طایفه عمله قشقایی

عَمَلِه، یکی از بزرگترین طایفه‌های ایل قشقایی است. این طایفه در واقع عوامل نظامی ایلخان به نام «گارد جاویدان قشقایی» بودند که مستقیماً تحت نظر ایلخان اداره می‌شد.

شکل‌گیری

طایفه عمله حدود ۱۵۰ سال پیش توسط مرتضی قلی خان قشقایی، ایل بیگی قشقایی‌ها، به وجود آمد.

بدین ترتیب که از میان ۶۰ هزار خانوار قشقایی، دو هزار خانوار را که از نظر مالی بالاتر از دیگران بودند انتخاب کرده و آن‌ها را عمله نامید و از این دو هزار خانوار حدود ۲هزار نفر مسلح، زبده و آماده تدارک دید که «گارد جاویدان قشقایی» نام داشت.

طایفه عمله برای رسیدگی به امورات جاری ایل نظیر جمع‌آوری حق مالکانه، رسیدگی به امور کشاورزی، گله داری و تنظیم امور ایلی از تیره‌های مختلف ایل قشقایی و سران آن‌ها تشکیل گردید. در دوران اقتدار صولت‌الدوله، رؤسای برخی از طوایف، بسیار مقتدر و ثروتمند بودند و از او تمکین نمی‌کردند، بنابراین تلاش برای جذب برخی تیره‌ها از این طوایف و تقویت طایفه عمله و پرتوان کردن بازوی نظامی ایلخانی آغاز شد. طایفة عمله در واقع عمال اجرای دستورها و فرمان‌های ایلخانی بزرگ بود. صولت الدوله برای استقرار قدرت خود از این طایفه به صورت نیروی انتظامی و اجرائی استفاده می‌کرد. سپس برای تحلیل قدرت سایر کلانتران ایل‌های قشقائی بعضی از طایفه‌ها یا تیره‌های مختلف را از آن‌ها جدا نموده و وارد این طایفه نمود که به تدریج خود به طایفه بزرگی تبدیل شد که اداره آن نیاز به کلانتر و خان داشت به همین دلیل آن‌ها به صورت یک واحد سیاسی و ایل درآمدند.

تیره‌ها

صفی خانی، محمد زمانلو، نفر، اولاد، چگینی، شبانکاره، یلمه ای، جعفر بیگلو، قادرلو، بوربور، مال احمدی، جعفرلو، کرانی، بیات، بهمن بیگلو، بلوردی، توللی، نفر، سهراب خانلو، مختار خانلو، گرائی، نمدی، ایگدر، گله زن، قتلو، آردکپان، موصلو، بهی، بهلولی، جامه بزرگی، قوجابیگلو، طیبی، مهتر خانه، چهارده چریک، دمر چماقلو و … تشکیل شده‌اند که هر یک نیز از تعداد زیادی خانواده تشکیل یافته‌اند.

جمعیت و محدوده اقامت

• گرمسیر: منطقه وسیعی از شهرستان لار، فیروزآباد، فراشبند، جهرم و کوار است.
• سردسیر: اطراف شهرستان شیراز، بعضی از روستاهای شهرستان آباده، شهرستان سمیرم و شهرستان شهرضا می‌باشد.

جمعیت طایفه عمله در سال ۱۳۶۰ شمسی ۸۰۱۱ خانوار (۴۲۴۶۱ نفر) بوده‌است؛ و در سال ۱۳۶۶

دارای ۴۷ تیره و ۴۰۳۷ خانوار بوده‌است.

منابع

http://www.gachsaran.org