پرش به محتوا

خانه زینت‌الملک

مختصات: ۲۹°۳۶′۲۸٫۳۸″ شمالی ۵۲°۳۳′۷٫۱۵″ شرقی / ۲۹٫۶۰۷۸۸۳۳°شمالی ۵۲٫۵۵۱۹۸۶۱°شرقی / 29.6078833; 52.5519861
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
خانه زینت‌الملک
Map
نامخانه زینت‌الملک
کشورایران
استاناستان فارس
شهرستانشیراز
اطلاعات اثر
کاربریخانه
کاربری کنونیموزه
دیرینگیدوره قاجار
دورهٔ ساخت اثردوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۹۳۸
تاریخ ثبت ملی۱۰ آذر ۱۳۵۴
خانه زینت‌الملک بر ایران واقع شده‌است
خانه زینت‌الملک
روی نقشه ایران
۲۹°۳۶′۲۸″شمالی ۵۲°۳۳′۰۸″شرقی / ۲۹٫۶۰۷۸۳۳۰۵°شمالی ۵۲٫۵۵۲۱۶۴۶۶°شرقی / 29.60783305; 52.55216466

خانه زینت‌الملک یکی از آثار به جای مانده از دوره قاجار است که ساخت آن در حدود سال ۱۲۹۰ ه‍.ق توسط علی‌محمد خان قوام‌الملک آغاز و در سال ۱۳۰۲ ه‍.ق به پایان رسیده‌است. این خانه به دلیل سکونت زینت‌الملک، دختر قوام‌الملک چهارم، به این نام معروف است. سقف بیشتر اتاق‌های این خانه چوبی است که با نقاشی تصاویر گوناگونی از جانوران، پرندگان و گل و بوته آراسته شده‌است. در زیر زمین این خانه زیبا موزه معروف به «مادام توسو شیراز» قراردارد که علاقمندان می‌توانند از مجسمه‌های شخصیت‌های برجسته شیراز از جمله خانم زینت الملوک قوامی دیدن فرمایند. در زیرزمین این بنا موزه مشاهیر فارس همراه با مجسمه‌های مشاهیر فارس برپا شده‌است.[۱][۲]

تاریخچه

[ویرایش]

بنای اندرون زینت الملک مربوط به دوره قاجار است و در شیراز، خیابان لطفعلی‌خان زند واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ آذر ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۹۳۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۳]

مکان بنا

[ویرایش]

در ضلع غربی نارنجستان قوام، عمارتی زیبا قرار دارد که به دلیل سکونت خانم زینت‌الملک قوامی، دختر قوام‌الملک چهارم، به این نام معروف است. این عمارت که به فاصلهٔ یک کوچه با خانه قوام قرار دارد و به وسیلهٔ یک راه زیرزمینی با آن در ارتباط است، در حقیقت اندرونی خانهٔ قوام و محل رفت‌وآمد محارم بود. در ورودی خانه زینت‌الملک معرق‌کاری شده‌است و با عبور از هشتی، یک راهرو با زاویه شمال شرقی به حیاط راه می‌یابد. در حیاط علاوه بر ازاره‌های سنگی حجاری شده و مشبک، دو باغچه زیبا و حوض بزرگ و کوچک مشاهده می‌شود. کاشی‌کاری هفت رنگ هلالی که در پیشانی ساختمان جا گرفته از زیبایی خاص برخوردار است و تصاویر خورشید، دو فرشته، دو شیر شمشیر به دست همراه با آیه نصرمن‌الله و فتح‌قریب به چشم می‌خورد. به جز ایوان بدون سقف در شرق حیاط، در اطراف حیاط ۲۰ اتاق وجود دارد که به یکدیگر راه دارند. ساختمان غربی بنا دارای تالار شاه‌نشین آینه‌کاری و گچ‌بری با تصاویر اروپایی است. این ساختمان در سه ضلع دارای زیرزمین بسیار وسیع و گسترده‌ای است که امروزه از آن به عنوان نگارخانه استفاده می‌شود. در این موزه تمامی شخصیتهای برجستهٔ شیراز به صورت مجسمه برای بازدید مردم درآمده‌اند.

نگارخانه

[ویرایش]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

پانویس

[ویرایش]
  1. «موزه تاریخ فارس در خانه زینت‌الملک در وبگاه عکسدار». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ فوریه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲ فوریه ۲۰۱۳.
  2. «موزه تاریخ فارس در خانه زینت الملک در وبگاه خبرگزاری دانشجویان ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ اکتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲ فوریه ۲۰۱۳.
  3. «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.

منابع

[ویرایش]