فرگشت انسان: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:Huxley - Mans Place in Nature.jpg|بندانگشتی|250px|اسکلت کپی‌ها: از چپ به راست [[گیبون]] (با بزرگ‌نمایی نسبی دو)، [[اورانگوتان]]، [[شمپانزه]]، [[گوریل]]، [[انسان]].]]
[[پرونده:Huxley - Mans Place in Nature.jpg|بندانگشتی|250px|اسکلت کپی‌ها: از چپ به راست [[گیبون]] (با بزرگ‌نمایی نسبی دو)، [[اورانگوتان]]، [[شمپانزه]]، [[گوریل]]، [[انسان]].]]
با وجود این که شروع '''تکامل انسان''' به عنوان یک موجود زنده، مانند تمام موجودات زنده دیگر، به زمان پیدایش حیات بر روی کره زمین باز می گردد ولی به طور کلی واژه تکامل انسان به تاریخچه تکامل [[نخستی ها]] (پستانداران شبیه انسان) و به خصوص [[انسان (سرده)]]، شامل پیدایش [[انسان]]ها به عنوان گونه ای مجزا از [[انسان سایان]] (کپی های بزرگ) اطلاق می شود. مطالعه تکامل انسان زمینه های مختلف علمی از جمله [[انسان شناسی فیزیکی]]، [[نخستی شناسی]]، [[باستان شناسی]]، [[زبان شناسی]]، [[رویان شناسی]] و [[ژنتیک]] را در بر می گیرد. <ref>{{cite journal|author=Heng HH|title=The genome-centric concept: resynthesis of evolutionary theory|journal=Bioessays|volume=31|issue=5|pages=512–25|year=2009|month=May|pmid=19334004|doi=10.1002/bies.200800182}}</ref>
'''تکامل انسان'''، بخشی از [[نظریه|نظریهٔ]] بزرگ‌تر [[تکامل]] [[زیست‌شناختی]] است و سر و کارش با تکامل زیست‌شناختی [[انسان]] به عنوان یکی از گونه‌های [[جانور]]ی است. مقولهٔ تکامل انسان و خاستنش از [[کپی|کَپی‌های]] قدیم‌تر - یا در تداول عامیانه [[میمون]] (گرچه این استعمال دقیق نیست) - از جنجالی‌ترین مباحث در چند سدهٔ اخیر بوده‌است. نگرش [[علم|علمی]] امروزین به مسئلهٔ تکامل انسان یا خاستگاه وی، مدیون طبیعی‌دان معروف [[چارلز داروین]] است.
مطالعات ژنتیک نشان می دهد که تکامل نخستینیان احتمالا در اواخر دورۀ [[کرتاسه]]، ۸۵ میلیون سال پیش، شروع شده است. مجموعه فسیل های گردآوری شده نیز بیانگرآنست که این زمان قبل از دورۀ [[پالئوسن]]، ۵۵ میلیون سال پیش، بوده است. <ref>"Nova – Meet Your Ancestors". PBS. Retrieved 2008-10-24.</ref><ref>"Plesiadapis" (PDF). North Dakota Geological Survey. Retrieved 2008-10-24.</ref> خانواده انسان سایان، یا کپی های بزرگ، بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون سال پیش از خانوادۀ [[هیلوباتیدا]] جدا شدند. حدود ۱۴ میلیون سال پیش [[اورانگوتان]] ها از خانوادۀ انسان سایان جدا شدند. <ref>Dawkins R (2004) The Ancestor's Tale.
^ "Query: Hominidae/Hylobatidae". Time Tree. 2009. Retrieved December 2010.</ref> بعدها [[گوریل]] ها و [[شامپانزه]] ها از این دودمان جدا شدند که سرانجام منجر به پیدایش سردۀ انسان بین ۵ تا ۶ میلیون سال پیش گردید. [[انسان های امروزی]] (هومو سیپین ها) از آخرین اجداد مشترک [[انسانگون]] ها (هومونینی) و گونه [[جنوبی‌کپی‌آسا]] که بین ۲/۳ تا ۲/۴ میلیون سال پیش در آفریقا می زیستند، تکامل یافته اند. <ref name="encylopediahumanevolution">{{cite book|title=The Cambridge Encyclopedia of Human Evolution|author=Stringer, C.B.|chapter=Evolution of Early Humans|editors=Steve Jones, Robert Martin & David Pilbeam|year=1994|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge|isbn=978-0-521-32370-3| page=242}} Also ISBN 978-0-521-46786-5 (paperback)</ref><ref name="evolutionthe1st4billionyears">{{cite book|title=Evolution: The First Four Billion Years|author=McHenry, H.M|chapter=Human Evolution|editors=Michael Ruse & Joseph Travis|year=2009|publisher=The Belknap Press of Harvard University Press|location=Cambridge, Massachusetts|isbn=978-0-674-03175-3|page=265}}</ref>

از تبار انسانگون ها، گونه ها و زیرگونه های انسان تکامل یافتند که همگی [[منقرض]] شدند ویا با گونه های دیگر در آمیختند تا اینکه سرانجام یک گونه از آنان باقی مانده است. به عنوان نمونه هایی از گونه های انسانگون منقرض شده می توان به [[انسان راست قامت]] (هومو ارکتوس ها) که در آسیا، آفریقا و اروپا زندگی می کرده اند و همچنین [[نئاندرتال]] ها که در اروپا و آسیا می زیستند اشاره کرد. [[انسان های هوشمند اولیه]] بین ۰۰۰ ۴۰۰ تا ۲۵۰۰۰۰ سال پیش تکامل یافتند و از آنان [[انسان هایی با اندام شبیه انسان های امروزی]]، در اواسط دوره [[پارینه سنگی]]، حدود ۰۰۰ ۲۰۰ سال پیش تکامل پیدا کردند. <ref>Fossil Reanalysis Pushes Back Origin of Homo sapiens, February 17, 2005, Scientific American.</ref> بنابر باور بسیاری از دانشمندان انسان هایی با رفتار نوین حدود ۵۰۰۰۰ سال پیش تکامل یافتند، هرچند که عده ای آغاز رفتارنوین در انسان ها را همزمان با تکامل انسان های دارای اندام شبیه انسان های امروزی می دانند. <ref>Mellars, Paul (2006). "Why did modern human populations disperse from Africa ca. 60,000 years ago?". Proceedings of the National Academy of Sciences 103 (25): 9381–6. Bibcode 2006PNAS..103.9381M. {{doi|10.1073/pnas.0510792103}}. PMC 1480416. PMID 16772383.</ref>

دیدگاه غالب در میان دانشمندان این است که مبدا پیدایش انسان های امروزی با فرضیه اخیر "[[خروج از آفریقا]]" یا "تک مبدایی " توضیح داده می شود <ref>{{cite web|url=http://www.sciencemag.org/cgi/content/summary/sci;308/5724/921g|title=Out of Africa Revisited - 308 (5724): 921g - Science|doi=10.1126/science.308.5724.921g|publisher=Sciencemag.org|date=2005-05-13|accessdate=2009-11-23|archiveurl=http://www.webcitation.org/5uQpZWiUP|archivedate=2010-11-22|deadurl=no}}</ref><ref>{{cite web|author=Nature|url=http://www.nature.com/nature/journal/v423/n6941/full/423692a.html|title=Access: Human evolution: Out of Ethiopia|publisher=Nature|date=2003-06-12|accessdate=2009-11-23|archiveurl=http://www.webcitation.org/5uQpZdYY0|archivedate=2010-11-22|deadurl=no}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.actionbioscience.org/evolution/johanson.html|title=Origins of Modern Humans: Multiregional or Out of Africa?|publisher=ActionBioscience|accessdate=2009-11-23|archiveurl=http://www.webcitation.org/5uQpZnojk|archivedate=2010-11-22|deadurl=no}}</ref> که بیان می دارد آغاز تکامل انسان های امروزی در آفریقا بوده است و سپس بین ۵۰۰۰۰ تا ۰۰۰ ۱۰۰ سال پیش آنها به خارج از قاره آفریقا مهاجرت کردند و کم کم جایگزین راست قامتان در آسیا و نئاندرتال ها در اروپا شدند. فرضیه دیگری نیز به نام "[[فرضیه چند ناحیه ای]]" وجود دارد که عنوان می کند انسان ها پس از مهاجرت راست قامتان از آفریقا به سایر نقاط جهان در حدود ۲/۵ میلیون سال پیش در مناطق جغرافیایی مختلف به صورت جمعیت های جداگانه ولی با پیوند بین نژادها تکامل یافتند. شواهد نشان می دهد که [[هاپلوتیپ]] های متعددی که منشا نئاندرتالی دارند در حال حاضر در جمعیت های غیرآفریقایی یافت می شود. شواهد نشان می دهد نئاندرتال ها و گونه های دیگر انسان سایان مانند [[انسانگون دنیسوا]] تا ٪۶ در [[ژن]] های انسان های امروزی (در نژادهای مختلف این مقدار متفاوت است) مشارکت داشته اند.<ref name="pmid21179161">{{cite journal|author=Reich D, Green RE, Kircher M, ''et al.''|title=Genetic history of an archaic hominin group from Denisova Cave in Siberia|journal=Nature|volume=468|issue=7327|pages=1053–60|year=2010|month=December|pmid=21179161|doi=10.1038/nature09710}}</ref><ref name="pmid20439435">{{cite journal|author=Noonan J. P|title=Neanderthal genomics and the evolution of modern humans|journal=Genome Res.|volume=20|issue=5|pages=547–53|year=2010|month=May|pmid=20439435|pmc=2860157|doi=10.1101/gr.076000.108}}</ref><ref name="10.1126/science.1209202">{{cite journal| author=Laurent Abi-Rached, ''et al.''| title=The Shaping of Modern Human Immune Systems by Multiregional Admixture with Archaic Humans|journal=Science|volume=334|issue=6052|date=2011-08-25|doi=10.1126/science.1209202|archiveurl=http://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1122&context=publichealthresources|archivedate=Aug 2011|url=http://www.sciencemag.org/content/early/2011/08/19/science.1209202|pmid=21868630}}</ref>

