اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
جز ویرایش سعید4521 (بحث) به آخرین تغییری که Rulebased انجام داده بود واگردانده شد
برچسب: واگردانی
بازنویسی کامل لید+تصحیح بخش بندی
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۱: خط ۱:
{{گسترش از زبان انگلیسی}}{{بازنویسی}}
{{Infobox disease
{{Infobox disease
| DiseasesDB = ۶۱۵۸
| DiseasesDB = ۶۱۵۸
خط ۱۰: خط ۹:
| eMedicine_mult = {{eMedicine2|ped|177}}
| eMedicine_mult = {{eMedicine2|ped|177}}
| MeshID = D001289
| MeshID = D001289
|تصویر=Primary Laos2.jpg|توضیح تصویر=افراد دارای این اختلال ممکن است بیشتر از دیگران برای تمرکز بر کارهایی چون انجام کارهای رایج در مدرسه مثل تکلیف نوشتن تلاش کنند و مشکل داشته باشند اما در عوض، می‌توانند روی کارهایی که به آن علاقه‌مند هستند یا آن را پاداش‌دهنده ببینند با شدت بسیار بالا و به‌طور غیرعادی تمرکز کنند.|شیوع=۱۴۰ میلیون (۲۰۲۰ میلادی)|تشخیص افتراقی=کودک سالم فعال، [[اختلال سلوک]]، [[اختلال طیف اوتیسم]]، [[اختلال نافرمانی مقابله‌جویانه]]، [[اختلال یادگیری]]، [[اختلال دوقطبی]]، [[اختلال شخصیت مرزی]] و Fetal alcohol spectrum disorders (اختلالات ناشی از مصرف الکل در مادر باردار)|درمان=[[روان‌درمانی]]، تغییر در [[سبک زندگی]] و مصرف دارو در صورت لزوم|تخصص=[[روان‌پزشکی]] و [[پزشکی کودکان]]|علت=ترکیبی از دلایل ژنتیکی و محیطی (هردو)|زمان پیش‌نمایش=بین ۶ تا ۱۲ سالگی|دارو=[[محرک (دارو)|مُحَرّک‌های CNS]] (همانند [[متیل‌فنیدات]] و [[آدرال]])، [[اتوموکستین]]، Guanfacine و [[کلونیدین]]|تشخیص پزشکی=بر اساس علائم (پس از رد سایر علل احتمالی)}}
|تصویر=Primary Laos2.jpg|توضیح تصویر=افراد دارای این اختلال ممکن است بیشتر از دیگران برای تمرکز بر کارهایی چون انجام کارهای رایج در مدرسه مثل تکلیف نوشتن تلاش کنند و مشکل داشته باشند اما در عوض، می‌توانند روی کارهایی که به آن علاقه‌مند هستند یا آن را پاداش‌دهنده ببینند با شدت بسیار بالا و به‌طور غیرعادی تمرکز کنند.|شیوع=۱۴۰ میلیون (۲۰۲۰ میلادی)|تشخیص افتراقی=کودک سالم فعال، [[اختلال سلوک]]، [[اختلال طیف اوتیسم]]، [[اختلال نافرمانی مقابله‌جویانه]]، [[اختلال یادگیری]]، [[اختلال دوقطبی]]، [[اختلال شخصیت مرزی]] و [[ناهنجاری‌های جنینی ناشی از الکل]]|درمان=[[روان‌درمانی]]، تغییر در [[سبک زندگی]] و مصرف دارو در صورت لزوم|تخصص=[[روان‌پزشکی]] و [[پزشکی کودکان]]|علت=ترکیبی از دلایل ژنتیکی و محیطی (هردو)|زمان پیش‌نمایش=بین ۶ تا ۱۲ سالگی|دارو=[[محرک (دارو)|مُحَرّک‌های CNS]] (همانند [[متیل‌فنیدات]] و [[آدرال]])، [[اتوموکستین]]، [[گوانفاسین]] و [[کلونیدین]]|تشخیص پزشکی=بر اساس علائم (پس از رد سایر علل احتمالی)}}


'''بیش‌فعالی''' (به صورت مخفف: '''ADHD''') یک [[اختلال عصبی تکوینی|اختلال عصبی رشدی]] که برای کودکان تشخیص داده می‌شود و با مقادیر بیش از حد [[توجه|بی‌توجهی]]، [[:en:Carelessness|بی‌احتیاطی]]، بیش‌فعالی و [[تکانشگری]] که فراگیر، مخرب و در غیر این صورت برای [[روان‌شناسی تکوینی|سن نامناسب]] هستند مشخص می‌شود.<ref name="DSM5">{{cite book|author=American Psychiatric Association|title=Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders|publisher=American Psychiatric Publishing|year=2013|isbn=978-0-89042-555-8|edition=5th|location=Arlington|pages=59–65}}</ref><ref name="DSM5TR">{{cite book|author=American Psychiatric Association|title=Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition, Text Revision (DSM-5-TR)|title-link=DSM-5-TR|publisher=American Psychiatric Publishing|date=February 2022|isbn=978-0-89042-575-6|oclc=1288423302|location=Washington, D.C.}}</ref><ref name="ICD-11">{{cite encyclopedia|title=6A05 Attention deficit hyperactivity disorder|date=February 2022<!-- The most recent update as of the access date -->|orig-date=2019<!-- This is when it was adopted by the World Health Assembly -->|url=https://icd.who.int/browse11/l-m/en#/http://id.who.int/icd/entity/821852937|encyclopedia=International Classification of Diseases 11th Revision|access-date=8 May 2022|archive-date=1 August 2018|archive-url=https://archive.today/20180801205234/https://icd.who.int/browse11/l-m/en%23/http://id.who.int/icd/entity/294762853#/http://id.who.int/icd/entity/821852937|url-status=live}}</ref><ref name="Parrillo 2008 632">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=mRGr_B4Y1CEC|title=Encyclopedia of Social Problems|vauthors=Parrillo VN|publisher=SAGE|year=2008|isbn=978-1-4129-4165-5|page=63|access-date=2 May 2009|archive-date=4 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200104002705/https://books.google.com/books?id=mRGr_B4Y1CEC|url-status=live}}</ref><ref name="May2008">{{cite journal|vauthors=Mayes R, Bagwell C, Erkulwater J|date=2008|title=ADHD and the rise in stimulant use among children|journal=Harvard Review of Psychiatry|volume=16|issue=3|pages=151–166|doi=10.1080/10673220802167782|pmid=18569037|s2cid=18481191}}</ref><ref name=":7">{{cite journal|vauthors=Foreman DM|date=February 2006|title=Attention deficit hyperactivity disorder: legal and ethical aspects|journal=Archives of Disease in Childhood|volume=91|issue=2|pages=192–194|doi=10.1136/adc.2004.064576|pmc=2082674|pmid=16428370}}</ref>
'''اختلال کمبود توجه-بیش‌فعالی''' یا در فرهنگ عامه '''بیش‌فعالی''' {{انگلیسی|Attention deficit hyperactivity disorder}} به اختصار '''ADHD''' یک [[اختلال عصبی تکوینی|اختلال عصبی رشدی]] است<ref name="ICD-112">{{cite encyclopedia|title=6A05 Attention deficit hyperactivity disorder|date=February 2022<!-- The most recent update as of the access date -->|orig-date=2019<!-- This is when it was adopted by the World Health Assembly -->|url=https://icd.who.int/browse11/l-m/en#/http://id.who.int/icd/entity/821852937|encyclopedia=International Classification of Diseases 11th Revision|access-date=8 May 2022|archive-date=1 August 2018|archive-url=https://archive.today/20180801205234/https://icd.who.int/browse11/l-m/en%23/http://id.who.int/icd/entity/294762853#/http://id.who.int/icd/entity/821852937|url-status=live}}</ref><ref name="Foreman_2006">{{cite journal|vauthors=Foreman DM|date=February 2006|title=Attention deficit hyperactivity disorder: legal and ethical aspects|journal=Archives of Disease in Childhood|volume=91|issue=2|pages=192–194|doi=10.1136/adc.2004.064576|pmc=2082674|pmid=16428370}}</ref> که با اختلال [[عملکرد اجرایی]] و علائمی همچون [[توجه|بی‌توجهی]]، بی‌احتیاطی، بیش‌فعالی و [[تکانشگری]] که فراگیر، مخرب و در عین حال برای سن فرد، نامناسب هستند مشخص می‌شود.<ref name="DSM52">{{cite book|title=Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders|publisher=American Psychiatric Publishing|url=https://archive.org/details/diagnosticstatis0005unse/page/58/mode/2up?q=attention+deficit|year=2013|isbn=978-0-89042-555-8|edition=5th|location=Arlington|pages=59–65}}</ref><ref name="DSM5TR4">{{cite book|title=Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition, Text Revision (DSM-5-TR)|title-link=DSM-5-TR|publisher=American Psychiatric Publishing|date=February 2022|isbn=978-0-89042-575-6|oclc=1288423302|location=Washington, D.C.}}</ref>


علائم این اختلال ناشی از نقص در عملکرد اجرایی است،<ref name="Brown_2008">{{cite journal|vauthors=Brown TE|date=October 2008|title=ADD/ADHD and Impaired Executive Function in Clinical Practice|journal=Current Psychiatry Reports|volume=10|issue=5|pages=407–411|doi=10.1007/s11920-008-0065-7|pmid=18803914|s2cid=146463279}}</ref><ref name="Malenka pathways">{{cite book|vauthors=Malenka RC, Nestler EJ, Hyman SE|veditors=Sydor A, Brown RY|title=Molecular Neuropharmacology: A Foundation for Clinical Neuroscience|year=2009|publisher=McGraw-Hill Medical|location=New York|isbn=978-0-07-148127-4|pages=148, 154–157|edition=2nd|chapter=Chapter 6: Widely Projecting Systems: Monoamines, Acetylcholine, and Orexin|quote={{abbr|DA|dopamine}} has multiple actions in the prefrontal cortex. It promotes the 'cognitive control' of behavior: the selection and successful monitoring of behavior to facilitate attainment of chosen goals. Aspects of cognitive control in which DA plays a role include working memory, the ability to hold information 'on line' in order to guide actions, suppression of prepotent behaviors that compete with goal-directed actions, and control of attention and thus the ability to overcome distractions. Cognitive control is impaired in several disorders, including attention deficit hyperactivity disorder.&nbsp;... Noradrenergic projections from the {{abbr|LC|locus coeruleus}} thus interact with dopaminergic projections from the {{abbr|VTA|ventral tegmental area}} to regulate cognitive control.&nbsp;... it has not been shown that {{abbr|5HT|serotonin}} makes a therapeutic contribution to treatment of ADHD.}}</ref> و اختلال در تنظیم [[عاطفه|عاطفی]] اغلب به عنوان یک علامت اصلی در نظر گرفته می شود.<ref name="Retz_20122">{{cite journal|vauthors=Retz W, Stieglitz RD, Corbisiero S, Retz-Junginger P, Rösler M|date=October 2012|title=Emotional dysregulation in adult ADHD: What is the empirical evidence?|journal=Expert Review of Neurotherapeutics|volume=12|issue=10|pages=1241–1251|doi=10.1586/ern.12.109|pmid=23082740|s2cid=207221320}}</ref> در [[کودکان]]، مشکلات توجه ممکن است منجر به عملکرد ضعیف مدرسه شود. ADHD با سایر اختلالات عصبی رشدی و [[اختلال روانی|روانی]] و همچنین برخی از اختلالات غیر روانی همراه است که می تواند باعث اختلالات مضاعف به خصوص در جامعه مدرن شود.<ref>{{cite journal|vauthors=Faraone SV, Rostain AL, Blader J, Busch B, Childress AC, Connor DF, Newcorn JH|date=February 2019|title=Practitioner Review: Emotional dysregulation in attention-deficit/hyperactivity disorder – implications for clinical recognition and intervention|journal=Journal of Child Psychology and Psychiatry, and Allied Disciplines|volume=60|issue=2|pages=133–150|doi=10.1111/jcpp.12899|pmid=29624671}}</ref> اگرچه افراد مبتلا به ADHD برای حفظ توجه بر روی وظایفی که مستلزم [[سیستم پاداش|پاداش]] یا عواقب تاخیری هستند، تلاش می کنند و اغلب قادرند برای کارهایی که برایشان جالب یا باارزش است، سطح توجه غیرمعمول طولانی و شدیدی را حفظ کنند. این به عنوان [[بیش‌تمرکزی]] شناخته می شود.<ref name="Executive functions">{{cite journal|vauthors=Diamond A|year=2013|title=Executive functions|journal=Annual Review of Psychology|volume=64|pages=135–168|doi=10.1146/annurev-psych-113011-143750|pmc=4084861|pmid=23020641|quote={{abbr|EFs|executive functions}} and prefrontal cortex are the first to suffer, and suffer disproportionately, if something is not right in your life. They suffer first, and most, if you are stressed (Arnsten 1998, Liston et al. 2009, Oaten & Cheng 2005), sad (Hirt et al. 2008, von Hecker & Meiser 2005), lonely (Baumeister et al. 2002, Cacioppo & Patrick 2008, Campbell et al. 2006, Tun et al. 2012), sleep deprived (Barnes et al. 2012, Huang et al. 2007), or not physically fit (Best 2010, Chaddock et al. 2011, Hillman et al. 2008). Any of these can cause you to appear to have a disorder of EFs, such as ADHD, when you do not.}}</ref><ref>{{cite journal|vauthors=Shaw P, Stringaris A, Nigg J, Leibenluft E|date=March 2014|title=Emotion dysregulation in attention deficit hyperactivity disorder|journal=The American Journal of Psychiatry|volume=171|issue=3|pages=276–293|doi=10.1176/appi.ajp.2013.13070966|pmc=4282137|pmid=24480998}}</ref>
⚫
علائم ADHD ناشی از اختلال در عملکرد اجرایی (به انگلیسی:[[:en:Executive_dysfunction|Executive dysfunction]]) و اختلال در تنظیم [[هیجان|هیجانی]] (به انگلیسی:[[:en:Emotional_dysregulation|Emotional dysregulation]]) به عنوان یک علامت اصلی در نظر گرفته می‌شود.<ref name="Emotional dysregulation in adult AD">{{cite journal|vauthors=Retz W, Stieglitz RD, Corbisiero S, Retz-Junginger P, Rösler M|date=October 2012|title=Emotional dysregulation in adult ADHD: What is the empirical evidence?|journal=Expert Review of Neurotherapeutics|volume=12|issue=10|pages=1241–1251|doi=10.1586/ern.12.109|pmid=23082740|s2cid=207221320}}</ref> در کودکان، مشکلات توجه ممکن است منجر به عملکرد ضعیف در مدرسه شود. ADHD با سایر [[اختلالات روانی]] و [[اختلال سوءمصرف مواد]] ربط داده شده، که می‌تواند باعث اختلالات اضافی، به ویژه در جامعه مدرن و امروزی شود. اگرچه افراد مبتلا به ADHD برای تمرکز روی کارهایی که علاقه خاصی به انجام آنها ندارند، تلاش بیشتری می‌کنند، آنها اغلب می‌توانند سطح توجه غیرمعمول و طولانی و شدیدی را برای کارهایی که برایشان جالب یا پاداش‌دهنده می‌دانند حفظ کنند. این ویژگی به عنوان فراتمرکز ([[:en:Hyperfocus|hyperfocus]]) شناخته می‌شود.


