روایت: تفاوت میان نسخهها
جز ربات:مرتبسازی عنوانها+مرتب+تمیز+ |
dastanekootah برچسبها: پیوند به بیرون نیازمند بازبینی ویرایشگر دیداری |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ادبیات}} |
|||
[[پرونده:Däumling.jpg|بندانگشتی|alt=Illustration of the fairy tale character, تام ثومب, on a hillside, next to a giant's foot.|1865|غول و بچهها، مصور سازی از تام ثومب به سال ۱۸۶۵]] |
|||
'''داستان'''، بازآفرینش رویدادها و حوادثِ به ظاهر واقعی است، داستان واگویی و تکرار واقعیت نیست. داستان فراوردهای است تخیلی که در جهان خود واقعی نمایانده میشود.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = رنجبر چقاکبودی| نام = وحید| پیوند نویسنده = وحید رنجبر چقاکبودی| عنوان = راوی| ترجمه = | جلد = | سال = ۱۳۸۹| ناشر = باغنی|مکان = کرمانشاه| شابک = 978-964-2699-38-4| صفحه = | پیوند = | تاریخ بازبینی = {{جا:تاریخ}}}}</ref></span>'''داستان''' یا '''[[قصه]]''' به نثری گفته میشود که روایتی تخیلی در آن نقل شود. داستان شامل انواع [[رمان]]، [[داستان کوتاه]] , [[داستانک]] و [[داستان فیلمی / عکسی]] است. از [[ابر متن|ابر متنها]] هم در داستانهای امروزی استفاده میشود.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = رنجبر چقاکبودی| نام = وحید| پیوند نویسنده = وحید رنجبر چقاکبودی| عنوان = بوطیقای داستان| ترجمه = | جلد = | سال = ۱۳۹۱| ناشر = اندیشهپرداز|مکان = کرمانشاه| شابک = 978-964-04-8758-7| صفحه = | پیوند = | تاریخ بازبینی = {{جا:تاریخ}}}}</ref> |
|||
'''داستان عامیانه''' ({{lang-en|Fairy tale}}) که میتوان '''قصه''' یا '''مَتَل''' هم نامید، یک نوع از [[داستان کوتاه]] است که ویژگیهای معمول شخصیتهای [[فانتزی]] و قالباً تخیلی [[فولکلور]] مانند، [[گنوم (موجود خیالی)|دورفها]]، [[الف (موجود خیالی)|الفها]]، [[جن]]، [[غول]]، [[کوتولگی|کوتولهها]]، [[ترول (افسانه)|ترول ها]]، اجنه، [[پری]]، [[جادوگر|جادوگران]] و معمولاً سحر و جادو و یا تبادل [[افسانه|افسانهها]] را در بر میگیرد، این افسانهها ممکن است از [[روایت|روایتها]] و منابع محلی توصیف شده باشند. در بحث فنی کمتر واژهای میتوان جهت برابری یا مشابه با آن پیدا کرد که هم در بر گیرندهٔ [[فهرست موجودات افسانهای|موجودات تخیلی]] باشد و هم پیوند خورده با افسانهها و ادبیات محلی باشد، در این گونه داستانها معمولاً اتفاقات به شکلی ترسناک و عجیب شروع میشوند، در ادامهٔ یا میانهٔ داستان شکلی معمایی به خود میگیرند و در پایان، معمولاً با خوبی و خوشی به سَر میرسند |
|||
داستان از انواع ادبی است، شامل آثاری که از تخیل نویسنده خلق شده است و حوادث و شخصیتهای آن واقعیت ندارد.<ref>[http://www.caravan.ir/WordDefinition.aspx?keywordId=201 تعریف داستان]</ref> |
|||
== ریشهٔ واژه == |
|||
⚫ | |||
واژهٔ داستان مرکب از دو بخش «دا» و «ستان» است که «دا» از ریشهٔ هندواروپایی: *dʰē-؛ ریشهٔ [[فارسی باستان]] و [[اوستایی]]: dā- (آفریدن، ساختن)؛ [[سانسکریت|سنسکریت]]: dʰā- و [[فارسی میانه]]: dah- (آفریدن) و بخش «ستان» پسوند مکان و زمان است، بدین رو داستان؛ «جا» و «گاهِ» آفریدن است. (واژهٔ story در انگلیسی برگرفته از history و histoire (تاریخ) است)<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = رنجبر چقاکبودی| نام = وحید| پیوند نویسنده = وحید رنجبر چقاکبودی| عنوان = داستان و حکایت| ترجمه = | جلد = | سال = ۱۳۹۱| ناشر = باغنی|مکان = کرمانشاه| شابک = 978-964-2699-44-5| صفحه = | پیوند = | تاریخ بازبینی = {{جا:تاریخ}}}}</ref> |
|||
داستانهای عامیانه و افسانههای درون آنها هیچگاه به عنوان مدرکِ قابل استناد استفاده نمیشوند، اغلب آنها بسته به فرهنگ شکل گرفته در آن منطقه دستخوش تغیراتی هم از لحاظ زبانی و لهجه و هم از لحاظ ساختار میشوند، در این میان تنها چیزی که دست نخورده باقی میماند ریشهٔ تاریخی داستان عامیانه است، نام داستان عامیانه اولین بار توسط بانویی به نام ''D'Aulnoy'' در اواخر [[قرن هفدهم]] مصطلح گردید، بسیاری از داستانهای عامیانه، تاریخی افزون بر یکصد ساله دارند که به نظر میرسد با تغییرات، در فرهنگهای مختلف جهان همراه بودهاند، بررسی و یافتن تاریخِ ایجاد داستانهای عامیانه با توجه به اینکه تنها فُرمها و شکلهای ادبی باقی میمانند، کاری محال و تقریباً غیرممکن است، با این حال به گفتهٔ محققان در [[دانشگاه دورهام|دانشگاههای دورهام]] و [[دانشگاه جدید لیسبون|لیسبون]]، ممکن است ریشهٔ اصلی داستانهای عامینهٔ امروزی به هزاران سال پیش نیز باز گردد، داستانهای عامیانه در ردههای مختلفی طبقهبندی میشوند و در این مورد سیستم طبقهبندی [[آرنه تامپسون]] و [[آنالیز|آنالایز]] [[مورفولوژیک]] از [[ولادیمیر پراپ]] قابل توجه هستند |
|||
== |
== انواع داستان == |
||
=== داستان کوتاه === |
|||
⚫ | |||
{{نوشتار اصلی|داستان کوتاه}} |
|||
* {{یادکرد-ویکی|پیوند =//en.wikipedia.org/w/index.php?title=Fairy_tale&oldid=700741564|عنوان = Fairy tale|زبان =انگلیسی|بازیابی =۲۱ ژانویه ۲۰۱۶}} |
|||
داستان کوتاه گونهای از [[ادبیات داستانی]] است که نسبت به رمان یا [[داستان بلند]] حجم کمتری دارد و نویسنده در آن برشی از زندگی یا حوادث را مینویسد درحالی که در داستان بلند یا رمان، نویسنده به جنبههای مختلف زندگی یک یا چند شخصیت میپردازد و دستش برای استفاده از کلمات باز است. به همین دلیل ایجاز در داستان کوتاه مهم است و نویسنده نباید به موارد حاشیهای بپردازد. |
|||
{{-}} |
|||
=== داستان بلند === |
|||
{{نوشتار اصلی|داستان بلند}} |
|||
داستان بلند به گونهای از داستانها گفته میشود که خصوصیات رمان و داستان کوتاه را هر دو در خود داشته باشد. در داستان بلند درست مانند داستان کوتاه معنا از اهمیت بالایی برخوردار بوده و فشردگی معنایی وجود دارد. همچنین شخصیتها و زمان پیوسته در حرکت هستند، تمامی شخصیتها به صورتی هماهنگ در جهت تصویر معناهای اصلی داستان نقش آفرینی میکنند و پیرنگ نیز از استحکام و انسجام بالایی برخوردار است. حال اینکه داستان بلند همچون رمان، شخصیتها را گسترش نمیدهد و اما موضوع نیز بیشتر از وضعیتی که در داستان کوتاه دارد در آن گسترده میگردد. پرورش شخصیت و معنا در داستان بلند بیشتر از داستان کوتاه صورت میپذیرد و تا اندازهای به خصوصیات رمان نزدیک میشود. |
|||
=== رمان === |
|||
{{نوشتار اصلی|رمان}} |
|||
رُمان متنی روایتگر و داستانی است که در قالب نثر نوشته میشود. در قرن هجدهم کلمهٔ «رمان» بیشتر برای اشاره به قصّههای کوتاه در مورد عشق و توطئه به کار میرفت. در ۲۰۰ سال اخیر رمان تبدیل به یکی از مهمترین اشکال ادبی شدهاست. |
|||
کلمهٔ «رمان» از [[زبان فرانسوی]] وارد زبان فارسی شدهاست. رمان در فارسی قالب ادبی مدرنی به شمار میرود. |
|||
یعنی رمان در ادبیات فارسی، دیگر به معنای پیشین نیست و در معنای مدرن آن زیرمجموعه داستان طبقهبندی میشود. |
|||
=== داستانک === |
|||
{{نوشتار اصلی|داستانک}} |
|||
داستان فلَش، داستانک یا داستان کوتاه کوتاه قالبی در داستاننویسی است که در چند خط یا حداکثر یک صفحه نوشته میشود و در پی یک کشف ضربهزننده است. این کشف میتواند غافلگیر کردن خواننده و ایجاد شوک، شوخی و یا نمایش لحظهای زیبا باشد. |
|||
در فارسی میتوان آن را «داستان ناگهان»، «داستان لحظه»، و «داستان آنی» ترجمه کرد. |
|||
=== داستان فیلمی / عکسی === |
|||
{{نوشتار اصلی|داستان فیلمی یا عکسی}} |
|||
این گونه داستانها برای اولین بار در سایتهای اشتراک ویدیو همانند آپارات، یوتیوب، ... به وجود آمدند. در این داستانها از شخصیتهای درون فیلمها، انیمیشنها و در مواردی بازیها استفاده میشود و به گونهای کمیکهای امروزی را به وجود آوردهاند. عکس یا فیلم در این گونه داستانها پیش زمینه قرار میگیرد که در آن شخصیت داستان وجود دارد و دیالوگ این شخصیت به صورت زیرنویس در ویدیو نوشته میشود سپس مجموعهای از این فیلمهای ادیت شده یا عکسها داستان را با زیرنویسی که دارند بیان میکنند. معمولاً در این گونه داستانها از موسیقی ترجیحاً هماهنگ با داستان استفاده میشود تا هیجان بیشتری بر انگیزاند. این نوع داستان با وجود نوپا بودن به سرعت میان نوجوانان رواج پیدا کرد. مولد اصلی این سری داستانها در ایران به خصوص در سایت آپارات، پگاه خسروی (آرمانا) بود.{{مدرک}} هم اکنون داستانهای زیادی بر این اساس ساخته شدهاند و طرفداران خود را دارند. |
|||
== جستارهای وابسته == |
|||
* [[عناصر داستان]] |
|||
* [[حکایت]] |
|||
* [[فهرست داستانها]] |
|||
⚫ | |||
* [http://butiqa.org/index.php/2012-02-11-11-31-39/407-raviha نوری، فرحان. «تعریف انواع راوی». سایت بوطیقا (خانه ادبیات داستانی) ۱۳۹۲] |
|||
== پانویس == |
|||
⚫ | |||
== پیوند به بیرون == |
== پیوند به بیرون == |
||
* [[Www.instagram.com/dastanekootah|داستانهای آموزنده و اخلاقی]] |
|||
{{انبار-رده}} |
|||
* [http://www.folkstory.com/articles/onceupon.html Once Upon a Time] - چگونه داستانهای عامیانه شکل زندگی ما را تغییر داد، جاناتان یانگ |
|||
{{-}} |
|||
{{ادبیات داستانی}} |
|||
== مطالعۀ بیشتر == |
|||
{{داستانهای کلاسیک}} |
|||
{{چپچین}} |
|||