مقولهٔ تکامل انسان از جنجالی‌ترین مباحث در چند سدهٔ اخیر بوده‌است. نگرش [[علم|علمی]] امروزین به مسالهٔ تکامل انسان یا خاستگاه وی، مدیون طبیعی‌دان معروف [[چارلز داروین]] است.


از زمان داروین شواهد مبنی بر این نظریه به‌طور قابل ملاحظه‌ای محکم‌تر و فراگیرتر شده‌است و علوم زیست‌شناختی اخیر چون [[ژنتیک]]، [[بیوشیمی]]، [[فیزیولوژی]]، [[بوم شناسی]]، [[رفتارشناسی جانوری]] و به ویژه [[زیست‌شناسی مولکولی]] با فراهم آوردن شواهد محکم‌تر و جزئیات بیشتر بر نظریه تکامل صحه گذاشته‌اند.<ref>evolution. (2009). Encyclopædia Britannica. Ultimate Reference Suite</ref> چنان که امروزه [[زیست‌شناسی|زیست‌شناس]]ان و [[مردم‌شناسی|مردم‌شناسان]] در سرتاسر دنیا بر روی گونه‌ای از ارتباط تکاملی میان انسان و دیگر گونه‌های [[کپی|کپی‌ها]] توافق دارند هر چند در مورد جزئیات آن اختلاف وجود دارد.<ref>Human evolution, Britannica Encyclopedia</ref>
== پیدایش انسان ==
== پیدایش انسان ==
[[پرونده:Human evolution scheme.svg|thumb|چنین تصویرهایی معمولاً مبین دید سنتی — و امروزه مردود — از فرگشت انسان، یعنی فرایند نردبانی‌اند. گاهی دارندگان این دیدگاه، خودآگاه یا ناخودآگاه، انسان خردمند را هدف نهایی تکامل موجودات تلقی می‌کنند.]]
[[پرونده:Human evolution scheme.svg|thumb|چنین تصویرهایی معمولاً مبین دید سنتی — و امروزه مردود — از فرگشت انسان، یعنی فرایند نردبانی‌اند. گاهی دارندگان این دیدگاه، خودآگاه یا ناخودآگاه، انسان خردمند را هدف نهایی تکامل موجودات تلقی می‌کنند.]]

نسخهٔ ‏۱۶ مهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۰۰:۰۹

اسکلت کپی‌ها: از چپ به راست گیبون (با بزرگ‌نمایی نسبی دو)، اورانگوتان، شمپانزه، گوریل، انسان.

با وجود این که شروع تکامل انسان به عنوان یک موجود زنده، مانند تمام موجودات زنده دیگر، به زمان پیدایش حیات بر روی کره زمین باز می گردد ولی به طور کلی واژه تکامل انسان به تاریخچه تکامل نخستی ها (پستانداران شبیه انسان) و به خصوص انسان (سرده)، شامل پیدایش انسانها به عنوان گونه ای مجزا از انسان سایان (کپی های بزرگ) اطلاق می شود. مطالعه تکامل انسان زمینه های مختلف علمی از جمله انسان شناسی فیزیکی، نخستی شناسی، باستان شناسی، زبان شناسی، رویان شناسی و ژنتیک را در بر می گیرد. [۱]

مطالعات ژنتیک نشان می دهد که تکامل نخستینیان احتمالا در اواخر دورۀ کرتاسه، ۸۵ میلیون سال پیش، شروع شده است. مجموعه فسیل های گردآوری شده نیز بیانگرآنست که این زمان قبل از دورۀ پالئوسن، ۵۵ میلیون سال پیش، بوده است. [۲][۳] خانواده انسان سایان، یا کپی های بزرگ، بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون سال پیش از خانوادۀ هیلوباتیدا جدا شدند. حدود ۱۴ میلیون سال پیش اورانگوتان ها از خانوادۀ انسان سایان جدا شدند. [۴] بعدها گوریل ها و شامپانزه ها از این دودمان جدا شدند که سرانجام منجر به پیدایش سردۀ انسان بین ۵ تا ۶ میلیون سال پیش گردید. انسان های امروزی (هومو سیپین ها) از آخرین اجداد مشترک انسانگون ها (هومونینی) و گونه جنوبی‌کپی‌آسا که بین ۲/۳ تا ۲/۴ میلیون سال پیش در آفریقا می زیستند، تکامل یافته اند. [۵][۶]

