مرکبات

مرکبات
شکوفه‌های پرتقال
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	گیاهان
شاخه:	گیاهان گلدار
رده:	دولپه‌ای‌ها
راسته:	افراسانان
تیره:	سدابیان
سرده:	مرکبات
سرده نماد
روتا .L
گونه‌ها
حدود ۱۶۰

گریپ‌فروت

مُرَکَّبات یکی از مهم‌ترین سردهٔ میوه‌های نیمه‌گرمسیری هستند، که بومی آسیای جنوبی، آسیای شرقی، آسیای جنوب شرقی، ملانزی و استرالیا می‌باشند. مرکبات مهم‌ترین سرده از تیرهٔ سدابیان هستند. از مهم‌ترین مرکبات می‌توان به پرتقال، نارنگی، لیمو ترش، لیمو شیرین، گریپ فروت، نارنج، ترنج، بکرایی، لیموعمانی، بالنگ و کام کوات و دارابی اشاره کرد.

دارابی یا پومیلو یا بتابی

ترنج یا برگاموت

تولید جهانی

براساس اعلام فائو، تولید جهانی مرکبات در سال ۲۰۱۶، صد و بیست و چهار میلیون تن (۱۲۴٫۰۰۰٫۰۰۰) بوده است، که حدود نیمی از این تولید را پرتقال تشکیل می‌دهد؛ همچنین طبق اعلام آنکتاد (UNCTAD)، تولید مرکبات در اوایل قرن بیست و یکم (۲۱-ه) عمدتاً به دلیل افزایش سطح زیر کشت، بهبود در حمل و نقل و بسته‌بندی، افزایش درآمدها و ترجیح مصرف‌کننده به غذاهای سالم رشد کرده است. در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰، تولید جهانی پرتقال چهل و هفت میلیون و پانصد هزار تن (۴۷٬۵۰۰٫۰۰۰) تخمین زده شده که توسط کشورهای برزیل، مکزیک، اتحادیه اروپا و چین به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکنندگان هدایت می‌شود.

تولید در ایران

لیموی پیوندی عمل‌آمده در گلدان در ایتالیا

کشور ایران مقام هفتم را در میان کشورهای تولیدکنندهٔ مرکبات کسب کرده است، که در این میان استان‌های گیلان و مازندران بیشترین سهم در تولید مرکبات را دارا می‌باشند و پس از آن استان‌هایی نظیر خوزستان، فارس، کرمان و هرمزگان از دیگر تولیدکنندگان مهم مرکبات می‌باشند.

فواید پوست مرکبات

اگر بسیاری از میوه‌ها را با پوست بخوریم فواید بیشتری برای بدن دارد؛ چراکه بخش زیادی از ویتامین‌ها و مواد مغذی آنها در پوستشان نهفته است و پوست کندن آنها این مواد مغذی را هدر می‌دهد. موز، کیوی، پیاز و مرکبات از آن جمله‌اند. می‌توان موز را با پوست خورد. می‌توان با خیال راحت پوست مرکبات را از هر نوع و با هر اسمی خورد. پوست مرکبات سرشار از مواد مغذی و ویتامین‌های ضروری برای بدن است. البته خوردن پوست مرکباتی چون پرتقال کار چندان راحتی نیست چون کمی تلخ است اما قطعات کوچک آن همراه با خود میوه خوردنش را راحت‌تر می‌کند. اگر با چنین کاری هم نمی‌توانید کنار آیید، می‌توانید پرتقال را با پوست مربا کنید یا اینکه همه میوه را همراه با پوستش تبدیل به مارمالادی خوش عطر و طعم کنید. همچنین می‌توانید آنها را به دایره‌های خیلی نازک تقسیم کنید و سپس کباب‌پزشان کنید و با سالاد یا پاستا میل کنید. همچنین از پوست برخی مرکبات می‌توان مربا درست کرد.استفاده بیش از حد از کودها و سموم دفع آفات در مرحله رشد محصول باعث می‌شود مقدار زیادی از ترکیب‌های مضر در پوست میوه‌ها و سبزی‌ها تجمع پیدا کند و مصرف این محصولات با پوست، مقدار زیادی از باقیمانده سموم را در پوست میوه وارد بدن فرد مصرف‌کننده می‌کند به خصوص اگر زمان کافی از برداشت محصول تا مصرف آن سپری نشده باشد. بسیاری از سموم شیمیایی حدود ۲ هفته پس از سم‌پاشی تجزیه می‌شوند و از بین می‌روند پس اگر فاصله زمانی بین سم‌پاشی تا مصرف میوه بین ۲ تا ۳ هفته باشد، خطری متوجه مصرف‌کننده نخواهد بود در غیر این صورت مقدار قابل‌توجهی از آن وارد بدن می‌شود که می‌تواند خطرناک باشد. برخی افراد با مشکلات خاص گوارشی نباید میوه و سبزی‌ها را با پوست مصرف کنند چون پوست میوه به دلیل فیبر بالا محرک حرکتهای دستگاه گوارش است و می‌تواند به سیستم گوارش آنها آسیب بیشتری بزند اما افراد سالم می‌توانند با پوست بخورند؛ البته به شرطی که با معیارهای بهداشتی شسته شده باشند. در اینکه پوست میوه‌ها خاصیت زیادی دارند شکی نیست اما در صورتی که میوه به خوبی شسته و ضدعفونی نشود، این احتمال وجود دارد که میوه خوردن برایتان دردسرساز شود و دچار مشکلات گوارشی و حتی مسمومیت شوید.

جستارهای وابسته

• فهرست میوه‌ها
• صیفی‌جات
• شتوی‌جات
• پیازیان
• نرگسیان
• سیر