صفحهٔ اصلی
هلیوم یک عنصر شیمیایی با عدد اتمی ۲ و جرم اتمی ۴٫۰۰۲۶۰۲ است. این عنصر، بیبو، بیرنگ، بیمزه، غیرسمّی و از دیدگاه شیمیایی بیاثر و تک اتمی است که در جدول تناوبی در بالای گروه گازهای نجیب جا دارد. دمای ذوب و جوش این ماده در میان دیگر عنصرها بسیار پایین است، بههمین دلیل در دمای اتاق و البته در بیشتر موارد به صورت گازی است مگر اینکه تحت شرایط بسیار ویژهای قرار داشته باشد. واژهٔ هلیوم از واژهٔ یونانی هلیوس، به معنای «ایزد خورشید» گرفته شده است. زمانی که هنوز هلیوم شناخته نشده بود، ستارهشناس فرانسوی ژول ژانسن در جریان خورشیدگرفتگی سال ۱۸۶۸ برای نخستین بار در طیفبینی نور خورشید، خط زرد طیفی هلیوم را دید. در جریان همان خورشیدگرفتگی، نورمن لاکیر پیشنهاد کرد این خط زرد میتواند به دلیل یک عنصر تازه باشد. دو شیمیدان سوئدی با نامهای پر تئودر کلیو و نیلز آبراهام لانگلت در سال ۱۸۹۵ این عنصر را شناسایی و اعلام کردند. آنها هلیوم را از سنگ کلویت که کانی اورانیوم است، بهدست آوردند. در سال ۱۹۰۳ منابع بزرگ هلیوم در میدانهای گازی ایالات متحده پیدا شد. هلیوم، بعد از هیدروژن، هم از نظر سبکی و هم از نظر فراوانی، دومین عنصر کیهان است، گرچه با وجود کاربردهای بسیار مهم و حیاتی که دارد، بر روی زمین بسیار کمیاب است. نزدیک به ۲۴٪ از جرم گیتی، سهم این عنصر است که این مقدار بیش از ۱۲ برابر ترکیب تمام عنصرهای سنگین است. هلیوم به همان صورت که در خورشید و مشتری یافت میشود، در جهان پیدا میشود و این به دلیل انرژی بستگی (به ازای هر هسته) بسیار بالای هلیوم-۴ نسبت به سه عنصر دیگر پس از آن، در جدول تناوبی است.
- … مدال المپیک طراحیشده توسط فردریک-چارلز-ویکتور دو ورنون برای «بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۰۰» منحصربفردترین مدال در همه دورههای المپیک است؟ (در تصویر)
- … پیر دو کوبرتن در زمان احیای ورزش پنجگانه، پنج رشتهٔ متفاوت از گونهٔ باستانی آن را برای پنجگانه مدرن برگزید؟
- … در اساطیر هوری، آنو — حاکم سابق خدایان — با گاز گرفته شدن اندامهای تناسلیاش توسط کوماربی سرنگون میشود؟
- … از دیدگاه ولادیمیر نابوکوف تمام قواعد سنتی داستانگویی، در بانو با سگ ملوس شکسته شده و یکی از بزرگترین داستانهایی است که نوشته شده است؟
- … فلج دورهای تیروتوکسیک عمدتاً در مردان آسیای شرقی بروز میکند و میزان ابتلا به آن در مردان ۱۷ تا ۷۰ برابر زنان است؟
- … کوماربی، پدر خدایان در دین هوری، پس از گاز گرفتن اندامهای تناسلی آنو و بلعیدن آنان، تشوب را باردار میشود و به دنیا میآورد؟
- دونالد ترامپ (در تصویر) پیروز انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده آمریکا شد و جمهوریخواهان کنترل سنا را به دست گرفتند.
- با تشدید اختلافات درون کابینهٔ جنگی، نخستوزیر اسرائیل، یوآف گالانت، وزیر دفاع را برکنار کرد.
- مایا ساندو بار دیگر به عنوان رئیسجمهور مولداوی انتخاب شد.
- حمله هوایی اسرائیل به ایران موجب خساراتی قابل توجه به چند مرکز نظامی در چند استان ایران شد.
- یحیی سنوار، رئیس دفتر سیاسی حماس در شهر رفح در جنوب نوار غزه کشته شد.
امروز: چهارشنبه، ۶ نوامبر ۲۰۲۴ میلادی برابر ۱۶ آبان ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۴ جمادیالاول ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)
- در ایران: روز پرستار
- رویدادها
- ۸ قمری - وقوع غزوه مؤته در مرز شام.
- ۱۲۹۴- اشغال شهر قزوین توسط سپاهیان روس در جریان جنگ جهانی اول
- ۱۳۳۲ – آغاز محاکمهٔ محمد مصدق پس از کودتای ۲۸ مرداد توسط دولت نظامی
- ۱۸۶۰ - آبراهام لینکلن (در تصویر) برای یک دوره چهارساله به ریاست جمهوری ایالات متحده انتخاب شد، دوران ریاست جمهوری او، شاهد تجزیه ایالات جنوبی، آغاز جنگ داخلی و لغو بردهداری بود.
- ۱۸۹۸ - دولت عثمانی مجبور به تخلیه جزیره استراتژیک «کرت» در مدیترانه شد.
- ۱۹۱۷ - با به دست گرفتن قدرت در روسیه توسط بُلشِویکها، مرحله دوم انقلاب سال ۱۹۱۷ این کشور، آغاز شد.
- زادروزها
- ۶ (قمری) - زادروز زینب سومین فرزند فاطمه و علی بن ابیطالب
- ۱۴۹۴ - زادروز سلیمان یکم دهمین سلطان امپراتوری عثمانی
- ۱۸۱۴ - زادروز آدولف ساکس موسیقیدان و مخترع ساز ساکسوفون اهل بلژیک
- ۱۸۸۰ - زادروز روبرت موزیل نویسندهٔ اتریشی
- ۱۹۲۱ - زادروز جیمز جونز رماننویس آمریکایی
- ۱۹۷۰ - زادروز ایتن هاک بازیگر، نویسنده و کارگردان آمریکایی
- ۱۹۸۷ - زادروز آنا ایوانوویچ تنیس باز صرب
- درگذشتها
- ۱۳۷۶ - درگذشت محمدعلی جمالزاده نویسنده و مترجم ایرانی، پدر داستان کوتاه زبان فارسی و آغازگر سبک واقعگرایی در ادبیات فارسی
- ۱۶۳۲ - درگذشت گوستاو آدولف دوم مؤسس امپراتوری سوئد ،شاه آن کشور از ۱۶۱۱ تا ۱۶۳۲ میلادی
- ۱۸۳۶ - درگذشت شارل دهم شاه فرانسه از سال ۱۸۲۴ تا سال ۱۸۳۰
- ۱۸۹۳ - درگذشت پیوتر ایلیچ چایکوفسکی آهنگساز سرشناس روس
- ۱۹۶۰ - درگذشت اریش ردر بزرگدریابد آلمانی، فرماندهٔ نیروی دریایی آلمان نازی (کریگسمارینه) تا سال ۱۹۴۳
- ۱۹۶۴ - درگذشت هانس فون اوبر شلپین بیوشیمیست آلمانی، برندهٔ جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۲۹