محسن فروغی
محسن فروغی | |
|---|---|
 در دهه ۱۳۳۰ | |
| وزیر فرهنگ و هنر ایران | |
| پادشاه | محمدرضا پهلوی |
| نخست‌وزیر | جعفر شریفامامیغلامرضا ازهاری |
| رئیس پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران | |
| دوره مسئولیت ۱۳۳۲ – ۱۳۴۱ | |
| پس از | آندره گدار |
| پیش از | هوشنگ سیحون |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ۲۴ اردیبهشت ۱۲۸۶ تهران، ایران |
| درگذشته | ۱۴ مهر ۱۳۶۲ (۷۶ سال) تهران، ایران |
| علت مرگ | نامعلوم |
| ملیت |  ایران |
| همسر(ان) | Léone Daviaud |
| والدین | محمدعلی فروغی |
| محل تحصیل | مدرسه عالی هنرهای زیبای پاریس |
| پیشه | سیاست‌مدار |
| تخصص | استاد معماری |
محسن فروغی (زاده ۲۴ اردیبهشت ۱۲۸۶ – درگذشته ۱۴ مهر ۱۳۶۲) معمار ایرانی، استاد معماری و رئیس پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود.[۱]
وی فرزند محمدعلی فروغی (ذکاء الملک) ادیب و سیاست‌مدار ایران بود. او در سال ۱۳۱۶ از دانشسرای عالی ملی هنرهای زیبای پاریس (École des Beaux-Arts) با مدرک درجه یک فارغ‌التحصیل شد و همان سال به ایران بازگشت. وی در سال ۱۳۱۶ در زمره نخستین معماران معاصر ایرانی به استخدام دولت درآمد. او به همراه آندره گدار، ماکسیم سیرو و رولاند دابرول از بنیان‌گذاران و استادان دانشکده معماری دانشگاه تهران و پس از آندره گدار، دومین رئیس دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بوده است که پس از آندره گدار مدت ۹ سال ریاست دانشکده را برعهده داشت. محسن فروغی به همراه حیدر غیایی در سال ۱۳۴۲ به اتهام زد و بندهای غیرقانونی در طرح ساختمان مجلس سنای ایران (کاخ سنا)، مدتی را در زندان گذراند.[۲] وی پس از مدتی تبرئه شد و خود به عضویت مجلس سنا درآمد. او در سال ۱۳۵۷ نزدیک ۳ ماه و در کابینه‌های جعفر شریف‌امامی و غلامرضا ازهاری، سمت وزیر فرهنگ و وزیر علوم را عهده‌دار بود. فروغی پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران و در ۱۲ فروردین ۱۳۵۸ دستگیر شد و مجموعه اشیا و آثار هنری شخصی وی ضبط و به موزه ایران باستان تهران منتقل شد. وی در ششم دیماه ۱۳۶۱ از زندان آزاد شد و ده ماه بعد در گذشت.
آثار
[ویرایش]از مهم‌ترین آثار او می‌توان به دانشکده حقوق دانشگاه تهران (با همکاری ماکسیم سیرو)، ساختمان وزارت دارایی، آرامگاه باباطاهر همدان، آرامگاه سعدی (سعدیه) (با همکاری علی صادق)، آرامگاه رضاشاه، کاخ نیاوران و همچنین شعبه‌های بانک ملی ایران در شهرهای شیراز، اصفهان، تبریز و بازار تهران اشاره کرد. بسیاری از این آثار، از جمله ساختمان‌های دانشگاه تهران و آرامگاه سعدی امروزه جزو میراث فرهنگی ایران شناخته می‌شوند. اگر چه نگاه فروغی به معماری نگاهی مدرن بود اما وی با اصول و عناصر معماری ایرانی چون ایوان و کاشی‌کاری به خوبی آشنایی داشت. این شیوه طراحی به خوبی در ساختمان بانک ملی که تضادی بین مصالح نوین و طراحی داخلی و نمای سنتی است، خودنمایی می‌کند.
او همچنین خانه‌ها و ویلاهای مسکونی متعددی را در تهران طراحی نمود که در آنها به جای شیوه مرسوم و سنتی تقسیم فضاها در پلان بر اساس میزان عمومی و خصوصی بودن آنها، شیوه مدرن طراحی فضاهای کاربردی را پیاده‌سازی کرد.
