آتورواستاتین: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
Sina605 (بحث | مشارکت‌ها)
۲۹۴ ویرایش‌ها
گسترش مقاله
Sina605 (بحث | مشارکت‌ها)
۲۹۴ ویرایش‌ها
گسترش مقاله، افزودن منابع
خط ۲۳: خط ۲۳:
| DailyMedID = Atorvastatin
| DailyMedID = Atorvastatin
| licence_US = Atorvastatin
| licence_US = Atorvastatin
| pregnancy_AU = D
|pregnancy_AU = D
| pregnancy_AU_comment = <ref name="Drugs.com pregnancy">{{cite web | title=Atorvastatin (Lipitor) Use During Pregnancy | website=Drugs.com | date=3 February 2020 | url=https://www.drugs.com/pregnancy/atorvastatin.html | access-date=26 February 2020}}</ref>
| pregnancy_AU_comment = <ref name="Drugs.com pregnancy">{{cite web | title=Atorvastatin (Lipitor) Use During Pregnancy | website=Drugs.com | date=3 February 2020 | url=https://www.drugs.com/pregnancy/atorvastatin.html | access-date=26 February 2020}}</ref>
| pregnancy_category= Contraindicated<ref name="Drugs.com pregnancy" />
| pregnancy_category= Contraindicated<ref name="Drugs.com pregnancy" />
| routes_of_administration = [[Oral administration|By mouth]]
| routes_of_administration = [[اشکال دارویی|خوراکی]]
| class =
| class =
| ATCvet =
| ATCvet =
خط ۵۵: خط ۵۵:
| bioavailability = 12%
| bioavailability = 12%
| protein_bound =
| protein_bound =
| metabolism = [[Liver]] ([[CYP3A4]])
| metabolism = [[کبدی|کبدی]] ([[CYP3A4]])
| metabolites =
| metabolites =
| onset =
| onset =
| elimination_half-life = 14 hours
| elimination_half-life = 14 ساعت
| duration_of_action =
| duration_of_action =
| excretion = [[Bile]]
| excretion = [[صفرا]]


<!-- Identifiers -->
<!-- Identifiers -->
خط ۱۰۴: خط ۱۰۴:
| specific_rotation =
| specific_rotation =
}}
}}
'''آتورواستاتین''' {{انگلیسی|Atorvastatin}} که با نام تجاری لیپیتور نیز فروخته می شود، یک [[استاتین (دارو)|داروی استاتینی]] است که برای پیشگیری از [[بیماری قلبی-عروقی|بیماری های قلبی عروقی]] در افراد در معرض خطر بالا و برای درمان سطوح غیر طبیعی [[بافت چربی|چربی]] استفاده می شود. برای پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی، استاتین ها خط اول درمان هستند. آتورواستاتین به صورت خوراکی مصرف می شود. عوارض جانبی رایج آن، شامل [[آرترالژی|درد مفاصل]]، [[اسهال]]، [[سوزش سر دل|سوزش معده]]، [[تهوع|حالت تهوع]] و [[درد عضلانی|دردهای عضلانی]] است. عوارض جانبی جدی ممکن است شامل [[رابدومیولیز]]، مشکلات کبدی و [[دیابت]] باشد. مصرف آتورواستاتین در دوران بارداری ممکن است به جنین آسیب برساند. آتورواستاتین مانند همه استاتین ها با مهار [[HMG-COA ردوکتاز|HMG-CoA ردوکتاز]]، ([[آنزیم|آنزیمی]] که در [[کبد]] یافت می شود و در تولید [[کلسترول]] نقش دارد) عمل می کند. آتورواستاتین در سال 1986 به ثبت رسید و در سال 1996 برای استفاده پزشکی در [[ایالات متحده آمریکا|ایالات متحده]] تایید شد.<ref name=AHFS2018>{{cite web |title=Atorvastatin Calcium Monograph for Professionals |url=https://www.drugs.com/monograph/atorvastatin-calcium.html |website=Drugs.com |publisher=AHFS |access-date=23 December 2018}}</ref><ref name=Fis2006>{{cite book |last1=Fischer |first1=Jnos |last2=Ganellin |first2=C. Robin | name-list-format = vanc |title=Analogue-based Drug Discovery |date=2006 |publisher=John Wiley & Sons |isbn=978-3-527-60749-5 |page=473 |url=https://books.google.ca/books?id=FjKfqkaKkAAC&pg=PA473}}</ref> این دارو در فهرست [[داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت]] قرار دارد. این دارو به عنوان یک [[داروی ژنریک|داروی عمومی]] در دسترس است و نسبتاً ارزان می باشد.<ref name=AHFS2018/><ref name=Hit2014/> در سال 2019، این دارو با بیش از 112 میلیون نسخه، متداول‌ترین داروی تجویز شده در ایالات متحده بود. وضعیت دسترسی:کلاس2<ref>{{cite web |title=The Top 300 of 2020 |url=https://clincalc.com/DrugStats/Top300Drugs.aspx |website=ClinCalc |access-date=26 February 2020}}</ref><ref>{{cite web | title=Atorvastatin - Drug Usage Statistics | website=ClinCalc | date=23 December 2019 | url=https://clincalc.com/DrugStats/Drugs/Atorvastatin | access-date=7 April 2020}}</ref>
'''آتورواستاتین''' {{انگلیسی|Atorvastatin}} که با نام تجاری لیپیتور نیز فروخته می شود، یک [[استاتین (دارو)|داروی استاتینی]] است که برای پیشگیری از [[بیماری قلبی-عروقی|بیماری های قلبی عروقی]] در افراد در معرض خطر بالا و برای درمان سطوح غیر طبیعی [[بافت چربی|چربی]] استفاده می شود.<ref name=AHFS2018/> برای پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی، استاتین ها خط اول درمان هستند.<ref name=AHFS2018/> آتورواستاتین به صورت خوراکی مصرف می شود.<ref name=AHFS2018/> عوارض جانبی رایج آن، شامل [[آرترالژی|درد مفاصل]]، [[اسهال]]، [[سوزش سر دل|سوزش معده]]، [[تهوع|حالت تهوع]] و [[درد عضلانی|دردهای عضلانی]] است.<ref name=AHFS2018/> عوارض جانبی جدی ممکن است شامل [[رابدومیولیز]]، مشکلات کبدی و [[دیابت]] باشد.<ref name=AHFS2018/> مصرف آتورواستاتین در دوران بارداری ممکن است به [[جنین]] آسیب برساند.<ref name=AHFS2018/> آتورواستاتین مانند همه استاتین ها با مهار [[HMG-COA ردوکتاز|HMG-CoA ردوکتاز]]، ([[آنزیم|آنزیمی]] که در [[کبد]] یافت می شود و در تولید [[کلسترول]] نقش دارد) عمل می کند.<ref name=AHFS2018/> آتورواستاتین در سال 1986 به ثبت رسید و در سال 1996 برای استفاده پزشکی در [[ایالات متحده آمریکا|ایالات متحده]] تایید شد.<ref name=AHFS2018>{{cite web |title=Atorvastatin Calcium Monograph for Professionals |url=https://www.drugs.com/monograph/atorvastatin-calcium.html |website=Drugs.com |publisher=AHFS |access-date=23 December 2018 }}</ref><ref name=Fis2006>{{cite book | vauthors = Fischer J, Ganellin CR |title=Analogue-based Drug Discovery |date=2006 |publisher=John Wiley & Sons |isbn=9783527607495 |page=473 |url=https://books.google.com/books?id=FjKfqkaKkAAC&pg=PA473 }}</ref> این دارو در فهرست [[داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت]] قرار دارد.<ref name="WHO22nd">{{cite book | vauthors = ((World Health Organization)) | title = World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021) | year = 2021 | hdl = 10665/345533 | author-link = World Health Organization | publisher = World Health Organization | location = Geneva | id = WHO/MHP/HPS/EML/2021.02 | hdl-access=free }}</ref> این دارو به عنوان یک [[داروی ژنریک|داروی عمومی]] در دسترس است و نسبتاً ارزان می باشد.<ref name=AHFS2018/><ref name=Hit2014/> در سال 2019، این دارو با بیش از 112 میلیون نسخه، متداول‌ترین داروی تجویز شده در ایالات متحده بود.<ref>{{cite web|title=The Top 300 of 2019|url=https://clincalc.com/DrugStats/Top300Drugs.aspx|access-date=16 October 2021|website=ClinCalc}}</ref><ref>{{cite web | title=Atorvastatin - Drug Usage Statistics | website=ClinCalc | url=https://clincalc.com/DrugStats/Drugs/Atorvastatin | access-date=16 October 2021}}</ref>

== موارد مصرف ==
== موارد مصرف ==
کاربردهای اولیه آتورواستاتین برای درمان [[دیس‌لیپیدمی|دیس لیپیدمی]] (اختلال چربی خون) و پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی است. همچنین در درمان [[هیپرکلسترولمی]] و کاهش [[چربی خون]] نیز موثر است. البته هرچند تأثیر اصلی آتورواستاتین در کاهش کلسترول خون است ولی به میزان کمتری تری گلیسرید خون را نیز کاهش می‌دهد.
کاربردهای اولیه آتورواستاتین برای درمان [[دیس‌لیپیدمی|دیس لیپیدمی]] (اختلال چربی خون) و پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی است.<ref name = "AHFS">{{cite web | title = Atorvastatin Calcium | url = https://www.drugs.com/monograph/atorvastatin-calcium.html | publisher = [[American Society of Health-System Pharmacists]] | access-date = 3 April 2011 }}</ref>
همچنین در درمان [[هیپرکلسترولمی]] و کاهش [[چربی خون]] نیز موثر است. البته هرچند تأثیر اصلی آتورواستاتین در کاهش کلسترول خون است ولی به میزان کمتری [[تری‌گلیسرید|تری گلیسرید]] خون را نیز کاهش می‌دهد.<ref name="AHFS"/>


=== اختلال چربی خون ===
=== اختلال چربی خون ===


* [[هیپرکلسترولمی]] ([[تخمیدگی|هتروزیگوت]] خانوادگی و غیرخانوادگی) و دیس لیپیدمی مختلط (فردریکسون انواع IIa و IIb) برای کاهش کلسترول، [[لیپوپروتئین کم‌چگالی|LDL-C]] ،[[آپولیپوپروتئین ب|apo-B]]، سطح [[تری‌گلیسرید|تری گلیسیرید]] و [[پروتئین واکنشی سی|CRP]] و همچنین سطح [[لیپوپروتئین پرچگالی|HDL]] را افزایش می دهد.
* [[هیپرکلسترولمی]]<ref name="pmid12915827"/> ([[تخمیدگی|هتروزیگوت]] خانوادگی و غیرخانوادگی) و دیس لیپیدمی مختلط (فردریکسون انواع IIa و IIb) برای کاهش کلسترول، [[لیپوپروتئین کم‌چگالی|LDL-C]]<ref name="Nissen_2006">{{cite journal | vauthors = Nissen SE, Nicholls SJ, Sipahi I, Libby P, Raichlen JS, Ballantyne CM, Davignon J, Erbel R, Fruchart JC, Tardif JC, Schoenhagen P, Crowe T, Cain V, Wolski K, Goormastic M, Tuzcu EM | display-authors = 6 | title = Effect of very high-intensity statin therapy on regression of coronary atherosclerosis: the ASTEROID trial | journal = JAMA | volume = 295 | issue = 13 | pages = 1556–65 | date = April 2006 | pmid = 16533939 | doi = 10.1001/jama.295.13.jpc60002 | doi-access = free }}</ref> ،[[آپولیپوپروتئین ب|apo-B]]،<ref name="pmid7749881">{{cite journal | vauthors = Nawrocki JW, Weiss SR, Davidson MH, Sprecher DL, Schwartz SL, Lupien PJ, Jones PH, Haber HE, Black DM | display-authors = 6 | title = Reduction of LDL cholesterol by 25% to 60% in patients with primary hypercholesterolemia by atorvastatin, a new HMG-CoA reductase inhibitor | journal = Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology | volume = 15 | issue = 5 | pages = 678–82 | date = May 1995 | pmid = 7749881 | doi = 10.1161/01.ATV.15.5.678 }}</ref> سطح [[تری‌گلیسرید|تری گلیسیرید]]<ref name="pmid8531308">{{cite journal | vauthors = Bakker-Arkema RG, Davidson MH, Goldstein RJ, Davignon J, Isaacsohn JL, Weiss SR, Keilson LM, Brown WV, Miller VT, Shurzinske LJ, Black DM | display-authors = 6 | title = Efficacy and safety of a new HMG-CoA reductase inhibitor, atorvastatin, in patients with hypertriglyceridemia | journal = JAMA | volume = 275 | issue = 2 | pages = 128–33 | date = January 1996 | pmid = 8531308 | doi = 10.1001/jama.1996.03530260042029 }}</ref> و [[پروتئین واکنشی سی|CRP]]<ref name="pmid16908955">{{cite journal | vauthors = Ozaki K, Kubo T, Imaki R, Shinagawa H, Fukaya H, Ohtaki K, Ozaki S, Izumi T, Aizawa Y | display-authors = 6 | title = The anti-atherosclerotic effects of lipid lowering with atorvastatin in patients with hypercholesterolemia | journal = Journal of Atherosclerosis and Thrombosis | volume = 13 | issue = 4 | pages = 216–9 | date = August 2006 | pmid = 16908955 | doi = 10.5551/jat.13.216 | doi-access = free }}</ref> و همچنین سطح [[لیپوپروتئین پرچگالی|HDL]] را افزایش می دهد.
* [[هیپرکلسترولمی فامیلی|هیپرکلسترولمی هتروزیگوت خانوادگی]] در کودکان
* [[هیپرکلسترولمی فامیلی|هیپرکلسترولمی هتروزیگوت خانوادگی]] در کودکان<ref name="pmid12915827" />
* هیپرکلسترولمی خانوادگی هموزیگوت<ref name="pmid12915827">{{cite journal | vauthors = McCrindle BW, Ose L, Marais AD | title = Efficacy and safety of atorvastatin in children and adolescents with familial hypercholesterolemia or severe hyperlipidemia: a multicenter, randomized, placebo-controlled trial | journal = The Journal of Pediatrics | volume = 143 | issue = 1 | pages = 74–80 | date = July 2003 | pmid = 12915827 | doi = 10.1016/S0022-3476(03)00186-0 }}</ref><ref name="pmid9301631">{{cite journal | vauthors = Marais AD, Firth JC, Bateman ME, Byrnes P, Martens C, Mountney J | title = Atorvastatin: an effective lipid-modifying agent in familial hypercholesterolemia | journal = Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology | volume = 17 | issue = 8 | pages = 1527–31 | date = August 1997 | pmid = 9301631 | doi = 10.1161/01.ATV.17.8.1527 }}</ref>
* هیپرکلسترولمی خانوادگی هموزیگوت
* [[هیپرتری‌گلیسریدمی|هیپرتری گلیسیریدمی]] (فردریکسون نوع IV)
* [[هیپرتری‌گلیسریدمی|هیپرتری گلیسیریدمی]] (فردریکسون نوع IV)
* [[هیپر لیپیدمی نوع سه|دیس بتا لیپوپروتئینمی اولیه]] (فردریکسون نوع III)
* [[هیپر لیپیدمی نوع سه|دیس بتا لیپوپروتئینمی اولیه]] (فردریکسون نوع III)
* [[هیپرلیپیدمی ترکیبی]]<ref name="AMH_2006">{{cite book | editor = Rossi S | title = Australian medicines handbook 2006 | publisher = Australian Medicines Handbook Pty Ltd. | location = Adelaide, S. Aust | year = 2006 | isbn = 978-0-9757919-2-9 }}</ref>
* [[هیپرلیپیدمی ترکیبی]]


=== بیماری های قلبی-عروقی ===
=== بیماری های قلبی-عروقی ===


* پیشگیری اولیه از حمله قلبی، سکته مغزی و نیاز به روش‌های عروقی مجدد در افرادی که دارای عوامل خطر مانند سن، سیگار کشیدن، فشار خون بالا، HDL-C پایین و سابقه خانوادگی بیماری قلبی اولیه هستند، اما هنوز شواهدی از بیماری عروق کرونر.
* پیشگیری اولیه از [[سکته قلبی|حمله قلبی]]، [[سکته مغزی]] و نیاز به روش‌های عروقی مجدد در افرادی که دارای عوامل خطر مانند سن، [[سیگار|سیگار کشیدن]]، [[فشار خون بالا]]، [[لیپوپروتئین پرچگالی|HDL-C]] پایین و سابقه خانوادگی بیماری قلبی اولیه هستند، اما هنوز شواهدی از [[بیماری سرخرگ کرونری|بیماری عروق کرونر]] ایجاد نکرده اند.<ref name="Lipitor label"/>
* پیشگیری ثانویه از [[سکته قلبی|انفارکتوس میوکارد]]، سکته مغزی، [[آنژین ناپایدار]]،<ref name="pmid12686036">{{cite journal | vauthors = Sever PS, Dahlöf B, Poulter NR, Wedel H, Beevers G, Caulfield M, Collins R, Kjeldsen SE, Kristinsson A, McInnes GT, Mehlsen J, Nieminen M, O'Brien E, Ostergren J | display-authors = 6 | title = Prevention of coronary and stroke events with atorvastatin in hypertensive patients who have average or lower-than-average cholesterol concentrations, in the Anglo-Scandinavian Cardiac Outcomes Trial—Lipid Lowering Arm (ASCOT-LLA): a multicentre randomised controlled trial | journal = Lancet | volume = 361 | issue = 9364 | pages = 1149–58 | date = April 2003 | pmid = 12686036 | doi = 10.1016/S0140-6736(03)12948-0 | s2cid = 9409142 }}</ref><ref name="pmid12829554">{{cite journal | vauthors = Law MR, Wald NJ, Rudnicka AR | title = Quantifying effect of statins on low density lipoprotein cholesterol, ischaemic heart disease, and stroke: systematic review and meta-analysis | journal = BMJ | volume = 326 | issue = 7404 | pages = 1423–0 | date = June 2003 | pmid = 12829554 | pmc = 162260 | doi = 10.1136/bmj.326.7404.1423 }}</ref> و [[آسیب خونرسانی مجدد|خون رسانی مجدد]] در افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر ایجاد شده است.<ref name="Wilson_2008">{{cite journal | vauthors = Wilson PW, D'Agostino RB, Levy D, Belanger AM, Silbershatz H, Kannel WB | title = Prediction of coronary heart disease using risk factor categories | journal = Circulation | volume = 97 | issue = 18 | pages = 1837–47 | date = May 1998 | pmid = 9603539 | doi = 10.1161/01.CIR.97.18.1837 | doi-access = free }}</ref><ref name="pmid9514454">{{cite journal | vauthors = Jones P, Kafonek S, Laurora I, Hunninghake D | title = Comparative dose efficacy study of atorvastatin versus simvastatin, pravastatin, lovastatin, and fluvastatin in patients with hypercholesterolemia (the CURVES study) | journal = The American Journal of Cardiology | volume = 81 | issue = 5 | pages = 582–7 | date = March 1998 | pmid = 9514454 | doi = 10.1016/S0002-9149(97)00965-X }}</ref>
* پیشگیری ثانویه از انفارکتوس میوکارد، سکته مغزی، آنژین ناپایدار، و عروق مجدد در افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر ایجاد شده.
* پیشگیری از انفارکتوس میوکارد و سکته مغزی در افراد مبتلا به [[دیابت نوع ۲|دیابت نوع 2]]<ref name="pmid15325833">{{cite journal | vauthors = Colhoun HM, Betteridge DJ, Durrington PN, Hitman GA, Neil HA, Livingstone SJ, Thomason MJ, Mackness MI, Charlton-Menys V, Fuller JH | display-authors = 6 | title = Primary prevention of cardiovascular disease with atorvastatin in type 2 diabetes in the Collaborative Atorvastatin Diabetes Study (CARDS): multicentre randomised placebo-controlled trial | journal = Lancet | volume = 364 | issue = 9435 | pages = 685–96 | year = 2004 | pmid = 15325833 | doi = 10.1016/S0140-6736(04)16895-5 | s2cid = 28885209 }}</ref><ref name="pmid17065671">{{cite journal | vauthors = Neil HA, DeMicco DA, Luo D, Betteridge DJ, Colhoun HM, Durrington PN, Livingstone SJ, Fuller JH, Hitman GA | display-authors = 6 | title = Analysis of efficacy and safety in patients aged 65–75 years at randomization: Collaborative Atorvastatin Diabetes Study (CARDS) | journal = Diabetes Care | volume = 29 | issue = 11 | pages = 2378–84 | date = November 2006 | pmid = 17065671 | doi = 10.2337/dc06-0872 | doi-access = free }}</ref><ref name="pmid11225965">{{cite journal | vauthors = Gentile S, Turco S, Guarino G, Sasso CF, Amodio M, Magliano P, Salvatore T, Corigliano G, Agrusta M, De Simone G, Gaeta I, Oliviero B, Torella R | display-authors = 6 | title = Comparative efficacy study of atorvastatin vs simvastatin, pravastatin, lovastatin and placebo in type 2 diabetic patients with hypercholesterolaemia | journal = Diabetes, Obesity & Metabolism | volume = 2 | issue = 6 | pages = 355–62 | date = December 2000 | pmid = 11225965 | doi = 10.1046/j.1463-1326.2000.00106.x | s2cid = 27148191 }}</ref>
* پیشگیری از انفارکتوس میوکارد و سکته مغزی در افراد مبتلا به دیابت نوع 2


یک [[فراتحلیل|متاآنالیز]] در سال 2014 نشان داد که درمان با استاتین با دوز بالا در مقایسه با درمان با استاتین با شدت متوسط یا کم در کاهش حجم پلاک در بیماران مبتلا به سندرم حاد کرونری به طور قابل توجهی برتر بود. کارآزمایی SATURN که اثرات دوز بالای آتورواستاتین و روزوواستاتین را مقایسه کرد نیز این یافته ها را تایید کرد. با وجود دوز بالا، بازوی مطالعه پراواستاتین 40 میلی گرمی در کارآزمایی REVERSAL نتوانست پیشرفت پلاک را متوقف کند، که نشان می دهد عوامل دیگری مانند استفاده از استاتین، مدت زمان و محل پلاک نیز ممکن است بر کاهش حجم پلاک و در نتیجه تثبیت پلاک تأثیر بگذارد. به طور کلی، کاهش پلاک باید به عنوان یک نقطه پایانی جایگزین در نظر گرفته شود و نباید به طور مستقیم برای تعیین مزایای بالینی درمان مورد استفاده قرار گیرد. هنگام در نظر گرفتن دوز بالای استاتین درمانی، خطر افزایش عوارض جانبی نیز باید در نظر گرفته شود.
یک [[فراتحلیل|متاآنالیز]] در سال 2014 نشان داد که درمان با استاتین با دوز بالا در مقایسه با درمان با استاتین با دوز متوسط یا کم در کاهش حجم [[آتروما|پلاک]] در بیماران مبتلا به [[سندرم حاد کرونری]] به طور قابل توجهی موثر تر بود.<ref name=":5">{{cite journal | vauthors = Banach M, Serban C, Sahebkar A, Mikhailidis DP, Ursoniu S, Ray KK, Rysz J, Toth PP, Muntner P, Mosteoru S, García-García HM, Hovingh GK, Kastelein JJ, Serruys PW | display-authors = 6 | title = Impact of statin therapy on coronary plaque composition: a systematic review and meta-analysis of virtual histology intravascular ultrasound studies | journal = BMC Medicine | volume = 13 | issue = 1 | pages = 229 | date = September 2015 | pmid = 26385210 | pmc = 4575433 | doi = 10.1186/s12916-015-0459-4 }}</ref> کارآزمایی SATURN که اثرات دوز بالای آتورواستاتین و [[روزوواستاتین]] را مقایسه کرد نیز این یافته ها را تایید کرد.<ref name=":6">{{cite journal | vauthors = Nicholls SJ, Ballantyne CM, Barter PJ, Chapman MJ, Erbel RM, Libby P, Raichlen JS, Uno K, Borgman M, Wolski K, Nissen SE | display-authors = 6 | title = Effect of two intensive statin regimens on progression of coronary disease | journal = The New England Journal of Medicine | volume = 365 | issue = 22 | pages = 2078–87 | date = December 2011 | pmid = 22085316 | doi = 10.1056/NEJMoa1110874 }}</ref> با وجود دوز بالا، بازوی مطالعه پراواستاتین 40 میلی گرمی در کارآزمایی REVERSAL نتوانست پیشرفت پلاک را متوقف کند، که نشان می دهد عوامل دیگری مانند استفاده از استاتین، مدت زمان و محل پلاک نیز ممکن است بر کاهش حجم پلاک و در نتیجه تثبیت پلاک تأثیر بگذارد.<ref name=":7">{{cite journal | vauthors = Nissen SE, Tuzcu EM, Schoenhagen P, Brown BG, Ganz P, Vogel RA, Crowe T, Howard G, Cooper CJ, Brodie B, Grines CL, DeMaria AN | display-authors = 6 | title = Effect of intensive compared with moderate lipid-lowering therapy on progression of coronary atherosclerosis: a randomized controlled trial | journal = JAMA | volume = 291 | issue = 9 | pages = 1071–80 | date = March 2004 | pmid = 14996776 | doi = 10.1001/jama.291.9.1071 | doi-access = free }}</ref> به طور کلی، کاهش پلاک باید به عنوان یک نقطه پایانی جایگزین در نظر گرفته شود و نباید به طور مستقیم برای تعیین مزایای بالینی درمان مورد استفاده قرار گیرد.<ref name=":6" /><ref name=":7" /> هنگام در نظر گرفتن دوز بالای استاتین درمانی، خطر افزایش [[اثرات جانبی دارو|عوارض جانبی]] نیز باید در نظر گرفته شود.<ref name=":5" /><ref name=":6" /><ref name=":7" />


=== بیماری های کلیوی ===
=== بیماری های کلیوی ===
شواهدی از بررسی سیستماتیک و متاآنالیزها وجود دارد که استاتین‌ها، به‌ویژه آتورواستاتین، هم کاهش عملکرد کلیه (eGFR) و هم شدت دفع پروتئین در ادرار را کاهش می‌دهند، با دوزهای بالاتر اثر بیشتری دارند. داده‌ها در مورد اینکه آیا استاتین‌ها خطر نارسایی کلیه را کاهش می‌دهند یا خیر متناقض است. استاتین ها، از جمله آتورواستاتین، قبل از جراحی قلب از آسیب حاد کلیه جلوگیری نمی کنند.
شواهدی از بررسی سیستماتیک و متاآنالیزها وجود دارد که استاتین‌ها، به‌ویژه آتورواستاتین، هم کاهش عملکرد [[کلیه]] ([[eGFR]]) و هم شدت [[پروتئینوری|دفع پروتئین]] در ادرار را کاهش می‌دهند،<ref name=":0">{{cite journal | vauthors = Su X, Zhang L, Lv J, Wang J, Hou W, Xie X, Zhang H | title = Effect of Statins on Kidney Disease Outcomes: A Systematic Review and Meta-analysis | journal = American Journal of Kidney Diseases | volume = 67 | issue = 6 | pages = 881–892 | date = June 2016 | pmid = 26905361 | doi = 10.1053/j.ajkd.2016.01.016 }}</ref><ref name=":4">{{cite journal | vauthors = Geng Q, Ren J, Song J, Li S, Chen H | title = Meta-analysis of the effect of statins on renal function | journal = The American Journal of Cardiology | volume = 114 | issue = 4 | pages = 562–570 | date = August 2014 | pmid = 25001155 | doi = 10.1016/j.amjcard.2014.05.033 }}</ref><ref name=":8">{{cite journal | vauthors = Amarenco P, Callahan A, Campese VM, Goldstein LB, Hennerici MG, Messig M, Sillesen H, Welch KM, Wilson DJ, Zivin JA | display-authors = 6 | title = Effect of high-dose atorvastatin on renal function in subjects with stroke or transient ischemic attack in the SPARCL trial | journal = Stroke | volume = 45 | issue = 10 | pages = 2974–2982 | date = October 2014 | pmid = 25147328 | doi = 10.1161/STROKEAHA.114.005832 | s2cid = 6575836 }}</ref> با دوزهای بالاتر اثر بیشتری دارند.<ref name=":4" /><ref name=":8" /> داده‌ها در مورد اینکه آیا استاتین‌ها خطر [[نارسایی کلیه]] را کاهش می‌دهند یا خیر متناقض است.<ref name=":0" /> استاتین ها، از جمله آتورواستاتین، قبل از [[جراحی قلب]] از آسیب حاد کلیه جلوگیری نمی کنند.<ref>{{cite journal | vauthors = Xiong B, Nie D, Cao Y, Zou Y, Yao Y, Qian J, Rong S, Huang J | display-authors = 6 | title = Preoperative Statin Treatment for the Prevention of Acute Kidney Injury in Patients Undergoing Cardiac Surgery: A Meta-Analysis of Randomised Controlled Trials | journal = Heart, Lung & Circulation | volume = 26 | issue = 11 | pages = 1200–1207 | date = November 2017 | pmid = 28242291 | doi = 10.1016/j.hlc.2016.11.024 }}</ref>


قبل از تجویز ماده حاجب (CM)، درمان پیش از درمان با آتورواستاتین می‌تواند خطر آسیب حاد کلیه ناشی از کنتراست (CI-AKI) را در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیوی (CKD) کاهش دهد (eGFR <60 میلی‌لیتر/دقیقه/ 1.73m2) که تحت اقدامات مداخله ای مانند کاتتریزاسیون قلبی، آنژیوگرافی عروق کرونر (CAG) یا مداخله عروق کرونر از راه پوست (PCI) قرار می گیرند. یک متاآنالیز 21 RCT تایید کرد که درمان با آتورواستاتین با دوز بالا (80 میلی گرم) موثرتر از درمان با دوز معمولی یا دوز پایین استاتین در پیشگیری از CI-AKI است. درمان با آتورواستاتین همچنین می تواند به جلوگیری از دیالیز در بیمارستان پس از تجویز CM کمک کند، با این حال هیچ مدرکی مبنی بر کاهش مرگ و میر ناشی از همه علل مرتبط با CI-AKI وجود ندارد. به طور کلی، شواهد به این نتیجه رسیدند که درمان با استاتین، صرف نظر از دوز، همچنان در کاهش خطر CI-AKI از عدم درمان یا دارونما مؤثرتر است.
قبل از تجویز [[ماده حاجب پزشکی|ماده حاجب]] (CM)، درمان پیش از درمان با آتورواستاتین می‌تواند خطر [[نارسایی حاد کلیه|آسیب حاد کلیه]] ناشی از کنتراست (CI-AKI) را در بیماران مبتلا به [[بیماری کلیوی مزمن|بیماری مزمن کلیوی]] (CKD) کاهش دهد ([[eGFR]] کمتر از 60 میلی‌لیتر بر دقیقه بر 1.73m2) که تحت اقدامات مداخله ای مانند [[کاتتریزاسیون قلبی]]، [[آنژیوگرافی عروق کرونری]] (CAG) یا [[مداخله عروق کرونر از راه پوست]] (PCI) قرار می گیرند.<ref name="Zhou 2018">{{cite journal | vauthors = Zhou X, Dai J, Xu X, Wang Z, Xu H, Chen J, Qiu Y, Mao W | display-authors = 6 | title = Comparative Efficacy of Statins for Prevention of Contrast-Induced Acute Kidney Injury in Patients With Chronic Kidney Disease: A Network Meta-Analysis | journal = Angiology | volume = 70 | issue = 4 | pages = 305–316 | date = April 2019 | pmid = 30261736 | doi = 10.1177/0003319718801246 | s2cid = 52875826 }}</ref><ref name="Fan 2016">{{cite journal | vauthors = Ma WQ, Zhao Y, Wang Y, Han XQ, Zhu Y, Liu NF | title = Comparative efficacy of pharmacological interventions for contrast-induced nephropathy prevention after coronary angiography: a network meta-analysis from randomized trials | journal = International Urology and Nephrology | volume = 50 | issue = 6 | pages = 1085–1095 | date = June 2018 | pmid = 29404930 | doi = 10.1007/s11255-018-1814-0 | s2cid = 3295220 | url = http://www.ijcem.com/files/ijcem0015476.pdf }}</ref><ref name="Cho 2020">{{cite journal | vauthors = Cho A, Lee YK, Sohn SY | title = Beneficial effect of statin on preventing contrast-induced acute kidney injury in patients with renal insufficiency: A meta-analysis | journal = Medicine | volume = 99 | issue = 10 | pages = e19473 | date = March 2020 | pmid = 32150109 | doi = 10.1097/MD.0000000000019473 | pmc = 7478506 | doi-access = free }}</ref> یک متاآنالیز 21 RCT تایید کرد که درمان با آتورواستاتین با دوز بالا (80 میلی گرم) موثرتر از درمان با دوز معمولی یا دوز پایین استاتین در پیشگیری از CI-AKI است.<ref name="Zhou 2018"/> درمان با آتورواستاتین همچنین می تواند به جلوگیری از دیالیز در بیمارستان پس از تجویز CM کمک کند، با این حال هیچ مدرکی مبنی بر کاهش مرگ و میر ناشی از همه علل مرتبط با CI-AKI وجود ندارد.<ref name="Zhou 2018"/><ref name="Fan 2016"/> به طور کلی، شواهد به این نتیجه رسیدند که درمان با استاتین، صرف نظر از دوز، همچنان در کاهش خطر CI-AKI از عدم درمان یا [[پلاسیبو|دارونما]] مؤثرتر است.<ref name="Zhou 2018"/><ref name="Fan 2016"/><ref name="Cho 2020"/><ref name="Zhang 2018">{{cite journal | vauthors = Zhang J, Guo Y, Jin Q, Bian L, Lin P | title = Meta-analysis of rosuvastatin efficacy in prevention of contrast-induced acute kidney injury | journal = Drug Design, Development and Therapy | volume = 12 | pages = 3685–3690 | date = October 2018 | pmid = 30464400 | doi = 10.2147/DDDT.S178020 | pmc = 6216974 }}</ref>


=== مصرف ===
=== مصرف ===
استاتین ها (عمدتا سیمواستاتین) در ترکیب با فیبرات ها برای مدیریت دیس لیپیدمی در بیمارانی که دیابت نوع 2 دارند و خطر بیماری قلبی عروقی بالایی دارند آزمایش شده است، با این حال، مزایای بالینی محدودی برای اکثر پیامدهای قلبی عروقی ذکر شده است.
استاتین ها (عمدتا [[سیمواستاتین]]) در ترکیب با [[فیبرات|فیبرات ها]] برای مدیریت دیس لیپیدمی در بیمارانی که دیابت نوع 2 دارند و خطر بیماری قلبی عروقی بالایی دارند آزمایش شده است، با این حال، مزایای بالینی محدودی برای اکثر پیامدهای قلبی عروقی ذکر شده است.<ref>{{cite journal | vauthors = Keech A, Simes RJ, Barter P, Best J, Scott R, Taskinen MR, Forder P, Pillai A, Davis T, Glasziou P, Drury P, Kesäniemi YA, Sullivan D, Hunt D, Colman P, d'Emden M, Whiting M, Ehnholm C, Laakso M | display-authors = 6 | title = Effects of long-term fenofibrate therapy on cardiovascular events in 9795 people with type 2 diabetes mellitus (the FIELD study): randomised controlled trial | journal = Lancet | volume = 366 | issue = 9500 | pages = 1849–1861 | date = November 2005 | pmid = 16310551 | doi = 10.1016/S0140-6736(05)67667-2 | s2cid = 40744740 }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Ginsberg HN, Elam MB, Lovato LC, Crouse JR, Leiter LA, Linz P, Friedewald WT, Buse JB, Gerstein HC, Probstfield J, Grimm RH, Ismail-Beigi F, Bigger JT, Goff DC, Cushman WC, Simons-Morton DG, Byington RP | display-authors = 6 | title = Effects of combination lipid therapy in type 2 diabetes mellitus | journal = The New England Journal of Medicine | volume = 362 | issue = 17 | pages = 1563–1574 | date = April 2010 | pmid = 20228404 | pmc = 2879499 | doi = 10.1056/NEJMoa1001282 }}</ref>


در حالی که بسیاری از داروهای استاتین باید قبل از خواب برای اثر بهینه تجویز شوند، آتورواستاتین را می توان در هر زمانی از روز مصرف کرد، به شرطی که به طور مداوم یک بار در روز و در همان زمان مصرف شود.
در حالی که بسیاری از داروهای استاتین باید قبل از خواب برای اثر بهینه تجویز شوند، آتورواستاتین را می توان در هر زمانی از روز مصرف کرد، به شرطی که به طور مداوم یک بار در روز و در همان زمان مصرف شود.<ref name="pmid11368702">{{cite journal | vauthors = ((Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults (Adult Treatment Panel III) )) |title=Executive Summary of the Third Report of the National Cholesterol Education Program (NCEP] |journal=JAMA |date=16 May 2001 |volume=285 |issue=19 |pages=2486–2497 |doi=10.1001/jama.285.19.2486 |pmid=11368702 }}</ref><ref name="pmid15249516">{{cite journal | vauthors = Grundy SM, Cleeman JI, Merz CN, Brewer HB, Clark LT, Hunninghake DB, Pasternak RC, Smith SC, Stone NJ | display-authors = 6 | title = Implications of recent clinical trials for the National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III guidelines | journal = Circulation | volume = 110 | issue = 2 | pages = 227–39 | date = July 2004 | pmid = 15249516 | doi = 10.1161/01.CIR.0000133317.49796.0E | doi-access = free }}</ref>


=== گروه های خاص ===
=== گروه های خاص ===


* '''سالمندان:''' غلظت پلاسمایی آتورواستاتین در افراد مسن سالم بیشتر از بزرگسالان جوان است و داده‌های بالینی نشان می‌دهد که میزان بیشتری از کاهش LDL در هر دوزی برای افراد جمعیت در مقایسه با بزرگسالان جوان وجود دارد.
* '''[[سالمندی|سالمندان]]:''' غلظت پلاسمایی آتورواستاتین در افراد مسن سالم بیشتر از بزرگسالان جوان است و داده‌های بالینی نشان می‌دهد که میزان بیشتری از کاهش LDL در هر دوزی برای افراد جمعیت در مقایسه با بزرگسالان جوان وجود دارد.<ref name="Lipitor label"/>
* '''کودکان:''' اطلاعات [[فارماکوکینتیک]] برای این گروه در دسترس نیست.
* '''[[کودک|کودکان]]:''' اطلاعات [[فارماکوکینتیک]] برای این گروه در دسترس نیست.<ref name="Lipitor label"/>
* '''جنسیت:''' غلظت پلاسما در زنان به طور کلی بیشتر از مردان است، اما از نظر بالینی تفاوت معنی‌داری در میزان کاهش LDL بین مردان و زنان وجود ندارد.
* '''جنسیت:''' غلظت پلاسما در زنان به طور کلی بیشتر از مردان است، اما از نظر بالینی تفاوت معنی‌داری در میزان کاهش LDL بین مردان و زنان وجود ندارد.<ref name="Lipitor label"/>
* '''نارسایی کلیه:''' بیماری کلیوی از نظر آماری تأثیر معنی داری بر غلظت آتورواستاتین در پلاسما ندارد و ملاحظات تنظیم مصرف را فقط باید در زمینه سلامت کلی بیمار در نظر گرفت.
* '''نارسایی کلیه:''' بیماری کلیوی از نظر آماری تأثیر معنی داری بر غلظت آتورواستاتین در [[پلاسمای خون|پلاسما]] ندارد و ملاحظات تنظیم مصرف را فقط باید در زمینه سلامت کلی بیمار در نظر گرفت.<ref>{{cite journal | vauthors = Lins RL, Matthys KE, Verpooten GA, Peeters PC, Dratwa M, Stolear JC, Lameire NH | title = Pharmacokinetics of atorvastatin and its metabolites after single and multiple dosing in hypercholesterolaemic haemodialysis patients | journal = Nephrology, Dialysis, Transplantation | volume = 18 | issue = 5 | pages = 967–976 | date = May 2003 | pmid = 12686673 | doi = 10.1093/ndt/gfg048 }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Stern RH, Yang BB, Horton M, Moore S, Abel RB, Olson SC | title = Renal dysfunction does not alter the pharmacokinetics or LDL-cholesterol reduction of atorvastatin | journal = Journal of Clinical Pharmacology | volume = 37 | issue = 9 | pages = 816–819 | date = September 1997 | pmid = 9549635 | doi = 10.1002/j.1552-4604.1997.tb05629.x | s2cid = 752038 }}</ref>
* '''همودیالیز:''' شواهدی با کیفیت متوسط تا بالا برای نشان دادن فقدان مزایای بالینی واضح و قابل توجه استاتین ها، از جمله آتورواستاتین، در به حداقل رساندن انفارکتوس میوکارد غیر کشنده، سکته مغزی و مرگ و میر قلبی عروقی در بیماران بزرگسال تحت همودیالیز وجود دارد. (از جمله مبتلایان به دیابت ویا بیماری های زمینه ای قلبی-عروقی) علیرغم کاهش مرتبط بالینی در سطح کلسترول تام و LDL. با این حال، یک تجزیه و تحلیل تعقیبی روی آتورواستاتین نشان داد که ممکن است همچنان در کاهش حوادث قلبی ترکیبی، مرگ و میر قلبی و تمام علل در افرادی که کلسترول LDL پایه بالاتر از 3.75 میلی مول در لیتر دارند، مفید باشد. در حالی که مطالعه SHARP نشان داد که درمان‌های کاهش دهنده کلسترول LDL (به عنوان مثال ترکیب استاتین-ازتیمیب) در کاهش خطرات حوادث آترواسکلروتیک عمده در بیماران CKD از جمله بیماران دیالیز موثر است، تجزیه و تحلیل زیر گروه بیماران همودیالیزی هیچ مزیت قابل‌توجهی را نشان نداد. اینکه آیا همودیالیز بر سطح استاتین تأثیری داشته یا نه، به طور خاص در این کارآزمایی‌های اصلی مورد بررسی قرار نگرفت.
* '''[[همودیالیز]]:''' شواهدی با کیفیت متوسط تا بالا برای نشان دادن فقدان مزایای بالینی واضح و قابل توجه استاتین ها، از جمله آتورواستاتین، در به حداقل رساندن انفارکتوس میوکارد غیرکشنده، سکته مغزی و مرگ و میر قلبی-عروقی در بیماران بزرگسال تحت همودیالیز وجود دارد. (از جمله مبتلایان به دیابت و یا بیماری های زمینه ای قلبی-عروقی، علیرغم کاهش مرتبط بالینی در سطح کلسترول تام و LDL)<ref>{{cite journal | vauthors = Wanner C, Krane V, März W, Olschewski M, Mann JF, Ruf G, Ritz E | title = Atorvastatin in patients with type 2 diabetes mellitus undergoing hemodialysis | journal = The New England Journal of Medicine | volume = 353 | issue = 3 | pages = 238–48 | date = July 2005 | pmid = 16034009 | doi = 10.1056/NEJMoa043545 }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Fellström BC, Jardine AG, Schmieder RE, Holdaas H, Bannister K, Beutler J, Chae DW, Chevaile A, Cobbe SM, Grönhagen-Riska C, De Lima JJ, Lins R, Mayer G, McMahon AW, Parving HH, Remuzzi G, Samuelsson O, Sonkodi S, Sci D, Süleymanlar G, Tsakiris D, Tesar V, Todorov V, Wiecek A, Wüthrich RP, Gottlow M, Johnsson E, Zannad F | display-authors = 6 | title = Rosuvastatin and cardiovascular events in patients undergoing hemodialysis | journal = The New England Journal of Medicine | volume = 360 | issue = 14 | pages = 1395–407 | date = April 2009 | pmid = 19332456 | doi = 10.1056/NEJMoa0810177 | url = https://www.zora.uzh.ch/id/eprint/18209/2/W%C3%BCthrich_AURORA_study_18209_V.pdf }}</ref> با این حال، یک تجزیه و تحلیل تعقیبی روی آتورواستاتین نشان داد که ممکن است همچنان در کاهش حوادث قلبی ترکیبی، مرگ و میر قلبی و تمام علل در افرادی که کلسترول LDL پایه بالاتر از 3.75 میلی مول در لیتر دارند، مفید باشد.<ref>{{cite journal | vauthors = März W, Genser B, Drechsler C, Krane V, Grammer TB, Ritz E, Stojakovic T, Scharnagl H, Winkler K, Holme I, Holdaas H, Wanner C | display-authors = 6 | title = Atorvastatin and low-density lipoprotein cholesterol in type 2 diabetes mellitus patients on hemodialysis | journal = Clinical Journal of the American Society of Nephrology | volume = 6 | issue = 6 | pages = 1316–25 | date = June 2011 | pmid = 21493741 | pmc = 3109927 | doi = 10.2215/CJN.09121010 }}</ref> در حالی که مطالعه SHARP نشان داد که درمان‌های کاهش دهنده کلسترول LDL (به عنوان مثال ترکیب استاتین-[[ازتیمایب|ازتیمیب]]) در کاهش خطرات حوادث [[تصلب شرایین|آترواسکلروتیک]] عمده در بیماران CKD از جمله بیماران دیالیز موثر است، تجزیه و تحلیل زیر گروه بیماران همودیالیزی هیچ مزیت قابل‌توجهی را نشان نداد.<ref>{{cite journal | vauthors = Baigent C, Landray MJ, Reith C, Emberson J, Wheeler DC, Tomson C, Wanner C, Krane V, Cass A, Craig J, Neal B, Jiang L, Hooi LS, Levin A, Agodoa L, Gaziano M, Kasiske B, Walker R, Massy ZA, Feldt-Rasmussen B, Krairittichai U, Ophascharoensuk V, Fellström B, Holdaas H, Tesar V, Wiecek A, Grobbee D, de Zeeuw D, Grönhagen-Riska C, Dasgupta T, Lewis D, Herrington W, Mafham M, Majoni W, Wallendszus K, Grimm R, Pedersen T, Tobert J, Armitage J, Baxter A, Bray C, Chen Y, Chen Z, Hill M, Knott C, Parish S, Simpson D, Sleight P, Young A, Collins R | display-authors = 6 | title = The effects of lowering LDL cholesterol with simvastatin plus ezetimibe in patients with chronic kidney disease (Study of Heart and Renal Protection): a randomised placebo-controlled trial | journal = Lancet | volume = 377 | issue = 9784 | pages = 2181–92 | date = June 2011 | pmid = 21663949 | pmc = 3145073 | doi = 10.1016/S0140-6736(11)60739-3 }}</ref> اینکه آیا همودیالیز بر سطح استاتین تأثیری داشته یا نه، به طور خاص در این کارآزمایی‌های اصلی مورد بررسی قرار نگرفت.
* '''نارسایی کبدی:''' افزایش سطح دارو را می توان در بیماران مبتلا به سیروز پیشرفته مشاهده کرد. در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کبدی الکلی باید از اقدامات احتیاطی خاصی استفاده شود.[16] با وجود این نگرانی‌ها، یک بررسی سیستماتیک و تجزیه و تحلیل شواهد موجود در سال 2017 نشان داده است که استاتین‌ها، مانند آتورواستاتین، برای استفاده در سیروز پایدار و بدون علامت نسبتاً ایمن هستند و حتی ممکن است خطر پیشرفت بیماری کبد و مرگ را کاهش دهند.
* '''[[نارسایی کبد|نارسایی کبدی]]:''' افزایش سطح دارو را می توان در بیماران مبتلا به [[سیروز]] پیشرفته مشاهده کرد.در بیماران مبتلا به [[کبد چرب الکلی|بیماری مزمن کبدی الکلی]] باید از اقدامات احتیاطی خاصی استفاده شود.<ref name="Lipitor label" /> با وجود این نگرانی‌ها، یک بررسی سیستماتیک و تجزیه و تحلیل شواهد موجود در سال 2017 نشان داده است که استاتین‌ها، مانند آتورواستاتین، برای استفاده در سیروز پایدار و بدون علامت نسبتاً ایمن هستند و حتی ممکن است خطر پیشرفت بیماری کبد و مرگ را کاهش دهند.<ref>{{cite journal | vauthors = Kim RG, Loomba R, Prokop LJ, Singh S | title = Statin Use and Risk of Cirrhosis and Related Complications in Patients With Chronic Liver Diseases: A Systematic Review and Meta-analysis | journal = Clinical Gastroenterology and Hepatology | volume = 15 | issue = 10 | pages = 1521–1530.e8 | date = October 2017 | pmid = 28479502 | pmc = 5605397 | doi = 10.1016/j.cgh.2017.04.039 }}</ref>


== موارد منع مصرف ==
== موارد منع مصرف ==


* بیماری فعال کبدی: کلستاز، انسفالوپاتی کبدی، هپاتیت و یرقان
* بیماری فعال کبدی: [[کلستاز]]، [[انسفالوپاتی کبدی]]، [[هپاتیت]] و [[یرقان]]
* افزایش غیر قابل توضیح در سطوح [[آسپارتات ترانس‌آمیناز|AST]] یا [[آلانین آمینوترانسفراز|ALT]]
* افزایش غیر قابل توضیح در سطوح [[آسپارتات ترانس‌آمیناز|AST]] یا [[آلانین آمینوترانسفراز|ALT]]
* بارداری: آتورواستاتین ممکن است با تأثیر بر کلسترول و تری گلیسیرید پلاسما، که برای رشد جنین ضروری هستند، به جنین آسیب برساند.
* [[بارداری]]: آتورواستاتین ممکن است با تأثیر بر کلسترول و تری گلیسیرید پلاسما، که برای رشد جنین ضروری هستند، به جنین آسیب برساند.<ref name="Lipitor label"/>
* شیردهی: مقادیر کمی از سایر داروهای استاتین به شیر مادر منتقل می شود، اگرچه آتورواستاتین به طور خاص مورد مطالعه قرار نگرفته است. به دلیل خطر ایجاد اختلال در متابولیسم لیپیدهای شیرخوار، آتورواستاتین با شیردهی سازگاری ندارد.
* [[شیردهی]]: مقادیر کمی از سایر داروهای استاتین به شیر مادر منتقل می شود، اگرچه آتورواستاتین به طور خاص مورد مطالعه قرار نگرفته است.<ref name="Lipitor label"/> به دلیل خطر ایجاد اختلال در متابولیسم لیپیدهای شیرخوار، آتورواستاتین با شیردهی سازگاری ندارد..<ref name="LactMed Atorvastatin">{{cite web|title=TOXNET|url=https://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/search2/f?./temp/~r09l0q:1|website=toxnet.nlm.nih.gov|publisher=U.S. National Library of Medicine|access-date=29 May 2018}}</ref>
* افزایش قابل توجه سطح CPK یا در صورت مشکوک شدن یا تشخیص میوپاتی پس از شروع دوز آتورواستاتین. به ندرت، آتورواستاتین ممکن است باعث رابدومیولیز شود و ممکن است بسیار جدی باشد که منجر به آسیب حاد کلیه به دلیل میوگلوبینوری شود. در صورت مشکوک یا تشخیص رابدومیولیز، درمان با آتورواستاتین باید فوراً قطع شود. احتمال ابتلا به میوپاتی با تجویز همزمان سیکلوسپورین، مشتقات اسید فیبریک، اریترومایسین، نیاسین و ضد قارچ های آزول افزایش می یابد.
* افزایش قابل توجه سطح CPK یا در صورت مشکوک شدن یا تشخیص [[میوپاتی]] پس از شروع دوز آتورواستاتین: به ندرت، آتورواستاتین ممکن است باعث [[رابدومیولیز]] شود و ممکن است بسیار جدی باشد که منجر به آسیب حاد کلیه به دلیل [[میوگلوبینوری]] شود.<ref name="pmid16765141">{{cite journal | vauthors = Hermann M, Bogsrud MP, Molden E, Asberg A, Mohebi BU, Ose L, Retterstøl K | title = Exposure of atorvastatin is unchanged but lactone and acid metabolites are increased several-fold in patients with atorvastatin-induced myopathy | journal = Clinical Pharmacology and Therapeutics | volume = 79 | issue = 6 | pages = 532–9 | date = June 2006 | pmid = 16765141 | doi = 10.1016/j.clpt.2006.02.014 | s2cid = 12838555 | url = https://www.duo.uio.no/bitstream/10852/28920/1/Artikkelxatorvabelastningxjunix2006xLipidklinikken.pdf }}</ref> در صورت مشکوک یا تشخیص رابدومیولیز، درمان با آتورواستاتین باید فوراً قطع شود.<ref name="pmid12036392" /> احتمال ابتلا به میوپاتی با تجویز همزمان [[سیکلوسپورین]]، مشتقات [[فیبریک اسید|اسید فیبریک]]، [[اریترومایسین]]، [[نیاسین]] و ضد قارچ های [[آزول]] افزایش می یابد.<ref name="Lipitor label" />


== عوارض جانبی ==
== عوارض جانبی ==
خط ۱۵۷: خط ۱۵۸:
=== عمده ===
=== عمده ===


* دیابت نوع 2 در تعداد کمی از افراد مشاهده می شود و یک اثر طبقه غیر معمول از همه استاتین ها است. با این حال، مزایای استاتین درمانی در پیشگیری از سکته مغزی کشنده و غیرکشنده، بیماری عروق کرونر کشنده قلب و انفارکتوس غیر کشنده میوکارد قابل توجه است. برای اکثر افراد، مزایای استاتین درمانی بسیار بیشتر از خطر ابتلا به دیابت است. یک متاآنالیز در سال 2010 نشان داد که هر 255 نفر تحت درمان با استاتین به مدت چهار سال - کاهش 5.4 رخداد اصلی عروق کرونر را به همراه داشت و تنها یک مورد جدید دیابت را ایجاد کرد.
* دیابت نوع 2 در تعداد کمی از افراد مشاهده می شود و یک اثر طبقه غیر معمول از همه استاتین ها است.<ref>{{cite journal | vauthors = Thakker D, Nair S, Pagada A, Jamdade V, Malik A | title = Statin use and the risk of developing diabetes: a network meta-analysis | journal = Pharmacoepidemiology and Drug Safety | volume = 25 | issue = 10 | pages = 1131–1149 | date = October 2016 | pmid = 27277934 | doi = 10.1002/pds.4020 | publisher = Wiley | s2cid = 22626629 }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Sattar N, Preiss D, Murray HM, Welsh P, Buckley BM, de Craen AJ, Seshasai SR, McMurray JJ, Freeman DJ, Jukema JW, Macfarlane PW, Packard CJ, Stott DJ, Westendorp RG, Shepherd J, Davis BR, Pressel SL, Marchioli R, Marfisi RM, Maggioni AP, Tavazzi L, Tognoni G, Kjekshus J, Pedersen TR, Cook TJ, Gotto AM, Clearfield MB, Downs JR, Nakamura H, Ohashi Y, Mizuno K, Ray KK, Ford I | display-authors = 6 | title = Statins and risk of incident diabetes: a collaborative meta-analysis of randomised statin trials | journal = Lancet | volume = 375 | issue = 9716 | pages = 735–742 | date = February 2010 | pmid = 20167359 | doi = 10.1016/s0140-6736(09)61965-6 | publisher = Elsevier BV | s2cid = 11544414 }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Shah RV, Goldfine AB | title = Statins and risk of new-onset diabetes mellitus | journal = Circulation | volume = 126 | issue = 18 | pages = e282–e284 | date = October 2012 | pmid = 23109518 | doi = 10.1161/CIRCULATIONAHA.112.122135 | doi-access = free }}</ref> با این حال، مزایای استاتین درمانی در پیشگیری از سکته مغزی کشنده و غیرکشنده، بیماری عروق کرونر کشنده قلب و انفارکتوس غیر کشنده میوکارد قابل توجه است.<ref name=pmid12686036/> برای اکثر افراد، مزایای استاتین درمانی بسیار بیشتر از خطر ابتلا به دیابت است.<ref name=pmid21067804>{{cite journal | vauthors = Baigent C, Blackwell L, Emberson J, Holland LE, Reith C, Bhala N, Peto R, Barnes EH, Keech A, Simes J, Collins R | display-authors = 6 | title = Efficacy and safety of more intensive lowering of LDL cholesterol: a meta-analysis of data from 170,000 participants in 26 randomised trials | journal = Lancet | volume = 376 | issue = 9753 | pages = 1670–1681 | date = November 2010 | pmid = 21067804 | pmc = 2988224 | doi = 10.1016/S0140-6736(10)61350-5 }}</ref> یک متاآنالیز در سال 2010 نشان داد که هر 255 نفر تحت درمان با استاتین به مدت چهار سال - کاهش 5.4 رخداد اصلی عروق کرونر را به همراه داشت و تنها یک مورد جدید دیابت را ایجاد کرد.<ref name=pmid21067804/>
* شواهدی وجود دارد که نشان می دهد عوارض جانبی مانند میوپاتی و میالژی در بیمارانی که دوزهای بالاتر آتورواستاتین را در صورت مصرف طولانی مدت مصرف می کنند، بیشتر رخ می دهد. همچنین در صورت مصرف طولانی مدت استاتین ها با سایر داروهای همزمان، خطر افزایش رابدومیولیز ناشی از استاتین نیز وجود دارد. همانطور که قبلاً ذکر شد، در صورت بروز این مشکل باید فوراً مصرف آتورواستاتین قطع شود.
* شواهدی وجود دارد که نشان می دهد عوارض جانبی مانند میوپاتی و [[درد ماهیچه|میالژی]] در بیمارانی که دوزهای بالاتر آتورواستاتین را در صورت مصرف طولانی مدت مصرف می کنند، بیشتر رخ می دهد.<ref>{{cite journal | vauthors = Macedo AF, Taylor FC, Casas JP, Adler A, Prieto-Merino D, Ebrahim S | title = Unintended effects of statins from observational studies in the general population: systematic review and meta-analysis | journal = BMC Medicine | volume = 12 | issue = 1 | pages = 51 | date = March 2014 | pmid = 24655568 | pmc = 3998050 | doi = 10.1186/1741-7015-12-51 }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Agrawal D, Manchanda SC, Sawhney JP, Kandpal B, Jain R, Mehta A, Mohanty A, Passey R, Makhija A, Sharma MK | display-authors = 6 | title = To study the effect of high dose Atorvastatin 40mg versus 80mg in patients with dyslipidemia | journal = Indian Heart Journal | volume = 70 | issue = Suppl 3 | pages = S8–S12 | date = December 2018 | pmid = 30595326 | pmc = 6310693 | doi = 10.1016/j.ihj.2018.01.034 }}</ref> همچنین در صورت مصرف طولانی مدت استاتین ها با سایر داروهای همزمان، خطر افزایش رابدومیولیز ناشی از استاتین نیز وجود دارد.<ref>{{cite journal | vauthors = Mendes P, Robles PG, Mathur S | title = Statin-induced rhabdomyolysis: a comprehensive review of case reports | journal = Physiotherapy Canada. Physiotherapie Canada | volume = 66 | issue = 2 | pages = 124–132 | date = April 2014 | pmid = 24799748 | pmc = 4006404 | doi = 10.3138/ptc.2012-65 }}</ref> همانطور که قبلاً ذکر شد، در صورت بروز این مشکل باید فوراً مصرف آتورواستاتین قطع شود.
* ناهنجاری های مداوم آنزیم های کبدی (افزایش ترانس آمینازهای کبدی) ثبت شده است. افزایش سه برابری بیشتر از حد طبیعی در 0.5٪ از افرادی که به جای دارونما با آتورواستاتین 10 میلی گرم تا 80 میلی گرم تحت درمان قرار گرفتند، ثبت شد. توصیه می شود قبل از شروع درمان با آتورواستاتین، عملکرد کبد با آزمایش های آزمایشگاهی ارزیابی شود و پس از آن طبق اندیکاسیون بالینی تکرار شود. اگر در حین مصرف آتورواستاتین شواهدی مبنی بر آسیب جدی کبدی رخ دهد، باید مصرف آن را قطع کرد و تا زمانی که علت اختلال عملکرد کبدی مشخص نشده است، مجدداً شروع نشود. اگر علت دیگری یافت نشد، مصرف آتورواستاتین باید به طور دائم قطع شود.
* ناهنجاری های مداوم آنزیم های کبدی (افزایش [[ترانس‌آمیناز|ترانس آمیناز]]<nowiki/>های کبدی) ثبت شده است.<ref>{{Cite journal|vauthors=Kashani A, Phillips CO, Foody JM, Wang Y, Mangalmurti S, Ko DT, Krumholz HM |date=December 2006|title=Risks associated with statin therapy: a systematic overview of randomized clinical trials|journal=Circulation|volume=114|issue=25|pages=2788–97|doi=10.1161/CIRCULATIONAHA.106.624890|pmid=17159064 |doi-access=free}}</ref> افزایش سه برابری بیشتر از حد طبیعی در 0.5٪ از افرادی که به جای دارونما با آتورواستاتین 10 میلی گرم تا 80 میلی گرم تحت درمان قرار گرفتند، ثبت شد.<ref>{{Cite journal|vauthors=Newman CB, Palmer G, Silbershatz H, Szarek M |date=September 2003 |title=Safety of atorvastatin derived from analysis of 44 completed trials in 9,416 patients|journal=American Journal of Cardiology|volume=92|issue=6|pages=670–6|doi=10.1016/S0002-9149(03)00820-8|pmid=12972104 }}</ref> توصیه می شود قبل از شروع درمان با آتورواستاتین، عملکرد کبد با آزمایش های آزمایشگاهی ارزیابی شود و پس از آن طبق [[اندیکاسیون]] بالینی تکرار شود. اگر در حین مصرف آتورواستاتین شواهدی مبنی بر آسیب جدی کبدی رخ دهد، باید مصرف آن را قطع کرد و تا زمانی که علت اختلال عملکرد کبدی مشخص نشده است، مجدداً شروع نشود. اگر علت دیگری یافت نشد، مصرف آتورواستاتین باید به طور دائم قطع شود.<ref name="Lipitor label"/>


=== شایع ===
=== شایع ===
در کارآزمایی‌های بالینی موارد زیر در 10-1 درصد از افرادی که آتورواستاتین مصرف می‌کنند مشاهده شده است:
در کارآزمایی‌های بالینی موارد زیر در 1 تا 10 درصد از افرادی که آتورواستاتین مصرف می‌کنند مشاهده شده است:

* درد مفاصل
* مدفوع شل
* سوء هاضمه
* درد عضلانی
* حالت تهوع
* هایپرگلیسمی دوز بالا آتورواستاتین نیز با بدتر شدن کنترل قند خون همراه است.


* [[آرترالژی|درد مفاصل]]<ref name="Lipitor label"/>
* [[اسهال|مدفوع شل]]<ref name="Lipitor label"/>
* [[سوءهاضمه|سوء هاضمه]]<ref name="Lipitor label"/>
* [[درد ماهیچه|درد عضلانی]]<ref name="Lipitor label"/>
* [[تهوع|حالت تهوع]]<ref name="Lipitor label"/>
* [[هیپرگلیسمی|هایپرگلیسمی]] دوز بالا آتورواستاتین نیز با بدتر شدن کنترل [[قند خون]] همراه است.<ref name="Mayo Clinic Staff">{{cite web|author=|title=Statin Side Effects: Weigh the Risks and Benefits|url=https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-cholesterol/in-depth/statin-side-effects/art-20046013|publisher=The Mayo Clinic|access-date=19 April 2014}}</ref><ref name="pmid20507274">{{cite journal | vauthors = Kostapanos MS, Liamis GL, Milionis HJ, Elisaf MS | title = Do statins beneficially or adversely affect glucose homeostasis? | journal = Current Vascular Pharmacology | volume = 8 | issue = 5 | pages = 612–31 | date = September 2010 | pmid = 20507274 | doi = 10.2174/157016110792006879 | s2cid = 220905587 }}</ref>
=== سایر ===
=== سایر ===


==== شناختی ====
==== شناختی ====
گزارش های نادری از کاهش برگشت پذیر حافظه و سردرگمی با همه استاتین ها، از جمله آتورواستاتین، وجود دارد. با این حال، شواهد کافی برای ارتباط مصرف استاتین با اختلالات شناختی وجود ندارد، و خطرات شناختی احتمالاً با اثرات مفید تبعیت از درمان با استاتین بر بیماری های قلبی عروقی و عروق مغزی غلبه می کند.
گزارش های نادری از کاهش برگشت پذیر [[حافظه (جانداران)|حافظه]] و سردرگمی با همه استاتین ها، از جمله آتورواستاتین، وجود دارد. با این حال، شواهد کافی برای ارتباط مصرف استاتین با اختلالات شناختی وجود ندارد، و خطرات شناختی احتمالاً با اثرات مفید تبعیت از درمان با استاتین بر بیماری های قلبی عروقی و عروق مغزی غلبه می کند.<ref>{{cite journal | vauthors = Ott BR, Daiello LA, Dahabreh IJ, Springate BA, Bixby K, Murali M, Trikalinos TA | title = Do statins impair cognition? A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials | journal = Journal of General Internal Medicine | volume = 30 | issue = 3 | pages = 348–58 | date = March 2015 | pmid = 25575908 | doi = 10.1007/s11606-014-3115-3 | pmc = 4351273 | doi-access = free }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Chu CS, Tseng PT, Stubbs B, Chen TY, Tang CH, Li DJ, Yang WC, Chen YW, Wu CK, Veronese N, Carvalho AF, Fernandes BS, Herrmann N, Lin PY | display-authors = 6 | title = Use of statins and the risk of dementia and mild cognitive impairment: A systematic review and meta-analysis | journal = Scientific Reports | volume = 8 | issue = 1 | pages = 5804 | date = April 2018 | pmid = 29643479 | doi = 10.1038/s41598-018-24248-8 | pmc = 5895617 | bibcode = 2018NatSR...8.5804C | doi-access = free }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Samaras K, Makkar SR, Crawford JD, Kochan NA, Slavin MJ, Wen W, Trollor JN, Brodaty H, Sachdev PS | display-authors = 6 | title = Effects of Statins on Memory, Cognition, and Brain Volume in the Elderly | journal = Journal of the American College of Cardiology | volume = 74 | issue = 21 | pages = 2554–2568 | date = November 2019 | pmid = 31753200 | doi = 10.1016/j.jacc.2019.09.041 | doi-access = free }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.nhs.uk/medicines/atorvastatin/|title=Atorvastatin: A medicine used to lower cholesterol|date=3 January 2019}}</ref>


==== پانکراتیت ====
==== [[پانکراتیت]] ====
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد استفاده از آتورواستاتین ممکن است خطر پانکراتیت حاد را در افرادی که در حال حاضر در معرض خطر بالاتری هستند، افزایش دهد. با این حال، شواهدی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف آتورواستاتین با کاهش سطح تری گلیسیرید، خطر پانکراتیت حاد را در افراد مبتلا به هیپرتری گلیسیریدمی خفیف تا متوسط کاهش می‌دهد.
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد استفاده از آتورواستاتین ممکن است خطر [[پانکراتیت حاد]] را در افرادی که در حال حاضر در معرض خطر بالاتری هستند، افزایش دهد.<ref>{{cite journal | vauthors = Lai SW, Lin CL, Liao KF | title = Atorvastatin Use Associated With Acute Pancreatitis: A Case-Control Study in Taiwan | language = en-US | journal = Medicine | volume = 95 | issue = 7 | pages = e2545 | date = February 2016 | pmid = 26886597 | pmc = 4998597 | doi = 10.1097/MD.0000000000002545 }}</ref><ref name=":9">{{cite journal | vauthors = Preiss D, Tikkanen MJ, Welsh P, Ford I, Lovato LC, Elam MB, LaRosa JC, DeMicco DA, Colhoun HM, Goldenberg I, Murphy MJ, MacDonald TM, Pedersen TR, Keech AC, Ridker PM, Kjekshus J, Sattar N, McMurray JJ | display-authors = 6 | title = Lipid-modifying therapies and risk of pancreatitis: a meta-analysis | journal = JAMA | volume = 308 | issue = 8 | pages = 804–811 | date = August 2012 | pmid = 22910758 | doi = 10.1001/jama.2012.8439 }}</ref> با این حال، شواهدی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف آتورواستاتین با کاهش سطح تری گلیسیرید، خطر پانکراتیت حاد را در افراد مبتلا به [[هیپرتری‌گلیسریدمی|هیپرتری گلیسیریدمی]] خفیف تا متوسط کاهش می‌دهد.<ref name=":9" />


==== اختلال نعوظ ====
==== اختلال نعوظ ====
به نظر می رسد استاتین ها تأثیر مثبتی بر [[اختلال نعوظ]] دارند.<ref>{{cite journal | vauthors = Kostis JB, Dobrzynski JM | title = The effect of statins on erectile dysfunction: a meta-analysis of randomized trials | journal = The Journal of Sexual Medicine | volume = 11 | issue = 7 | pages = 1626–35 | date = July 2014 | pmid = 24684744 | pmc = | doi = 10.1111/jsm.12521 }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Cui Y, Zong H, Yan H, Zhang Y | title = The effect of statins on erectile dysfunction: a systematic review and meta-analysis | journal = The Journal of Sexual Medicine | volume = 11 | issue = 6 | pages = 1367–75 | date = June 2014 | pmid = 24628781 | pmc = | doi = 10.1111/jsm.12497 }}</ref>
به نظر می رسد استاتین ها تأثیر مثبتی بر اختلال نعوظ دارند.


==== برهم کنش ====
== برهم کنش ==
فیبرات ها دسته ای از داروها هستند که می توانند برای هیپرلیپیدمی مختلط شدید یا مقاوم به درمان در ترکیب با استاتین ها یا به صورت تک درمانی استفاده شوند. درمان همزمان آتورواستاتین با داروهایی از گروه دارویی فیبرات (مانند ژمفیبروزیل، فنوفیبرات) می تواند خطر ابتلا به میوپاتی و رابدومیولیز را افزایش دهد.
فیبرات ها دسته ای از داروها هستند که می توانند برای هیپرلیپیدمی مختلط شدید یا مقاوم به درمان در ترکیب با استاتین ها یا به صورت تک درمانی استفاده شوند. درمان همزمان آتورواستاتین با داروهایی از گروه دارویی فیبرات (مانند [[جم فیبروزیل|ژمفیبروزیل]]، [[فنوفیبرات]]) می تواند خطر ابتلا به [[میوپاتی]] و [[رابدومیولیز]] را افزایش دهد.<ref>{{cite journal | vauthors = Graham DJ, Staffa JA, Shatin D, Andrade SE, Schech SD, La Grenade L, Gurwitz JH, Chan KA, Goodman MJ, Platt R | display-authors = 6 | title = Incidence of hospitalized rhabdomyolysis in patients treated with lipid-lowering drugs | journal = JAMA | volume = 292 | issue = 21 | pages = 2585–90 | date = December 2004 | pmid = 15572716 | doi = 10.1001/jama.292.21.2585 | doi-access = free }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Iliadis EA, Rosenson RS | title = Long-term safety of pravastatin-gemfibrozil therapy in mixed hyperlipidemia | journal = Clinical Cardiology | volume = 22 | issue = 1 | pages = 25–8 | date = January 1999 | pmid = 9929751 | pmc = 6655916 | doi = 10.1002/clc.4960220110 }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Shek A, Ferrill MJ | title = Statin-fibrate combination therapy | journal = The Annals of Pharmacotherapy | volume = 35 | issue = 7–8 | pages = 908–17 | date = July 2001 | pmid = 11485144 | doi = 10.1345/aph.10315 | s2cid = 23785176 }}</ref><ref>{{Cite web|title=Independent, reliable, relevant and respected|url=https://www.tg.org.au/|access-date=9 May 2021|website=Therapeutic Guidelines|language=en-AU}}</ref>


مصرف همزمان آتورواستاتین با یکی از مهارکننده‌های [[CYP3A4]] مانند [[ایتراکونازول]]،<ref name="pmid11061579"/> [[تلیترومایسین]] و [[وریکونازول]]، ممکن است غلظت پلاسمایی آتورواستاتین را افزایش دهد که ممکن است منجر به عوارض جانبی شود. این احتمال کمتر در مورد سایر مهارکننده‌های CYP3A4 مانند [[دیلتیازم]]، [[اریترومایسین]]، [[فلوکونازول]]، [[کتوکونازول]]، [[کلاریترومایسین]]، [[سیکلوسپورین]]، مهارکننده‌های [[پروتئاز]] یا [[وراپامیل]] وجود دارد،<ref name="pmid17178259"/> و تنها به ندرت با سایر [[مهارکننده‌های CYP3A4]]، مانند [[آمیودارون]] و [[اپرپیتانت|آپپرپیتانت]]، اتفاق می‌افتد.<ref name="pmid12036392" /> اغلب، [[بوسنتان|بوزنتان]]، [[فسفنی‌توئین|فسفنی توئین]] و [[فنی‌توئین|فنی توئین]] که القاء کننده CYP3A4 هستند، می توانند غلظت پلاسمایی آتورواستاتین را کاهش دهند. اما به ندرت، [[باربیتورات|باربیتورات‌ها]]، [[کاربامازپین]]، [[افاویرنز]]، [[نویراپین]]، [[اکس‌کاربازپین|اکسکاربازپین]]، [[ریفامپین]] و [[ریفامایسین]]،<ref name="pmid16084850"/> که القاکننده‌های CYP3A4 نیز هستند، می‌توانند غلظت آتورواستاتین را در پلاسما کاهش دهند. داروهای ضد بارداری خوراکی باعث افزایش AUC برای نورتی استرون و اتینیل استرادیول شدند. این افزایش ها باید در هنگام انتخاب یک ضد بارداری خوراکی برای زنی که آتورواستاتین مصرف می کند در نظر گرفته شود.<ref name="Lipitor label" />

[[ضداسید|آنتی اسیدها]] به ندرت می توانند غلظت پلاسمایی داروهای استاتین را کاهش دهند، اما تأثیری بر اثر کاهش LDL-C ندارند.<ref name="pmid15901588">{{cite journal | vauthors = McKenney JM | title = Efficacy and safety of rosuvastatin in treatment of dyslipidemia | journal = American Journal of Health-System Pharmacy | volume = 62 | issue = 10 | pages = 1033–47 | date = May 2005 | pmid = 15901588 | doi = 10.1093/ajhp/62.10.1033 | doi-access = free }}</ref>

همچنین ثابت شده است که [[نیاسین]] خطر ابتلا به میوپاتی یا رابدومیولیز را افزایش می دهد.<ref name="pmid12036392" />

برخی استاتین ها همچنین ممکن است غلظت سایر داروها مانند [[وارفارین]] یا [[دیگوکسین]] را تغییر دهند که منجر به تغییر در اثر یا نیاز به نظارت بالینی می شود.<ref name="pmid12036392" />

افزایش سطح دیگوکسین به دلیل آتورواستاتین یک افزایش 1.2 برابری در ناحیه زیر منحنی (AUC) است که منجر به یک [[تداخل دارویی]] جزئی می شود. [[انجمن قلب آمریکا]] بیان می‌کند که ترکیب دیگوکسین و آتورواستاتین منطقی است.<ref name="Wiggins et al">{{cite journal | vauthors = Wiggins BS, Saseen JJ, Page RL, Reed BN, Sneed K, Kostis JB, Lanfear D, Virani S, Morris PB | display-authors = 6 | title = Recommendations for Management of Clinically Significant Drug-Drug Interactions With Statins and Select Agents Used in Patients With Cardiovascular Disease: A Scientific Statement From the American Heart Association | journal = Circulation | volume = 134 | issue = 21 | pages = e468–e495 | date = November 2016 | pmid = 27754879 | doi = 10.1161/CIR.0000000000000456 | s2cid = 19169932 | doi-access = free }}</ref> برخلاف برخی دیگر از استاتین ها، آتورواستاتین با غلظت [[وارفارین]] به روش بالینی معنی دار (مشابه [[پیتاواستاتین]]) تعامل ندارد.<ref name="Wiggins et al" />

مکمل [[ویتامین دی]] غلظت آتورواستاتین و [[متابولیت]] فعال را کاهش می دهد، اما به طور [[هم‌افزایی|هم افزایی]] غلظت LDL و کلسترول کل را کاهش می دهد.<ref name="pmid18754003"/>

اجزای [[آب گریپ‌فروت|آب گریپ فروت]] از مهارکننده های شناخته شده CYP3A4 روده ای هستند. نوشیدن آب [[گریپ‌فروت|گریپ فروت]] همراه با آتورواستاتین ممکن است باعث افزایش [[C حداکثر (داروشناسی)|Cmax]] و ناحیه زیر منحنی (AUC) شود. این یافته در ابتدا نگرانی هایی را در مورد سمیت ایجاد کرد و در سال 2000، توصیه شد که افرادی که آتورواستاتین مصرف می کنند نباید آب گریپ فروت را «به شیوه ای بدون نظارت» مصرف کنند.<ref name="Kane2000">{{cite journal | vauthors = Kane GC, Lipsky JJ | title = Drug-grapefruit juice interactions | journal = Mayo Clinic Proceedings | volume = 75 | issue = 9 | pages = 933–42 | date = September 2000 | pmid = 10994829 | doi = 10.4065/75.9.933 | doi-access = free }}</ref> مصرف با دوزهای پایین تر آتورواستاتین نشان داده است که آب گریپ فروت باعث افزایش سطح آتورواستاتین در خون می شود که می تواند خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.<ref name=":1">{{cite journal | vauthors = Ando H, Tsuruoka S, Yanagihara H, Sugimoto K, Miyata M, Yamazoe Y, Takamura T, Kaneko S, Fujimura A | display-authors = 6 | title = Effects of grapefruit juice on the pharmacokinetics of pitavastatin and atorvastatin | journal = British Journal of Clinical Pharmacology | volume = 60 | issue = 5 | pages = 494–7 | date = November 2005 | pmid = 16236039 | pmc = 1884940 | doi = 10.1111/j.1365-2125.2005.02462.x }}</ref><ref name=":2">{{cite journal | vauthors = Reddy P, Ellington D, Zhu Y, Zdrojewski I, Parent SJ, Harmatz JS, Derendorf H, Greenblatt DJ, Browne K | display-authors = 6 | title = Serum concentrations and clinical effects of atorvastatin in patients taking grapefruit juice daily | journal = British Journal of Clinical Pharmacology | volume = 72 | issue = 3 | pages = 434–41 | date = September 2011 | pmid = 21501216 | pmc = 3175512 | doi = 10.1111/j.1365-2125.2011.03996.x }}</ref><ref name=":3">{{cite journal | vauthors = Lilja JJ, Kivistö KT, Neuvonen PJ | title = Grapefruit juice increases serum concentrations of atorvastatin and has no effect on pravastatin | journal = Clinical Pharmacology and Therapeutics | volume = 66 | issue = 2 | pages = 118–27 | date = August 1999 | pmid = 10460065 | doi = 10.1053/cp.1999.v66.100453001 | s2cid = 8103490 }}</ref> هیچ مطالعه‌ای که تأثیر مصرف آب گریپ فروت را ارزیابی کرده باشد شامل شرکت‌کنندگانی نشده است که بالاترین دوز آتورواستاتین (80 میلی‌گرم روزانه) را دریافت کرده‌اند،<ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":3" /> که اغلب برای افراد با سابقه بیماری‌های قلبی عروقی (مانند [[سکته قلبی|حمله قلبی]]) تجویز می‌شود؛ یا سکته مغزی [[ایسکمی مغزی|ایسکمیک]] یا در افرادی که در معرض خطر بالای بیماری قلبی عروقی قرار دارند. افرادی که آتورواستاتین مصرف می کنند باید قبل از مصرف آب گریپ فروت با پزشک یا داروساز خود مشورت کنند، زیرا اثرات مصرف آب گریپ فروت بر روی آتورواستاتین با توجه به عواملی مانند مقدار و دفعات مصرف آب میوه، تفاوت در ترکیبات آبمیوه و آماده سازی آب میوه بین دسته ها یا مارک های مختلف، در کیفیت و روش تهیه متفاوت خواهد بود.<ref>{{cite journal| vauthors = McLachlan A, Ramzan I |date=1 April 2006|title=Meals and medicines|url=https://www.nps.org.au/australian-prescriber/magazine/29/2/40/2|journal=Australian Prescriber|volume=29|issue=2|pages=40–42|doi=10.18773/austprescr.2006.026|doi-access=free}}</ref>

زمانی که آتورواستاتین همراه با [[کلشیسین|کلشی سین]] تجویز می شود، چند مورد [[میوپاتی]] گزارش شده است.<ref name="Lipitor label"/>


== مکانیسم اثر ==
== مکانیسم اثر ==
همانند سایر استاتین ها، آتورواستاتین یک [[مهارکننده رقابتی]] [[HMG-COA ردوکتاز|HMG-CoA ردوکتاز]] است. با این حال، بر خلاف بسیاری دیگر، این یک ترکیب کاملاً مصنوعی است.
مانند بقیه [[استاتین (دارو)|استاتین]]‌ها با مهار [[آنزیم HMG COA ردوکتاز]] در کبد عمل می‌کند. HMG COA در بیوسنتز کلسترول نقش اساسی دارد.مهار کننده 3- هیدروکسی-3- متیل گلوتاریل کوآنزیم آ (HMG-CoA) ردوکتاز، آنزیم محدود کننده سرعت در مسیر سنتز کلسترول است (این دارو تولید موالونیک اسید را از HMG-CoA کاهش می دهد)؛ این مهار آنزیمی باعث می شود رسپتورهای LDL روی غشای هپاتوسیت ها به صورت جبرانی افزایش یافته و کاتابولیسم LDL تحریک شود. علاوه بر توانایی مهارکنندگان HMG-CoA ردوکتاز در کاهش سطح پروتئین C واکنشی، این داروها دارای خصوصیات پلئوتروپیک از جمله بهبود عملکرد اندوتلیال، کاهش التهاب در محل پلاک کرونری، مهار تجمع پلاکتی و اثرات آنتی کوآگلانی هستند.


HMG-CoA ردوکتاز کاهش 3-هیدروکسی-3- متیل گلوتاریل-کوآنزیم آ ([[HMG-CoA]]) به [[موالونیک اسید|موالونات]] را [[کاتالیز]] می کند، که مرحله محدود کننده سرعت در [[بیوسنتز]] کلسترول کبدی است. مهار آنزیم سنتز کلسترول را کاهش می دهد و بیان گیرنده های [[لیپوپروتئین]] با چگالی کم (گیرنده های LDL) را در سلول های کبدی افزایش می دهد. این امر جذب LDL توسط سلول های کبدی را افزایش می دهد و میزان کلسترول LDL را در خون کاهش می دهد. آتورواستاتین مانند سایر استاتین ها سطح تری گلیسیرید خون را کاهش می دهد و سطح کلسترول HDL را کمی افزایش می دهد.
== عوارض جانبی ==

[[میالژی]] و افزایش آنزیم‌های کبدی (البته اصولاً آتورواستاتین کم عارضه‌ترین داروی گروه استاتین‌ها است)، سردرد، ضایعات پوستی، اسهال، تهوع، دل درد.درد مفاصل و عضلانی وتاثیر روی سیستم مرکز عصبی واختلال درخواب وتنگی‌ نفس
در افراد مبتلا به [[سندرم حاد کرونری]]، درمان با آتورواستاتین با دوز بالا ممکن است نقش تثبیت [[آتروما|پلاک]] را ایفا کند.<ref name="Liberale et al 2020">{{cite journal | vauthors = Liberale L, Carbone F, Montecucco F, Sahebkar A | title = Statins reduce vascular inflammation in atherogenesis: A review of underlying molecular mechanisms | journal = The International Journal of Biochemistry & Cell Biology | volume = 122 | pages = 105735 | date = May 2020 | pmid = 32126319 | doi = 10.1016/j.biocel.2020.105735 | s2cid = 212408322 }}</ref><ref name="Rosa 501–15">{{cite journal | vauthors = Rosa GM, Carbone F, Parodi A, Massimelli EA, Brunelli C, Mach F, Vuilleumier N, Montecucco F | display-authors = 6 | title = Update on the efficacy of statin treatment in acute coronary syndromes | journal = European Journal of Clinical Investigation | volume = 44 | issue = 5 | pages = 501–515 | date = May 2014 | pmid = 24601937 | doi = 10.1111/eci.12255 | s2cid = 28738671 | doi-access = free }}</ref> در دوزهای بالا، استاتین ها اثرات [[ضدالتهاب|ضد التهابی]] دارند، باعث کاهش هسته پلاک [[بافت‌مردگی|نکروزه]] می شوند و عملکرد [[اندوتلیال]] را بهبود می بخشند، که منجر به تثبیت پلاک و گاهی اوقات پسرفت پلاک می شود.<ref name="Rosa 501–15"/><ref name="Liberale et al 2020"/> انتظار مشابهی با استفاده از آتورواستاتین با دوز بالا به عنوان یک نوع پیشگیری از عود [[سکته مغزی|سکته مغزی ترومبوتیک]] ثانویه وجود دارد.<ref name="Furie 1994–5">{{cite journal | vauthors = Furie KL | title = High-dose statins should only be used in atherosclerotic strokes | journal = Stroke | volume = 43 | issue = 7 | pages = 1994–1995 | date = July 2012 | pmid = 22581818 | doi = 10.1161/STROKEAHA.111.633339 | doi-access = free }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Amarenco P, Bogousslavsky J, Callahan A, Goldstein LB, Hennerici M, Rudolph AE, Sillesen H, Simunovic L, Szarek M, Welch KM, Zivin JA | display-authors = 6 | title = High-dose atorvastatin after stroke or transient ischemic attack | journal = The New England Journal of Medicine | volume = 355 | issue = 6 | pages = 549–559 | date = August 2006 | pmid = 16899775 | doi = 10.1056/NEJMoa061894 }}</ref><ref>{{cite journal | vauthors = Gaspardone A, Arca M | title = Atorvastatin: its clinical role in cerebrovascular prevention | journal = Drugs | volume = 67 | issue = 1 | pages = 55–62 | date = 2007-11-01 | pmid = 17910521 | doi = 10.2165/00003495-200767001-00006 }}</ref>

=== فارماکودینامیک ===
کبد محل اصلی عمل آتورواستاتین است، زیرا این محل اصلی سنتز کلسترول و پاکسازی LDL است. این دوز آتورواستاتین به جای غلظت داروی سیستمیک است که با میزان کاهش LDL-C ارتباط دارد.<ref name="Lipitor label"/> در یک مرور سیستماتیک کاکرین، میزان وابسته به دوز آتورواستاتین بر روی لیپیدهای خون تعیین شد. در محدوده دوز 10 تا 80 میلی گرم در روز کلسترول تام 27.0 درصد به 37.9 درصد، کلسترول LDL 37.1 درصد به 51.7 درصد و تری گلیسیرید 18.0 درصد به 28.3 درصد کاهش یافت.<ref>{{cite journal | vauthors = Adams SP, Tsang M, Wright JM | title = Atorvastatin for lowering lipids | journal = Cochrane Database of Systematic Reviews | issue = 3 | pages = CD008226 | date = March 2015 | pmid = 25760954 | pmc = 6464917 | doi = 10.1002/14651858.cd008226.pub3 | doi-access=free }}</ref>

== فارماکوکینتیک ==

=== جذب ===
وقتی آتورواستاتین به صورت خوراکی مصرف شود، جذب سریعی می‌شود و زمان تقریبی آن تا [[حداکثر غلظت پلاسمایی]] (Tmax) 1 تا 2 ساعت است. [[فراهمی زیستی]] مطلق دارو حدود 14٪ است، اما دسترسی سیستمیک برای فعالیت [[هیدروکسی متیل‌گلوتاریل کوآنزیم آ ردوکتاز|HMG-CoA ردوکتاز]] تقریباً 30٪ است. آتورواستاتین تحت [[کلیرانس]] روده ای بالا و [[اثر عبور اول|متابولیسم گذر اول]] قرار می گیرد که علت اصلی دسترسی سیستمیک پایین است. تجویز آتورواستاتین همراه با غذا باعث کاهش 25 درصدی Cmax (نرخ جذب) و کاهش 9 درصدی در AUC (میزان جذب) می شود، اگرچه غذا تأثیری بر اثر کاهش LDL-C پلاسما برای آتورواستاتین ندارد. تجویز دوز عصرانه باعث کاهش Cmax و AUC هر کدام تا 30 درصد می شود. با این حال، زمان تجویز آتورواستاتین در کاهش LDL-C پلاسما تأثیری ندارد.

=== پخش ===
متوسط حجم توزیع آتورواستاتین تقریباً 381 لیتر است. این آتورواستاتین به شدت به پروتئین متصل می شود (98٪) و مطالعات نشان داده است که احتمالاً در [[شیر مادر]] ترشح می شود.


=== متابولیسم ===
عوارض شایع (%10<):
[[سوخت‌وساز|متابولیسم]] آتورواستاتین در درجه اول از طریق [[هیدروکسیل‌دار کردن|هیدروکسیلاسیون]] [[سیتوکروم پی ۴۵۰|سیتوکروم P450]] (3A4) برای تشکیل متابولیت های ارتو و پاراهیدروکسیله فعال و همچنین متابولیت های مختلف [[بتا اکسیداسیون]] است. متابولیت های ارتو و پاراهیدروکسیله مسئول 70% فعالیت سیستمیک [[هیدروکسی متیل‌گلوتاریل کوآنزیم آ ردوکتاز|HMG-CoA ردوکتاز]] هستند. متابولیت ارتوهیدروکسی از طریق [[گلوکورونیداسیون]] متابولیسم بیشتری را متحمل می شود. به عنوان [[سوبسترا|سوبسترای]] [[ایزوزیم|ایزوآنزیم]] [[CYP3A4]]، حساسیت به مهارکننده‌ها و القاکننده‌های CYP3A4 را نشان می‌دهد تا غلظت‌های پلاسمایی را افزایش یا کاهش دهند. این تداخل در شرایط آزمایشگاهی با تجویز همزمان اریترومایسین، یک مهارکننده ایزوآنزیم شناخته شده CYP3A4، که منجر به افزایش غلظت آتورواستاتین در پلاسما شد، مورد آزمایش قرار گرفت. همچنین آتورواستاتین یک مهارکننده سیتوکروم 3A4 است.


=== دفع ===
گوارشی: اسهال
آتورواستاتین عمدتاً از طریق دفع [[صفرا|صفراوی]] کبدی دفع می‌شود و کمتر از 2 درصد آن از طریق [[ادرار]] دفع می‌شود. دفع صفرا به دنبال متابولیسم کبدی و یا خارج کبدی صورت می گیرد. به نظر نمی‌رسد که گردش خون آنتروکبدی وجود داشته باشد. نیمه عمر آتورواستاتین تقریباً 14 ساعت است. قابل توجه، به نظر می رسد که فعالیت مهاری ردوکتاز HMG-CoA نیمه عمری بین 20 تا 30 ساعت دارد که تصور می شود به دلیل متابولیت های فعال باشد. آتورواستاتین همچنین یک سوبسترای انتقال دهنده خروجی P-گلیکوپروتئین روده ای است که دارو را در حین جذب دارو به داخل مجرای روده برمی گرداند.<ref name="pmid12036392"/>


در [[نارسایی کبد|نارسایی کبدی]]، غلظت پلاسمایی آتورواستاتین به طور قابل توجهی تحت تأثیر بیماری کبدی همزمان قرار می گیرد. افراد مبتلا به بیماری کبدی در مرحله Child-Pugh A افزایش چهار برابری در Cmax و AUC را نشان می دهند. افراد مبتلا به بیماری کبدی مرحله B Child Pugh افزایش 16 برابری در Cmax و افزایش 11 برابری در AUC را نشان می‌دهند.<ref name="Lipitor label"/>
عصبی، عضلانی و اسکلتی: درد مفاصل


== [[فارماکوژنتیک]] ==
تنفسی: نازوفارنژیت
چندین [[پلی مورفیسم]] ژنتیکی ممکن است با افزایش عوارض جانبی مربوط به استاتین با پلی‌مورفیسم‌های تک [[نوکلئوتید|نوکلئوتیدی]] (SNPs) در [[ژن]] [[SLCO1B1]] مرتبط باشد که شیوع میوپاتی مربوط به استاتین را 45 برابر بیشتر از افراد بدون پلی‌مورفیسم نشان می‌دهد.<ref>{{cite journal | vauthors=Canestaro WJ, Austin MA, Thummel KE |title=Genetic factors affecting statin concentrations and subsequent myopathy: a HuGENet systematic review |journal=Genet Med |date=November 2014 |volume=16 |issue=11 |pages=810–9 |doi=10.1038/gim.2014.41 |pmid=24810685 |pmc=4676271 }}</ref>


مطالعات متعددی وجود دارد که انواع ژنتیکی و پاسخ‌های متغیر به آتورواستاتین را نشان می‌دهد.<ref name="pmid22368281"/><ref name="Thompson JF">{{cite journal |vauthors=Thompson JF, Man M, Johnson KJ, Wood LS, Lira ME, Lloyd DB, Banerjee P, Milos PM, Myrand SP, Paulauskis J, Milad MA, Sasiela WJ | display-authors=6 |title=An association study of 43 SNPs in 16 candidate genes with atorvastatin response |journal=Pharmacogenomics Journal |year=2005 |volume=5 |issue=6 |pages=352–8 |doi=10.1038/sj.tpj.6500328 |pmid=16103896 |doi-access=free }}</ref> پلی‌مورفیسم‌هایی که اهمیت [[ژنوم]] گسترده‌ای را در جمعیت [[مردمان قفقاز|قفقازی]] نشان دادند، SNPs در منطقه [[APOE|apoE]] بودند. rs445925 ،<ref name="pmid22368281"/>rs7412 ،<ref name="Thompson JF" />rs429358<ref name="Thompson JF" /> و rs4420638<ref name="pmid22368281"/> که هنگام درمان با آتورواستاتین بسته به ژنوتیپ، پاسخ متغیر LDL-c را نشان دادند.<ref name="pmid22368281"/><ref name="Thompson JF" /> یکی دیگر از گونه های ژنتیکی که اهمیت ژنومی گسترده ای را در قفقازی ها نشان داد، SNP rs10455872 در [[ژن LPA]] بود که منجر به سطوح بالاتر Lp(a) می شود که باعث کاهش ظاهری LDL-c به آتورواستاتین می شود.<ref name="pmid22368281"/> این مطالعات در جمعیت قفقازی بود، تحقیقات بیشتری با یک گروه بزرگ باید در قومیت های مختلف انجام شود تا پلی مورفیسم های بیشتری شناسایی شود که می تواند بر فارماکوکینتیک آتورواستاتین و پاسخ درمانی تأثیر بگذارد.<ref name="pmid22368281"/>
عوارض نسبتا شایع (%10-1):


== سنتز شیمیایی ==
قلبی عروقی: سکته مغزی خونریزی دهنده


[[File:Atorvastatin synthesis stereocenter commercial.png|thumb|right|600 px|سنتز آتورواستاتین در تولید تجاری (فرایند) شیمی. مرحله کلیدی ایجاد مراکز استریو این دارو، از طریق استفاده اولیه از یک محصول طبیعی ارزان قیمت (رویکرد [[دست‌سانی (شیمی)|استخر کایرال]])]]
سیستم اعصاب مرکزی: بی خوابی، کسالت، کابوس شبانه


[[File:Atorvastatin synthesis stereocenter firstdiscovery.png|thumb|right|600 px|سنتز آتورواستاتین در طول کشف شیمی. مرحله کلیدی ایجاد مراکز استریو، با استفاده از رویکرد کمکی استر کایرال.]]
پوستی: کهیر


اولین سنتز آتورواستاتین در پارک دیویس که در طول کشف دارو رخ داد، [[راسمیک شدن|راسمیک]] بود و سپس جداسازی [[کروماتوگرافی]] کایرال [[انانتیومر|انانتیومرها]] انجام شد. یک مسیر انانتیو انتخابی اولیه برای آتورواستاتین از یک استر کمکی کایرال برای تنظیم استریوشیمی اولین از دو [[الکل|گروه عاملی الکل]] از طریق یک واکنش [[آلدول]] [[دیاستریومر|دیاستری]] انتخابی استفاده می‌کرد.<ref name=Roth_2002/><ref>{{cite journal |vauthors=Roth BD, Blankley CJ, Chucholowski AW, Ferguson E, Hoefle ML, Ortwine DF, Newton RS, Sekerke CS, Sliskovic DR, Wilson M | title = Inhibitors of Cholesterol Biosynthesis. 3. Tetrahydro-4-hydroxy-6-[2-(1H-pyrrol-1-yl)ethyl]-2H-pyran 2-one Inhibitors of HMG-CoA Reductase. 2. Effects of Introducing Substituents at Positions Three and Four of the Pyrrole Nucleus | year = 1991 | journal = [[J. Med. Chem.]] | volume = 34 | issue = 1 | pages = 357–366 | doi = 10.1021/jm00105a056| pmid = 1992137 }}</ref>
غدد درون ریز و متابولیسم: دیابت شیرین، افزایش قندخون


گوارشی: تهوع، سوء هاضمه، درد شکمی، کلستاز، باد گلو، نفخ


ادراری تناسلی: عفونت مجاری ادراری، اختلالات ادراری (مثبت شدن گلبول سفید در ادرار)


هنگامی که این ترکیب وارد توسعه پیش بالینی شد، شیمی فرآیند یک سنتز مقرون به صرفه و مقیاس‌پذیر ایجاد کرد.<ref name="Roth_2002"/> در مورد آتورواستاتین، یک عنصر کلیدی از سنتز کلی، تضمین خلوص استریوشیمیایی در ماده دارویی نهایی بود، و از این رو ایجاد اولین استریوستر به یک جنبه کلیدی از طراحی کلی تبدیل شد. تولید تجاری نهایی آتورواستاتین به رویکرد استخر کایرال متکی بود، جایی که استریوشیمی اولین گروه عاملی الکل در سنتز انجام شد - از طریق انتخاب اسید ایزوآسکوربیک، یک محصول طبیعی ارزان قیمت و مشتق شده از گیاه که به راحتی تهیه می‌شود.<ref name=Roth_2002/><ref>{{cite book | vauthors = Li JJ, Johnson DS, Sliskovic DR, Roth BD |title=Contemporary Drug Synthesis |publisher=John Wiley & Sons, Inc. |year=2004 |pages=113–125 |chapter=Chapter 9. Atorvastatin Calcium (Lipitor) |isbn=978-0-471-21480-9}}</ref>
کبدی: افزایش سطح سرمی آنزیم های ترانس آمیناز، اختلال عملکرد کبدی، هپاتیت، افزایش سطح سرمی آلکالین فسفاتاز


مجموعه [[کلسیم]] آتورواستاتین شامل دو یون آتورواستاتین، یک یون کلسیم و سه مولکول [[آب]] است.<ref>{{Cite web|url=https://www.researchgate.net/figure/Chemical-structure-of-Atorvastatin-Calcium_fig1_317526111|title=Fig. 1. Chemical structure of Atorvastatin Calcium|website=Researchgate.net|access-date=25 May 2022}}</ref>
عصبی، عضلانی و اسکلتی: درد دست و پا، درد عضلات، درد عضلات و استخوان ها، اسپاسم عضلانی، افزایش کراتین فسفوکیناز، ورم مفاصل، خستگی عضلات، گردن درد


== تاریخچه ==
چشمی: تاری دید
[[بروس راث]]، که در سال 1982 توسط [[وارنر-لامبرت]] به عنوان [[شیمی‌دان|شیمیدان]] استخدام شد، یک "ترکیب آزمایشی" با نام رمز CI 981 - که بعدها آتورواستاتین نامیده شد - سنتز کرد.<ref name="Fortune_2003" /><ref name="FT_nov_2009">{{cite news | url=https://www.ft.com/content/d0f7af5c-d7e6-11de-b578-00144feabdc0 | title=The fall of the world's best-selling drug | work=[[Financial Times]] | date=28 November 2009 | access-date=24 November 2015 | vauthors = Andrew J | url-access=subscription }}</ref> اولین بار در اوت 1985 ساخته شد.<ref name="Roth_2002">{{cite book | vauthors = Roth BD | title = The discovery and development of atorvastatin, a potent novel hypolipidemic agent | volume = 40 | pages = 1–22 | year = 2002 | pmid = 12516521 | doi = 10.1016/S0079-6468(08)70080-8 | isbn = 978-0-444-51054-9 | series = Progress in Medicinal Chemistry }}</ref><ref name="Fortune_2003">{{cite web | url = https://archive.fortune.com/magazines/fortune/fortune_archive/2003/01/20/335643/index.htm | title = The $10 Billion Pill Hold the fries, please. Lipitor, the cholesterol-lowering medication, has become the bestselling pharmaceutical in history. Here's how Pfizer did it | work = [[Fortune (magazine)|Fortune]] | vauthors = Simons J | date = 20 January 2003 }}</ref><ref name = "US4681893">{{ cite patent | country = US | number = 4681893 | status = patent | title = Trans-6-[2-(3- or 4-carboxamido-substituted pyrrol-1-yl)alkyl]-4-hydroxypyran-2-one inhibitors of cholesterol synthesis | gdate = 21 July 1987 | fdate = 30 May 1986 | inventor = Roth Bruce D. }}</ref><ref name="History_Parke-Davis">{{cite journal | vauthors = Hoefle ML | year = 2000 | title = The Early History of Parke-Davis and Company | journal = Bull. Hist. Chem. | volume = 25 | issue = 1 | pages = 28–34 | url = https://www.scs.illinois.edu/~mainzv/HIST/bulletin_open_access/v25-1/v25-1%20p28-34.pdf }}</ref><ref name="NYT_2000">{{cite news | url = https://www.nytimes.com/2000/02/08/business/pfizer-gets-its-deal-to-buy-warner-lambert-for-90.2-billion.html | title = Pfizer Gets Its Deal to Buy Warner-Lambert for $90.2 Billion | work = [[The New York Times]] | date = 8 February 2000 | vauthors = Petersen M }}</ref> مدیریت وارنر-لامبرت نگران بود که آتورواستاتین یک همسان دارو (دارویی که اثراتی بسیار شبیه به یک داروی از پیش موجود دارد) و شبیه به رقیب [[مرک]] و شرکت [[لووستاتین|لواستاتین]] (با نام تجاری میواکور) باشد. میواکور که اولین بار در سال 1987 به بازار عرضه شد، اولین استاتین صنعت بود و نسخه مصنوعی مرک - [[سیمواستاتین]] - در مراحل پیشرفته توسعه بود.<ref name="FT_nov_2009" /> با این وجود، بروس راث و روسایش، [[راجر نیوتن]] و [[رونالد کرسول]]، در سال 1985، مدیران شرکت را متقاعد کردند که این ترکیب را به آزمایش‌های بالینی پرهزینه منتقل کنند. نتایج اولیه در مقایسه آتورواستاتین با سیمواستاتین نشان داد که آتورواستاتین قوی تر و با [[اثرات جانبی دارو|عوارض جانبی]] کمتری ظاهر می شود.<ref name="FT_nov_2009" />


در سال 1994، یافته‌های یک مطالعه با بودجه مرک در [[The Lancet]] منتشر شد که در آن اثر استاتین‌ها در کاهش کلسترول برای اولین بار ثابت شد که "در حملات قلبی کشنده در میان افراد مبتلا به بیماری قلبی، نه تنها استاتین کلسترول بد LDL را کاهش می‌دهد، بلکه منجر به کاهش شدید کلسترول نیز می‌شود."<ref name="FT_nov_2009" /><ref name="Lancet_1994_scandinavia">{{cite journal | title = Randomised trial of cholesterol lowering in 4444 patients with coronary heart disease: the Scandinavian Simvastatin Survival Study (4S) | journal = Lancet | volume = 344 | issue = 8934 | pages = 1383–9 | date = November 1994 | pmid = 7968073 | doi = 10.1016/s0140-6736(94)90566-5 | vauthors = ((Scandinavian Simvastatin Survival Study Group)) | s2cid = 5965882 }}</ref>
گوشی: وزوز گوش


در سال 1996، وارنر-لامبرت قراردادی برای فروش لیپیتور با [[فایزر]] منعقد کرد و در سال 2000، فایزر وارنر-لامبرت را به قیمت 90.2 میلیارد دلار خریداری کرد.<ref name="WSJ_blockbuster_2000">{{cite news | url = https://www.wsj.com/articles/SB948677773420632448 | title = The Birth of a Blockbuster: Lipitor's Route out of the Lab | vauthors = Winslow R | date = 24 January 2000 | work = [[The Wall Street Journal]] | access-date = 26 October 2011 | url-access = subscription}}</ref><ref name="Roth_2002" /><ref name = "US4681893" /><ref name="History_Parke-Davis" /> لیپتور در سال 1996 وارد بازار شد.<ref name="NYT_2000" /><ref name="FDA_Lipitor">{{cite web |url=https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/nda/pre96/020702_s000.pdf |title=Approval Letter |publisher=U.S. [[Food and Drug Administration]] (FDA) }}</ref> در سال 2003، لیپتور به پرفروش ترین دارو در ایالات متحده تبدیل شد.<ref name="Fortune_2003" /> از سال 1996 تا 2012، تحت نام تجاری لیپیتور، آتورواستاتین با بیش از 125 میلیارد دلار فروش در طی 14.5 سال، به پرفروش ترین داروی جهان در تمام دوران تبدیل شد.<ref name="Crain_2011">{{cite web | url = https://www.crainsnewyork.com/article/20111228/HEALTH_CARE/111229902/lipitor-becomes-world-s-top-selling-drug | title = Lipitor becomes world's top-selling drug | date = 28 December 2011 | publisher = Crain's New York Business via Associated Press |access-date=24 November 2011}}</ref> و 13 میلیارد دلار در سال در اوج خود،<ref name="Ann Arbour Observer">{{cite web | url = https://annarborobserver.com/articles/the_vindication_of_roger_newton.html#.YfvQI_nMKUk | title = The Vindication of Roger Newton | date=April 2020 | publisher = Ann Arbor Observer |access-date=19 August 2022}}</ref> لیپیتور به تنهایی «تا یک چهارم درآمد سالانه شرکت [[فایزر]] را برای سالها تأمین می کرد».<ref name="Crain_2011"/>
تنفسی: درد گلو و حنجره، خون دماغ


حق اختراع فایزر در مورد آتورواستاتین در نوامبر 2011 منقضی شد.<ref name="CNN Wire Staff">{{cite news |title=Lipitor loses patent, goes generic | url = https://edition.cnn.com/2011/11/30/health/lipitor-generic/index.html | publisher = [[CNN]] | date = 30 November 2011 | access-date = 18 November 2012 }}</ref>
متفرقه: تب


== در جوامع ==
سایر عوارض (درصد نامشخص):


=== اقتصاد ===
سیستم اعصاب مرکزی: ضعف عضلات
آتورواستاتین نسبتاً ارزان است.<ref name=Hit2014>{{cite book | vauthors = Hitchings A, Lonsdale D, Burrage D, Baker E |title=The Top 100 Drugs e-book: Clinical Pharmacology and Practical Prescribing |date=2014 |publisher=Elsevier Health Sciences |isbn=978-0-7020-5515-7 |page=197 |url=https://www.google.com/books/edition/The_Top_100_Drugs_e_book/oeYjAwAAQBAJ?gbpv=1&pg=PA197 }}</ref> بر اساس مفاد قانون محافظت از بیمار و مراقبت مقرون به صرفه (PPACA) در [[ایالات متحده آمریکا|ایالات متحده]]، برنامه های بهداشتی ممکن است هزینه های آتورواستاتین 10 میلی گرم و 20 میلی گرم را برای بزرگسالان 40 تا 75 ساله بر اساس توصیه های کارگروه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده (USPSTF) پوشش دهد.<ref>{{cite web | url=https://www.cigna.com/assets/docs/about-cigna/no-cost-share-preventive-medications.pdf | title=PPACA no cost-share preventive medications | publisher=Cigna | access-date=30 March 2020}}</ref><ref>{{cite journal | title=Statin Use for the Primary Prevention of Cardiovascular Disease in Adults: Recommendation Statement | journal=American Family Physician | volume=95 | issue=2 | date=15 January 2017 | url=https://www.aafp.org/afp/2017/0115/od1.html | access-date=31 March 2020 }}</ref><ref>{{cite web | title=Recommendation: Statin Use for the Primary Prevention of Cardiovascular Disease in Adults: Preventive Medication | website=United States Preventive Services Taskforce | date=15 November 2016 | url=https://www.uspreventiveservicestaskforce.org/uspstf/recommendation/statin-use-in-adults-preventive-medication | access-date=7 May 2022}}</ref> برخی از طرح ها فقط سایر استاتین ها را پوشش می دهند.<ref>{{cite web|url=https://www.uhc.com/content/dam/uhcdotcom/en/Pharmacy/PDFs/UHC-SignatureValue-Formulary-PPACA-ZeroCost-Preventive-Meds-Eff-Sept-2021.pdf|date=September 2021 |title=SignatureValue Zero Cost Share Preventive Medications PDL|website=Uhc.com|access-date=25 May 2022}}</ref><ref>{{cite web | title=Affordable Care Act Implementation FAQs - Set 12 | website=CMS | date=22 April 2013 | url=https://www.cms.gov/CCIIO/Resources/Fact-Sheets-and-FAQs/aca_implementation_faqs12 | access-date=7 May 2022}}</ref>
=== فراخوانی دارو ===
در 9 نوامبر 2012، یک داروسازی [[هند|هندی]] به نام [[آزمایشگاه رانباکسی]]، داوطلبانه دوزهای 10، 20 و 40 میلی گرمی نسخه ژنریک آتورواستاتین خود را در ایالات متحده فراخواند.<ref name=fdarecall /><ref>{{cite news | vauthors = Loftus P, Weaver C |date=23 November 2012 |title=Ranbaxy Recalls Generic Lipitor Doses |url=https://www.wsj.com/articles/SB10001424127887324352004578137241552301304 |work=The Wall Street Journal |access-date=6 March 2021}}</ref><ref>{{cite news | vauthors = Johnson LA | title=Ranbaxy recalls generic Lipitor doses | work=[[The Boston Globe]] | date=24 November 2012 | url=https://www.bostonglobe.com/business/2012/11/24/ranbaxy-recalls-generic-lipitor-doses/iRsoUYfYzHStRzIe82LFCK/story.html | access-date=29 December 2017 | agency=[[Associated Press]]}}</ref> مقدار زیادی آتورواستاتین، بسته بندی شده در بطری های 90 و 500 قرص، به دلیل آلودگی احتمالی با ذرات شیشه ای بسیار کوچک شبیه به اندازه یک دانه شن (اندازه کمتر از 1 میلی متر) فراخوان شد. [[سازمان غذا و دارو (آمریکا)|FDA]] هیچ گزارشی مبنی بر آسیب ناشی از آلودگی دریافت نکرد.<ref name=fdarecall >{{cite web|title=FDA Statement on Ranbaxy Atorvastatin Recall|url=https://www.fda.gov/drugs/drugsafety/ucm329951.htm|publisher=U.S. [[Food and Drug Administration]] (FDA)|date=30 December 2012|access-date=19 April 2014}}</ref> رانباکسی همچنین بطری‌های قرص‌های 10 میلی‌گرمی را در آگوست 2012 و مارس 2014 فراخوان داد، به دلیل این نگرانی که بطری‌ها ممکن است حاوی قرص‌های بزرگ‌تر و 20 میلی‌گرمی باشند و در نتیجه باعث ایجاد خطاهای احتمالی در دوز شوند.<ref>{{cite news | vauthors = Loftus P |url= https://www.wsj.com/articles/ranbaxy-recalls-more-than-64-000-bottles-of-generic-lipitor-in-u-s-1394226119 |title=Ranbaxy Recalls More Than 64,000 Bottles of Generic Lipitor in U.S. |work=[[The Wall Street Journal]] |date=7 March 2014 |url-access=subscription}}</ref><ref name="Washington Post 2014">{{cite news | title=Indian drugmaker Ranbaxy recalls more than 64,000 bottles of its generic version of Lipitor | newspaper=[[The Washington Post]] | date=8 March 2014 | url=https://www.washingtonpost.com/politics/indian-drugmaker-ranbaxy-recalls-more-than-64000-bottles-of-its-generic-version-of-lipitor/2014/03/08/e36a41b4-a716-11e3-a5fa-55f0c77bf39c_story.html | access-date=29 December 2017 | vauthors = Siddiqui Z, Sikka K }}</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
{{درگاه|داروسازی و داروشناسی}}
[[کلسترول]]
[[کلسترول]]


نسخهٔ ‏۲۱ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۵۴

آتورواستاتین
داده‌های بالینی
تلفظ‎/əˌtɔːrvəˈstætən/‎
نام‌های تجاریLipitor, Sortis, others
AHFS/Drugs.commonograph
مدلاین پلاسa600045
داده‌ها
رده‌بندی داروهای
بارداری
روش مصرف داروخوراکی
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی12%
متابولیسمکبدی (CYP3A4)
نیمه‌عمر حذف14 ساعت
دفعصفرا
شناسه‌ها
  • (3R,5R)-7-[2-(4-Fluorophenyl)-3-phenyl-4-(phenylcarbamoyl)-5-propan-2-ylpyrrol-1-yl]-3,5-dihydroxyheptanoic acid
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
IUPHAR/BPS
دراگ‌بنک
کم‌اسپایدر
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
لیگاند بانک داده پروتئین
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.125.464 ویرایش در ویکی‌داده
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC33H35FN2O5
جرم مولی۵۵۸٫۶۵۰ g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
  • O=C(O)C[C@H](O)C[C@H](O)CCn2c(c(c(c2c1ccc(F)cc1)c3ccccc3)C(=O)Nc4ccccc4)C(C)C
  • InChI=1S/C33H35FN2O5/c1-21(2)31-30(33(41)35-25-11-7-4-8-12-25)29(22-9-5-3-6-10-22)32(23-13-15-24(34)16-14-23)36(31)18-17-26(37)19-27(38)20-28(39)40/h3-16,21,26-27,37-38H,17-20H2,1-2H3,(H,35,41)(H,39,40)/t26-,27-/m1/s1 ✔Y
  • Key:XUKUURHRXDUEBC-KAYWLYCHSA-N ✔Y
  (صحت‌سنجی)

آتورواستاتین (به انگلیسی: Atorvastatin) که با نام تجاری لیپیتور نیز فروخته می شود، یک داروی استاتینی است که برای پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی در افراد در معرض خطر بالا و برای درمان سطوح غیر طبیعی چربی استفاده می شود.[۲] برای پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی، استاتین ها خط اول درمان هستند.[۲] آتورواستاتین به صورت خوراکی مصرف می شود.[۲] عوارض جانبی رایج آن، شامل درد مفاصل، اسهال، سوزش معده، حالت تهوع و دردهای عضلانی است.[۲] عوارض جانبی جدی ممکن است شامل رابدومیولیز، مشکلات کبدی و دیابت باشد.[۲] مصرف آتورواستاتین در دوران بارداری ممکن است به جنین آسیب برساند.[۲] آتورواستاتین مانند همه استاتین ها با مهار HMG-CoA ردوکتاز، (آنزیمی که در کبد یافت می شود و در تولید کلسترول نقش دارد) عمل می کند.[۲] آتورواستاتین در سال 1986 به ثبت رسید و در سال 1996 برای استفاده پزشکی در ایالات متحده تایید شد.[۲][۳] این دارو در فهرست داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت قرار دارد.[۴] این دارو به عنوان یک داروی عمومی در دسترس است و نسبتاً ارزان می باشد.[۲][۵] در سال 2019، این دارو با بیش از 112 میلیون نسخه، متداول‌ترین داروی تجویز شده در ایالات متحده بود.[۶][۷]

موارد مصرف

کاربردهای اولیه آتورواستاتین برای درمان دیس لیپیدمی (اختلال چربی خون) و پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی است.[۸]

همچنین در درمان هیپرکلسترولمی و کاهش چربی خون نیز موثر است. البته هرچند تأثیر اصلی آتورواستاتین در کاهش کلسترول خون است ولی به میزان کمتری تری گلیسرید خون را نیز کاهش می‌دهد.[۸]

اختلال چربی خون

بیماری های قلبی-عروقی

یک متاآنالیز در سال 2014 نشان داد که درمان با استاتین با دوز بالا در مقایسه با درمان با استاتین با دوز متوسط یا کم در کاهش حجم پلاک در بیماران مبتلا به سندرم حاد کرونری به طور قابل توجهی موثر تر بود.[۲۴] کارآزمایی SATURN که اثرات دوز بالای آتورواستاتین و روزوواستاتین را مقایسه کرد نیز این یافته ها را تایید کرد.[۲۵] با وجود دوز بالا، بازوی مطالعه پراواستاتین 40 میلی گرمی در کارآزمایی REVERSAL نتوانست پیشرفت پلاک را متوقف کند، که نشان می دهد عوامل دیگری مانند استفاده از استاتین، مدت زمان و محل پلاک نیز ممکن است بر کاهش حجم پلاک و در نتیجه تثبیت پلاک تأثیر بگذارد.[۲۶] به طور کلی، کاهش پلاک باید به عنوان یک نقطه پایانی جایگزین در نظر گرفته شود و نباید به طور مستقیم برای تعیین مزایای بالینی درمان مورد استفاده قرار گیرد.[۲۵][۲۶] هنگام در نظر گرفتن دوز بالای استاتین درمانی، خطر افزایش عوارض جانبی نیز باید در نظر گرفته شود.[۲۴][۲۵][۲۶]

بیماری های کلیوی

شواهدی از بررسی سیستماتیک و متاآنالیزها وجود دارد که استاتین‌ها، به‌ویژه آتورواستاتین، هم کاهش عملکرد کلیه (eGFR) و هم شدت دفع پروتئین در ادرار را کاهش می‌دهند،[۲۷][۲۸][۲۹] با دوزهای بالاتر اثر بیشتری دارند.[۲۸][۲۹] داده‌ها در مورد اینکه آیا استاتین‌ها خطر نارسایی کلیه را کاهش می‌دهند یا خیر متناقض است.[۲۷] استاتین ها، از جمله آتورواستاتین، قبل از جراحی قلب از آسیب حاد کلیه جلوگیری نمی کنند.[۳۰]

قبل از تجویز ماده حاجب (CM)، درمان پیش از درمان با آتورواستاتین می‌تواند خطر آسیب حاد کلیه ناشی از کنتراست (CI-AKI) را در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیوی (CKD) کاهش دهد (eGFR کمتر از 60 میلی‌لیتر بر دقیقه بر 1.73m2) که تحت اقدامات مداخله ای مانند کاتتریزاسیون قلبی، آنژیوگرافی عروق کرونری (CAG) یا مداخله عروق کرونر از راه پوست (PCI) قرار می گیرند.[۳۱][۳۲][۳۳] یک متاآنالیز 21 RCT تایید کرد که درمان با آتورواستاتین با دوز بالا (80 میلی گرم) موثرتر از درمان با دوز معمولی یا دوز پایین استاتین در پیشگیری از CI-AKI است.[۳۱] درمان با آتورواستاتین همچنین می تواند به جلوگیری از دیالیز در بیمارستان پس از تجویز CM کمک کند، با این حال هیچ مدرکی مبنی بر کاهش مرگ و میر ناشی از همه علل مرتبط با CI-AKI وجود ندارد.[۳۱][۳۲] به طور کلی، شواهد به این نتیجه رسیدند که درمان با استاتین، صرف نظر از دوز، همچنان در کاهش خطر CI-AKI از عدم درمان یا دارونما مؤثرتر است.[۳۱][۳۲][۳۳][۳۴]

مصرف

استاتین ها (عمدتا سیمواستاتین) در ترکیب با فیبرات ها برای مدیریت دیس لیپیدمی در بیمارانی که دیابت نوع 2 دارند و خطر بیماری قلبی عروقی بالایی دارند آزمایش شده است، با این حال، مزایای بالینی محدودی برای اکثر پیامدهای قلبی عروقی ذکر شده است.[۳۵][۳۶]

در حالی که بسیاری از داروهای استاتین باید قبل از خواب برای اثر بهینه تجویز شوند، آتورواستاتین را می توان در هر زمانی از روز مصرف کرد، به شرطی که به طور مداوم یک بار در روز و در همان زمان مصرف شود.[۳۷][۳۸]

گروه های خاص

  • سالمندان: غلظت پلاسمایی آتورواستاتین در افراد مسن سالم بیشتر از بزرگسالان جوان است و داده‌های بالینی نشان می‌دهد که میزان بیشتری از کاهش LDL در هر دوزی برای افراد جمعیت در مقایسه با بزرگسالان جوان وجود دارد.[۱۶]
  • کودکان: اطلاعات فارماکوکینتیک برای این گروه در دسترس نیست.[۱۶]
  • جنسیت: غلظت پلاسما در زنان به طور کلی بیشتر از مردان است، اما از نظر بالینی تفاوت معنی‌داری در میزان کاهش LDL بین مردان و زنان وجود ندارد.[۱۶]
  • نارسایی کلیه: بیماری کلیوی از نظر آماری تأثیر معنی داری بر غلظت آتورواستاتین در پلاسما ندارد و ملاحظات تنظیم مصرف را فقط باید در زمینه سلامت کلی بیمار در نظر گرفت.[۳۹][۴۰]
  • همودیالیز: شواهدی با کیفیت متوسط تا بالا برای نشان دادن فقدان مزایای بالینی واضح و قابل توجه استاتین ها، از جمله آتورواستاتین، در به حداقل رساندن انفارکتوس میوکارد غیرکشنده، سکته مغزی و مرگ و میر قلبی-عروقی در بیماران بزرگسال تحت همودیالیز وجود دارد. (از جمله مبتلایان به دیابت و یا بیماری های زمینه ای قلبی-عروقی، علیرغم کاهش مرتبط بالینی در سطح کلسترول تام و LDL)[۴۱][۴۲] با این حال، یک تجزیه و تحلیل تعقیبی روی آتورواستاتین نشان داد که ممکن است همچنان در کاهش حوادث قلبی ترکیبی، مرگ و میر قلبی و تمام علل در افرادی که کلسترول LDL پایه بالاتر از 3.75 میلی مول در لیتر دارند، مفید باشد.[۴۳] در حالی که مطالعه SHARP نشان داد که درمان‌های کاهش دهنده کلسترول LDL (به عنوان مثال ترکیب استاتین-ازتیمیب) در کاهش خطرات حوادث آترواسکلروتیک عمده در بیماران CKD از جمله بیماران دیالیز موثر است، تجزیه و تحلیل زیر گروه بیماران همودیالیزی هیچ مزیت قابل‌توجهی را نشان نداد.[۴۴] اینکه آیا همودیالیز بر سطح استاتین تأثیری داشته یا نه، به طور خاص در این کارآزمایی‌های اصلی مورد بررسی قرار نگرفت.
  • نارسایی کبدی: افزایش سطح دارو را می توان در بیماران مبتلا به سیروز پیشرفته مشاهده کرد.در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کبدی الکلی باید از اقدامات احتیاطی خاصی استفاده شود.[۱۶] با وجود این نگرانی‌ها، یک بررسی سیستماتیک و تجزیه و تحلیل شواهد موجود در سال 2017 نشان داده است که استاتین‌ها، مانند آتورواستاتین، برای استفاده در سیروز پایدار و بدون علامت نسبتاً ایمن هستند و حتی ممکن است خطر پیشرفت بیماری کبد و مرگ را کاهش دهند.[۴۵]

موارد منع مصرف

  • بیماری فعال کبدی: کلستاز، انسفالوپاتی کبدی، هپاتیت و یرقان
  • افزایش غیر قابل توضیح در سطوح AST یا ALT
  • بارداری: آتورواستاتین ممکن است با تأثیر بر کلسترول و تری گلیسیرید پلاسما، که برای رشد جنین ضروری هستند، به جنین آسیب برساند.[۱۶]
  • شیردهی: مقادیر کمی از سایر داروهای استاتین به شیر مادر منتقل می شود، اگرچه آتورواستاتین به طور خاص مورد مطالعه قرار نگرفته است.[۱۶] به دلیل خطر ایجاد اختلال در متابولیسم لیپیدهای شیرخوار، آتورواستاتین با شیردهی سازگاری ندارد..[۴۶]
  • افزایش قابل توجه سطح CPK یا در صورت مشکوک شدن یا تشخیص میوپاتی پس از شروع دوز آتورواستاتین: به ندرت، آتورواستاتین ممکن است باعث رابدومیولیز شود و ممکن است بسیار جدی باشد که منجر به آسیب حاد کلیه به دلیل میوگلوبینوری شود.[۴۷] در صورت مشکوک یا تشخیص رابدومیولیز، درمان با آتورواستاتین باید فوراً قطع شود.[۴۸] احتمال ابتلا به میوپاتی با تجویز همزمان سیکلوسپورین، مشتقات اسید فیبریک، اریترومایسین، نیاسین و ضد قارچ های آزول افزایش می یابد.[۱۶]

عوارض جانبی

عمده

  • دیابت نوع 2 در تعداد کمی از افراد مشاهده می شود و یک اثر طبقه غیر معمول از همه استاتین ها است.[۴۹][۵۰][۵۱] با این حال، مزایای استاتین درمانی در پیشگیری از سکته مغزی کشنده و غیرکشنده، بیماری عروق کرونر کشنده قلب و انفارکتوس غیر کشنده میوکارد قابل توجه است.[۱۷] برای اکثر افراد، مزایای استاتین درمانی بسیار بیشتر از خطر ابتلا به دیابت است.[۵۲] یک متاآنالیز در سال 2010 نشان داد که هر 255 نفر تحت درمان با استاتین به مدت چهار سال - کاهش 5.4 رخداد اصلی عروق کرونر را به همراه داشت و تنها یک مورد جدید دیابت را ایجاد کرد.[۵۲]
  • شواهدی وجود دارد که نشان می دهد عوارض جانبی مانند میوپاتی و میالژی در بیمارانی که دوزهای بالاتر آتورواستاتین را در صورت مصرف طولانی مدت مصرف می کنند، بیشتر رخ می دهد.[۵۳][۵۴] همچنین در صورت مصرف طولانی مدت استاتین ها با سایر داروهای همزمان، خطر افزایش رابدومیولیز ناشی از استاتین نیز وجود دارد.[۵۵] همانطور که قبلاً ذکر شد، در صورت بروز این مشکل باید فوراً مصرف آتورواستاتین قطع شود.
  • ناهنجاری های مداوم آنزیم های کبدی (افزایش ترانس آمینازهای کبدی) ثبت شده است.[۵۶] افزایش سه برابری بیشتر از حد طبیعی در 0.5٪ از افرادی که به جای دارونما با آتورواستاتین 10 میلی گرم تا 80 میلی گرم تحت درمان قرار گرفتند، ثبت شد.[۵۷] توصیه می شود قبل از شروع درمان با آتورواستاتین، عملکرد کبد با آزمایش های آزمایشگاهی ارزیابی شود و پس از آن طبق اندیکاسیون بالینی تکرار شود. اگر در حین مصرف آتورواستاتین شواهدی مبنی بر آسیب جدی کبدی رخ دهد، باید مصرف آن را قطع کرد و تا زمانی که علت اختلال عملکرد کبدی مشخص نشده است، مجدداً شروع نشود. اگر علت دیگری یافت نشد، مصرف آتورواستاتین باید به طور دائم قطع شود.[۱۶]

شایع

در کارآزمایی‌های بالینی موارد زیر در 1 تا 10 درصد از افرادی که آتورواستاتین مصرف می‌کنند مشاهده شده است:

سایر

شناختی

گزارش های نادری از کاهش برگشت پذیر حافظه و سردرگمی با همه استاتین ها، از جمله آتورواستاتین، وجود دارد. با این حال، شواهد کافی برای ارتباط مصرف استاتین با اختلالات شناختی وجود ندارد، و خطرات شناختی احتمالاً با اثرات مفید تبعیت از درمان با استاتین بر بیماری های قلبی عروقی و عروق مغزی غلبه می کند.[۶۰][۶۱][۶۲][۶۳]

پانکراتیت

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد استفاده از آتورواستاتین ممکن است خطر پانکراتیت حاد را در افرادی که در حال حاضر در معرض خطر بالاتری هستند، افزایش دهد.[۶۴][۶۵] با این حال، شواهدی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف آتورواستاتین با کاهش سطح تری گلیسیرید، خطر پانکراتیت حاد را در افراد مبتلا به هیپرتری گلیسیریدمی خفیف تا متوسط کاهش می‌دهد.[۶۵]

اختلال نعوظ

به نظر می رسد استاتین ها تأثیر مثبتی بر اختلال نعوظ دارند.[۶۶][۶۷]

برهم کنش

فیبرات ها دسته ای از داروها هستند که می توانند برای هیپرلیپیدمی مختلط شدید یا مقاوم به درمان در ترکیب با استاتین ها یا به صورت تک درمانی استفاده شوند. درمان همزمان آتورواستاتین با داروهایی از گروه دارویی فیبرات (مانند ژمفیبروزیل، فنوفیبرات) می تواند خطر ابتلا به میوپاتی و رابدومیولیز را افزایش دهد.[۶۸][۶۹][۷۰][۷۱]


مصرف همزمان آتورواستاتین با یکی از مهارکننده‌های CYP3A4 مانند ایتراکونازول،[۷۲] تلیترومایسین و وریکونازول، ممکن است غلظت پلاسمایی آتورواستاتین را افزایش دهد که ممکن است منجر به عوارض جانبی شود. این احتمال کمتر در مورد سایر مهارکننده‌های CYP3A4 مانند دیلتیازم، اریترومایسین، فلوکونازول، کتوکونازول، کلاریترومایسین، سیکلوسپورین، مهارکننده‌های پروتئاز یا وراپامیل وجود دارد،[۷۳] و تنها به ندرت با سایر مهارکننده‌های CYP3A4، مانند آمیودارون و آپپرپیتانت، اتفاق می‌افتد.[۴۸] اغلب، بوزنتان، فسفنی توئین و فنی توئین که القاء کننده CYP3A4 هستند، می توانند غلظت پلاسمایی آتورواستاتین را کاهش دهند. اما به ندرت، باربیتورات‌ها، کاربامازپین، افاویرنز، نویراپین، اکسکاربازپین، ریفامپین و ریفامایسین،[۷۴] که القاکننده‌های CYP3A4 نیز هستند، می‌توانند غلظت آتورواستاتین را در پلاسما کاهش دهند. داروهای ضد بارداری خوراکی باعث افزایش AUC برای نورتی استرون و اتینیل استرادیول شدند. این افزایش ها باید در هنگام انتخاب یک ضد بارداری خوراکی برای زنی که آتورواستاتین مصرف می کند در نظر گرفته شود.[۱۶]

آنتی اسیدها به ندرت می توانند غلظت پلاسمایی داروهای استاتین را کاهش دهند، اما تأثیری بر اثر کاهش LDL-C ندارند.[۷۵]

همچنین ثابت شده است که نیاسین خطر ابتلا به میوپاتی یا رابدومیولیز را افزایش می دهد.[۴۸]

برخی استاتین ها همچنین ممکن است غلظت سایر داروها مانند وارفارین یا دیگوکسین را تغییر دهند که منجر به تغییر در اثر یا نیاز به نظارت بالینی می شود.[۴۸]

افزایش سطح دیگوکسین به دلیل آتورواستاتین یک افزایش 1.2 برابری در ناحیه زیر منحنی (AUC) است که منجر به یک تداخل دارویی جزئی می شود. انجمن قلب آمریکا بیان می‌کند که ترکیب دیگوکسین و آتورواستاتین منطقی است.[۷۶] برخلاف برخی دیگر از استاتین ها، آتورواستاتین با غلظت وارفارین به روش بالینی معنی دار (مشابه پیتاواستاتین) تعامل ندارد.[۷۶]

مکمل ویتامین دی غلظت آتورواستاتین و متابولیت فعال را کاهش می دهد، اما به طور هم افزایی غلظت LDL و کلسترول کل را کاهش می دهد.[۷۷]

اجزای آب گریپ فروت از مهارکننده های شناخته شده CYP3A4 روده ای هستند. نوشیدن آب گریپ فروت همراه با آتورواستاتین ممکن است باعث افزایش Cmax و ناحیه زیر منحنی (AUC) شود. این یافته در ابتدا نگرانی هایی را در مورد سمیت ایجاد کرد و در سال 2000، توصیه شد که افرادی که آتورواستاتین مصرف می کنند نباید آب گریپ فروت را «به شیوه ای بدون نظارت» مصرف کنند.[۷۸] مصرف با دوزهای پایین تر آتورواستاتین نشان داده است که آب گریپ فروت باعث افزایش سطح آتورواستاتین در خون می شود که می تواند خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.[۷۹][۸۰][۸۱] هیچ مطالعه‌ای که تأثیر مصرف آب گریپ فروت را ارزیابی کرده باشد شامل شرکت‌کنندگانی نشده است که بالاترین دوز آتورواستاتین (80 میلی‌گرم روزانه) را دریافت کرده‌اند،[۷۹][۸۰][۸۱] که اغلب برای افراد با سابقه بیماری‌های قلبی عروقی (مانند حمله قلبی) تجویز می‌شود؛ یا سکته مغزی ایسکمیک یا در افرادی که در معرض خطر بالای بیماری قلبی عروقی قرار دارند. افرادی که آتورواستاتین مصرف می کنند باید قبل از مصرف آب گریپ فروت با پزشک یا داروساز خود مشورت کنند، زیرا اثرات مصرف آب گریپ فروت بر روی آتورواستاتین با توجه به عواملی مانند مقدار و دفعات مصرف آب میوه، تفاوت در ترکیبات آبمیوه و آماده سازی آب میوه بین دسته ها یا مارک های مختلف، در کیفیت و روش تهیه متفاوت خواهد بود.[۸۲]

زمانی که آتورواستاتین همراه با کلشی سین تجویز می شود، چند مورد میوپاتی گزارش شده است.[۱۶]

مکانیسم اثر

همانند سایر استاتین ها، آتورواستاتین یک مهارکننده رقابتی HMG-CoA ردوکتاز است. با این حال، بر خلاف بسیاری دیگر، این یک ترکیب کاملاً مصنوعی است.

HMG-CoA ردوکتاز کاهش 3-هیدروکسی-3- متیل گلوتاریل-کوآنزیم آ (HMG-CoA) به موالونات را کاتالیز می کند، که مرحله محدود کننده سرعت در بیوسنتز کلسترول کبدی است. مهار آنزیم سنتز کلسترول را کاهش می دهد و بیان گیرنده های لیپوپروتئین با چگالی کم (گیرنده های LDL) را در سلول های کبدی افزایش می دهد. این امر جذب LDL توسط سلول های کبدی را افزایش می دهد و میزان کلسترول LDL را در خون کاهش می دهد. آتورواستاتین مانند سایر استاتین ها سطح تری گلیسیرید خون را کاهش می دهد و سطح کلسترول HDL را کمی افزایش می دهد.

در افراد مبتلا به سندرم حاد کرونری، درمان با آتورواستاتین با دوز بالا ممکن است نقش تثبیت پلاک را ایفا کند.[۸۳][۸۴] در دوزهای بالا، استاتین ها اثرات ضد التهابی دارند، باعث کاهش هسته پلاک نکروزه می شوند و عملکرد اندوتلیال را بهبود می بخشند، که منجر به تثبیت پلاک و گاهی اوقات پسرفت پلاک می شود.[۸۴][۸۳] انتظار مشابهی با استفاده از آتورواستاتین با دوز بالا به عنوان یک نوع پیشگیری از عود سکته مغزی ترومبوتیک ثانویه وجود دارد.[۸۵][۸۶][۸۷]

فارماکودینامیک

کبد محل اصلی عمل آتورواستاتین است، زیرا این محل اصلی سنتز کلسترول و پاکسازی LDL است. این دوز آتورواستاتین به جای غلظت داروی سیستمیک است که با میزان کاهش LDL-C ارتباط دارد.[۱۶] در یک مرور سیستماتیک کاکرین، میزان وابسته به دوز آتورواستاتین بر روی لیپیدهای خون تعیین شد. در محدوده دوز 10 تا 80 میلی گرم در روز کلسترول تام 27.0 درصد به 37.9 درصد، کلسترول LDL 37.1 درصد به 51.7 درصد و تری گلیسیرید 18.0 درصد به 28.3 درصد کاهش یافت.[۸۸]

فارماکوکینتیک

جذب

وقتی آتورواستاتین به صورت خوراکی مصرف شود، جذب سریعی می‌شود و زمان تقریبی آن تا حداکثر غلظت پلاسمایی (Tmax) 1 تا 2 ساعت است. فراهمی زیستی مطلق دارو حدود 14٪ است، اما دسترسی سیستمیک برای فعالیت HMG-CoA ردوکتاز تقریباً 30٪ است. آتورواستاتین تحت کلیرانس روده ای بالا و متابولیسم گذر اول قرار می گیرد که علت اصلی دسترسی سیستمیک پایین است. تجویز آتورواستاتین همراه با غذا باعث کاهش 25 درصدی Cmax (نرخ جذب) و کاهش 9 درصدی در AUC (میزان جذب) می شود، اگرچه غذا تأثیری بر اثر کاهش LDL-C پلاسما برای آتورواستاتین ندارد. تجویز دوز عصرانه باعث کاهش Cmax و AUC هر کدام تا 30 درصد می شود. با این حال، زمان تجویز آتورواستاتین در کاهش LDL-C پلاسما تأثیری ندارد.

پخش

متوسط حجم توزیع آتورواستاتین تقریباً 381 لیتر است. این آتورواستاتین به شدت به پروتئین متصل می شود (98٪) و مطالعات نشان داده است که احتمالاً در شیر مادر ترشح می شود.

متابولیسم

متابولیسم آتورواستاتین در درجه اول از طریق هیدروکسیلاسیون سیتوکروم P450 (3A4) برای تشکیل متابولیت های ارتو و پاراهیدروکسیله فعال و همچنین متابولیت های مختلف بتا اکسیداسیون است. متابولیت های ارتو و پاراهیدروکسیله مسئول 70% فعالیت سیستمیک HMG-CoA ردوکتاز هستند. متابولیت ارتوهیدروکسی از طریق گلوکورونیداسیون متابولیسم بیشتری را متحمل می شود. به عنوان سوبسترای ایزوآنزیم CYP3A4، حساسیت به مهارکننده‌ها و القاکننده‌های CYP3A4 را نشان می‌دهد تا غلظت‌های پلاسمایی را افزایش یا کاهش دهند. این تداخل در شرایط آزمایشگاهی با تجویز همزمان اریترومایسین، یک مهارکننده ایزوآنزیم شناخته شده CYP3A4، که منجر به افزایش غلظت آتورواستاتین در پلاسما شد، مورد آزمایش قرار گرفت. همچنین آتورواستاتین یک مهارکننده سیتوکروم 3A4 است.

دفع

آتورواستاتین عمدتاً از طریق دفع صفراوی کبدی دفع می‌شود و کمتر از 2 درصد آن از طریق ادرار دفع می‌شود. دفع صفرا به دنبال متابولیسم کبدی و یا خارج کبدی صورت می گیرد. به نظر نمی‌رسد که گردش خون آنتروکبدی وجود داشته باشد. نیمه عمر آتورواستاتین تقریباً 14 ساعت است. قابل توجه، به نظر می رسد که فعالیت مهاری ردوکتاز HMG-CoA نیمه عمری بین 20 تا 30 ساعت دارد که تصور می شود به دلیل متابولیت های فعال باشد. آتورواستاتین همچنین یک سوبسترای انتقال دهنده خروجی P-گلیکوپروتئین روده ای است که دارو را در حین جذب دارو به داخل مجرای روده برمی گرداند.[۴۸]

در نارسایی کبدی، غلظت پلاسمایی آتورواستاتین به طور قابل توجهی تحت تأثیر بیماری کبدی همزمان قرار می گیرد. افراد مبتلا به بیماری کبدی در مرحله Child-Pugh A افزایش چهار برابری در Cmax و AUC را نشان می دهند. افراد مبتلا به بیماری کبدی مرحله B Child Pugh افزایش 16 برابری در Cmax و افزایش 11 برابری در AUC را نشان می‌دهند.[۱۶]

فارماکوژنتیک

چندین پلی مورفیسم ژنتیکی ممکن است با افزایش عوارض جانبی مربوط به استاتین با پلی‌مورفیسم‌های تک نوکلئوتیدی (SNPs) در ژن SLCO1B1 مرتبط باشد که شیوع میوپاتی مربوط به استاتین را 45 برابر بیشتر از افراد بدون پلی‌مورفیسم نشان می‌دهد.[۸۹]

مطالعات متعددی وجود دارد که انواع ژنتیکی و پاسخ‌های متغیر به آتورواستاتین را نشان می‌دهد.[۹۰][۹۱] پلی‌مورفیسم‌هایی که اهمیت ژنوم گسترده‌ای را در جمعیت قفقازی نشان دادند، SNPs در منطقه apoE بودند. rs445925 ،[۹۰]rs7412 ،[۹۱]rs429358[۹۱] و rs4420638[۹۰] که هنگام درمان با آتورواستاتین بسته به ژنوتیپ، پاسخ متغیر LDL-c را نشان دادند.[۹۰][۹۱] یکی دیگر از گونه های ژنتیکی که اهمیت ژنومی گسترده ای را در قفقازی ها نشان داد، SNP rs10455872 در ژن LPA بود که منجر به سطوح بالاتر Lp(a) می شود که باعث کاهش ظاهری LDL-c به آتورواستاتین می شود.[۹۰] این مطالعات در جمعیت قفقازی بود، تحقیقات بیشتری با یک گروه بزرگ باید در قومیت های مختلف انجام شود تا پلی مورفیسم های بیشتری شناسایی شود که می تواند بر فارماکوکینتیک آتورواستاتین و پاسخ درمانی تأثیر بگذارد.[۹۰]

سنتز شیمیایی

سنتز آتورواستاتین در تولید تجاری (فرایند) شیمی. مرحله کلیدی ایجاد مراکز استریو این دارو، از طریق استفاده اولیه از یک محصول طبیعی ارزان قیمت (رویکرد استخر کایرال)
سنتز آتورواستاتین در طول کشف شیمی. مرحله کلیدی ایجاد مراکز استریو، با استفاده از رویکرد کمکی استر کایرال.

اولین سنتز آتورواستاتین در پارک دیویس که در طول کشف دارو رخ داد، راسمیک بود و سپس جداسازی کروماتوگرافی کایرال انانتیومرها انجام شد. یک مسیر انانتیو انتخابی اولیه برای آتورواستاتین از یک استر کمکی کایرال برای تنظیم استریوشیمی اولین از دو گروه عاملی الکل از طریق یک واکنش آلدول دیاستری انتخابی استفاده می‌کرد.[۹۲][۹۳]


هنگامی که این ترکیب وارد توسعه پیش بالینی شد، شیمی فرآیند یک سنتز مقرون به صرفه و مقیاس‌پذیر ایجاد کرد.[۹۲] در مورد آتورواستاتین، یک عنصر کلیدی از سنتز کلی، تضمین خلوص استریوشیمیایی در ماده دارویی نهایی بود، و از این رو ایجاد اولین استریوستر به یک جنبه کلیدی از طراحی کلی تبدیل شد. تولید تجاری نهایی آتورواستاتین به رویکرد استخر کایرال متکی بود، جایی که استریوشیمی اولین گروه عاملی الکل در سنتز انجام شد - از طریق انتخاب اسید ایزوآسکوربیک، یک محصول طبیعی ارزان قیمت و مشتق شده از گیاه که به راحتی تهیه می‌شود.[۹۲][۹۴]

مجموعه کلسیم آتورواستاتین شامل دو یون آتورواستاتین، یک یون کلسیم و سه مولکول آب است.[۹۵]

تاریخچه

بروس راث، که در سال 1982 توسط وارنر-لامبرت به عنوان شیمیدان استخدام شد، یک "ترکیب آزمایشی" با نام رمز CI 981 - که بعدها آتورواستاتین نامیده شد - سنتز کرد.[۹۶][۹۷] اولین بار در اوت 1985 ساخته شد.[۹۲][۹۶][۹۸][۹۹][۱۰۰] مدیریت وارنر-لامبرت نگران بود که آتورواستاتین یک همسان دارو (دارویی که اثراتی بسیار شبیه به یک داروی از پیش موجود دارد) و شبیه به رقیب مرک و شرکت لواستاتین (با نام تجاری میواکور) باشد. میواکور که اولین بار در سال 1987 به بازار عرضه شد، اولین استاتین صنعت بود و نسخه مصنوعی مرک - سیمواستاتین - در مراحل پیشرفته توسعه بود.[۹۷] با این وجود، بروس راث و روسایش، راجر نیوتن و رونالد کرسول، در سال 1985، مدیران شرکت را متقاعد کردند که این ترکیب را به آزمایش‌های بالینی پرهزینه منتقل کنند. نتایج اولیه در مقایسه آتورواستاتین با سیمواستاتین نشان داد که آتورواستاتین قوی تر و با عوارض جانبی کمتری ظاهر می شود.[۹۷]

در سال 1994، یافته‌های یک مطالعه با بودجه مرک در The Lancet منتشر شد که در آن اثر استاتین‌ها در کاهش کلسترول برای اولین بار ثابت شد که "در حملات قلبی کشنده در میان افراد مبتلا به بیماری قلبی، نه تنها استاتین کلسترول بد LDL را کاهش می‌دهد، بلکه منجر به کاهش شدید کلسترول نیز می‌شود."[۹۷][۱۰۱]

در سال 1996، وارنر-لامبرت قراردادی برای فروش لیپیتور با فایزر منعقد کرد و در سال 2000، فایزر وارنر-لامبرت را به قیمت 90.2 میلیارد دلار خریداری کرد.[۱۰۲][۹۲][۹۸][۹۹] لیپتور در سال 1996 وارد بازار شد.[۱۰۰][۱۰۳] در سال 2003، لیپتور به پرفروش ترین دارو در ایالات متحده تبدیل شد.[۹۶] از سال 1996 تا 2012، تحت نام تجاری لیپیتور، آتورواستاتین با بیش از 125 میلیارد دلار فروش در طی 14.5 سال، به پرفروش ترین داروی جهان در تمام دوران تبدیل شد.[۱۰۴] و 13 میلیارد دلار در سال در اوج خود،[۱۰۵] لیپیتور به تنهایی «تا یک چهارم درآمد سالانه شرکت فایزر را برای سالها تأمین می کرد».[۱۰۴]

حق اختراع فایزر در مورد آتورواستاتین در نوامبر 2011 منقضی شد.[۱۰۶]

در جوامع

اقتصاد

آتورواستاتین نسبتاً ارزان است.[۵] بر اساس مفاد قانون محافظت از بیمار و مراقبت مقرون به صرفه (PPACA) در ایالات متحده، برنامه های بهداشتی ممکن است هزینه های آتورواستاتین 10 میلی گرم و 20 میلی گرم را برای بزرگسالان 40 تا 75 ساله بر اساس توصیه های کارگروه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده (USPSTF) پوشش دهد.[۱۰۷][۱۰۸][۱۰۹] برخی از طرح ها فقط سایر استاتین ها را پوشش می دهند.[۱۱۰][۱۱۱]

فراخوانی دارو

در 9 نوامبر 2012، یک داروسازی هندی به نام آزمایشگاه رانباکسی، داوطلبانه دوزهای 10، 20 و 40 میلی گرمی نسخه ژنریک آتورواستاتین خود را در ایالات متحده فراخواند.[۱۱۲][۱۱۳][۱۱۴] مقدار زیادی آتورواستاتین، بسته بندی شده در بطری های 90 و 500 قرص، به دلیل آلودگی احتمالی با ذرات شیشه ای بسیار کوچک شبیه به اندازه یک دانه شن (اندازه کمتر از 1 میلی متر) فراخوان شد. FDA هیچ گزارشی مبنی بر آسیب ناشی از آلودگی دریافت نکرد.[۱۱۲] رانباکسی همچنین بطری‌های قرص‌های 10 میلی‌گرمی را در آگوست 2012 و مارس 2014 فراخوان داد، به دلیل این نگرانی که بطری‌ها ممکن است حاوی قرص‌های بزرگ‌تر و 20 میلی‌گرمی باشند و در نتیجه باعث ایجاد خطاهای احتمالی در دوز شوند.[۱۱۵][۱۱۶]

جستارهای وابسته

کلسترول

منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ "Atorvastatin (Lipitor) Use During Pregnancy". Drugs.com. 3 February 2020. Retrieved 26 February 2020.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ ۲٫۷ ۲٫۸ "Atorvastatin Calcium Monograph for Professionals". Drugs.com. AHFS. Retrieved 23 December 2018.
  3. ↑ Fischer J, Ganellin CR (2006). Analogue-based Drug Discovery. John Wiley & Sons. p. 473. ISBN 9783527607495.
  4. ↑ World Health Organization (2021). World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). Geneva: World Health Organization. hdl:10665/345533. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02.
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ Hitchings A, Lonsdale D, Burrage D, Baker E (2014). The Top 100 Drugs e-book: Clinical Pharmacology and Practical Prescribing. Elsevier Health Sciences. p. 197. ISBN 978-0-7020-5515-7.
  6. ↑ "The Top 300 of 2019". ClinCalc. Retrieved 16 October 2021.
  7. ↑ "Atorvastatin - Drug Usage Statistics". ClinCalc. Retrieved 16 October 2021.
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ "Atorvastatin Calcium". American Society of Health-System Pharmacists. Retrieved 3 April 2011.
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ McCrindle BW, Ose L, Marais AD (July 2003). "Efficacy and safety of atorvastatin in children and adolescents with familial hypercholesterolemia or severe hyperlipidemia: a multicenter, randomized, placebo-controlled trial". The Journal of Pediatrics. 143 (1): 74–80. doi:10.1016/S0022-3476(03)00186-0. PMID 12915827.
  10. ↑ Nissen SE, Nicholls SJ, Sipahi I, Libby P, Raichlen JS, Ballantyne CM, et al. (April 2006). "Effect of very high-intensity statin therapy on regression of coronary atherosclerosis: the ASTEROID trial". JAMA. 295 (13): 1556–65. doi:10.1001/jama.295.13.jpc60002. PMID 16533939.
  11. ↑ Nawrocki JW, Weiss SR, Davidson MH, Sprecher DL, Schwartz SL, Lupien PJ, et al. (May 1995). "Reduction of LDL cholesterol by 25% to 60% in patients with primary hypercholesterolemia by atorvastatin, a new HMG-CoA reductase inhibitor". Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology. 15 (5): 678–82. doi:10.1161/01.ATV.15.5.678. PMID 7749881.
  12. ↑ Bakker-Arkema RG, Davidson MH, Goldstein RJ, Davignon J, Isaacsohn JL, Weiss SR, et al. (January 1996). "Efficacy and safety of a new HMG-CoA reductase inhibitor, atorvastatin, in patients with hypertriglyceridemia". JAMA. 275 (2): 128–33. doi:10.1001/jama.1996.03530260042029. PMID 8531308.
  13. ↑ Ozaki K, Kubo T, Imaki R, Shinagawa H, Fukaya H, Ohtaki K, et al. (August 2006). "The anti-atherosclerotic effects of lipid lowering with atorvastatin in patients with hypercholesterolemia". Journal of Atherosclerosis and Thrombosis. 13 (4): 216–9. doi:10.5551/jat.13.216. PMID 16908955.
  14. ↑ Marais AD, Firth JC, Bateman ME, Byrnes P, Martens C, Mountney J (August 1997). "Atorvastatin: an effective lipid-modifying agent in familial hypercholesterolemia". Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology. 17 (8): 1527–31. doi:10.1161/01.ATV.17.8.1527. PMID 9301631.
  15. ↑ Rossi S, ed. (2006). Australian medicines handbook 2006. Adelaide, S. Aust: Australian Medicines Handbook Pty Ltd. ISBN 978-0-9757919-2-9.
  16. ↑ ۱۶٫۰۰ ۱۶٫۰۱ ۱۶٫۰۲ ۱۶٫۰۳ ۱۶٫۰۴ ۱۶٫۰۵ ۱۶٫۰۶ ۱۶٫۰۷ ۱۶٫۰۸ ۱۶٫۰۹ ۱۶٫۱۰ ۱۶٫۱۱ ۱۶٫۱۲ ۱۶٫۱۳ ۱۶٫۱۴ ۱۶٫۱۵ ۱۶٫۱۶ ۱۶٫۱۷ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام Lipitor label وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  17. ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ Sever PS, Dahlöf B, Poulter NR, Wedel H, Beevers G, Caulfield M, et al. (April 2003). "Prevention of coronary and stroke events with atorvastatin in hypertensive patients who have average or lower-than-average cholesterol concentrations, in the Anglo-Scandinavian Cardiac Outcomes Trial—Lipid Lowering Arm (ASCOT-LLA): a multicentre randomised controlled trial". Lancet. 361 (9364): 1149–58. doi:10.1016/S0140-6736(03)12948-0. PMID 12686036. S2CID 9409142.
  18. ↑ Law MR, Wald NJ, Rudnicka AR (June 2003). "Quantifying effect of statins on low density lipoprotein cholesterol, ischaemic heart disease, and stroke: systematic review and meta-analysis". BMJ. 326 (7404): 1423–0. doi:10.1136/bmj.326.7404.1423. PMC 162260. PMID 12829554.
  19. ↑ Wilson PW, D'Agostino RB, Levy D, Belanger AM, Silbershatz H, Kannel WB (May 1998). "Prediction of coronary heart disease using risk factor categories". Circulation. 97 (18): 1837–47. doi:10.1161/01.CIR.97.18.1837. PMID 9603539.
  20. ↑ Jones P, Kafonek S, Laurora I, Hunninghake D (March 1998). "Comparative dose efficacy study of atorvastatin versus simvastatin, pravastatin, lovastatin, and fluvastatin in patients with hypercholesterolemia (the CURVES study)". The American Journal of Cardiology. 81 (5): 582–7. doi:10.1016/S0002-9149(97)00965-X. PMID 9514454.
  21. ↑ Colhoun HM, Betteridge DJ, Durrington PN, Hitman GA, Neil HA, Livingstone SJ, et al. (2004). "Primary prevention of cardiovascular disease with atorvastatin in type 2 diabetes in the Collaborative Atorvastatin Diabetes Study (CARDS): multicentre randomised placebo-controlled trial". Lancet. 364 (9435): 685–96. doi:10.1016/S0140-6736(04)16895-5. PMID 15325833. S2CID 28885209.
  22. ↑ Neil HA, DeMicco DA, Luo D, Betteridge DJ, Colhoun HM, Durrington PN, et al. (November 2006). "Analysis of efficacy and safety in patients aged 65–75 years at randomization: Collaborative Atorvastatin Diabetes Study (CARDS)". Diabetes Care. 29 (11): 2378–84. doi:10.2337/dc06-0872. PMID 17065671.
  23. ↑ Gentile S, Turco S, Guarino G, Sasso CF, Amodio M, Magliano P, et al. (December 2000). "Comparative efficacy study of atorvastatin vs simvastatin, pravastatin, lovastatin and placebo in type 2 diabetic patients with hypercholesterolaemia". Diabetes, Obesity & Metabolism. 2 (6): 355–62. doi:10.1046/j.1463-1326.2000.00106.x. PMID 11225965. S2CID 27148191.
  24. ↑ ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ Banach M, Serban C, Sahebkar A, Mikhailidis DP, Ursoniu S, Ray KK, et al. (September 2015). "Impact of statin therapy on coronary plaque composition: a systematic review and meta-analysis of virtual histology intravascular ultrasound studies". BMC Medicine. 13 (1): 229. doi:10.1186/s12916-015-0459-4. PMC 4575433. PMID 26385210.
  25. ↑ ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ ۲۵٫۲ Nicholls SJ, Ballantyne CM, Barter PJ, Chapman MJ, Erbel RM, Libby P, et al. (December 2011). "Effect of two intensive statin regimens on progression of coronary disease". The New England Journal of Medicine. 365 (22): 2078–87. doi:10.1056/NEJMoa1110874. PMID 22085316.
  26. ↑ ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ ۲۶٫۲ Nissen SE, Tuzcu EM, Schoenhagen P, Brown BG, Ganz P, Vogel RA, et al. (March 2004). "Effect of intensive compared with moderate lipid-lowering therapy on progression of coronary atherosclerosis: a randomized controlled trial". JAMA. 291 (9): 1071–80. doi:10.1001/jama.291.9.1071. PMID 14996776.
  27. ↑ ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ Su X, Zhang L, Lv J, Wang J, Hou W, Xie X, Zhang H (June 2016). "Effect of Statins on Kidney Disease Outcomes: A Systematic Review and Meta-analysis". American Journal of Kidney Diseases. 67 (6): 881–892. doi:10.1053/j.ajkd.2016.01.016. PMID 26905361.
  28. ↑ ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ Geng Q, Ren J, Song J, Li S, Chen H (August 2014). "Meta-analysis of the effect of statins on renal function". The American Journal of Cardiology. 114 (4): 562–570. doi:10.1016/j.amjcard.2014.05.033. PMID 25001155.
  29. ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ Amarenco P, Callahan A, Campese VM, Goldstein LB, Hennerici MG, Messig M, et al. (October 2014). "Effect of high-dose atorvastatin on renal function in subjects with stroke or transient ischemic attack in the SPARCL trial". Stroke. 45 (10): 2974–2982. doi:10.1161/STROKEAHA.114.005832. PMID 25147328. S2CID 6575836.
  30. ↑ Xiong B, Nie D, Cao Y, Zou Y, Yao Y, Qian J, et al. (November 2017). "Preoperative Statin Treatment for the Prevention of Acute Kidney Injury in Patients Undergoing Cardiac Surgery: A Meta-Analysis of Randomised Controlled Trials". Heart, Lung & Circulation. 26 (11): 1200–1207. doi:10.1016/j.hlc.2016.11.024. PMID 28242291.
  31. ↑ ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ ۳۱٫۲ ۳۱٫۳ Zhou X, Dai J, Xu X, Wang Z, Xu H, Chen J, et al. (April 2019). "Comparative Efficacy of Statins for Prevention of Contrast-Induced Acute Kidney Injury in Patients With Chronic Kidney Disease: A Network Meta-Analysis". Angiology. 70 (4): 305–316. doi:10.1177/0003319718801246. PMID 30261736. S2CID 52875826.
  32. ↑ ۳۲٫۰ ۳۲٫۱ ۳۲٫۲ Ma WQ, Zhao Y, Wang Y, Han XQ, Zhu Y, Liu NF (June 2018). "Comparative efficacy of pharmacological interventions for contrast-induced nephropathy prevention after coronary angiography: a network meta-analysis from randomized trials" (PDF). International Urology and Nephrology. 50 (6): 1085–1095. doi:10.1007/s11255-018-1814-0. PMID 29404930. S2CID 3295220.
  33. ↑ ۳۳٫۰ ۳۳٫۱ Cho A, Lee YK, Sohn SY (March 2020). "Beneficial effect of statin on preventing contrast-induced acute kidney injury in patients with renal insufficiency: A meta-analysis". Medicine. 99 (10): e19473. doi:10.1097/MD.0000000000019473. PMC 7478506. PMID 32150109.
  34. ↑ Zhang J, Guo Y, Jin Q, Bian L, Lin P (October 2018). "Meta-analysis of rosuvastatin efficacy in prevention of contrast-induced acute kidney injury". Drug Design, Development and Therapy. 12: 3685–3690. doi:10.2147/DDDT.S178020. PMC 6216974. PMID 30464400.
  35. ↑ Keech A, Simes RJ, Barter P, Best J, Scott R, Taskinen MR, et al. (November 2005). "Effects of long-term fenofibrate therapy on cardiovascular events in 9795 people with type 2 diabetes mellitus (the FIELD study): randomised controlled trial". Lancet. 366 (9500): 1849–1861. doi:10.1016/S0140-6736(05)67667-2. PMID 16310551. S2CID 40744740.
  36. ↑ Ginsberg HN, Elam MB, Lovato LC, Crouse JR, Leiter LA, Linz P, et al. (April 2010). "Effects of combination lipid therapy in type 2 diabetes mellitus". The New England Journal of Medicine. 362 (17): 1563–1574. doi:10.1056/NEJMoa1001282. PMC 2879499. PMID 20228404.
  37. ↑ Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults (Adult Treatment Panel III) (16 May 2001). "Executive Summary of the Third Report of the National Cholesterol Education Program (NCEP]". JAMA. 285 (19): 2486–2497. doi:10.1001/jama.285.19.2486. PMID 11368702.
  38. ↑ Grundy SM, Cleeman JI, Merz CN, Brewer HB, Clark LT, Hunninghake DB, et al. (July 2004). "Implications of recent clinical trials for the National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III guidelines". Circulation. 110 (2): 227–39. doi:10.1161/01.CIR.0000133317.49796.0E. PMID 15249516.
  39. ↑ Lins RL, Matthys KE, Verpooten GA, Peeters PC, Dratwa M, Stolear JC, Lameire NH (May 2003). "Pharmacokinetics of atorvastatin and its metabolites after single and multiple dosing in hypercholesterolaemic haemodialysis patients". Nephrology, Dialysis, Transplantation. 18 (5): 967–976. doi:10.1093/ndt/gfg048. PMID 12686673.
  40. ↑ Stern RH, Yang BB, Horton M, Moore S, Abel RB, Olson SC (September 1997). "Renal dysfunction does not alter the pharmacokinetics or LDL-cholesterol reduction of atorvastatin". Journal of Clinical Pharmacology. 37 (9): 816–819. doi:10.1002/j.1552-4604.1997.tb05629.x. PMID 9549635. S2CID 752038.
  41. ↑ Wanner C, Krane V, März W, Olschewski M, Mann JF, Ruf G, Ritz E (July 2005). "Atorvastatin in patients with type 2 diabetes mellitus undergoing hemodialysis". The New England Journal of Medicine. 353 (3): 238–48. doi:10.1056/NEJMoa043545. PMID 16034009.
  42. ↑ Fellström BC, Jardine AG, Schmieder RE, Holdaas H, Bannister K, Beutler J, et al. (April 2009). "Rosuvastatin and cardiovascular events in patients undergoing hemodialysis" (PDF). The New England Journal of Medicine. 360 (14): 1395–407. doi:10.1056/NEJMoa0810177. PMID 19332456.
  43. ↑ März W, Genser B, Drechsler C, Krane V, Grammer TB, Ritz E, et al. (June 2011). "Atorvastatin and low-density lipoprotein cholesterol in type 2 diabetes mellitus patients on hemodialysis". Clinical Journal of the American Society of Nephrology. 6 (6): 1316–25. doi:10.2215/CJN.09121010. PMC 3109927. PMID 21493741.
  44. ↑ Baigent C, Landray MJ, Reith C, Emberson J, Wheeler DC, Tomson C, et al. (June 2011). "The effects of lowering LDL cholesterol with simvastatin plus ezetimibe in patients with chronic kidney disease (Study of Heart and Renal Protection): a randomised placebo-controlled trial". Lancet. 377 (9784): 2181–92. doi:10.1016/S0140-6736(11)60739-3. PMC 3145073. PMID 21663949.
  45. ↑ Kim RG, Loomba R, Prokop LJ, Singh S (October 2017). "Statin Use and Risk of Cirrhosis and Related Complications in Patients With Chronic Liver Diseases: A Systematic Review and Meta-analysis". Clinical Gastroenterology and Hepatology. 15 (10): 1521–1530.e8. doi:10.1016/j.cgh.2017.04.039. PMC 5605397. PMID 28479502.
  46. ↑ "TOXNET". toxnet.nlm.nih.gov. U.S. National Library of Medicine. Retrieved 29 May 2018.
  47. ↑ Hermann M, Bogsrud MP, Molden E, Asberg A, Mohebi BU, Ose L, Retterstøl K (June 2006). "Exposure of atorvastatin is unchanged but lactone and acid metabolites are increased several-fold in patients with atorvastatin-induced myopathy" (PDF). Clinical Pharmacology and Therapeutics. 79 (6): 532–9. doi:10.1016/j.clpt.2006.02.014. PMID 16765141. S2CID 12838555.
  48. ↑ ۴۸٫۰ ۴۸٫۱ ۴۸٫۲ ۴۸٫۳ ۴۸٫۴ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام pmid12036392 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  49. ↑ Thakker D, Nair S, Pagada A, Jamdade V, Malik A (October 2016). "Statin use and the risk of developing diabetes: a network meta-analysis". Pharmacoepidemiology and Drug Safety. Wiley. 25 (10): 1131–1149. doi:10.1002/pds.4020. PMID 27277934. S2CID 22626629.
  50. ↑ Sattar N, Preiss D, Murray HM, Welsh P, Buckley BM, de Craen AJ, et al. (February 2010). "Statins and risk of incident diabetes: a collaborative meta-analysis of randomised statin trials". Lancet. Elsevier BV. 375 (9716): 735–742. doi:10.1016/s0140-6736(09)61965-6. PMID 20167359. S2CID 11544414.
  51. ↑ Shah RV, Goldfine AB (October 2012). "Statins and risk of new-onset diabetes mellitus". Circulation. 126 (18): e282–e284. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.112.122135. PMID 23109518.
  52. ↑ ۵۲٫۰ ۵۲٫۱ Baigent C, Blackwell L, Emberson J, Holland LE, Reith C, Bhala N, et al. (November 2010). "Efficacy and safety of more intensive lowering of LDL cholesterol: a meta-analysis of data from 170,000 participants in 26 randomised trials". Lancet. 376 (9753): 1670–1681. doi:10.1016/S0140-6736(10)61350-5. PMC 2988224. PMID 21067804.
  53. ↑ Macedo AF, Taylor FC, Casas JP, Adler A, Prieto-Merino D, Ebrahim S (March 2014). "Unintended effects of statins from observational studies in the general population: systematic review and meta-analysis". BMC Medicine. 12 (1): 51. doi:10.1186/1741-7015-12-51. PMC 3998050. PMID 24655568.
  54. ↑ Agrawal D, Manchanda SC, Sawhney JP, Kandpal B, Jain R, Mehta A, et al. (December 2018). "To study the effect of high dose Atorvastatin 40mg versus 80mg in patients with dyslipidemia". Indian Heart Journal. 70 (Suppl 3): S8–S12. doi:10.1016/j.ihj.2018.01.034. PMC 6310693. PMID 30595326.
  55. ↑ Mendes P, Robles PG, Mathur S (April 2014). "Statin-induced rhabdomyolysis: a comprehensive review of case reports". Physiotherapy Canada. Physiotherapie Canada. 66 (2): 124–132. doi:10.3138/ptc.2012-65. PMC 4006404. PMID 24799748.
  56. ↑ Kashani A, Phillips CO, Foody JM, Wang Y, Mangalmurti S, Ko DT, Krumholz HM (December 2006). "Risks associated with statin therapy: a systematic overview of randomized clinical trials". Circulation. 114 (25): 2788–97. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.106.624890. PMID 17159064.
  57. ↑ Newman CB, Palmer G, Silbershatz H, Szarek M (September 2003). "Safety of atorvastatin derived from analysis of 44 completed trials in 9,416 patients". American Journal of Cardiology. 92 (6): 670–6. doi:10.1016/S0002-9149(03)00820-8. PMID 12972104.
  58. ↑ "Statin Side Effects: Weigh the Risks and Benefits". The Mayo Clinic. Retrieved 19 April 2014.
  59. ↑ Kostapanos MS, Liamis GL, Milionis HJ, Elisaf MS (September 2010). "Do statins beneficially or adversely affect glucose homeostasis?". Current Vascular Pharmacology. 8 (5): 612–31. doi:10.2174/157016110792006879. PMID 20507274. S2CID 220905587.
  60. ↑ Ott BR, Daiello LA, Dahabreh IJ, Springate BA, Bixby K, Murali M, Trikalinos TA (March 2015). "Do statins impair cognition? A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials". Journal of General Internal Medicine. 30 (3): 348–58. doi:10.1007/s11606-014-3115-3. PMC 4351273. PMID 25575908.
  61. ↑ Chu CS, Tseng PT, Stubbs B, Chen TY, Tang CH, Li DJ, et al. (April 2018). "Use of statins and the risk of dementia and mild cognitive impairment: A systematic review and meta-analysis". Scientific Reports. 8 (1): 5804. Bibcode:2018NatSR...8.5804C. doi:10.1038/s41598-018-24248-8. PMC 5895617. PMID 29643479.
  62. ↑ Samaras K, Makkar SR, Crawford JD, Kochan NA, Slavin MJ, Wen W, et al. (November 2019). "Effects of Statins on Memory, Cognition, and Brain Volume in the Elderly". Journal of the American College of Cardiology. 74 (21): 2554–2568. doi:10.1016/j.jacc.2019.09.041. PMID 31753200.
  63. ↑ "Atorvastatin: A medicine used to lower cholesterol". 3 January 2019.
  64. ↑ Lai SW, Lin CL, Liao KF (February 2016). "Atorvastatin Use Associated With Acute Pancreatitis: A Case-Control Study in Taiwan". Medicine (به انگلیسی). 95 (7): e2545. doi:10.1097/MD.0000000000002545. PMC 4998597. PMID 26886597.
  65. ↑ ۶۵٫۰ ۶۵٫۱ Preiss D, Tikkanen MJ, Welsh P, Ford I, Lovato LC, Elam MB, et al. (August 2012). "Lipid-modifying therapies and risk of pancreatitis: a meta-analysis". JAMA. 308 (8): 804–811. doi:10.1001/jama.2012.8439. PMID 22910758.
  66. ↑ Kostis JB, Dobrzynski JM (July 2014). "The effect of statins on erectile dysfunction: a meta-analysis of randomized trials". The Journal of Sexual Medicine. 11 (7): 1626–35. doi:10.1111/jsm.12521. PMID 24684744.
  67. ↑ Cui Y, Zong H, Yan H, Zhang Y (June 2014). "The effect of statins on erectile dysfunction: a systematic review and meta-analysis". The Journal of Sexual Medicine. 11 (6): 1367–75. doi:10.1111/jsm.12497. PMID 24628781.
  68. ↑ Graham DJ, Staffa JA, Shatin D, Andrade SE, Schech SD, La Grenade L, et al. (December 2004). "Incidence of hospitalized rhabdomyolysis in patients treated with lipid-lowering drugs". JAMA. 292 (21): 2585–90. doi:10.1001/jama.292.21.2585. PMID 15572716.
  69. ↑ Iliadis EA, Rosenson RS (January 1999). "Long-term safety of pravastatin-gemfibrozil therapy in mixed hyperlipidemia". Clinical Cardiology. 22 (1): 25–8. doi:10.1002/clc.4960220110. PMC 6655916. PMID 9929751.
  70. ↑ Shek A, Ferrill MJ (July 2001). "Statin-fibrate combination therapy". The Annals of Pharmacotherapy. 35 (7–8): 908–17. doi:10.1345/aph.10315. PMID 11485144. S2CID 23785176.
  71. ↑ "Independent, reliable, relevant and respected". Therapeutic Guidelines (به انگلیسی). Retrieved 9 May 2021.
  72. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام pmid11061579 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  73. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام pmid17178259 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  74. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام pmid16084850 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  75. ↑ McKenney JM (May 2005). "Efficacy and safety of rosuvastatin in treatment of dyslipidemia". American Journal of Health-System Pharmacy. 62 (10): 1033–47. doi:10.1093/ajhp/62.10.1033. PMID 15901588.
  76. ↑ ۷۶٫۰ ۷۶٫۱ Wiggins BS, Saseen JJ, Page RL, Reed BN, Sneed K, Kostis JB, et al. (November 2016). "Recommendations for Management of Clinically Significant Drug-Drug Interactions With Statins and Select Agents Used in Patients With Cardiovascular Disease: A Scientific Statement From the American Heart Association". Circulation. 134 (21): e468–e495. doi:10.1161/CIR.0000000000000456. PMID 27754879. S2CID 19169932.
  77. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام pmid18754003 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  78. ↑ Kane GC, Lipsky JJ (September 2000). "Drug-grapefruit juice interactions". Mayo Clinic Proceedings. 75 (9): 933–42. doi:10.4065/75.9.933. PMID 10994829.
  79. ↑ ۷۹٫۰ ۷۹٫۱ Ando H, Tsuruoka S, Yanagihara H, Sugimoto K, Miyata M, Yamazoe Y, et al. (November 2005). "Effects of grapefruit juice on the pharmacokinetics of pitavastatin and atorvastatin". British Journal of Clinical Pharmacology. 60 (5): 494–7. doi:10.1111/j.1365-2125.2005.02462.x. PMC 1884940. PMID 16236039.
  80. ↑ ۸۰٫۰ ۸۰٫۱ Reddy P, Ellington D, Zhu Y, Zdrojewski I, Parent SJ, Harmatz JS, et al. (September 2011). "Serum concentrations and clinical effects of atorvastatin in patients taking grapefruit juice daily". British Journal of Clinical Pharmacology. 72 (3): 434–41. doi:10.1111/j.1365-2125.2011.03996.x. PMC 3175512. PMID 21501216.
  81. ↑ ۸۱٫۰ ۸۱٫۱ Lilja JJ, Kivistö KT, Neuvonen PJ (August 1999). "Grapefruit juice increases serum concentrations of atorvastatin and has no effect on pravastatin". Clinical Pharmacology and Therapeutics. 66 (2): 118–27. doi:10.1053/cp.1999.v66.100453001. PMID 10460065. S2CID 8103490.
  82. ↑ McLachlan A, Ramzan I (1 April 2006). "Meals and medicines". Australian Prescriber. 29 (2): 40–42. doi:10.18773/austprescr.2006.026.
  83. ↑ ۸۳٫۰ ۸۳٫۱ Liberale L, Carbone F, Montecucco F, Sahebkar A (May 2020). "Statins reduce vascular inflammation in atherogenesis: A review of underlying molecular mechanisms". The International Journal of Biochemistry & Cell Biology. 122: 105735. doi:10.1016/j.biocel.2020.105735. PMID 32126319. S2CID 212408322.
  84. ↑ ۸۴٫۰ ۸۴٫۱ Rosa GM, Carbone F, Parodi A, Massimelli EA, Brunelli C, Mach F, et al. (May 2014). "Update on the efficacy of statin treatment in acute coronary syndromes". European Journal of Clinical Investigation. 44 (5): 501–515. doi:10.1111/eci.12255. PMID 24601937. S2CID 28738671.
  85. ↑ Furie KL (July 2012). "High-dose statins should only be used in atherosclerotic strokes". Stroke. 43 (7): 1994–1995. doi:10.1161/STROKEAHA.111.633339. PMID 22581818.
  86. ↑ Amarenco P, Bogousslavsky J, Callahan A, Goldstein LB, Hennerici M, Rudolph AE, et al. (August 2006). "High-dose atorvastatin after stroke or transient ischemic attack". The New England Journal of Medicine. 355 (6): 549–559. doi:10.1056/NEJMoa061894. PMID 16899775.
  87. ↑ Gaspardone A, Arca M (2007-11-01). "Atorvastatin: its clinical role in cerebrovascular prevention". Drugs. 67 (1): 55–62. doi:10.2165/00003495-200767001-00006. PMID 17910521.
  88. ↑ Adams SP, Tsang M, Wright JM (March 2015). "Atorvastatin for lowering lipids". Cochrane Database of Systematic Reviews (3): CD008226. doi:10.1002/14651858.cd008226.pub3. PMC 6464917. PMID 25760954.
  89. ↑ Canestaro WJ, Austin MA, Thummel KE (November 2014). "Genetic factors affecting statin concentrations and subsequent myopathy: a HuGENet systematic review". Genet Med. 16 (11): 810–9. doi:10.1038/gim.2014.41. PMC 4676271. PMID 24810685.
  90. ↑ ۹۰٫۰ ۹۰٫۱ ۹۰٫۲ ۹۰٫۳ ۹۰٫۴ ۹۰٫۵ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام pmid22368281 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  91. ↑ ۹۱٫۰ ۹۱٫۱ ۹۱٫۲ ۹۱٫۳ Thompson JF, Man M, Johnson KJ, Wood LS, Lira ME, Lloyd DB, et al. (2005). "An association study of 43 SNPs in 16 candidate genes with atorvastatin response". Pharmacogenomics Journal. 5 (6): 352–8. doi:10.1038/sj.tpj.6500328. PMID 16103896.
  92. ↑ ۹۲٫۰ ۹۲٫۱ ۹۲٫۲ ۹۲٫۳ ۹۲٫۴ Roth BD (2002). The discovery and development of atorvastatin, a potent novel hypolipidemic agent. Progress in Medicinal Chemistry. Vol. 40. pp. 1–22. doi:10.1016/S0079-6468(08)70080-8. ISBN 978-0-444-51054-9. PMID 12516521.
  93. ↑ Roth BD, Blankley CJ, Chucholowski AW, Ferguson E, Hoefle ML, Ortwine DF, Newton RS, Sekerke CS, Sliskovic DR, Wilson M (1991). "Inhibitors of Cholesterol Biosynthesis. 3. Tetrahydro-4-hydroxy-6-[2-(1H-pyrrol-1-yl)ethyl]-2H-pyran 2-one Inhibitors of HMG-CoA Reductase. 2. Effects of Introducing Substituents at Positions Three and Four of the Pyrrole Nucleus". J. Med. Chem. 34 (1): 357–366. doi:10.1021/jm00105a056. PMID 1992137.
  94. ↑ Li JJ, Johnson DS, Sliskovic DR, Roth BD (2004). "Chapter 9. Atorvastatin Calcium (Lipitor)". Contemporary Drug Synthesis. John Wiley & Sons, Inc. pp. 113–125. ISBN 978-0-471-21480-9.
  95. ↑ "Fig. 1. Chemical structure of Atorvastatin Calcium". Researchgate.net. Retrieved 25 May 2022.
  96. ↑ ۹۶٫۰ ۹۶٫۱ ۹۶٫۲ Simons J (20 January 2003). "The $10 Billion Pill Hold the fries, please. Lipitor, the cholesterol-lowering medication, has become the bestselling pharmaceutical in history. Here's how Pfizer did it". Fortune.
  97. ↑ ۹۷٫۰ ۹۷٫۱ ۹۷٫۲ ۹۷٫۳ Andrew J (28 November 2009). "The fall of the world's best-selling drug". Financial Times. Retrieved 24 November 2015.
  98. ↑ ۹۸٫۰ ۹۸٫۱ US patent 4681893, Roth Bruce D., "Trans-6-[2-(3- or 4-carboxamido-substituted pyrrol-1-yl)alkyl]-4-hydroxypyran-2-one inhibitors of cholesterol synthesis", issued 21 July 1987 
  99. ↑ ۹۹٫۰ ۹۹٫۱ Hoefle ML (2000). "The Early History of Parke-Davis and Company" (PDF). Bull. Hist. Chem. 25 (1): 28–34.
  100. ↑ ۱۰۰٫۰ ۱۰۰٫۱ Petersen M (8 February 2000). "Pfizer Gets Its Deal to Buy Warner-Lambert for $90.2 Billion". The New York Times.
  101. ↑ Scandinavian Simvastatin Survival Study Group (November 1994). "Randomised trial of cholesterol lowering in 4444 patients with coronary heart disease: the Scandinavian Simvastatin Survival Study (4S)". Lancet. 344 (8934): 1383–9. doi:10.1016/s0140-6736(94)90566-5. PMID 7968073. S2CID 5965882.
  102. ↑ Winslow R (24 January 2000). "The Birth of a Blockbuster: Lipitor's Route out of the Lab". The Wall Street Journal. Retrieved 26 October 2011.
  103. ↑ "Approval Letter" (PDF). U.S. Food and Drug Administration (FDA).
  104. ↑ ۱۰۴٫۰ ۱۰۴٫۱ "Lipitor becomes world's top-selling drug". Crain's New York Business via Associated Press. 28 December 2011. Retrieved 24 November 2011.
  105. ↑ "The Vindication of Roger Newton". Ann Arbor Observer. April 2020. Retrieved 19 August 2022.
  106. ↑ "Lipitor loses patent, goes generic". CNN. 30 November 2011. Retrieved 18 November 2012.
  107. ↑ "PPACA no cost-share preventive medications" (PDF). Cigna. Retrieved 30 March 2020.
  108. ↑ "Statin Use for the Primary Prevention of Cardiovascular Disease in Adults: Recommendation Statement". American Family Physician. 95 (2). 15 January 2017. Retrieved 31 March 2020.
  109. ↑ "Recommendation: Statin Use for the Primary Prevention of Cardiovascular Disease in Adults: Preventive Medication". United States Preventive Services Taskforce. 15 November 2016. Retrieved 7 May 2022.
  110. ↑ "SignatureValue Zero Cost Share Preventive Medications PDL" (PDF). Uhc.com. September 2021. Retrieved 25 May 2022.
  111. ↑ "Affordable Care Act Implementation FAQs - Set 12". CMS. 22 April 2013. Retrieved 7 May 2022.
  112. ↑ ۱۱۲٫۰ ۱۱۲٫۱ "FDA Statement on Ranbaxy Atorvastatin Recall". U.S. Food and Drug Administration (FDA). 30 December 2012. Retrieved 19 April 2014.
  113. ↑ Loftus P, Weaver C (23 November 2012). "Ranbaxy Recalls Generic Lipitor Doses". The Wall Street Journal. Retrieved 6 March 2021.
  114. ↑ Johnson LA (24 November 2012). "Ranbaxy recalls generic Lipitor doses". The Boston Globe. Associated Press. Retrieved 29 December 2017.
  115. ↑ Loftus P (7 March 2014). "Ranbaxy Recalls More Than 64,000 Bottles of Generic Lipitor in U.S." The Wall Street Journal.
  116. ↑ Siddiqui Z, Sikka K (8 March 2014). "Indian drugmaker Ranbaxy recalls more than 64,000 bottles of its generic version of Lipitor". The Washington Post. Retrieved 29 December 2017.
  • حشمتی، پونه (۱۳۸۷). فرهنگ داروهای ژنریک ایران.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=آتورواستاتین&oldid=35404501»