گسل درونه
| گسل درونه | |
|---|---|
 | |
| کشور | ایران |
| ویژگی‌ها | |
| درازا | ۷۰۰ کیلومتر |
| امتداد | NW-SE |
| شیب | ۸۵ |
| زمین‌ساخت | |
| وضعیت | ۲۵ سپتامبر ۱۹۰۳ در ترشیز ۲۵ مه ۱۹۲۳ در تربت حیدریه |
| نوع | راستالغز |
گسل درونه یا گسل بزرگ کویر یکی از ساخت‌های بنیادین ایران است که با درازایی در حدود ۷۰۰ کیلومتر در یک راستای شمال خاوری-جنوب باختری از مرکز دشت کویر تا درونه و با یک روند خاوری-باختری با تقعری به سمت جنوب از درونه تا مرز افغانستان کشیده شده‌است.[۱] نام این گسل از روی نام روستای درونه در شهرستان بردسکن که در نزدیکی گسل واقع شده‌است و گسل را به دو بخش خاوری و باختری تقسیم می‌کند، گرفته شده‌است.[۲]
این گسل پس از گسل معکوس اصلی زاگرس، یکی از مهم‌ترین و ممتدترین ساختارهای ایران به‌شمار می‌آید.[۳] ولمن در سال ۱۹۶۶ میلادی با بررسی جابه‌جایی‌های موجود در رسوبات آبرفتی، یک جابه‌جایی راستالغز چپ‌گرد را برای این گسل پیشنهاد داد. اما چالنکو در سال ۱۹۷۳ میلادی، ۶۰ کیلومتر از بخش خاوری این گسل را مورد بررسی و مطالعه قرار داد و نشان داد که بر خلاف نظر ولمن، گسل دارای حرکت قائم است.[۴]
از نظر لرزه‌خیزی، دو زمین‌لرزهٔ ویرانگر ۲۵ سپتامبر ۱۹۰۳ در ترشیز و ۲۵ مه ۱۹۲۳ در تربت حیدریه را به حرکت‌های این گسل نسبت می‌دهند.[۳][۴] بعد از این دو زمین‌لرزه، تنها یک لرزهٔ دیگر در سال ۱۹۶۲، در محدوده‌ای میان دو شهر ترشیز و تربت حیدریه روی داده‌است. از آنجایی که این گسل تا کنون زمین‌لرزه‌ای بزرگ را ایجاد نکرده‌است، زمین‌شناسان این گسل را مستعد به وجود آوردن زلزله‌ای با بزرگای ۸ ریشتر قلمداد می‌کنند.[۲]
پانویس[ویرایش]
- ↑ آقانباتی، زمین‌شناسی ایران، ۵۳۳.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «درونه». سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۲.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ آقانباتی، زمین‌شناسی ایران، ۵۳۴.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ پورکرمانی و آرین، لرزه‌خیزی ایران، ۷۶.
منابع[ویرایش]
- آقانباتی، سیدعلی (۱۳۸۳). زمین‌شناسی ایران. تهران: سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور. شابک ۹۶۴-۶۱۷۸-۱۳-۸.
- پورکرمانی، محسن؛ آرین، مهران (۱۳۷۷). لرزه‌خیزی ایران. تهران: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. شابک ۹۶۴-۴۵۷-۰۱۱-۱.
پیوند به بیرون[ویرایش]
| زاگرس | | |
|---|---|---|
| ایران مرکزی | ||
| شرق و جنوب‌شرقی ایران | ||
| البرز غربی و آذربایجان | ||
| البرز | ||
