۲۸ ژانویه

۲۸ ژانویه در تقویم گرگوری، بیست و هشتمین روز سال است. ۳۳۷ روز (در سال‌های کبیسه ۳۳۸روز) تا پایان سال باقی است.

رویدادها

• ۱۵۴۷ - با مرگ هنری هشتم، فرزند نه سالهٔ وی، ادوارد ششم، اولین پادشاه پروتستان انگلستان می‌شود.
• ۱۷۲۴ - آکادمی علوم روسیه توسط پتر اول در سن پترزبورگ تأسیس می‌شود.
• ۱۸۱۳ - غرور و تعصب، رمان جین آستین، برای اولین بار در انگلستان چاپ می‌شود.
• ۱۸۲۱ - جزیره الکساندر توسط فابین گوتلیب فون بلینگ شاوسن کشف می‌شود.
• ۱۸۷۱ - جنگ فرانسه و پروس: محاصره پاریس باعث شکست خوردن فرانسه و صلح موقت می‌شود.
• ۱۹۰۸ - اقدام اعضای حزب جمهوریخواه پرتغال یرای کودتا علیه حاکمیت دیکتاتور منشانه نخست وزیر، خوآو فرانکو با شکست مواجه شد.
• ۱۹۱۷ - قوای آمریکا خاک کوبا، به جز پایگاه دریایی گوآنتانامو را به‌طور کامل ترک کردند.
• ۱۹۱۵ - به دستور کنگره ایالات متحده آمریکا، نگهبان ساحلی ایالات متحده آمریکا، به عنوان زیرمجموعه‌ای از ارتش آمریکا تأسیس می‌شود.
• ۱۹۱۷ - تراموای سانفرانسیسکو شروع به کار می‌کند.
• ۱۹۱۸ - در جریان جنگ داخلی فنلاند شورشی‌ها پایتخت را تصرف کردند.
• ۱۹۳۲ - قوای ژاپنی شانگهای را مورد هجوم قرار دادند.
• ۱۹۳۳ - نام پاکستان برای این کشور انتخاب می‌شود.
• ۱۹۳۵ - ایسلند اولین کشور غربی می‌شود که در آن سقط جنین مجاز است.
• ۱۹۴۶ - تولید نفت ۱۹۴۵ ایران بالغ بر ۱۳۰ میلیون بشکه نفت است. شرکت نفت ایران و انگلیس ۵٬۶ میلیون پوند استرلینگ به حساب ایران می‌ریزد.
• ۱۹۴۵ - با بازگشایی مسیر برمه حمایت‌های تسلیحاتی متفقین از جمهوری چین در جریان جنگ دوم جهانی آغاز شد.
• ۱۹۵۶ - الویس پریسلی خواننده و هنرپیشه مشهور برای اولین بار در تلویزیون ایالات متحده ظاهر شد.
• ۱۹۵۸ - خانه‌های بازی شرکت لگو ثبت اختراع می‌شود.
• ۱۹۶۵ - طراحی جدید پرچم کانادا توسط مجلس این کشور انتخاب می‌شود.
• ۱۹۷۹ - پاپ ژان پل دوم اولین سفر خارجی خود را به مکزیکو انجام می‌دهد.
• ۱۹۸۰ - تعطیلی سفارت کانادا در تهران در پی افزایش تنش در روابط ایران و کانادا.
• ۱۹۸۰ - کشتی یواس‌سی‌جی‌سی بلک‌تورن با تانکر کاپریکون تصادف کرده و باعث مرگ ۲۳ تن از نگهبانان ساحلی تمپا، فلوریدا می‌شود.
• ۱۹۸۲ - جیمز دازر، ژنرال آمریکایی توسط نیروی ضد تروریسم ایتالیا از دست گروگان گیران گروه بریگارد سرخ نجات داده شد.
• ۱۹۸۵ - گروه آمریکا برای آفریقا آهنگ ما دنیاییم را برای برای جمع‌آوری کمک‌های خیریه برای قحطی زدگان اتیوپی اجرا کرد.
• ۱۹۸۶ - برنامه شاتل‌های فضایی: مأموریتاس‌تی‌اس-۵۱-ال فضاپیمای چلنجر بعد از پرتاب آن فضاپیما شکست خورده و هر ۷ فضانورد سرنشینش کشته می‌شوند.
• ۱۹۹۳ - قانون اساسی قزاقستان به تصویب رسید.
• ۲۰۰۲ - در اثر سانحه هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ در پرواز ۱۲۰ خطوط هوایی اکوادر بر فراز کوه‌های آند ۹۲ تن کشته شدند.
• ۲۰۰۶ - در اثر سنگینی حاصل بارش برف بر سقف ساختمانی در شهر خوژوف لهستان، این ساختمان تخریب، ۶۵ تن کشته و بیش از ۱۷۰ نفر دیگر زخمی شدند.
• ۲۰۱۰ - پنج قاتل شیخ مجیب‌الرحمن، رئیس‌جمهور بنگلادش اعدام شدند.

