دفتر تحکیم وحدت: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
جز ویرایش 5.238.103.178 (بحث) به آخرین تغییری که 95.81.103.196 انجام داده بود واگردانده شد
Rotlink (بحث | مشارکت‌ها)
گشت خودکار
۲٬۲۵۱ ویرایش‌ها
جز replace archive.today -> archive.is (domain archive.today blocked by onlinenic)
خط ۱: خط ۱:
{{ادغام از|انجمن اسلامی دانشجویان}}
{{ادغام از|انجمن اسلامی دانشجویان}}
'''اتحادیه انجمن‌های اسلامی و سازمان‌های دانشجویی سراسر کشور''' یا '''دفتر تحکیم وحدت''' یک سازمان دانشجویی در [[ایران]] است که ابتدا با گرد هم آمدن «انجمن‌های اسلامی» دانشکده‌های گوناگون در سال ۱۳۵۹ به عنوان «مرکز انجمن‌های اسلامی دانشجویان» پاگرفت و در سال ۱۳۶۱ به طور رسمی تشکیل شد.
'''اتحادیه انجمن‌های اسلامی و سازمان‌های دانشجویی سراسر کشور''' یا '''دفتر تحکیم وحدت''' یک سازمان دانشجویی در [[ایران]] است که ابتدا با گرد هم آمدن «انجمن‌های اسلامی» دانشکده‌های گوناگون در سال ۱۳۵۹ به عنوان «مرکز انجمن‌های اسلامی دانشجویان» پاگرفت و در سال ۱۳۶۱ به طور رسمی تشکیل شد.
این تشکل در دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ قوی‌ترین [[جنبش دانشجویی ایران]] بود و در پیروزی [[جنبش دوم خرداد]] نقش مهمی داشت. [[حمله به کوی دانشگاه تهران (۱۸ تیر ۱۳۷۸)|حمله به کوی دانشگاه]] به تدریج سبب ایجاد محدودیت‌هایی برای دفتر تحکیم وحدت شد. با وجود تشکیل [[سازمان دانش‌آموختگان ایران اسلامی]] (ادوار تحکیم وحدت)، دفتر تحکیم ضعیف شد. در دهه ۸۰ دو انشعاب طیف علامه و طیف شیراز از یکدیگر جدا شدند. با منحل شدن رسمی طیف اطلاح‌طلب‌تر (طیف علامه) توسط دبیرخانه هیات‌های مرکزی نظارت بر تشکل‌های دانشگاهی، دفتر تحکیم وحدت عملاً غیرفعال شد.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.today/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref><ref name="تاثیر">{{یادکرد وب |نویسنده = پارسا پيلتن |نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2006/07/060709_v-ra-iran-student.shtml|عنوان=تاثیر هجدهم تیر بر جنبش دانشجویی ایران | ناشر = بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ = ۱۸ تیر ۱۳۸۵|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>
این تشکل در دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ قوی‌ترین [[جنبش دانشجویی ایران]] بود و در پیروزی [[جنبش دوم خرداد]] نقش مهمی داشت. [[حمله به کوی دانشگاه تهران (۱۸ تیر ۱۳۷۸)|حمله به کوی دانشگاه]] به تدریج سبب ایجاد محدودیت‌هایی برای دفتر تحکیم وحدت شد. با وجود تشکیل [[سازمان دانش‌آموختگان ایران اسلامی]] (ادوار تحکیم وحدت)، دفتر تحکیم ضعیف شد. در دهه ۸۰ دو انشعاب طیف علامه و طیف شیراز از یکدیگر جدا شدند. با منحل شدن رسمی طیف اطلاح‌طلب‌تر (طیف علامه) توسط دبیرخانه هیات‌های مرکزی نظارت بر تشکل‌های دانشگاهی، دفتر تحکیم وحدت عملاً غیرفعال شد.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.is/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref><ref name="تاثیر">{{یادکرد وب |نویسنده = پارسا پيلتن |نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2006/07/060709_v-ra-iran-student.shtml|عنوان=تاثیر هجدهم تیر بر جنبش دانشجویی ایران | ناشر = بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ = ۱۸ تیر ۱۳۸۵|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>


== تاریخچه ==
== تاریخچه ==
«انجمن اسلامی دانشجویان» که بعد از انقلاب به «دفتر تحکیم وحدت» مشهور شد، نخستین بار در دهه ۱۳۲۰ خورشیدی در [[دانشگاه تهران]] تاسیس شد. پس از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]]، در سال‌های ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۱ انجمن‌های اسلامی دانشکده‌های گوناگون گرد هم آمده و «اتحادیه انجمن‌های اسلامی و سازمان‌های دانشجویی سراسر کشور» (دفتر تحکیم وحدت) به عنوان مرکز انجمن‌های اسلامی دانشجویان شکل گرفت.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.today/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>
«انجمن اسلامی دانشجویان» که بعد از انقلاب به «دفتر تحکیم وحدت» مشهور شد، نخستین بار در دهه ۱۳۲۰ خورشیدی در [[دانشگاه تهران]] تاسیس شد. پس از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]]، در سال‌های ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۱ انجمن‌های اسلامی دانشکده‌های گوناگون گرد هم آمده و «اتحادیه انجمن‌های اسلامی و سازمان‌های دانشجویی سراسر کشور» (دفتر تحکیم وحدت) به عنوان مرکز انجمن‌های اسلامی دانشجویان شکل گرفت.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.is/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>


=== دهه ۶۰ و ابتدای دهه ۷۰ ===
=== دهه ۶۰ و ابتدای دهه ۷۰ ===
در جلساتی که انجمن اسلامی برگزار می‌کرد، افرادی چون [[مهدی بازرگان]]، [[یدالله سحابی]]، [[سید صدرالدین صدربلاغی]]، [[محمدتقی فلسفی]]، [[حسین علی راشد]] سخنرانی می‌کردند. اهداف اساسنامه اولیهٔ دفتر تحکیم وحدت «اصلاح جامعه بر طبق دستورات اسلام، تلاش در ایجاد دوستی و اتحاد بین افراد مسلمان مخصوصاً جوانان روشنفکر، انتشار حقایق اسلامی به وسیله ایجاد موسسات تبلیغات و نشر مطبوعات، و مبارزه با خرافات» نوشته شده است.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.today/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>
در جلساتی که انجمن اسلامی برگزار می‌کرد، افرادی چون [[مهدی بازرگان]]، [[یدالله سحابی]]، [[سید صدرالدین صدربلاغی]]، [[محمدتقی فلسفی]]، [[حسین علی راشد]] سخنرانی می‌کردند. اهداف اساسنامه اولیهٔ دفتر تحکیم وحدت «اصلاح جامعه بر طبق دستورات اسلام، تلاش در ایجاد دوستی و اتحاد بین افراد مسلمان مخصوصاً جوانان روشنفکر، انتشار حقایق اسلامی به وسیله ایجاد موسسات تبلیغات و نشر مطبوعات، و مبارزه با خرافات» نوشته شده است.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.is/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>


پس از [[بحران گروگان‌گیری در سفارت ایالات متحده آمریکا]] که به دست [[دانشجویان مسلمان پیرو خط امام]] انجام شد، این گروه دانشجویان و اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) به یکدیگر نزدیک‌تر شدند و گرایش [[چپ‌گرایی]] در اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) افزایش یافت. در سال‌های دهه ۱۳۶۰ گرایش به چپ، گرایش‌های ایدئولوژیک و انقلابی، و عدالت‌خواهی در انجمن‌های اسلامی قوی بود. نزدیک به ۳۰ نفر از اعضای اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) که در [[جنگ ایران و عراق]] شرکت کرده بودند کشته شدند.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.today/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>
پس از [[بحران گروگان‌گیری در سفارت ایالات متحده آمریکا]] که به دست [[دانشجویان مسلمان پیرو خط امام]] انجام شد، این گروه دانشجویان و اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) به یکدیگر نزدیک‌تر شدند و گرایش [[چپ‌گرایی]] در اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) افزایش یافت. در سال‌های دهه ۱۳۶۰ گرایش به چپ، گرایش‌های ایدئولوژیک و انقلابی، و عدالت‌خواهی در انجمن‌های اسلامی قوی بود. نزدیک به ۳۰ نفر از اعضای اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) که در [[جنگ ایران و عراق]] شرکت کرده بودند کشته شدند.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.is/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>


پس از جنگ با توجه به وضعیت سیاسی اجتماعی جامعه، گرایش‌های ایدئولوژیک کمتر شد و مشی انتقادی انجمن‌های اسلامی نسبت به مشکلات مختلف و جدی‌تر شدن توجه به مسایل صنفی دانشجویان، همگام با رویکردهای سیاسی رشد کرد.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.today/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>
پس از جنگ با توجه به وضعیت سیاسی اجتماعی جامعه، گرایش‌های ایدئولوژیک کمتر شد و مشی انتقادی انجمن‌های اسلامی نسبت به مشکلات مختلف و جدی‌تر شدن توجه به مسایل صنفی دانشجویان، همگام با رویکردهای سیاسی رشد کرد.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.is/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>


اعضایی از تحکیم وحدت که طیف همراه [[حشمت‌الله طبرزدی]] بودند در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۷۲ از [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] حمایت کردند اما کم‌کم رادیکال‌تر شده و از دفتر تحکیم وحدت جدا شدند و [[جبهه متحد دانشجویی]] را تشکیل دادند.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.today/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>
اعضایی از تحکیم وحدت که طیف همراه [[حشمت‌الله طبرزدی]] بودند در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۷۲ از [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] حمایت کردند اما کم‌کم رادیکال‌تر شده و از دفتر تحکیم وحدت جدا شدند و [[جبهه متحد دانشجویی]] را تشکیل دادند.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.is/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>


=== جنبش دوم خرداد ===
=== جنبش دوم خرداد ===
{{همچنین|جنبش دوم خرداد}}
{{همچنین|جنبش دوم خرداد}}
اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) به عنوان نماینده جنبش دانشجویی در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۷۶)]] از [[سید محمد خاتمی]] حمایت کرد و نقش مهمی در پیروزی [[اصلاح‌طلبان ایران]] در انتخابات داشت. در سالهای ۷۶ تا ۷۸ تحکیم وحدت جایگاه محکم و تاثیرگذاری در عرصه سیاسی ایران پیدا کرد. در انتخابات [[دوره ششم مجلس شورای اسلامی]] و دوره اول شوراها چند نماینده از اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) انتخاب شدند.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.today/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>
اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) به عنوان نماینده جنبش دانشجویی در [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۷۶)]] از [[سید محمد خاتمی]] حمایت کرد و نقش مهمی در پیروزی [[اصلاح‌طلبان ایران]] در انتخابات داشت. در سالهای ۷۶ تا ۷۸ تحکیم وحدت جایگاه محکم و تاثیرگذاری در عرصه سیاسی ایران پیدا کرد. در انتخابات [[دوره ششم مجلس شورای اسلامی]] و دوره اول شوراها چند نماینده از اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) انتخاب شدند.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.is/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>


=== حملهٔ ۱۸ تیر ===
=== حملهٔ ۱۸ تیر ===
{{اصلی|حمله به کوی دانشگاه تهران (۱۸ تیر ۱۳۷۸)}}
{{اصلی|حمله به کوی دانشگاه تهران (۱۸ تیر ۱۳۷۸)}}
وقایع هجده تیر یا وقایع کوی دانشگاه تهران درگیری‌های میان دانشجویان، نیروهای انتظامی و افراد موسوم به [[لباس شخصی‌ها]] بود که سبب کشته شدن چند دانشجو و مجروح شدن بسیاری شد و با حمله لباس شخصی‌ها و برخی ماموران به خوابگاه دانشجویان ایجاد شد. از این حادثه به عنوان بزرگ‌ترین چالش جنبش دانشجویی در ایران بعد از انقلاب ۱۳۵۷ نیز یاد می‌شود و به تدریج سبب ایجاد محدودیت‌هایی برای دفتر تحکیم وحدت شد که به شدت در پی پیگیری دلایل این حادثه بود. همچنین پس از این وقایع، با تلاش‌های پنهان و نیز به دلیل اختلاف دیدگاه‌های اعضا، انشعاب در دفتر تحکیم پدید آمد.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.today/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref><ref name="تاثیر">{{یادکرد وب |نویسنده = پارسا پيلتن |نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2006/07/060709_v-ra-iran-student.shtml|عنوان=تاثیر هجدهم تیر بر جنبش دانشجویی ایران | ناشر = بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ = ۱۸ تیر ۱۳۸۵|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>
وقایع هجده تیر یا وقایع کوی دانشگاه تهران درگیری‌های میان دانشجویان، نیروهای انتظامی و افراد موسوم به [[لباس شخصی‌ها]] بود که سبب کشته شدن چند دانشجو و مجروح شدن بسیاری شد و با حمله لباس شخصی‌ها و برخی ماموران به خوابگاه دانشجویان ایجاد شد. از این حادثه به عنوان بزرگ‌ترین چالش جنبش دانشجویی در ایران بعد از انقلاب ۱۳۵۷ نیز یاد می‌شود و به تدریج سبب ایجاد محدودیت‌هایی برای دفتر تحکیم وحدت شد که به شدت در پی پیگیری دلایل این حادثه بود. همچنین پس از این وقایع، با تلاش‌های پنهان و نیز به دلیل اختلاف دیدگاه‌های اعضا، انشعاب در دفتر تحکیم پدید آمد.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.is/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref><ref name="تاثیر">{{یادکرد وب |نویسنده = پارسا پيلتن |نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2006/07/060709_v-ra-iran-student.shtml|عنوان=تاثیر هجدهم تیر بر جنبش دانشجویی ایران | ناشر = بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ = ۱۸ تیر ۱۳۸۵|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>


دفتر تحکیم در پیروزی [[محمد خاتمی]] در [[انتخابات دوم خرداد]] و موفقیت‌های بعدی اصلاح طلبان نقش مهمی داشت و در دوران اصلاحات از فعال‌ترین و مردمی‌ترین عضو «[[جبهه دوم خرداد]]» (متشکل از ۱۸ حزب و تشکل سیاسی اصلاح طلب) بود. اما پس از بالاگرفتن انتقادات پیرامون ضعف و عدم پایبندی خاتمی و برخی گروه‌های اصلاح طلب به اصلاحات ، در اواخر سال [[۱۳۸۱]] از این جبهه خارج شد.<ref>{{یادکرد وب
دفتر تحکیم در پیروزی [[محمد خاتمی]] در [[انتخابات دوم خرداد]] و موفقیت‌های بعدی اصلاح طلبان نقش مهمی داشت و در دوران اصلاحات از فعال‌ترین و مردمی‌ترین عضو «[[جبهه دوم خرداد]]» (متشکل از ۱۸ حزب و تشکل سیاسی اصلاح طلب) بود. اما پس از بالاگرفتن انتقادات پیرامون ضعف و عدم پایبندی خاتمی و برخی گروه‌های اصلاح طلب به اصلاحات ، در اواخر سال [[۱۳۸۱]] از این جبهه خارج شد.<ref>{{یادکرد وب
خط ۳۲: خط ۳۲:


=== انشعاب طیف علامه و شیراز ===
=== انشعاب طیف علامه و شیراز ===
در سال ۱۳۷۸، طیفی تحت عنوان [[انجمن اسلامی دانشجویان مستقل]] از دفتر تحکیم وحدت جدا شدند. این طیف بر خلاف انجمن‌های اسلامی و [[دفتر تحکیم وحدت]]، به جناح راست و اصول گرایان متمایل است.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.today/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>
در سال ۱۳۷۸، طیفی تحت عنوان [[انجمن اسلامی دانشجویان مستقل]] از دفتر تحکیم وحدت جدا شدند. این طیف بر خلاف انجمن‌های اسلامی و [[دفتر تحکیم وحدت]]، به جناح راست و اصول گرایان متمایل است.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.is/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>


در اوایل دهه ۱۳۸۰ دو [[دفتر تحکیم وحدت طیف علامه|طیف علامه]] که شامل اصلاح‌طلب‌ها می‌شوند و [[دفتر تحکیم وحدت طیف شیراز|شیراز]] که شامل اصولگراها شامل می‌شوند و هر دو زیرمجموعه [[دفتر تحکیم وحدت]] بودند، از هم انشعاب پیدا کردند.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.today/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref><ref name="تاثیر">{{یادکرد وب |نویسنده = پارسا پيلتن |نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2006/07/060709_v-ra-iran-student.shtml|عنوان=تاثیر هجدهم تیر بر جنبش دانشجویی ایران | ناشر = بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ = ۱۸ تیر ۱۳۸۵|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>
در اوایل دهه ۱۳۸۰ دو [[دفتر تحکیم وحدت طیف علامه|طیف علامه]] که شامل اصلاح‌طلب‌ها می‌شوند و [[دفتر تحکیم وحدت طیف شیراز|شیراز]] که شامل اصولگراها شامل می‌شوند و هر دو زیرمجموعه [[دفتر تحکیم وحدت]] بودند، از هم انشعاب پیدا کردند.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.is/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref><ref name="تاثیر">{{یادکرد وب |نویسنده = پارسا پيلتن |نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2006/07/060709_v-ra-iran-student.shtml|عنوان=تاثیر هجدهم تیر بر جنبش دانشجویی ایران | ناشر = بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ = ۱۸ تیر ۱۳۸۵|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>


در سال ۱۳۸۷ دبیرخانه‌های هیات‌های مرکزی نظارت بر تشکل‌های اسلامی دانشگاهیان وزارت‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، رای به انحلال طیف علامه دفتر تحکیم وحدت دادند تا تنها طیف شیراز به عنوان نماینده دفتر تحکیم باقی تماند و به فعالیت ادامه دهد.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.today/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>
در سال ۱۳۸۷ دبیرخانه‌های هیات‌های مرکزی نظارت بر تشکل‌های اسلامی دانشگاهیان وزارت‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، رای به انحلال طیف علامه دفتر تحکیم وحدت دادند تا تنها طیف شیراز به عنوان نماینده دفتر تحکیم باقی تماند و به فعالیت ادامه دهد.<ref name="مردمسالاری">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=179207 |عنوان= جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو | ناشر = روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357 |تاریخ = 1392/09/16|تاریخ بازبینی= ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ | پیوند بایگانی = http://archive.is/33Bd2 | تاریخ بایگانی = ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳}}</ref>


== ساختار ==
== ساختار ==

نسخهٔ ‏۱۴ فوریهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۲:۲۳

اتحادیه انجمن‌های اسلامی و سازمان‌های دانشجویی سراسر کشور یا دفتر تحکیم وحدت یک سازمان دانشجویی در ایران است که ابتدا با گرد هم آمدن «انجمن‌های اسلامی» دانشکده‌های گوناگون در سال ۱۳۵۹ به عنوان «مرکز انجمن‌های اسلامی دانشجویان» پاگرفت و در سال ۱۳۶۱ به طور رسمی تشکیل شد. این تشکل در دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ قوی‌ترین جنبش دانشجویی ایران بود و در پیروزی جنبش دوم خرداد نقش مهمی داشت. حمله به کوی دانشگاه به تدریج سبب ایجاد محدودیت‌هایی برای دفتر تحکیم وحدت شد. با وجود تشکیل سازمان دانش‌آموختگان ایران اسلامی (ادوار تحکیم وحدت)، دفتر تحکیم ضعیف شد. در دهه ۸۰ دو انشعاب طیف علامه و طیف شیراز از یکدیگر جدا شدند. با منحل شدن رسمی طیف اطلاح‌طلب‌تر (طیف علامه) توسط دبیرخانه هیات‌های مرکزی نظارت بر تشکل‌های دانشگاهی، دفتر تحکیم وحدت عملاً غیرفعال شد.[۱][۲]

تاریخچه

«انجمن اسلامی دانشجویان» که بعد از انقلاب به «دفتر تحکیم وحدت» مشهور شد، نخستین بار در دهه ۱۳۲۰ خورشیدی در دانشگاه تهران تاسیس شد. پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، در سال‌های ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۱ انجمن‌های اسلامی دانشکده‌های گوناگون گرد هم آمده و «اتحادیه انجمن‌های اسلامی و سازمان‌های دانشجویی سراسر کشور» (دفتر تحکیم وحدت) به عنوان مرکز انجمن‌های اسلامی دانشجویان شکل گرفت.[۱]

دهه ۶۰ و ابتدای دهه ۷۰

در جلساتی که انجمن اسلامی برگزار می‌کرد، افرادی چون مهدی بازرگان، یدالله سحابی، سید صدرالدین صدربلاغی، محمدتقی فلسفی، حسین علی راشد سخنرانی می‌کردند. اهداف اساسنامه اولیهٔ دفتر تحکیم وحدت «اصلاح جامعه بر طبق دستورات اسلام، تلاش در ایجاد دوستی و اتحاد بین افراد مسلمان مخصوصاً جوانان روشنفکر، انتشار حقایق اسلامی به وسیله ایجاد موسسات تبلیغات و نشر مطبوعات، و مبارزه با خرافات» نوشته شده است.[۱]

پس از بحران گروگان‌گیری در سفارت ایالات متحده آمریکا که به دست دانشجویان مسلمان پیرو خط امام انجام شد، این گروه دانشجویان و اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) به یکدیگر نزدیک‌تر شدند و گرایش چپ‌گرایی در اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) افزایش یافت. در سال‌های دهه ۱۳۶۰ گرایش به چپ، گرایش‌های ایدئولوژیک و انقلابی، و عدالت‌خواهی در انجمن‌های اسلامی قوی بود. نزدیک به ۳۰ نفر از اعضای اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) که در جنگ ایران و عراق شرکت کرده بودند کشته شدند.[۱]

پس از جنگ با توجه به وضعیت سیاسی اجتماعی جامعه، گرایش‌های ایدئولوژیک کمتر شد و مشی انتقادی انجمن‌های اسلامی نسبت به مشکلات مختلف و جدی‌تر شدن توجه به مسایل صنفی دانشجویان، همگام با رویکردهای سیاسی رشد کرد.[۱]

اعضایی از تحکیم وحدت که طیف همراه حشمت‌الله طبرزدی بودند در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۷۲ از اکبر هاشمی رفسنجانی حمایت کردند اما کم‌کم رادیکال‌تر شده و از دفتر تحکیم وحدت جدا شدند و جبهه متحد دانشجویی را تشکیل دادند.[۱]

جنبش دوم خرداد

همچنین ببینید: جنبش دوم خرداد

اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) به عنوان نماینده جنبش دانشجویی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۷۶) از سید محمد خاتمی حمایت کرد و نقش مهمی در پیروزی اصلاح‌طلبان ایران در انتخابات داشت. در سالهای ۷۶ تا ۷۸ تحکیم وحدت جایگاه محکم و تاثیرگذاری در عرصه سیاسی ایران پیدا کرد. در انتخابات دوره ششم مجلس شورای اسلامی و دوره اول شوراها چند نماینده از اتحادیه انجمن‌های اسلامی (تحکیم وحدت) انتخاب شدند.[۱]

حملهٔ ۱۸ تیر

مقالهٔ اصلی: حمله به کوی دانشگاه تهران (۱۸ تیر ۱۳۷۸)

وقایع هجده تیر یا وقایع کوی دانشگاه تهران درگیری‌های میان دانشجویان، نیروهای انتظامی و افراد موسوم به لباس شخصی‌ها بود که سبب کشته شدن چند دانشجو و مجروح شدن بسیاری شد و با حمله لباس شخصی‌ها و برخی ماموران به خوابگاه دانشجویان ایجاد شد. از این حادثه به عنوان بزرگ‌ترین چالش جنبش دانشجویی در ایران بعد از انقلاب ۱۳۵۷ نیز یاد می‌شود و به تدریج سبب ایجاد محدودیت‌هایی برای دفتر تحکیم وحدت شد که به شدت در پی پیگیری دلایل این حادثه بود. همچنین پس از این وقایع، با تلاش‌های پنهان و نیز به دلیل اختلاف دیدگاه‌های اعضا، انشعاب در دفتر تحکیم پدید آمد.[۱][۲]

دفتر تحکیم در پیروزی محمد خاتمی در انتخابات دوم خرداد و موفقیت‌های بعدی اصلاح طلبان نقش مهمی داشت و در دوران اصلاحات از فعال‌ترین و مردمی‌ترین عضو «جبهه دوم خرداد» (متشکل از ۱۸ حزب و تشکل سیاسی اصلاح طلب) بود. اما پس از بالاگرفتن انتقادات پیرامون ضعف و عدم پایبندی خاتمی و برخی گروه‌های اصلاح طلب به اصلاحات ، در اواخر سال ۱۳۸۱ از این جبهه خارج شد.[۳]

انشعاب طیف علامه و شیراز

در سال ۱۳۷۸، طیفی تحت عنوان انجمن اسلامی دانشجویان مستقل از دفتر تحکیم وحدت جدا شدند. این طیف بر خلاف انجمن‌های اسلامی و دفتر تحکیم وحدت، به جناح راست و اصول گرایان متمایل است.[۱]

در اوایل دهه ۱۳۸۰ دو طیف علامه که شامل اصلاح‌طلب‌ها می‌شوند و شیراز که شامل اصولگراها شامل می‌شوند و هر دو زیرمجموعه دفتر تحکیم وحدت بودند، از هم انشعاب پیدا کردند.[۱][۲]

در سال ۱۳۸۷ دبیرخانه‌های هیات‌های مرکزی نظارت بر تشکل‌های اسلامی دانشگاهیان وزارت‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، رای به انحلال طیف علامه دفتر تحکیم وحدت دادند تا تنها طیف شیراز به عنوان نماینده دفتر تحکیم باقی تماند و به فعالیت ادامه دهد.[۱]

ساختار

  • شورای عمومی: از انجمن اسلامی هر دانشگاه ۱ تا ۳ نماینده (با توجه به جمعیت دانشگاه) به شورای عمومی تحکیم فرستاده می‌شوند.
  • شورای مرکزی: اعضای این هیئت در نشست سالانه شورای عمومی برگزیده می‌شوند و عالی‌ترین نهاد اجرایی این سازمان هستند.

ادوار تحکیم وحدت

مقالهٔ اصلی: سازمان دانش‌آموختگان ایران اسلامی

ادوار تحکیم وحدت (سازمان دانش‌آموختگان ایران اسلامی) تشکلی سیاسی و منتقد است که در سال ۱۳۸۲ تاسیس شده‌است و دانش‌آموختگان دفتر تحکیم وحدت (به ویژه طیف علامه) و دانشجویانی که پس از فارغ‌التحصیلی تمایل به ادامهٔ فعالیت تشکیلاتی دارند به عضویت آن در می‌آیند. این سازمان در انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۴) در موضع تحریم بود اما در دور دوم از اکبر هاشمی رفسنجانی حمایت کرد.

این سازمان در انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸) از مهدی کروبی حمایت کرد.

دبیر سازمان احمد زیدآبادی است که در جریان پیامدهای اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸) دستگیر شد و به ۶ سال زندان و تبعید در گناباد و محرومیت مادام‌العمر از فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی محکوم شد.[۴]

اتحادیه ملی دانشجویان و جبهه متحد دانشجویی

«اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان و دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی» در سال ۱۳۶۳ توسط فراکسیون راست اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان (دفتر تحکیم وحدت) تشکیل گردید. بنیانگذاران این تشکل از حامیان و مرتبطان علی خامنه‌ای و هاشمی رفسنجانی بودند و پس از مرگ روح‌الله خمینی و افول جریان چپ جمهوری اسلامی بر دامنه فعالیت خود افزودند گرچه در ادامه در سالهای میانی دهه هفتاد به منتقدان جدی هاشمی رفسنجانی تبدیل شدند و با انتشار هفته نامه پیام دانشجو به انتشار مدام گزارشات و اخبار از فساد مالی و سیاسی دولت هاشمی رفسنجانی پرداختند و پس از دوم خرداد ۱۳۷۶ تند تر از دفتر تحکیم وحدت به صف مخالفان جمهوری اسلامی پیوستند.[۵]

این تشکل در انتخابات ششمین دوره ریاست جمهوری (دوم خرداد ۱۳۷۶) دبیر کل خود حشمت الله طبرزدی را نامزد کرد و پس از رد صلاحیت وی توسط شورای نگهبان، انتخابات را تحریم کرد.

این اتحادیه در کنار اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان (دفتر تحکیم وحدت) و «اتحادیه ملی دانشجویان» (به دبیر کلی منوچهر محمدی) برای ایجاد «جبهه متحد‎ ‎دانشجویی» تلاشهای صورت داد که نافرجام ماند.

بسیاری از اعضای این تشکل در جریان اعتراضات پس از حمله نیروهای پلیس و انصار حزب‌الله به خوابگاه دانشجویان در کوی دانشگاه تهران (حمله به کوی دانشگاه تهران (۱۸ تیر ۱۳۷۸)) دستگیر و به حبس محکوم شدند. این تشکل در انتقال اخبار مربوط به این رویداد نقش مهمی داشت. حشمت‌الله طبرزدی دبیر کل این تشکل بیش از ۹ سال زندان و بازداشت را تجربه کرده‌است.

به جز پیام دانشجو، ندای دانشجو، هویت خویش و گزارش روز دیگر نشریاتی بودند که توسط این اتحادیه منتشر گردید. [۶]

منابع

  1. ↑ ۱٫۰۰ ۱٫۰۱ ۱٫۰۲ ۱٫۰۳ ۱٫۰۴ ۱٫۰۵ ۱٫۰۶ ۱٫۰۷ ۱٫۰۸ ۱٫۰۹ ۱٫۱۰ «جای خالی تشکل‌های دانشجویی اصلاح‌طلب در دانشگاه‌ها : مروری بر وضعیت تشکل‌های دانشجویی همزمان با روز دانشجو». روزنامه مردم سالاری نسخه شماره 3357. 1392/09/16. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ پارسا پيلتن (۱۸ تیر ۱۳۸۵). «تاثیر هجدهم تیر بر جنبش دانشجویی ایران». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۳.
  3. ↑ «دفتر تحکیم وحدت:خروج از جبهه​ ی دوم خرداد و خواست جبهه ​دموکراسی خواهی». عصرنو. ۱۳ اسفند ۱۳۸۱. کاراکتر zero width space character در |عنوان= در موقعیت 29 (کمک)
  4. ↑ «۶ سال حبس و محرومیت مادام‌العمر از فعالیت اجتماعی سیاسی برای احمد زیدآبادی». روزنامه اعتماد ملی. ۲۴ تیر. دریافت‌شده در ۲۴ تیر ۱۳۸۸. از پارامتر ناشناخته |1388زبان= صرف‌نظر شد (کمک); تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  5. ↑ حکومت فعلی؛ همه جا خلاف منافع ملی؛ مصاحبه فریبا داوودی مهاجر با حشمت الله طبرزدی (روزآنلاین، ۹ شهریور ۱۳۸۷)
  6. ↑ [www.advarnews.us/idea/۷۳۸۲.aspx گفتگو با حشمت الله طبرزدی در خصوص ۱۸ تیرماه و حادثه کوی دانشگاه] (ادوار نیوز، ۳ تیر ۱۳۷)

پیوند به بیرون

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=دفتر_تحکیم_وحدت&oldid=16603566»