مسدودکننده گیرنده آدرنرژیک بتا

بلوک‌کننده بتا
کلاس دارویی
فرمول اسکلتی پروپرانولول نخستین نمونه موفق کلینیکی از بلوک‌کننده بتا
موارد مصرف	زیادی فشار خون, آریتمی قلب, غیره.
مقصد زیستی	گیرنده بتا
کد آتی‌سی	C07
پیوند به بیرون
سمپ	D000319
آاچ‌اف‌اس/Drugs.com	Drug Classes
Consumer Reports	Best Buy Drugs
WebMD	medicinenet  rxlist

بلوک کننده بتا (به انگلیسی: Beta blockers) به گروهی از داروها گفته می‌شود که نقش آنتاگونیست رقابتی را برای اتصال به گیرنده‌های آدرنرژیک ایفا می‌کنند. در سیستم سمپاتیک واسطه‌هایی مانند اپی‌نفرین اثراتشان را به وسیله دو نوع گیرنده در سطح سلولها (به نام گیرنده بتا و آلفا) اعمال میکنند.

انواع گیرنده بتا

در سیستم سمپاتیک سه نوع گیرنده بتا یعنی بتا یک، بتا دو و بتا سه داریم.

• گیرنده‌های بتا یک (β1) به صورت عمده در قلب و کلیه قرار دارند.
• گیرنده‌های بتا دو (β2) اغلب در ریه، دستگاه گوارش، کبد، رحم، عضلات صاف جدار عروق و عضلات اسکلتی وجود دارند.
• گیرنده بتا سه (β3) در سلولهای چربی مشاهده می‌شود.

بلوک کننده‌های بتا اغلب بلوک کننده غیر اختصاصی و باهدف اثر بر گیرنده بتا یک بوده که در قلب و عروق قرار دارد لذا با بلوک بتا یک، موجب کاهش تعداد ضربان قلب و کاهش فشارخون می‌شوند. البته بتا بلوکرهای غیر اختصاصی مانند پروپرانولول با بلوک همزمان گیرنده‌های بتا دو که در برونشها قرار دارند می توانند موجب تنگی نفس به خصوص در بیماران آسمی شوند لذا در مواردی که بیمار دارای تنگی نفس باشد باید از داروهای بلوک کننده بتا که بطور اختصاصی عمل میکنند استفاده کرد. مثلاً داروی بیزاپرولول، یک بلوک کننده بتا یک میباشد و بنابراین با بلوک کردن گیرنده‌های بتا یک در قلب، عمل نموده و گیرنده‌های بتا دو که در برونشها قرار دارند را مورد تأثیر قرار نمی‌دهد.

کاربرد داروها

این داروها در مداوای بیماریهای شریان‌های کرونری از جمله آنژین صدری کاربرد دارد.

بلوک کنندهٔ بتا باعث مهار آدرنرژیک درگیرنده بتا-یک یا بتا-دو یا هر دو گیرنده بتا آدرنرژیک می‌شود.

جستارهای وابسته

• آسم
• داروهای کاهنده فشار خون

پیوند به بیرون

• اطلاعات از مایو کلینیک در مینسوتای آمریکا
• اطلاعات از موسسه قلب تگزاس