احمد تفضلی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
جز ویرایش 151.240.171.77 (بحث) به آخرین تغییری که Hanooz انجام داده بود واگردانده شد
برچسب: واگردانی
خط ۳۷: خط ۳۷:
|Soure_id =
|Soure_id =
}}
}}
''' احمد تفضلی''' {{تتم|۱۶ آذر|۱۳۱۶|[[اصفهان]]|۲۴ دی|۱۳۷۵|[[تهران]]|خ}} [[زبان‌شناسی|زبان‌شناس]]، [[ایران‌شناسی|ایران‌شناس]]، [[پژوهش|پژوهشگر]]، مترجم و متخصص [[زبان پهلوی]] و استاد زبان‌های باستانی در [[دانشگاه تهران]] بود.<ref name="ReferenceA">{{پک|شریفی|۱۳۸۷|ک=فرهنگ ادبیات فارسی|ص=ص ۴۲۷}}</ref> تفضلی در زمینهٔ زبان‌های ایرانی میانه به‌ویژه [[پهلوی (ساسانی)|پهلوی]] و [[پهلوی (اشکانی)|پارتی]]، در پهنهٔ بین‌المللی یکی از صاحب‌نظران به‌شمار می‌آمد.<ref>{{پک|آموزگار|ک=زندگی‌نامهٔ علمی احمد تفضلی|آبان و بهمن ۱۳۷۵|ص=ص ۵۳۲}}</ref>
''' احمد تفضلی''' {{تتم|۱۶ آذر|۱۳۱۶|[[اصفهان]]|۲۴ دی|۱۳۷۵|[[تهران]]|خ}} [[زبان‌شناسی|زبان‌شناس]]، [[ایران‌شناسی|ایران‌شناس]]، [[پژوهش|پژوهشگر]]، مترجم و متخصص [[زبان پهلوی]] و استاد زبان‌های باستانی در [[دانشگاه تهران]] بود.<ref name="ReferenceA">{{پک|شریفی|۱۳۸۷|ک=فرهنگ ادبیات فارسی|ص=ص ۴۲۷}}</ref> تفضلی در زمینهٔ زبان‌های ایرانی میانه به‌ویژه [[پهلوی (ساسانی)|پهلوی]] و [[پهلوی (اشکانی)|پارتی]]، در پهنهٔ بین‌المللی یکی از معدود صاحب‌نظران به‌شمار می‌آمد.<ref>{{پک|آموزگار|ک=زندگی‌نامهٔ علمی احمد تفضلی|آبان و بهمن ۱۳۷۵|ص=ص ۵۳۲}}</ref>


== زندگی‌نامه ==
== زندگی‌نامه ==

نسخهٔ ‏۱۳ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۳:۲۴

احمد تفضلی
احمد تفضلی
زادهٔ۱۶ آذر ۱۳۱۶
اصفهان
درگذشت۲۴ دی ۱۳۷۵
تهران
مدفنتهران
محل زندگیتهران
ملیتایرانی
پیشهاستاد دانشگاه، زبان‌شناس و متخصص زبان پهلوی
دورهمعاصر

احمد تفضلی (زادهٔ ۱۶ آذر ۱۳۱۶ در اصفهان – درگذشتهٔ ۲۴ دی ۱۳۷۵ در تهران) زبان‌شناس، ایران‌شناس، پژوهشگر، مترجم و متخصص زبان پهلوی و استاد زبان‌های باستانی در دانشگاه تهران بود.[۱] تفضلی در زمینهٔ زبان‌های ایرانی میانه به‌ویژه پهلوی و پارتی، در پهنهٔ بین‌المللی یکی از معدود صاحب‌نظران به‌شمار می‌آمد.[۲]

زندگی‌نامه

احمد تفضلی در ۱۶ آذر سال ۱۳۱۶ در اصفهان زاده شد. تحصیلات مقدماتی را در تهران گذراند و در سال ۱۳۳۵ با دریافت مدال درجهٔ اول فرهنگ از دارالفنون دیپلم ادبی گرفت. در سال ۱۳۳۸ دانشکدهٔ زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران را با احراز رتبهٔ اول به پایان برد. در سال ۱۳۴۰ به انگلستان رفت و وارد رشتهٔ فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران در مدرسهٔ زبان‌های شرقی دانشگاه لندن شد و در سال ۱۳۴۴ فوق لیسانس گرفت. پیش از بازگشت به ایران دورهٔ تحقیقی کوتاهی را هم در پاریس گذراند. در ۱۳۴۵ در رشتهٔ زبان‌های باستانی از دانشگاه تهران درجهٔ دکتری گرفت. موضوع پایان‌نامهٔ او تصحیح و ترجمهٔ سوتکرنسک و ورشت مانسرنسک از دینکرد و سنجش این دو نسک با متن‌های اوستایی، به راهنمایی صادق کیا بوده‌است.[۳] از ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۵ ضمن تحصیل، به عنوان پژوهشگر در استخدام ادارهٔ فرهنگ عامه بود. از ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ در بنیاد فرهنگ ایران، به تحقیق پرداخت. در ۱۳۴۷ به تدریس در دانشگاه تهران مشغول شد. در ۱۳۷۰ عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی و از سال ۱۳۷۳ معاون[۱] علمی و پژوهشی این فرهنگستان بود. تفضلی علاوه بر اینکه یکی از صاحب نظران در زمینهٔ زبان‌های باستانی ایران بود، به زبان عربی کاملاً آشنا بود و به زبان‌های انگلیسی و فرانسوی و آلمانی و ادبیات فارسی تسلط کامل داشت و همچنین با روسی نیز آشنا بود.[۱]

مرگ

تفضلی در ساعت ۱۲ و نیم روز ۲۴ دی ماه ۱۳۷۵ دفتر کارش را در دانشگاه تهران ترک کرد و راهی منزلش در شمیران شد اما هرگز به منزل نرسید.[۴] او در همان روز به طرز مشکوکی در خیابان به قتل رسید.[۱] قتل او در دنباله پرونده سرکوب روشنفکران و قتل‌های زنجیره‌ای ایران به‌شمار می‌رود.[۵]

عضویت در مجامع

  • عضویت در انجمن آسیایی پاریس از سال ۱۳۵۰
  • عضویت در انجمن بین‌المللی کتیبه‌های ایرانی (انگلستان) از سال ۱۳۵۱
  • عضویت در کمیتهٔ بین‌المللی آکتا ایرانیکا (بلژیک) از سال ۱۳۶۰
  • عضویت در هیئت مؤسس انجمن آثار ملی از سال ۱۳۵۹
  • عضویت در شورای علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی از سال ۱۳۶۶
  • عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی از سال ۱۳۷۰[۶]

جوایز

جوایز و تقدیرنامه‌هایی که به‌طور رسمی دریافت کرده‌است، به شرح زیر است:

  • مدال درجهٔ اول فرهنگ ۱۳۳۵
  • تقدیرنامه و جایزهٔ کتاب سال جمهوری اسلامی ۱۳۶۹ برای ترجمهٔ کتاب نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایران با همکاری ژاله آموزگار، استاد دانشگاه تهران
  • لوح تقدیر و جایزهٔ کتاب برگزیدهٔ دانشگاه‌های کشور ۱۳۷۰ برای همان کتاب.
  • در ۴ مارس ۱۹۹۴ (اسفندماه ۱۳۷۲ خورشیدی) آکادمی کتیبه‌ها و ادبیات که یکی از پنج آکادمی تشکیل‌دهندهٔ انستیتوی فرانسه است، از خدمات تفضلی قدردانی کرد و جایزهٔ گیرشمن را به او اختصاص داد. این نخستین بار بود که این آکادمی به این صورت از یک دانشمند ایرانی قدردانی می‌کرد.
  • تقدیرنامه و جایزهٔ کتاب سال بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۴ برای ترجمهٔ کتاب گزیده‌های زادسپرم Anthologie of Zadspram به زبان فرانسوی با همکاری پروفسور ژینیو، استاد ایران‌شناس مدرسهٔ عالی سوربن.
  • روز ۲۲ شهریور ۱۳۷۵ دانشگاه دولتی سن‌پترزبورگ طی مراسمی درجهٔ دکتریِ افتخاری ایران‌شناسی را به احمد تفضلی اهدا کرد. او نخستین استاد از کشورهای شرقی بود که موفق به دریافت این دکتریِ افتخاری شد.[۷]
  • در سال ۱۳۷۶ کتاب تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام برندهٔ جایزهٔ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شد.[۱]

کتاب‌ها

گردآوری

پانویس

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ص ۴۲۷.
  2. ↑ آموزگار، زندگی‌نامهٔ علمی احمد تفضلی، ص ۵۳۲.
  3. ↑ * «اخبار دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی». دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران (۵۶): ۵۲۴–۵۴۵. ۱۳۴۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۳-۱۲-۰۱.
  4. ↑ آموزگار، زندگی‌نامهٔ علمی احمد تفضلی، ۵۰۷.
  5. ↑ فرج سرکوهی (۱۴ دی ۱۳۹۲). «گفته‌های قاتلان از زبان قربانیان، چرایی قتل‌های زنجیره‌ای». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۱۵ دی ۱۳۹۲.
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ آموزگار، یادنامه احمد تفضلی، ۱۶.
  7. ↑ آموزگار، زندگی‌نامهٔ علمی احمد تفضلی، ص ۵۱۵.
  8. ↑ آموزگار، زندگی‌نامهٔ علمی احمد تفضلی، ۵۱۶ و ۵۱۷.

منابع

  • آموزگار، ژاله (آبان و بهمن ۱۳۷۵). «زندگی‌نامهٔ علمی احمد تفضلی». ماهنامه کلک: ماهنامه فرهنگی و هنری. تهران (۸۳و۸۰).
  • آموزگار، ژاله (۱۳۷۹). یادنامه احمد تفضلی. به کوشش علی‌اشرف صادقی. تهران: انتشارات سخن. شابک ۹۶۴-۹۹۶۱-۶۱-۴ مقدار |شابک= را بررسی کنید: checksum (کمک).
  • شریفی، محمد (۱۳۸۷). محمدرضا جعفری، ویراستار. فرهنگ ادبیات فارسی. تهران: فرهنگ نشر نو و انتشارات معین. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۴۴۳-۴۱-۸.

الگو:ایران‌شناسان

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=احمد_تفضلی&oldid=24500005»