مجلس سنا
[ویرایش]فروغی پیمانکار سایت مجلس سنا بوده و در دوره امینی به همین دلیل چند ماه در زندان به سر برد تا اینکه سرانجام از این اتهام تبرئه شد.[۳]
اتهام
[ویرایش]محمدقلی مجد، پژوهش‌گر ایرانی مقیم ایالات متحده آمریکا، در کتابی با عنوان تاراج بزرگ ادعا می‌کند که محسن فروغی و پدرش محمدعلی فروغی در سرقت آثار باستانی ایران نقش بسزائی داشته‌اند.[۴][۵]
اسکار وایت موسکارلا، باستان‌شناس آمریکایی، در کتابی با عنوان «دروغی که بزرگ شد: جعل فرهنگ شرق نزدیک باستان» می‌گوید که محسن فروغی و پدرش محمدعلی فروغی در کار فروش آثار عتیقه بوده و ضمن همکاری با دلالان، در ساخت اشیای تقلبی شبه‌باستانی نیز نقش داشته‌اند، موسکارلا در این کتاب از حجم وسیع اشیای قلابی باستانی و سندسازی‌های لازم تاریخی و باستان‌شناختی برای آنها پرده برمی‌دارد. اشیایی که به گفته او به فراوانی در موزه‌های جهان پراکنده هستند و دست اشخاص ذی‌نفوذی، همچون محسن فروغی، در ساخت و تجارت آنها دخیل بوده است[۶]
جستارهای وابسته
[ویرایش]- کامران دیبا
- حسین امانت
- کورش فرزامی
- هوشنگ سیحون
- عبدالعزیز فرمانفرمائیان
- دانشگاه تهران
- دانشکده هنرهای زیبا
- گورستان ابن بابویه
پانویس
[ویرایش]- ↑ «تاریخچه». پردیس هنرهای زیبا. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئن ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۹ ژانویه ۲۰۲۲.
- ↑ روزنامه کیهان، شماره ۱۹۴۹۶ مورخ ۵/۸/۸۸، صفحه ۸ (پاورقی)، متن
- ↑ باقر عاقلی- شرح رجال سیاسی و نظامی دوران معاصر - جلد دوم - ص 1071
- ↑ The Great American Plunder of Persia's Antiquities, 1925-1941 Author: Mohammad Gholi Majd Publisher: Political Studies & Research Institute
- ↑ مجد، محمدقلی (۱۳۸۸). تاراج بزرگ؛ آمریکا و غارت میراث فرهنگی ایران (1941 - 1925م/ 1320 -1304 ش) (ویراست گ، مرادی - مصطفی امیری). ایران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی. ص. ۷۶. شابک ۲۹۸۵۶۴۵۹۶۴۹۷۸ مقدار
|شابک=را بررسی کنید: invalid prefix (کمک). پارامتر|تاریخ بازیابی=نیاز به وارد کردن|پیوند=دارد (کمک) - ↑ موسکارلا، اسکار وایت (۱۳۹۸). دروغی که بزرگ شد: جعل فرهنگ شرق نزدیک باستان. ترجمهٔ صمد علیون. ایران: انتشارات شرق میانه. ص. ۳۳۶. شابک ۹۷۸۶۰۰۹۷۷۹۱۰۹. پارامتر
|تاریخ بازیابی=نیاز به وارد کردن|پیوند=دارد (کمک)
منابع
[ویرایش]- روزنامه اعتماد، شماره ۱۹۱۶ مورخ ۱۵/۱/۸۸
- مینا معرفت، ریچارد. ن. فرای، FORŪGĪ, MOḤSEN، دانشنامه ایرانیکا (نسخه برخط)، بازیابی در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۰
پیوند به بیرون
[ویرایش]- روزنامه اعتماد، گزارش اجتماعی بایگانی‌شده در ۶ آوریل ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine «فروغی؛ بسترساز تلفیق معماری مدرن با معماری سنتی ایران، نوشته فرشید امامی»
| آثار و کتاب‌ها |  | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| شعرها | |||||
| نهادها | |||||
| اماکن | |||||
| سعدیشناسی | |||||
| سعدی پژوهان |
| ||||
| افراد مرتبط | |||||
| فیلم و موسیقی | |||||
| یادمان | |||||
- استادان دانشگاه تهران
- خاکسپاریها در ابن بابویه
- دانشآموختگان مدرسه هنرهای زیبای پاریس
- درگذشتگان ۱۳۶۲
- درگذشتگان ۱۹۸۳ (میلادی)
- زادگان ۱۲۸۶
- زادگان ۱۹۰۷ (میلادی)
- سیاستمداران سده ۲۰ (میلادی) اهل ایران
- فرزندان نخستوزیران ایران
- معماران اهل ایران
- معماران سده ۲۰ (میلادی) اهل ایران
- نمایندگان دوره پنجم مجلس سنای ایران
- نمایندگان دوره ششم مجلس سنای ایران
- نمایندگان دوره هفتم مجلس سنای ایران
- وزیران دولت جعفر شریف‌امامی
- وزیران دولت غلامرضا ازهاری
- کابینه شریف‌امامی