درگاه:ترکیه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

Türkiye portalına hoş geldiniz    •  •  •   به درگاه ترکیه خوش آمدید.


درگاه ترکیه


نشان
نشان
پرچم کشور ترکیه
موقعیت کشور ترکیه

ترکیه (به ترکی استانبولی: Türkiye) با نام رسمی جمهوری ترکیه (به ترکی استانبولی: Türkiye Cumhuriyeti)، کشوری اوراسیایی است که بخش بزرگ کشور یعنی آناتولی یا آسیای کوچک در جنوب باختر آسیا و خاورمیانه واقع است و بخش کوچکی نیز به نام تراکیه در منطقهٔ بالکان (منطقه‌ای در جنوب خاور اروپا) قرار دارد.

ترکیه در خاور با کشورهای ایران، جمهوری آذربایجان (نخجوانارمنستان، و گرجستان؛ در جنوب خاوری با عراق و سوریه؛ و در شمال باختری (بخش اروپایی) با بلغارستان و یونان همسایه‌است. همچنین ترکیه از شمال با دریای سیاه، از باختر با دو دریای کوچک مرمره و اژه، و از جنوب باختر با دریای مدیترانه مرز آبی دارد. دو تنگهٔ راهبردی بسفر و داردانل نیز در اختیار ترکیه‌است. پهناوری ترکیه ۷۸۳٬۵۶۲ کیلومتر مربع (۳۷ام) است. ترکیه کشوری کوهستانی و نسبتاً پرباران است. شکل این کشور مانند یک مستطیل است که از سوی خاور و باختر امتداد یافته‌است. ترکیه با قرار گرفتن در یکی از حسّاس‌ترین مناطق جهان، دارای موقعیّت جغرافیایی راهبردی و بسیار خوبی است و گذرگاه جنوب باختر آسیا و اروپا به شمار می‌آید و کشورهای بسیاری، به ویژه ایران از خاک ترکیه برای ترانزیت کالا و انرژی استفاده می‌کنند.

ترکیه حدود ۷۶ میلیون تن (برآورد ۲۰۱۳) جمعیت دارد، که حدوداً ۷۵ تا ۸۵ درصد مردم سنی و ۱۵ تا ۲۵ درصد هم علوی هستند. با این که حکومت ترکیه لائیک است ولی بسیاری از مردم هنوز به دین اسلام پایبند هستند. عید فطر و عید قربان در این کشور تعطیل رسمی است. همچنین در ترکیه حدود ۷۰٪-۷۵٪ درصد مردم ترک، ۱۸٪ درصد کرد و ۷٪-۱۲٪ را سایر باشندگان قومی ترکیه تشکیل می‌دهند.

نوشتار برگزیده

گل لاله سرده‌ای از تیرهٔ سوسنیان است که در حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ گونه دارد. محل اصلی رویش لالهٔ خودرو در آسیای مرکزی در نظر گرفته می‌شود. این گل در افغانستان، ترکیه، ایران، قسمتی از غرب سوریه، سواحل دریاچه آرال، دریاچه خزر و دریای سیاه، یونان، ایتالیا، اسپانیا و سواحل دریای مدیترانه در شمال آفریقا بصورت خودرو یافت می‌شود. در بین کشورهای اسلامی لاله در فرهنگ دو کشور ایران و ترکیه نفوذ عمیقی دارد. ۱۹ گونه از گونه‌های لاله از ایران گزارش شده‌است. از لحاظ گیاه‌شناسی لاله به دو گروه بزرگ پرورشی و خودرو تقسیم می‌شود. لاله‌های پرورشی دارای گل‌های بزرگ، جام گل بزرگ‌تر و تنوع رنگی بیشتری نسبت به گل‌های خودرو هستند. لاله‌ها بطورکلی در چهار طبقهٔ کلیِ زود گل‌دهنده، میان‌رس، دیر گل‌دهنده و گونه‌ها قرار می‌گیرند. از سال ۱۹۸۱ تقسیم‌بندی گل‌های لاله توسط انجمن سلطنتی پیاز لاله هلند آغاز شد و لاله‌ها بر اساس شکل گیاه و شکل و زمان باز شدن گل به ۱۵ گروه تقسیم شدند. از طریق درآوردن پیاز بوته اصلی از خاک و جدا کردن پیازچه‌های نوچه اطراف پیاز مادری و کاشت بذر کاملاً تازهٔ ارقام جدید تکثیر و ازدیاد می‌شوند. در حال حاضر از نظر تولید و صادرات پیاز و گل شاخه‌ای لاله، هلند در جایگاه نخست در بین کشورهای جهان جای دارد. لاله گل ملی کشورهای ایران، افغانستان، ترکیه، هلند، مجارستان و بلژیک به شمار می‌آید.

