کبودرآهنگ
| کبودرآهنگ کورنگ | |
|---|---|
| کشور |
 ایران |
| استان | همدان |
| شهرستان | کبودرآهنگ |
| مردم | |
| جمعیت | ۲۰٬۳۳۶ نفر(۱۳۹۵) |
| رشد جمعیت | ۰٪- (۵سال) |
| تراکم جمعیت | ۴۰ نفر در هر کیلومتر مربع نفر بر کیلومتر مربع |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۳۸۱۵ کیلومتر مربع[نیازمند منبع] |
| ارتفاع از سطح دریا | ۱۶۶۶ متر[نیازمند منبع] |
| آب‌وهوا | |
| میانگین بارش سالانه | ۲۶۸٫۴ میلی‌متر |
| روزهای یخبندان سالانه | ۹۰ روز |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | رضا بلالی[نیازمند منبع] |
| پیش‌شماره تلفنی | ۳۵۲۲ ۰۸۱ |
| وبگاه | http://www.kaboodrahang.ir |
| شناسهٔ ملی خودرو |
ایران |
| کد آماری | ۱۴۷۳ |
| تابلوی خوش‌آمد به شهر | |
کبودَرآهنگ[۲] (به ترکی آذربایجانی: کوورنگ) که به شکل کبود راهنگ هم نوشته و تلفظ می‌شود،[۳] شهری در استان همدان ایران است. کبودراهنگ مرکز شهرستان کبودرآهنگ است و غارِ علیصدر در آن قرار دارد. تاریخ بنای شهرِ کبودراهنگ طبق قرائن و شواهدِ موجود به سده‌های پیش از ظهور اسلام بر می‌گردد.[نیازمند منبع]
محتویات
جمعیت[ویرایش]
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت آن ۲۰٬۳۳۶ نفر (۶٬۲۲۱ خانوار) بوده‌است.[۴]
| جمعیت تاریخی | ||
|---|---|---|
| سال | جمعیت | %± |
| ۱۳۴۵ | ۶٬۴۹۴ | — |
| ۱۳۵۵ | ۷٬۸۹۳ | ۲۱٫۵ ٪ |
| ۱۳۶۵ | ۱۳٬۰۲۷ | ۶۵٫۰ ٪ |
| ۱۳۷۰ | ۱۵٬۸۰۴ | ۲۱٫۳ ٪ |
| ۱۳۷۵ | ۱۸٬۳۲۷ | ۱۶٫۰ ٪ |
| ۱۳۸۵ | ۱۹٬۲۱۶ | ۴٫۹ ٪ |
| ۱۳۹۰ | ۲۰٬۳۴۹ | ۵٫۹ ٪ |
| ۱۳۹۵ | ۲۰٬۳۳۶ | ۰٫۱ ٪ − |
واژه‌شناسی[ویرایش]
نام کبود راهنگ مرکب از دو واژه فارسی کبود (رنگ آبی) و راهَنگ (رودخانه) است.[۵] این شهر در گذشته رضاشاهی، به غلط کبوترآهنگ نامیده می‌شد این نام به وجود کاریزهای و چشمه‌ها و همچنین وجود کبوترهای وحشی که در اطراف این چشمه‌ها زندگی می‌کردند ، منتسب شده بود. غلط بودن آن در اینجاست که چنین کاریزهائی در تمام نقاط دشت همدان و رزن و نهاوند و فامنین و بهار و … هم وجود داشته و دارد. کلمات کبود راهنگ یا گوی راهنگ یا گوی رنگ و نهایتاً کورنگ در یک راستای زبانی هستند؛ بنابراین وجه تسمیه شهرستان وجود راهنگهائی پرآب است که آبها به تیرگی یا کبودی میگرائیده است. در سال ۱۳۸۷ وجود فاصله بین کلمات کبود و راهنگ توسط وزارت کشور و با مصوبه هیئت دولت رسمی شد. عده‌ای به غلط نام (کبودر آهنگ) را در املا و انشا استفاده می‌کنند کبودر در فرهنگ لغت معین نوعی کرم است. پرویز پرستویی، متولد روستای چالو بخش شیرین سو است.[۳]
تقسیمات کشوری[ویرایش]
- بخش مرکزی
- دهستان حاجیلو
- دهستان راهب
- دهستان سبزدشت
- دهستان کوهین
- دهستان سرداران
- بخش گل‌تپه
- دهستان علیصدر
- دهستان گل‌تپه
- دهستان مهربان سفلی
نقاط شهری: گل‌تپه
- بخش شیرین‌سو
- دهستان شیرین‌سو
- دهستان مهربان علیا
نقاط شهری: شیرین‌سو
ویژگی‌های قومی[ویرایش]
زبان اهالی شهرستان کبودرآهنگ ترکی آذربایجانی است، برخی نیز به فارسی و کردی سخن می‌گویند.[۳]
صنعت و اقتصاد[ویرایش]
کبودرآهنگ دارای شهرک صنعتی ویان و کارخانه فولاد ویان است که در نزدیکی روستای ویان قرار دارند. همچنین نیروگاه شهید مفتح در سال ۱۳۷۵ در این شهر ساخته شد که یکی از پی‌آمدهای آن؛ تخلیهٔ آب‌های زیرزمینی و نابودیِ کشاورزی و به وجود آمدنِ تعدادی فروچاله شده‌است.
نیروگاهِ شهید مفتح[ویرایش]
نیروگاهِ شهید مفتح با تولیدِ سالیانه ۴۰ هزار و ۴۸۵ کیلووات تولیدِ ناخالصِ نیروی برق، یکی از نیروگاه‌های حرارتی اثر گذار در کشور است که ۶۰ درصدِ برق تولیدی آن در استان همدان مصرف می‌شود و ۴۰ درصدِ باقی‌مانده نیز به استان‌های همجوار همچون مرکزی، استان کردستان و استان زنجان صادر می‌شود. این مجموعه برای خنک کردنِ برج‌های خود، سالیانه نیاز به حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیون متر مکعب آب دارد که از ۲۵ حلقه چاه عمیق حفر شده برای آن تأمین می‌شود.[نیازمند منبع] برداشت بی‌رویه و غیراصولی توسط نیروگاه و کشاورزان منطقه و همچنین کاهش چشمگیر بارندگی‌ها باعث فرورفتگی‌ها وایجاد فروچاله‌های متعددی در شهرستان شده‌است.
جاذبه‌های گردشگری[ویرایش]
- غار علیصدر یکی از جاذبه‌های جهانگردی کبودراهنگ می‌باشد. زمین شناسان قدمت سنگهای این غار را به دوره ژوراسیک از دوران دوم زمین‌شناسی (۱۹۰–۱۳۶ میلیون سال قبل) نسبت می‌دهند.
- قلعه باشقورتاران مربوط به دوران سلجوقیان بر فراز کوهی نزدیک به روستای باشقورتاران
- پل کوریجان که این پل با داشتن ۵ دهنه و ۳ دهلیز بزرگ و کوچک و بنای آن در عهد صفویه می‌باشد.
- حمام سنگی باشقورتاران دارای سه گنبد یک خزینه و از جنس سنگ ساروج بنا شده‌است.
- قئزلار قلعه سی که در روستای باشقورتاران بر روی کوهی کم ارتفاع بنا شده و ضخامت دیوارهای اصلی قلعه حدوداً یک متر و از جنس سنگ و ساروج است.
- امامزاده جعفر کوریجان در نزدیکی روستای کوریجان که زائران بسیاری را از روستاهای اطراف به خود جذب می‌کند
- روستای تاریخی دوشانجق نزدیک روستای باباخنجر که در سال ۱۲۹۶ به دلیل خسکسالی نابود شده.
- فسیل‌های ۲۰ میلیون ساله گاو دریایی (Sirenia) متعلق به دوره زمین‌شناسی میوسن پیشین واقع در شهر شیرین سو[نیازمند منبع]
- حمام مسجد اعظم کبودراهنگ متعلق به اواخر دوره قاجار
مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهرستان[ویرایش]
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ ترکیاستان همدان> معرفی استان> معرفی شهرها> شهرستان کبود راهنگ
- ↑ املا و تلفظ رسمی در پایگاه ملی نام‌های جغرافیایی ایران
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ «کبودراهنگ». وبگاه رسمیِ شهر.
- ↑ «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵» (اکسل). درگاه ملی آمار.
- ↑ http://www.28sin.com/news/کبود-راهنگ-در-یک-نگاه/
- اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ۱۳۸۳ خ.
- تاریخ و فرهنگ منطقه حاجیلو، نوشتهٔ مصطفی نوروزی
- نگرشی به جغرافیای شهرستان کبودراهنگ، نوشتهٔ جمشید چایانی
- کبودراهنگ در گذر تاریخ، نوشتهٔ جمشید چایانی