از تبار انسانگون ها، گونه ها و زیرگونه های انسان تکامل یافتند که همگی منقرض شدند ویا با گونه های دیگر در آمیختند تا اینکه سرانجام یک گونه از آنان باقی مانده است. به عنوان نمونه هایی از گونه های انسانگون منقرض شده می توان به انسان راست قامت (هومو ارکتوس ها) که در آسیا، آفریقا و اروپا زندگی می کرده اند و همچنین نئاندرتال ها که در اروپا و آسیا می زیستند اشاره کرد. انسان های هوشمند اولیه بین ۰۰۰ ۴۰۰ تا ۲۵۰۰۰۰ سال پیش تکامل یافتند و از آنان انسان هایی با اندام شبیه انسان های امروزی، در اواسط دوره پارینه سنگی، حدود ۰۰۰ ۲۰۰ سال پیش تکامل پیدا کردند. [۷] بنابر باور بسیاری از دانشمندان انسان هایی با رفتار نوین حدود ۵۰۰۰۰ سال پیش تکامل یافتند، هرچند که عده ای آغاز رفتارنوین در انسان ها را همزمان با تکامل انسان های دارای اندام شبیه انسان های امروزی می دانند. [۸]

دیدگاه غالب در میان دانشمندان این است که مبدا پیدایش انسان های امروزی با فرضیه اخیر "خروج از آفریقا" یا "تک مبدایی " توضیح داده می شود [۹][۱۰][۱۱] که بیان می دارد آغاز تکامل انسان های امروزی در آفریقا بوده است و سپس بین ۵۰۰۰۰ تا ۰۰۰ ۱۰۰ سال پیش آنها به خارج از قاره آفریقا مهاجرت کردند و کم کم جایگزین راست قامتان در آسیا و نئاندرتال ها در اروپا شدند. فرضیه دیگری نیز به نام "فرضیه چند ناحیه ای" وجود دارد که عنوان می کند انسان ها پس از مهاجرت راست قامتان از آفریقا به سایر نقاط جهان در حدود ۲/۵ میلیون سال پیش در مناطق جغرافیایی مختلف به صورت جمعیت های جداگانه ولی با پیوند بین نژادها تکامل یافتند. شواهد نشان می دهد که هاپلوتیپ های متعددی که منشا نئاندرتالی دارند در حال حاضر در جمعیت های غیرآفریقایی یافت می شود. شواهد نشان می دهد نئاندرتال ها و گونه های دیگر انسان سایان مانند انسانگون دنیسوا تا ٪۶ در ژن های انسان های امروزی (در نژادهای مختلف این مقدار متفاوت است) مشارکت داشته اند.[۱۲][۱۳][۱۴]

مقولهٔ تکامل انسان از جنجالی‌ترین مباحث در چند سدهٔ اخیر بوده‌است. نگرش علمی امروزین به مسالهٔ تکامل انسان یا خاستگاه وی، مدیون طبیعی‌دان معروف چارلز داروین است.

پیدایش انسان

چنین تصویرهایی معمولاً مبین دید سنتی — و امروزه مردود — از فرگشت انسان، یعنی فرایند نردبانی‌اند. گاهی دارندگان این دیدگاه، خودآگاه یا ناخودآگاه، انسان خردمند را هدف نهایی تکامل موجودات تلقی می‌کنند.

انسان امروزی که بر کرهٔ زمین می‌زیَد در طبقه‌بندی زیست‌شناختی انسان خردمند (با نام علمی Homo sapiens) خوانده می‌شود و گونه‌ای از سردهٔ انسان در شمار می‌آید.[۱۵] این بدین معناست که گونه‌های دیگری از انسان بوده‌اند که از لحاظ ژنتیکی و زیست‌شناختی به اندازه‌ای متفاوت بوده‌اند که گونهٔ زیست‌شناختی جداگانه‌ای به حساب آیند. برای نمونه، انسان‌های نئاندرتال گونهٔ دیگری از سردهٔ انسان بودند. ایشان که چند هزار سال هم با انسان امروزین اشتراک زیستگاهی داشته‌اند، اکنون منقرض شده‌اند[۱۶]

پس، هنگام سخن از پیدایش انسان از دو منظر در موضوع می‌توان نگریست. نخست پیدایش گونهٔ به‌خصوص انسان یعنی، انسان خردمند ودیگر پیدایش سردهٔ انسان که انسان خردمند تنها یکی از گونه‌های آن است.

دودمان انسان

شمپانزه نزدیک‌ترینِ کپی‌های بزرگ به آدمیان و به تبع آن نزدیک‌ترین خویشاوند موجود به گونهٔ انسان خردمند در میان موجودات زنده‌است.[۱۷] واپسین نیای مشترک گونهٔ کنونی انسان با شمپانزه شش تا هفت میلیون سال پیش در آفریقا می‌زیست. شش یا هفت میلیون سال پیش سرده‌ای که این جد مشترک به آن تعلق می‌داشت به دو شاخه تقسیم شد. یک شاخه سرانجام به گونهٔ انسان خردمند انجامیده‌است و شاخه‌ای به شمپانزه. جدایی مسیر تکاملی انسان و شمپانزه را انشعاب بزرگ می‌گویند. در سال ۲۰۰۵ بیش از صد نفر از دانشمندان در ده موسسه پژوهشی بزرگ دنیا با مطالعه ۲۳۷ میلیون جفت از اجزای تشکیل دهنده کروموزوم شماره ۲ انسان، نشان دادند که این کروموزوم از جوش خوردن دو کروموزوم شامپانزه ایجاد شده است. نتایج پژوهش های آنان در مقاله ای [۱۸] در شماره ۴۳۴ مجله معتبر علمی Nature چاپ شده است(مشاهده مقاله). نتایج این مقاله نشان می دهد انسان و شامپانزه اجداد مشترک داشته اند.(خلاصه ای تصویری از نتایج این مقاله) در یوتیوب

فرایند انجامش شاخهٔ انسان به انسان خردمند فرایندی خطی یا به‌اصطلاح نردبانی نبوده‌است. فرایند نردبانی بنا را بر این می‌گذارد که هر زمان تنها یک گونه انسان‌تبار وجود داشته‌است. این انسان‌تبار با گذشت زمان پله‌های ترقی/تکاملی را طی کرده‌است و سر انجام به برترین پلهٔ نردبان که انسان خردمند باشد فراز شده‌است. این تصویر سنتی دیگر امروز مقبول نیست. در تصویر نو، آن شاخهٔ اصلی که به انسان خردمند انجامید خود به چند ازگ[۱۹]* تقسیم شد و انسان خردمند یکی این ازگ‌هاست. گونه‌های دیگر که ازگ‌های دیگر بوده‌اند اینک منقرض شده‌اند. به تمام ازگ‌هایی که، پس از انشعاب بزرگ، از شاخهٔ منتهی به انسان برآمدند دودمان انسان اطلاق می‌شود.[۲۰] در آرایه‌شناسی نوین، اعضای دودمان انسان، انسان‌تباران را تشکیل می‌دهند.

شاخچهٔ سردهٔ جنوبی‌کپی یکی از شاخچه‌های بزرگی‌است که پس از انشعاب بزرگ از شاخهٔ منتهی به انسان برآمد. از سردهٔ جنوبی‌کپی دو سردهٔ پرامردم و انسان بر آمدند.

پیدایش سردهٔ انسان

سردهٔ انسان یکی از سرده‌های خانوادهٔ کپی‌های بزرگ در راستهٔ نخستی‌ها است. باور سنتی به نزدیک دیرین‌مردم‌شناسان این بوده‌است که این سرده از سردهٔ کهن‌تری به نام جنوبی‌کپی به وجود آمده‌است. امروزه در کنار این باور سنتی گزینه‌های دیگری هم مطرح است که خاسته از کشف سنگواره‌های جدید است: به طور خاص سنگوارهٔ کنیامردم پخت‌رخ. نقطهٔ آغاز سردهٔ انسان خالی از مناقشه نیست؛ به این معنا که بر سردهٔ گونه‌های مرزی اتفاق نظر نیست.[۲۱] کهن‌ترین گونه‌های سردهٔ انسان انسان ماهر و انسان رودولفی‌اند.[۲۲] وانگهی قرار دادن انسان ماهر در سردهٔ انسان تا حدی خاسته از آن بوده‌است که با بقایای این انسان ابزارهای سنگی ابتدایی به دست آمده‌است. با این حال امروزه ابزارسازی در سرده‌های دیگر هم مشاهده شده‌است و دیگر ابزارسازی ویژگی ممتاز انسان محسوب نمی‌شود.[۲۳]

پیدایش گونهٔ انسان خردمند

باور سنتی در دیرین‌مردم‌شناسی ایدون بوده‌است که انسان خردمند از انسان راست‌قامت خاسته‌است و انسان راست‌قامت از انسان ماهر.[۲۴] امروزه فرایند این خیزش پیچیده‌تر از این باور سنتی دانسته می‌شود. در زیر به تفصیل از این فرایند یاد می‌شود.

پیش از برآمدن گونهٔ انسان خردمند برّ قدیم (یعنی اوراسیا و افریقا) تهی از سکنه نبود بلکه گونه‌های مختلف انسان در آن می‌زیستند. در اروپا و آسیای غربی انسان‌های نئاندرتال می‌زیستند و در سایر نقاط آسیا انسان‌های راست‌قامت. نیاگان همهٔ این انسان‌ها از افریقا به بیرون کوچیده بودند. پیرامون پیدایش انسان خردمند در دنیای قدیم دو فرضیه هست.[۲۵] یکی فرضیهٔ تکامل چندناحیتی است و دیگری فرضیهٔ خروج از آفریقاست. هر یک از این فرضیه‌ها دو وردهٔ ضعیف و قوی می‌دارند.

فرضیهٔ تکامل چندناحیتی چنین بیان می‌دارد که گونهٔ انسان خردمند در هر ناحیه، خاسته از تطورهای موضعی گونه‌های کهن‌تر انسان در همان ناحیت است. بعدها با آمیزش‌ها و مهاجرت‌ها، و به طور کلی وجود یک جریان دائمی انتقال ژن بین جمعیت‌های پراکنده، یکی گونهٔ میانگین به وجود آمده‌است. در وردهٔ ضعیف بر جریان ژن میان انسان‌های نواحی مختلف در طی فرایند پیدایش انسان خردمند، تأکید بیشتری می‌رود.

فرضیهٔ خروج از آفریقا ایدون می‌گوید که انسان خردمند نخست در شرق افریقا تکامل یافت؛ سپس در سرتاسر عالم پراکنده شد و جایگزین گونه‌های کهن‌تر شد. در وردهٔ ضیعف این فرضیه جایگزینی توأم با مقداری جریان ژن از گونهٔ انسان منقرض‌شونده به انسان خردمند بوده‌است. امروزه با انجام آزمایش‌های ژنتیک کفهٔ نظریهٔ خروج از افریقا سنگین‌تر شده‌است. نیز پیش نهاده شده‌است که مهاجرت انسان به بیرون از افریقا در چند موج و نه یک موج صورت گرفته‌است. موج‌های مختلفی که از افریقا برون آمدند هر یک به گوشه‌ای از زمین رفتند. این جمعیت‌های مهاجر بسیاری از ویژگی‌های ظاهری‌ای را که امروز در مردمان نواحی مقصد پیداست، پیش از مهاجرت، می‌داشتند. یعنی بخش بزرگی از اختلافات ظاهری که در گروههای جغرافیایی[۲۶] دیده می‌شود در همان افریقا با انزوای جمعیت‌ها پدید آمده بود.[۲۷] به علاوه نتایج ابتدایی از نقشه‌برداری ژنوم نئاندرتال نشان داده‌است که انسان‌های امروزینِ خارج از افریقا، در قیاس با انسان‌های امروزین افریقای سیاه، اندکی (۱ تا ۴ درصد) به نئاندرتال‌ها نزدیک‌ترند. یکی از نتایجی که از این شباهت بیشتر می‌توان گرفت این است که انسان خردمند پس از خروج از افریقا ولی پیش از پراکندن به دورترین نقاط برّ قدیم — یعنی هنگامی که تازه به خاورمیانه در آمده بود — با نئاندرتال اندکی تبادل ژن (جفت‌گیری) داشته‌است. با فرض صحت این نتیجه‌گیری، نیز مشخص شده‌است که جریان ژن از نئاندرتال به خردمند بوده‌است. میزان تبادل ژن با دیگر گونه‌های انسان (مثلاً راست‌قامت آسیایی) هنوز مشخص نیست.[۲۸]

تغییرات کالبدشناختی

انسان در طول سیر تکاملی خود، به مرور زمان، دارای جمجمه‌های بزرگتری شد. فک‌ها و دندان‌ها کوچکتر شدند و این اتفاق، به دلیل تغییر برنامهٔ غذایی انسان بود.[۲۹] ویژگی‌های قدیمی‌ترین نمونه‌های به‌دست آمده از انسان، نشانگر آن است که انسان‌های اولیه در مقایسه با انسان‌های امروزی دارای قدی کوتاه‌تر، جمجمه‌ای کوچک‌تر و آرواره‌های قوی با ۳۲ دندان که ترکیب دندان‌ها بیشتر به گیاه‌خواری تمایل نشان می‌دهد و همچنین دست‌های کمی بلندتر هستند که نمونه مشخص آن دو اسکلت معروفی است که در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۹۰ از دره لفارس در کشور فعلی اتیوپی به‌دست آمده‌است.[۳۰]