مشاهیر

سلیمان یکم (ترکی استانبولی: I. Süleyman‎, زاده ۶ نوامبر ۱۴۹۴ – ۵/۶/۷ سپتامبر ۱۵۶۶) دهمین سلطان امپراتوری عثمانی است که از سال ۱۵۲۰ تا لحظهٔ مرگش در سال ۱۵۶۶ بر امپراتوری عثمانی حکم راند و از این لحاظ طولانی‌ترین دورهٔ سلطنت را در میان خاندان عثمانی داراست. او را در غرب با نام سلیمان محتشم و در شرق با نام سلیمان قانونی می‌شناسند. از آن جهت به قانونی مشهور شد که سیستم قضایی امپراتوری عثمانی را به‌کلی بازسازی کرد. او در اروپای سدهٔ شانزدهم به عنوان سلطانی برجسته و والامقام مطرح گشته بود که مسئولیت امپراتوری عثمانی را در اوج قدرت نظامی، اقتصادی، و سیاسی‌اش بر عهده داشت. سلیمان، شخصاً ارتش عثمانی را برای فتح استحکامات دنیای مسیحیت در بلگراد، رودس، و اکثر مجارستان رهبری کرد اما در محاصرهٔ وین در سال ۱۵۲۹ ناکام ماند. او باریکه‌های بزرگی از شمال آفریقا که از غرب تا سر حدات الجزایر می‌رسید و همچنین قسمت اعظم خاورمیانه را طی منازعاتش با ایرانیان به انضمام خاک امپراتوری عثمانی درآورد. تحت رهبری او، ناوگان دریایی امپراتوری عثمانی بر دریاهای اطراف، از مدیترانه گرفته تا دریای سرخ و خلیج فارس، تسلط یافت.

فرهنگ و هنر

نگارگری عثمانی گونه‌ای از هنر در امپراتوری عثمانی بوده که به نگارگری ایرانی شباهت نزدیکی دارد و همچنین تاثیراتی از هنر چینی دارد. این هنر همراه با تذهیب، خوشنویسی، مرمرکاری کاغذ و صحافی کتاب است. از تصاویر برای توصیف بهتر جملات و مضامین استفاده می‌شد. نقاشان در کارگاهی برای نقاشی جمع می‌شدند. ریشه یابی (عمیق نگری) در نگارگری عثمانی بسیار متفاوت است و می‌توان گفت هدف نگارگران همین عمیق نگری بود نه به تصویر کشیدن انسان یا چیزهای دیگر، زیرا آنان دنیا را با جهان بینی ای متفاوت می‌نگریستند. آنها بر اساس جهان بینی عرفانی به دنیا می‌نگریستند و دنیا را خالی از ارزش و نابود شدنی اما مفید برای بیان دیدگاهشان می‌دانستند.

اقتصاد

شرکت نفت ترکیه، (به ترکی استانبولی: TÜRKİYE Petrolleri Anonim Ortaklığı) (به اختصار: TPAO) شرکت ملی نفت ترکیه است، که بزرگترین شرکت نفت و گاز ترکیه به‌شمار می‌آید، همچنین به‌عنوان یکی از مهمترین شرکت‌های صنعتی این کشور محسوب می‌شود.

شرکت نفت ترکیه، در سال ۱۹۵۴ بر اساس قانون شماره ۶۳۲۷ مصوب در قانون اساسی ترکیه تاسیس شد. این شرکت، در زمینه‌های اکتشاف، حفاری و استخراج نفت خام و محصولات مشتق شده از آن؛ مانند بنزین، فعالیت خود در صنعت نفت را آغاز نمود.

