود.

تغییرات شهری

در جلسهٔ مورخهٔ ۱۶ دی ۱۳۴۸، شورای عالی شهرسازی برای سه شهر کرند، کلاردشت و دشت نظیر طرح توریستی پیشنهاد کرد. برمبنای این طرح مهندسان مشاور می‌باید مرکزی ییلاقی و بخش‌های عبوری در کرند پیش‌بینی کرده و علاوه بر آن جهت بهبود بافت شهری کرند، مطالعاتی برای بافت باارزش شهری ارائه دهند تا آن بخش از خانه‌های موجود در شهر که قابل نگهداری هستند حفظ شوند. این طرح به مرحلهٔ اجرا درنیامد.

مکانهای مقدس

مقبرهٔ دو تن از شخصیت‌های مقدس دین یارسان به نام پیر بنیامین و پیر موسی در کرند قرار دارد. البته در نزدیکی این شهر(بین شهر کرند و سرپل ذهاب) زیارتگاهی به نام بابایادگار نیز وجود دارد.

صنایع دستی

تنبور، سه‌تار، چاقو، ادوات کشاورزی و باغداری، گلیم، گیوه، موج، چادرشب و…