برشنگاری با گسیل پوزیترون: تفاوت میان نسخهها
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +مرتب (۹.۳): + رده:پرتوشیمی پزشکی |
جز ربات:افزودن الگو ناوباکس {{پرتوداروهای تشخیصی}} |
||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
{{فناوری هستهای}} |
{{فناوری هستهای}} |
||
{{تصویربرداری پزشکی}} |
{{تصویربرداری پزشکی}} |
||
{{پرتوداروهای تشخیصی}} |
|||
[[رده:اختراعات آمریکایی]] |
[[رده:اختراعات آمریکایی]] |
||
[[رده:پادماده]] |
[[رده:پادماده]] |
نسخهٔ ۲۳ فوریهٔ ۲۰۱۵، ساعت ۱۷:۳۵
برشنگاری با گسیل پوزیترون | |
---|---|
ICD-10-PCS | C?۳ |
ICD-9-CM | 92.0-92.1 |
سرعنوانهای موضوعی پزشکی | D049268 |
OPS-301 code | ۳-۷۴ |
مدلاین پلاس | ۰۰۳۸۲۷ |
برشنگاری با گسیل پوزیترون[۱] یا مقطعنگاری با نشر پوزیترون (به انگلیسی: Positron Emission Tomography) که به اختصار PET نامیده میشود، روشی نوین است که در علوم تشخیصی در فیزیک پزشکی به ویژه پزشکی هستهای کاربرد پژوهشی و همهروزه فراوانی دارد.
روش کار
دستگاه متداولی که این روش را جهت تصویر برداری به کار میبرد پت اسکن نام دارد و متشکل از چند هزار آشکار ساز کوچک (از نوع Bismuth Germanium و Leutetium Orthosilicate) است که بصورت انطباقی (Coincidence detection) پرتوهای گاما ۵۱۱keV تولید شده از نابودی جفتی (pair annihilation) الکترون و پوزیترون را از درون بدن بیمار آشکار سازی میکند.
در تصویربرداری با روشهای هستهای همانند PET ،هر چند رزولوشن در مقایسه با CT بسیار پایینتر است، اما با این وجود فواید و امکانات بی نظیری در اختیارمان قرار میدهد:
- ارائه تصویر از عملکرد(function) بخشهای مختلف بدن و امکان دستیابی به اطلاعات متابولیکی و شیمیایی بدن
- امکان تشخیص نواحی سرطانی و بدخیم در بافتهای سلولی
- امکان تشخیص و ردیابی ناهنجاری هادر فعالیتهای سلولی پیش از آنکه تغییراتی در آناتومی اعضا بصورت محسوس،ایجاد کنند.
قیمت هر دستگاه تا دو میلیون دلار تخمین زده میشود[۲] و اخیراً این دستگاهها با سی تی اسکن بصورت ترکیبی (PET/CT fusion) وارد بازار شدهاند.
از آنجایی که برای آشکار سازی تلاشی جفتی احتیاج به رادیو ایزوتوپهای با نیمه عمر کمتر از دو ساعت میباشد، پت اسکن را اغلب در مجاورت یک دستگاه شتابدهنده نصب میکنند. پر مصرفترین این ایزوتوپها فلور-۱۸ است که نیمه عمر آن حدود ۱۱۰ دقیقهاست. خرید و نصب اینگونه شتابدهندهها خود حدود یک میلیون دلار هزینه در بر دارد.[۳]
تاریخچه
پت اسکن اول بار در دانشگاه واشنگتن در سنت لوییس درسال ۱۹۷۵ توسط مایکل فلپس اختراع گشت.[۴] در این سیستم یک عنصر رادیواکتیو با نیمه عمر کوتاه که با گرفتن پوزیترون متلاشی میشود (که به لحاظ شیمیایی ملکول فعال متابولیک محسوب میشود) به بدن بیمار تزریق میگردد و پس از وقفه کوتاهی (جهت پخش مواد در سیستم گردش بدن) بیمار جهت تصویرگیری به داخل دستگاه اسکن منتقل میشود. مولکولی که بدین منظور استفاده میشود فلوئورو دی اکسی گلوکز (FDG-۱۸) میباشد.
امروزه دستگاههای پت در بیمارستانها در سرتاسر ایالات متحده و نیز در آشکارسازی و تحقیقات در زمینههایی همچون ناراحتیهای مغز و اعصاب مثل روانگسیختگی، پارکینسون، آلزایمر، و آنکولوژی کاربرد وسیع دارند.
در سال ۲۰۱۳ ایران دو دستگاه پت اسکن مشغول به کار داشت، که یکی در بیمارستان دکتر شریعتی، و دیگری در سازمان انرژی اتمی قرار داشتند.[۵]
نگارخانه
-
شماتیک نحوهٔ عملکرد سیستم پت اسکن از زمان تلاشی جفتی تا زمان نمایش بر صفحه رایانه
-
یک دستگاه پت-سی تی ترکیبی
-
نتیجهٔ ترکیب سیستمهای پت و سی تی اسکن تصویر ساختاری-دگرگشتی بالا میباشد.
-
شماتیک چگونگی آشکارسازی تصادفی در PET
آزمون استرس هستهای
در آزمون استرس هستهای، که با PET انجام میگیرد، پزشکان مادهای رادیواکتیو را به خون تزریق میکنند، سپس با استفاده از دوربین اشعه گاما چگونگی حرکت خون در قلب را بررسی میکنند. این آزمون مشخص میکند که قلب تا چه حد قابلیت رسانیدن خون اکسیژن دار به عضله را دارد.
اغلب این آزمون را دوبار انجام میدهند، یک بار برای بررسی کارکرد قلب در حال استراحت، و بار دیگر در حال فعالیت و تحت فشار جسمی. انجام دادن دو اسکن PET ممکن است مدت زیادی (تا ۵ ساعت) بطول بینجامد، گذشته از اینکه این آزمون بیمار را در معرض مقادیر نسبتاً زیادی تششع قرار میدهد.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ دکتر محمد حیدری ملایری http://aramis.obspm.fr/~heydari/dictionary فرهنگ ریشه شناختی اخترشناسی-اخترفیزیک
- ↑ Paul E. Christian, et al. Nuclear Medicine and PET. Mosby Publishing. ۲۰۰۴. p.۷۷
- ↑ Paul E. Christian, et al. Nuclear Medicine and PET. Mosby Publishing. ۲۰۰۴. p.۷۷
- ↑ Simon Cherry, et al. Physics in Nuclear Medicine. Saunders Publishing. ۲۰۰۳. p.۳
مایکل فلپس امروزه استاد دانشگاه UCLA است. مقاله اصلی که ایشان اول بار در این زمینه به چاپ رسانیدند عبارت است از:
Phelps ME, Hoffman EJ, Mullani NA, et al. Application of annihilation coincidence detection of transaxial reconstruction tomography. J Nucl Med ۱۶:۲۱۰-۲۱۵, ۱۹۷۵. - ↑ :: IRSNM :.: about us .:
پیوند به بیرون
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ برشنگاری با گسیل پوزیترون موجود است. |