این شرکت، در سال ۲۰۰۵ ذخایر نفتی، معادل ۵۸۸ میلیون بشکه داشت، که در سال ۲۰۱۰ میزان ذخایر قابل پیش‌بینی آن، به ۱٫۵ میلیارد بشکه، افزایش یافت. تولید شرکت نفت ترکیه، در سال ۲۰۰۵ معادل ۷۰٫۰۰۰ بشکه در روز بوده، که در سال ۲۰۱۰ این مقدار به بیش از ۴ برابر افزایش یافت و بطور متوسط ۳۰۰٫۰۰۰ بشکه در روز، نفت تولید کرده ‌است.

تاریخ

امپراطوری عثمانی یک قدرت سیاسی امپراتوری بود که از ۱۲۹۹ تا ۱۹۲۲ میلادی در منطقهٔ مدیترانه حکومت می‌کرد. این امپراتوری در اوج قدرت خود (قرن ۱۶ میلادی) مناطق آسیای کوچک، اکثر خاورمیانه، قسمت‌هایی از شمال آفریقا، قسمت جنوب شرقی اروپا تا قفقاز را شامل می‌شد. قلمرو رسمی حکومت عثمانی در اوج قدرت به ۵/۶ میلیون کیلومتر مربع می‌رسید.

ادامه...

رده‌ها

نوشتارهای برگزیده

نگاره برگزیده

مسجد سلطان احمد (به ترکی استانبولی: Sultanahmet Camii) مسجدی است که در شهر استانبول واقع شده‌است. این شهر که در زمان امپراطوری عثمانی طی سال‌های ۱۴۵۳ تا ۱۹۲۳ پایتخت این کشور بوده‌است، یکی از زیباترین شاهکارهای معماری اسلامی است که به علت وجود کاشی‌های آبی رنگ در طراحی داخلی به «مسجد آبی» نیز شهرت دارد.

ادامه...

گفتار برگزیده

~ مصطفی کمال آتاتورک

طبیعت ترکیه

گربه آنقره (ترکی استانبولی: Ankara kedisi‎) یکی از نژادهای گربه اهلی است، این نژاد از قدیمی ترین گربه‌هایی است که به وجود امدن آنها به صورت طبیعی اتفاق افتاده است و زادگاه آنها در ترکیه مرکزی، در ناحیه آنکارا است که سابق به آن آنقره می‌گفتند.

میراث جهانی یونسکو در ترکیه

سافران‌بولو (ترکی استانبولی: Safranbolu‎) یکی از شهرهای ترکیه می‌باشد که در استان قره‌بوک با جمعیت حدودا ۴۰ هزار نفری در شمال این کشور واقع شده است. این شهر به سبب معماری و نوع خاص بناهایش در زمره میراث جهانی یونسکو در ترکیه ثبت شده است.

آیا می‌دانید…

نوشتارهای برگزیده در ویکی‌پدیای انگلیسی

نوشتارهای برگزیده:

سلیمان یکماستانبولآلانیاامپراتوری روم شرقیشطرنج‌باز ترکفهرست سلاطین امپراتوری عثمانیجنگ ایتالیا ۲۶ – ۱۵۲۱جنگ ایتالیا ۴۶ – ۱۵۲۴فهرست جنگ‌های امپراتوری عثمانیفهرست جنگ‌های امپراتوری عثمانیRhodes blood libelSMS Goeben

نوشتارهای خوب:

جمهوری رومنبرد ملازگردسومین جنگ ایران و ترکاندیوار قسطنطنیهنخستین جنگ صلیبینبرد قهرمان مرعشترک‌های آناتولیSiege of SzigetvárThe Night AttackHood eventBridge near LimyraGreat ZabChurch of St. PolyeuctusBattle of Vaslui2008 Turkish Grand Prix2004 Istanbul summit

کارهایی که می‌توانید انجام دهید

  • الگوی {{درگاه|ترکیه}} را به نوشتارهای وابسته به ترکیه اضافه کنید.
  • الگوی {{ترکیه-خرد}} را به نوشتارهای خرد ترکیهی اضافه کنید.
  • در پروژه‌های ترکیه همکاری کنید.
  • نوشتارهای خرد ترکیه را گسترش دهید.

ویکی‌پروژه‌ها

ویکی‌پروژه ترکیه
ویکی‌پروژه ترکیه

سراسرنما

همسایگان

درگاه‌های وابسته

در دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا