رزن: تفاوت میان نسخه‌ها

رزن
رزن
کشور	ایران
استان	همدان
شهرستان	رزن
بخش	مرکزی
نام(های) پیشین	رازان، رایزن
مردم
جمعیت	۱۵،۳۷۱
جغرافیای طبیعی
مساحت	۲۷۲۹ کیلومتر مربع
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه	۱۱ درجه سانتی گراد
میانگین بارش سالانه	۳۸۰ میلیمتر
روزهای یخبندان سالانه	۶۰ روز
اطلاعات شهری
ره‌آورد	مواد معدنی، انگور، زردآلو، گردو، صنایع دستی
پیش‌شمارهٔ تلفن	۳۶۲۲
شناسهٔ ملی خودرو	۲۸ص ایران
کد آماری	۲۱۷۱
	رزن روی نقشه ایران; ۳۵°۲۳′۳۳″شمالی ۴۹°۰۱′۵۹″شرقی / ۳۵٫۳۹۲۵۷۹°شمالی ۴۹٫۰۳۲۹۹۳°شرقی

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر تفاوت جدیدتر ←

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ ‏۱۵ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۳:۵۷

رَزَن شهری در شمال استان همدان در غرب ایران است. این شهر مرکز شهرستان رزن و بزرگترین شهر این شهرستان می‌باشد که در مسیر جاده همدان - تهران قرار گرفته است.

شهر کنونی رزن به واسطه جاده‌ای که از شمال ایران به خلیج‌فارس که توسط پهلوی اول ساخته شد و از رزن هم عبور می‌کرد گسترش یافت، سپس در دوران پس از انقلاب ۵۷ با ورود مهاجرانی از روستاهای اطراف گسترش بیشتری پیدا کرد و به شکل کنونی درآمد. شهر رزن در شمالی‌ترین نقطه استان همدان در دشت‌های دامنه خرقان واقع شده‌است.

نام‌گذاری

صاحب‌نظران بر این باورند که ریشه نام رزن کلمه «رزان» بوده است که به علت وجود باغ‌های انگور فراوان در این منطقه به این نام خوانده می‌شده است، (رَز به معنای انگور است)، که بعدها این نام به «رازان» و سپس رزن تغییر شکل داده است. همچنین روایت دیگری نیز نقل شده که رزن را برگرفته از كلمه رايزن می‌داند كه در اصطلاح رايزن به معنی مهمان‌دار بوده است. نام این شهر ریشه‌ای فارسی دارد.^[۱]

آب و هوا

آب و هوای رزن سردسیر می‌باشد و نسبت به شهرهای دیگر استان هوای سرد تری دارد. اما در تابستان‌ها از آب و هوای نسبتا معتدلی برخوردار است و میانگین درجه حرارت سالیانه آن به‌طور متوسط ۱۱ درجه سانتی گراد است. متوسط بارندگی سالیانه این شهرستان نیز حدود ۴۰۰ میلی‌متر محاسبه شده‌است و در مجموع با توجه به تقسیم‌بندی آب و هوایی آب و هوای شهرستان رزن سرد و معتدل کوهستانی محسوب می‌شود.

ترابری

رزن در مسیر جادهٔ همدان - قزوین قرار دارد و از این رو رزن به عنوان یکی از شهرهایی که در مسیر مواصلاتی غرب کشور قرار گرفته از اهمیت بالایی برخوردار است.

مردم

جمعیت

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت آن ۱۵۳۷۱ نفر بوده‌است.^[۲]

جمعیت تاریخی
سال	جمعیت	±%
۱۳۷۵	۸٬۷۶۳	—
۱۳۸۵	۱۱٬۶۳۲	۳۲٫۷٪+
۱۳۹۰	۱۳٬۸۶۲	۱۹٫۲٪+
۱۳۹۵	۱۵٬۳۷۱	۱۰٫۹٪+

مردم

مردم شهر رزن به زبان ترکی آذربایجانی و فارسی صحبت می‌کنند.^[۳]^[۴]

فرهنگ

زبان و فرهنگ

مردم رزن آذری‌ها هستند که به زبان ترکی آذربایجانی و فارسی صحبت می‌کنند، در ادارات و مدارس زبان فارسی رایج است.^[۵]

گردشگری

تخت خلیل: قلعه ای تاریخی با معماری خشتی مختص به دوران ساسانی که در فاصله ۱۵ کیلومتری جنوب غرب رزن در بر بلندای تپه ای در روستای کاج قرار دارد. ساخت این بنا مربوط به قرن هفتم و هشتم هجری است و در اثر بی توجهی محض سازمان میراث فرهنگی بخش های وسیعی از آن مخروبه شده و دیواره های باقی مانده نیز از استحکام کمی برخوردار است. به گفته منابع محلی آن دورانی که سازمان میراث فرهنگی می توانست تخت خلیل را احیا کند این کار را نکردند و بعد از مخروبه شدن اندک نگاهی به آن دارند.^[۶]
خانه تاریخی یگانه: بنای معروف به خانه یگانه با معماری دوران قاجار در سالهای ۱۳۰۰ تا ۱۳۱۰ توسط یکی از خوانین در بافت قدیمی شهر رزن ساخته شده است. این خانه دارای معماری منحصر بفرد دوران قاجار می باشد که در حال حاضر به دلیل مالکیت شخصی بنا و توجه دیرهنگام سازمان میراث فرهنگی بخش های زیادی از سقف و دیواره های آن تخریب شده است.