علل دقیق ADHD در اکثر موارد ناشناخته است.<ref name="nimh2">{{cite web|title=Attention Deficit Hyperactivity Disorder (Easy-to-Read)|url=http://www.nimh.nih.gov/health/publications/attention-deficit-hyperactivity-disorder-easy-to-read/index.shtml|publisher=National Institute of Mental Health|year=2013|access-date=17 April 2016|url-status=live|archive-date=14 April 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160414031036/http://www.nimh.nih.gov/health/publications/attention-deficit-hyperactivity-disorder-easy-to-read/index.shtml}}</ref> برای اکثر افراد مبتلا به ADHD، بسیاری از عوامل خطر ژنتیکی و محیطی برای ایجاد این اختلال وجود دارد. خطرات محیطی اغلب تأثیر خود را در اوایل [[جنین|دوره قبل از تولد]] اعمال می کند.<ref>{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Franke B, Michelini G, Asherson P, Banaschewski T, Bilbow A, Buitelaar JK, Cormand B, Faraone SV, Ginsberg Y, Haavik J, Kuntsi J, Larsson H, Lesch KP, Ramos-Quiroga JA, Réthelyi JM, Ribases M, Reif A|date=October 2018|title=Live fast, die young? A review on the developmental trajectories of ADHD across the lifespan|journal=European Neuropsychopharmacology|volume=28|issue=10|pages=1059–1088|doi=10.1016/j.euroneuro.2018.08.001|pmc=6379245|pmid=30195575}}</ref> در برخی موارد یک رویداد خاص به تنهایی، مانند [[آسیب مغزی تروماتیک]]، قرار گرفتن در معرض خطرات زیستی در دوران بارداری، یک [[جهش ژنتیکی]] عمده یا محرومیت شدید تغذیه‌ای در اوایل زندگی ممکن است باعث ایجاد ADHD شود و به جز زمانی که ADHD ناشی از آسیب مغزی تروماتیک باشد هیچ شروع بیولوژیکی مشخصی برای [[اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی در بزرگسالان|اختلال کمبود توجه بیش‌فعالی بزرگسالان]] وجود ندارد.<ref>{{Cite journal|last1=Faraone|first1=Stephen V.|last2=Banaschewski|first2=Tobias|last3=Coghill|first3=David|last4=Zheng|first4=Yi|last5=Biederman|first5=Joseph|last6=Bellgrove|first6=Mark A.|last7=Newcorn|first7=Jeffrey H.|last8=Gignac|first8=Martin|last9=Al Saud|first9=Nouf M.|date=2021-09-01|title=The World Federation of ADHD International Consensus Statement: 208 Evidence-based conclusions about the disorder|journal=Neuroscience & Biobehavioral Reviews|volume=128|pages=789–818|doi=10.1016/j.neubiorev.2021.01.022|issn=0149-7634|pmc=8328933|pmid=33549739|last10=Manor|first10=Iris|last11=Rohde|first11=Luis Augusto|last12=Yang|first12=Li|last13=Cortese|first13=Samuele|last14=Almagor|first14=Doron|last15=Stein|first15=Mark A.}}</ref>
⚫
علل دقیق ADHD در اکثر موارد ناشناخته است.<ref name="nimh">{{cite web|author=NIMH|title=Attention Deficit Hyperactivity Disorder (Easy-to-Read)|url=http://www.nimh.nih.gov/health/publications/attention-deficit-hyperactivity-disorder-easy-to-read/index.shtml|publisher=National Institute of Mental Health|year=2013|access-date=17 April 2016|url-status=live|archive-date=14 April 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160414031036/http://www.nimh.nih.gov/health/publications/attention-deficit-hyperactivity-disorder-easy-to-read/index.shtml}}</ref><ref>{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Franke B, Michelini G, Asherson P, Banaschewski T, Bilbow A, Buitelaar JK, Cormand B, Faraone SV, Ginsberg Y, Haavik J, Kuntsi J, Larsson H, Lesch KP, Ramos-Quiroga JA, Réthelyi JM, Ribases M, Reif A|date=October 2018|title=Live fast, die young? A review on the developmental trajectories of ADHD across the lifespan|journal=European Neuropsychopharmacology|volume=28|issue=10|pages=1059–1088|doi=10.1016/j.euroneuro.2018.08.001|pmc=6379245|pmid=30195575}}</ref> عوامل ژنتیکی نقش مهمی دارند و ADHD معمولاً در افراد پیشین خانواده‌ها دیده می‌شود و میزان وراثت پذیری آن ۷۴ درصد است.<ref>{{cite journal|last1=Faraone|first1=Stephen V.|last2=Larsson|first2=Henrik|date=April 2019|title=Genetics of attention deficit hyperactivity disorder|url=https://www.nature.com/articles/s41380-018-0070-0|journal=Molecular Psychiatry|volume=24|issue=4|pages=562–575|doi=10.1038/s41380-018-0070-0}}</ref> سموم و عفونت‌ها در دوران بارداری و آسیب مغزی ممکن است خطرات محیطی باشند. هنگامی که کودکان از طریق معیارهای [[راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی|DSM-IV]] تشخیص داده می‌شوند، حدود ۵–۷٪ از کودکان و هنگامی که از طریق معیارهای [[آی‌سی‌دی-۱۰|ICD-10]] تشخیص داده می‌شوند، ۱–۲٪ تحت تأثیر این اختلال قرار دارند. {{As of|2020|post=,}} میلادی، تخمین زده شد که ADHD بیش از ۱۴۰ میلیون نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار داده‌است.<ref name="prev">{{cite web|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7916320/|title=The prevalence of adult attention-deficit hyperactivity disorder: A global systematic review and meta-analysis - PMC|publisher=Ncbi.nlm.nih.gov|date=|accessdate=2022-06-30}}</ref> نرخ‌ها بین کشورها مشابه است و تفاوت در نرخ‌ها بیشتر به نحوه تشخیص آن بستگی دارد.<ref name="Jones2011">{{cite book|veditors=Tsuang MT, Tohen M, Jones P|title=Textbook of Psychiatric Epidemiology|publisher=John Wiley & Sons|isbn=978-0-470-97740-8|chapter=Ch. 25: Epidemiology of Attention Deficit Hyperactivity Disorder|vauthors=Faraone SV|page=450|edition=3rd|year=2011|chapter-url=https://books.google.com/books?id=fOc4pdXe43EC&pg=PA450|access-date=1 February 2016|archive-date=22 December 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201222193454/https://books.google.com/books?id=fOc4pdXe43EC&pg=PA450|url-status=live}}</ref> ADHD تقریباً در پسران دو برابر بیشتر از دختران<ref name="DSM5TR2">{{cite book|author=American Psychiatric Association|title=Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition, Text Revision (DSM-5-TR)|title-link=DSM-5-TR|publisher=American Psychiatric Publishing|date=February 2022|isbn=978-0-89042-575-6|oclc=1288423302|location=Washington, D.C.}}</ref> و در مردان ۱٫۶ برابر بیشتر از زنان<ref name="DSM5TR3">{{cite book|author=American Psychiatric Association|title=Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition, Text Revision (DSM-5-TR)|title-link=DSM-5-TR|publisher=American Psychiatric Publishing|date=February 2022|isbn=978-0-89042-575-6|oclc=1288423302|location=Washington, D.C.}}</ref> تشخیص داده می‌شود. اگرچه این اختلال در دختران نادیده گرفته می‌شود یا در اواخر زندگی تشخیص داده می‌شود، زیرا علائم آنها گاهی با معیارهای تشخیصی متفاوت است.<ref>{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Young S, Adamo N, Ásgeirsdóttir BB, Branney P, Beckett M, Colley W, Cubbin S, Deeley Q, Farrag E, Gudjonsson G, Hill P, Hollingdale J, Kilic O, Lloyd T, Mason P, Paliokosta E, Perecherla S, Sedgwick J, Skirrow C, Tierney K, van Rensburg K, Woodhouse E|date=August 2020|title=Females with ADHD: An expert consensus statement taking a lifespan approach providing guidance for the identification and treatment of attention-deficit/ hyperactivity disorder in girls and women|journal=BMC Psychiatry|volume=20|issue=1|page=404|doi=10.1186/s12888-020-02707-9|pmc=7422602|pmid=32787804}}</ref><ref>{{cite journal|vauthors=Crawford N|date=February 2003|title=ADHD: a women's issue|url=http://www.apa.org/monitor/feb03/adhd.aspx|journal=Monitor on Psychology|volume=34|issue=2|page=28|archive-url=https://web.archive.org/web/20170409110923/http://www.apa.org/monitor/feb03/adhd.aspx|archive-date=9 April 2017|url-status=live}}</ref><ref name="pmid 19393378">{{cite journal|vauthors=Emond V, Joyal C, Poissant H|date=April 2009|title=[Structural and functional neuroanatomy of attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD)]|trans-title=Structural and functional neuroanatomy of attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD)|journal=L'Encephale|language=FR|volume=35|issue=2|pages=107–114|doi=10.1016/j.encep.2008.01.005|pmid=19393378}}</ref><ref name="Singh">{{cite journal|vauthors=Singh I|date=December 2008|title=Beyond polemics: science and ethics of ADHD|journal=Nature Reviews. Neuroscience|volume=9|issue=12|pages=957–964|doi=10.1038/nrn2514|pmid=19020513|s2cid=205504587}}</ref> حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد از افرادی که در دوران کودکی تشخیص داده می‌شوند، همچنان در بزرگسالی به ADHD مبتلا هستند و ۲٫۵ تا ۳ درصد از بزرگسالان تخمین زده می‌شود که این شرایط را داشته باشند.<ref name="prev2">{{cite web|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7916320/|title=The prevalence of adult attention-deficit hyperactivity disorder: A global systematic review and meta-analysis - PMC|publisher=Ncbi.nlm.nih.gov|date=|accessdate=2022-06-30}}</ref><ref name="Kooij-2010">{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Kooij SJ, Bejerot S, Blackwell A, Caci H, Casas-Brugué M, Carpentier PJ, Edvinsson D, Fayyad J, Foeken K, Fitzgerald M, Gaillac V, Ginsberg Y, Henry C, Krause J, Lensing MB, Manor I, Niederhofer H, Nunes-Filipe C, Ohlmeier MD, Oswald P, Pallanti S, Pehlivanidis A, Ramos-Quiroga JA, Rastam M, Ryffel-Rawak D, Stes S, Asherson P|date=September 2010|title=European consensus statement on diagnosis and treatment of adult ADHD: The European Network Adult ADHD|journal=BMC Psychiatry|volume=10|page=67|doi=10.1186/1471-244X-10-67|pmc=2942810|pmid=20815868}}</ref><ref name="underdiagnosed">{{cite journal|vauthors=Ginsberg Y, Quintero J, Anand E, Casillas M, Upadhyaya HP|year=2014|title=Underdiagnosis of attention-deficit/hyperactivity disorder in adult patients: a review of the literature|journal=The Primary Care Companion for CNS Disorders|volume=16|issue=3|doi=10.4088/PCC.13r01600|pmc=4195639|pmid=25317367|quote=Reports indicate that ADHD affects 2.5%–5% of adults in the general population,<sup>5–8</sup> compared with 5%–7% of children.<sup>9,10</sup>&nbsp;... However, fewer than 20% of adults with ADHD are currently diagnosed and/or treated by psychiatrists.<sup>7,15,16</sup>}}</ref> در بزرگسالان، بیش‌فعالی معمولاً با [[آژیتاسیون|بی‌قراری درونی-روانی]] جایگزین می‌شود و بزرگسالان اغلب [[:en:Coping|مهارت‌های مقابله ای]] را برای جبران آسیب‌های خود ایجاد می‌کنند. تشخیص این وضعیت از سایر شرایط و همچنین از سطوح بالای فعالیت در محدوده رفتارهای عادی دشوار است.


عوامل ژنتیکی نقش مهمی در ابتلا به ADHD دارند و این اختلال معمولاً در افراد یک خانواده دیده می‌شود و احتمال میزان [[وراثت]]<nowiki/>‌پذیری آن 74 درصد است<ref>{{cite journal|vauthors=Faraone SV, Larsson H|date=April 2019|title=Genetics of attention deficit hyperactivity disorder|journal=Molecular Psychiatry|volume=24|issue=4|pages=562–575|doi=10.1038/s41380-018-0070-0|pmc=6477889|pmid=29892054|s2cid=47016805}}</ref> سموم و عفونت ها در دوران بارداری و همچنین [[آسیب مغزی اکتسابی|آسیب مغزی]] ممکن است برخی از خطرات محیطی باشند.
⚫
توصیه‌های [[:en:Attention_deficit_hyperactivity_disorder_management|مدیریت ADHD]] متفاوت است و معمولاً شامل ترکیبی از داروها، [[روان‌درمانی|مشاوره]] و تغییرات در [[سبک زندگی]] است.<ref name="NIH2016">{{cite web|title=Attention Deficit Hyperactivity Disorder|date=March 2016|url=http://www.nimh.nih.gov/health/topics/attention-deficit-hyperactivity-disorder-adhd/index.shtml|website=National Institute of Mental Health|access-date=5 March 2016|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160723192735/http://www.nimh.nih.gov/health/topics/attention-deficit-hyperactivity-disorder-adhd/index.shtml|archive-date=23 July 2016}}</ref> دستورالعمل بریتانیا بر اصلاحات محیطی و آموزش افراد و مراقبان در مورد ADHD به عنوان اولین پاسخ تأکید دارد. در صورت تداوم علائم، آموزش والدین، دارودرمانی یا روان درمانی (به ویژه [[رفتاردرمانی شناختی]]) می‌تواند بر اساس سن توصیه شود.<ref name=":14">{{Cite book|author=National Institute for Health and Care Excellence|url=https://www.nice.org.uk/guidance/ng87/|title=Attention deficit hyperactivity disorder: diagnosis and management|publisher=National Guideline Centre (UK)|year=2019|isbn=978-1-4731-2830-9|series=NICE Guideline, No. 87|location=London|pages=|oclc=1126668845|access-date=9 January 2021|archive-date=12 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210112035209/https://www.nice.org.uk/guidance/ng87/|url-status=live}}</ref> دستورالعمل‌های کانادایی و آمریکایی داروها و رفتار درمانی را با هم توصیه می‌کنند، به جز در کودکان پیش دبستانی که اولویت اول درمان برای آنها رفتار درمانی به تنهایی است.<ref name="CADDRA">{{cite web|title=Canadian ADHD Practice Guidelines|work=Canadian ADHD Resource Alliance|url=http://www.caddra.ca/cms4/pdfs/caddraGuidelines2011Introduction.pdf|access-date=4 February 2011|archive-date=21 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210121222344/https://www.caddra.ca/cms4/pdfs/caddraGuidelines2011Introduction.pdf|url-status=live}}</ref><ref name="CDC guideline">{{cite web|title=Attention-Deficit / Hyperactivity Disorder (ADHD): Recommendations|url=https://www.cdc.gov/ncbddd/adhd/guidelines.html|publisher=Centers for Disease Control and Prevention|access-date=13 July 2015|date=24 June 2015|url-status=live|archive-date=7 July 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150707181535/http://www.cdc.gov/ncbddd/adhd/guidelines.html}}</ref><ref name="APP2019">{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Wolraich ML, Hagan JF, Allan C, Chan E, Davison D, Earls M, Evans SW, Flinn SK, Froehlich T, Frost J, Holbrook JR, Lehmann CU, Lessin HR, Okechukwu K, Pierce KL, Winner JD, Zurhellen W|date=October 2019|title=Clinical Practice Guideline for the Diagnosis, Evaluation, and Treatment of Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder in Children and Adolescents|journal=Pediatrics|volume=144|issue=4|pages=e20192528|doi=10.1542/peds.2019-2528|pmc=7067282|pmid=31570648}}</ref> داروهای محرک موثرترین درمان دارویی هستند،<ref name="CNS09">{{cite journal|vauthors=Wigal SB|year=2009|title=Efficacy and safety limitations of attention-deficit hyperactivity disorder pharmacotherapy in children and adults|journal=CNS Drugs|volume=23|issue=Suppl 1|pages=21–31|doi=10.2165/00023210-200923000-00004|pmid=19621975|s2cid=11340058}}</ref> اگرچه ممکن است عوارض جانبی داشته باشند<ref name="CNS092">{{cite journal|vauthors=Wigal SB|year=2009|title=Efficacy and safety limitations of attention-deficit hyperactivity disorder pharmacotherapy in children and adults|journal=CNS Drugs|volume=23|issue=Suppl 1|pages=21–31|doi=10.2165/00023210-200923000-00004|pmid=19621975|s2cid=11340058}}</ref><ref name="NICE 2009">{{cite book|title=Attention Deficit Hyperactivity Disorder: Diagnosis and Management of ADHD in Children, Young People and Adults|author=National Collaborating Centre for Mental Health|series=NICE Clinical Guidelines|volume=72|publisher=British Psychological Society|location=Leicester|isbn=978-1-85433-471-8|date=2009|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK53652/|via=NCBI Bookshelf|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160113133612/http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK53652/|archive-date=13 January 2016}}</ref><ref name="Long-term 2015">{{cite journal|vauthors=Arnold LE, Hodgkins P, Caci H, Kahle J, Young S|date=February 2015|title=Effect of treatment modality on long-term outcomes in attention-deficit/hyperactivity disorder: a systematic review|journal=PLOS ONE|volume=10|issue=2|pages=e0116407|bibcode=2015PLoSO..1016407A|doi=10.1371/journal.pone.0116407|pmc=4340791|pmid=25714373|doi-access=free}}</ref><ref name="Long-term 36">{{cite journal|vauthors=Parker J, Wales G, Chalhoub N, Harpin V|date=September 2013|title=The long-term outcomes of interventions for the management of attention-deficit hyperactivity disorder in children and adolescents: a systematic review of randomized controlled trials|journal=Psychology Research and Behavior Management|volume=6|pages=87–99|doi=10.2147/PRBM.S49114|pmc=3785407|pmid=24082796|quote=Results suggest there is moderate-to-high-level evidence that combined pharmacological and behavioral interventions, and pharmacological interventions alone can be effective in managing the core ADHD symptoms and academic performance at 14 months. However, the effect size may decrease beyond this period. &nbsp;... Only one paper examining outcomes beyond 36 months met the review criteria. &nbsp;... There is high level evidence suggesting that pharmacological treatment can have a major beneficial effect on the core symptoms of ADHD (hyperactivity, inattention, and impulsivity) in approximately 80% of cases compared with placebo controls, in the short term.}}</ref> و در صورت قطع دارو، هرگونه بهبودی برگردانده خواهد شد.<ref name="May20082">{{cite journal|vauthors=Mayes R, Bagwell C, Erkulwater J|date=2008|title=ADHD and the rise in stimulant use among children|journal=Harvard Review of Psychiatry|volume=16|issue=3|pages=151–166|doi=10.1080/10673220802167782|pmid=18569037|s2cid=18481191}}</ref>


طی بررسی های انجام شده، طبق معیارهای [[DSM-IV]] به طور میانگین حدود 5-7٪<ref name="pmid22976615">{{cite journal|vauthors=Willcutt EG|date=July 2012|title=The prevalence of DSM-IV attention-deficit/hyperactivity disorder: a meta-analytic review|journal=Neurotherapeutics|volume=9|issue=3|pages=490–499|doi=10.1007/s13311-012-0135-8|pmc=3441936|pmid=22976615}}</ref> و طبق معیارهای [[آی‌سی‌دی-۱۰|ICD-10]] ([[سازمان بهداشت جهانی]]) 1 الی 2% از کودکان به این اختلال مبتلا هستند.<ref name="Cowen_2012">{{cite book|vauthors=Cowen P, Harrison P, Burns T|url={{google books|O3sSd-OAdP0C|plainurl=yes}}|title=Shorter Oxford Textbook of Psychiatry|publisher=[[Oxford University Press]]|year=2012|isbn=978-0-19-960561-3|edition=6th|pages=[{{google books|O3sSd-OAdP0C |pages=546|plainurl=yes}} 546]|chapter=Drugs and other physical treatments|chapter-url={{google books|O3sSd-OAdP0C |pages=507|plainurl=yes}}|via=Google Books}}</ref> نرخ ابتلا بین کشورها مشابه بوده و اکثر تفاوت ها وابسته به نحوه ی تشخیص آن وابسته است.<ref name="Jones_2011">{{cite book|veditors=Tsuang MT, Tohen M, Jones P|title=Textbook of Psychiatric Epidemiology|publisher=John Wiley & Sons|isbn=9780470977408|chapter=Ch. 25: Epidemiology of Attention Deficit Hyperactivity Disorder|vauthors=Faraone SV|page=450|edition=3rd|year=2011|chapter-url=https://books.google.com/books?id=fOc4pdXe43EC&pg=PA450|access-date=1 February 2016|archive-date=22 December 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201222193454/https://books.google.com/books?id=fOc4pdXe43EC&pg=PA450|url-status=live}}</ref> ADHD تقریباً دو برابر بیشتر از دختران در پسران،<ref name="DSM5TR4" /> و در مردان 1.6 برابر بیشتر از زنان تشخیص داده می شود،<ref name="DSM5TR4" /> هر چند این اختلال بیشتر در دختران نادیده یا در اواخر زندگی تشخیص داده می شود زیرا علائم آنها گاهی با معیارهای تشخیصی ناهمخوان است.<ref>{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Young S, Adamo N, Ásgeirsdóttir BB, Branney P, Beckett M, Colley W, Cubbin S, Deeley Q, Farrag E, Gudjonsson G, Hill P, Hollingdale J, Kilic O, Lloyd T, Mason P, Paliokosta E, Perecherla S, Sedgwick J, Skirrow C, Tierney K, van Rensburg K, Woodhouse E|date=August 2020|title=Females with ADHD: An expert consensus statement taking a lifespan approach providing guidance for the identification and treatment of attention-deficit/ hyperactivity disorder in girls and women|journal=BMC Psychiatry|volume=20|issue=1|pages=404|doi=10.1186/s12888-020-02707-9|pmc=7422602|pmid=32787804|doi-access=free}}</ref><ref>{{cite journal|vauthors=Crawford N|date=February 2003|title=ADHD: a women's issue|url=http://www.apa.org/monitor/feb03/adhd.aspx|journal=Monitor on Psychology|volume=34|issue=2|page=28|archive-url=https://web.archive.org/web/20170409110923/http://www.apa.org/monitor/feb03/adhd.aspx|archive-date=9 April 2017|url-status=live}}</ref><ref name="pmid19393378">{{cite journal|vauthors=Emond V, Joyal C, Poissant H|date=April 2009|title=[Structural and functional neuroanatomy of attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD)]|trans-title=Structural and functional neuroanatomy of attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD)|journal=L'Encephale|language=FR|volume=35|issue=2|pages=107–114|doi=10.1016/j.encep.2008.01.005|pmid=19393378}}</ref> حدود 30 تا 50 درصد از افرادی که در دوران کودکی مبتلا تشخیص داده می شوند، همچنان در بزرگسالی علائم آن را بروز می دهند، همچنین در 2.58 درصد از [[بزرگسالان]] دارای ADHD علائم از دوران کودکی شروع شده است؛<ref name="Song_2021">{{cite journal|vauthors=Song P, Zha M, Yang Q, Zhang Y, Li X, Rudan I|date=February 2021|title=The prevalence of adult attention-deficit hyperactivity disorder: A global systematic review and meta-analysis|journal=Journal of Global Health|publisher=International Global Health Society|volume=11|pages=04009|doi=10.7189/jogh.11.04009|eissn=2047-2986|oclc=751737736|pmc=7916320|pmid=33692893}}</ref><ref name="Ginsberg_2014">{{cite journal|vauthors=Ginsberg Y, Quintero J, Anand E, Casillas M, Upadhyaya HP|year=2014|title=Underdiagnosis of attention-deficit/hyperactivity disorder in adult patients: a review of the literature|journal=The Primary Care Companion for CNS Disorders|volume=16|issue=3|doi=10.4088/PCC.13r01600|pmc=4195639|pmid=25317367|quote=Reports indicate that ADHD affects 2.5%–5% of adults in the general population,<sup>5–8</sup> compared with 5%–7% of children.<sup>9,10</sup>&nbsp;... However, fewer than 20% of adults with ADHD are currently diagnosed and/or treated by psychiatrists.<sup>7,15,16</sup>}}</ref> با این حال علائم آن با [[آژیتاسیون]] (بی‌قراری) درونی جایگزین می‌شود و بزرگسالان اغلب [[راهبردهای مقابله‌ای]] را برای جبران آسیب‌های ناشی از آن توسعه می‌دهند.<ref name="Coghill_2017">{{cite journal|vauthors=Coghill DR, Banaschewski T, Soutullo C, Cottingham MG, Zuddas A|date=November 2017|title=Systematic review of quality of life and functional outcomes in randomized placebo-controlled studies of medications for attention-deficit/hyperactivity disorder|journal=European Child & Adolescent Psychiatry|volume=26|issue=11|pages=1283–1307|doi=10.1007/s00787-017-0986-y|pmc=5656703|pmid=28429134}} [[File:CC-BY_icon.svg|50x50پیکسل]] Text was copied from this source, which is available under a [[creativecommons:by/4.0/|Creative Commons Attribution 4.0 International License]] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171016050101/https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/|date=16 October 2017}}.</ref>
⚫
تشخیص و درمان ADHD از دهه ۱۹۷۰ میلادی تا به‌حال [[:en:Attention_deficit_hyperactivity_disorder_controversies|بحث‌برانگیز]] بوده‌است. این مناقشات پزشکان، معلمان، سیاست گذاران، والدین و رسانه‌ها را درگیر کرده‌است. موضوعات مناقشات شامل علل ADHD و استفاده از داروهای محرک در درمان آن است. ADHD اکنون یک تشخیص بالینی معتبر در کودکان و بزرگسالان است و بحث در جامعه علمی بر چگونگی تشخیص و درمان آن متمرکز است.<ref name="Online">{{cite book|vauthors=Silver LB|title=Attention-deficit/hyperactivity disorder|publisher=American Psychiatric Publishing|edition=3rd|year=2004|isbn=978-1-58562-131-6|pages=4–7}}</ref><ref name="Schonwald">{{cite journal|vauthors=Schonwald A, Lechner E|date=April 2006|title=Attention deficit/hyperactivity disorder: complexities and controversies|journal=Current Opinion in Pediatrics|volume=18|issue=2|pages=189–195|doi=10.1097/01.mop.0000193302.70882.70|pmid=16601502|s2cid=27286123}}</ref> ADHD از سال ۱۹۸۰ میلادی تا ۱۹۸۷ به‌طور رسمی به عنوان '''اختلال کمبود توجه''' (به انگلیسی: attention deficit disorder (ADD)) شناخته می‌شد. پیشینه علائمی شبیه به ADHD در ادبیات پزشکی وجود داشته که قدمت آن به دهه ۱۷۰۰ میلادی بازمی‌گردد.{{external media|width=210px|align=right|headerimage=|video1=[https://knowablemagazine.org/article/mind/2020/women-and-girls-adhd "Women and girls with ADHD"], 04.17.2020, with Stephen P. Hinshaw and others,''[[Knowable Magazine]]''}}


