پرش به محتوا

کلانتر

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه است که توسط Q2020 (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۲۷ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۰۶ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی داشته باشد.

کَلانتر معنای بزرگ‌تر را می‌رساند. در گذشته بزرگ یا معتمد مردم در منطقه‌ای ویژه را می‌گفتند.
در فارسی امروز واژهٔ «کلانتر» بعنوان معادل «شریف» انگلیسی (به انگلیسی: sheriff) به‌کار می‌رود. به مراکز نیروی انتظامی کلانتری می‌گویند ولی عنوان «کلانتر» برای اطلاق به فرمانده پاسگاه نیروی انتظامی کاربرد ندارد.

پیشینه

در دوران صفوی، منصب رئیس عهد سلجوقی متروک شد و به جای آن منصب جدیدی به نام «کلانتر» وضع شد. «کلانتر» مانند «رئیس» بیش‌تر نماینده مردم صنف خود بود تا مأمور دولت.کلانتر در زمان صفویه وظایف و اختیار های قابل توجهی بر امور تجار و پیشه وران شهری داشت.وی کدخدا را نصب می کرد، در تقسیم مالیات ها در میان اعضای صنف شرکت می کرد و از آن ها در برابر تعدی اعمال حکومتی پشتیبانی می کرد. [۱]«کلانتر» تنها در شهرها و محلات و صنوف شهری وجود نداشت، بلکه نواحی روستائی و طوایف عشایری نیز دارای «کلانتران» خود بودند. منصب کلانتر، به عنوان یک ساخت سنتی سیاسی، در سال ۱۳۳۵ ه‍. ش. رسماً ملغی شد.

منابع

  • کیوانی، مهدی (۱۳۹۵). پیشه وران و زندگی صنفی آنان در عهد صفویه. تهران: امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۱۵۰۱-۸.