امام‌زاده اظهر: برج و آرامگاه، معروف به امام‌زاده اظهر بن علی (واقع در درجزین (درگزین) در فاصلۀ ۵ کیلومتری شرق شهر رزن و به فاصلۀ ۸۵ کیلومتری شمال شرق همدان قرار دارد. بنای امام‌زاده عبارت از برجی استوانه‌ای شکل که ۲۰ متر ارتفاع و ۱۹ ترک دارد. هشت متر از ارتفاع برج را ساختمان و بنای امام‌زاده تشکیل می‌دهد که بقعه گنبد این بنا مخروطی شکل است. این بنا در تاریخ ۱۳۲۷/۱۲/۲ به شمارۀ ۳۶۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
امام‌زاده هود: این امامزاده در ینگی قلعه و در ۳ کیلومتری شرق شهر رزن قرار دارد و از بناهای دوران مغول و قرن هشتم به‌شمار می‌آید. پلان نما دوازده ضلعی و از آجر ساخته شده‌است.

زیستگاه حیات وحش و ارتفاعات بقراطی روستای بابانظر: این منطقه که در سی و پنج کیلومتری شهر رزن واقع شده یکی از زیستگاه‌های موجود پرندگان بومی مانند کبک، تیهو، باقرقره، در دامنه‌ها و حیواناتی مانند قوچ، میش وحشی، گرگ، روباه، شغال، اهو ‍‍‍.خرگوش، احتمالاً کفتار و گورکن می‌باشد. به دلیل وجود بسیاری از داروهای گیاهی-توتیامحدود- در این منطقه که از حیث نوع و تعداد بی بدیل می‌باشند این ناحیه مورد توجه بسیاری از گردشگران قرار گرفته و تنوع زیستی و مناظر فوق‌العاده زیبای گردشگری هر ساله در فصل بهار و به‌خصوص در اردیبهشت خیل عظیمی از کوهنوردان، گردشگران، خانواده‌ها و جویندگان داروهای گیاهی را به این منطقه می‌کشاند. قلهٔ اصلی رشته کوه بقراطی ۲۴۶۳ متر ارتفاع دارد.

کشاورزی و دامپروری

شهرستان رزن سهم قابل توجهی در تولیدات کشاورزی در استان همدان را دارد، این شهرستان با تولید حدود ۱ میلیون تن انواع محصولات کشاورزی رتبه نخست تولیدهای این بخش را در استان همدان از آن خود کرده‌ است. انواع تولیدات کشاورزی این شهرستان شامل گندم، جو، سیب زمینی، دانه روغنی، یونجه، صیفیجات، رازیانه و غیره می‌باشد.
رزن دارای انواع باغ‌های میوه از قبیل گردو و سیب و بخصوص باغات انگور می‌باشد که محصولات جانبی فراوانی از جمله شیره و کشمش از آن‌ها تولید می‌شوند.
در شهرستان رزن واحدهای تولیدی گوشت طیور از جمله پرورش شترمرغ، بوقلمون، بلدرچین و تعداد زیادی واحد مرغ داری، گاوداری و دامداری فعالیت دارند که سهم قابل قبولی از تولید گوشت استان همدان را به خود اختصاص داده‌اند. در زمینه آبزی پروری نیز انواع استخر‌های پرورش ماهی قزل آلا در سطح شهرستان مشغول به کار هستند.

نگارخانه

ساختمانی در شهر
ورودی شهر

منابع

پانویس

↑ «شبكه بهداشت و درمان رزن - :: شهرستان رزن ::». razan.umsha.ac.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۱۲.
↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
↑ «استانداری همدان». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ اكتبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۹ اكتبر ۲۰۲۱. تاریخ وارد شده در |بازبینی=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
↑ http://iranatlas.net/index.html?module=module.language-distribution.hamadan#eyJ0IjoieCIsImkiOiI2NGYwMzM4NzQzNDliYmUxMDg2YWJhZjg2OTdjZDRkMCIsInMiOjE2NjIyNzY2MzkwMzZ9
↑ «رزن از نگاه عکس». انسان‌شناسی و فرهنگ. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۰۴.
↑ «رزن از نگاه عکس». انسان‌شناسی و فرهنگ. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۰۴.

اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ۱۳۸۳ خ.
مختصات و ارتفاع
همشهری آنلاین
فرمانداری شهرستان رزن بایگانی‌شده در ۱۰ ژانویه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine اطلاعات جغرافیایی و مختصات. بازبینی‌شده در ۵ دی ۱۳۹۰
شهرداری رزن بایگانی‌شده در ۱ مارس ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine تاریخچه شهر و موقعیت جغرافیایی. بازبینی‌شده در ۵ دی ۱۳۹۰
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان شهرستان رزن. بازبینی‌شده در ۵ دی ۱۳۹۰
سازمان جهاد کشاورزی استان همدان سیمای شهر رزن. بازبینی‌شده در ۷ مرداد ۱۳۹۰
سازمان صنایع و معادن استان همدان شهرک صنعتی رزن. بازبینی‌شده در ۲۷ فروردین ۱۳۹۰
صداو سیمای مرکز همدان امام زاده‌های استان همدان. بازبینی‌شده در ۵ دی ۱۳۹۰
پایگاه ملی داده‌های علوم زمین، معادن ایران^{^{[پیوند مرده]}} معادن شهرستان رزن. بازبینی‌شده در ۵ بهمن ۱۳۸۹
خبر گزاری ایرنا به نقل از مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رزن. بازبینی‌شده در ۱۱ خرداد ۱۳۹۰
خبر گزاری فارس به نقل از مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رزن. بازبینی‌شده در ۱۷ خرداد ۱۳۹۰
خبر گزاری فارس به نقل از رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان رزن. بازبینی‌شده در ۱۹ آذر ۱۳۹۰
میراث آریا، خبرگزاری اجتماعی و فرهنگی به نقل از سرپرست معاونت صنایع‌دستی استان همدان. بازبینی‌شده در ۵ دی ۱۳۹۰
ایران‌شناسی، زیارت و سیاحت^{^{[پیوند مرده]}} معرفی شهر رزن. بازبینی‌شده در ۵ دی ۱۳۹۰
مصاحبه بامسئول مرکز پرورش اسب اصیل عرب، ابراهیم سیا منصوری. بازبینی‌شده در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۰
شناسنامهٔ آبادی‌های استان همدان (شهرستان رزن - بخش قروه درجزین و سردرود)، دفتر آمار و اطلاعات معاونت برنامه‌ریزی استانداری، همدان، ۱۳۸۶

پیوند به بیرون

[1] «شبكه بهداشت و درمان رزن - :: شهرستان رزن ::». razan.umsha.ac.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۱۲.

[2] «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.

[3] «استانداری همدان». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ اكتبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۹ اكتبر ۲۰۲۱. تاریخ وارد شده در |بازبینی=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)

[4] ttp://iranatlas.net/index.html?module=module.language-distribution.hamadan#eyJ0IjoieCIsImkiOiI2NGYwMzM4NzQzNDliYmUxMDg2YWJhZjg2OTdjZDRkMCIsInMiOjE2NjIyNzY2MzkwMzZ9

[5] «رزن از نگاه عکس». انسان‌شناسی و فرهنگ. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۰۴.

[6] «رزن از نگاه عکس». انسان‌شناسی و فرهنگ. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۰۴.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

