گودرز

گودرز
نگارهٔ گودرز در شاهنامهٔ تهماسبی
از پهلوانان شاهنامه و خاندان با اصالت ایرانی
نام	گودرز
نام کامل	گودرزِ کَشوادگان/کشوادیان/کشوادی
شهرت	پهلوانِ گُزین
حکومت	حکمرانی بر اصفهان
نام پدر	کشواد زرین کلاه
نام پدربزرگ	قارن کاوگان
نام نیا	کاوه آهنگر
از متحدان کیکاووس
نبردها	بیشمار
نبرد اول	جنگ بزرگ کیخسرو
نبرد دوم	جنگ دوازده‌رخ
نبرد سوم	جنگ مازندران
فرزندان	هجیر، بهرام، رهام، گیو، نستوه، شیدوش

گودرز پسر کشواد زرین کلاه، نوه قارن کاوگان و نتیجه کاوه آهنگر؛ از پهلوانان بزرگ ایران در شاهنامه است. گودرزیان که یکی از بزرگ‌ترین خاندان‌های پهلوانی ایران در شاهنامه هستند از نسل او به‌شمار می‌آیند. گودرز در جنگ‌هایی که به خونخواهی سیاوش صورت گرفت، حضور داشت و گاهی فرماندهی سپاه ایران را بر عهده می‌گرفت. به روایتی هفتاد و هشت پهلوان از نسل گودرز وجود داشت که هفتاد تن از ایشان در جنگ کشته شدند. گیو، رهام، بهرام، شیدوش، هجیر و نستوه، تنی چند از فرزندان وی می‌باشند. و نیز، بیژن، فرزند گیو از بانوگشسب دختر رستم، نوه ی گودرز است. گودرز را مقام و موطن در اصفهان بود.

نشان گودرز در شاهنامه خیمه‌گاهی سرخ رنگ دانسته شده و پرچمی آراسته به سنگ‌های قیمتی که شیری طلایی در آن قرار دارد:

بپرسید کان سرخ پرده سرای		سواران بسی گردش اندر به پای
یکی شیرپیکر درفشی به زر		درفشان یکی در میانش گهر
چنین گفت کان فر آزادگان		سپهدار گودرز کشوادگان

الهام سروش در خواب

از یادکردهای مهم او شبی در خواب دید که سروش به او گفت: رهایی از شر افراسیاب به دست کیخسرو ممکن است. کیخسرو پسر سیاوش و نوهٔ کیکاووس است او از نسب مادری از نژاد تور و اینک در توران است و ...

پس از خواب، گودرز پسرش گیو را به دنبال کیخسرو به توران فرستاد تا او را به ایران بیاورد. گودرز بعد از کیخسرو نیز زنده بود و پس از مشایعت کیخسرو از نیمهٔ راه به همراه رستم و زال باز گشت. آورده شده کیخسرو به همرا نزدیکان خویش پس از کولاک شدید در کوهستان تنها به آسمان صعود کرد.

تبارنامه

کشواد

گودرز

گیو

شیدوش

نستوه

رهام

بهرام

هجیر

بیژن

آمدن کیخسرو به ایران

چون کیکاووس از کیفیت قتل سیاوش خبر یافت که چگونه با زاری و خواری او را هلاک نمودند عزای بسیار نمود ولی از کیخسرو که هنوز متولد نشده بود کسی خبر نداشت.

چو این گفته بشنید کاووس شاه		سر نامدارش نگون شد ز گاه
بر و جامه بدريد و رخ را بکند		به خاک اندر آمد ز تخت بلند
برفتند با مویه ایرانیان		بدان سوگ بسته به زاری میان
همه دیده پر خون و رخساره زرد		زبان از سیاوش پر از یادکرد
چو طوس و چو گودرز و گیو دلیر		چو شاپور و فرهاد و رهام شیر

گودرز در واقعیت

گفته می شود که گودرز در شاهنامه در واقع گودرز دوم اشکانی است و تنها تفاوت این است که در شاهنامه گودرز پدر گیو است، اما در تاریخ برعکس است، گودرز تاریخی فرزند گیو معینی است(این از روی سکه های او شناخته شده است).

جستارهای وابسته

• شاهنامه
• گودرزیان

منابع

• فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۷۹)، شاهنامه، به کوشش تصحیح مصطفی سیفی‌کار جیحونی.، اصفهان: شاهنامه پژوهی
• حسین، الهی قمشه‌ای (۱۳۸۶). شاهنامه فردوسی. ترجمهٔ ناهید فرشادمهر. تهران: نشر محمد. شابک ۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵.