استلراتور
استلراتور (به انگلیسی: Stellarator) نام یکی از نخستین دستگاه‌ها یا راکتورهای آزمایشگاهی است که برای محصور کردن پلاسمای داغ توسط میدان مغناطیسی ساخته شده‌است. در این راکتور می‌توان شرایطی را فراهم آورد تا فرایند همجوشی هسته‌ای کنترل شده‌ای در آن رخ دهد.
تاریخچه[ویرایش]
طرح اولیهٔ این دستگاه توسط لیمان اسپتزر فیزیکدان آمریکایی (۱۹۱۴ –۱۹۹۷) در سال ۱۹۵۰ ارائه شد و یک سال پس از آن در آزمایشگاه فیزیک پلاسمای دانشگاه پرینستون ساخته شد. در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ میلادی، استلراتورها متداول‌ترین دستگاه آزمایشگاهی برای بررسی و مطالعهٔ فرایند همجوشی هسته‌ای کنترل شده‌بودند. از دههٔ هفتاد میلادی به این سو، راکتورهای آزمایشگاهی توکامک که در سال ۱۹۵۶ توسط دانشمندان شوروی سابق طراحی شده‌بود نتایج بهتری در پی داشتند و جای خود را در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی پیشرو در دنیا باز کردند. با این وجود، در عمل توکامک‌ها نیز با مشکلاتی مواجه شدند، به‌طوری‌که در دههٔ ۹۰ میلادی طرح جدیدی از راکتورهای استلراتور ارائه شد و چندین نمونه از آن نیز ساخته شد.[۱] از جمله می‌توان به استلراتور Wendelstein 7-X در آلمان، Helically Symmetric Experiment (HSX) در آمریکا، و Large Helical Device در ژاپن اشاره کرد.
مقایسه با توکامک[ویرایش]
توکامک غالباً بیشتر مورد توجه محصورسازی مغناطیسی قرار گرفته‌است، با این حال برخی گروه‌ها از استلراتورها حمایت کرده‌اند که دارای برخی مزایا نسبت به توکامک است. توکامک انحنای مورد نیاز برای خطوط میدان مغناطیسی را از طریق پلاسمای خود ایجاد می‌کند بنابراین نیازی به دستکاری خطوط میدان مغناطیسی توسط یک جریان خارجی نیست.از مزایای استلراتورها می‌توان عدم احتیاج به جریان چنبره‌ای (و در نتیجه افزایش احتمال فعالیت مداوم) و ثبات سیستم بیشتر را نام برد.
منابع[ویرایش]
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Stellarator». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۷ دسامبر ۲۰۱۵.
جستارهای وابسته[ویرایش]
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون فیزیک است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