⚫
تشخیص این وضعیت از سایر شرایط و همچنین از سطوح بالای فعالیت در محدوده [[رفتار]] طبیعی می تواند دشوار باشد.<ref name="NIH20163">{{cite web|title=Attention Deficit Hyperactivity Disorder|date=March 2016|url=http://www.nimh.nih.gov/health/topics/attention-deficit-hyperactivity-disorder-adhd/index.shtml|website=National Institute of Mental Health|access-date=5 March 2016|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160723192735/http://www.nimh.nih.gov/health/topics/attention-deficit-hyperactivity-disorder-adhd/index.shtml|archive-date=23 July 2016}}</ref> ADHD تأثیر منفی بر [[کیفیت زندگی]] مرتبط با سلامتی بیمار دارد که ممکن است توسط سایر شرایط روانی مانند [[اضطراب]] و [[افسردگی]] بیشتر تشدید شود یا خطر ابتلا به آن را افزایش دهد.<ref name="NICE_2019">{{Cite book|author=National Institute for Health and Care Excellence|url=https://www.nice.org.uk/guidance/ng87/|title=Attention deficit hyperactivity disorder: diagnosis and management|publisher=National Guideline Centre (UK)|year=2019|isbn=978-1-4731-2830-9|series=NICE Guideline, No. 87|location=London|pages=|oclc=1126668845|access-date=9 January 2021|archive-date=12 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210112035209/https://www.nice.org.uk/guidance/ng87/|url-status=live}}</ref> توصیه های مدیریت ADHD متفاوت است و معمولاً شامل ترکیبی از داروها، [[روان‌درمانی]] و تغییرات [[سبک زندگی]] می شود.<ref name="NICE_2019" /> دستورالعمل طبقه بندی اختلالات بریتانیا بر اصلاحات محیطی و آموزش در مورد ADHD برای افراد و [[مراقب|مراقبین]] به عنوان اولین خط مدیریتی تاکید دارد.<ref name="CADDRA3">{{cite web|title=Canadian ADHD Practice Guidelines|work=Canadian ADHD Resource Alliance|url=http://www.caddra.ca/cms4/pdfs/caddraGuidelines2011Introduction.pdf|access-date=4 February 2011|archive-date=21 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210121222344/https://www.caddra.ca/cms4/pdfs/caddraGuidelines2011Introduction.pdf|url-status=live}}</ref> در صورت تداوم علائم، آموزش والدین، [[دارودرمانی]] یا روان‌درمانی (به ویژه [[درمان رفتاری-شناختی]]) می تواند بر اساس سن توصیه شود.<ref name="CDC guideline3">{{cite web|title=Attention-Deficit / Hyperactivity Disorder (ADHD): Recommendations|url=https://www.cdc.gov/ncbddd/adhd/guidelines.html|publisher=Centers for Disease Control and Prevention|access-date=13 July 2015|date=24 June 2015|url-status=live|archive-date=7 July 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150707181535/http://www.cdc.gov/ncbddd/adhd/guidelines.html}}</ref> دستورالعمل های مراقبتی، به جز در کودکان [[پیش‌دبستانی]] که خط اول درمان برای آنها تنها [[رفتاردرمانی|رفتار درمانی]] است، دارو و رفتار درمانی را با هم توصیه می کنند.<ref name="CDC guideline4">{{cite web|title=Attention-Deficit / Hyperactivity Disorder (ADHD): Recommendations|url=https://www.cdc.gov/ncbddd/adhd/guidelines.html|publisher=Centers for Disease Control and Prevention|access-date=13 July 2015|date=24 June 2015|url-status=live|archive-date=7 July 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150707181535/http://www.cdc.gov/ncbddd/adhd/guidelines.html}}</ref><ref name="APP20193">{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Wolraich ML, Hagan JF, Allan C, Chan E, Davison D, Earls M, Evans SW, Flinn SK, Froehlich T, Frost J, Holbrook JR, Lehmann CU, Lessin HR, Okechukwu K, Pierce KL, Winner JD, Zurhellen W|date=October 2019|title=Clinical Practice Guideline for the Diagnosis, Evaluation, and Treatment of Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder in Children and Adolescents|journal=Pediatrics|volume=144|issue=4|pages=e20192528|doi=10.1542/peds.2019-2528|pmc=7067282|pmid=31570648}}</ref> داروها اگرچه ممکن است [[عوارض جانبی]] داشته باشد،<ref name="CNS095">{{cite journal|vauthors=Wigal SB|year=2009|title=Efficacy and safety limitations of attention-deficit hyperactivity disorder pharmacotherapy in children and adults|journal=CNS Drugs|volume=23|issue=Suppl 1|pages=21–31|doi=10.2165/00023210-200923000-00004|pmid=19621975|s2cid=11340058}}</ref><ref name="NICE 20093">{{cite book|title=Attention Deficit Hyperactivity Disorder: Diagnosis and Management of ADHD in Children, Young People and Adults|author=National Collaborating Centre for Mental Health|series=NICE Clinical Guidelines|volume=72|publisher=British Psychological Society|location=Leicester|isbn=978-1-85433-471-8|date=2009|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK53652/|via=NCBI Bookshelf|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160113133612/http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK53652/|archive-date=13 January 2016}}</ref><ref name="PRBM.S49114">{{cite journal|vauthors=Parker J, Wales G, Chalhoub N, Harpin V|date=September 2013|title=The long-term outcomes of interventions for the management of attention-deficit hyperactivity disorder in children and adolescents: a systematic review of randomized controlled trials|journal=Psychology Research and Behavior Management|volume=6|pages=87–99|doi=10.2147/PRBM.S49114|pmc=3785407|pmid=24082796|quote=Results suggest there is moderate-to-high-level evidence that combined pharmacological and behavioral interventions, and pharmacological interventions alone can be effective in managing the core ADHD symptoms and academic performance at 14 months. However, the effect size may decrease beyond this period.&nbsp;... Only one paper examining outcomes beyond 36 months met the review criteria.&nbsp;... There is high level evidence suggesting that pharmacological treatment can have a major beneficial effect on the core symptoms of ADHD (hyperactivity, inattention, and impulsivity) in approximately 80% of cases compared with placebo controls, in the short term.|doi-access=free}}</ref> همچنان مؤثرترین درمان به شمار می روند،<ref name="CNS094">{{cite journal|vauthors=Wigal SB|year=2009|title=Efficacy and safety limitations of attention-deficit hyperactivity disorder pharmacotherapy in children and adults|journal=CNS Drugs|volume=23|issue=Suppl 1|pages=21–31|doi=10.2165/00023210-200923000-00004|pmid=19621975|s2cid=11340058}}</ref> با این حال در صورت قطع دارو، هرگونه بهبودی برگردانده خواهد شد.<ref name="Long-term 20153">{{cite journal|vauthors=Arnold LE, Hodgkins P, Caci H, Kahle J, Young S|date=February 2015|title=Effect of treatment modality on long-term outcomes in attention-deficit/hyperactivity disorder: a systematic review|journal=PLOS ONE|volume=10|issue=2|pages=e0116407|bibcode=2015PLoSO..1016407A|doi=10.1371/journal.pone.0116407|pmc=4340791|pmid=25714373|doi-access=free}}</ref><ref name="May_2008">{{cite journal|vauthors=Mayes R, Bagwell C, Erkulwater J|date=2008|title=ADHD and the rise in stimulant use among children|journal=Harvard Review of Psychiatry|volume=16|issue=3|pages=151–166|doi=10.1080/10673220802167782|pmid=18569037|s2cid=18481191}}</ref>
== علت‌ها ==

⚫
[[تشخیص پزشکی|تشخیص]] و [[درمان]] ADHD از دهه 1970 بحث برانگیز در نظر گرفته شده است. این مناقشات پزشکان، معلمان، سیاست گذاران، والدین و رسانه ها را درگیر کرده که شامل علل ADHD و استفاده از داروهای محرک در درمان آن است. بیش‌فعالی در حال حاضر یک تشخیص بالینی معتبر در کودکان و بزرگسالان بوده و بحث در جامعه علمی عمدتاً بر نحوه تشخیص و درمان آن متمرکز است.<ref name="Silver_2004">{{cite book|vauthors=Silver LB|title=Attention-deficit/hyperactivity disorder|publisher=American Psychiatric Publishing|edition=3rd|year=2004|isbn=978-1-58562-131-6|pages=4–7}}</ref> اختلال کمبود توجه-بیش‌فعالی از سال 1980 تا 1987 به طور رسمی به عنوان اختلال کمبود توجه (ADD) شناخته و قبل از دهه 1980، به عنوان واکنش بیش‌فعالی دوران کودکی شناخته می شد. علائمی مشابه علائم ADHD در ادبیات پزشکی مربوط به قرن 18 توصیف شده است.<ref name="Schonwald_2006">{{cite journal|vauthors=Schonwald A, Lechner E|date=April 2006|title=Attention deficit/hyperactivity disorder: complexities and controversies|journal=Current Opinion in Pediatrics|volume=18|issue=2|pages=189–195|doi=10.1097/01.mop.0000193302.70882.70|pmid=16601502|s2cid=27286123}}</ref>

== معرفی ==
⚫
علائم ADHD ناشی از اختلال در عملکرد اجرایی (به انگلیسی:[[:en:Executive_dysfunction|Executive dysfunction]]) و اختلال در تنظیم [[هیجان|هیجانی]] (به انگلیسی:[[:en:Emotional_dysregulation|Emotional dysregulation]]) به عنوان یک علامت اصلی در نظر گرفته می‌شود.<ref name="Emotional dysregulation in adult AD2">{{cite journal|vauthors=Retz W, Stieglitz RD, Corbisiero S, Retz-Junginger P, Rösler M|date=October 2012|title=Emotional dysregulation in adult ADHD: What is the empirical evidence?|journal=Expert Review of Neurotherapeutics|volume=12|issue=10|pages=1241–1251|doi=10.1586/ern.12.109|pmid=23082740|s2cid=207221320}}</ref> در کودکان، مشکلات توجه ممکن است منجر به عملکرد ضعیف در مدرسه شود. ADHD با سایر [[اختلالات روانی]] و [[اختلال سوءمصرف مواد]] ربط داده شده، که می‌تواند باعث اختلالات اضافی، به ویژه در جامعه مدرن و امروزی شود. اگرچه افراد مبتلا به ADHD برای تمرکز روی کارهایی که علاقه خاصی به انجام آنها ندارند، تلاش بیشتری می‌کنند، آنها اغلب می‌توانند سطح توجه غیرمعمول و طولانی و شدیدی را برای کارهایی که برایشان جالب یا پاداش‌دهنده می‌دانند حفظ کنند. این ویژگی به عنوان فراتمرکز ([[:en:Hyperfocus|hyperfocus]]) شناخته می‌شود.

⚫
علل دقیق ADHD در اکثر موارد ناشناخته است.<ref name="nimh3">{{cite web|author=NIMH|title=Attention Deficit Hyperactivity Disorder (Easy-to-Read)|url=http://www.nimh.nih.gov/health/publications/attention-deficit-hyperactivity-disorder-easy-to-read/index.shtml|publisher=National Institute of Mental Health|year=2013|access-date=17 April 2016|url-status=live|archive-date=14 April 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160414031036/http://www.nimh.nih.gov/health/publications/attention-deficit-hyperactivity-disorder-easy-to-read/index.shtml}}</ref><ref>{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Franke B, Michelini G, Asherson P, Banaschewski T, Bilbow A, Buitelaar JK, Cormand B, Faraone SV, Ginsberg Y, Haavik J, Kuntsi J, Larsson H, Lesch KP, Ramos-Quiroga JA, Réthelyi JM, Ribases M, Reif A|date=October 2018|title=Live fast, die young? A review on the developmental trajectories of ADHD across the lifespan|journal=European Neuropsychopharmacology|volume=28|issue=10|pages=1059–1088|doi=10.1016/j.euroneuro.2018.08.001|pmc=6379245|pmid=30195575}}</ref> عوامل ژنتیکی نقش مهمی دارند و ADHD معمولاً در افراد پیشین خانواده‌ها دیده می‌شود و میزان وراثت پذیری آن ۷۴ درصد است.<ref>{{cite journal|last1=Faraone|first1=Stephen V.|last2=Larsson|first2=Henrik|date=April 2019|title=Genetics of attention deficit hyperactivity disorder|url=https://www.nature.com/articles/s41380-018-0070-0|journal=Molecular Psychiatry|volume=24|issue=4|pages=562–575|doi=10.1038/s41380-018-0070-0}}</ref> سموم و عفونت‌ها در دوران بارداری و آسیب مغزی ممکن است خطرات محیطی باشند. هنگامی که کودکان از طریق معیارهای [[راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی|DSM-IV]] تشخیص داده می‌شوند، حدود ۵–۷٪ از کودکان و هنگامی که از طریق معیارهای [[آی‌سی‌دی-۱۰|ICD-10]] تشخیص داده می‌شوند، ۱–۲٪ تحت تأثیر این اختلال قرار دارند. {{As of|2020|post=,}} میلادی، تخمین زده شد که ADHD بیش از ۱۴۰ میلیون نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار داده‌است.<ref name="prev4">{{cite web|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7916320/|title=The prevalence of adult attention-deficit hyperactivity disorder: A global systematic review and meta-analysis - PMC|publisher=Ncbi.nlm.nih.gov|date=|accessdate=2022-06-30}}</ref> نرخ‌ها بین کشورها مشابه است و تفاوت در نرخ‌ها بیشتر به نحوه تشخیص آن بستگی دارد.<ref name="Jones20113">{{cite book|veditors=Tsuang MT, Tohen M, Jones P|title=Textbook of Psychiatric Epidemiology|publisher=John Wiley & Sons|isbn=978-0-470-97740-8|chapter=Ch. 25: Epidemiology of Attention Deficit Hyperactivity Disorder|vauthors=Faraone SV|page=450|edition=3rd|year=2011|chapter-url=https://books.google.com/books?id=fOc4pdXe43EC&pg=PA450|access-date=1 February 2016|archive-date=22 December 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201222193454/https://books.google.com/books?id=fOc4pdXe43EC&pg=PA450|url-status=live}}</ref> ADHD تقریباً در پسران دو برابر بیشتر از دختران<ref name="DSM5TR23">{{cite book|author=American Psychiatric Association|title=Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition, Text Revision (DSM-5-TR)|title-link=DSM-5-TR|publisher=American Psychiatric Publishing|date=February 2022|isbn=978-0-89042-575-6|oclc=1288423302|location=Washington, D.C.}}</ref> و در مردان ۱٫۶ برابر بیشتر از زنان<ref name="DSM5TR33">{{cite book|author=American Psychiatric Association|title=Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition, Text Revision (DSM-5-TR)|title-link=DSM-5-TR|publisher=American Psychiatric Publishing|date=February 2022|isbn=978-0-89042-575-6|oclc=1288423302|location=Washington, D.C.}}</ref> تشخیص داده می‌شود. اگرچه این اختلال در دختران نادیده گرفته می‌شود یا در اواخر زندگی تشخیص داده می‌شود، زیرا علائم آنها گاهی با معیارهای تشخیصی متفاوت است.<ref>{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Young S, Adamo N, Ásgeirsdóttir BB, Branney P, Beckett M, Colley W, Cubbin S, Deeley Q, Farrag E, Gudjonsson G, Hill P, Hollingdale J, Kilic O, Lloyd T, Mason P, Paliokosta E, Perecherla S, Sedgwick J, Skirrow C, Tierney K, van Rensburg K, Woodhouse E|date=August 2020|title=Females with ADHD: An expert consensus statement taking a lifespan approach providing guidance for the identification and treatment of attention-deficit/ hyperactivity disorder in girls and women|journal=BMC Psychiatry|volume=20|issue=1|page=404|doi=10.1186/s12888-020-02707-9|pmc=7422602|pmid=32787804}}</ref><ref>{{cite journal|vauthors=Crawford N|date=February 2003|title=ADHD: a women's issue|url=http://www.apa.org/monitor/feb03/adhd.aspx|journal=Monitor on Psychology|volume=34|issue=2|page=28|archive-url=https://web.archive.org/web/20170409110923/http://www.apa.org/monitor/feb03/adhd.aspx|archive-date=9 April 2017|url-status=live}}</ref><ref name="pmid 193933783">{{cite journal|vauthors=Emond V, Joyal C, Poissant H|date=April 2009|title=[Structural and functional neuroanatomy of attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD)]|trans-title=Structural and functional neuroanatomy of attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD)|journal=L'Encephale|language=FR|volume=35|issue=2|pages=107–114|doi=10.1016/j.encep.2008.01.005|pmid=19393378}}</ref><ref name="Singh3">{{cite journal|vauthors=Singh I|date=December 2008|title=Beyond polemics: science and ethics of ADHD|journal=Nature Reviews. Neuroscience|volume=9|issue=12|pages=957–964|doi=10.1038/nrn2514|pmid=19020513|s2cid=205504587}}</ref> حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد از افرادی که در دوران کودکی تشخیص داده می‌شوند، همچنان در بزرگسالی به ADHD مبتلا هستند و ۲٫۵ تا ۳ درصد از بزرگسالان تخمین زده می‌شود که این شرایط را داشته باشند.<ref name="prev23">{{cite web|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7916320/|title=The prevalence of adult attention-deficit hyperactivity disorder: A global systematic review and meta-analysis - PMC|publisher=Ncbi.nlm.nih.gov|date=|accessdate=2022-06-30}}</ref><ref name="Kooij-20103">{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Kooij SJ, Bejerot S, Blackwell A, Caci H, Casas-Brugué M, Carpentier PJ, Edvinsson D, Fayyad J, Foeken K, Fitzgerald M, Gaillac V, Ginsberg Y, Henry C, Krause J, Lensing MB, Manor I, Niederhofer H, Nunes-Filipe C, Ohlmeier MD, Oswald P, Pallanti S, Pehlivanidis A, Ramos-Quiroga JA, Rastam M, Ryffel-Rawak D, Stes S, Asherson P|date=September 2010|title=European consensus statement on diagnosis and treatment of adult ADHD: The European Network Adult ADHD|journal=BMC Psychiatry|volume=10|page=67|doi=10.1186/1471-244X-10-67|pmc=2942810|pmid=20815868}}</ref><ref name="underdiagnosed3">{{cite journal|vauthors=Ginsberg Y, Quintero J, Anand E, Casillas M, Upadhyaya HP|year=2014|title=Underdiagnosis of attention-deficit/hyperactivity disorder in adult patients: a review of the literature|journal=The Primary Care Companion for CNS Disorders|volume=16|issue=3|doi=10.4088/PCC.13r01600|pmc=4195639|pmid=25317367|quote=Reports indicate that ADHD affects 2.5%–5% of adults in the general population,<sup>5–8</sup> compared with 5%–7% of children.<sup>9,10</sup>&nbsp;... However, fewer than 20% of adults with ADHD are currently diagnosed and/or treated by psychiatrists.<sup>7,15,16</sup>}}</ref> در بزرگسالان، بیش‌فعالی معمولاً با [[آژیتاسیون|بی‌قراری درونی-روانی]] جایگزین می‌شود و بزرگسالان اغلب [[:en:Coping|مهارت‌های مقابله ای]] را برای جبران آسیب‌های خود ایجاد می‌کنند. تشخیص این وضعیت از سایر شرایط و همچنین از سطوح بالای فعالیت در محدوده رفتارهای عادی دشوار است. توصیه‌های [[:en:Attention_deficit_hyperactivity_disorder_management|مدیریت ADHD]] متفاوت است و معمولاً شامل ترکیبی از داروها، [[روان‌درمانی|مشاوره]] و تغییرات در [[سبک زندگی]] است.<ref name="NIH20162">{{cite web|title=Attention Deficit Hyperactivity Disorder|date=March 2016|url=http://www.nimh.nih.gov/health/topics/attention-deficit-hyperactivity-disorder-adhd/index.shtml|website=National Institute of Mental Health|access-date=5 March 2016|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160723192735/http://www.nimh.nih.gov/health/topics/attention-deficit-hyperactivity-disorder-adhd/index.shtml|archive-date=23 July 2016}}</ref> دستورالعمل بریتانیا بر اصلاحات محیطی و آموزش افراد و مراقبان در مورد ADHD به عنوان اولین پاسخ تأکید دارد. در صورت تداوم علائم، آموزش والدین، دارودرمانی یا روان درمانی (به ویژه [[رفتاردرمانی شناختی]]) می‌تواند بر اساس سن توصیه شود.<ref name=":142">{{Cite book|author=National Institute for Health and Care Excellence|url=https://www.nice.org.uk/guidance/ng87/|title=Attention deficit hyperactivity disorder: diagnosis and management|publisher=National Guideline Centre (UK)|year=2019|isbn=978-1-4731-2830-9|series=NICE Guideline, No. 87|location=London|pages=|oclc=1126668845|access-date=9 January 2021|archive-date=12 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210112035209/https://www.nice.org.uk/guidance/ng87/|url-status=live}}</ref> دستورالعمل‌های کانادایی و آمریکایی داروها و رفتار درمانی را با هم توصیه می‌کنند، به جز در کودکان پیش دبستانی که اولویت اول درمان برای آنها رفتار درمانی به تنهایی است.<ref name="CADDRA2">{{cite web|title=Canadian ADHD Practice Guidelines|work=Canadian ADHD Resource Alliance|url=http://www.caddra.ca/cms4/pdfs/caddraGuidelines2011Introduction.pdf|access-date=4 February 2011|archive-date=21 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210121222344/https://www.caddra.ca/cms4/pdfs/caddraGuidelines2011Introduction.pdf|url-status=live}}</ref><ref name="CDC guideline2">{{cite web|title=Attention-Deficit / Hyperactivity Disorder (ADHD): Recommendations|url=https://www.cdc.gov/ncbddd/adhd/guidelines.html|publisher=Centers for Disease Control and Prevention|access-date=13 July 2015|date=24 June 2015|url-status=live|archive-date=7 July 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150707181535/http://www.cdc.gov/ncbddd/adhd/guidelines.html}}</ref><ref name="APP20192">{{cite journal|display-authors=6|vauthors=Wolraich ML, Hagan JF, Allan C, Chan E, Davison D, Earls M, Evans SW, Flinn SK, Froehlich T, Frost J, Holbrook JR, Lehmann CU, Lessin HR, Okechukwu K, Pierce KL, Winner JD, Zurhellen W|date=October 2019|title=Clinical Practice Guideline for the Diagnosis, Evaluation, and Treatment of Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder in Children and Adolescents|journal=Pediatrics|volume=144|issue=4|pages=e20192528|doi=10.1542/peds.2019-2528|pmc=7067282|pmid=31570648}}</ref> داروهای محرک موثرترین درمان دارویی هستند،<ref name="CNS093">{{cite journal|vauthors=Wigal SB|year=2009|title=Efficacy and safety limitations of attention-deficit hyperactivity disorder pharmacotherapy in children and adults|journal=CNS Drugs|volume=23|issue=Suppl 1|pages=21–31|doi=10.2165/00023210-200923000-00004|pmid=19621975|s2cid=11340058}}</ref> اگرچه ممکن است عوارض جانبی داشته باشند<ref name="CNS0922">{{cite journal|vauthors=Wigal SB|year=2009|title=Efficacy and safety limitations of attention-deficit hyperactivity disorder pharmacotherapy in children and adults|journal=CNS Drugs|volume=23|issue=Suppl 1|pages=21–31|doi=10.2165/00023210-200923000-00004|pmid=19621975|s2cid=11340058}}</ref><ref name="NICE 20092">{{cite book|title=Attention Deficit Hyperactivity Disorder: Diagnosis and Management of ADHD in Children, Young People and Adults|author=National Collaborating Centre for Mental Health|series=NICE Clinical Guidelines|volume=72|publisher=British Psychological Society|location=Leicester|isbn=978-1-85433-471-8|date=2009|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK53652/|via=NCBI Bookshelf|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160113133612/http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK53652/|archive-date=13 January 2016}}</ref><ref name="Long-term 20152">{{cite journal|vauthors=Arnold LE, Hodgkins P, Caci H, Kahle J, Young S|date=February 2015|title=Effect of treatment modality on long-term outcomes in attention-deficit/hyperactivity disorder: a systematic review|journal=PLOS ONE|volume=10|issue=2|pages=e0116407|bibcode=2015PLoSO..1016407A|doi=10.1371/journal.pone.0116407|pmc=4340791|pmid=25714373|doi-access=free}}</ref><ref name="Long-term 362">{{cite journal|vauthors=Parker J, Wales G, Chalhoub N, Harpin V|date=September 2013|title=The long-term outcomes of interventions for the management of attention-deficit hyperactivity disorder in children and adolescents: a systematic review of randomized controlled trials|journal=Psychology Research and Behavior Management|volume=6|pages=87–99|doi=10.2147/PRBM.S49114|pmc=3785407|pmid=24082796|quote=Results suggest there is moderate-to-high-level evidence that combined pharmacological and behavioral interventions, and pharmacological interventions alone can be effective in managing the core ADHD symptoms and academic performance at 14 months. However, the effect size may decrease beyond this period. &nbsp;... Only one paper examining outcomes beyond 36 months met the review criteria. &nbsp;... There is high level evidence suggesting that pharmacological treatment can have a major beneficial effect on the core symptoms of ADHD (hyperactivity, inattention, and impulsivity) in approximately 80% of cases compared with placebo controls, in the short term.}}</ref> و در صورت قطع دارو، هرگونه بهبودی برگردانده خواهد شد.<ref name="May200822">{{cite journal|vauthors=Mayes R, Bagwell C, Erkulwater J|date=2008|title=ADHD and the rise in stimulant use among children|journal=Harvard Review of Psychiatry|volume=16|issue=3|pages=151–166|doi=10.1080/10673220802167782|pmid=18569037|s2cid=18481191}}</ref>تشخیص و درمان ADHD از دهه ۱۹۷۰ میلادی تا به‌حال [[:en:Attention_deficit_hyperactivity_disorder_controversies|بحث‌برانگیز]] بوده‌است. این مناقشات پزشکان، معلمان، سیاست گذاران، والدین و رسانه‌ها را درگیر کرده‌است. موضوعات مناقشات شامل علل ADHD و استفاده از داروهای محرک در درمان آن است. ADHD اکنون یک تشخیص بالینی معتبر در کودکان و بزرگسالان است و بحث در جامعه علمی بر چگونگی تشخیص و درمان آن متمرکز است.<ref name="Online2">{{cite book|vauthors=Silver LB|title=Attention-deficit/hyperactivity disorder|publisher=American Psychiatric Publishing|edition=3rd|year=2004|isbn=978-1-58562-131-6|pages=4–7}}</ref><ref name="Schonwald2">{{cite journal|vauthors=Schonwald A, Lechner E|date=April 2006|title=Attention deficit/hyperactivity disorder: complexities and controversies|journal=Current Opinion in Pediatrics|volume=18|issue=2|pages=189–195|doi=10.1097/01.mop.0000193302.70882.70|pmid=16601502|s2cid=27286123}}</ref> ADHD از سال ۱۹۸۰ میلادی تا ۱۹۸۷ به‌طور رسمی به عنوان '''اختلال کمبود توجه''' (به انگلیسی: attention deficit disorder (ADD)) شناخته می‌شد. پیشینه علائمی شبیه به ADHD در ادبیات پزشکی وجود داشته که قدمت آن به دهه ۱۷۰۰ میلادی بازمی‌گردد.