@@ خط ۳: / خط ۳: @@
 |عرض‌جغرافیایی =۳۵٫۳۹۲۵۷۹
 |طول‌جغرافیایی =۴۹٫۰۳۲۹۹۳
-|تصویر=
+|تصویر=Razan, Hamadan province (2022).jpg
 |اندازه‌تصویر=
 |استان= همدان
@@ خط ۱۱: / خط ۱۱: @@
 |نام‌محلی=
 |نام‌های‌دیگر=
-|نام‌های‌قدیمی= رَزان، رازان، رایزن
+|نام‌های‌قدیمی= رازان، رایزن
-|جمعیت=۱۵٬۳۷۱
+|جمعیت=۱۵،۳۷۱
 |مساحت=۲۷۲۹ کیلومتر مربع
 |ارتفاع=
 |میانگین‌دما=۱۱ [[درجه]] [[سانتی گراد]]
 |میانگین‌بارش‌سالانه= ۳۸۰ [[میلیمتر]]
-|شمارروزهای‌یخبندان= ۷۰ [[روز]]
+|شمارروزهای‌یخبندان= ۶۰ [[روز]]
-|ره‌آورد=مواد معدنی، گندم، سیب‌زمینی، انگور، زردآلو، گردو
+|ره‌آورد=مواد معدنی، انگور، زردآلو، گردو، صنایع دستی
 | پیش‌شماره       =۳۶۲۲
 | کد آماری       =۲۱۷۱
@@ خط ۲۴: / خط ۲۴: @@
 |پانویس=
 }}
-'''رَزَن''' شهری واقع در [[غرب ایران]] و در شمال شرقی [[استان همدان]] است. این شهر مرکز [[شهرستان رزن]] و بزرگ‌ترین شهر این شهرستان است.
+'''رَزَن''' شهری در شمال [[استان همدان]] در [[غرب ایران]] است. این شهر مرکز [[شهرستان رزن]] و بزرگترین شهر این شهرستان می‌باشد که در مسیر جاده [[همدان]] - [[تهران]] قرار گرفته است.
+شهر کنونی رزن به واسطه جاده‌ای که از [[شمال ایران]] به [[خلیج فارس|خلیج‌فارس]] که توسط [[رضاشاه|پهلوی اول]] ساخته شد و از رزن هم عبور می‌کرد گسترش یافت، سپس در دوران پس از [[انقلاب ۱۳۵۷|انقلاب ۵۷]] با ورود مهاجرانی از روستاهای اطراف گسترش بیشتری پیدا کرد و به شکل کنونی درآمد. شهر رزن در شمالی‌ترین نقطه استان همدان در دشت‌های دامنه خرقان واقع شده‌است.
-شهر رزن در دشت‌ جنوبی رشته کوه‌های [[خرقان]] واقع‌شده‌ و از سمت غرب و شرق بین دو رود باشچای و قوروچای قرار گرفته‌است. آب این دو رودخانه از رشته کوه‌های خرقان در شمال شهرستان نشات می‌گیرد و مسیر آنها به موازات شهر از شمال به سمت جنوب سرازیر می‌شود. در گذشته این دو رودخانه پرآب و دائمی بودند اما با مرور زمان به دلیل مصارف در بالادست و کاهش بارندگی‌ها اکنون تنها در اوایل فصل بهار جریان آب از آنها عبور می‌کند. رزن در مسیر مواصلاتی [[غرب]] به تهران و شمال کشور قرار گرفته و از اوایل دوره [[پهلوی دوم]] به دلیل موقعیت مرکزی که در بین روستاهای اطراف داشت، برای ایجاد یک بخش و دایر کردن مراکز خدماتی در تقسیمات کشوری آن زمان انتخاب شد. این توسعه در دوران پس از [[انقلاب ۱۳۵۷|انقلاب ۵۷]] نیز ادامه پیدا کرد و وجود امکانات خدماتی باعث ورود مهاجرانی از روستاهای اطراف شد و شهر به مرور گسترش بیشتری پیدا کرد.
 == نام‌گذاری ==
-در شناخت خاستگاه واژه رزن معانی و دلایل متعددی ارائه شده‌است اما به دلیل غیر مستند بودن این استدلال‌ها نمی‌توان یک نظر قطعی در این‌باره تقریر کرد. آنچه‌ مستدل‌تر است نام رزن ریشه فارسی دارد و صاحب‌نظران بر این باورند که ریشه نام رزن کلمه «رَزان» بوده‌است که به علت وجود باغ‌های انگور فراوان در این منطقه به این نام خوانده می‌شده‌است (رَز به معنای [[انگور]] است)، که بعدها این نام به «رازان» و سپس رزن تغییر شکل داده‌است. همچنین روایت دیگری نیز نقل شده که رزن را برگرفته از کلمه «رایزن» می‌داند که در اصطلاح رایزن به‌معنی مهمان‌دار یا کاروانسرا بوده‌است و با توجه به قرار گرفتن شهر در مسیر این نقل‌قول نیز می‌تواند معتبر باشد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=شبکه بهداشت و درمان رزن - :: شهرستان رزن ::|نشانی=http://razan.umsha.ac.ir/index.aspx?pageid=4041|وبگاه=razan.umsha.ac.ir|بازبینی=2022-09-12|archive-date=۱۲ سپتامبر ۲۰۲۲|archive-url=https://web.archive.org/web/20220912092423/http://razan.umsha.ac.ir/index.aspx?pageid=4041|url-status=dead}}</ref>
+صاحب‌نظران بر این باورند که ریشه نام رزن کلمه «رزان» بوده است که به علت وجود باغ‌های انگور فراوان در این منطقه به این نام خوانده می‌شده است، (رَز به معنای [[انگور]] است)، که بعدها این نام به «رازان» و سپس رزن تغییر شکل داده است. همچنین روایت دیگری نیز نقل شده که رزن را برگرفته از كلمه رايزن می‌داند كه در اصطلاح رايزن به معنی مهمان‌دار بوده است. نام این شهر ریشه‌ای [[زبان فارسی|فارسی]] دارد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=شبكه بهداشت و درمان رزن - :: شهرستان رزن ::|نشانی=http://razan.umsha.ac.ir/index.aspx?pageid=4041|وبگاه=razan.umsha.ac.ir|بازبینی=2022-09-12|archive-date=۱۲ سپتامبر ۲۰۲۲|archive-url=https://web.archive.org/web/20220912092423/http://razan.umsha.ac.ir/index.aspx?pageid=4041|url-status=dead}}</ref>