* هایدی آن هینر، [http://www.surlalunefairytales.com/introduction/earliesttales.html "The Quest for the Earliest Fairy Tales: Searching for the Earliest Versions of European Fairy Tales with Commentary on English Translations"] |
|||
* هایدی آن هینر، [http://www.surlalunefairytales.com/introduction/timeline.html "Fairy Tale Timeline"] |
|||
[[رده: |
[[رده:ادبیات]] |
||
[[رده:ادبیات داستانی]] |
[[رده:ادبیات داستانی]] |
||
[[رده: |
[[رده:تاریخ شفاهی]] |
||
[[رده: |
[[رده:روایتشناسی]] |
||
[[رده: |
[[رده:فرهنگ آسیای مرکزی]] |
||
[[رده: |
[[رده:فولکلور ایران]] |
||
[[رده:نشانهشناسی]] |
نسخهٔ ۱۴ فوریهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۲۱:۵۳
ادبیات | ||||
---|---|---|---|---|
اشکال عمده ژانر | ||||
ژانرهای نثر | ||||
|
||||
ژانرهای شعر | ||||
|
||||
ژانرهای دراماتیک | ||||
تاریخ و فهرستها | ||||
گفتگو | ||||
درگاه ادبیات | ||||
داستان، بازآفرینش رویدادها و حوادثِ به ظاهر واقعی است، داستان واگویی و تکرار واقعیت نیست. داستان فراوردهای است تخیلی که در جهان خود واقعی نمایانده میشود.[۱]داستان یا قصه به نثری گفته میشود که روایتی تخیلی در آن نقل شود. داستان شامل انواع رمان، داستان کوتاه , داستانک و داستان فیلمی / عکسی است. از ابر متنها هم در داستانهای امروزی استفاده میشود.[۲] داستان از انواع ادبی است، شامل آثاری که از تخیل نویسنده خلق شده است و حوادث و شخصیتهای آن واقعیت ندارد.[۳]
ریشهٔ واژه
واژهٔ داستان مرکب از دو بخش «دا» و «ستان» است که «دا» از ریشهٔ هندواروپایی: *dʰē-؛ ریشهٔ فارسی باستان و اوستایی: dā- (آفریدن، ساختن)؛ سنسکریت: dʰā- و فارسی میانه: dah- (آفریدن) و بخش «ستان» پسوند مکان و زمان است، بدین رو داستان؛ «جا» و «گاهِ» آفریدن است. (واژهٔ story در انگلیسی برگرفته از history و histoire (تاریخ) است)[۴]
انواع داستان
داستان کوتاه
داستان کوتاه گونهای از ادبیات داستانی است که نسبت به رمان یا داستان بلند حجم کمتری دارد و نویسنده در آن برشی از زندگی یا حوادث را مینویسد درحالی که در داستان بلند یا رمان، نویسنده به جنبههای مختلف زندگی یک یا چند شخصیت میپردازد و دستش برای استفاده از کلمات باز است. به همین دلیل ایجاز در داستان کوتاه مهم است و نویسنده نباید به موارد حاشیهای بپردازد.
داستان بلند
داستان بلند به گونهای از داستانها گفته میشود که خصوصیات رمان و داستان کوتاه را هر دو در خود داشته باشد. در داستان بلند درست مانند داستان کوتاه معنا از اهمیت بالایی برخوردار بوده و فشردگی معنایی وجود دارد. همچنین شخصیتها و زمان پیوسته در حرکت هستند، تمامی شخصیتها به صورتی هماهنگ در جهت تصویر معناهای اصلی داستان نقش آفرینی میکنند و پیرنگ نیز از استحکام و انسجام بالایی برخوردار است. حال اینکه داستان بلند همچون رمان، شخصیتها را گسترش نمیدهد و اما موضوع نیز بیشتر از وضعیتی که در داستان کوتاه دارد در آن گسترده میگردد. پرورش شخصیت و معنا در داستان بلند بیشتر از داستان کوتاه صورت میپذیرد و تا اندازهای به خصوصیات رمان نزدیک میشود.
