پرش به محتوا

ادبیات پوچ‌گرا: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
جز ربات: حذف پیوندهای میان‌ویکی که در ویکی‌داده موجود است
گسترش مقاله، تمیزکاری
خط ۱: خط ۱:
{{ادبیات}}
{{ادبیات}}


'''ادبیات ابزورد یا ادبیات پوچ‌گرا''' ({{lang-en|Absurdist fiction}}) ژانری از [[رمان]]‌ها، [[نمایشنامه]]‌ها، [[شعر]]ها، [[فیلم]]‌ها یا رسانه‌های دیگر است که بر تجربیات شخصیت‌ها در موقعیت‌هایی تمرکز می‌کند که نمی‌توانند هیچ [[معنی زندگی|معنا]] و هدف ذاتی برای زندگی پیدا کنند، و اغلب با اعمال و رویدادهایی بی‌معنی نشان داده می‌شود. این موضوع یقین به مفاهیم وجودی مانند [[حقیقت]] یا [[ارزش]] را زیر سؤال می‌برد.<ref>{{cite web|last1=Henderson|first1=Greig E.|last2=Brown|first2=Christopher|url=http://www.library.utoronto.ca/utel/glossary/Absurdism.html|title=Glossary of Literary Theory - Absurdism|work=University of Toronto|date=March 31, 1997|archive-url=https://web.archive.org/web/20160112005209/http://www.library.utoronto.ca/utel/glossary/Absurdism.html|archive-date=2016-01-12}}</ref>
'''ادبیات ابزورد''' یا '''ادبیات پوچ‌گرا''' ({{lang-en|Absurdist fiction}}) ژانری از [[رمان]]‌ها، [[نمایشنامه]]‌ها، [[شعر]]ها، [[فیلم]]‌ها یا رسانه‌های دیگر است که بر تجربیات شخصیت‌ها در موقعیت‌هایی تمرکز می‌کند که نمی‌توانند هیچ [[معنی زندگی|معنا]] و هدف ذاتی برای زندگی پیدا کنند، و اغلب با اعمال و رویدادهایی بی‌معنی نشان داده می‌شود. این موضوع یقین به مفاهیم وجودی مانند [[حقیقت]] یا [[ارزش]] را زیر سؤال می‌برد.<ref>{{cite web|last1=Henderson|first1=Greig E.|last2=Brown|first2=Christopher|url=http://www.library.utoronto.ca/utel/glossary/Absurdism.html|title=Glossary of Literary Theory - Absurdism|work=University of Toronto|date=March 31, 1997|archive-url=https://web.archive.org/web/20160112005209/http://www.library.utoronto.ca/utel/glossary/Absurdism.html|archive-date=2016-01-12}}</ref>


ژانر ابزوردیستی ادبیات در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، ابتدا در [[فرانسه]] و [[آلمان]] به‌وجود آمد که ناشی از سرخوردگی پس از [[جنگ جهانی دوم|جنگ]] بود. ادبیات ابزورد واکنشی است در برابر موج [[رمانتیسم]] پاریس در دهه ۱۸۳۰، فروپاشی [[دین|سنت مذهبی]] در آلمان، و انقلاب اجتماعی و فلسفی به رهبری [[سورن کی‌یرکگور]] و [[فریدریش نیچه|فردریش نیچه]].<ref>Wegener, A. (1967). The Absurd in Modern Literature. Books Abroad, 41(2), 150-156. doi:10.2307/40121546</ref>
ژانر ابزوردیستی ادبیات در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، ابتدا در [[فرانسه]] و [[آلمان]] به‌وجود آمد که ناشی از سرخوردگی پس از [[جنگ جهانی دوم|جنگ]] بود. ادبیات ابزورد واکنشی است در برابر موج [[رمانتیسم]] پاریس در دهه ۱۸۳۰، فروپاشی [[دین|سنت مذهبی]] در آلمان، و انقلاب اجتماعی و فلسفی به رهبری [[سورن کی‌یرکگور]] و [[فریدریش نیچه|فردریش نیچه]].<ref>Wegener, A. (1967). The Absurd in Modern Literature. Books Abroad, 41(2), 150-156. doi:10.2307/40121546</ref>


عناصر رایج در داستان‌های پوچ‌گرایانه عبارتند از [[طنز]]، [[کمدی سیاه]]، ناسازگاری، تحقیر [[عقل]]، و مجادله در مورد شرایط فلسفی «هیچ» بودن.<ref>{{Citation|last=Cornwell|first=Neil|title=The Absurd in Literature|isbn=978-0-7190-7409-7|year=2006|publisher=Manchester University Press|place=New York, NY}}</ref> داستان ابزورد در قالب نمایش‌نامه به [[تئاتر ابزورد]] معروف است. هر دو ژانر با تمرکز بر تجربه شخصیت‌ها مشخص می‌شوند، بر این ایده که زندگی نامتجانس، آشتی‌ناپذیر و بی‌معنی است.<ref name="pen">Esslin, M. (1961). The theatre of the absurd (Rev. and enl. ed.). Harmondsworth, Middlesex: Penguin.</ref> ویژگی جدایی‌ناپذیر داستان‌های پوچ‌گرایانه شامل تجربه مبارزه برای یافتن هدفی درونی در زندگی است که توسط شخصیت‌ها در نمایش اعمال بی‌معنا در رویدادهای بیهوده‌ای که در آن شرکت می‌کنند به تصویر می‌کشد.
عناصر رایج در داستان‌های پوچ‌گرایانه عبارتند از [[طنز]]، [[کمدی سیاه]]، ناسازگاری، تحقیر [[عقل]]، و مجادله در مورد شرایط فلسفی «هیچ» بودن.<ref>{{Citation|last=Cornwell|first=Neil|title=The Absurd in Literature|isbn=978-0-7190-7409-7|year=2006|publisher=Manchester University Press|place=New York, NY}}</ref> داستان ابزورد در قالب نمایش‌نامه به [[تئاتر ابزورد]] معروف است. تمرکز هر دو ژانر (داستان و نماش‌نامه) بر تجربه شخصیت‌ها است، بر پایه این ایده که زندگی نامتجانس، آشتی‌ناپذیر و بی‌معنی است.<ref name="pen">Esslin, M. (1961). The theatre of the absurd (Rev. and enl. ed.). Harmondsworth, Middlesex: Penguin.</ref> ویژگی داستان‌های پوچ‌گرایانه تجربه مبارزه برای یافتن هدفی درونی در زندگی است، که توسط شخصیت‌ها در نمایش اعمالی بی‌معنا صورت می‌پذیرد، و در رویدادهای بیهوده‌ای که در آن شرکت می‌کنند به تصویر کشیده می‌شود.