زادروزها

• ۵۹۸ - تایتسونگ، امپراتور چین (م. ۶۴۹)
• ۱۲۲۵ - تامس آکویناس، فیلسوف ایتالیایی (م. ۱۲۷۴)
• ۱۴۵۷ - هنری هفتم، پادشاه انگلستان و فرمانروای ایرلند (م. ۱۵۰۹)
• ۱۶۰۰ - کلمنت نهم، پاپ (م. ۱۶۶۹)
• ۱۶۰۸ - جووانی آلفونسو بورلی، ریاضی‌دان، فیزیک‌دان و دانشمند فیزیولوژی ایتالیایی (م. ۱۶۷۹)
• ۱۷۱۷ - مصطفی سوم، سلطان امپراتوری عثمانی (م. ۱۷۷۴)
• ۱۷۵۷ - آنتونیو بارتولومئو برونی، آهنگساز، رهبر ارکستر و نوازندهٔ ویلون ایتالیایی (م. ۱۸۲۱)
• ۱۸۱۸ - جورج اس. بوتول، سیاستمدار آمریکایی، سناتور ماساچوست (م. ۱۹۰۵)
• ۱۸۵۲ - جورج ال. ولینگتون، سیاستمدار آمریکایی، سناتور مریلند (م. ۱۹۲۷)
• ۱۸۵۳ - خوزه مارتی، شاعر، مقاله نویس، روزنامه‌نگار، مترجم، استاد، ناشر، فیلسوف، انقلابی و نظریه‌پرداز سیاسی کوبایی (م. ۱۸۹۵)
• ۱۸۵۷ - ویلیام باروز اول، مخترع آمریکایی، مؤسس شرکت امریکن ارتیمومتر (م. ۱۸۹۸)
• ۱۸۵۸ - اوژن دوبوا، دیرین‌مردم‌شناس هلندی (م. ۱۹۴۰)
• ۱۸۷۳ - کولت، رمان‌نویس فرانسوی (م. ۱۹۵۴)
• ۱۸۸۲ - پاسکوال اروسکو، رهبر انقلابی مکزیکی (م. ۱۹۱۵)
• ۱۸۸۴ - اگوست پیکارد، فیزیکدان، مخترع و مکتشف سوئیسی (م. ۱۹۶۲)
• ۱۸۸۶ - مارت بیبسکو، رمان‌نویس و مقاله‌نویس فرانسوی (م. ۱۹۷۳)
• ۱۸۸۷ - آرتور روبنشتاین، نوازنده پیانو لهستانی–آمریکایی (م. ۱۹۸۲)
• ۱۸۹۲ - آگوستو جنینا، تهیه‌کننده و کارگردان ایتالیایی (م. ۱۹۵۷)
• ۱۹۰۰ - آلیس نیل، نقاش آمریکایی (م. ۱۹۸۴)
• ۱۹۱۱ - لی متکلف، سیاستمدار آمریکایی، سناتور مونتانا (م. ۱۹۷۸)
• ۱۹۱۲ - جکسون پولاک، نقاش آمریکایی (م. ۱۹۵۶)
• ۱۹۲۳ - ریشارد هرمان، فوتبالیست آلمانی (م. ۱۹۶۲)
• ۱۹۲۳ - فاوستو پاپتی، نوازندهٔ ساکسیفون آلتو ایتالیایی (م. ۱۹۹۹)
• ۱۹۲۶ - سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، مرجع تقلید ایرانی شیعه
• ۱۹۲۷ - تشیگاهارا هیروشی، کارگردان ژاپنی (م. ۲۰۰۱)
• ۱۹۳۳ - جک هیل، فوتبالیست انگلیسی
• ۱۹۳۶ - آلن آلدا، بازیگر و کارگردان آمریکایی
• ۱۹۳۶ - اسماعیل کاداره، نویسنده، شاعر و روزنامه‌نگار آلبانی
• ۱۹۳۸ - نبیه بری، سیاست‌مدار لبنانی، رهبر جنبش امل و رئیس پارلمان لبنان
• ۱۹۳۹ - جان ام فابین، فضانورد آمریکایی
• ۱۹۴۰ - کارلوس اسلیم، تاجر لبنانی‌تبار مکزیکی
• ۱۹۴۱ - پل کیپارسکی، زبان‌شناسی روس
• ۱۹۴۴ - جان تاونر، آهنگساز انگلیسی (م. ۲۰۱۳)
• ۱۹۴۵ - جان پرکینز، نویسنده آمریکایی
• ۱۹۴۷ - جین شهین، سیاستمدار آمریکایی، سناتور نیوهمپشایر
• ۱۹۴۸ - بنی تامسون، سیاستمدار آمریکایی
• ۱۹۴۸ - چارلز تیلور، جنگ‌سالار و رهبر شبه نظامی لیبریایی
• ۱۹۴۸ - هاینتس فلوهه، فوتبالیست آلمانی (م. ۲۰۱۳)
• ۱۹۴۹ - گرگ پاپاویچ، مربی آمریکایی
• ۱۹۵۰ - حمد بن عیسی آل‌خلیفه، پادشاه بحرین
• ۱۹۵۰ - دیوید سی هیلمرز، فضانورد آمریکایی
• ۱۹۵۱ - لئونید کاندنیکو، فضانورد آمریکایی
• ۱۹۵۳ - انیسه شاهمنش، خواننده، بازیگر و بازیگر فیلم‌های بزرگان فرانسوی ایرانی‌تبار (م. ۲۰۰۶)
• ۱۹۵۴ - برونو متسو، مربی فرانسوی (م. ۲۰۱۳)
• ۱۹۵۵ - نیکولا سارکوزی، سیاستمدار فرانسوی، ۲۲مین رئیس جمهور فرانسه
• ۱۹۵۵ - وینود کسلا، تاجر هندی-آمریکایی
• ۱۹۵۶ - لو بارلتا، سیاستمدار آمریکایی
• ۱۹۵۹ - فرانک دارابونت، کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس و تهیه‌کنندهٔ آمریکایی
• ۱۹۶۸ - سارا مک‌لاکلن، خواننده و ترانه سرای کانادایی
• ۱۹۶۸ - مارنی مک‌بین، ورزشکار زن رشتهٔ روئینگ کانادایی
• ۱۹۶۹ - جورجو لامبرتی، شناگر ایتالیایی
• ۱۹۶۹ - لیندا سانچز، سیاستمدار آمریکایی
• ۱۹۷۰ - دونالد تاردی، درامر آمریکایی (آبیچوآری)
• ۱۹۷۶ - ریک راس، رپر آمریکایی
• ۱۹۷۸ - جانلوئیجی بوفون، دروازه‌بان ایتالیایی
• ۱۹۷۸ - جیمی کاراگر، فوتبالیست انگلیسی
• ۱۹۷۸ - شیمس، کشتی‌کج کار و بازیگر هلندی
• ۱۹۸۰ - نیک کارتر، خواننده و بازیگر آمریکایی
• ۱۹۸۰ - ونسا ویللا، بازیگر و خواننده مکزیکی
• ۱۹۸۰ - یاسوهیتو ندو، فوتبالیست ژاپنی
• ۱۹۸۱ - ازیکوئیس، فوتبالیست برزیلی
• ۱۹۸۱ - الیجاه وود، بازیگر آمریکایی
• ۱۹۸۴ - آندره ایگودالا، بسکتبالیست آمریکایی
• ۱۹۸۵ - لیبی تریکت، شناگر استرالیایی
• ۱۹۸۷ - الدار جانگیروف، نوازندگان پیانوی قرقیزستانی-آمریکایی
• ۱۹۸۷ - ماتئو مارتینو، والیبالیست ایتالیایی
• ۱۹۸۹ - سیم دی یانگ، فوتبالیست هلندی
• ۱۹۹۰ - مارکوس دیبلر، شناگر آلمانی

