جنگ حلب

نبرد حلب (به عربی: معرکة حلب) یا جنگ حلب، به رویارویی نظامی در حلب، بزرگ‌ترین شهر سوریه گفته می‌شود، که میان نیروهای مخالف دولت سوریه و بر ضد دولت و ارتش سوریه از جولای سال ۲۰۱۲ میلادی در جریان است. نیروهای دولت سوریه از حمایت حزب‌الله، شبه نظامیان شیعی و ارتش روسیه برخوردار هستند. این جنگ از نوزدهم جولای سال ۲۰۱۲ میلادی شروع شد و بخشی از جنگ داخلی سوریه است. محوریت و اهمیت جنگ در حلب باعث شده که طرف‌های درگیر، آن را با عنوان «مادر جنگ‌ها» یا «استالینگراد سوریه» نام‌گذاری کنند.

هزاران نفر از مردم حلب خواستار ترک منازل خود برای رسیدن به جاهای امن بودند. در ششم سپتامبر ۲۰۱۶ بشار اسد رئیس جمهور سوریه، پیشنهاد عفو شبه نظامیان در حلب را داد و همچنین پیشنهاد کرد که کمک می‌کند تا شبه نظامیان و خانواده‌هایشان به مناطق امن منتقل شوند. این‌گونه توافق‌ها در دیگر نواحی انجام شد ولی شبه نظامیان سوری حاضر در حلب، این پیشنهاد را رد کردند. در اوایل اکتبر ۲۰۱۶ میلادی، استفان دی میستورا فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه نیز، به نیروهای جبهه فتح شام (جبهه النصره سابق) پیشنهاد داد که شخصاً حاضر است تا آنها را در هنگام خروج از شرق حلب همراهی کند و آنها نیز دست از گروگان‌گیری غیرنظامیان در این شهر بردارند؛ ولی اعضای جبهه فتح الشام این پیشنهاد را رد کردند.

در اواخر اکتبر ۲۰۱۶ میلادی، نیروهای سوریه و روسیه، دالان‌های انسان دوستانه را باز کردند تا برای شبه نظامیان مستقر در حلب امکان رسیدن به مکان‌های امن فراهم شود. در ادامه این رویدادها، روزنامه ایندیپندنت گزارش داد: شورشیان سوریه، مانع از خروج شبه نظامیان و فرار آن‌ها شده‌اند.

در اواخر سپتامبر ۲۰۱۶، روسیه و سوریه، بمباران شهر حلب را از سر گرفتند که در شش سال جنگ سوریه بی‌سابقه بود. آن‌ها در این بمباران از بمب آتش زا استفاده کردند. سازمان‌های حقوق بشر تخمین زدند که نیمی از مجروحان و حادثه دیدگان کودک هستند. نیروهای روسیه و سوریه همچنین متهم شدند به حملات هوایی که هدفمندانه نیروهای نجات و فرستاده کمک کنند اولیه در بیمارستان‌ها و دیگر ساختارهای شبه نظامی را هدف قرار می‌داد.

این جنگ سبب ویرانی فاجعه باری برای شهر باستانی حلب به عنوان یکی از مکان‌ها و سایت‌های میراث فرهنگی سازمان ملل شد. بشار اسد در گفتگو با شبکه خبری «روسیا الیوم» از برخورد دوگانه غرب در خصوص نقض حقوق بشر در سوریه انتقاد کرد.

آغاز

در سال ۲۰۱۱ میلادی، حلب بزرگترین شهر سوریه یا جمعیتی حدود دو میلیون و نیم نفر بود. حلب بعنوان یکی از سایت‌های میراث فرهنگی یونسکو، توسط نشریه تایم به عنوان مرکز تجاری سوریه نیز معرفی شد. دیانا دارک نوشته‌است که حلب یک شهر چند فرهنگی است، متشکل از اقوام عرب، کرد، ایرانی، ترکمن، ارمنی و چرکس. در این شهر کلیساها و مساجد متعددی نیز وجود دارد.

اعتراض‌های در سطح ملی علیه دولت بشار اسد از تاریخ پانزدهم مارس ۲۰۱۱ شروع شد که به عنوان بخشی از بهار عربی بود. در داخل شهر حلب، اعتراض‌های وسیع، یکسال بعد تر در می ۲۰۱۲ شروع شد. با شروع ناآرامی‌ها در سوریه، دامنه تحرکات در این قطب اقتصادی کمتر بود.

گروه‌های درگیر

• جبهه فتح شام (جبهه النصره سابق): که یک گروه مرتبط با القاعده است و رهبری آن برعهده فردی به نام ابومحمد جولانی است.
• احرار الشام
• ارتش آزاد سوریه
• گروه تیپ توحید: به همراه سایر گروه‌های شورشی در حلب علیه دولت سوریه می‌جنگد. رسانه‌های وابسته به دولت سوریه این گروه را مورد حمایت قطر معرفی می‌کنند.
• جنبش نورالدین زنکی: که در میان نیروهای آن، تعداد زیادی از اتباع منطقه چچن وجود دارد. این گروه بخشی از گروه ارتش آزاد سوریه (الجیش السوری الحر) محسوب می‌شود. این گروه مورد حمایت آمریکا است.
• گروه «پایداری کن» که یک گروه سلفی مخالف بشار اسد است و در حلب فعال است.

نقض آتش‌بس

در ۶ مه ۲۰۱۶، طبق توافق آمریکا و روسیه آتش‌بس در حلب و اطراف آن برقرار شد. این آتش‌بس ساعاتی بیش دوام نیاورد و طرف‌های درگیر در جنگ حلب به مواضع یکدیگر حمله کردند بعداً مخالفان بشار اسد به شهرک خان طومان واقع در جنوب غرب حلب، حمله کردند. در حمله مخالفان به خان طومان، تعدادی از نیروهای ایرانی نیز کشته و اسیر شدند.

کنترل حلب

در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۶ حلب به کنترل کامل نیروهای ارتش سوریه درآمد.

در پی کنترل شهر حلب و تخلیه آن از شورشیان مخالف، بشار اسد اعلام داشت که؛ پیروزی حلب، زمان را مبدل به تاریخ برای این شهر کرد. وی در پیامی ویدئویی، به اهمیت این جنگ اشاره کرد و گفت: آزادسازی حلب، تاریخ ساز خواهد بود. وی افزود: مردم حلب تاریخی جدید را به نگارش درآوردند و آنچه در حلب رخ داد به مثابه لحظه‌ای تاریخی است که جهان را تغییر خواهد داد.

اخراج مخالفان از شرق حلب

پس از تسلط ارتش بشار اسد بر حلب، در پنجشنبه شب ۲۲ دسامبر ۲۰۱۶ میلادی، آخرین گروه از مخالفان شامل ۱۵۰ نفر به همراه خانواده‌های خود از طریق چهار دستگاه اتوبوس از محله‌های شرقی حلب اخراج شدند.

برگزاری جشن سال نو میلادی در کلیساهای مخروبه حلب

تنها چند روز پس از فتح حلب، یعنی در آخرین روزهای دسامبر ۲۰۱۶ میلادی، مسیحیان ساکن در حلب توانستند مراسم جشن کریسمس را در بقایای کلیساهایی که به دست مخالفان اسد تخریب شده بود، برگزار کنند.