پژو پارس

پژو پارس
دید کلی
شرکت	ایران خودرو
نام مستعار	Peugeot Persia
1999-اکنون
مونتاژ	تهران، ایران (1999-present) قاهره، مصر (??AAV) (2007-20) Thiès، سنگال (SenIran, 2012-present)
بدنه و شاسی
کلاس	خودروی اندازه متوسط
شکل بدنه	4-door سدان
طرح‌بندی	خودروهای موتور جلو-محور جلو
Related	پژو ۴۰۵ پژو ۴۰۶ سیتروئن زانتیا
انتقال قدرت
موتور	1.8 لیتر 8سوپاپ XU7JP (LFZ/L3) I4 1.8 لیتر 16سوپاپ PSA XU7 1.6 لیتر 16 سوپاپ TU5JP4
ابعاد
فاصله بین محورها	۲٬۶۶۹ میلیمتر (۱۰۵٫۱ اینچ)
طول	۴٬۴۹۸ میلیمتر (۱۷۷٫۱ اینچ)
عرض	۱٬۷۰۴ میلیمتر (۶۷٫۱ اینچ)
ارتفاع	۱٬۴۱۰ میلیمتر (۵۶ اینچ)
گاه‌شمار
پیشین	پژو ۴۰۵

پژو پارس خودرویی محصول ایران خودرو است. این خودرو تغییر چهره یافتهٔ پژو ۴۰۵ است که در طرح ظاهری آن از بدنه پژو ۴۰۶ الهام گرفته شده است. خودرو پژو پارس با نام داخلی اکس۹ (به انگلیسی: X9) در ابتدا با نام پژو سفیر به بازار عرضه شد ولی چندی بعد به پژو پرشیا تغییر نام دادو هم اکنون در بازار با نام پژو پارس عرضه می‌شود. پژو پارس تاکنون در چهار نوع پارس معمولی، پارس ۱۶ سوپاپ (به انگلیسی: Pars 16V)، پارس اِگزک (به انگلیسی: Pars Exec) و پارس ئی‌ال‌اکس (به انگلیسی: Pars ELX) تولید و عرضه شده است.

پارس

پیشرانه

پیشرانهٔ ال‌اف‌زی (ال۳) پژو پارس معمولی مدل ۱۳۸۴

پیشرانهٔ پژو پارس معمولی همان XU7JP پژو-سیتروئن است که در اروپا LFZ و در ایران ال۳ (به انگلیسی: L3) خوانده می‌شود. ال۳ یک پیشرانهٔ ۴ سیلندر خطی به حجم ۱٫۸ لیتر با تنفس طبیعی (به انگلیسی: naturally-aspirated (به اختصار N/A)) و سوخت رسانی تزریقی (به انگلیسی: fuel injection) است که دارای میل سوپاپ تکی از بالا (به انگلیسی: SOHC) و ۸ سوپاپ و حداکثر توان ۱۰۰ اسب بخار در ۶۰۰۰ دور در دقیقه و حداکثر گشتاو ۱۵۳ نیوتن. متر در ۳۰۰۰ دور در دقیقه است. این پیشرانه توسط یک رایانهٔ ساژم مدل اس‌ال۹۶ (به انگلیسی: SAGEM SL96) (در مدلهای قدیمی) کاربری و هدایت می‌شود. این پیشرانه پیش از پارس، سمند و ۴۰۵ توسط پژو-سیتروئن در پژو ۳۰۶ ۱٫۸آی ۸ سوپاپ، سیتروئن زانتیا ۱٫۸آی ۸ سوپاپ (که در ایران عرضه نشد) و سیتروئن سارا ۱٫۸آی ۸ سوپاپ بکار برده شده بود. این پیشرانه بهمراه مبدل کاتالیزوی اصلی دارای سطح استاندارد یورو۲ (به لاتین: Euro II) است. از دیگر موارد قابل ذکر: طراحی قدیمی بدنه مربوط به دهه ۹۰ میلادی، و فاقد امکانات خودروهای جدیدتر ساخت ایران و عملکرد بد ترمزها در سرعتهای بالا است. اطلاعات فنی این خوردرو: حداکثر توان ۱۰۰ اسب بخار و حداکثر گشتاور ۱۵۳ نیوتن متر ودارا بودن رینگهای ۱۴ اینچی. همچنین ایراد دیگر در طراحی بدنه، صاف و یکنواخت بودن درها و گلگیرها است. در صورتی که در طراحی خودروهای سواری جدیدتر سعی بر آنست تا گلگیرها و درها داری انحنا هم در جهت افقی و هم عمودی باشند. یعنی اگر از جلو به خودرو نگاه کنیم قسمت درها نسبت به جلوی خودرو باید عریض تر باشد و نیز از قسمت پایین شیشه تا پایین در باید انحنای قابل توجهی باشد و اینگونه باعث می‌شود تا خوردوهای سواری با طراحی جدیدتر کمی به شکل تخم مرغ درآید و علت آن امنیت بیشتر در هنگام تصادف است. در واقع با این کار نیروی وارد شده در کل نواحی پخش می‌شود و از آسیب بیشتر جلوگیری می‌شود. این نکته در خودروهای سواری مانند مرسدس بنز، بی ام دبلیو، تویوتا کمری، هیوندای آزرا و حتی در خودرهای ایرانی مانند آوانته، مگان، سمند و تا حدی در پراید قابل مشاهده است.

نمای داخلی

شباهت عینی فضای داخلی پارس با پژو ۴۰۵ می‌تواند یک امتیاز منفی برای این خودرو باشد به طوری که داشبورد در داخل کابین تقریباً همان پژو ۴۰۵ است البته با کمی تغییرات. گاهی اوقات نمی‌توان تفاوت چند میلیون تومانی این خودرو را با پژو ۴۰۵ درک کرد ولی به هرحال راحتی بیشتر صندلی‌ها، فرمان پذیری برتر، طراحی مناسب غربیلک فرمان، عملکرد بهتر جعبه دنده و کلاچ از جمله چهره خودرو تغییراتی هستند که این برتری نسبی را برای این خودرو فراهم کرده است.

پارس داشبورد جدید

پس از تولید سال‌ها پژو پارس با داشبورد قدیم و امکانات پایین شرکت ایران خودرو تصمیم گرفت که تغییراتی در داشبورد و داخل آن دهد که در این مدل امکاناتی چون کیسه هوا ۲ ایربگ،سیستم صوتی پیشرفته با بلو توث و USB و AUX, کولر برای سر نشینان عقب، کولر اتوماتیک , سسنسور دنده عقب و... که در مدل‌های Lx و ELX دارای تنظیم برقی پشتی صندلی و غربیلک فرمان چرمی را نیز دارا می‌باشد. این مدل از سال ۱۳۹۳ شروع به تولید شده است که از سری داشبورد قدیم یک دوره تولید شده و سپس قطع تولید شد

پارس TU5

در این مدل موتور پژو 206 تیپ 5 که به موتور TU5 معروف می باشد بر روی پژو پارس نصب شده است که به مدل LX معروف است.این موتور دارای 4 سیلندر خطی و 16 سوپاپ و حجم 1600سی سی است که مصرف سوخت آن در داخل شهر هر 100 کیلومتر 10 و در خارج شهر 7 لیتر می باشد. این مدل در دو نوع جعبه دنده اتوماتیک و دستی بر روی پژو پارس تولید می شد که گیربکس اتو ماتیک آن از سال 92 قطع شد ولی گیربکس دستی آن هنوز هم تولید می شود.

پارس ۱۶ سوپاپ

این نمونه که به اندازهٔ ئی‌ال‌اکس مجهز و آراسته نیست، تنها یک پارس بهبودیافته در زمینه‌های پیشرانه و ترمز عقب است. ۱۶ سوپاپ از پیشرانهٔ پرقدرت‌تر ۱۶ سوپاپه و ترمزهای دیسکی در عقب سود می‌برد، اما ای‌بی‌اس حتی بصورت اختیاری هم توسط ایران خودرو ارائه نمی‌شد. تولید ۱۶ سوپاپ تنها در سال ۱۳۸۲ صورت پذیرفت و بلافاصله با ئی‌ال‌اکس جایگزین شد. بسیاری از منتقدان صنعت خودروی ایران بر این باورند که تولید و عرضهٔ نمونهٔ ۱۶ سوپاپ، یک پژوهش موردی تشنگی بازار ایران برای نمونهٔ مجهزتر و پرقدرت‌تری از پارس بوده است. این خودرو بواسطهٔ وزن کمتر نسبت به زانیتا و ئی‌ال‌اکس از شتاب بهتری برخوردار است و به دلیل سادگی قطعات استهلاک کمتری دارد.

سامانهٔ ترمز

بعنوان بهبودی نسبت به پارس، پارس ۱۶ سوپاپ از ترمزهای دیسکی توپُر در عقب سود می‌برد، اما بر خلاف ئی‌ال‌اکس دارای ای‌بی‌اس و ئی‌بی‌دی نیست. ۱۶ سوپاپ از همان تقویت کنندهٔ خلأ (به انگلیسی: vacuum booster)، سیلندر اصلی، توزیع کننده و خطوط هیدرولیک پارس معمولی استفاده می‌کند.

۱۶ سوپاپ‌های دولتی

پژو پارس ۱۶ سوپاپ بعنوان خودروی همراه (بدرقه) تشریفات دولت ایران

شتاب و سرعت مؤثر بهبود یافتهٔ پارس ۱۶ سوپاپ که بواسطهٔ حضور پیشرانهٔ ال۴ بدست آمده بود، توجه مقامات دولتی ایران که همواره به‌دنبال خودروهای خدمت ارزان اما پرتوان هستند را به خود جلب کرد. حجم زیادی از تولید پارس‌های ۱۶ سوپاپ تحویل ادارات دولتی، مجلس و قضات دادگستری شد و همچنین بعنوان خودروی بدرقه (به انگلیسی: escort) تشریفات دولت ایران نیز بکار می‌رود.

تفاوت‌های ظاهری

پارس ۱۶ سوپاپ هیچ تفاوت ظاهری با پارس معمولی ندارد. تنها در صورتی که از پشت و از زاویهٔ کمی پایین‌تر به قسمت داخلی چرخ‌های عقب آن نگاه کنید، با کمی دقت می‌توانید شلنگ ترمز هیدرولیک هر طرف که بصورت خمیده و آویزان از اکسل به سمت قسمت زیرین پیستون ترمز دیسکی همان طرف رفته را مشاهده کنید. بجای این شلنگ، یک لولهٔ نازک در پارس معمولی (مانند ۴۰۵) بطور مستقیم و از بالا وارد محفظهٔ ترمز کاسه‌ای می‌شود که در نگاه به پشت خودرو نمایی ندارد. این سریع‌ترین و مطمئن‌ترین روش برای تفکیک پارس ۱۶ سوپاپ از پارس معمولی بدون نیاز به بازکردن درب موتور است.

پارس ئی‌ال‌اکس (اِگزک سابق)

نمای جلویی پژو پارس ئی‌ال‌اکس

در مقایسه با پارس، امکانات اضافی پارس ئی‌ال‌اکس شامل صفحهٔ ادوات هوشمند با امکانات مختلف از جمله سنجش مصرف سوخت لحظه‌ای و کلی، تلمتیکس فارسی چند منظوره، دزدگیر، حسگرهای کمک به پارک، صندلی‌های برقی ورزشی ریکارو بهمراه گرم‌کن و سردکن، داشبورد طرح چوب، آفتابگیر چراغ‌دار سرنشین، پیشرانهٔ پر قدرت‌تر ۱۶ سوپاپه، ترمزهای دیسکی در هر ۴ چرخ بهمراه ای‌بی‌اس و ئی‌بی‌دی و بالاخره رینگ‌های آلومینیومی است. پارس ئی‌ال‌اکس در ابتدای تولید با نام پارس اِگزک (به انگلیسی: Exec) که مختصر executive بمعنی خودروی مدیران است به بازار عرضه شد، اما به سرعت به ئی‌ال‌اکس تغییر نام یافت. حرف ئی (به انگلیسی: E) در ابتدای نام ئی‌ال‌اکس کماکان اشاره به گروه خودروهای تجملی مدیران (به انگلیسی: executive sedans) دارد.

پیشرانه

پیشرانهٔ ال‌اف‌وای پارس ئی‌ال‌اکس مدل ۱۳۸۳

پیشرانهٔ عاریه‌ای ئی‌ال‌اکس همان XU7JP4 پژو-سیتروئن است که در اروپا LFY و در ایران ال۴ (به انگلیسی: L4) خوانده می‌شود. ال۴ یک پیشرانهٔ ۴ سیلندر خطی به حجم ۱٫۸ لیتر با تنفس طبیعی (به انگلیسی: naturally-aspirated (به اختصار N/A)) و سوخت رسانی تزریقی چند نقطه‌ای (به انگلیسی: multi-point fuel injection(به اختصار MPFI)) است که دارای میل سوپاپ دوتایی از بالا (به انگلیسی: DOHC) و ۱۶ سوپاپ با تنظیم خودکار هیدرولیکی و حداکثر توان ۱۱۰ اسب بخار در ۵۵۰۰ دور در دقیقه و حداکثر گشتاور ۱۵۵ نیوتن. متر در ۴۲۵۰ دور در دقیقه است. این پیشرانه توسط یک رایانهٔ بُش از خانوادهٔ مُترُنیک به مدل ام‌پی ۷٫۳ (به انگلیسی: Bosch Motronic MP 7.3) کاربری و هدایت می‌شود. این پیشرانه پیش از ئی‌ال‌اکس توسط پژو-سیتروئن در پژو ۴۰۶ ال‌اکس ۱٫۸آی، سیتروئن زانتیا اس‌اکس ۱٫۸آی ۱۶ سوپاپ (مشابه زانتیا ۱۸۰۰ ارائه شده توسط سایپا) و سیتروئن سارا وی‌تی‌اس ۱٫۸آی ۱۶ سوپاپ بکار برده شده بود. این پیشرانه بهمراه مبدل کاتالیزوی اصلی دارای سطح استاندارد یورو۳ (به لاتین: Euro III) است.

سامانهٔ ترمز

ترمز مجهز به ای‌بی‌اس و ئی‌بی‌دی (به انگلیسی: ABS/EBD) ئی‌ال‌اکس از نوع دومدارهٔ فرمان‌یار (به انگلیسی: servo-assisted dual-circuit) و هدایت شده توسط رایانه است که با شمارهٔ مدل ام‌کی۲۰-ئی (به انگلیسی: MK20-E) توسط تکلان توس تحت امتیاز و نظارت کنتیننتال تِوس (به آلمانی: Continental Teves AG) تولید می‌شود. گشتایش هر ۴ چرخ توسط حسگرهای الغایی-مغناطیسی دورشمار در مرکز چرخ‌ها بصورت قیاسی اندازه‌گیری شده و پس از رقمی‌شدن (به انگلیسی: digitize) در رایانهٔ ای‌بی‌اس/ئی‌بی‌دی بررسی می‌شوند. این سامانه به دیسک‌های پره‌دار هوا-خنک در جلو و دیسک‌های توپُر در عقب جفت شده است. کلیپرها توسط تکلان توس، لوکاس و گِرلینگ تولید می‌شوند.

تفاوت‌های ظاهری

چون ئی‌ال‌اکس دارای تایرهایی هم اندازهٔ سیتروئن زانتیا است (‎185/65R15) که قطر آن ۶۲٫۱۲ سانتی‌متر (۲۴٫۴۶ اینچ) است، بالاتر می‌ایستد. قاب پشتی آینه بغل‌های ئی‌ال‌اکس دارای قسمت رنگی در بالا هستند، در حالی که پارس معمولی و پارس ۱۶ سوپاپ پشت آینهٔ کاملاً رنگی دارند. ئی‌ال‌اکس آنتن رادیویی کوتاه‌تری دارد. چراغ سوم ترمز عقب ئی‌ال‌اکس در بالای شیشه قرار گرفته و از نوع آرایهٔ ال‌ئی‌دی است، در حالی که در پارس معمولی و پارس ۱۶ سوپاپ این چراغ در پایین شیشه و از نوع لامپی است. چهار حسگر کمک به پارک (که بگونهٔ ناشیانه‌ای بزرگ و برجسته طراحی شده‌اند) روی سپر عقب مشخص هستند. دیسک‌های ترمز عقب ئی‌ال‌اکس از لابلای پره‌های رینگ آلومینیومی آن خودنمایی می‌کنند. ردیف بالایی چراغ‌های عقب در ئی‌ال‌اکس‌های تیره رنگ با سایهٔ تیره و در ئی‌ال‌اکس‌های با رنگ بدنهٔ روشن نیمه شفاف هستند، درحالیکه این قسمت در پارس معمولی و پارس ۱۶ سوپاپ صورتی رنگ می‌باشد.

• 

  رینگ ۱۵ اینچی آلومینیومی اسپیدلاین تورینی (۲۱۲۰) ئی‌ال‌اکس

• 

  صفحهٔ ادوات ئی‌ال‌اکس

• 

  تلمتیکس فارسی ئی‌ال‌اکس

• 

  صندلی برقی ریکارو ئی‌ال‌اکس

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Peugeot Pars»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۱۱ مهٔ ۲۰۰۹).
• وب سایت ماشین بازار. «مشخصات فنی پژو پارس». ۲۰ دی ۱۳۹۰. بازبینی‌شده در ۱۱ فروردین ۱۳۹۲.