دروغ‌رسانی

چگونه دروغ را می‌توان گسترش داد — توضیح توسط وزارت دفاع ایالات متحده (۲۰۰۱)

گمراه‌سازی یا دروغ‌پراگنی یا انتشار اخبار ساختگی (به انگلیسی: disinformation) انتشار عامدانه و برنامه‌ریزی شده اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده برای فریب مخاطبان است. واژه انگلیسی تا اواخر دهه ۱۹۸۰ در لغت‌نامه‌ها وجود نداشت و در واقع این عبارت ترجمه‌ای از معادل روسی дезинформацияبا ترجمه به عنوان dezinformatsiya است. واژه گمراه‌سازی با اطلاعات غلط ناشی از اشتباه و سهو تفاوت دارد. به بیان بهتر اطلاعات غلط زمانی که به صورت هدفمند و عمداً و به منظور فریب دادن منتشر شود منجر به گمراه‌سازی خواهد شد.

کاربرد این عبارت که اشاره به یک تاکتیک روسی دارد در سال ۱۹۲۳ هم‌زمان با تأسیس "بنیاد ویژه شایعه سازی" برای عملیات مخفی توسط معاون رئیس کا گ ب آغاز شد. این اصطلاح همچنین در سال ۱۹۳۹ در آلمان تحت عنوان "سرویس خبرپراکنی آلمان" استفاده شده‌است. ایون پاکبا ارشد رسمی پلیس مخفی رومانیایی می گوید: این کلمه اولین بار توسط جوزف استالین در طول جنگ جهانی دوم مورد استفاده بوده‌است .

منابع

• Disinformation review by European Union, a weekly review of "disinformation attacks that target European audience"
• Disinformation - a learning resource from the British Library including an interactive movie and activities