کاخ مروارید: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Iranianson (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
|دیرینگی=[[دودمان پهلوی|پهلوی]] |
|دیرینگی=[[دودمان پهلوی|پهلوی]] |
||
| شماره ثبت = ۷۰۶۷ |
| شماره ثبت = ۷۰۶۷ |
||
| تاریخ ثبت ملی = {{جلالی حروف| |
| تاریخ ثبت ملی = {{جلالی حروف|۱۲|۱۱|۱۳۸۱|پیوند=نه}}<ref name="jamejam" /> |
||
|دوره ساخت اثر= پهلوی |
|دوره ساخت اثر= پهلوی |
||
|بانی اثر=بنیاد [[فرانک لوید رایت]]{{سخ}}معمار: [[وسلی پیترز]] |
|بانی اثر=بنیاد [[فرانک لوید رایت]]{{سخ}}معمار: [[وسلی پیترز]] |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
}} |
}} |
||
'''کاخ مروارید''' یا '''کاخ شمس'''، کاخی در [[مهرشهر]] [[کرج]]، واقع در [[استان البرز]] است که در سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ با زیربنای ۲۵۰۰ متر برای اقامت [[شمس پهلوی]] ساخته شد. سازه اصلی و طرح کاخ به شکل یک [[سفره‌ماهی]] است که [[صدف|صدفی]] آن را دربرگرفته است. این بنا توسط [[وسلی پیترز]] و بنیاد [[فرانک لوید رایت]] به مبلغ یک میلیون دلار<ref>http://www.dw.de/کاخ-مروارید-شمس-پهلوی-و-ماجرایی-باورنکردنی/g-17488420</ref> طراحی و ساخته شد.<ref name=ToolAutoGenRef1>[http://www.iranian.com/Kasraie/2004/June/Design/index.html THE IRANIAN: Frank Lloyd Wright, Nima Kasraie<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> |
'''کاخ مروارید''' یا '''کاخ شمس'''، کاخی در [[مهرشهر]] [[کرج]]، واقع در [[استان البرز]] است که در سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ با زیربنای ۲۵۰۰ متر برای اقامت [[شمس پهلوی]] ساخته شد. سازه اصلی و طرح کاخ به شکل یک [[سفره‌ماهی]] است که [[صدف|صدفی]] آن را دربرگرفته است. این بنا توسط [[وسلی پیترز]] و بنیاد [[فرانک لوید رایت]] به مبلغ یک میلیون دلار<ref>http://www.dw.de/کاخ-مروارید-شمس-پهلوی-و-ماجرایی-باورنکردنی/g-17488420</ref> طراحی و ساخته شد.<ref name=ToolAutoGenRef1>[http://www.iranian.com/Kasraie/2004/June/Design/index.html THE IRANIAN: Frank Lloyd Wright, Nima Kasraie<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> این اثر در تاریخ {{جلالی حروف|۱۲|۱۱|۱۳۸۱|پیوند=نه}} به شماره ثبت ۷۰۶۷ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.<ref name="jamejam">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://press.jamejamonline.ir/Newspreview/2258486830347126966 |عنوان=مروارید مهجور کرج | ناشر = جام‌جم |تاریخ = |تاریخ بازبینی= ۳ اسفند ۱۳۹۶ }}</ref> |
||
این کاخ اکنون در وضعیت بسیار نامناسبی قرار دارد.<ref>[http://kamalemehr.ir/کاخ-شمس-پهلوی-فرو-خواهد-ریخت-؟-تصاویر/ کاخ شمس پهلوی فرو خواهد ریخت !؟ + تصاویر]</ref> |
این کاخ اکنون در وضعیت بسیار نامناسبی قرار دارد.<ref>[http://kamalemehr.ir/کاخ-شمس-پهلوی-فرو-خواهد-ریخت-؟-تصاویر/ کاخ شمس پهلوی فرو خواهد ریخت !؟ + تصاویر]</ref> |
||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
پس از انقلاب این ساختمان به بنیاد مستضعفان و بعد از آن به بنیاد تعاون داده شد.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/2297230 پیگیری حقوقی تخریب کاخ مروارید]</ref> |
پس از انقلاب این ساختمان به بنیاد مستضعفان و بعد از آن به بنیاد تعاون داده شد.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/2297230 پیگیری حقوقی تخریب کاخ مروارید]</ref> |
||
این مجموعه تا چندی پیش به عنوان موزه و با نام مجتمع اردویی تفریحی شهید فهمیده استفاده می‌شد |