-== تاریخ و میراث فرهنگی ==
+== آب و هوا ==
+آب و هوای رزن سردسیر می‌باشد و نسبت به شهرهای دیگر استان هوای سرد تری دارد. اما در تابستان‌ها از آب و هوای نسبتا معتدلی برخوردار است و میانگین درجه [[حرارت]] سالیانه آن به‌طور متوسط ۱۱ [[درجه سانتی گراد]] است. متوسط [[بارندگی]] سالیانه این شهرستان نیز حدود ۴۰۰ میلی‌متر محاسبه شده‌است و در مجموع با توجه به تقسیم‌بندی آب و هوایی آب و هوای [[شهرستان رزن]] سرد و معتدل کوهستانی محسوب می‌شود.
-در مورد تاریخ رزن، همانند بسیاری از شهرهای دیگر شواهد و نوشته‌های تاریخی قابل استنادی در دسترس نیست. اما بنا بر گزارش سازمان میراث فرهنگی، شهرستان رزن ۹۱ مورد اثر تاریخی و طبیعی شناسایی‌شده دارد که ۵۳ اثر آن به ثبت ملی رسیده‌است. بیش از چهل مورد از آثار ثبت‌شده شامل تپه‌های تاریخی در نقاط مختلف شهرستان رزن است. از جمله این تپه‌ها می‌توان از [[آلما تپه]]، [[تپه آبولاخ تپه]]، [[تپه گورقلعه]]، [[تپه ارگز]]، [[تپه یوخار چمن]]، [[قوشا تپه]]، [[تپه مجمگی‌تپه‌سی]]، [[تپه بوقاطی]] و [[تپه سلیمان قلعه]] نام برد. در زیر این تپه‌ها عمدتاً خرابه‌ها و بقایای آبادی‌های کوچکی مدفون است که صدها سال پیش در اثر سیل، زلزله، جنگ و یا قحطی از بین رفته‌اند و ساکنان اولیه آنجا را ترک کرده‌اند. به جهت اینکه آثار و خرابه‌ها در زیر این تپه‌ها کاملاً مدفون هستند، قابلیت بازدید از آنها نیز وجود ندارد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=رزن از نگاه عکس|نشانی=https://anthropologyandculture.com/رزن-از-نگاه-عکس/|وبگاه=انسان‌شناسی و فرهنگ|بازبینی=2022-12-04|کد زبان=fa-IR}}</ref>
-* تخت خلیل: قلعه‌ای تاریخی با معماری خشتی که در فاصله ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی رزن بر بلندای تپه‌ای در نزدیکی روستای کاج قرار دارد. ساخت این بنا مربوط به قرن هفتم و هشتم هجری است. بقایای موجود در این تپه از فاصله دور نیز قابل رویت است، اما در اثر بی‌توجهی سازمان میراث فرهنگی بخش‌های وسیعی از آن مخروبه شده و دیواره‌های باقی مانده نیز استحکام کمی دارد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=رزن از نگاه عکس|نشانی=https://anthropologyandculture.com/رزن-از-نگاه-عکس/|وبگاه=انسان‌شناسی و فرهنگ|بازبینی=2022-12-04|کد زبان=fa-IR}}</ref>
-* خانه تاریخی یگانه: بنای معروف به خانه یگانه با معماری دوران [[قاجار]] در حدود سالهای ۱۲۹۰ توسط یکی از خوانین در بافت قدیمی جنوب شهر رزن ساخته شده‌است. این خانه با زیربنای تقریبی ۲۰۰ مترمربع دارای معماری منحصر بفرد دوران قاجار می‌باشد که در حال حاضر به دلیل مالکیت شخصی بنا و بی‌توجهی سازمان میراث فرهنگی بخش‌های زیادی از سقف و دیواره‌های آن تخریب شده‌است.
-* بنای امام‌زاده اظهر: [[برج (ساختمان)|برج]] و آرامگاه، معروف به [[امامزاده اظهربن علی|امام‌زاده اظهر بن علی]] به‌جا مانده از دوره [[ایلخانیان]] است که در فاصلهٔ ۵ کیلومتری شرق شهر رزن و در میانه گورستانی در کنار روستای درگزین قرار دارد. این بنا برجی استوانه‌ای شکل است که ۲۰ متر ارتفاع و ۱۹ ترک دارد و [[گنبد]] آن مخروطی شکل است. این بنا در تاریخ ۱۳۲۷/۱۲/۲ به شمارهٔ ۳۶۶ در [[فهرست آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده‌است.
+== ترابری ==
-[[پرونده:Emamzade.JPG|بندانگشتی|بنای تاریخی امام‌زاده اظهر]]
+[[پرونده:Razan,_Hamedan_(2023).jpg|بندانگشتی|انتهای شهر در [[جاده ۳۷ (ایران)|جاده ۳۷]] که از رزن عبور می‌کند]]
-* بنای امام‌زاده هود: این اثر از بناهای دوران [[ایلخانیان]] در [[قرن]] هشتم به‌شمار می‌آید که در ۳ کیلومتری شرق شهر رزن و در میان زمین‌های کشاورزی در اطراف روستای ینگی‌قلعه قرار گرفته‌است. پلان نما دوازده ضلعی از جنس آجر ساخته شده‌است و ۱۵ متر ارتفاع دارد. گنبد آن در گذشته‌های دور مشابه با بنای امامزاده اظهر به شکل مخروطی بوده اما پس از تخریب این گنبد، حدود یکصد سال پیش گنبد نیم‌دایره‌ای فعلی ساخته شده‌است. این بنا در تاریخ ۱۳۲۷/۱۲/۲ به شمارهٔ ۳۶۷ در [[فهرست آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده‌است.
+رزن در مسیر جادهٔ همدان - [[قزوین]] قرار دارد و از این رو رزن به عنوان یکی از شهرهایی که در مسیر مواصلاتی [[غرب]] کشور قرار گرفته از اهمیت بالایی برخوردار است.
- [[پرونده:امامزاده هود2.jpg|بندانگشتی|بنای تاریخی امامزاده هود]]
-* چشمه آبگرم قینرجه: این [[چشمه آبگرم]] در جنوبی‌ترین بخش شهر رزن نزدیک به ورودی شهر از سمت جنوب قرار گرفته‌است. چشمه آبگرم قینرجه در درّه‌‌ای در فاصله ۲۰۰ متری بخش جنوبی پارک ملت رزن به طور طبیعی برای عموم مردم قابل دسترس است. آب چشمه قینرجهٔ رزن حاوی املاح مفید معدنی و درمانی است. این چشمه در حال حاضر در انتظار ثبت ملی می‌باشد.
-* [[زیستگاه]] [[حیات وحش]] و ارتفاعات بقراطی: ارتفاعات بقراطی در ۳۵ کیلومتری شمال غرب شهر رزن در نزدیکی روستای بابانظر قرار دارد. قلهٔ اصلی رشته [[کوه]] بقراطی ۲۴۶۳ متر ارتفاع دارد. این منطقه یکی از زیستگاه‌های [[کبک (پرنده)|کبک]]، [[تیهو]]، [[قوچ]]، [[گرگ]]، [[روباه]]، [[شغال]] و [[خرگوش]] است. به دلیل وجود برخی گیاهان دارویی، تنوع زیستی و مناظر زیبای طبیعت گردی در فصل [[بهار]] بسیاری از [[کوهنوردان]] و گردشگران به این منطقه می‌روند.
 == مردم ==
-=== زبان ===
-مردم رزن به زبان [[ترکی آذربایجانی]] و فارسی صحبت می‌کنند. در ادارات و مدارس زبان فارسی رایج است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=رزن از نگاه عکس|نشانی=https://anthropologyandculture.com/رزن-از-نگاه-عکس/|وبگاه=انسان‌شناسی و فرهنگ|بازبینی=2022-12-04|کد زبان=fa-IR}}</ref>
 === جمعیت ===
-بر پایه [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران|سرشماری عمومی نفوس و مسکن]] در [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۵)|سال ۱۳۹۵]] جمعیت آن ۱۵۳۷۱ نفر بوده‌است.<ref>{{سرشماری ۱۳۹۵|۱۳}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نشانی=https://hamedan.mcls.gov.ir/fa/ashnayi/shenase/moarefiostan/razan |عنوان=استانداری همدان |بازبینی=۱۹ اکتبر ۲۰۲۱ |archive-date=۲۶ اکتبر ۲۰۲۱ |archive-url=https://web.archive.org/web/20211026233550/https://hamedan.mcls.gov.ir/fa/ashnayi/shenase/moarefiostan/razan |url-status=dead}}</ref><ref>http://iranatlas.net/index.html?module=module.language-distribution.hamadan#eyJ0IjoieCIsImkiOiI2NGYwMzM4NzQzNDliYmUxMDg2YWJhZjg2OTdjZDRkMCIsInMiOjE2NjIyNzY2MzkwMzZ9</ref>
+بر پایه [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران|سرشماری عمومی نفوس و مسکن]] در [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۵)|سال ۱۳۹۵]] جمعیت آن ۱۵۳۷۱ نفر بوده‌است.<ref>{{سرشماری ۱۳۹۵|۱۳}}</ref>
 {{جمعیت تاریخی|۱۳۷۵|۸۷۶۳|۱۳۸۵|۱۱۶۳۲|۱۳۹۰|۱۳۸۶۲|۱۳۹۵|۱۵۳۷۱|align=center}}
-== آب و هوا ==
+=== مردم ===
+مردم شهر رزن به زبان [[ترکی آذربایجانی]] و [[فارسی]] صحبت می‌کنند.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=https://hamedan.mcls.gov.ir/fa/ashnayi/shenase/moarefiostan/razan |عنوان=استانداری همدان |بازبینی=۱۹ اكتبر ۲۰۲۱ |archive-date=۲۶ اكتبر ۲۰۲۱ |archive-url=https://web.archive.org/web/20211026233550/https://hamedan.mcls.gov.ir/fa/ashnayi/shenase/moarefiostan/razan |url-status=dead }}</ref><ref>http://iranatlas.net/index.html?module=module.language-distribution.hamadan#eyJ0IjoieCIsImkiOiI2NGYwMzM4NzQzNDliYmUxMDg2YWJhZjg2OTdjZDRkMCIsInMiOjE2NjIyNzY2MzkwMzZ9</ref>
-آب و هوای رزن سرد و معتدل کوهستانی است و در زمستانها نسبت به دیگر شهرهای استان هوای سردتری دارد.‌ در تابستان‌ها از آب و هوای نسبتاً معتدلی برخوردار است و میانگین درجه دمای سالیانه آن ۱۱ [[درجه سانتی گراد]] است. متوسط [[بارندگی]] سالیانه این شهر نیز حدود ۳۸۰ میلی‌متر محاسبه شده‌است.
-== ترابری ==
+== فرهنگ ==
+=== زبان و فرهنگ ===
-رزن در مسیر جادهٔ ۳۷ همدان - قزوین قرار دارد و از این رو محل عبور وسائط نقلیه ای است که عمدتاً از استانهای غربی به‌خصوص کرمانشاه، ایلام و کردستان به سمت تهران، البرز، قزوین و گیلان می‌روند یا بالعکس. همچنین دو مسیر فرعی منشعب از رزن به عنوان محورهای مواصلاتی به استانهای زنجان و مرکزی است.
+مردم رزن [[مردم آذری|آذری‌ها]] هستند که به زبان ترکی آذربایجانی و فارسی صحبت می‌کنند، در ادارات و مدارس زبان فارسی رایج است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=رزن از نگاه عکس|نشانی=https://anthropologyandculture.com/%d8%b1%d8%b2%d9%86-%d8%a7%d8%b2-%d9%86%da%af%d8%a7%d9%87-%d8%b9%da%a9%d8%b3/|وبگاه=انسان‌شناسی و فرهنگ|بازبینی=2022-12-04|کد زبان=fa-IR}}</ref>
+=== گردشگری ===
-== پیوند به بیرون ==
+* تخت خلیل: قلعه ای تاریخی با معماری خشتی مختص به دوران ساسانی که در فاصله ۱۵ کیلومتری جنوب غرب رزن در بر بلندای تپه ای در روستای کاج قرار دارد. ساخت این بنا مربوط به قرن هفتم و هشتم هجری است و در اثر بی توجهی محض سازمان میراث فرهنگی بخش های وسیعی از آن مخروبه شده و دیواره های باقی مانده نیز از استحکام کمی برخوردار است. به گفته منابع محلی آن دورانی که سازمان میراث فرهنگی می توانست [[تخت خلیل]] را احیا کند این کار را نکردند و بعد از مخروبه شدن اندک نگاهی به آن دارند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=رزن از نگاه عکس|نشانی=https://anthropologyandculture.com/%d8%b1%d8%b2%d9%86-%d8%a7%d8%b2-%d9%86%da%af%d8%a7%d9%87-%d8%b9%da%a9%d8%b3/|وبگاه=انسان‌شناسی و فرهنگ|بازبینی=2022-12-04|کد زبان=fa-IR}}</ref>
-[[شهرستان رزن]]
+* خانه تاریخی یگانه: بنای معروف به [[خانه یگانه]] با معماری دوران [[قاجار]] در سالهای ۱۳۰۰ تا ۱۳۱۰ توسط یکی از خوانین در بافت قدیمی شهر رزن ساخته شده است. این خانه دارای معماری منحصر بفرد دوران قاجار می باشد که در حال حاضر به دلیل مالکیت شخصی بنا و توجه دیرهنگام سازمان میراث فرهنگی بخش های زیادی از سقف و دیواره های آن تخریب شده است.
+* امام‌زاده اظهر: [[برج (ساختمان)|برج]] و آرامگاه، معروف به [[امامزاده اظهربن علی|امام‌زاده اظهر بن علی]] (واقع در درجزین (درگزین) در فاصلۀ ۵ کیلومتری شرق شهر رزن و به فاصلۀ ۸۵ کیلومتری شمال شرق همدان قرار دارد. بنای امام‌زاده عبارت از برجی استوانه‌ای شکل که ۲۰ متر ارتفاع و ۱۹ ترک دارد. هشت متر از ارتفاع [[برج (ساختمان)|برج]] را ساختمان و بنای امام‌زاده تشکیل می‌دهد که [[بقعه]] [[گنبد]] این بنا مخروطی شکل است. این بنا در تاریخ ۱۳۲۷/۱۲/۲ به شمارۀ ۳۶۷ در [[فهرست آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده‌است.
+* امام‌زاده هود: این امامزاده در ینگی قلعه و در ۳ کیلومتری شرق شهر رزن قرار دارد و از بناهای دوران [[مغول]] و [[قرن]] هشتم به‌شمار می‌آید. پلان نما دوازده ضلعی و از [[آجر]] ساخته شده‌است.
+[[پرونده:Huod.jpg|بندانگشتی|بنای تاریخی امام زاده هود]]
+* [[زیستگاه]] [[حیات وحش]] و ارتفاعات بقراطی روستای بابانظر: این منطقه که در سی و پنج کیلومتری شهر رزن واقع شده یکی از زیستگاه‌های موجود پرندگان بومی مانند [[کبک (پرنده)|کبک]]، [[تیهو]]، [[باقرقره]]، در دامنه‌ها و حیواناتی مانند [[قوچ]]، [[میش وحشی]]، [[گرگ]]، [[روباه]]، [[شغال]]، اهو ‍‍‍.[[خرگوش]]، احتمالاً [[کفتار]] و [[گورکن]] می‌باشد. به دلیل وجود بسیاری از داروهای گیاهی-توتیامحدود- در این منطقه که از حیث نوع و تعداد بی بدیل می‌باشند این ناحیه مورد توجه بسیاری از گردشگران قرار گرفته و تنوع زیستی و مناظر فوق‌العاده زیبای [[گردشگری]] هر ساله در فصل [[بهار]] و به‌خصوص در اردیبهشت خیل عظیمی از [[کوهنوردان]]، گردشگران، خانواده‌ها و جویندگان داروهای گیاهی را به این منطقه می‌کشاند. قلهٔ اصلی رشته [[کوه]] بقراطی ۲۴۶۳ متر ارتفاع دارد.
+== کشاورزی و دامپروری ==
+* شهرستان رزن سهم قابل توجهی در تولیدات کشاورزی در [[استان همدان]] را دارد، این شهرستان با تولید حدود ۱ میلیون تن انواع محصولات کشاورزی رتبه نخست تولیدهای این بخش را در [[استان همدان]] از آن خود کرده‌ است. انواع تولیدات کشاورزی این شهرستان شامل [[گندم]]، [[جو (گیاه)|جو]]، [[سیب زمینی]]، دانه روغنی، [[یونجه]]، صیفیجات، رازیانه و غیره می‌باشد.
+* رزن دارای انواع باغ‌های [[میوه]] از قبیل گردو و سیب و بخصوص باغات [[انگور]] می‌باشد که محصولات جانبی فراوانی از جمله [[شیره]] و [[کشمش]] از آن‌ها تولید می‌شوند.
+* در شهرستان رزن واحدهای تولیدی [[گوشت]] طیور از جمله پرورش [[شترمرغ]]، [[بوقلمون]]، [[بلدرچین]] و تعداد زیادی واحد [[مرغ]] داری، [[گاو|گاوداری]] و دامداری فعالیت دارند که سهم قابل قبولی از تولید گوشت استان همدان را به خود اختصاص داده‌اند. در زمینه [[آبزی پروری]] نیز انواع [[استخر]]‌های پرورش [[ماهی]] قزل آلا در سطح شهرستان مشغول به کار هستند.