• ۱۹۹۵ - حسین دالوند، هفتمین مترجم خط و زبان ایلام باستان در جهان پس از پرفسور عبدالمجید ارفعی، مترجم خط و زبان بابلی، آشوری اکدی، هخامنشی، یازدهمین مترجم خط و زبان سومری در جهان، از اعضای انجمن رمز گشایی خط هیروگلیف آرارات، از اعضای انجمن زرتشتیان ایران و جهان، کارشناس زبان‌های باستانی و باستان شناسی و مدیر عامل موسسه باستان شناسی اقلیم مهرگان از 12 بهمن 1398

مرگ‌ها

• ۹۸ - نروا، امپراتور روم (ت. ۳۰)
• ۸۱۷ - استفان چهارم، پاپ (ت. ۷۷۰)
• ۱۵۴۷ - هنری هشتم، پادشاه انگلستان، لرد ایرلند (ت. ۱۴۹۱)
• ۱۶۲۱ - پل پنجم، پاپ (ت. ۱۵۵۲)
• ۱۷۹۸ - کریستیان گوتلوب نیفه، موسیقیدان آلمانی (ت. ۱۷۴۸)
• ۱۸۴۹ - دیوید ال. موریل، سیاستمدار آمریکایی (ت. ۱۷۷۲)
• ۱۸۵۹ - ویلیام پرسکات، مورخ آمریکایی (ت. ۱۷۹۶)
• ۱۸۶۴ - بنویت پال امیل کلاپیرون، فیزیک‌دان فرانسوی (ت. ۱۷۹۹)
• ۱۸۶۸ - آدالبرت شتیفتر، نویسنده، شاعر، نقاش و دانشمند اتریشی (ت. ۱۸۰۵)
• ۱۸۹۹ - جیمز اچ. اسلتر، سیاستمدار آمریکایی (ت. ۱۸۲۶)
• ۱۹۰۳ - جان بی آلن، سیاستمدار آمریکایی (ت. ۱۸۴۵)
• ۱۹۱۴ - شلبی مور کولوم، سیاستمدار آمریکایی (ت. ۱۸۲۹)
• ۱۹۲۸ - ویسنته بلاسکو ایبانز، نویسنده اسپانیایی (ت. ۱۸۶۷)
• ۱۹۳۵ - میخائیل ایپولیتف ایوانف، آهنگساز روس (ت. ۱۸۵۹)
• ۱۹۳۹ - ویلیام باتلر ییتس، شاعر و نمایشنامه‌نویس ایرلندی (ت. ۱۸۶۵)
• ۱۹۴۸ - آرتور لیبهنشل، افسر آلمانی، فرمانده اردوگاه آشویتس (ت. ۱۹۰۱)
• ۱۹۴۸ - هانس آومایر، افسر آلمانی، معاون فرمانده اردوگاه آشویتس (ت. ۱۹۰۶)
• ۱۹۷۲ - دینو بوتزاتی، نویسنده ایتالیایی (ت. ۱۹۰۶)
• ۱۹۷۲ - کارل آندرس، ژنرال آلمانی (ت. ۱۸۹۳)
• ۱۹۷۳ - تامی جانسن، فوتبالیست انگلیسی (ت. ۱۹۰۰)
• ۱۹۷۸ - گرتا جوهانسون، شناگر سوئدی (ت. ۱۸۹۵)
• ۱۹۸۰ - فرانکو ایونجلیس، آهنگساز ایتالیایی (ت. ۱۹۲۶)
• ۱۹۸۵ - آلفردو فونی، فوتبالیست ایتالیایی (ت. ۱۹۱۱)
• ۱۹۸۶ - الیسون انیزوکا، فضانورد آمریکایی ژاپنی-آمریکایی (ت. ۱۹۴۶)
• ۱۹۸۶ - جودیت رزنیک، فضانورد و مهندس آمریکایی (ت. ۱۹۴۹)
• ۱۹۸۶ - دیک اسکوبی، فضانورد و افسر آمریکایی (ت. ۱۹۳۹)
• ۱۹۸۶ - رونالد مک‌نیر، فضانورد و فیزیک‌دان (ت. ۱۹۵۰)
• ۱۹۸۶ - کریستا مک‌اولیف، فضانورد و خلبان آمریکایی (ت. ۱۹۴۸)
• ۱۹۸۶ - گریگوری جارویس، فضانورد و مهندس آمریکایی (ت. ۱۹۴۴)
• ۱۹۸۶ - مایکل جان اسمیت، فضانورد و خلبان آمریکایی (ت. ۱۹۴۵)
• ۱۹۹۶ - جری سیگل، خالق شخصیت‌های کمیک (ت. ۱۹۱۴)
• ۱۹۹۶ - جوزف برودسکی، شاعر روس (ت. ۱۹۴۰)
• ۲۰۰۲ - آسترید لیندگرن، نویسنده سوئدی (ت. ۱۹۰۷)
• ۲۰۱۱ - حمیده برمکی، حقوق‌دان و فعال حقوق‌بشر افغان (ت. ۱۹۷۰)

اعیاد و مراسم‌ها

• روز ارتش در کشور ارمنستان
• روز حریم خصوصی اطلاعاتی

جستارهای وابسته

• ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۲۸ ژانویه

پیوند به بیرون

• BBC: On This Day
• On This Day in Canada