این مجموعه تا چندی پیش به عنوان موزه و با نام مجتمع اردویی تفریحی شهید فهمیده استفاده می‌شد. در سال ۸۶، بنیاد مستضعفان و جانبازان در اقدام غیرقانونی در یکی از دفاتر اسناد رسمی بر پایه سند انتقال قطعی شماره ۳۰۸۳۸ مورخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۶ خورشیدی به شهرداری کرج<ref>[http://www.mehrnews.com/news/2252142 سرنوشت کاخ مروارید به چوب حراج سپرده می‌شود] ''خبرگزاری مهر''</ref> به بهای ۷۰ میلیارد ریال فروخته و تسلیم کرده‌است.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/2249140 کاخ مروارید را فروختند] ''خبرگزاری مهر''</ref> اما چند ماه بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم و در ۱ اردیبهشت ۹۳، حکم واگذاری این کاخ به اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز، با حکم دادستانی عمومی و انقلاب کرج، صادر شد.<ref>[http://www.mehrnews.com/detail/News/2275526 برگشت مالکیت کاخ مروارید به میراث فرهنگی / نامه دادستانی منتشر شد] ''خبرگزاری مهر''</ref> |
||
== بازسازی و بازگشایی == |
== بازسازی و بازگشایی == |
||
نسخهٔ ۲۲ فوریهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۰۷:۳۶
| کاخ مروارید | |
|---|---|
 | |
 | |
| نام | کاخ مروارید |
| کشور | ایران |
| شهرستان | کرج |
| اطلاعات اثر | |
| نام‌های دیگر | کاخ شمس |
| نوع بنا | کاخ |
| کاربری کنونی | اداره توسط میراث فرهنگی |
| دیرینگی | پهلوی |
| دورهٔ ساخت اثر | پهلوی |
| بانی اثر | بنیاد فرانک لوید رایت معمار: وسلی پیترز |
| مالک اثر | سازمان میراث فرهنگی |
| مالک فعلی اثر | نامعلوم |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۷۰۶۷ |
| تاریخ ثبت ملی | ۱۲ بهمن ۱۳۸۱[۱] |
| اطلاعات بازدید | |
| امکان بازدید | وجود دارد |
کاخ مروارید یا کاخ شمس، کاخی در مهرشهر کرج، واقع در استان البرز است که در سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ با زیربنای ۲۵۰۰ متر برای اقامت شمس پهلوی ساخته شد. سازه اصلی و طرح کاخ به شکل یک سفره‌ماهی است که صدفی آن را دربرگرفته است. این بنا توسط وسلی پیترز و بنیاد فرانک لوید رایت به مبلغ یک میلیون دلار[۲] طراحی و ساخته شد.[۳] این اثر در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ به شماره ثبت ۷۰۶۷ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.[۱]
این کاخ اکنون در وضعیت بسیار نامناسبی قرار دارد.[۴]
پیشینه
پیش از دهه ۴۰ شمسی این منطقه از چند روستا از جمله حسین‌آباد افشار تشکیل شده بود. شمس پهلوی خواهر محمد رضا پهلوی شاه سابق ایران به دلیل بیماری آسم این منطقه را برای زندگی انتخاب کرد و کاخ مروارید محل زندگی او به دست بنیاد فرانک لوید رایت طراحی و ساخته شد.[۳]
مشخصات
این کاخ در زمینی به گستردگی ۱۱۱ هکتار با ۲۵۰۰ متر زیربنا میان سال‌های۴۷–۱۳۴۵ در مهرشهر کرج، ارم برای اقامت شمس پهلوی ساخته شد. سازهٔ اصلی و طرح کاخ به ریخت یک سفره‌ماهی است که صدفی را دربرگرفته است. همه فضاهای معماری در زیر سقفی با فرم حلزونی و با نورگیرهای گوناگون و به‌شکل دانه‌های مروارید اجرا شده‌است. در ضلع شمالی کاخ و در محوطهٔ بیرونی دریاچه نیز به‌شکل باله‌های سفره‌ماهی طراحی و اجرا شده‌است.[۵]
این بنا دربردارنده فضاهای گوناگونی از جمله تالار طلایی بار، دفتر مخصوص شمس، تالار پذیرایی، سالن سینما، سالن بیلیارد، استخر، آب‌نما، محل نگهداری پرندگان کمیاب، اتاق‌های خواب و غیره می‌باشد. یکی از مهمترین بخش‌های این کاخ اتاق صدف است که دارای تزئینات مختلفی بوده، بخصوص نمای بیرونی آن که بصورت حلزونی شکل ساخته شده‌است. در طراحی فضای بیرونی دریاچه کوچکی از سه طرف کاخ را احاطه کرده و به زیبایی آن افزوده‌است.