⚫
== علائم و نشانه ها ==
⚫
۳ علامت برای این بیماری وجود دارد:<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD)|نشانی=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0002518/|بازبینی=۲۰۱۲-۰۵-۱۶|اثر=A.D.A.M. Medical Encyclopedia|تاریخ=|ناشر=|نشانی بایگانی=|تاریخ بایگانی=|کد زبان=}}</ref>
⚫
# کم‌توجهی (یا کم‌دقتی)
⚫
# بیش‌فعالیتی (یا فزون‌کنشی)
⚫
# رفتارهایی که انگیزه آنی دارند و بدون فکر قبلی انجام داده می‌شوند
⚫
# مشکلات خواب (بی خوابی یا سخت از خواب بیدار شدن)<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=مجله بیش‌فعالی ایران|نشانی=https://adhdlife.ir/مشکل-خواب-بیش-فعال-ها/|عنوان=مشکل خواب بیش‌فعال‌ها - مجله بیش‌فعالی ایران|بازبینی=۱۶ ژانویه ۲۰۲۱|archive-date=۲۸ ژانویه ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210128122057/https://adhdlife.ir/%d9%85%d8%b4%da%a9%d9%84-%d8%ae%d9%88%d8%a7%d8%a8-%d8%a8%db%8c%d8%b4-%d9%81%d8%b9%d8%a7%d9%84-%d9%87%d8%a7/|url-status=dead}}</ref>

⚫
رفتار فرد معمولاً همراه با پرتحرکی، بی‌توجهی و رفتارهای ناگهانی است. این رفتارها از قبیل انجام کارها به‌طور نیمه کاره، عدم تلاش ذهنی برای انجام تکالیف، فعالیت و تحرک بدنی بسیار بالا حتی زمانی که مشغول بازی نیستند، گم کردن پی در پی وسایل شخصی، نداشتن [[تمرکز]] و دقت بالا در انجام کارها می‌باشد. در دوران مدرسه ممکن است بروز اختلالات یادگیری خصوصاً اختلال در خواندن و نوشتن را داشته باشیم.

⚫
معمولاً این افراد با افزایش سن بهتر می‌شوند. البته بهبودی قبل از دوازده سالگی بعید است ولی بین سنین دوازده تا بیست سالگی اکثریت موارد مبتلا به این اختلال بهبود می‌یابند. در پانزده تا بیست درصد موارد علائم تا بزرگسالی باقی می‌ماند. افراد مبتلا به این اختلال در بزرگسالی علائم مربوط به پرتحرکی را ندارند بلکه بیشتر بی‌قراری دارند؛ تکانه‌ای عمل می‌کنند و اختلال توجه و تمرکز نشان می‌دهند.

⚫
بیش فعال‌ها همچنین در برنامه‌ریزی نیز مشکل دارند. عمده مشکل آنها شامل اولویت بندی، حل کردن مسائل، مدیریت زمان و پایان دادن کارهایی است که شروع کرده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=https://adhdlife.ir/مشکل-بیش-فعالی/|عنوان=مشکل بیش فعال‌ها - مجلهٔ بیش فعالی ایران|بازبینی=۱۹ ژانویه ۲۰۲۱|archive-date=۲۸ ژانویه ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210128165314/https://adhdlife.ir/%d9%85%d8%b4%da%a9%d9%84-%d8%a8%db%8c%d8%b4-%d9%81%d8%b9%d8%a7%d9%84%db%8c/|url-status=dead}}</ref>

⚫
همچنین بیش فعال‌ها، پنج برابر افراد عادی مستعد چاقی هستند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=مجله بیش فعالی ایران|نشانی=https://adhdlife.ir/بیش-فعالی-و-چاقی/|عنوان=بیش فعالی و چاقی|بازبینی=۸ آوریل ۲۰۲۱|archive-date=۱۰ آوریل ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210410215045/https://adhdlife.ir/%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%88-%DA%86%D8%A7%D9%82%DB%8C/|url-status=dead}}</ref>
== علل ==
علت بیشتر مبتلایان به عارضه بیش فعالی هنوز روشن نیست ولی گمان می‌رود که جزو بیماری‌های چند عاملی با ریشه [[ژنتیک]]ی و در ارتباط با محیط باشد.<ref name=Gordon2009>{{cite book|last=Millichap|first=J. Gordon|title=Attention Deficit Hyperactivity Disorder Handbook a Physician's Guide to ADHD|year=2010|publisher=Springer Science|location=New York, NY|isbn=978-1-4419-1397-5|page=26|url=http://books.google.ca/books?id=KAlq0CDcbaoC&pg=PA26|edition=2nd|accessdate=17 January 2014}}</ref><ref name="pmid 22963644">{{cite journal |author=Thapar A, Cooper M, Eyre O, Langley K |title=What have we learnt about the causes of ADHD? |journal=J Child Psychol Psychiatry |volume=54 |issue=1 |pages=3–16 |date=January 2013 |pmid=22963644 |pmc=3572580|doi=10.1111/j.1469-7610.2012.02611.x |url=}}</ref> در مورد علت تروما و عفونت مغزی البته قطعی بودن علت وجود دارد.<ref name=Gordon2009/> عامل ژنتیکی این عارضه بیشتر در پدران کودکانی که دچار بیش فعالی هستند وجود دارد اما عوامل محیطی نیز بر افزایش شدت این عارضه بسیار مؤثر هستند. این اختلال به میزان سه تا پنج برابر در پسران نسبت به دختران شایع‌تر است.<ref name="kordestan.isna.ir">http://kordestan.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=8355</ref> اگر در دوران نوزادی یعنی چهار هفته اول تولد، کودک با مشکل تغذیه یا بهداشتی، روانی مواجه باشد{{مدرک}} یا اگر مادر در دوران [[بارداری]]، [[سیگار]] یا [[الکل]] مصرف کند، این افراد بیشتر در معرض خطر بیش فعالی قرار دارند.<ref name="kordestan.isna.ir"/>
علت بیشتر مبتلایان به عارضه بیش فعالی هنوز روشن نیست ولی گمان می‌رود که جزو بیماری‌های چند عاملی با ریشه [[ژنتیک]]ی و در ارتباط با محیط باشد.<ref name=Gordon2009>{{cite book|last=Millichap|first=J. Gordon|title=Attention Deficit Hyperactivity Disorder Handbook a Physician's Guide to ADHD|year=2010|publisher=Springer Science|location=New York, NY|isbn=978-1-4419-1397-5|page=26|url=http://books.google.ca/books?id=KAlq0CDcbaoC&pg=PA26|edition=2nd|accessdate=17 January 2014}}</ref><ref name="pmid 22963644">{{cite journal |author=Thapar A, Cooper M, Eyre O, Langley K |title=What have we learnt about the causes of ADHD? |journal=J Child Psychol Psychiatry |volume=54 |issue=1 |pages=3–16 |date=January 2013 |pmid=22963644 |pmc=3572580|doi=10.1111/j.1469-7610.2012.02611.x |url=}}</ref> در مورد علت تروما و عفونت مغزی البته قطعی بودن علت وجود دارد.<ref name=Gordon2009/> عامل ژنتیکی این عارضه بیشتر در پدران کودکانی که دچار بیش فعالی هستند وجود دارد اما عوامل محیطی نیز بر افزایش شدت این عارضه بسیار مؤثر هستند. این اختلال به میزان سه تا پنج برابر در پسران نسبت به دختران شایع‌تر است.<ref name="kordestan.isna.ir">http://kordestan.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=8355</ref> اگر در دوران نوزادی یعنی چهار هفته اول تولد، کودک با مشکل تغذیه یا بهداشتی، روانی مواجه باشد{{مدرک}} یا اگر مادر در دوران [[بارداری]]، [[سیگار]] یا [[الکل]] مصرف کند، این افراد بیشتر در معرض خطر بیش فعالی قرار دارند.<ref name="kordestan.isna.ir"/>


خط ۴۰: خط ۶۲:
* عمل بدون پیش‌بینی، برنامه‌ریزی و توجه به پیامدهای آن
* عمل بدون پیش‌بینی، برنامه‌ریزی و توجه به پیامدهای آن
* احساس عمل آنی و خود به خود<ref>{{یادکرد وب|عنوان=اختلال بیش فعالی در افراد - مهدکودک پاپیون|نشانی=https://papillon-kids.com/blog/21-اختلال-بیش-فعالی-در-کودکان|وبگاه=papillon-kids.com|بازبینی=2019-04-07|archive-date=۷ آوریل ۲۰۱۹|archive-url=https://web.archive.org/web/20190407102455/https://papillon-kids.com/blog/21-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86|url-status=dead}}</ref>
* احساس عمل آنی و خود به خود<ref>{{یادکرد وب|عنوان=اختلال بیش فعالی در افراد - مهدکودک پاپیون|نشانی=https://papillon-kids.com/blog/21-اختلال-بیش-فعالی-در-کودکان|وبگاه=papillon-kids.com|بازبینی=2019-04-07|archive-date=۷ آوریل ۲۰۱۹|archive-url=https://web.archive.org/web/20190407102455/https://papillon-kids.com/blog/21-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86|url-status=dead}}</ref>
⚫
ADHD به صورت فامیلی ظاهر می‌شود. عوامل ارثی محکمی در مطالعهٔ خانواده‌ها، دوقلوهای همسان و ناهمسان پیدا شد. (۱۹۹۲ و ۱۹۹۷). در یک مطالعهٔ استرالیایی بین ۱۹۳۸ خانواده با دوقلو مشخص شد که اگر یکی از دوقلوها ADHD داشته باشد، در همسان ۸۲ درصد و در ناهمسان ۳۸ درصد برادر یا خواهر او هم داراست.<ref name="ReferenceA">Lovecky, Deirdre V.Different Minds. لندن:Jessica Kingsley Publishers, 2004 {{ISBN|1-85302-964-5|en}}</ref>


== انواع Adhd در افراد ==
== انواع ADHD در افراد ==
بیش فعالی عموماً به دو دسته تقسیم‌بندی می‌شود که در ادامه به‌طور خلاصه به آن پرداخته شده‌است، که در ادامه نیز به روش‌های درمان دارویی و غیر دارویی این عارضه در فرد می‌پردازیم.<ref name=":1">{{یادکرد وب|نویسنده=بیتا صدیقیان|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=وب سایت تخصصی رادیو کودک|نشانی=http://radiokodak.com/article/2631/تعریف،-علائم،-علت-درمان-بیش-فعالی-در-افراد-چیست؟|عنوان=تعریف، علائم، علت و درمان بیش فعالی در افراد چیست؟}}</ref> در نظر گرفتن این نکته ضروری است که بیش فعالی درمان قطعی ندارد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=مجله بیش فعالی ایران|نشانی=https://adhdlife.ir/آیا-بیش-فعالی-قابل-درمان-است؟/|عنوان=آیا بیش فعالی قابل درمان است؟|بازبینی=۱۹ فوریه ۲۰۲۱|archive-date=۲۷ فوریه ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210227003122/https://adhdlife.ir/%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%9F/|url-status=dead}}</ref>
بیش فعالی عموماً به دو دسته تقسیم‌بندی می‌شود که در ادامه به‌طور خلاصه به آن پرداخته شده‌است، که در ادامه نیز به روش‌های درمان دارویی و غیر دارویی این عارضه در فرد می‌پردازیم.<ref name=":1">{{یادکرد وب|نویسنده=بیتا صدیقیان|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=وب سایت تخصصی رادیو کودک|نشانی=http://radiokodak.com/article/2631/تعریف،-علائم،-علت-درمان-بیش-فعالی-در-افراد-چیست؟|عنوان=تعریف، علائم، علت و درمان بیش فعالی در افراد چیست؟}}</ref> در نظر گرفتن این نکته ضروری است که بیش فعالی درمان قطعی ندارد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=مجله بیش فعالی ایران|نشانی=https://adhdlife.ir/آیا-بیش-فعالی-قابل-درمان-است؟/|عنوان=آیا بیش فعالی قابل درمان است؟|بازبینی=۱۹ فوریه ۲۰۲۱|archive-date=۲۷ فوریه ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210227003122/https://adhdlife.ir/%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%9F/|url-status=dead}}</ref>


=== نوع اول ===
=== نوع اول ===

'''بیش‌فعال- تکانشیImpulsive/Hyperactive'''
==== '''بیش‌فعال- تکانشی''' ====
----مبتلایان به اختلال بیش‌فعالی (Hyper Active Disorder - HD) معمولاً فعالیت بالایی دارند اما در کمال تعجب این افراد در رابطه با تمرکز مشکلی ندارد که از نشانه‌های آن می‌توان علائم ذیل را ذکر کرد:
مبتلایان به اختلال بیش‌فعالی (Hyper Active Disorder - HD) معمولاً فعالیت بالایی دارند اما در کمال تعجب این افراد در رابطه با تمرکز مشکلی ندارد که از نشانه‌های آن می‌توان علائم ذیل را ذکر کرد:
* دست و پای بی‌قرار، غالباً با دست‌های خود بازی می‌کنند و آن‌ها را حرکت می‌دهند.
* دست و پای بی‌قرار، غالباً با دست‌های خود بازی می‌کنند و آن‌ها را حرکت می‌دهند.
* افراد بیش فعال اصولاً برای مدت طولانی نمی‌توانند جایی بنشینند و باید حتماً حرکت کنند، ترک صندلی یا ترک محل نشستن از نشانه‌های بیش فعالی است.
* افراد بیش فعال اصولاً برای مدت طولانی نمی‌توانند جایی بنشینند و باید حتماً حرکت کنند، ترک صندلی یا ترک محل نشستن از نشانه‌های بیش فعالی است.
خط ۵۷: خط ۸۱:
* بدون فکر و بدون توجه به عواقب، کارشان را انجام می‌دهند.
* بدون فکر و بدون توجه به عواقب، کارشان را انجام می‌دهند.


=== نوع دوم: اختلال بی‌توجهی ===
==== نوع دوم: اختلال کم‌توجهی ====
مبتلایان اختلال کم‌توجهی (Attention Deficit Disorder - ADD) برخلاف گروه قبلی فعالیت بالایی ندارند، اما در توجه و تمرکز دچار مشکل هستند. در حقیقت این افراد حضور فیزیکی دارند، اما فکر و حواسشان جای دیگری است. از نشانه‌های مبتلایان اختلال کم‌توجهی می‌توان علائم ذیل را ذکر کرد:
مبتلایان اختلال کم‌توجهی (Attention Deficit Disorder - ADD) برخلاف گروه قبلی فعالیت بالایی ندارند، اما در توجه و تمرکز دچار مشکل هستند. در حقیقت این افراد حضور فیزیکی دارند، اما فکر و حواسشان جای دیگری است. از نشانه‌های مبتلایان اختلال کم‌توجهی می‌توان علائم ذیل را ذکر کرد:
* از روی بی‌دقتی دچار اشتباه می‌شوند،
* از روی بی‌دقتی دچار اشتباه می‌شوند،
خط ۶۹: خط ۹۳:
* دستورهای داده شده را پیروی نمی‌کنند (درک دستور ندارند).
* دستورهای داده شده را پیروی نمی‌کنند (درک دستور ندارند).


== تشخصی ==
== راه‌های تشخیص بیش‌فعالی در افراد ==
=== راه تشخیص نوع اول بیش‌فعالی ===
=== تشخیص نوع اول بیش‌فعالی ===
اختلال بیش فعالی بیماری پیچیده‌ای است و اغلب تشخیص داده نمی‌شود. برای تشخیص این افراد و مشخص شدن روند درمان، بایستی تمام عواملی که در ادامه ذکر شده در فرد دیده شود که عبارتند از:
اختلال بیش فعالی بیماری پیچیده‌ای است و اغلب تشخیص داده نمی‌شود. برای تشخیص این افراد و مشخص شدن روند درمان، بایستی تمام عواملی که در ادامه ذکر شده در فرد دیده شود که عبارتند از:
* حداقل ۶ نشانه از نشانه‌های ذکر شده در بالا را داشته باشند،
* حداقل ۶ نشانه از نشانه‌های ذکر شده در بالا را داشته باشند،
خط ۷۷: خط ۱۰۱:
* شروع علائم قبل از ۷ سالگی باشد.
* شروع علائم قبل از ۷ سالگی باشد.


=== راه تشخیص نوع دوم بیش‌فعالی ===
=== نوع دوم بیش‌فعالی ===
برای تشخیص این افراد و مشخص شدن روند درمان، بایستی تمام عواملی که در ادامه ذکر شده در فرد دیده شود که عبارتند از:
برای تشخیص این افراد و مشخص شدن روند درمان، بایستی تمام عواملی که در ادامه ذکر شده در فرد دیده شود که عبارتند از:
* حداقل ۶ نشانه از نشانه‌های ذکر شده در بالا را داشته باشند،
* حداقل ۶ نشانه از نشانه‌های ذکر شده در بالا را داشته باشند،
خط ۸۴: خط ۱۰۸:
* شروع علائم قبل از ۷ سالگی باشد.
* شروع علائم قبل از ۷ سالگی باشد.


شایان ذکر است که در برخی موارد دسته دیگری از افراد بیش‌فعال نیز مشاهده می‌شود که ترکیبی از دو گروه توضیح داده شده می‌باشد و علائم مشترکی از هر دو گروه را دارا هستند و تحت عنوان ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) شناخته می‌شود.<ref name=":1"/>
شایان ذکر است که در برخی موارد دسته دیگری از افراد بیش‌فعال نیز مشاهده می‌شود که ترکیبی از دو گروه توضیح داده شده می‌باشد و علائم مشترکی از هر دو گروه را دارا هستند و تحت عنوان ADD شناخته می‌شود.<ref name=":1"/>


== اپیدمیولوژی ==
== اپیدمیولوژی ==
در [[ایالات متحده آمریکا]]، حدود ۱۱٪ دانش‌آموزان به این بیماری مبتلا هستند.<ref>[http://www.nytimes.com/2013/04/01/health/more-diagnoses-of-hyperactivity-causing-concern.html?hp&_r=0 A.D.H.D. Seen in 11% of U.S. Children as Diagnoses Rise], The New York Times</ref>
در [[ایالات متحده آمریکا]]، حدود ۱۱٪ دانش‌آموزان به این بیماری مبتلا هستند.<ref>[http://www.nytimes.com/2013/04/01/health/more-diagnoses-of-hyperactivity-causing-concern.html?hp&_r=0 A.D.H.D. Seen in 11% of U.S. Children as Diagnoses Rise], The New York Times</ref> این اختلال در بین پسرها رایج‌تر از دخترها می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://1ravan.ir/adhd-چیست؟-ای-دی-اچ-دی-چیست؟/ |عنوان=ADHD چیست؟ |بازبینی=۲۹ ژانویه ۲۰۱۹ |archive-date=۲۲ ژانویه ۲۰۱۹ |archive-url=https://web.archive.org/web/20190122043937/http://1ravan.ir/adhd-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa%d8%9f-%d8%a7%db%8c-%d8%af%db%8c-%d8%a7%da%86-%d8%af%db%8c-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa%d8%9f/ |url-status=dead}}</ref> معمولاً منظور از ADHD نوع ترکیبی آن (بیش‌فعالی + کمبود توجه) می‌باشد. نوع ترکیبی ADHD شایع‌ترین نوع یافت شده آن در کودکی است. [[درجه شیوع]] نرخ ترکیبی ۲ تا ۱۰ درصد حتی بیشتر برای کودکان [[ایالات متحده آمریکا|آمریکاست]].<ref name="ReferenceA" />
⚫
در تحقیقی که در اردیبهشت ماه ۱۳۸۵ در شیراز برای شیوع نقص توجه در بین ۱۳۱۱ کودک دبستانی انجام گرفت؛ تعداد ۱۱۱ نفر(۸/۵ درصد) دارای اختلال ترکیبی۶۸ نفر(۵٪/۲) دارای اختلال نقص توجه، ۶۶ نفر (۵٪) دارای اختلال بیش‌فعالی و [[تکانشگری]] بودند. مقایسه فراوانی بروز اختلال نقص توجه، بیش‌فعالی و تکانشگری و اختلال ترکیبی در گروه‌های سنی مختلف در جدول ۳ نشان داده شده‌است. در گروه‌های سنی ۷ و ۱۱ ساله بروز اختلال ترکیبی بیش از سایر گروه‌ها بود اما بروز بیش‌فعالی و تکانشگری در ۸ سالگی افزایش و سپس پس از ۸ سالگی کاهش داشت. بروز اختلال نقص توجه در ۱۱ سالگی افزایش نشان داد.<ref>سهیم، شیما؛ و لیلا مهرانگیز.[http://journals.tums.ac.ir/upload_files/pdf/4828.pdf «شیوع اختلال نقص توجه/ بیش فعالی در کودکان دبستانی»]{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹|bot=InternetArchiveBot}}. ''مجله بیماری‌های کودکان ایران''. '''۱۷''' (۲)، ۲۱۱–۲۱۶</ref>
این اختلال در بین پسرها رایج‌تر از دخترها می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://1ravan.ir/adhd-چیست؟-ای-دی-اچ-دی-چیست؟/ |عنوان=ADHD چیست؟ |بازبینی=۲۹ ژانویه ۲۰۱۹ |archive-date=۲۲ ژانویه ۲۰۱۹ |archive-url=https://web.archive.org/web/20190122043937/http://1ravan.ir/adhd-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa%d8%9f-%d8%a7%db%8c-%d8%af%db%8c-%d8%a7%da%86-%d8%af%db%8c-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa%d8%9f/ |url-status=dead}}</ref>
⚫
یک تحقیق جالب در [[کانادا]] نشان داد که میزان ماکزیمم ADHD در بعضی سال‌ها برای پسران بین ۶ تا ۹ سال بالا و برای سنین ۱۴تا ۱۵ سال پایین است؛ اگرچه میزان بروز ADHD در پسرها ۹ درصد است. در مقابل این میزان برای دختران ۳ درصد می‌باشد. (۱۹۸۹) کودکان با ADHD نوع بی‌توجه خیلی دیرتر و در سال‌های آخر دبستان برای تشخیص راهنمایی می‌شوند. در این نوع دختران شایع‌ترند. (۱/۴ درصد پسران، ۱/۳ درصد دختران).{{سخ}}Chae Kim و Noh در سال ۲۰۰۳ در کره متوجه شدند که ۹/۴ درصد از کودکان سرآمد مورد مطالعه‌شان دارای ADHD هستند. همچنین در مرکز گسترش سرآمدها در دنور حدود ۱۰ درصد از ۳۰۰۰ سرآمد مورد مطالعه تشخیص ADHD داشتند. هرچند آمار دقیقی در این مورد وجود ندارد اما تعداد قابل توجهی از کودکان سرآمد با ADHD وجود دارد.<ref name="ReferenceA" />

⚫
== علائم ==
⚫
۳ علامت برای این بیماری وجود دارد:<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) |نشانی=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0002518/ |بازبینی=۲۰۱۲-۰۵-۱۶ |اثر=A.D.A.M. Medical Encyclopedia |تاریخ= |ناشر= |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=}}</ref>
⚫
# کم‌توجهی (یا کم‌دقتی)
⚫
# بیش‌فعالیتی (یا فزون‌کنشی)
⚫
# رفتارهایی که انگیزه آنی دارند و بدون فکر قبلی انجام داده می‌شوند
⚫
# مشکلات خواب (بی خوابی یا سخت از خواب بیدار شدن)<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=مجله بیش‌فعالی ایران|نشانی=https://adhdlife.ir/مشکل-خواب-بیش-فعال-ها/|عنوان=مشکل خواب بیش‌فعال‌ها - مجله بیش‌فعالی ایران|بازبینی=۱۶ ژانویه ۲۰۲۱|archive-date=۲۸ ژانویه ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210128122057/https://adhdlife.ir/%d9%85%d8%b4%da%a9%d9%84-%d8%ae%d9%88%d8%a7%d8%a8-%d8%a8%db%8c%d8%b4-%d9%81%d8%b9%d8%a7%d9%84-%d9%87%d8%a7/|url-status=dead}}</ref>

⚫
رفتار فرد معمولاً همراه با پرتحرکی، بی‌توجهی و رفتارهای ناگهانی است. این رفتارها از قبیل انجام کارها به‌طور نیمه کاره، عدم تلاش ذهنی برای انجام تکالیف، فعالیت و تحرک بدنی بسیار بالا حتی زمانی که مشغول بازی نیستند، گم کردن پی در پی وسایل شخصی، نداشتن [[تمرکز]] و دقت بالا در انجام کارها می‌باشد. در دوران مدرسه ممکن است بروز اختلالات یادگیری خصوصاً اختلال در خواندن و نوشتن را داشته باشیم.

⚫
معمولاً این افراد با افزایش سن بهتر می‌شوند. البته بهبودی قبل از دوازده سالگی بعید است ولی بین سنین دوازده تا بیست سالگی اکثریت موارد مبتلا به این اختلال بهبود می‌یابند. در پانزده تا بیست درصد موارد علائم تا بزرگسالی باقی می‌ماند. افراد مبتلا به این اختلال در بزرگسالی علائم مربوط به پرتحرکی را ندارند بلکه بیشتر بی‌قراری دارند؛ تکانه‌ای عمل می‌کنند و اختلال توجه و تمرکز نشان می‌دهند.

⚫
بیش فعال‌ها همچنین در برنامه‌ریزی نیز مشکل دارند. عمده مشکل آنها شامل اولویت بندی، حل کردن مسائل، مدیریت زمان و پایان دادن کارهایی است که شروع کرده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=https://adhdlife.ir/مشکل-بیش-فعالی/|عنوان=مشکل بیش فعال‌ها - مجلهٔ بیش فعالی ایران|بازبینی=۱۹ ژانویه ۲۰۲۱|archive-date=۲۸ ژانویه ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210128165314/https://adhdlife.ir/%d9%85%d8%b4%da%a9%d9%84-%d8%a8%db%8c%d8%b4-%d9%81%d8%b9%d8%a7%d9%84%db%8c/|url-status=dead}}</ref>

⚫
همچنین بیش فعال‌ها، پنج برابر افراد عادی مستعد چاقی هستند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=مجله بیش فعالی ایران|نشانی=https://adhdlife.ir/بیش-فعالی-و-چاقی/|عنوان=بیش فعالی و چاقی|بازبینی=۸ آوریل ۲۰۲۱|archive-date=۱۰ آوریل ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210410215045/https://adhdlife.ir/%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%88-%DA%86%D8%A7%D9%82%DB%8C/|url-status=dead}}</ref>


== آزمون‌های تشخیص ADHD ==
== آزمون‌های تشخیص ADHD ==
تشخیص این اختلال توسط متخصص و به کمک مصاحبه گذاشته می‌شود. استفاده از برخی آزمون‌ها هم می‌تواند در مواردی کمک کننده باشد. آزمون تخصصی توجه و تمرکز و تشخیص بیش فعالی [https://vesalcenter.com/Educational/24-توانبخشی-شناختی-البرز-کرج-آزمون-تخصصی-توجه-و-تمرکز-و-تشخیص-بیش-فعالی-IVA-2 IVA-2] یک تست نوروسایکولوژی جهت ارزیابی توجه در دو حیطه توجه دیداری و توجه شنیداری می‌باشد.
تشخیص این اختلال توسط متخصص و به کمک مصاحبه گذاشته می‌شود. استفاده از برخی آزمون‌ها هم می‌تواند در مواردی کمک کننده باشد. آزمون تخصصی توجه و تمرکز و تشخیص بیش فعالی IVA-2 یک تست نوروسایکولوژی جهت ارزیابی توجه در دو حیطه توجه دیداری و توجه شنیداری می‌باشد. اجرای آزمون پزشکی به منظور رد کردن دیگر دلایل احتمالی این علایم.
'''اجرای آزمون پزشکی''' به منظور رد کردن دیگر دلایل احتمالی این علایم.


جمع‌آوری اطلاعاتی از قبیل مسائل پزشکی جاری، تاریخچه پزشکی شخصی و خانوادگی و فرم‌های ثبت شده در مدرسه.
جمع‌آوری اطلاعاتی از قبیل مسائل پزشکی جاری، تاریخچه پزشکی شخصی و خانوادگی و فرم‌های ثبت شده در مدرسه.


اجرای مصاحبه‌ها یا پرسشنامه‌ها برای اعضای خانواده، معلمان کودک شما یا دیگر افرادی که کودک شما را به خوبی می‌شناسند، از قبیل پرستار یا مربی کودک. از جمله مشکلاتی که منجر به بی‌قراری در کوکان بیش فعالی می‌گردد، اختلال در پردازش حسی است. معتبرترین پرسشنامه جهت بررسی اختلال حسی استفاده از پرسشنامه نمایه حسی ۲ یا Sensory Profile 2 است.
اجرای مصاحبه‌ها یا پرسشنامه‌ها برای اعضای خانواده، معلمان کودک شما یا دیگر افرادی که کودک شما را به خوبی می‌شناسند، از قبیل پرستار یا مربی کودک. از جمله مشکلاتی که منجر به بی‌قراری در کوکان بیش فعالی می‌گردد، اختلال در پردازش حسی است. معتبرترین پرسشنامه جهت بررسی اختلال حسی استفاده از پرسشنامه نمایه حسی ۲ است.


استفاده از ملاک‌های اختلال نقص توجه- بیش فعالی (ADHD) در راهنمای تشخیص و آماری اختلالات روانی ([[DSM-5|DSM-۵]]) که توسط انجمن روان‌پزشکی آمریکا چاپ شده‌است.
استفاده از ملاک‌های اختلال نقص توجه- بیش فعالی (ADHD) در راهنمای تشخیص و آماری اختلالات روانی ([[DSM-5|DSM-۵]]) که توسط انجمن روان‌پزشکی آمریکا چاپ شده‌است.
خط ۱۴۵: خط ۱۵۴:
# King of fire ADD
# King of fire ADD
# Anxious ADD
# Anxious ADD

== میزان شیوع ==
معمولاً منظور از ADHD نوع ترکیبی آن (بیش‌فعالی + کمبود توجه) می‌باشد. نوع ترکیبی ADHD شایع‌ترین نوع یافت شده آن در کودکی است. [[درجه شیوع]] نرخ ترکیبی ۲ تا ۱۰ درصد حتی بیشتر برای کودکان [[ایالات متحده آمریکا|آمریکاست]].<ref name="ReferenceA">Lovecky, Deirdre V.Different Minds. لندن:Jessica Kingsley Publishers, 2004 {{ISBN|1-85302-964-5|en}}</ref>
⚫
در تحقیقی که در اردیبهشت ماه ۱۳۸۵ در شیراز برای شیوع نقص توجه در بین ۱۳۱۱ کودک دبستانی انجام گرفت؛ تعداد ۱۱۱ نفر(۸/۵ درصد) دارای اختلال ترکیبی۶۸ نفر(۵٪/۲) دارای اختلال نقص توجه، ۶۶ نفر (۵٪) دارای اختلال بیش‌فعالی و [[تکانشگری]] بودند. مقایسه فراوانی بروز اختلال نقص توجه، بیش‌فعالی و تکانشگری و اختلال ترکیبی در گروه‌های سنی مختلف در جدول ۳ نشان داده شده‌است. در گروه‌های سنی ۷ و ۱۱ ساله بروز اختلال ترکیبی بیش از سایر گروه‌ها بود اما بروز بیش‌فعالی و تکانشگری در ۸ سالگی افزایش و سپس پس از ۸ سالگی کاهش داشت. بروز اختلال نقص توجه در ۱۱ سالگی افزایش نشان داد.<ref>سهیم، شیما؛ و لیلا مهرانگیز.[http://journals.tums.ac.ir/upload_files/pdf/4828.pdf «شیوع اختلال نقص توجه/ بیش فعالی در کودکان دبستانی»]{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot}}. ''مجله بیماری‌های کودکان ایران''. '''۱۷''' (۲)، ۲۱۱–۲۱۶</ref>
⚫
یک تحقیق جالب در [[کانادا]] نشان داد که میزان ماکزیمم ADHD در بعضی سال‌ها برای پسران بین ۶ تا ۹ سال بالا و برای سنین ۱۴تا ۱۵ سال پایین است؛ اگرچه میزان بروز ADHD در پسرها ۹ درصد است. در مقابل این میزان برای دختران ۳ درصد می‌باشد. (۱۹۸۹) کودکان با ADHD نوع بی‌توجه خیلی دیرتر و در سال‌های آخر دبستان برای تشخیص راهنمایی می‌شوند. در این نوع دختران شایع‌ترند. (۱/۴ درصد پسران، ۱/۳ درصد دختران).{{سخ}}Chae Kim و Noh در سال ۲۰۰۳ در کره متوجه شدند که ۹/۴ درصد از کودکان سرآمد مورد مطالعه‌شان دارای ADHD هستند. همچنین در مرکز گسترش سرآمدها در دنور حدود ۱۰ درصد از ۳۰۰۰ سرآمد مورد مطالعه تشخیص ADHD داشتند. هرچند آمار دقیقی در این مورد وجود ندارد اما تعداد قابل توجهی از کودکان سرآمد با ADHD وجود دارد.<ref name="ReferenceA"/>

== نقش ژنتیک ==
⚫
ADHD به صورت فامیلی ظاهر می‌شود. عوامل ارثی محکمی در مطالعهٔ خانواده‌ها، دوقلوهای همسان و ناهمسان پیدا شد. (۱۹۹۲ و ۱۹۹۷). در یک مطالعهٔ استرالیایی بین ۱۹۳۸ خانواده با دوقلو مشخص شد که اگر یکی از دوقلوها ADHD داشته باشد، در همسان ۸۲ درصد و در ناهمسان ۳۸ درصد برادر یا خواهر او هم داراست.<ref name="ReferenceA"/>


== درمان ==
== درمان ==

نسخهٔ ‏۲ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۲۲

اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی
thumbtime=بین ۶ تا ۱۲ سالگی
افراد دارای این اختلال ممکن است بیشتر از دیگران برای تمرکز بر کارهایی چون انجام کارهای رایج در مدرسه مثل تکلیف نوشتن تلاش کنند و مشکل داشته باشند اما در عوض، می‌توانند روی کارهایی که به آن علاقه‌مند هستند یا آن را پاداش‌دهنده ببینند با شدت بسیار بالا و به‌طور غیرعادی تمرکز کنند.
تخصصروان‌پزشکی و پزشکی کودکان
علتترکیبی از دلایل ژنتیکی و محیطی (هردو)
روش تشخیصبر اساس علائم (پس از رد سایر علل احتمالی)
تشخیص افتراقیکودک سالم فعال، اختلال سلوک، اختلال طیف اوتیسم، اختلال نافرمانی مقابله‌جویانه، اختلال یادگیری، اختلال دوقطبی، اختلال شخصیت مرزی و ناهنجاری‌های جنینی ناشی از الکل
درمانروان‌درمانی، تغییر در سبک زندگی و مصرف دارو در صورت لزوم
دارومُحَرّک‌های CNS (همانند متیل‌فنیدات و آدرال)، اتوموکستین، گوانفاسین و کلونیدین
شیوع۱۴۰ میلیون (۲۰۲۰ میلادی)
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
آی‌سی‌دی-۱۰F90
آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام314.00, 314.01
اُمیم۱۴۳۴۶۵
دادگان بیماری‌ها6158
مدلاین پلاس001551
ئی‌مدیسینmed/۳۱۰۳ ped/177
پیشنت پلاساختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی
سمپD001289