[[ابسوردیسم|پوچ‌گرایی]] به‌عنوان یک [[جنبش فلسفی]] بسط یا انحراف از [[اگزیستانسیالیسم]] است که بر بیهودگی نوع [[بشر]] و [[انگست]] و [[اضطراب]] عاطفی موجود در هنگام به چالش کشیدن وجود هدف تمرکز می‌کند.<ref>Crowell, Steven, "Existentialism", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2017 Edition), Edward N. Zalta (ed.).</ref> دیدگاه‌های اگزیستانسیالیستی و [[ندانم‌گرایی|آگنوستیک]] در رمان‌های پوچ‌گرا و تئاتر در بیان طرح و شخصیت‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند.<ref name="The Absurd beyond Modernism">Paul, M. (2016). The Absurd beyond Modernism. University of Sydney.</ref> از نویسندگان اصلی پوچ‌گرا می‌توان به [[فرانتس کافکا]]، [[آلبر کامو]]، [[ساموئل بکت]] و [[اوژن یونسکو]] اشاره کرد.<ref>Dickson, A. , 2020. Nonsense Talk: Theatre Of The Absurd. [online] The British Library</ref>
[[ابسوردیسم|پوچ‌گرایی]] یک [[جنبش فلسفی]] است که گسترش‌یافته یا تغییر مسیری از [[اگزیستانسیالیسم]] است، و بر بیهودگی نوع [[بشر]] و [[انگست]] و [[اضطراب]] عاطفی در هنگام به چالش کشیدن وجود تمرکز می‌کند.<ref>Crowell, Steven, "Existentialism", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2017 Edition), Edward N. Zalta (ed.).</ref> دیدگاه‌های اگزیستانسیالیستی و [[ندانم‌گرایی|آگنوستیک]] در رمان‌های پوچ‌گرا و تئاتر ابزورد، در بیان طرح و شخصیت‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند.<ref name="The Absurd beyond Modernism">Paul, M. (2016). The Absurd beyond Modernism. University of Sydney.</ref> از نویسندگان اصلی پوچ‌گرا می‌توان به [[فرانتس کافکا]]، [[آلبر کامو]]، [[ساموئل بکت]] و [[اوژن یونسکو]] اشاره کرد.<ref>Dickson, A. , 2020. Nonsense Talk: Theatre Of The Absurd. [online] The British Library</ref>

== مشخصات ==
بسیاری از داستان‌های پوچ‌گرایانه ممکن است ماهیتی طنز یا غیرمنطقی داشته باشند. طنز پوچ‌گرایانه شیوه‌ای از کمدی توصیف می‌شود که متکی بر موارد غیرنطقی، نقض [[علیت]] و توالی اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی است.<ref>{{Cite book|title=Python beyond Python: Critical Engagements with Culture|last1=Reinsch|first1=Paul|last2=Whitfield|first2=Lynn|last3=Weiner|first3=Robert|publisher=Palgrave Macmillan|year=2017|isbn=9783319513843|location=Cham|pages=224}}</ref> ویژگی بارز این ژانر این است که نه [[کمدی]] است و نه جفنگ، بلکه مطالعه رفتار انسان در شرایطی (چه واقع‌گرایانه، چه خیالی) است که به‌نظر بی‌هدف و از نظر فلسفی پوچ است. داستان‌های پوچ‌گرایانه قضاوت کمی در مورد شخصیت‌ها یا اعمال آن‌ها ارائه می‌کنند، و این وظیفه به خواننده واگذار می‌شود. همچنین، «اخلاقی بودن» داستان روشن نیست، و مضامین یا درک شخصیت‌ها - در صورت وجود - اغلب ماهیتی مبهم دارند.

علاوه بر این، بر خلاف بسیاری از اشکال دیگری از داستان‌ها، آثار پوچ‌گرایانه لزوماً ساختار طرح سنتی (یعنی کنش در حال افزایش، [[اوج (ادبیات)|اوج]]، [[افت]]، و غیره) ندارند. عناصر متعارف داستان مانند طرح، [[شخصیت‌پردازی]] و گسترش داستان معمولاً وجود ندارند.<ref name=":0">{{Cite book|title=The Subject in Crisis in Contemporary Chinese Literature|last=Cai|first=Rong|publisher=University of Hawaii Press|year=2004|isbn=0824827619|location=Honolulu|pages=92}}</ref> برخی از محققان توضیح می‌دهند که این گونه داستان مستلزم «دور شدن از» یک هنجار است.<ref name=":1">{{Cite book|title=Comedy, Fantasy and Colonialism|last=Harper|first=Graeme|publisher=Continuum|year=2002|isbn=0826448666|location=London|pages=111}}</ref> همچنین مورد زیر سؤال بردن اعتبار عقل بشری است که ادراکات قوانین طبیعی از آن ناشی می‌شود.<ref name=":1" />

همچنین، داستان پوچ‌گرایانه به‌دنبال ناخودآگاه جمعی نیست، زیرا به شدت فردگرایانه است و منحصراً بر کاوش احساسات ذهنی یک فرد یا یک موجود از وجود خودش تمرکز دارد.<ref name=":0" />


== بررسی اجمالی ==
== بررسی اجمالی ==
ژانر پوچ‌گرایی از [[ادبیات نوگرا|ادبیات نوگرای]] اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ در تقابل با [[ادبیات ویکتوریایی]] که درست قبل از این دوره برجسته بود، رشد کرد، و تا حد زیادی تحت تأثیر جنبش‌های [[اگزیستانسیالیسم|اگزیستانسیالیستی]] و [[هیچ‌انگاری|نیهیلیستی]] در [[فلسفه]]، و جنبش‌های [[دادائیسم|دادا]] و [[فراواقع‌گرایی|سوررئالیستی]] در هنر بود. تأثیرات فلسفی اگزیستانسیال و نیهیلیستی بر داستان‌های پوچ‌گرا نتیجه سرخوردگی پس از جنگ بود. رمان‌نویسان و آهنگ‌سازان داستانی پوچ‌گرا خواستار آزادی از قراردادهای رایج در جنبش فلسفی ۱۹۴۰ در فرانسه شدند. وقایع تاریخی دیگری که بر سبک و فلسفه این نهضت ادبی تأثیر گذاشت عبارتند از [[بمب اتمی]] و [[جنگ سرد]].
ژانر پوچ‌گرایی از [[ادبیات نوگرا|ادبیات نوگرای]] اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ و در تقابل با [[ادبیات ویکتوریایی]] که درست قبل از این دوره سرآمد بود، رشد کرد، و تحت‌تأثیر جنبش‌های [[اگزیستانسیالیسم|اگزیستانسیالیستی]] و [[هیچ‌انگاری|نیهیلیستی]] در [[فلسفه]]، و جنبش‌های [[دادائیسم|دادائیستی]] و [[فراواقع‌گرایی|سوررئالیستی]] در هنر بود. تأثیرات فلسفی اگزیستانسیالیسم و نیهیلیسم بر داستان‌های پوچ‌گرا نتیجه سرخوردگی پس از جنگ بود. رمان‌نویسان و آهنگ‌سازان داستانی پوچ‌گرا خواستار آزادی از قراردادهای رایج در جنبش فلسفی ۱۹۴۰ در فرانسه شدند. وقایع تاریخی دیگری که بر سبک و فلسفه این نهضت ادبی تأثیر گذاشت عبارتند از ظهور [[بمب اتمی]] و [[جنگ سرد]].

⚫
در سال ۲۰۰۹، روان‌شناسان [[دانشگاه کالیفرنیا]]، سانتا باربارا و [[دانشگاه بریتیش کلمبیا]] گزارشی را منتشر کردند که نشان می‌داد خواندن داستان‌های پوچ‌گرایانه توانایی افراد را برای یافتن الگوها بهبود می‌بخشد. یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهد که افراد باید برای یافتن ثبات و معنا در یک داستان تلاش کنند، و این کوشش «مکانیسم‌های شناختی که مسئول یادگیری ضمنی نظم‌های آماری هستند» را افزایش می‌دهد.<ref>{{Cite journal|last=Jacobs|first=Tom|date=16 September 2009|title=This Is Your Brain on Kafka|url=https://psmag.com/this-is-your-brain-on-kafka-b199db5a7786|journal=Pacific Standard}}</ref><ref>{{cite journal|last1=Proulx|first1=Travis|last2=Heine|first2=Steven J.|date=September 2009|title=Connections From Kafka: Exposure to Meaning Threats Improves Implicit Learning of an Artificial Grammar|journal=Psychological Science|volume=20|issue=9|pages=1125–1131|doi=10.1111/j.1467-9280.2009.02414.x|pmid=19656338|s2cid=7630993}}</ref>