معماری این اثر که بخشی از تاریخ معماری مدرن است، با تأثیر از شیوه فرانک لوید رایت از پرآوازه‌ترین معماران آمریکایی است که از سوی یکی از شاگردان ایرانی‌اش به نام «عامری» شکل گرفته‌است.[۵]
مصادره
پس از انقلاب این ساختمان به بنیاد مستضعفان و بعد از آن به بنیاد تعاون داده شد.[۶]
این مجموعه تا چندی پیش به عنوان موزه و با نام مجتمع اردویی تفریحی شهید فهمیده استفاده می‌شد. در سال ۸۶، بنیاد مستضعفان و جانبازان در اقدام غیرقانونی در یکی از دفاتر اسناد رسمی بر پایه سند انتقال قطعی شماره ۳۰۸۳۸ مورخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۶ خورشیدی به شهرداری کرج[۷] به بهای ۷۰ میلیارد ریال فروخته و تسلیم کرده‌است.[۸] اما چند ماه بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم و در ۱ اردیبهشت ۹۳، حکم واگذاری این کاخ به اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز، با حکم دادستانی عمومی و انقلاب کرج، صادر شد.[۹]
بازسازی و بازگشایی
با تملک مجدد میراث فرهنگی بر ۳۰ هکتار از مساحت این مجموعه که شامل کاخ اصلی نیز می‌باشد، مسئولان فرهنگی استان البرز، خبر از برنامه‌ریزی برای بازسازی این اثر دادند که در طی سال‌های بی‌توجهی به آن، تا حد زیادی، تخریب شده‌است. وعده بازدید عمومی این بنای منحصربفرد، بعد از بازسازی‌های اضطراری نیز از جانب مسئولان سازمان میراث فرهنگی، داده شده‌است.[۱۰]
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز، وعده داده‌است که این کاخ، در نوروز ۱۳۹۴، برای بازدید عمومی، آماده شود و روزانه، برنامه‌های فرهنگی مختلفی در آن، برای بازدیدکنندگان، به اجرا درآید.[۱۱]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «مروارید مهجور کرج». جام‌جم. دریافت‌شده در ۳ اسفند ۱۳۹۶.
- ↑ http://www.dw.de/کاخ-مروارید-شمس-پهلوی-و-ماجرایی-باورنکردنی/g-17488420
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ THE IRANIAN: Frank Lloyd Wright, Nima Kasraie
- ↑ کاخ شمس پهلوی فرو خواهد ریخت !؟ + تصاویر
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «اقامتگاه شمس پهلوی گنجینه معماری می‌شود». همشهری‌آنلاین. ۴ اردیبهشت ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۱۳ تیر ۱۳۹۳.
- ↑ پیگیری حقوقی تخریب کاخ مروارید
- ↑ سرنوشت کاخ مروارید به چوب حراج سپرده می‌شود خبرگزاری مهر
- ↑ کاخ مروارید را فروختند خبرگزاری مهر
- ↑ برگشت مالکیت کاخ مروارید به میراث فرهنگی / نامه دادستانی منتشر شد خبرگزاری مهر
- ↑ درهای کاخ مروارید به روی خبرنگاران باز شد خبرگزاری البرز
- ↑ درِهای کاخ مروارید به روی مردم باز می‌شود خبرگزاری تابناک
پیوند به بیرون
- استان البرز
- اقامتگاههای سلطنتی در ایران
- بنیانگذاریشدهها در ۱۹۶۶ (میلادی) در ایران
- جاذبه‌های گردشگری تهران
- ساختمانها و سازهها در تهران
- ساختمانها و سازههای کامل شده در ۱۹۶۶ (میلادی)
- ساختمانهای مسکونی ساختهشده در سال ۱۹۶۶ (میلادی)
- فرانک لوید رایت
- کاخ‌های تاریخی کرج
- کاخ‌های دودمان پهلوی
- موزههای ملی در ایران
- ساختمانها و سازهها در استان البرز
- معماری ایرانی
- کاخ‌ها در ایران