+== نگارخانه ==
+<gallery>
+Razan,_Hamedan_(2023) - 2.jpg|ساختمانی در شهر
+Razan,_Hamedan_(2023) - 3.jpg|ورودی شهر
+</gallery>
 == منابع ==
+* [https://anthropologyandculture.com انسان شناسی و فرهنگ]
+*[https://anthropologyandculture.com/گفتگو-درباره-شهر-رزن/ رزن - انسان شناسی و فرهنگ]
+== پانویس ==
+{{پانویس}}
+* اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ۱۳۸۳ خ.
+* [http://www.fallingrain.com/world/IR/09/Razan.html مختصات و ارتفاع]
+* [http://www.hamshahrionline.ir/news-25492.aspx همشهری آنلاین]
+* [http://razan-hm.ir/fa/index.aspx?spi=MTA= فرمانداری شهرستان رزن] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120110214237/http://www.razan-hm.ir/fa/index.aspx?spi=MTA= |date=10 ژانویه 2012 }} اطلاعات جغرافیایی و مختصات. بازبینی‌شده در ۵ دی ۱۳۹۰
+* [http://www.razancity.ir/HomePage.aspx?TabID=4626&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR شهرداری رزن] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130301084702/http://www.razancity.ir/HomePage.aspx?TabID=4626&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR |date=1 مارس 2013 }} تاریخچه شهر و موقعیت جغرافیایی. بازبینی‌شده در ۵ دی ۱۳۹۰
+* [https://web.archive.org/web/20120509155035/http://hamedan.ichto.ir/Default.aspx?tabid=935 سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان] شهرستان رزن. بازبینی‌شده در ۵ دی ۱۳۹۰
+* [https://web.archive.org/web/20120407040308/http://www.hamedan.agri-jahad.ir/Company-(2)/Carriers-(4).aspx سازمان جهاد کشاورزی استان همدان] سیمای شهر رزن. بازبینی‌شده در ۷ مرداد ۱۳۹۰
+* [https://web.archive.org/web/20081015040446/http://www.him.gov.ir/persian/index.php?option=com_content&task=view&id=251&Itemid=57 سازمان صنایع و معادن استان همدان] شهرک صنعتی رزن. بازبینی‌شده در ۲۷ فروردین ۱۳۹۰
+* [http://hamedan.irib.ir/web/all/23-video/2317-emamzadehayehamedan?showall=1 صداو سیمای مرکز همدان] امام زاده‌های استان همدان. بازبینی‌شده در ۵ دی ۱۳۹۰
+* [http://www.ngdir.ir/MiningInfo/PMineIndex100.asp پایگاه ملی داده‌های علوم زمین، معادن ایران]{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }} معادن شهرستان رزن. بازبینی‌شده در ۵ بهمن ۱۳۸۹
+* [https://web.archive.org/web/20160304134822/http://www.irna.ir/NewsShow.aspx?NID=30157158 خبر گزاری ایرنا] به نقل از مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رزن. بازبینی‌شده در ۱۱ خرداد ۱۳۹۰
+* [http://www.farsnews.ir/newstext.php?nn=8710021463 خبر گزاری فارس] به نقل از مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رزن. بازبینی‌شده در ۱۷ خرداد ۱۳۹۰
+* [http://www.farsnews.ir/printable.php?nn=8911260271 خبر گزاری فارس] به نقل از رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان رزن. بازبینی‌شده در ۱۹ آذر ۱۳۹۰
+* [https://web.archive.org/web/20110128234410/http://www.chtn.ir/WebForms/Fa/News/NewsInfo.aspx?ID=60237 میراث آریا، خبرگزاری اجتماعی و فرهنگی] به نقل از سرپرست معاونت صنایع‌دستی استان همدان. بازبینی‌شده در ۵ دی ۱۳۹۰
+* [http://www.ziarat-siahat.ir/fa/component/sobi2/?sobi2Task=sobi2Details&catid=947&sobi2Id=1004 ایران‌شناسی، زیارت و سیاحت]{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }} معرفی شهر رزن. بازبینی‌شده در ۵ دی ۱۳۹۰
+* مصاحبه بامسئول مرکز پرورش اسب اصیل عرب، ابراهیم سیا منصوری. بازبینی‌شده در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۰
+* شناسنامهٔ آبادی‌های استان همدان (شهرستان رزن - بخش قروه درجزین و سردرود)، دفتر آمار و اطلاعات معاونت برنامه‌ریزی استانداری، همدان، ۱۳۸۶
+== پیوند به بیرون ==
+* [http://razan-hm.ir/ وبگاه فرمانداری رزن]{{پیوند مرده|date=ژوئیه 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
+* [http://www.razancity.ir/ وبگاه شهرداری رزن]
+{{استان همدان}}
+{{مراکز شهرستان‌های استان همدان}}
+{{شهرستان رزن}}
 [[رده:پراکنش آذری‌ها]]