== زمینه و ریشه ==
⚫
روان‌شناسان [[دانشگاه کالیفرنیا]]، سانتا باربارا و [[دانشگاه بریتیش کلمبیا]] گزارشی را در سال ۲۰۰۹ منتشر کردند که نشان می‌داد خواندن داستان‌های پوچ‌گرایانه توانایی افراد را برای یافتن الگوها بهبود می‌بخشد. یافته‌های آن‌ها به‌طور خلاصه نشان می‌دهد که وقتی افراد باید برای یافتن ثبات و معنا در یک داستان تلاش کنند، «مکانیسم‌های شناختی مسئول یادگیری ضمنی نظم‌های آماری» را افزایش می‌دهد.<ref>{{Cite journal|last=Jacobs|first=Tom|date=16 September 2009|title=This Is Your Brain on Kafka|url=https://psmag.com/this-is-your-brain-on-kafka-b199db5a7786|journal=Pacific Standard}}</ref><ref>{{cite journal|last1=Proulx|first1=Travis|last2=Heine|first2=Steven J.|date=September 2009|title=Connections From Kafka: Exposure to Meaning Threats Improves Implicit Learning of an Artificial Grammar|journal=Psychological Science|volume=20|issue=9|pages=1125–1131|doi=10.1111/j.1467-9280.2009.02414.x|pmid=19656338|s2cid=7630993}}</ref>
[[فرانتس کافکا]]، [[ژان پل سارتر]]، [[ساموئل بکت]]، [[اوژن یونسکو]]، [[آلبر کامو]]، [[سال بلو]]، [[دونالد بارتلمی]] و [[کورمک مک‌کارتی]] از شناخته‌شده‌ترین نویسندگان داستان‌های پوچ‌گرا به‌شمار می‌روند. کافکا (۱۸۸۳–۱۹۲۴) رمان‌نویس بوهمیایی آلمانی‌زبان و یک پوچ‌گرا بود.از جمله نویسندگانی که بر کافکا تأثیر گذاشتند عبارتند از: [[فردریش نیچه]]، [[ادگار آلن پو]]، [[چارلز دیکنز]]. محبوب‌ترین داستان‌های کافکا عبارتند از: «''قضاوت''» که در سال ۱۹۱۲ منتشر شد؛ «[[مسخ (رمان کوتاه)|''مسخ'']]»، منتشرشده در ۱۹۱۵؛ «''[[گروه محکومین]]''» منتشرشده در 1919 و «''[[هنرمند گرسنگی]]''» منتشرشده در سال ۱۹۲۲. «''[[محاکمه (رمان)|محاکمه]]»'' نیز که بین سال‌های ۱۹۱۴ و ۱۹۱۵ نوشته شد، شناخته‌شده‌ترین داستان کافکا شناخته می‌شود.<ref>Edwards, I., 2020. The Essence of Kafkaesque. The New York Times.</ref> استفاده کافکا از [[اسطوره‌شناسی]]، کمدی، قصیده و سوررئالیسم در «سمبلیسم اسطوره‌ای دنیای دیوانه‌شده»، مظهر ویژگی‌های متمایز داستان‌های پوچ‌گرا است.<ref>Edwards, I., 2020. The Essence of Kafkaesque. The New York Times</ref> تأثیر فرانتس کافکا بر پوچ‌گرایی به قدری بود که برخی از او به‌عنوان «پادشاه ابزورد» و رهبر جنبش ابزورد یاد می‌کنند. برخی نیز استدلال می‌کنند که کافکا یک سوررئالیست بود.<ref>Kafka, F., Bernofsky, S., & Anderson, M. (2016). The metamorphosis : a new translation, texts and contexts, criticism (First edition). New York: W.W. Norton & Company.</ref> ساموئل بکت، رمان‌نویس، نمایشنامه‌نویس، نویسنده داستان کوتاه، کارگردان تئاتر، شاعر و مترجم ادبی ایرلندی نیز یک پوچ‌گرای پیشرو بود. نمایش معروف بکت «[[در انتظار گودو]]»، که در سال ۱۹۵۳ به نمایش درآمد، با استفاده از تکنیک‌های تراژیک‌کمدی، در تئاتر پوچ‌گرا طبقه‌بندی می‌شود. ویژگی‌های معرفی‌شده توسط بکت شامل طنز تلخ و ناامیدی و بداهه‌گویی در مورد پوچ بودن تئاتر بود است (دیکسون، اندرو، ۲۰۱۷). اوژن ایونسکو نمایشنامه‌نویس فرانسوی رومانیایی، یکی از برجسته‌ترین نویسندگاه تئاتر آوانگارد و رهبر پوچ‌گرایی فرانسه بود. «''[[صندلی‌ها]]»'' (۱۹۵۲) اثر یونسکو توسط خود او، در رده موتیف‌های پوچ‌گرایانه، اگزیستانسیالیسم و [[اشعار جفنگ|شعرهای جفنگ]] به‌عنوان یک «مضحکۀ غم‌انگیز» نام‌گذاری شد، که در مورد «عدم ارتباط در زندگی ما انسان‌ها» توضیح می‌دهد.<ref name="pen" />


== نمونه ==
== نمونه ==
خط ۳۵: خط ۴۵:
* [[بوریس ویان]]
* [[بوریس ویان]]


آثار پوچ‌گرایانه عبارتند از:
نمونه‌هایی از آثار پوچ‌گرایانه عبارتند از:
* ''[[صحرای تاتارها|صحرای تارتار]]'' ([[دینو بوتزاتی|دینو بوزاتی]])
* ''[[صحرای تاتارها|صحرای تارتار]]'' ([[دینو بوتزاتی|دینو بوزاتی]])
* ''[[مرد نامرئی]]'' ([[رالف الیسون]])
* ''[[مرد نامرئی]]'' ([[رالف الیسون]])
خط ۶۴: خط ۷۴:


== تئاتر ابزورد ==
== تئاتر ابزورد ==
{{further|تئاتر ابزورد}}تئاتر ابزورد پس از [[جنگ جهانی اول]] برای نمایش‌نامه‌های داستانی پوچ‌گرا، به‌ویژه نمایشنامه‌هایی که عمدتاً توسط نمایشنامه‌نویسان [[اروپا|اروپایی]] در اواخر قرن بیستم نوشته شده‌اند، نامیده می‌شود، همچنین به‌عنوان یکی از سبک‌های تئاتری که از آثار آن‌ها تکامل یافته‌است. [[مارتین اسلین]]، منتقد ادبی، اصطلاح «تئاتر پوچی» را در مقاله خود در سال ۱۹۶۰ ''«تئاتر پوچی»'' ابداع کرد. اسلین این نمایشنامه‌های منتخب را بر اساس مضمون گسترده [[ابسوردیسم|ابزورد]]، شبیه به روشی که [[آلبر کامو|کامو]] در مقاله خود به نام ''[[افسانه سیزیف]]'' در سال ۱۹۴۲ از این اصطلاح استفاده کرد، به تصویر کشید. ایدئولوژی تئاتر ابزورد برگرفته از [[اگزیستانسیالیسم]] است و بیانگر نتیجه محروم شدن [[شرایط انسانی|وجود انسان]] از معنا یا هدف و در نتیجه از هم گسیختگی تمامی [[ارتباط|ارتباطات]] است. ساخت و استدلال منطقی در تئاتر پوچ‌گرا جای خود را به ویژگی‌های گفتار غیرمنطقی و نتیجه نهایی سکوت داد. تئاتر ابزورد شامل شیفتگی به [[ابزوردگی]] در طیفی از اشکال است. [[اگزیستانسیالیسم|وجودی]]، [[فلسفه|فلسفی]]، [[هیجان|احساسی]] و [[نمایشی (جامعه‌شناسی)|نمایشی]]. تئاتر پوچی به‌عنوان یک فرم [[دراماتیک]] تئاتر را به سمت افراط سوق می‌دهد و در عین حال سؤالاتی را در مورد این‌که [[واقعیت]] و [[مسخ واقعیت|غیرواقعییت]] واقعاً چه شکلی هستند را مطرح می‌کند.<ref name="Dickson, A.">Dickson, A. , 2020. Nonsense Talk: Theatre Of The Absurd. [online] The British Library.</ref> مارتین اسلین چهار نمایشنامه‌نویس تعیین‌کننده جنبش تئاتر ابزورد را [[ساموئل بکت]]، [[آرتور آدامف]]، [[اوژن یونسکو]] و [[ژان ژنه]] نام برد.<ref>Esslin, Martin (1961). The Theatre of the Absurd. OCLC 329986</ref> در نسخه‌های بعدی مقاله‌اش، او پنجمین نمایشنامه‌نویس را [[هارولد پینتر]] را دانسته‌است. از نویسندگان دیگری که اسلین و منتقدان دیگر نیز با این جنبش در ارتباط هستند می‌توان به [[تام استاپارد]]، [[فریدریش دورنمات|فردریش دورنمات]]، [[فرناندو آرابال]]، [[ادوارد آلبی]]، [[بوریس ویان]] و [[ژان تاردیو]] اشاره کرد.
{{further|تئاتر ابزورد}}نمایش‌نامه‌های داستانی پوچ‌گرا پس از [[جنگ جهانی اول]]، به‌ویژه نمایشنامه‌هایی که بیشتر توسط نمایشنامه‌نویسان [[اروپا|اروپایی]] در اواخر قرن بیستم نوشته شده‌اند، تئاتر ابزورد نامیده می‌شود، همچنین به‌عنوان یکی از سبک‌های تئاتری که از آن آثار به اجرا رفته‌اند. اصطلاح «تئاتر ابزورد» توسط منتقد ادبی [[مارتین اسلین]]، در مقاله‌ای که در سال ۱۹۶۰ با عنوان ''«تئاتر ابزورد»'' منتشر کرد، ابداع شد. اسلین نمایشنامه‌هایی منتخب را بر اساس مضمون پوچ‌نویسی مرتبط کرد؛ شبیه به روشی که [[آلبر کامو|کامو]] در سال ۱۹۴۲، در مقاله خود به‌نام ''[[افسانه سیزیف]]'' استفاده کرد. ایدئولوژی تئاتر ابزورد برگرفته از [[اگزیستانسیالیسم]] است و بیانگر نتیجه محروم شدن [[شرایط انسانی|وجود انسان]] از معنا یا هدف و در نتیجه از هم گسیختگی تمامی [[ارتباط|ارتباطات]] است. ساخت و استدلال منطقی در تئاتر پوچ‌گرا جای خود را به ویژگی‌های گفتار غیرمنطقی و نتیجه نهایی سکوت داد. تئاتر ابزورد شامل شیفتگی به [[ابزوردگی]] در طیفی از اشکال [[اگزیستانسیالیسم|وجودی]]، [[فلسفه|فلسفی]]، [[هیجان|احساسی]] و [[نمایشی (جامعه‌شناسی)|نمایشی]] است. تئاتر پوچی به‌عنوان یک فرم [[دراماتیک]] تئاتر را به سمت افراط سوق می‌دهد و در عین حال سؤالاتی را در مورد این‌که [[واقعیت]] و [[مسخ واقعیت|غیرواقعییت]] واقعاً چه شکلی هستند را مطرح می‌کند.<ref name="Dickson, A.">Dickson, A. , 2020. Nonsense Talk: Theatre Of The Absurd. [online] The British Library.</ref> مارتین اسلین چهار نمایشنامه‌نویس اثرگذار جنبش تئاتر ابزورد را [[ساموئل بکت]]، [[آرتور آدامف]]، [[اوژن یونسکو]] و [[ژان ژنه]] نام برد،<ref>Esslin, Martin (1961). The Theatre of the Absurd. OCLC 329986</ref> و در نسخه‌های بعدی مقاله‌اش، پنجمین نمایشنامه‌نویس را [[هارولد پینتر]] را دانسته‌است. از نویسندگان دیگری که اسلین و منتقدان دیگر از آن‌ها نام برده‌اند می‌توان به [[تام استاپارد]]، [[فریدریش دورنمات|فردریش دورنمات]]، [[فرناندو آرابال]]، [[ادوارد آلبی]]، [[بوریس ویان]] و [[ژان تاردیو]] اشاره کرد.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==

نسخهٔ ‏۲۰ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۳۷

ادبیات
اشکال عمده ژانر
ژانرهای نثر
ادبیات داستانی
ناداستان
ژانرهای شعر
شعر روایی
شعر غنایی
ژانرهای دراماتیک
تاریخ و فهرست‌ها
گفتگو
نشان درگاه درگاه ادبیات

ادبیات ابزورد یا ادبیات پوچ‌گرا (انگلیسی: Absurdist fiction) ژانری از رمان‌ها، نمایشنامه‌ها، شعرها، فیلم‌ها یا رسانه‌های دیگر است که بر تجربیات شخصیت‌ها در موقعیت‌هایی تمرکز می‌کند که نمی‌توانند هیچ معنا و هدف ذاتی برای زندگی پیدا کنند، و اغلب با اعمال و رویدادهایی بی‌معنی نشان داده می‌شود. این موضوع یقین به مفاهیم وجودی مانند حقیقت یا ارزش را زیر سؤال می‌برد.[۱]

ژانر ابزوردیستی ادبیات در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، ابتدا در فرانسه و آلمان به‌وجود آمد که ناشی از سرخوردگی پس از جنگ بود. ادبیات ابزورد واکنشی است در برابر موج رمانتیسم پاریس در دهه ۱۸۳۰، فروپاشی سنت مذهبی در آلمان، و انقلاب اجتماعی و فلسفی به رهبری سورن کی‌یرکگور و فردریش نیچه.[۲]

عناصر رایج در داستان‌های پوچ‌گرایانه عبارتند از طنز، کمدی سیاه، ناسازگاری، تحقیر عقل، و مجادله در مورد شرایط فلسفی «هیچ» بودن.[۳] داستان ابزورد در قالب نمایش‌نامه به تئاتر ابزورد معروف است. تمرکز هر دو ژانر (داستان و نماش‌نامه) بر تجربه شخصیت‌ها است، بر پایه این ایده که زندگی نامتجانس، آشتی‌ناپذیر و بی‌معنی است.[۴] ویژگی داستان‌های پوچ‌گرایانه تجربه مبارزه برای یافتن هدفی درونی در زندگی است، که توسط شخصیت‌ها در نمایش اعمالی بی‌معنا صورت می‌پذیرد، و در رویدادهای بیهوده‌ای که در آن شرکت می‌کنند به تصویر کشیده می‌شود.

پوچ‌گرایی یک جنبش فلسفی است که گسترش‌یافته یا تغییر مسیری از اگزیستانسیالیسم است، و بر بیهودگی نوع بشر و انگست و اضطراب عاطفی در هنگام به چالش کشیدن وجود تمرکز می‌کند.[۵] دیدگاه‌های اگزیستانسیالیستی و آگنوستیک در رمان‌های پوچ‌گرا و تئاتر ابزورد، در بیان طرح و شخصیت‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند.[۶] از نویسندگان اصلی پوچ‌گرا می‌توان به فرانتس کافکا، آلبر کامو، ساموئل بکت و اوژن یونسکو اشاره کرد.[۷]

مشخصات

بسیاری از داستان‌های پوچ‌گرایانه ممکن است ماهیتی طنز یا غیرمنطقی داشته باشند. طنز پوچ‌گرایانه شیوه‌ای از کمدی توصیف می‌شود که متکی بر موارد غیرنطقی، نقض علیت و توالی اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی است.[۸] ویژگی بارز این ژانر این است که نه کمدی است و نه جفنگ، بلکه مطالعه رفتار انسان در شرایطی (چه واقع‌گرایانه، چه خیالی) است که به‌نظر بی‌هدف و از نظر فلسفی پوچ است. داستان‌های پوچ‌گرایانه قضاوت کمی در مورد شخصیت‌ها یا اعمال آن‌ها ارائه می‌کنند، و این وظیفه به خواننده واگذار می‌شود. همچنین، «اخلاقی بودن» داستان روشن نیست، و مضامین یا درک شخصیت‌ها - در صورت وجود - اغلب ماهیتی مبهم دارند.

علاوه بر این، بر خلاف بسیاری از اشکال دیگری از داستان‌ها، آثار پوچ‌گرایانه لزوماً ساختار طرح سنتی (یعنی کنش در حال افزایش، اوج، افت، و غیره) ندارند. عناصر متعارف داستان مانند طرح، شخصیت‌پردازی و گسترش داستان معمولاً وجود ندارند.[۹] برخی از محققان توضیح می‌دهند که این گونه داستان مستلزم «دور شدن از» یک هنجار است.[۱۰] همچنین مورد زیر سؤال بردن اعتبار عقل بشری است که ادراکات قوانین طبیعی از آن ناشی می‌شود.[۱۰]

همچنین، داستان پوچ‌گرایانه به‌دنبال ناخودآگاه جمعی نیست، زیرا به شدت فردگرایانه است و منحصراً بر کاوش احساسات ذهنی یک فرد یا یک موجود از وجود خودش تمرکز دارد.[۹]

بررسی اجمالی

ژانر پوچ‌گرایی از ادبیات نوگرای اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ و در تقابل با ادبیات ویکتوریایی که درست قبل از این دوره سرآمد بود، رشد کرد، و تحت‌تأثیر جنبش‌های اگزیستانسیالیستی و نیهیلیستی در فلسفه، و جنبش‌های دادائیستی و سوررئالیستی در هنر بود. تأثیرات فلسفی اگزیستانسیالیسم و نیهیلیسم بر داستان‌های پوچ‌گرا نتیجه سرخوردگی پس از جنگ بود. رمان‌نویسان و آهنگ‌سازان داستانی پوچ‌گرا خواستار آزادی از قراردادهای رایج در جنبش فلسفی ۱۹۴۰ در فرانسه شدند. وقایع تاریخی دیگری که بر سبک و فلسفه این نهضت ادبی تأثیر گذاشت عبارتند از ظهور بمب اتمی و جنگ سرد.

در سال ۲۰۰۹، روان‌شناسان دانشگاه کالیفرنیا، سانتا باربارا و دانشگاه بریتیش کلمبیا گزارشی را منتشر کردند که نشان می‌داد خواندن داستان‌های پوچ‌گرایانه توانایی افراد را برای یافتن الگوها بهبود می‌بخشد. یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهد که افراد باید برای یافتن ثبات و معنا در یک داستان تلاش کنند، و این کوشش «مکانیسم‌های شناختی که مسئول یادگیری ضمنی نظم‌های آماری هستند» را افزایش می‌دهد.[۱۱][۱۲]

زمینه و ریشه

فرانتس کافکا، ژان پل سارتر، ساموئل بکت، اوژن یونسکو، آلبر کامو، سال بلو، دونالد بارتلمی و کورمک مک‌کارتی از شناخته‌شده‌ترین نویسندگان داستان‌های پوچ‌گرا به‌شمار می‌روند. کافکا (۱۸۸۳–۱۹۲۴) رمان‌نویس بوهمیایی آلمانی‌زبان و یک پوچ‌گرا بود.از جمله نویسندگانی که بر کافکا تأثیر گذاشتند عبارتند از: فردریش نیچه، ادگار آلن پو، چارلز دیکنز. محبوب‌ترین داستان‌های کافکا عبارتند از: «قضاوت» که در سال ۱۹۱۲ منتشر شد؛ «مسخ»، منتشرشده در ۱۹۱۵؛ «گروه محکومین» منتشرشده در 1919 و «هنرمند گرسنگی» منتشرشده در سال ۱۹۲۲. «محاکمه» نیز که بین سال‌های ۱۹۱۴ و ۱۹۱۵ نوشته شد، شناخته‌شده‌ترین داستان کافکا شناخته می‌شود.[۱۳] استفاده کافکا از اسطوره‌شناسی، کمدی، قصیده و سوررئالیسم در «سمبلیسم اسطوره‌ای دنیای دیوانه‌شده»، مظهر ویژگی‌های متمایز داستان‌های پوچ‌گرا است.[۱۴] تأثیر فرانتس کافکا بر پوچ‌گرایی به قدری بود که برخی از او به‌عنوان «پادشاه ابزورد» و رهبر جنبش ابزورد یاد می‌کنند. برخی نیز استدلال می‌کنند که کافکا یک سوررئالیست بود.[۱۵] ساموئل بکت، رمان‌نویس، نمایشنامه‌نویس، نویسنده داستان کوتاه، کارگردان تئاتر، شاعر و مترجم ادبی ایرلندی نیز یک پوچ‌گرای پیشرو بود. نمایش معروف بکت «در انتظار گودو»، که در سال ۱۹۵۳ به نمایش درآمد، با استفاده از تکنیک‌های تراژیک‌کمدی، در تئاتر پوچ‌گرا طبقه‌بندی می‌شود. ویژگی‌های معرفی‌شده توسط بکت شامل طنز تلخ و ناامیدی و بداهه‌گویی در مورد پوچ بودن تئاتر بود است (دیکسون، اندرو، ۲۰۱۷). اوژن ایونسکو نمایشنامه‌نویس فرانسوی رومانیایی، یکی از برجسته‌ترین نویسندگاه تئاتر آوانگارد و رهبر پوچ‌گرایی فرانسه بود. «صندلی‌ها» (۱۹۵۲) اثر یونسکو توسط خود او، در رده موتیف‌های پوچ‌گرایانه، اگزیستانسیالیسم و شعرهای جفنگ به‌عنوان یک «مضحکۀ غم‌انگیز» نام‌گذاری شد، که در مورد «عدم ارتباط در زندگی ما انسان‌ها» توضیح می‌دهد.[۴]

نمونه

نمونه‌هایی از نویسندگان داستان‌های پوچ گرا عبارتند از:

نمونه‌هایی از آثار پوچ‌گرایانه عبارتند از:

نمونه‌هایی از فیلم‌سازان پوچ‌گرا عبارتند از:

تئاتر ابزورد

اطلاعات بیشتر: تئاتر ابزورد

نمایش‌نامه‌های داستانی پوچ‌گرا پس از جنگ جهانی اول، به‌ویژه نمایشنامه‌هایی که بیشتر توسط نمایشنامه‌نویسان اروپایی در اواخر قرن بیستم نوشته شده‌اند، تئاتر ابزورد نامیده می‌شود، همچنین به‌عنوان یکی از سبک‌های تئاتری که از آن آثار به اجرا رفته‌اند. اصطلاح «تئاتر ابزورد» توسط منتقد ادبی مارتین اسلین، در مقاله‌ای که در سال ۱۹۶۰ با عنوان «تئاتر ابزورد» منتشر کرد، ابداع شد. اسلین نمایشنامه‌هایی منتخب را بر اساس مضمون پوچ‌نویسی مرتبط کرد؛ شبیه به روشی که کامو در سال ۱۹۴۲، در مقاله خود به‌نام افسانه سیزیف استفاده کرد. ایدئولوژی تئاتر ابزورد برگرفته از اگزیستانسیالیسم است و بیانگر نتیجه محروم شدن وجود انسان از معنا یا هدف و در نتیجه از هم گسیختگی تمامی ارتباطات است. ساخت و استدلال منطقی در تئاتر پوچ‌گرا جای خود را به ویژگی‌های گفتار غیرمنطقی و نتیجه نهایی سکوت داد. تئاتر ابزورد شامل شیفتگی به ابزوردگی در طیفی از اشکال وجودی، فلسفی، احساسی و نمایشی است. تئاتر پوچی به‌عنوان یک فرم دراماتیک تئاتر را به سمت افراط سوق می‌دهد و در عین حال سؤالاتی را در مورد این‌که واقعیت و غیرواقعییت واقعاً چه شکلی هستند را مطرح می‌کند.[۲۲] مارتین اسلین چهار نمایشنامه‌نویس اثرگذار جنبش تئاتر ابزورد را ساموئل بکت، آرتور آدامف، اوژن یونسکو و ژان ژنه نام برد،[۲۳] و در نسخه‌های بعدی مقاله‌اش، پنجمین نمایشنامه‌نویس را هارولد پینتر را دانسته‌است. از نویسندگان دیگری که اسلین و منتقدان دیگر از آن‌ها نام برده‌اند می‌توان به تام استاپارد، فردریش دورنمات، فرناندو آرابال، ادوارد آلبی، بوریس ویان و ژان تاردیو اشاره کرد.

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ Henderson, Greig E.; Brown, Christopher (March 31, 1997). "Glossary of Literary Theory - Absurdism". University of Toronto. Archived from the original on 2016-01-12.
  2. ↑ Wegener, A. (1967). The Absurd in Modern Literature. Books Abroad, 41(2), 150-156. doi:10.2307/40121546
  3. ↑ Cornwell, Neil (2006), The Absurd in Literature, New York, NY: Manchester University Press, ISBN 978-0-7190-7409-7
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ Esslin, M. (1961). The theatre of the absurd (Rev. and enl. ed.). Harmondsworth, Middlesex: Penguin.
  5. ↑ Crowell, Steven, "Existentialism", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2017 Edition), Edward N. Zalta (ed.).
  6. ↑ Paul, M. (2016). The Absurd beyond Modernism. University of Sydney.
  7. ↑ Dickson, A. , 2020. Nonsense Talk: Theatre Of The Absurd. [online] The British Library
  8. ↑ Reinsch, Paul; Whitfield, Lynn; Weiner, Robert (2017). Python beyond Python: Critical Engagements with Culture. Cham: Palgrave Macmillan. p. 224. ISBN 9783319513843.
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ Cai, Rong (2004). The Subject in Crisis in Contemporary Chinese Literature. Honolulu: University of Hawaii Press. p. 92. ISBN 0824827619.
  10. ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Harper, Graeme (2002). Comedy, Fantasy and Colonialism. London: Continuum. p. 111. ISBN 0826448666.
  11. ↑ Jacobs, Tom (16 September 2009). "This Is Your Brain on Kafka". Pacific Standard.
  12. ↑ Proulx, Travis; Heine, Steven J. (September 2009). "Connections From Kafka: Exposure to Meaning Threats Improves Implicit Learning of an Artificial Grammar". Psychological Science. 20 (9): 1125–1131. doi:10.1111/j.1467-9280.2009.02414.x. PMID 19656338. S2CID 7630993.
  13. ↑ Edwards, I., 2020. The Essence of Kafkaesque. The New York Times.
  14. ↑ Edwards, I., 2020. The Essence of Kafkaesque. The New York Times
  15. ↑ Kafka, F., Bernofsky, S., & Anderson, M. (2016). The metamorphosis : a new translation, texts and contexts, criticism (First edition). New York: W.W. Norton & Company.
  16. ↑ Abrams, M. H.; Harpham, Geoffrey (2013). "Literature of the Absurd". A Glossary of Literary Terms. Cengage Learning. pp. 2–3.
  17. ↑ "The Resurgence of Absurdism: Animation and the Neo-Absurdist Movement".
  18. ↑ Riddhiman, Basu (15 July 2011). "Absurdist Themes In The Virgin Spring". Retrieved 4 July 2016.
  19. ↑ Santander, Hugo N. (2002). "Luis Buñuel, Existential Filmmaker". Archived from the original on 2 May 2015. Retrieved 4 July 2016.
  20. ↑ Conrad, Mark T. (1 March 2009). The Philosophy of the Coen Brothers. University Press of Kentucky. ISBN 978-0-8131-3869-5.
  21. ↑ Romney, Jonathan (2018). "Yorgos Lanthimos, director of The Lobster, on his wild, star-studded life of Queen Anne". TheGuardian.com. Retrieved 9 December 2018.
  22. ↑ Dickson, A. , 2020. Nonsense Talk: Theatre Of The Absurd. [online] The British Library.
  23. ↑ Esslin, Martin (1961). The Theatre of the Absurd. OCLC 329986

پیوند به بیرون

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=ادبیات_پوچ‌گرا&oldid=38684759»