ادبیات جفنگ
| ادبیات | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| اشکال عمده ژانر | ||||
| ژانرهای نثر | ||||
|
||||
| ژانرهای شعر | ||||
|
||||
| ژانرهای دراماتیک | ||||
| تاریخ و فهرست‌ها | ||||
| گفتگو | ||||
 درگاه ادبیات | ||||
ادبیات جفنگ (به انگلیسی: Nonsense literature) یا جفنگ ادبی، یک دسته‌بندی از ادبیات است که در آن عناصری که معنادار هستند با برخی دیگر که معنی ندارند، برای براندازی قراردادهای زبانی یا استدلال منطقی، در کنار هم قرار می‌گیرند.[۱] شناخته‌شده‌ترین شکل ادبیات جفنگ، اشعار جفنگ است، اما این ژانر در بسیاری از اشکال ادبی دیگر نیز وجود دارد.
تأثیر بیهودگی، اغلب ناشی از زیاده‌روی در معناست، نه فقدان آن. طنز در بیهودگی از ماهیت مهمل و جفنگ آن ناشی می‌شود تا شوخ بودن آن.[۲]
تاریخچه[ویرایش]
جفنگیات و مهملات ادبی که از قرن نوزدهم به رسمیت شناخته شده‌است، از ترکیب دو منبع هنری سرچشمه می‌گیرد. منبع اول و قدیمی‌تر، سنت‌های عامیانه شفاهی است؛ از جمله بازی‌ها، آهنگ‌ها، نمایش‌ها و سرودها، مانند سرود کودکانه هی دیدل دید.[۳] شخصیت ادبی مامان غازی نشان‌دهنده تجسم رایج این سبک از نوشتن است.
منبع دوم و جدیدتر ادبیات جفنگ در پوچی‌های فکری شاعران دربار، علما و روشن‌فکران از انواع مختلف است. این نویسندگان اغلب اشکال مهمل پیچیده‌ای از تقلیدهای لاتین، طنزهای مذهبی و سیاسی خلق می‌کنند، اگرچه این متون به‌دلیل تأثیرات مزخرف اغراق‌آمیزشان از طنز و هجو ناب‌تر متمایز می‌شوند.[۴]
ادبیات جفنگ امروز از ترکیب هر دو منبع سرچشمه می‌گیرد.[۵] ادوارد لیر این ادبیات را در بسیاری از اصطلاحات خود (که با کتاب مزخرف، ۱۸۴۶ شروع شد) و متون معروف دیگری مانند جغد و پیشی، دونگ با دماغ درخشان توسعه و رواج داد. لوئیس کارول این روند را ادامه داد و با ماجراهای آلیس در سرزمین عجایب (۱۸۶۵) و آن‌سوی آینه (۱۸۷۱) ادبیات جفنگ را به یک پدیده جهانی تبدیل کرد. شعر کارول با نام «جابرواکی» که در کتاب دوم او آمده‌است، ادبیات جفنگ در نظر گرفته می‌شود.[۶]
تشخیص[ویرایش]
جملات، شعرهای سبک، فانتزی، و جوک‌ها و معماها گاهی با جفنگیات ادبی اشتباه گرفته می‌شوند و این سردرگمی گاهی اوقات در این اشکال و ژانرها (و بسیاری دیگر) بیشتر است[۷]
مخاطب[ویرایش]
درحالی‌که بیشتر جفنگیات معاصر برای کودکان نوشته شده‌است، این فرم پیش از قرن نوزدهم سابقه زیادی در پیکربندی ادبیات بزرگسالان دارد. چهره‌هایی مانند جان هاسکینز، هنری پیچم، جان سندفورد و جان تیلور در اوایل قرن هفدهم زندگی می‌کردند و در زمان خود از نویسندگان ادبیات جفنگ یاد می‌شدند.[۸] جفنگ عنصر مهمی در آثار برایان اونولان و اوژن یونسکو بود. جفنگیات ادبی، برخلاف اشکال عامیانه مزخرفات که همیشه در تاریخ مکتوب وجود داشته‌است، اولین بار در اوایل قرن نوزدهم برای کودکان نوشته شد و توسط ادوارد لیر و سپس توسط لوئیس کارول محبوبیت یافت. امروزه جفنگیات ادبی مخاطبان مشترک بزرگسالان و کودکان را داراست.
جستارهای وابسته[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- Byrne, David (2006). Arboretum. McSweeney's. ISBN 978-1-932416-57-2.
- Carroll, Lewis (1865). Alice's adventures in wonderland. Macmillan.
- Celia Catlett Anderson; Marilyn Apseloff (1989). Nonsense literature for children: Aesop to Seuss. Library Professional Publications. ISBN 978-0-208-02161-8.
- Chomsky, Noam (2002). Syntactic structures. Walter de Gruyter. ISBN 978-3-11-017279-9.
- Grabiner, Ellen (2011). The Heideggarian Disruptions of Zippy the Pinhead. Philosophy Now.
- Heyman, Michael (2007). "An Indian Nonsense Naissance" in The Tenth Rasa: An Anthology of Indian Nonsense. New Delhi: Penguin. ISBN 978-0-14-310086-7.
- Heyman, Michael Benjamin (1999). Isles of Boshen: Edward Lear's literary nonsense in context. Scotland: Glasgow. Archived from the original on 2012-03-06.
- Heyman, Shortsleeve (2011). "Nonsense" in Keywords for Children's Literature. New York: New York University Press. ISBN 978-0-8147-5855-7.
- Heyman, Michael (2017). "Pigs, pastures, pepper pickers, pitchforks: Carl Sandburg's Rootabaga Stories and the tall tale" in European Journal of Humour Research.
- Lecercle, Jean-Jacques (4 April 1994). Philosophy of nonsense: the intuitions of Victorian nonsense literature. Routledge. ISBN 978-0-415-07653-1.
- Malcolm, Noel (1997). The origins of English nonsense. HarperCollins.
- Pereira, Conceição (2005). Glen Baxter: simulacro e literalização. Porto: Faculdade de Letras, Universidade do Porto.
- Sandburg, Carl (1922). Rootabaga stories. Harcourt, Brace and Company.
- Tigges, Wim (1988). An anatomy of literary nonsense. Rodopi. ISBN 978-90-5183-019-4.