تکامل مغز انسان

از پس از جدایی تبار دودمان انسان از آنِ شمپانزه یکی از روندهایی که با نظر در سنگواره‌ها به دیده می‌آید فزونی یافتن نسبتِ جرمِ مغز به جرم تن با گذشت زمان است. این روند کمابیش در شاخه‌های مختلف فرگشتیِ انسان‌تباران دیده می‌شود. توضیحات تکاملی از ذهن انسان و فرهنگ او مورد نزاع بوده است.[۳۱] آنچه مسلم است این است که از پیدا آمدن سردهٔ انسان باز، تغییرات اساسی در حجم کاسهٔ سر، نسبت مغزبه‌تن، و نیز سازماندهی اندرونی مغز رخ داده‌است. نظر بیشتر متخصصان این است که مجموعه‌ای از فشارهای زیست‌بومی و اجتماعی عاملِ راننده در تکامل مغز و ذهن انسان بوده‌است. مناقشات امروزی، بیشتر بر سر تعیین عامل اصلی میان این دو عامل — فشار اجتماعی در مقابل فشار زیست‌بومی — است.[۳۲]

معیارهای انسان بودن

یکی از سؤالات بنیادین هنگام بررسی موضوع پیدایش یا تکامل انسان پاسخ به این سؤال است که «چه چیزی ما را انسان می‌کند؟»، یا «چه چیزهایی ما را از حیوانات دیگر تمایز می‌دهد؟». جواب به این سؤال بسته به اینکه چه کسی به آن پاسخ می‌دهد متفاوت خواهد بود. نگرش علمی به موضوع به نحوه رفتار، ساختار فیزیکی، بیولوژیکی یا ژنتیکی توجه می‌کند. اکثر زیست شناسان معاصر «راه رفتن روی دو پا و دویدن» را معیار بسیار مهمی در تعریف انسان قلمداد می‌کنند در حالی که به عنوان مثال ویژگی‌های دیگر مانند داشتن ریش از محبوبیت کمتری برخوردار هستند.[۳۳]

پانویس

  1. ↑ Heng HH (2009). "The genome-centric concept: resynthesis of evolutionary theory". Bioessays. 31 (5): 512–25. doi:10.1002/bies.200800182. PMID 19334004. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  2. ↑ "Nova – Meet Your Ancestors". PBS. Retrieved 2008-10-24.
  3. ↑ "Plesiadapis" (PDF). North Dakota Geological Survey. Retrieved 2008-10-24.
  4. ↑ Dawkins R (2004) The Ancestor's Tale. ^ "Query: Hominidae/Hylobatidae". Time Tree. 2009. Retrieved December 2010.
  5. ↑ Stringer, C.B. (1994). "Evolution of Early Humans". The Cambridge Encyclopedia of Human Evolution. Cambridge: Cambridge University Press. p. 242. ISBN 978-0-521-32370-3. {{cite book}}: Unknown parameter |editors= ignored (|editor= suggested) (help) Also ISBN 978-0-521-46786-5 (paperback)
  6. ↑ McHenry, H.M (2009). "Human Evolution". Evolution: The First Four Billion Years. Cambridge, Massachusetts: The Belknap Press of Harvard University Press. p. 265. ISBN 978-0-674-03175-3. {{cite book}}: Unknown parameter |editors= ignored (|editor= suggested) (help)
  7. ↑ Fossil Reanalysis Pushes Back Origin of Homo sapiens, February 17, 2005, Scientific American.
  8. ↑ Mellars, Paul (2006). "Why did modern human populations disperse from Africa ca. 60,000 years ago?". Proceedings of the National Academy of Sciences 103 (25): 9381–6. Bibcode 2006PNAS..103.9381M. doi:10.1073/pnas.0510792103. PMC 1480416. PMID 16772383.
  9. ↑ "Out of Africa Revisited - 308 (5724): 921g - Science". Sciencemag.org. 2005-05-13. doi:10.1126/science.308.5724.921g. Archived from the original on 2010-11-22. Retrieved 2009-11-23.
  10. ↑ Nature (2003-06-12). "Access: Human evolution: Out of Ethiopia". Nature. Archived from the original on 2010-11-22. Retrieved 2009-11-23.
  11. ↑ "Origins of Modern Humans: Multiregional or Out of Africa?". ActionBioscience. Archived from the original on 2010-11-22. Retrieved 2009-11-23.
  12. ↑ Reich D, Green RE, Kircher M; et al. (2010). "Genetic history of an archaic hominin group from Denisova Cave in Siberia". Nature. 468 (7327): 1053–60. doi:10.1038/nature09710. PMID 21179161. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (help); Unknown parameter |month= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  13. ↑ Noonan J. P (2010). "Neanderthal genomics and the evolution of modern humans". Genome Res. 20 (5): 547–53. doi:10.1101/gr.076000.108. PMC 2860157. PMID 20439435. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  14. ↑ Laurent Abi-Rached; et al. (2011-08-25). "The Shaping of Modern Human Immune Systems by Multiregional Admixture with Archaic Humans". Science. 334 (6052). doi:10.1126/science.1209202. PMID 21868630. Archived from the original on Aug 2011. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (help)
  15. ↑ Sarmiento, “Homo sapiens”, The Last Human, 222–228.
  16. ↑ Sarmiento, “Homo neanderthalensis”, The Last Human, 210–218
  17. ↑ صورت معکوس این جمله هم صحیح است: انسان خردمند نزدیک‌ترین خویشاوند شمپانزه‌است.
  18. ↑ L.W. Hillier et al. (2005),"Generation and annotation of the DNA sequences of human chromosomes 2 and 4", Nature, 434, 724-731
  19. ↑ اَزْگْ به معنی شاخهٔ کوچک است
  20. ↑ Ian Tattersall, “Introduction”, Esteban Sarmiento et al., The Last Human, 18–23
  21. ↑ برای نمونه رجوع کنید به Bernard Wood and Mark Collard, “The Human Genus”, Science, New Series
  22. ↑ Sarmiento “Homo habilis”, The Last Human, 124–130; Sarmiento “Homo rudolfensis”, The Last Human, 117–120.
  23. ↑ برای نمونه در پرامردم بویسی ابزارسازی دیده شده‌است. Sarmiento, “Paranthropus boisi”, The Last Human, 133–140
  24. ↑ Delson Encyclopaedia of human Evolution and prehistory→Human Evolution
  25. ↑ در مورد بومیان قارهٔ امریکا (شمالی و جنوبی) میان مردم‌شناسان اتفاق نظر هست که نیاگان ایشان از برّ قدیم به امریکا مهاجرت کرده‌اند. معروف‌ترین نظریه ایدون می‌گوید که در عصر یخبندان انسان‌های خردمند شرق سیبری با برگذشتن از تنگهٔ برینگ از راه آلاسکا به امریکای شمالی اندر شدند و از آنجا در سراسر دنیای نو پراکنده شدند. در مورد استرالیا، جمعیت‌های مهاجر انسان‌های خردمند از شرق و جنوب شرق آسیا احتمالاً سوار بر کلک خود را به سرزمین جدید رسانیده‌اند.
  26. ↑ گروه جغرافیایی شبیه‌ترین مفهوم علمی به نژاد است
  27. ↑ Roger Lewin, Human Evolution, 205–206
  28. ↑ Richard E. Green et al, "A Draft Sequence of the Neandertal Genome", Science, May 2010
  29. ↑ دانشنامهٔ رشد (شبکه ملی مدارس ایران)
  30. ↑ Zendagi
  31. ↑ Peter Carruthers, Andrew Chamberlain, Evolution and the human mind, Cambridge University Press, p.1
  32. ↑ David C. Geary, The Origin of Mind, 80–81
  33. ↑ Stephen Jones, Robert D. Martin, David R. Pilbeam, The Cambridge Encyclopedia of Human Evolution, Cambridge University Press, p.1-2

جستار وابسته

فهرست گزیدهٔ منابع و مآخذ

  • Geary, David C (2005), The Origin of Mind: Evolution of Brain, Cognition and General Intelligence (به انگلیسی), Washington DC: American Psychological Association
  • Green, Richard E; et al. (7 May 2010), Science (به انگلیسی), vol. 328, p. 710–722 {{citation}}: |مقاله= ignored (help); Explicit use of et al. in: |نویسنده= (help); Missing or empty |title= (help)
  • Lewin, Roger (2005), Human Evolution: An Illustrated Introduction (به انگلیسی) (5th ed ed.), Blackwell Publishing {{citation}}: |edition= has extra text (help)
  • Sarmiento, Esteban et al. The Last Human: A guide to twenty-two species of extinct humans. New Haven and London: Yale University Press, 2007. ISBN 978-0-300-10047-1
  • Wood, Bernard and Mark Collard, Science, New Series (به انگلیسی), vol. 284, p. 65–71 {{citation}}: |مقاله= ignored (help); External link in |مقاله= (help); Missing or empty |title= (help)

الگو:Link FA الگو:Link FA

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=فرگشت_انسان&oldid=6804145»