اختلال کمبود توجه-بیش‌فعالی یا در فرهنگ عامه بیش‌فعالی (به انگلیسی: Attention deficit hyperactivity disorder) به اختصار ADHD یک اختلال عصبی رشدی است[۱][۲] که با اختلال عملکرد اجرایی و علائمی همچون بی‌توجهی، بی‌احتیاطی، بیش‌فعالی و تکانشگری که فراگیر، مخرب و در عین حال برای سن فرد، نامناسب هستند مشخص می‌شود.[۳][۴]

علائم این اختلال ناشی از نقص در عملکرد اجرایی است،[۵][۶] و اختلال در تنظیم عاطفی اغلب به عنوان یک علامت اصلی در نظر گرفته می شود.[۷] در کودکان، مشکلات توجه ممکن است منجر به عملکرد ضعیف مدرسه شود. ADHD با سایر اختلالات عصبی رشدی و روانی و همچنین برخی از اختلالات غیر روانی همراه است که می تواند باعث اختلالات مضاعف به خصوص در جامعه مدرن شود.[۸] اگرچه افراد مبتلا به ADHD برای حفظ توجه بر روی وظایفی که مستلزم پاداش یا عواقب تاخیری هستند، تلاش می کنند و اغلب قادرند برای کارهایی که برایشان جالب یا باارزش است، سطح توجه غیرمعمول طولانی و شدیدی را حفظ کنند. این به عنوان بیش‌تمرکزی شناخته می شود.[۹][۱۰]

علل دقیق ADHD در اکثر موارد ناشناخته است.[۱۱] برای اکثر افراد مبتلا به ADHD، بسیاری از عوامل خطر ژنتیکی و محیطی برای ایجاد این اختلال وجود دارد. خطرات محیطی اغلب تأثیر خود را در اوایل دوره قبل از تولد اعمال می کند.[۱۲] در برخی موارد یک رویداد خاص به تنهایی، مانند آسیب مغزی تروماتیک، قرار گرفتن در معرض خطرات زیستی در دوران بارداری، یک جهش ژنتیکی عمده یا محرومیت شدید تغذیه‌ای در اوایل زندگی ممکن است باعث ایجاد ADHD شود و به جز زمانی که ADHD ناشی از آسیب مغزی تروماتیک باشد هیچ شروع بیولوژیکی مشخصی برای اختلال کمبود توجه بیش‌فعالی بزرگسالان وجود ندارد.[۱۳]

عوامل ژنتیکی نقش مهمی در ابتلا به ADHD دارند و این اختلال معمولاً در افراد یک خانواده دیده می‌شود و احتمال میزان وراثت‌پذیری آن 74 درصد است[۱۴] سموم و عفونت ها در دوران بارداری و همچنین آسیب مغزی ممکن است برخی از خطرات محیطی باشند.

طی بررسی های انجام شده، طبق معیارهای DSM-IV به طور میانگین حدود 5-7٪[۱۵] و طبق معیارهای ICD-10 (سازمان بهداشت جهانی) 1 الی 2% از کودکان به این اختلال مبتلا هستند.[۱۶] نرخ ابتلا بین کشورها مشابه بوده و اکثر تفاوت ها وابسته به نحوه ی تشخیص آن وابسته است.[۱۷] ADHD تقریباً دو برابر بیشتر از دختران در پسران،[۴] و در مردان 1.6 برابر بیشتر از زنان تشخیص داده می شود،[۴] هر چند این اختلال بیشتر در دختران نادیده یا در اواخر زندگی تشخیص داده می شود زیرا علائم آنها گاهی با معیارهای تشخیصی ناهمخوان است.[۱۸][۱۹][۲۰] حدود 30 تا 50 درصد از افرادی که در دوران کودکی مبتلا تشخیص داده می شوند، همچنان در بزرگسالی علائم آن را بروز می دهند، همچنین در 2.58 درصد از بزرگسالان دارای ADHD علائم از دوران کودکی شروع شده است؛[۲۱][۲۲] با این حال علائم آن با آژیتاسیون (بی‌قراری) درونی جایگزین می‌شود و بزرگسالان اغلب راهبردهای مقابله‌ای را برای جبران آسیب‌های ناشی از آن توسعه می‌دهند.[۲۳]

تشخیص این وضعیت از سایر شرایط و همچنین از سطوح بالای فعالیت در محدوده رفتار طبیعی می تواند دشوار باشد.[۲۴] ADHD تأثیر منفی بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی بیمار دارد که ممکن است توسط سایر شرایط روانی مانند اضطراب و افسردگی بیشتر تشدید شود یا خطر ابتلا به آن را افزایش دهد.[۲۵] توصیه های مدیریت ADHD متفاوت است و معمولاً شامل ترکیبی از داروها، روان‌درمانی و تغییرات سبک زندگی می شود.[۲۵] دستورالعمل طبقه بندی اختلالات بریتانیا بر اصلاحات محیطی و آموزش در مورد ADHD برای افراد و مراقبین به عنوان اولین خط مدیریتی تاکید دارد.[۲۶] در صورت تداوم علائم، آموزش والدین، دارودرمانی یا روان‌درمانی (به ویژه درمان رفتاری-شناختی) می تواند بر اساس سن توصیه شود.[۲۷] دستورالعمل های مراقبتی، به جز در کودکان پیش‌دبستانی که خط اول درمان برای آنها تنها رفتار درمانی است، دارو و رفتار درمانی را با هم توصیه می کنند.[۲۸][۲۹] داروها اگرچه ممکن است عوارض جانبی داشته باشد،[۳۰][۳۱][۳۲] همچنان مؤثرترین درمان به شمار می روند،[۳۳] با این حال در صورت قطع دارو، هرگونه بهبودی برگردانده خواهد شد.[۳۴][۳۵]

تشخیص و درمان ADHD از دهه 1970 بحث برانگیز در نظر گرفته شده است. این مناقشات پزشکان، معلمان، سیاست گذاران، والدین و رسانه ها را درگیر کرده که شامل علل ADHD و استفاده از داروهای محرک در درمان آن است. بیش‌فعالی در حال حاضر یک تشخیص بالینی معتبر در کودکان و بزرگسالان بوده و بحث در جامعه علمی عمدتاً بر نحوه تشخیص و درمان آن متمرکز است.[۳۶] اختلال کمبود توجه-بیش‌فعالی از سال 1980 تا 1987 به طور رسمی به عنوان اختلال کمبود توجه (ADD) شناخته و قبل از دهه 1980، به عنوان واکنش بیش‌فعالی دوران کودکی شناخته می شد. علائمی مشابه علائم ADHD در ادبیات پزشکی مربوط به قرن 18 توصیف شده است.[۳۷]

معرفی

علائم ADHD ناشی از اختلال در عملکرد اجرایی (به انگلیسی:Executive dysfunction) و اختلال در تنظیم هیجانی (به انگلیسی:Emotional dysregulation) به عنوان یک علامت اصلی در نظر گرفته می‌شود.[۳۸] در کودکان، مشکلات توجه ممکن است منجر به عملکرد ضعیف در مدرسه شود. ADHD با سایر اختلالات روانی و اختلال سوءمصرف مواد ربط داده شده، که می‌تواند باعث اختلالات اضافی، به ویژه در جامعه مدرن و امروزی شود. اگرچه افراد مبتلا به ADHD برای تمرکز روی کارهایی که علاقه خاصی به انجام آنها ندارند، تلاش بیشتری می‌کنند، آنها اغلب می‌توانند سطح توجه غیرمعمول و طولانی و شدیدی را برای کارهایی که برایشان جالب یا پاداش‌دهنده می‌دانند حفظ کنند. این ویژگی به عنوان فراتمرکز (hyperfocus) شناخته می‌شود.

علل دقیق ADHD در اکثر موارد ناشناخته است.[۳۹][۴۰] عوامل ژنتیکی نقش مهمی دارند و ADHD معمولاً در افراد پیشین خانواده‌ها دیده می‌شود و میزان وراثت پذیری آن ۷۴ درصد است.[۴۱] سموم و عفونت‌ها در دوران بارداری و آسیب مغزی ممکن است خطرات محیطی باشند. هنگامی که کودکان از طریق معیارهای DSM-IV تشخیص داده می‌شوند، حدود ۵–۷٪ از کودکان و هنگامی که از طریق معیارهای ICD-10 تشخیص داده می‌شوند، ۱–۲٪ تحت تأثیر این اختلال قرار دارند. تا تاریخ ۲۰۲۰ میلادی، تخمین زده شد که ADHD بیش از ۱۴۰ میلیون نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار داده‌است.[۴۲] نرخ‌ها بین کشورها مشابه است و تفاوت در نرخ‌ها بیشتر به نحوه تشخیص آن بستگی دارد.[۴۳] ADHD تقریباً در پسران دو برابر بیشتر از دختران[۴۴] و در مردان ۱٫۶ برابر بیشتر از زنان[۴۵] تشخیص داده می‌شود. اگرچه این اختلال در دختران نادیده گرفته می‌شود یا در اواخر زندگی تشخیص داده می‌شود، زیرا علائم آنها گاهی با معیارهای تشخیصی متفاوت است.[۴۶][۴۷][۴۸][۴۹] حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد از افرادی که در دوران کودکی تشخیص داده می‌شوند، همچنان در بزرگسالی به ADHD مبتلا هستند و ۲٫۵ تا ۳ درصد از بزرگسالان تخمین زده می‌شود که این شرایط را داشته باشند.[۵۰][۵۱][۵۲] در بزرگسالان، بیش‌فعالی معمولاً با بی‌قراری درونی-روانی جایگزین می‌شود و بزرگسالان اغلب مهارت‌های مقابله ای را برای جبران آسیب‌های خود ایجاد می‌کنند. تشخیص این وضعیت از سایر شرایط و همچنین از سطوح بالای فعالیت در محدوده رفتارهای عادی دشوار است. توصیه‌های مدیریت ADHD متفاوت است و معمولاً شامل ترکیبی از داروها، مشاوره و تغییرات در سبک زندگی است.[۵۳] دستورالعمل بریتانیا بر اصلاحات محیطی و آموزش افراد و مراقبان در مورد ADHD به عنوان اولین پاسخ تأکید دارد. در صورت تداوم علائم، آموزش والدین، دارودرمانی یا روان درمانی (به ویژه رفتاردرمانی شناختی) می‌تواند بر اساس سن توصیه شود.[۵۴] دستورالعمل‌های کانادایی و آمریکایی داروها و رفتار درمانی را با هم توصیه می‌کنند، به جز در کودکان پیش دبستانی که اولویت اول درمان برای آنها رفتار درمانی به تنهایی است.[۵۵][۵۶][۵۷] داروهای محرک موثرترین درمان دارویی هستند،[۵۸] اگرچه ممکن است عوارض جانبی داشته باشند[۵۹][۶۰][۶۱][۶۲] و در صورت قطع دارو، هرگونه بهبودی برگردانده خواهد شد.[۶۳]تشخیص و درمان ADHD از دهه ۱۹۷۰ میلادی تا به‌حال بحث‌برانگیز بوده‌است. این مناقشات پزشکان، معلمان، سیاست گذاران، والدین و رسانه‌ها را درگیر کرده‌است. موضوعات مناقشات شامل علل ADHD و استفاده از داروهای محرک در درمان آن است. ADHD اکنون یک تشخیص بالینی معتبر در کودکان و بزرگسالان است و بحث در جامعه علمی بر چگونگی تشخیص و درمان آن متمرکز است.[۶۴][۶۵] ADHD از سال ۱۹۸۰ میلادی تا ۱۹۸۷ به‌طور رسمی به عنوان اختلال کمبود توجه (به انگلیسی: attention deficit disorder (ADD)) شناخته می‌شد. پیشینه علائمی شبیه به ADHD در ادبیات پزشکی وجود داشته که قدمت آن به دهه ۱۷۰۰ میلادی بازمی‌گردد.

علائم و نشانه ها

۳ علامت برای این بیماری وجود دارد:[۶۶]

  1. کم‌توجهی (یا کم‌دقتی)
  2. بیش‌فعالیتی (یا فزون‌کنشی)
  3. رفتارهایی که انگیزه آنی دارند و بدون فکر قبلی انجام داده می‌شوند
  4. مشکلات خواب (بی خوابی یا سخت از خواب بیدار شدن)[۶۷]

رفتار فرد معمولاً همراه با پرتحرکی، بی‌توجهی و رفتارهای ناگهانی است. این رفتارها از قبیل انجام کارها به‌طور نیمه کاره، عدم تلاش ذهنی برای انجام تکالیف، فعالیت و تحرک بدنی بسیار بالا حتی زمانی که مشغول بازی نیستند، گم کردن پی در پی وسایل شخصی، نداشتن تمرکز و دقت بالا در انجام کارها می‌باشد. در دوران مدرسه ممکن است بروز اختلالات یادگیری خصوصاً اختلال در خواندن و نوشتن را داشته باشیم.

معمولاً این افراد با افزایش سن بهتر می‌شوند. البته بهبودی قبل از دوازده سالگی بعید است ولی بین سنین دوازده تا بیست سالگی اکثریت موارد مبتلا به این اختلال بهبود می‌یابند. در پانزده تا بیست درصد موارد علائم تا بزرگسالی باقی می‌ماند. افراد مبتلا به این اختلال در بزرگسالی علائم مربوط به پرتحرکی را ندارند بلکه بیشتر بی‌قراری دارند؛ تکانه‌ای عمل می‌کنند و اختلال توجه و تمرکز نشان می‌دهند.

بیش فعال‌ها همچنین در برنامه‌ریزی نیز مشکل دارند. عمده مشکل آنها شامل اولویت بندی، حل کردن مسائل، مدیریت زمان و پایان دادن کارهایی است که شروع کرده‌اند.[۶۸]

همچنین بیش فعال‌ها، پنج برابر افراد عادی مستعد چاقی هستند.[۶۹]

علل

علت بیشتر مبتلایان به عارضه بیش فعالی هنوز روشن نیست ولی گمان می‌رود که جزو بیماری‌های چند عاملی با ریشه ژنتیکی و در ارتباط با محیط باشد.[۷۰][۷۱] در مورد علت تروما و عفونت مغزی البته قطعی بودن علت وجود دارد.[۷۰] عامل ژنتیکی این عارضه بیشتر در پدران کودکانی که دچار بیش فعالی هستند وجود دارد اما عوامل محیطی نیز بر افزایش شدت این عارضه بسیار مؤثر هستند. این اختلال به میزان سه تا پنج برابر در پسران نسبت به دختران شایع‌تر است.[۷۲] اگر در دوران نوزادی یعنی چهار هفته اول تولد، کودک با مشکل تغذیه یا بهداشتی، روانی مواجه باشد[نیازمند منبع] یا اگر مادر در دوران بارداری، سیگار یا الکل مصرف کند، این افراد بیشتر در معرض خطر بیش فعالی قرار دارند.[۷۲]

در دومین چاپ دفترچه تشخیص بیماری‌های روانی انجمن روان‌پزشکی آمریکا (DSM) این بیماری در زیرگروه اختلالات کودکان با اصطلاح واکنش بیش فعالی جنبی به عنوان یک طبقه تشخیص مطرح شد.

تحقیقات ویرجینیا داگلاس در کانادا این عقیده را به وجود آورد که هسته اصلی مشکل این افراد نقص در نگهداری توجه بر کنترل تکانه‌ها، و نوسان برانگیختگی است تا فعالیت بیش از حد؛ این پژوهش‌ها باعث شد که در چاپ سوم دفترچه آماری تشخیص بیماری‌های روانی، نام این بیماری به اختلال نقص توجه تغییر یابد.

حدود سه دهه است که اختلال بیش فعالی با سه نشانه اصلی تعریف می‌شود. این سه نشانه عبارتند از: کمبود توجه، بیش فعالی و تکانش‌گری. این ویژگی‌ها امروزه به دو مورد کاهش پیدا کرده‌اند: بیش فعالی و تکانشگری. علت حذف ویژگی نارسایی توجه آن است که نتایج پژوهش‌های متعدد نشان داده‌اند که این افراد برخلاف تصور قبلی، به‌طور اساسی دارای کمبود توجه نیستند؛ بلکه کمبود توجه در آنان، اختلالی ثانویه است.

تحقیقات نشان می‌دهد که ۲۵٪ خانواده‌هایی که یک عضو بیش فعال دارند، فرزند بعدی نیز بیش فعال خواهد شد. همچنین، تحقیقات دیگری ثابت کرده که اگر یکی از دوقلوها به بیش فعالی مبتلا باشد، ۸۲٪ احتمال ابتلای قلو دیگر نیز وجود دارد. این تحقیقات ثابت کرده‌اند که یکی از مهم‌ترین علل بیش فعالی، ژنتیک است.[۷۳]

بیش فعالی نیز از موضوع‌های مورد علاقه پژوهشگران بوده‌است. این ویژگی آشکارترین رفتار این افراد است. به ترتیبی که معمولاً والدین آن را به عنوان نخستین مشکل فرد ذکر می‌کنند با این حال، برخی از یافته‌ها نشانگر آن است که میزان جنب و جوش در این کودکان از حد عادی بیشتر نیست. اما منظور از تکانشگری چیست؟

رفتار تکانشگری را اینگونه توصیف می‌کنند:

  • ناتوانی در کنترل، بازداری و جلوگیری از عمل
  • عمل بدون تفکر، تأمل و ملاحظه
  • عمل بدون پیش‌بینی، برنامه‌ریزی و توجه به پیامدهای آن
  • احساس عمل آنی و خود به خود[۷۴]

ADHD به صورت فامیلی ظاهر می‌شود. عوامل ارثی محکمی در مطالعهٔ خانواده‌ها، دوقلوهای همسان و ناهمسان پیدا شد. (۱۹۹۲ و ۱۹۹۷). در یک مطالعهٔ استرالیایی بین ۱۹۳۸ خانواده با دوقلو مشخص شد که اگر یکی از دوقلوها ADHD داشته باشد، در همسان ۸۲ درصد و در ناهمسان ۳۸ درصد برادر یا خواهر او هم داراست.[۷۵]

انواع ADHD در افراد

بیش فعالی عموماً به دو دسته تقسیم‌بندی می‌شود که در ادامه به‌طور خلاصه به آن پرداخته شده‌است، که در ادامه نیز به روش‌های درمان دارویی و غیر دارویی این عارضه در فرد می‌پردازیم.[۷۶] در نظر گرفتن این نکته ضروری است که بیش فعالی درمان قطعی ندارد.[۷۷]

نوع اول

بیش‌فعال- تکانشی

مبتلایان به اختلال بیش‌فعالی (Hyper Active Disorder - HD) معمولاً فعالیت بالایی دارند اما در کمال تعجب این افراد در رابطه با تمرکز مشکلی ندارد که از نشانه‌های آن می‌توان علائم ذیل را ذکر کرد:

  • دست و پای بی‌قرار، غالباً با دست‌های خود بازی می‌کنند و آن‌ها را حرکت می‌دهند.
  • افراد بیش فعال اصولاً برای مدت طولانی نمی‌توانند جایی بنشینند و باید حتماً حرکت کنند، ترک صندلی یا ترک محل نشستن از نشانه‌های بیش فعالی است.
  • اصطلاحاً بالا رفتن از دیوار راست که خود نشانه پر انرژی بودن کودک است، اگر از حدی فراتر رود می‌تواند از نشانه‌های بیش فعالی فیزیکی باشد.
  • نوعی دیگر از بیش فعالی، در تولید سر و صدا نمایان می‌شود، افرادی که دارای نوع اول بیش فعالی هستند نمی‌توانند بی سر و صدا یک جا بنشینند، آن‌ها حتماً باید مدام از خود سر و صدا در بیاورند.
  • افراد بیش فعال همیشه در حال حرکت و راه رفتن هستند که قسمت عمده‌ای از این حرکت‌ها از روی سرگردانی است.
  • افراد بیش فعال به دلایل مختلف ذهنی پرکار دارند که این پرکاری خود را در زیاد حرف زدن نمایان می‌کند.
  • افراد بیش فعال اصلاً تحمل انتظار کشیدن ندارند؛ به عنوان مثال قبل از پایان سؤال، جواب می‌دهند.
  • افراد بیش فعالی تخریب‌گرند و از این کار لذت می‌برند، حتی اگر کودکی که بیش فعال است را در سن ۳۰ سالگی مشاهده کنید، باز هم اصلاً به بهبود زندگی توجهی ندارد.
  • بدون فکر و بدون توجه به عواقب، کارشان را انجام می‌دهند.

نوع دوم: اختلال کم‌توجهی

مبتلایان اختلال کم‌توجهی (Attention Deficit Disorder - ADD) برخلاف گروه قبلی فعالیت بالایی ندارند، اما در توجه و تمرکز دچار مشکل هستند. در حقیقت این افراد حضور فیزیکی دارند، اما فکر و حواسشان جای دیگری است. از نشانه‌های مبتلایان اختلال کم‌توجهی می‌توان علائم ذیل را ذکر کرد:

  • از روی بی‌دقتی دچار اشتباه می‌شوند،
  • در تمرکز کردن و توجه به یک موضوع بیش از ۵ دقیقه مشکل دارند،
  • افراد بیش فعال اصلاً به صحبت‌های فرد مقابل گوش نمی‌کنند، آن‌ها تظاهر به گوش دادن می‌کنند،
  • افراد بیش فعال در هنگام ناراحتی از خود عکس‌العمل‌های سریع نشان می‌دهند، به عنوان مثال در هنگام گوش کردن ناگهان سر خود را برمی‌گردانند،
  • در برنامه‌ریزی و سازماندهی برنامه‌ها هیچ استعدادی ندارند،
  • اغلب به صورت کاملاً غیرعمدی لوازم و دارایی‌های خود را گم می‌کنند،
  • افراد بیش فعال به دلیل ذهن جهنده‌شان از این شاخه به آن شاخه، بسیار فراموشکارند،
  • با کوچک‌ترین محرکی مثل بوق ماشین یا صدای تیک تاک ساعت حواسشان پرت می‌شود،
  • دستورهای داده شده را پیروی نمی‌کنند (درک دستور ندارند).

تشخصی

تشخیص نوع اول بیش‌فعالی

اختلال بیش فعالی بیماری پیچیده‌ای است و اغلب تشخیص داده نمی‌شود. برای تشخیص این افراد و مشخص شدن روند درمان، بایستی تمام عواملی که در ادامه ذکر شده در فرد دیده شود که عبارتند از:

  • حداقل ۶ نشانه از نشانه‌های ذکر شده در بالا را داشته باشند،
  • نشانه‌های تشخیص داده شده به مدت شش ماه تداوم داشته باشند،
  • حداقل دارای ۵ سال سن باشند،
  • شروع علائم قبل از ۷ سالگی باشد.

نوع دوم بیش‌فعالی

برای تشخیص این افراد و مشخص شدن روند درمان، بایستی تمام عواملی که در ادامه ذکر شده در فرد دیده شود که عبارتند از:

  • حداقل ۶ نشانه از نشانه‌های ذکر شده در بالا را داشته باشند،
  • نشانه‌های تشخیص داده شده به مدت نه ماه تداوم داشته باشند،
  • حداقل دارای ۵ سال سن باشند،
  • شروع علائم قبل از ۷ سالگی باشد.

شایان ذکر است که در برخی موارد دسته دیگری از افراد بیش‌فعال نیز مشاهده می‌شود که ترکیبی از دو گروه توضیح داده شده می‌باشد و علائم مشترکی از هر دو گروه را دارا هستند و تحت عنوان ADD شناخته می‌شود.[۷۶]

اپیدمیولوژی

در ایالات متحده آمریکا، حدود ۱۱٪ دانش‌آموزان به این بیماری مبتلا هستند.[۷۸] این اختلال در بین پسرها رایج‌تر از دخترها می‌باشد.[۷۹] معمولاً منظور از ADHD نوع ترکیبی آن (بیش‌فعالی + کمبود توجه) می‌باشد. نوع ترکیبی ADHD شایع‌ترین نوع یافت شده آن در کودکی است. درجه شیوع نرخ ترکیبی ۲ تا ۱۰ درصد حتی بیشتر برای کودکان آمریکاست.[۷۵] در تحقیقی که در اردیبهشت ماه ۱۳۸۵ در شیراز برای شیوع نقص توجه در بین ۱۳۱۱ کودک دبستانی انجام گرفت؛ تعداد ۱۱۱ نفر(۸/۵ درصد) دارای اختلال ترکیبی۶۸ نفر(۵٪/۲) دارای اختلال نقص توجه، ۶۶ نفر (۵٪) دارای اختلال بیش‌فعالی و تکانشگری بودند. مقایسه فراوانی بروز اختلال نقص توجه، بیش‌فعالی و تکانشگری و اختلال ترکیبی در گروه‌های سنی مختلف در جدول ۳ نشان داده شده‌است. در گروه‌های سنی ۷ و ۱۱ ساله بروز اختلال ترکیبی بیش از سایر گروه‌ها بود اما بروز بیش‌فعالی و تکانشگری در ۸ سالگی افزایش و سپس پس از ۸ سالگی کاهش داشت. بروز اختلال نقص توجه در ۱۱ سالگی افزایش نشان داد.[۸۰] یک تحقیق جالب در کانادا نشان داد که میزان ماکزیمم ADHD در بعضی سال‌ها برای پسران بین ۶ تا ۹ سال بالا و برای سنین ۱۴تا ۱۵ سال پایین است؛ اگرچه میزان بروز ADHD در پسرها ۹ درصد است. در مقابل این میزان برای دختران ۳ درصد می‌باشد. (۱۹۸۹) کودکان با ADHD نوع بی‌توجه خیلی دیرتر و در سال‌های آخر دبستان برای تشخیص راهنمایی می‌شوند. در این نوع دختران شایع‌ترند. (۱/۴ درصد پسران، ۱/۳ درصد دختران).
Chae Kim و Noh در سال ۲۰۰۳ در کره متوجه شدند که ۹/۴ درصد از کودکان سرآمد مورد مطالعه‌شان دارای ADHD هستند. همچنین در مرکز گسترش سرآمدها در دنور حدود ۱۰ درصد از ۳۰۰۰ سرآمد مورد مطالعه تشخیص ADHD داشتند. هرچند آمار دقیقی در این مورد وجود ندارد اما تعداد قابل توجهی از کودکان سرآمد با ADHD وجود دارد.[۷۵]

آزمون‌های تشخیص ADHD

تشخیص این اختلال توسط متخصص و به کمک مصاحبه گذاشته می‌شود. استفاده از برخی آزمون‌ها هم می‌تواند در مواردی کمک کننده باشد. آزمون تخصصی توجه و تمرکز و تشخیص بیش فعالی IVA-2 یک تست نوروسایکولوژی جهت ارزیابی توجه در دو حیطه توجه دیداری و توجه شنیداری می‌باشد. اجرای آزمون پزشکی به منظور رد کردن دیگر دلایل احتمالی این علایم.

جمع‌آوری اطلاعاتی از قبیل مسائل پزشکی جاری، تاریخچه پزشکی شخصی و خانوادگی و فرم‌های ثبت شده در مدرسه.

اجرای مصاحبه‌ها یا پرسشنامه‌ها برای اعضای خانواده، معلمان کودک شما یا دیگر افرادی که کودک شما را به خوبی می‌شناسند، از قبیل پرستار یا مربی کودک. از جمله مشکلاتی که منجر به بی‌قراری در کوکان بیش فعالی می‌گردد، اختلال در پردازش حسی است. معتبرترین پرسشنامه جهت بررسی اختلال حسی استفاده از پرسشنامه نمایه حسی ۲ است.

استفاده از ملاک‌های اختلال نقص توجه- بیش فعالی (ADHD) در راهنمای تشخیص و آماری اختلالات روانی (DSM-۵) که توسط انجمن روان‌پزشکی آمریکا چاپ شده‌است.

اجرای مقیاس‌های درجه‌بندی اختلال نقص توجه- بیش فعالی (ADHD) به منظور کمک برای جمع‌آوری و ارزیابی اطلاعات دربارهٔ کودکتان.

برخی آزمون‌های کمک تشخیصی اختلال نقص توجه- بیش فعالی (ADHD)

  • نقشه مغزی QEEG در تشخیص این اختلال جایگاهی ندارد.
  • آزمون ارزیابی توجه و تمرکز کوتاه مدت COG
  • بسته ارزیابی اختلال بیش فعالی- نقص توجه CANTAB
  • آزمون ارزیابی توجه[۸۱] IVA

طبقه‌بندی

ADHD در طبقه‌بندی رفتارهای ناهنجار به سه دستهٔ زیر تقسیم می‌شود:[۸۲][۸۳]

  1. ADHD-I یا ADHD به‌طور برجسته بی‌توجه (قبلاً ADHD-H نامیده می‌شد یا اختلال نقص توجه بدون بیش‌فعالی)
  2. ADHD-HI یا ADHD به‌طور برجسته پرتحرکی/تکانشی (رفتارهای ناگهانی)
  3. ADHD-C یا ADHD ترکیبی (قبلاً ADHD+H نامیده می‌شد یا اختلال نقص توجه همراه با بیش‌فعالی)

مدل دکتر ایمن (Amen)

کلینیک ایمن، یک کلینیک بین رشته‌ای برای تشخیص و ارزیابی و درمان براساس شناخت بیماری‌ها بر پایهٔ اسکن مغزی دارد. این مرکز با استفاده ازSingle platoon emission computed tomography (SPECT) به اندازه‌گیری و اسکن الگوهای عملکردی مغز و نیز جریان خون در مغز پرداخته‌است. این کلینیک بر اساس پژوهش‌های خود چند مدل از اختلال را معرفی کرده‌است که البته مورد قبول جامعه علمی قرار نگرفته‌است و در طبقه‌بندی‌های تشخیصی به کارگرفته نمی‌شود. به علاوه روش‌های مورد استفاده توسط دکتر ایمن مورد نقد جدی محققان زمینه روان‌پزشکی قرار گرفته و حتی روش‌های او غیرعلمی و غیراخلاقی قلمداد شده‌است.[۸۴]

اختلال بیش‌فعالی بر اساس مدل دکتر ایمن به هفت نوع تقسیم‌بندی شده‌است، که عبارتند از:[۸۵]

  1. classic ADD
  2. Inattentive ADD
  3. Over – focused ADD
  4. ADD لوب گیجگاهی
  5. limbic ADD
  6. King of fire ADD
  7. Anxious ADD

درمان

روش درمان این بیماری می‌تواند روان درمانی یا دارویی به تنهایی یا ترکیبی از اقدامات دارویی با اقدامات روان‌درمانی باشد. درمان دارویی ADHD براساس داروهای محرک عصبی و غیر محرک استوار است. از جمله داروهای محرک داروی متیل فنیدیت (با نام تجاری قرص ریتالین) و دگزامفتامین (مثل قرص ویوانس[۸۶]) است. داروهای غیرمحرک مانند آتوموکستین (مهارکننده بازجذب نوراپینفرین) و داروهای MAOIs می‌باشند.

درمان‌های غیردارویی این بیماری عبارتند از: کاردرمانی، گفتار درمانی و درمان شناختی رفتاری، خانواده درمانی، مداخله در مدرسه، آموزش مهارت‌های اجتماعی، آموزش مدیریت والدین و نوروفیدبک.[۸۷] همچنین اخیراً بهبود بیماری ADHD از طریق بازی با کودک (بازیِ درمانی) نیز در بین متخصصین رواج یافته‌است.[۸۸] بازی‌های درمانی اصول درمانی زیادی را دربرمی‌گیرند و به بچه‌ها کمک می‌کنند تا دربارهٔ مشکلاتشان گفتگو نمایند. همچنین به آن‌ها مهارت‌های ویژه شناختی و رفتاری را یاد می‌دهد؛ مثلاً بچه‌ای که مشکلات خودکنترلی دارد، مهارت‌های مهم اجتماعی مثل رعایت نوبت، گوش دادن به صحبت دیگران، رعایت قوانین بازی و غیره را نیز در حین بازی یادمی‌گیرد.[۸۹]

راهکارهایی برای والدین

در ایران تاکنون پنج بازی درمانی با نام‌های ببین و بگو (برای بهبود نقص توجه)، صورت‌های فضایی (برای بهبود نقص توجه)، مجموعه بازی کنترل خشم (برای بهبود کنترل تکانشگری و مدیریت هیجان خشم)، مجموعه بازی خویشتنداری (برای بهبود کنترل تکانشگری و مدیریت هیجانات) و کودک توانا (برای کاهش ترس از تزریق در کودکان مبتلا به دیابت نوع (۱) برای کمک به بهبود بیماری‌های کودکان و نوجوانان به صورت علمی طراحی و تولید شده‌اند.[۹۰]

  1. برنامه‌ریزی برای کودک برنامه‌ریزی: کودک مبتلا به این اختلال در محدودهٔ قوانین بهترین عملکرد را دارد. برای هر روز از قبل برنامه‌ریزی کنید و این برنامه را در جایی که کودک بتواند ببیند آویزان کنید. هرچه این برنامه دقیق تر باشد، محدودیت‌های بیشتری برای کودک ایجاد می‌کند تا بهتر رفتارش را کنترل کند.
  2. ساختن محیط ساده و ساکت: در محیط شلوغ، کودک شما به راحتی تمرکزش را از دست می‌دهد و تحریک پذیر می‌شود، به‌طور کلی سرو صدای خانه را کم کنید.
  3. آموزش تماس چشمی به کودک: وجه مشترک این گونه کودکان این است که نمی‌توانند برای مدت طولانی به کسی که در حال صحبت است نگاه کنند. از این بازی استفاده کنید تا مهارت تماس چشمی را در کودک ایجاد کنید: بازی «نگاهتو برنگردون»، بدین ترتیب است که شما و کودکتان به چشمان یکدیگر خیره شوید. هر کس زودتر خسته شد و نگاهش را برگرداند بازنده است. زمان خیره شدن را ثبت کنید و هر بار که کودک بتواند نگاهش را بیشتر ثابت نگه دارد، او را تحسین کنید.
  4. استفاده از ساعت زنگ دار: برای افزایش مدت زمانی که کودک می‌تواند آرام بنشیند از این وسیله استفاده کنید. از کودک بخواهید بکوشد تا ساعت را شکست دهد. اگر می‌خواهد تکلیف مدرسه اش را در زمان کوتاهتری تمام کند، از او بخواهید یک هدف زمانی تعیین کند. برای نمونه: «این درس را در ظرف ۵ دقیقه خواهم خواند» سپس به او بگویید ساعت را روی ۵ دقیقه تنظیم و خودش را ملزم کند که ۵ دقیقه بنشیند و آن درس را تمام کند. هر بار که موفق به انجام این کار شد، می‌تواند یک مرحله جلوتر برود و هدف بعدی اش را تعیین کند و بدین ترتیب، زمان درس خواندن یا انجام تکالیفش را افزایش دهد. در هر مرحله او را تشویق نمایید.
  5. آموزش تسلط بر خود: به کودک بیاموزید که رفتارش را با گفتار شفاهی کنترل کند. وقتی او همراه شماست شروع به انجام کاری بکنید و مدام با خود با صدای بلند چنین حرف بزنید: ” باید حواسم به کاری که دارم می‌کنم جمع باشه. ” به کودک بیاموزید ابتدا با صدای بلند با خودش صحبت کند و سپس آرام و بی صدا. استفاده از گروه‌ها مشاوره‌ای برای آموزش‌های لازم در این زمینه می‌تواند راهگشا باشد.

سینما

افراد مشهور مبتلا به ADHD[۹۱]

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ "6A05 Attention deficit hyperactivity disorder". International Classification of Diseases 11th Revision. February 2022 [2019]. Archived from the original on 1 August 2018. Retrieved 8 May 2022.
  2. ↑ Foreman DM (February 2006). "Attention deficit hyperactivity disorder: legal and ethical aspects". Archives of Disease in Childhood. 91 (2): 192–194. doi:10.1136/adc.2004.064576. PMC 2082674. PMID 16428370.
  3. ↑ Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.). Arlington: American Psychiatric Publishing. 2013. pp. 59–65. ISBN 978-0-89042-555-8.
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition, Text Revision (DSM-5-TR). Washington, D.C.: American Psychiatric Publishing. February 2022. ISBN 978-0-89042-575-6. OCLC 1288423302.
  5. ↑ Brown TE (October 2008). "ADD/ADHD and Impaired Executive Function in Clinical Practice". Current Psychiatry Reports. 10 (5): 407–411. doi:10.1007/s11920-008-0065-7. PMID 18803914. S2CID 146463279.
  6. ↑ Malenka RC, Nestler EJ, Hyman SE (2009). "Chapter 6: Widely Projecting Systems: Monoamines, Acetylcholine, and Orexin". In Sydor A, Brown RY (eds.). Molecular Neuropharmacology: A Foundation for Clinical Neuroscience (2nd ed.). New York: McGraw-Hill Medical. pp. 148, 154–157. ISBN 978-0-07-148127-4. DA has multiple actions in the prefrontal cortex. It promotes the 'cognitive control' of behavior: the selection and successful monitoring of behavior to facilitate attainment of chosen goals. Aspects of cognitive control in which DA plays a role include working memory, the ability to hold information 'on line' in order to guide actions, suppression of prepotent behaviors that compete with goal-directed actions, and control of attention and thus the ability to overcome distractions. Cognitive control is impaired in several disorders, including attention deficit hyperactivity disorder. ... Noradrenergic projections from the LC thus interact with dopaminergic projections from the VTA to regulate cognitive control. ... it has not been shown that 5HT makes a therapeutic contribution to treatment of ADHD.
  7. ↑ Retz W, Stieglitz RD, Corbisiero S, Retz-Junginger P, Rösler M (October 2012). "Emotional dysregulation in adult ADHD: What is the empirical evidence?". Expert Review of Neurotherapeutics. 12 (10): 1241–1251. doi:10.1586/ern.12.109. PMID 23082740. S2CID 207221320.
  8. ↑ Faraone SV, Rostain AL, Blader J, Busch B, Childress AC, Connor DF, Newcorn JH (February 2019). "Practitioner Review: Emotional dysregulation in attention-deficit/hyperactivity disorder – implications for clinical recognition and intervention". Journal of Child Psychology and Psychiatry, and Allied Disciplines. 60 (2): 133–150. doi:10.1111/jcpp.12899. PMID 29624671.
  9. ↑ Diamond A (2013). "Executive functions". Annual Review of Psychology. 64: 135–168. doi:10.1146/annurev-psych-113011-143750. PMC 4084861. PMID 23020641. EFs and prefrontal cortex are the first to suffer, and suffer disproportionately, if something is not right in your life. They suffer first, and most, if you are stressed (Arnsten 1998, Liston et al. 2009, Oaten & Cheng 2005), sad (Hirt et al. 2008, von Hecker & Meiser 2005), lonely (Baumeister et al. 2002, Cacioppo & Patrick 2008, Campbell et al. 2006, Tun et al. 2012), sleep deprived (Barnes et al. 2012, Huang et al. 2007), or not physically fit (Best 2010, Chaddock et al. 2011, Hillman et al. 2008). Any of these can cause you to appear to have a disorder of EFs, such as ADHD, when you do not.
  10. ↑ Shaw P, Stringaris A, Nigg J, Leibenluft E (March 2014). "Emotion dysregulation in attention deficit hyperactivity disorder". The American Journal of Psychiatry. 171 (3): 276–293. doi:10.1176/appi.ajp.2013.13070966. PMC 4282137. PMID 24480998.
  11. ↑ "Attention Deficit Hyperactivity Disorder (Easy-to-Read)". National Institute of Mental Health. 2013. Archived from the original on 14 April 2016. Retrieved 17 April 2016.
  12. ↑ Franke B, Michelini G, Asherson P, Banaschewski T, Bilbow A, Buitelaar JK, et al. (October 2018). "Live fast, die young? A review on the developmental trajectories of ADHD across the lifespan". European Neuropsychopharmacology. 28 (10): 1059–1088. doi:10.1016/j.euroneuro.2018.08.001. PMC 6379245. PMID 30195575.
  13. ↑ Faraone, Stephen V.; Banaschewski, Tobias; Coghill, David; Zheng, Yi; Biederman, Joseph; Bellgrove, Mark A.; Newcorn, Jeffrey H.; Gignac, Martin; Al Saud, Nouf M.; Manor, Iris; Rohde, Luis Augusto; Yang, Li; Cortese, Samuele; Almagor, Doron; Stein, Mark A. (2021-09-01). "The World Federation of ADHD International Consensus Statement: 208 Evidence-based conclusions about the disorder". Neuroscience & Biobehavioral Reviews. 128: 789–818. doi:10.1016/j.neubiorev.2021.01.022. ISSN 0149-7634. PMC 8328933. PMID 33549739.
  14. ↑ Faraone SV, Larsson H (April 2019). "Genetics of attention deficit hyperactivity disorder". Molecular Psychiatry. 24 (4): 562–575. doi:10.1038/s41380-018-0070-0. PMC 6477889. PMID 29892054. S2CID 47016805.
  15. ↑ Willcutt EG (July 2012). "The prevalence of DSM-IV attention-deficit/hyperactivity disorder: a meta-analytic review". Neurotherapeutics. 9 (3): 490–499. doi:10.1007/s13311-012-0135-8. PMC 3441936. PMID 22976615.
  16. ↑ Cowen P, Harrison P, Burns T (2012). "Drugs and other physical treatments". Shorter Oxford Textbook of Psychiatry (6th ed.). Oxford University Press. pp. 546. ISBN 978-0-19-960561-3 – via Google Books.
  17. ↑ Faraone SV (2011). "Ch. 25: Epidemiology of Attention Deficit Hyperactivity Disorder". In Tsuang MT, Tohen M, Jones P (eds.). Textbook of Psychiatric Epidemiology (3rd ed.). John Wiley & Sons. p. 450. ISBN 9780470977408. Archived from the original on 22 December 2020. Retrieved 1 February 2016.
  18. ↑ Young S, Adamo N, Ásgeirsdóttir BB, Branney P, Beckett M, Colley W, et al. (August 2020). "Females with ADHD: An expert consensus statement taking a lifespan approach providing guidance for the identification and treatment of attention-deficit/ hyperactivity disorder in girls and women". BMC Psychiatry. 20 (1): 404. doi:10.1186/s12888-020-02707-9. PMC 7422602. PMID 32787804.
  19. ↑ Crawford N (February 2003). "ADHD: a women's issue". Monitor on Psychology. 34 (2): 28. Archived from the original on 9 April 2017.
  20. ↑ Emond V, Joyal C, Poissant H (April 2009). "[Structural and functional neuroanatomy of attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD)]" [Structural and functional neuroanatomy of attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD)]. L'Encephale (به فرانسوی). 35 (2): 107–114. doi:10.1016/j.encep.2008.01.005. PMID 19393378.
  21. ↑ Song P, Zha M, Yang Q, Zhang Y, Li X, Rudan I (February 2021). "The prevalence of adult attention-deficit hyperactivity disorder: A global systematic review and meta-analysis". Journal of Global Health. International Global Health Society. 11: 04009. doi:10.7189/jogh.11.04009. eISSN 2047-2986. OCLC 751737736. PMC 7916320. PMID 33692893.
  22. ↑ Ginsberg Y, Quintero J, Anand E, Casillas M, Upadhyaya HP (2014). "Underdiagnosis of attention-deficit/hyperactivity disorder in adult patients: a review of the literature". The Primary Care Companion for CNS Disorders. 16 (3). doi:10.4088/PCC.13r01600. PMC 4195639. PMID 25317367. Reports indicate that ADHD affects 2.5%–5% of adults in the general population,5–8 compared with 5%–7% of children.9,10 ... However, fewer than 20% of adults with ADHD are currently diagnosed and/or treated by psychiatrists.7,15,16
  23. ↑ Coghill DR, Banaschewski T, Soutullo C, Cottingham MG, Zuddas A (November 2017). "Systematic review of quality of life and functional outcomes in randomized placebo-controlled studies of medications for attention-deficit/hyperactivity disorder". European Child & Adolescent Psychiatry. 26 (11): 1283–1307. doi:10.1007/s00787-017-0986-y. PMC 5656703. PMID 28429134. Text was copied from this source, which is available under a Creative Commons Attribution 4.0 International License بایگانی‌شده در ۱۶ اکتبر ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine.
  24. ↑ "Attention Deficit Hyperactivity Disorder". National Institute of Mental Health. March 2016. Archived from the original on 23 July 2016. Retrieved 5 March 2016.
  25. ↑ ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ National Institute for Health and Care Excellence (2019). Attention deficit hyperactivity disorder: diagnosis and management. NICE Guideline, No. 87. London: National Guideline Centre (UK). ISBN 978-1-4731-2830-9. OCLC 1126668845. Archived from the original on 12 January 2021. Retrieved 9 January 2021.
  26. ↑ "Canadian ADHD Practice Guidelines" (PDF). Canadian ADHD Resource Alliance. Archived (PDF) from the original on 21 January 2021. Retrieved 4 February 2011.
  27. ↑ "Attention-Deficit / Hyperactivity Disorder (ADHD): Recommendations". Centers for Disease Control and Prevention. 24 June 2015. Archived from the original on 7 July 2015. Retrieved 13 July 2015.
  28. ↑ "Attention-Deficit / Hyperactivity Disorder (ADHD): Recommendations". Centers for Disease Control and Prevention. 24 June 2015. Archived from the original on 7 July 2015. Retrieved 13 July 2015.
  29. ↑ Wolraich ML, Hagan JF, Allan C, Chan E, Davison D, Earls M, et al. (October 2019). "Clinical Practice Guideline for the Diagnosis, Evaluation, and Treatment of Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder in Children and Adolescents". Pediatrics. 144 (4): e20192528. doi:10.1542/peds.2019-2528. PMC 7067282. PMID 31570648.
  30. ↑ Wigal SB (2009). "Efficacy and safety limitations of attention-deficit hyperactivity disorder pharmacotherapy in children and adults". CNS Drugs. 23 (Suppl 1): 21–31. doi:10.2165/00023210-200923000-00004. PMID 19621975. S2CID 11340058.
  31. ↑ National Collaborating Centre for Mental Health (2009). Attention Deficit Hyperactivity Disorder: Diagnosis and Management of ADHD in Children, Young People and Adults. NICE Clinical Guidelines. Vol. 72. Leicester: British Psychological Society. ISBN 978-1-85433-471-8. Archived from the original on 13 January 2016 – via NCBI Bookshelf.
  32. ↑ Parker J, Wales G, Chalhoub N, Harpin V (September 2013). "The long-term outcomes of interventions for the management of attention-deficit hyperactivity disorder in children and adolescents: a systematic review of randomized controlled trials". Psychology Research and Behavior Management. 6: 87–99. doi:10.2147/PRBM.S49114. PMC 3785407. PMID 24082796. Results suggest there is moderate-to-high-level evidence that combined pharmacological and behavioral interventions, and pharmacological interventions alone can be effective in managing the core ADHD symptoms and academic performance at 14 months. However, the effect size may decrease beyond this period. ... Only one paper examining outcomes beyond 36 months met the review criteria. ... There is high level evidence suggesting that pharmacological treatment can have a major beneficial effect on the core symptoms of ADHD (hyperactivity, inattention, and impulsivity) in approximately 80% of cases compared with placebo controls, in the short term.
  33. ↑ Wigal SB (2009). "Efficacy and safety limitations of attention-deficit hyperactivity disorder pharmacotherapy in children and adults". CNS Drugs. 23 (Suppl 1): 21–31. doi:10.2165/00023210-200923000-00004. PMID 19621975. S2CID 11340058.
  34. ↑ Arnold LE, Hodgkins P, Caci H, Kahle J, Young S (February 2015). "Effect of treatment modality on long-term outcomes in attention-deficit/hyperactivity disorder: a systematic review". PLOS ONE. 10 (2): e0116407. Bibcode:2015PLoSO..1016407A. doi:10.1371/journal.pone.0116407. PMC 4340791. PMID 25714373.
  35. ↑ Mayes R, Bagwell C, Erkulwater J (2008). "ADHD and the rise in stimulant use among children". Harvard Review of Psychiatry. 16 (3): 151–166. doi:10.1080/10673220802167782. PMID 18569037. S2CID 18481191.
  36. ↑ Silver LB (2004). Attention-deficit/hyperactivity disorder (3rd ed.). American Psychiatric Publishing. pp. 4–7. ISBN 978-1-58562-131-6.
  37. ↑ Schonwald A, Lechner E (April 2006). "Attention deficit/hyperactivity disorder: complexities and controversies". Current Opinion in Pediatrics. 18 (2): 189–195. doi:10.1097/01.mop.0000193302.70882.70. PMID 16601502. S2CID 27286123.
  38. ↑ Retz W, Stieglitz RD, Corbisiero S, Retz-Junginger P, Rösler M (October 2012). "Emotional dysregulation in adult ADHD: What is the empirical evidence?". Expert Review of Neurotherapeutics. 12 (10): 1241–1251. doi:10.1586/ern.12.109. PMID 23082740. S2CID 207221320.
  39. ↑ NIMH (2013). "Attention Deficit Hyperactivity Disorder (Easy-to-Read)". National Institute of Mental Health. Archived from the original on 14 April 2016. Retrieved 17 April 2016.
  40. ↑ Franke B, Michelini G, Asherson P, Banaschewski T, Bilbow A, Buitelaar JK, et al. (October 2018). "Live fast, die young? A review on the developmental trajectories of ADHD across the lifespan". European Neuropsychopharmacology. 28 (10): 1059–1088. doi:10.1016/j.euroneuro.2018.08.001. PMC 6379245. PMID 30195575.
  41. ↑ Faraone, Stephen V.; Larsson, Henrik (April 2019). "Genetics of attention deficit hyperactivity disorder". Molecular Psychiatry. 24 (4): 562–575. doi:10.1038/s41380-018-0070-0.
  42. ↑ "The prevalence of adult attention-deficit hyperactivity disorder: A global systematic review and meta-analysis - PMC". Ncbi.nlm.nih.gov. Retrieved 2022-06-30.
  43. ↑ Faraone SV (2011). "Ch. 25: Epidemiology of Attention Deficit Hyperactivity Disorder". In Tsuang MT, Tohen M, Jones P (eds.). Textbook of Psychiatric Epidemiology (3rd ed.). John Wiley & Sons. p. 450. ISBN 978-0-470-97740-8. Archived from the original on 22 December 2020. Retrieved 1 February 2016.
  44. ↑ American Psychiatric Association (February 2022). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition, Text Revision (DSM-5-TR). Washington, D.C.: American Psychiatric Publishing. ISBN 978-0-89042-575-6. OCLC 1288423302.
  45. ↑ American Psychiatric Association (February 2022). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition, Text Revision (DSM-5-TR). Washington, D.C.: American Psychiatric Publishing. ISBN 978-0-89042-575-6. OCLC 1288423302.
  46. ↑ Young S, Adamo N, Ásgeirsdóttir BB, Branney P, Beckett M, Colley W, et al. (August 2020). "Females with ADHD: An expert consensus statement taking a lifespan approach providing guidance for the identification and treatment of attention-deficit/ hyperactivity disorder in girls and women". BMC Psychiatry. 20 (1): 404. doi:10.1186/s12888-020-02707-9. PMC 7422602. PMID 32787804.
  47. ↑ Crawford N (February 2003). "ADHD: a women's issue". Monitor on Psychology. 34 (2): 28. Archived from the original on 9 April 2017.
  48. ↑ Emond V, Joyal C, Poissant H (April 2009). "[Structural and functional neuroanatomy of attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD)]" [Structural and functional neuroanatomy of attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD)]. L'Encephale (به فرانسوی). 35 (2): 107–114. doi:10.1016/j.encep.2008.01.005. PMID 19393378.
  49. ↑ Singh I (December 2008). "Beyond polemics: science and ethics of ADHD". Nature Reviews. Neuroscience. 9 (12): 957–964. doi:10.1038/nrn2514. PMID 19020513. S2CID 205504587.
  50. ↑ "The prevalence of adult attention-deficit hyperactivity disorder: A global systematic review and meta-analysis - PMC". Ncbi.nlm.nih.gov. Retrieved 2022-06-30.
  51. ↑ Kooij SJ, Bejerot S, Blackwell A, Caci H, Casas-Brugué M, Carpentier PJ, et al. (September 2010). "European consensus statement on diagnosis and treatment of adult ADHD: The European Network Adult ADHD". BMC Psychiatry. 10: 67. doi:10.1186/1471-244X-10-67. PMC 2942810. PMID 20815868.
  52. ↑ Ginsberg Y, Quintero J, Anand E, Casillas M, Upadhyaya HP (2014). "Underdiagnosis of attention-deficit/hyperactivity disorder in adult patients: a review of the literature". The Primary Care Companion for CNS Disorders. 16 (3). doi:10.4088/PCC.13r01600. PMC 4195639. PMID 25317367. Reports indicate that ADHD affects 2.5%–5% of adults in the general population,5–8 compared with 5%–7% of children.9,10 ... However, fewer than 20% of adults with ADHD are currently diagnosed and/or treated by psychiatrists.7,15,16
  53. ↑ "Attention Deficit Hyperactivity Disorder". National Institute of Mental Health. March 2016. Archived from the original on 23 July 2016. Retrieved 5 March 2016.
  54. ↑ National Institute for Health and Care Excellence (2019). Attention deficit hyperactivity disorder: diagnosis and management. NICE Guideline, No. 87. London: National Guideline Centre (UK). ISBN 978-1-4731-2830-9. OCLC 1126668845. Archived from the original on 12 January 2021. Retrieved 9 January 2021.
  55. ↑ "Canadian ADHD Practice Guidelines" (PDF). Canadian ADHD Resource Alliance. Archived (PDF) from the original on 21 January 2021. Retrieved 4 February 2011.
  56. ↑ "Attention-Deficit / Hyperactivity Disorder (ADHD): Recommendations". Centers for Disease Control and Prevention. 24 June 2015. Archived from the original on 7 July 2015. Retrieved 13 July 2015.
  57. ↑ Wolraich ML, Hagan JF, Allan C, Chan E, Davison D, Earls M, et al. (October 2019). "Clinical Practice Guideline for the Diagnosis, Evaluation, and Treatment of Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder in Children and Adolescents". Pediatrics. 144 (4): e20192528. doi:10.1542/peds.2019-2528. PMC 7067282. PMID 31570648.
  58. ↑ Wigal SB (2009). "Efficacy and safety limitations of attention-deficit hyperactivity disorder pharmacotherapy in children and adults". CNS Drugs. 23 (Suppl 1): 21–31. doi:10.2165/00023210-200923000-00004. PMID 19621975. S2CID 11340058.
  59. ↑ Wigal SB (2009). "Efficacy and safety limitations of attention-deficit hyperactivity disorder pharmacotherapy in children and adults". CNS Drugs. 23 (Suppl 1): 21–31. doi:10.2165/00023210-200923000-00004. PMID 19621975. S2CID 11340058.
  60. ↑ National Collaborating Centre for Mental Health (2009). Attention Deficit Hyperactivity Disorder: Diagnosis and Management of ADHD in Children, Young People and Adults. NICE Clinical Guidelines. Vol. 72. Leicester: British Psychological Society. ISBN 978-1-85433-471-8. Archived from the original on 13 January 2016 – via NCBI Bookshelf.
  61. ↑ Arnold LE, Hodgkins P, Caci H, Kahle J, Young S (February 2015). "Effect of treatment modality on long-term outcomes in attention-deficit/hyperactivity disorder: a systematic review". PLOS ONE. 10 (2): e0116407. Bibcode:2015PLoSO..1016407A. doi:10.1371/journal.pone.0116407. PMC 4340791. PMID 25714373.
  62. ↑ Parker J, Wales G, Chalhoub N, Harpin V (September 2013). "The long-term outcomes of interventions for the management of attention-deficit hyperactivity disorder in children and adolescents: a systematic review of randomized controlled trials". Psychology Research and Behavior Management. 6: 87–99. doi:10.2147/PRBM.S49114. PMC 3785407. PMID 24082796. Results suggest there is moderate-to-high-level evidence that combined pharmacological and behavioral interventions, and pharmacological interventions alone can be effective in managing the core ADHD symptoms and academic performance at 14 months. However, the effect size may decrease beyond this period.  ... Only one paper examining outcomes beyond 36 months met the review criteria.  ... There is high level evidence suggesting that pharmacological treatment can have a major beneficial effect on the core symptoms of ADHD (hyperactivity, inattention, and impulsivity) in approximately 80% of cases compared with placebo controls, in the short term.
  63. ↑ Mayes R, Bagwell C, Erkulwater J (2008). "ADHD and the rise in stimulant use among children". Harvard Review of Psychiatry. 16 (3): 151–166. doi:10.1080/10673220802167782. PMID 18569037. S2CID 18481191.
  64. ↑ Silver LB (2004). Attention-deficit/hyperactivity disorder (3rd ed.). American Psychiatric Publishing. pp. 4–7. ISBN 978-1-58562-131-6.
  65. ↑ Schonwald A, Lechner E (April 2006). "Attention deficit/hyperactivity disorder: complexities and controversies". Current Opinion in Pediatrics. 18 (2): 189–195. doi:10.1097/01.mop.0000193302.70882.70. PMID 16601502. S2CID 27286123.
  66. ↑ «Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD)». A.D.A.M. Medical Encyclopedia. دریافت‌شده در ۲۰۱۲-۰۵-۱۶.
  67. ↑ «مشکل خواب بیش‌فعال‌ها - مجله بیش‌فعالی ایران». مجله بیش‌فعالی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۶ ژانویه ۲۰۲۱.
  68. ↑ «مشکل بیش فعال‌ها - مجلهٔ بیش فعالی ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۹ ژانویه ۲۰۲۱.
  69. ↑ «بیش فعالی و چاقی». مجله بیش فعالی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۸ آوریل ۲۰۲۱.
  70. ↑ ۷۰٫۰ ۷۰٫۱ Millichap, J. Gordon (2010). Attention Deficit Hyperactivity Disorder Handbook a Physician's Guide to ADHD (2nd ed.). New York, NY: Springer Science. p. 26. ISBN 978-1-4419-1397-5. Retrieved 17 January 2014.
  71. ↑ Thapar A, Cooper M, Eyre O, Langley K (January 2013). "What have we learnt about the causes of ADHD?". J Child Psychol Psychiatry. 54 (1): 3–16. doi:10.1111/j.1469-7610.2012.02611.x. PMC 3572580. PMID 22963644.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  72. ↑ ۷۲٫۰ ۷۲٫۱ http://kordestan.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=8355
  73. ↑ «علل بیش فعالی - مجله بیش فعالی ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۶ ژانویه ۲۰۲۱.
  74. ↑ «اختلال بیش فعالی در افراد - مهدکودک پاپیون». papillon-kids.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۷.
  75. ↑ ۷۵٫۰ ۷۵٫۱ ۷۵٫۲ Lovecky, Deirdre V.Different Minds. لندن:Jessica Kingsley Publishers, 2004 ISBN 1-85302-964-5
  76. ↑ ۷۶٫۰ ۷۶٫۱ بیتا صدیقیان. «تعریف، علائم، علت و درمان بیش فعالی در افراد چیست؟». وب سایت تخصصی رادیو کودک.
  77. ↑ «آیا بیش فعالی قابل درمان است؟». مجله بیش فعالی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۲۱.
  78. ↑ A.D.H.D. Seen in 11% of U.S. Children as Diagnoses Rise, The New York Times
  79. ↑ «ADHD چیست؟». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۹ ژانویه ۲۰۱۹.
  80. ↑ سهیم، شیما؛ و لیلا مهرانگیز.«شیوع اختلال نقص توجه/ بیش فعالی در کودکان دبستانی»[پیوند مرده]. مجله بیماری‌های کودکان ایران. ۱۷ (۲)، ۲۱۱–۲۱۶
  81. ↑ کلینیک روان‌شناسی آتیه درخشان ذهن. «اختلال نقص توجه-بیش فعالی». atiehclinic.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲ فوریه ۲۰۲۱.
  82. ↑ "Neuropsychological Performance in DSM-IV ADHD Subtypes: An Exploratory Study With Untreated Adolescents" (به انگلیسی). Retrieved 24 شهریور 1387. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  83. ↑ Pasquale J. Accardo, Thomas A. Blondis, Barbara Y. Whitman.Attention Deficits and Hyperactivity in Children and Adults:Informa Health Care,2000.ISBN 0-8247-1962-X, 9780824719623.
  84. ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Daniel_Amen#Reception_of_ideas
  85. ↑ «ADD / ADHD | Amen Clinics» (به انگلیسی). Amen Clinics. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۲۶.
  86. ↑ «قرص ویوانس». مجله بیش‌فعالی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۰ فوریه ۲۰۲۱.
  87. ↑ Neurofeedback: An ADHD Treatment That Retrains the Brain? - US News and World Report
  88. ↑ http://www.shadram.com, بازی‌های درمانی شادرام
  89. ↑ http://www.shadramgame.ir[پیوند مرده], بازی‌های درمانی شادرام
  90. ↑ http://www.shadram.com/products بایگانی‌شده در ۳ ژوئن ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine, محصولات درمانی شادرام
  91. ↑ Kimberly Holland (۲۰۱۷). «Celebrities with ADHD».
  92. ↑ "ADHD: Joyner Lucas' Identity Crisis Or Art Imitating Life?". HotNewHipHop. Retrieved 2019-11-01.
  93. ↑ «افراد معروف بیش‌فعال». مجله بیش‌فعالی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۴ فوریه ۲۰۲۱.

پیوند به بیرون

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=اختلال_کم‌توجهی_بیش‌فعالی&oldid=38556799»