رمان
رُمان متنی روایتگر و داستانی است که در قالب نثر نوشته میشود. در قرن هجدهم کلمهٔ «رمان» بیشتر برای اشاره به قصّههای کوتاه در مورد عشق و توطئه به کار میرفت. در ۲۰۰ سال اخیر رمان تبدیل به یکی از مهمترین اشکال ادبی شدهاست. کلمهٔ «رمان» از زبان فرانسوی وارد زبان فارسی شدهاست. رمان در فارسی قالب ادبی مدرنی به شمار میرود. یعنی رمان در ادبیات فارسی، دیگر به معنای پیشین نیست و در معنای مدرن آن زیرمجموعه داستان طبقهبندی میشود.
داستانک
داستان فلَش، داستانک یا داستان کوتاه کوتاه قالبی در داستاننویسی است که در چند خط یا حداکثر یک صفحه نوشته میشود و در پی یک کشف ضربهزننده است. این کشف میتواند غافلگیر کردن خواننده و ایجاد شوک، شوخی و یا نمایش لحظهای زیبا باشد. در فارسی میتوان آن را «داستان ناگهان»، «داستان لحظه»، و «داستان آنی» ترجمه کرد.
داستان فیلمی / عکسی
این گونه داستانها برای اولین بار در سایتهای اشتراک ویدیو همانند آپارات، یوتیوب، ... به وجود آمدند. در این داستانها از شخصیتهای درون فیلمها، انیمیشنها و در مواردی بازیها استفاده میشود و به گونهای کمیکهای امروزی را به وجود آوردهاند. عکس یا فیلم در این گونه داستانها پیش زمینه قرار میگیرد که در آن شخصیت داستان وجود دارد و دیالوگ این شخصیت به صورت زیرنویس در ویدیو نوشته میشود سپس مجموعهای از این فیلمهای ادیت شده یا عکسها داستان را با زیرنویسی که دارند بیان میکنند. معمولاً در این گونه داستانها از موسیقی ترجیحاً هماهنگ با داستان استفاده میشود تا هیجان بیشتری بر انگیزاند. این نوع داستان با وجود نوپا بودن به سرعت میان نوجوانان رواج پیدا کرد. مولد اصلی این سری داستانها در ایران به خصوص در سایت آپارات، پگاه خسروی (آرمانا) بود.[نیازمند منبع] هم اکنون داستانهای زیادی بر این اساس ساخته شدهاند و طرفداران خود را دارند.
جستارهای وابسته
- عناصر داستان
- حکایت
- فهرست داستانها
- فهرست داستانهای عاشقانه
- نوری، فرحان. «تعریف انواع راوی». سایت بوطیقا (خانه ادبیات داستانی) ۱۳۹۲
پانویس
- ↑ رنجبر چقاکبودی، وحید (۱۳۸۹). راوی. کرمانشاه: باغنی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۲۶۹۹-۳۸-۴ مقدار
|شابک=
را بررسی کنید: invalid character (کمک). تاریخ وارد شده در|تاریخ بازبینی=
را بررسی کنید (کمک); پارامتر|تاریخ بازیابی=
نیاز به وارد کردن|پیوند=
دارد (کمک) - ↑ رنجبر چقاکبودی، وحید (۱۳۹۱). بوطیقای داستان. کرمانشاه: اندیشهپرداز. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۴-۸۷۵۸-۷ مقدار
|شابک=
را بررسی کنید: invalid character (کمک). تاریخ وارد شده در|تاریخ بازبینی=
را بررسی کنید (کمک); پارامتر|تاریخ بازیابی=
نیاز به وارد کردن|پیوند=
دارد (کمک) - ↑ تعریف داستان
- ↑ رنجبر چقاکبودی، وحید (۱۳۹۱). داستان و حکایت. کرمانشاه: باغنی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۲۶۹۹-۴۴-۵ مقدار
|شابک=
را بررسی کنید: invalid character (کمک). تاریخ وارد شده در|تاریخ بازبینی=
را بررسی کنید (کمک); پارامتر|تاریخ بازیابی=
نیاز به وارد کردن|پیوند=
دارد (کمک)
پیوند به بیرون